Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ruszenie" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 63
Tytuł:
Mobilization Activities in the Voivodeships of the Lesser Poland Province in the Summer of 1675
Działania mobilizacyjne województw prowincji małopolskiej w lecie 1675 r.
Autorzy:
Wierzbicki, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33756371.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
mobilization
call to arms
mass mobilization
general levy
Lesser Poland province
John III Sobieski
mobilizacja
wici
pospolite ruszenie
prowincja małopolska
Jan III Sobieski
Opis:
At the beginning of July 1675, John III Sobieski issued a proclamation regarding the second call to arms for a mass mobilization, which ordered the nobility in the Crown to start preparations for a military campaign. The voivodeships from the western and northern Crown were obliged to take measures only for a prospective military expedition of the commoners (pospolitacy), which was to take place after the announcement about the third call to arms (wici). In turn, men from the south-eastern voivodeships were to gather in the local camps and fight off the attacks of the marauding Tartars or strengthen the garrisons of the local cities. The noblemen from the areas most endangered by the invasion of the Turkish and Tartar forces took measures of mobilising nature. Initially, they were gathering at the expedition councils (sejmiki ekspedycyjne) and then they were making inspections during the enlistments. Toward the end of July, these activities were continued by the nobility from the Land of Przemyśl, Sanok, Drohiczyn, and from the Voivodeship of Lublin. At the beginning of August, mobilization was announced for the Land of Chełm, County of Biecz, and Voivodeship of Sandomierz. John III managed to stop the invaders near Lviv and gave up on sending the last call to arms. Due to this decision, the commoners from the voivodeships situated in the province of the Lesser Poland did not take part in the military operations.
Na początku lipca 1675 r. Jan III Sobieski wydał uniwersały zawierające drugie wici na pospolite ruszenie, które nakazywały szlachcie koronnej rozpoczęcie przygotowań do wyprawy. Województwa z zachodniej i północnej Korony zostały zobligowane do podjęcia jedynie przygotowań do ewentualnej ekspedycji pospolitaków, która miała nastąpić po ogłoszeniu trzecich wici. Natomiast województwa południowo-wschodnie miały zgromadzić się w lokalnych obozach i odpierać ataki grasujących Tatarów lub wzmocnić załogi tamtejszych miast. Szlachta z tych terenów, które były najbardziej zagrożone najazdem wojsk tureckich i tatarskich, podejmowała działania o charakterze mobilizacyjnym. Zbierała się najpierw na sejmikach ekspedycyjnych, a następnie dokonywała przeglądów podczas popisów. Pod koniec lipca takie czynności podjęła szlachta z ziem: przemyskiej, sanockiej i drohiczyńskiej oraz z województwa lubelskiego. Na początku sierpnia mobilizację ogłosiła ziemia chełmska, powiat biecki i województwo bełskie, a w połowie tego miesiąca ziemia bielska i województwo sandomierskie. Jan III zdołał jednak zatrzymać najeźdźców pod Lwowem i zrezygnował z wydania ostatnich wici. Dzięki temu pospolitacy z województw należących do prowincji małopolskiej nie brali udziału w działaniach wojennych.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 79-93
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyprawa łanowa w pismach Andrzeja Maksymiliana Fredry
Expeditions of Łan Soldiers in the Writings of Andrzej Maksymilian Fredro
Autorzy:
Kupisz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33761124.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
„łan soldiers” expedition
mass levy
military history
political and military thought
wyprawa łanowa
pospolite ruszenie
wojskowość Rzeczypospolitej XVII w.
