Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "quarry" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 169
Tytuł:
Analogue GPR study of the Permian fanglomerates from Zygmuntówka Quarry near Chęciny, Holy Cross Mountains, southern Poland, for construction of a training image for multiple point simulations
Autorzy:
Żuk, T.
Małolepszy, Z.
Szynkaruk, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060075.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
alluvial fans
ground penetrating radar
Permian conglomerates
sedimentary facies
multiple point statistics
training image
Opis:
The distribution of Permian alluvial fan lithofacies in a quarry at Zygmuntówka near Chęciny, Holy Cross Mts., in southern Poland was investigated using ground penetrating radar (GPR) in order to create a training image for multiple point statistics (MPS) reconstructions of alluvial fan sedimentary facies. Five pseudo-3D GPR datasets were collected, processed and uploaded for interpretation into SKUA-GOCAD 3D geological modelling software. Three radar facies were distinguished based on the 3D geometrical pattern of radar reflections and linked to lithofacies described from the quarry by Zbroja et al. (1998). A statistical summary showed that ~50% of the lithofacies resulted from gravity flows (mostly non-cohesive), while the remaining proportion was deposited by unconfined and confined flash floods. Fluvial sedimentary facies left by waning of catastrophic floods or reworking during fair weather, alihough not prevalent, could not be distinguished from confined flood deposits based only on GPR data. The GPR datasets together with information from field observations were used to carry out MPS simulations and estimate the most probable 3D model of lithofacies at the quarry scale. This model will in turn serve as a training image for MPS reconstructions of alluvial-fan facies of Rotliegend conglomerates in the multi-scale geological model of the Gorzów Block (western Poland).
Źródło:
Geological Quarterly; 2018, 62, 4; 755--766
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walory geoedukacyjne kamieniołomu Zachełmie w Górach Świętokrzyskich (Polska Południowa)
Geoeducational values of the Zachełmie quarry in the Holy Cross Mountains (Central Poland)
Autorzy:
Złonkiewicz, Z.
Mader, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/128361.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
granica dewon-trias
tetrapody
Góry Świętokrzyskie
Devonian-Triassic boundary
tetrapods
Holy Cross Mountains
Opis:
Nieczynny kamieniołom dolomitów Zachełmie, położony w miejscowości Zagnańsk, 12 km na północ od Kielc, jest wyjątkowym miejscem na mapie geologicznej Gór Świętokrzyskich. Zobaczyć tu można skały powstałe w dwu etapach rozwoju geologicznego Ziemi. Etap starszy reprezentują szare dolomity i iłowce dolomityczne środkowego dewonu, nachylone stromo ku północy. Zostały one sfałdowane w karbonie i permie, podczas orogenezy waryscyjskiej. Etap młodszy obejmuje zróżnicowane utwory permu (?) i dolnego triasu, nachylone ku wschodowi pod kątem około 10°. Zostały one zaburzone w paleogenie, podczas ruchów tektonicznych orogenezy alpejskiej. W północnych ścianach kamieniołomu dobrze widoczny jest kontakt obu tych kompleksów skalnych, rozdzielonych powierzchnią niezgodności tektoniczno-erozyjnej, która dokumentuje waryscyjskie ruchy orogeniczne, a kontaktujące ze sobą skały dzieli luka czasowa, obejmująca około 140 mln lat. Dolomity powstały w środowiskach lagun i płytkiego szelfu powolnie pogłębiającego się morza. Można w nich zaobserwować skamieniałości typowe dla tych środowisk dewońskich, m.in. stromatolity, amfipory, muszle ramienionogów i skamieniałości śladowe. W południowej ścianie kamieniołomu można zobaczyć unikalną powierzchnię z licznymi strukturami uznanymi za najstarsze na świecie ślady lądowych kręgowców – tetrapodów. Ponadto, w dolomitach w północno-wschodniej części kamieniołomu, można znaleźć takie minerały jak kalcyt, hematyt, dolomit, syderyt, ankeryt, kwarc i baryt. Powstały one w spękaniach utworzonych podczas waryscyjskich ruchów górotwórczych. Utwory permskie (?) i triasowe, o brunatno czerwonej barwie, odsłonięte w północnych ścianach wyrobiska, stanowią wypełnienie wąskiej, kopalnej doliny (wąwozu), wyrzeźbionej w powierzchni stropowej dolomitów. Ich profil rozpoczynają brekcje i zlepieńce złożone głównie z okruchów skał dewońskich, zachowane w zagłębieniach na dnie kopalnego wąwozu, a w części będące osadem pokryw stokowych na jego zboczach. Brekcje i zlepieńce leżące wyżej są osadem gwałtownych spływów gruzowych, które ku górze profilu są całkowicie zastąpione przez piaskowcowo-mułowcowe osady leniwego strumienia. W okresach zaniku przepływu w jego korycie powstawały wysychające jeziorka, wypełniane iłami. W osadach tej części profilu widoczne są drobne struktury prądowe, rzadziej spotyka się szczątki roślinne i szczeliny z wysychania. Odkryto tu najstarsze tropy pozostawione przez dinozaura. Najwyższą część odsłoniętego profilu tworzą szare, gruboławicowe piaskowce, powstałe w kanałach rzek roztokowych. Ze względu na wyjątkowe walory geologiczne wschodnią część kamieniołomu i przewężenie w części środkowej objęto ochroną, tworząc tam rezerwat przyrody nieożywionej. Fragment północnej ściany tego przewężenia, z powierzchnią niezgodności tektoniczno-erozyjnej, stanowi pomnik przyrody. Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na wyżej wymienione walory geologiczne kamieniołomu oraz zaproponowanie działań zwiększających atrakcyjność już istniejącej infrastruktury geoturystycznej, w postaci umieszczania dodatkowych tablic informacyjnych z opisami zjawisk i procesów geologicznych.