Andrzej Maksymilian Fredro
myśl polityczno-wojskowa
Opis:
Andrzej Maksymilian Fredro jest jednym z czołowych polskich pisarzy doby staropolskiej, zajmujących się problematyką reform wojskowych. W artykule omówiono jego koncepcje związane z zastąpieniem pospolitego ruszenia przez wyprawę z dóbr, zaprezentowane na kartach czterech pism z lat 1668–1675. Początkowo Fredro widział w żołnierzach wystawianych przez posiadaczy dóbr szlacheckich, duchownych i królewskich jedynie wsparcie dla tradycyjnego pospolitego ruszenia i wojska zaciężnego. Ostatecznie, opowiedział się jednak za ograniczeniem liczebności tego ostatniego jedynie do 5000 żołnierzy kwarcianych. W miejsce wojska zaciężnych i pospolitego ruszenia proponował wyprawę szacowaną od dochodu lub ilości łanów. Spodziewał się tą drogą nawet kilkudziesięciu tysięcy zbrojnych, co jak wykazała praktyka, było nierealne. W tym kontekście propozycje Fredry nie odbiegały od podobnych, licznych koncepcji prezentowanych w licznych traktatach i pismach politycznych na przestrzeni całego XVII stulecia. Pospolite ruszenie i wyprawy nie zapisały się poza nielicznymi wyjątkami chlubnie w wojnach toczonych przez Rzeczpospolitą. Należy wskazać jednak cenne i słuszne pominąć jednak słusznych postulaty Fredry dotyczące uzbrojenia jazdy i piechoty, wyposażenia ich w duże zapasy amunicji, ograniczenia liczby wozów taborowych, szkolenia żołnierzy i odpowiedniego prowiantowania wojska.
Andrzej Maksymilian Fredro is one of the leading Polish writers of the Old Polish era who dealt with military reform issues. The article presents his ideas on replacing the mass levy with a new type of military unit made up of the peasants appointed in a number proportionate to the size of arable land, presented in his four writings from the period between 1668 and 1675. Those soldiers were designated by the landowners of noble, royal, and Church estates. Initially, Fredro regarded them as mere support for the traditional mass levy and permanent mercenary troops (called in Polish wojsko zaciężne). Ultimately, however, he opted for limiting the latter to 5,000 soldiers of the so-called ‘quarter army’ (in Polish: wojsko kwarciane – as a quarter [kwarta] of income from the royal lands was to be used for their upkeep). In place of the mercenary army and mass levy, he proposed an expedition of soldiers drafted per the income or the land area (the number of lans, called in Polish łan or, in Latin, laneus). He expected as many as several tens of thousands of armed men, which, as practice showed, was unrealistic. In this context, Fredro’s proposals did not differ from similar ideas presented in numerous treatises and political writings throughout the seventeenth century. With few exceptions, mass levies and expeditions did not make an outstanding contribution to the history of the Commonwealth wars. However, the writer’s reasonable demands concerning the armament of cavalry and infantry, equipping them with large ammunition stocks, limiting the number of wagons, training soldiers, and providing adequate provisions for the army should be pointed out.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 61-77
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formacje zbrojne samorządu szlacheckiego Rzeczypospolitej : koncepcja i zastosowanie
Autorzy:
Staręgowski, Bartosz (1990- ).
Powiązania:
Mówią Wieki 2021, nr 4, s. 42-45
Data publikacji:
2021
Tematy:
Wojsko
Bezpieczeństwo militarne państwa
Obrona terytorialna
Pospolite ruszenie
Szlachta
Wyprawy łanowe (wojsko)
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma historycznego
Artykuł z czasopisma popularnonaukowego
Opis:
Tematem artykułu są formacje zbrojne i system wojskowy Rzeczypospolitej. W okresie przed rozbiorami Polska dysponowała rozbudowanymi siłami zbrojnymi, podstawą systemu wojskowego było wojsko państwowe, zazwyczaj uzupełniane oddziałami wojewódzkimi. Oprócz tego istniały również wojska prywatne poszczególnych magnatów oraz załogi miast, piechota wybraniecka, wojska najemne zaciągane doraźnie w razie potrzeby, a także gwardia królewska. Najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych był król, ale szlachta decydowała o sprawach własnego terytorium. Co więcej, z biegiem czasu samorząd szlachecki miał coraz większe możliwości i swobodę w organizowaniu własnych sił zbrojnych.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
II Korpus gen. Józefa Hauke-Bosaka w Powstaniu Styczniowym : inspiracje rozwiązaniami Powstania Kościuszkowskiego
II Corps of General Józef Hauke-Bosak in the January Uprising : inspirations with the solutions of the Kościuszko Uprising
Autorzy:
Cwyl, Grzegorz (1975- ).
Powiązania:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego 2021, nr 1, s. 81-90
Data publikacji:
2021
Tematy:
Kościuszko, Tadeusz (1746-1817)
Traugutt, Romuald (1826-1864)
Insurekcja kościuszkowska (1794)
Powstanie styczniowe (1863-1864)
Piechota
Chłopi
Pospolite ruszenie
System wartości
Etos
Artykuł z czasopisma naukowego
Opis:
Autor porównuje insurekcję kościuszkowską z powstaniem styczniowym oraz odpowiada na pytanie, czy założenia i przebieg powstania styczniowego odwołują się do etosu Kościuszki. Swoje rozważania zaczyna od zdefiniowania pojęcia „kosynierów” i omówienia warunków udziału ludności chłopskiej w różnych zbrojnych działaniach. Istotny był fakt, że władze powstańcze chciały włączyć lud do walki o niepodległą Rzeczpospolitą. Autor prezentuje poglądy Romualda Traugutta, ostatniego dyktatora powstania styczniowego, dotyczące pospolitego ruszenia i konieczności zaangażowania prostego ludu w działania powstańcze. Omówiono powołanie II Korpusu Armii Narodowej, który miał być ucieleśnieniem idei żołnierza-obywatela, pochodzącego z prostego ludu i z własnej woli walczącego w obronie Ojczyzny.
Bibliografia na stronie 90.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Kompania pospolitego ruszenia Jana Piotra Opalińskiego – rejestr popisowy pod Beresteczkiem z 1651 roku
Jan Piotr Opaliński’s company in the levèe en masse – muster roll at Beresteczko in 1651
Autorzy:
Staręgowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11364382.pdf
Data publikacji:
2021-12-22
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Beresteczko
bitwa
Jan Piotr Opaliński
pospolite ruszenie
rejestr popisowy
Wielkopolska
battle
levèe en masse
muster roll
Opis:
Rejestry popisowe pospolitego ruszenia są jednym z najcenniejszych źródeł dla historyków zajmujących się historią wojskową i społeczną oraz prozopografią i genealogią. Źródła te dostarczają wiedzy o organizacji wypraw pospolitego ruszenia. W 1651 r. na wojnę z Kozakami zaporoskimi zorganizowano jedną z największych tego typu ekspedycji. Brały w niej udział również wojska z województw bezpośrednio niezagrożonych działaniami zbrojnymi. Z Wielkopolski były to województwa poznańskie i kaliskie. Wyprawę z województwa kaliskiego przygotowywał kasztelan kaliski Jakub Rozdrażewski. Jedną z grup, która najwcześniej dotarła pod Beresteczko (26 VI 1651 r.) była kompania podczaszego koronnego Jana Piotra Opalińskiego. Publikowany rejestr jest dowodem na to, że niewielka część wielkopolskich sił pospolitego ruszenia dotarła na miejsce koncentracji wojsk w terminie i wzięła udział w bitwie pod Beresteczkiem.