The Abandoned Zachełmie quarry, a unique place on the geological map of the Holy Cross Mountains, is located in Zagnańsk, about 12 km northwards from Kielce is. Deposits of two stages of geological development, separated by tectonic movements, are exposed in the section. The older complex is represented by the Middle Devonian grey dolomites and dolomitic claystones, steep inclined to the north. They were folded in the Carboniferous and Permian by the Variscan tectonic movements. The younger complex comprises various Permian-Lower Triassic deposits, inclined about 10° eastwards. They were deformed during the Paleogene by Alpine tectonic movements. Contact of both complexes, well exposed in the northern walls of the quarry, suggests Variscan orogenic movements, while the tectonic-erosion gap, separating them, amounts to about 140 million years of development. Dolomites originated in the shelfal and lagoonal environments of the slowly deepening sea. Fossils typical for their Devonian environment may be found: stromatolites, amphipores, brachiopod shells and trace fossils. The unique surface with numerous structures interpreted as tetrapod trucks, the oldest in the world, is exposed in the southern wall of the quarry. Moreover, minerals occur in the north-eastern part of the quarry: calcite, hematite, dolomite, siderite, ankerite, quartz and barite. They originated in fissures cutting dolomites during the Variscan orogenic movements. The Permian (?) and Triassic, red-brown deposits crop out in the northern walls of the quarry. They represent infilling of a narrow palaeo-valley/ravine, cut in the surface of Devonian dolomites. Their section is commenced with dolomite breccia and conglomerates that fill cavities in an uneven surface of ravine basement. These conglomerates represent a debris cover lain on its sides. The breccia and conglomerates laying further above, originated as abrupt debris flow deposits. In the upper parts of the section, they were intercalated and eventually entirely substituted with sandstones and mudstones being deposits of fine creeks. Periods of the flow extinction are documented with clays deposited in temporal ponds. Fine current structures, scarce flora remains and desiccation cracks may be distinguished in that part of the section. The oldest trace fossils of dinosaurs were found here. The thick-bedded grey sandstones distinguished in the uppermost part of section were deposited in alluvial channels of braided rivers. The unique values of the object are protected in a natural reserve formed in the eastern part of the quarry and in the narrow passage in the central part. The fragment of the wall in the passage with exposition of a tectonic-erosion unconformity is a natural monument. Authors intend to present the unique geological values of the quarry and to suggest how to improve the actual geotouristic infrastructure  – location of several information boards with descriptions of geological phenomena and processes.
Źródło:
Geotourism / Geoturystyka; 2018, 3-4 (54-55); 11-26
1731-0830
Pojawia się w:
Geotourism / Geoturystyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspectives of geotourism development in the Gorce I quarry
Perspektywy rozwoju geoturystyki w kamieniołomie Gorce I
Autorzy:
Zbucki, Ł.
Jędrusik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051756.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
geotourism
quarry
tourist infrastructure
Opis:
Subject and purpose of work: The purpose of the study is to present the perspectives of geotourism development in the porphyry quarry Gorce I, which is situated in the Wałbrzyskie mountains. Currently the exploitation of this quarry is suspended. Materials and methods: This work was written after studying the literature on this subject and conducting field research, during which terrestrial laser scanning (TLS) was used, among others. The material gathered during field research was used, among other things, to create a 3D model of the Gorce I quarry. Results: The research and analyses conducted in the porphyry quarry Gorce I allowed for designating a geotourist trail where information boards were placed. Conclusions: The research conducted in the Gorce I quarry confirms the possibility of utilizing this excavation pit for geotourism purposes.
Przedmiot i cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie perspektyw rozwoju geoturystyki w kamieniołomie porfirów Gorce I, który położony jest w Górach Wałbrzyskich. Obecnie eksploatacja w nim jest wstrzymana. Materiały i metody: Praca została napisana dzięki studiom literatury przedmiotu oraz przeprowadzonym badaniom terenowym, podczas których wykorzystano między innymi naziemny skaning laserowy (TLS). Zgromadzony materiał podczas badań terenowych, posłużył, między innymi, do wykonania modelu 3D kamieniołomu Gorce I. Wyniki: Przeprowadzone badania i wykonane analizy w kamieniołomie porfirów Gorce I pozwoliły na wyznaczenie ścieżki geoturystycznej, na której zlokalizowano tablice informacyjne. Wnioski: Przeprowadzone badania w kamieniołomie Gorce I potwierdzają możliwość wykorzystania tego wyrobiska dla potrzeb geoturystyki.
Źródło:
Economic and Regional Studies; 2017, 10, 2; 96-106
2083-3725
2451-182X
Pojawia się w:
Economic and Regional Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krajobraz poeksploatacyjny kamieniołomu Liban w Krakowie
The post-mining landscape of the Liban quarry in Cracow
Autorzy:
Zarychta, Roksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075913.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Kamieniołom Libanu
Wzgórza Krzemionki
Podgórze
Kraków
krajobraz pogórniczy
topografia
Liban quarry
Krzemionki Hills