Levèe en masse muster rolls are one of the most valuable sources for historians dealing with military and social history as well as prosopography and genealogy. These sources provide knowledge about organization of expeditions of the levèe en masse. In 1651 one of the largest expeditions of this kind was organized for the war with Zaporozhian Cossacks. It also included troops from voivodships that were not directly threatened by military action. These included Poznań and Kalisz voivodships from Wielkopolska. The Kalisz voivodship expedition was organized by the castellan of Kalisz, Jakub Rozdrażewski. One of the groups that reached Beresteczko the earliest (26th June 1651) was the company of the Crown Cupbearer Jan Piotr Opaliński. The published muster roll proves that a small part of Wielkopolska's forces reached the place of assembly on time and took part in the Battle of Beresteczko.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2021, 28; 165-173
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uchwały Izby Poselskiej a działalność legislacyjna Sejmu – przykład 1615 roku
Resolution of the Chamber of Deputies and the Legislative Activity of the Sejm – the Example of 1615
Autorzy:
Łopatecki, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2105974.pdf
Data publikacji:
2021-08-14
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
General Sejm
parliamentarism of the Polish-Lithuanian Commonwealth
Sejm constitutions
1615 Sejm
legislative process
Chamber of Deputies’ resolutions
mass levy
troops review
financing of warfare
credit
sejm walny
parlamentaryzm Rzeczypospolitej Obojga Narodów
konstytucje sejmowe
sejm 1615 r.
proces legislacyjny
uchwały izby poselskiej
pospolite ruszenie
okazowanie
finansowanie działań wojennych
kredyt
Opis:
Artykuł omawia dorobek legislacyjny sejmu 1615 r. W odniesieniu do wieku XVII dominuje pogląd, że konstytucjami były zgodne konkluzje trzech stanów sejmujących połączone z promulgacją. Przeprowadzona analiza wskazuje jednak, że pomimo braku zgody na konkluzję sejmową w 1615 r. organ ten uchwalił akty normatywne: zarówno na początku, jak i na koniec obrad. Dodatkowo scharakteryzowano nowy rodzaj źródeł prawa – uchwały izby poselskiej, które współcześnie zrównane były rangą z konstytucjami sejmowymi.
The article discusses the legislative output of the Sejm of 1615. There is a common opinion in reference to the seventeenth century that the constitution was a concordant conclusion of the three parliamentary estates combined with a promulgation. However, the conducted analysis reveals that despite the lack of agreement to the conclusion of the 1615 Sejm, it adopted normative acts: both at the beginning and at the end of the parliamentary proceedings. In addition, a new type of law sources has been characterised, i.e. resolutions of the Chamber of Deputies, which at that time were equal in rank to Sejm constitutions.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2021, 128, 2; 549-575
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Weterani Insurekcji Kościuszkowskiej w powstaniu 1806 roku w Wielkopolsce
Veterans of the Kościuszko Uprising in the uprising of 1806 in Greater Poland
Autorzy:
Dudziński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027318.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
Tematy:
Chłapowski
Dąbrowski
dywersja
Fouché
insurekcja
kwestia polska
Kościuszko
Le Publiciste
Napoleon
odezwa
pospolite ruszenie
powstanie
rekrutacja
Wojsko Polskie
Wybicki
Appeal
diversion
Insurrection
mass mobilisation
Polish army
recruitment
the Polish issue
uprising
Opis:
Upadek Rzeczypospolitej po powstaniu z 1794 roku nie przesądził o zaniechaniu dążeń niepodległościowych przez uczestników Insurekcji Kościuszkowskiej. Po zwycięstwach na polach Jeny i Auerstädt 14 października 1806 roku armia francuska była zmęczona i mogła nie sprostać ofensywie prusko-rosyjskiej. Na dawnych ziemiach polskich wciąż znajdowały się resztki armii pruskiej, co wysuwało na pierwszy plan kwestię zaangażowania Polaków przeciwko Prusom oraz wspierającej je Rosji w zamian za niejasną obietnicę przywrócenia Polakom bytu politycznego. Do zorganizowania dywersji na tyłach przeciwnika wybrano pełniącego funkcję generalnego inspektora kawalerii włoskiej generała Jana Henryka Dąbrowskiego, twórcę Legionów Polskich we Włoszech. W Wielkopolsce generał był otaczany szacunkiem, który zdobył podczas Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794 roku. Chcąc pozyskać Polaków do realizacji własnych celów politycznych, Napoleon postanowił wykorzystać autorytet Tadeusza Kościuszki, silnie związanego z tradycją francuskiego i amerykańskiego Oświecenia. Kościuszko nie ufał deklaracjom Napoleona, nie stanął na czele Legionów Polskich, choć często występował w roli mentora wobec władz francuskich. Zdecydowanie odmówił także firmowania działań w Wielkopolsce. Jego sceptycyzm wzmacniało stanowisko dyplomacji francuskiej względem insurekcji z 1794 roku. Instrumentalne traktowanie polskich przywódców potwierdzają zarówno nieuczciwe działania dyplomacji francuskiej, jak i zachowana korespondencja Napoleona. Ogłoszenie powstania w Wielkopolsce, entuzjastycznie przyjęte przez mieszkańców miast, spotykało się z nieufnością części społeczeństwa. Reaktywowano instytucję pospolitego ruszenia szlachty, wzorem insurekcji przeprowadzono pobór w systemie kantonalnym. Dowództwo tworzonych formacji często powierzano oficerom z przeszłością insurekcyjną, którzy oprócz autorytetu moralnego reprezentowali ciągłość tradycji. Mimo że w epizodzie z 1806 roku pozostaje dostatecznie wiele niewiadomych, nie tylko w odniesieniu do postawy polskiego społeczeństwa, ale i działań dyplomacji francuskiej, skala zaangażowania weteranów Insurekcji Kościuszkowskiej w kolejną szansę odbudowy Rzeczypospolitej wpisuje się na trwałe do pamięci historycznej.
The fall of the Polish-Lithuanian Commonwealth after the uprising of 1794 did not mean that Poles abandoned their independence efforts. In most political circles, there was a growing awareness that the hopes for regaining sovereignty should be tied to the political actions of France and the victorious Napoleon Bonaparte. After the victories on the fields of Jena and Auerstädt on October 14, 1806, the French army was tired and could not cope with the Prussian-Russian offensive. The remnants of the Prussian army remained on the former Polish territories, which made the French think of the possibility of an armed engagement of the Poles against them, in exchange for a vague promise of restoring Poland’s political existence. General Jan Henryk Dąbrowski, founder of the Polish Legions in Italy, was chosen to organize a diversion in the enemy’s rear. In Greater Poland (Wielkopolska) the general was highly respected as a hero of the Kościuszko insurrection of 1794. Napoleon, wanting to win Poles over to his own political goals, decided to use the authority of Tadeusz Kościuszko, who turned out to be sceptical of French promises. The instrumental attitude towards the Polish leaders was confirmed both by the dishonest actions of French diplomacy and by Napoleon’s preserved correspondence. The announcement of the uprising in Greater Poland, which was enthusiastically welcomed by the urban population, was met with distrust by part of the society. The institution of the nobility’s mass mobilisation and conscription in the cantonal system were reactivated. The command of the created formations was often entrusted to officers with insurrection past, who in addition to moral authority, represented the continuity of tradition. Although there are many unknowns connected with the 1806 uprising, not only with regard to the attitude of the society, but also as far as the actions of French diplomacy are concerned, the scale of involvement of the Kościuszko Insurrection veterans in the next chance to rebuild the Republic of Poland has become a permanent part of historical memory.
Źródło:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2021, 1(15); 49-60
2354-0435
2719-8618
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najazd tatarski jako sugestia wyboru właściwego króla
Autorzy:
Beczek, Hubert.
Powiązania:
Mówią Wieki 2020, nr 2, s. 59-63
Data publikacji:
2020
Tematy:
Murad III (sułtan turecki ; 1546-1595)
Bezkrólewie
Pospolite ruszenie
Szlachta
Artykuł z czasopisma historycznego
Opis:
Artykuł dotyczy sytuacji na ziemiach polskich w czasie bezkrólewia po abdykacji Henryka Walezego. Przedstawiono najazd wojsk tatarskich w 1575 roku.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Szabla i krucyfiks. Działalność wojskowa Jana Zapolskiego - Opata Lędzkiego
Autorzy:
Staręgowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1205670.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
chorągiew
Koło
krucyfiks
opat
pospolite ruszenie
powstanie chłopskie
szabla
Zapolski
Opis:
Zagadnienie dotyczące służby wojskowej przedstawicieli duchowieństwa jest zjawiskiem dość rzadkim i wydawać by się mogło kontrowersyjnym. Według doktryny pochodzącej jeszcze z czasów średniowiecza, księżom nie wolno było przelewać krwi. Nie zmienia to jednak faktu, że historia zna przypadki duchownych, którzy służyli w wojsku i to nie tylko jako kapelani. Życiorys księdza-opata Jana Zapolskiego wpisywałby się doskonale w to zagadnienie. W 1651 r. podczas gdy gros szlachty wielkopolskiej ruszył na wyprawę pod Beresteczko, Zapolski korzystając z posiłków lokalnych duchownych, rozbił siły chłopskie planujące zorganizowanie powstania ludowego. W czasie potopu szwedzkiego, gdy Szwedzi zagrozili Rzeczpospolitej, Wielkopolsce i Kościołowi katolickiemu, prowadził działania wojskowe przeciwko nim, oblegając i zdobywając Koło, a następnie biorąc udział ze swoją chorągwią w wyprawie na marchię brandenburską w 1656 r. Rejestr popisowy jego chorągwi zachował się do dziś i dzięki niemu możemy zapoznać się z jej dokładną strukturą.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2020, 134; 151-168
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego w epoce bitwy pod Kleckiem
The Grand Duchy of Lithuania Troops in Times of the Battle of Kletsk
Autorzy:
Kazakou, Aliaksandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131663.pdf
Data publikacji:
2020-09-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
armed forces
mass levy
hospodar courtiers
weaponry
Grand Duchy of Lithuania
wojsko
pospolite ruszenie
dworzanie hospodarscy
uzbrojenie
Wielkie Księstwo Litewskie
Opis:
Artykuł koncentruje się na zagadnieniach organizacji i uzbrojenia oddziałów litewskich, które pokonały Tatarów w bitwie pod Kleckiem w 1506 r., na tle systemu militarnego Wielkiego Księstwa Litewskiego na przełomie XV i XVI stulecia.
The article is devoted to the organisation and armament of the forces that defeated the Tatars in the Battle of Kletsk of 1506, presented against the background of the military system of the Grand Duchy of Lithuania at the end of the fifteenth and in the early sixteenth century.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2020, 6; 55-75
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sejmiki ekspedycyjne Zgromadzenia szlacheckie w czasie wypraw pospolitego ruszenia (na przykładzie 1672 roku)
The expeditionary dietines (sejmiks) Noblemen’s assemblies during the mass levy expeditions (based on an example of the year 1672)
Autorzy:
Wierzbicki, Leszek A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666207.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
sejmiki
ekspedycje
szlachta
pospolite ruszenie
popisy
dietines
expeditionary dietines
noble mass levy
nobility
Opis:
Noblemen’s assemblies that took place during the expeditions of the noble mass levy (Polish pospolite ruszenie) should in fact fall under the category of dietine (sejmik), and not congress or rally. Included in that group ought to be only those dietines that proceeded during the mass levy excursions. As opposed to other dietines, whose participants traditionally gathered in churches, castles, or town halls, the expeditionary dietines took place “in the field,” that is, under the open sky. The expeditionary dietines were carried out at each stage of mass levy expeditions and the noblemen gathered in a camp to partake in them. Especially important for this kind of dietines was the year 1672, when the Crown’s final mass levy expedition of the 17th century was undertaken. From the moment of popisy(a show of levies’ military force), which mostly took place in August, up until the return from themain military camp near Lublin during the first half of November 1672, the noblemen many a timeassembled in expeditionary dietines. Subsequent expeditionary dietines were called over the periodof interregnum of the years 1696-1697, when electoral mass levy gathered.
Zgromadzenia szlacheckie, które odbywały się w trakcie wypraw pospolitego ruszenia, powinno określać się jako sejmiki, nie zaś jako zjazdy. W odróżnieniu od innych sejmików, które zbierały się tradycyjnie w kościele, na zamku czy też w ratuszu, sejmiki ekspedycyjne miały miejsce „w polu”, czyli pod gołym niebem. Odbywały się one na wszystkich etapach wypraw pospolitego ruszenia, gromadziła się na nich szlachta zebrana w obozie. W przypadku tego rodzaju sejmików szczególnie ważną datą jest rok 1672, kiedy miała miejsce ostatnia w XVII wieku wyprawa pospolitego ruszenia koronnego. W późniejszym czasie sejmiki ekspedycyjne zwoływano dopiero podczas bezkrólewia z lat 1696-1697, kiedy to zebrało się pospolite ruszenie elekcyjne.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2019, 14, 19; 88-97
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeden z dziesięciu. Pomorskie kontyngenty dla Krzywoustego według relacji Herborda
One in Ten. Pomeranian Contingents for Bolesław Iii Krzywousty (Wrymouth) According to Herbord’s Account
Autorzy:
Babij, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591106.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
early medieval Pomerania
military organization
select levy
expeditionary levy
hagiography
wczesnośredniowieczne Pomorze
organizacja sił zbrojnych
wybranieckie pospolite ruszenie
ekspedycyjne pospolite ruszenie
hagiografia
Opis:
Artykuł traktuje o interpretacji relacji Herborda, w którym autor jednego z żywotów św. Ottona opisał wymiar kontyngentów wojskowych, jakie Pomorzanie mieli dostarczać Bolesławowi III. Istnieją trzy zasadnicze interpretacje tego przekazu. Pierwsza oparta jest na rozumieniu sformułowania patres familias jako warstwy możnych. Zgodnie z drugą byli oni grupą niewolnych wojowników wyspecjalizowanych w wyprawach łupieżczych. Zdaniem autora najwłaściwsze będzie jednak dosłowne rozumienie tekstu Herborda. Wymiar pomorskich kontyngentów najczęściej porównywano z realiami monarchii karolińskiej i ottońskiej. Warto odnieść się też do materiału porównawczego z obszaru Danii i Połabia. Duńska organizacja sił zbrojnych znała ekspedycyjne pospolite ruszenie o charakterze morskim. Słowianie Połabscy również mobilizowali oddziały na zasadzie terytorialnej, jednak nie wiadomo, czy było to wybranieckie pospolite ruszenie tak samo jak na Pomorzu. Liczba 1/10 wydaje się prawdopodobna, jednak należy pamiętać, że Herbord był hagiografem i bardziej zależało mu na symbolicznym znaczeniu liczb niż ich dokładności.
This article covers the interpretation of Herbord’s account, in which the author describes the size of the military contingents which the Pomeranians were supposed to provide to Bolesław III. There are three main interpretations of this source. The first one relies on understanding “patres familias” as the upper class or magnates. The second interprets the same phrase as a group of slave warriors specialised in raids. According to the author of this article, the literary interpretation is the most appropriate one. The size of the Pomeranian contingents was most commonly compared to the reality of Carolingian and Ottonian monarchy. One may also use comparable sources from Denmark and Polabia. The Danish military organisation included maritime expeditionary levy. The Polabian Slavs mobilised their troops based on territorial rules but it is not certain whether they were select levy as in Pomerania. The one in ten ratio seems to be probable but it should be noted that Herbord was a hagiographer and wanted to emphasize the symbolic meaning of the numbers rather than their accuracy.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 2; 43-66
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 63

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies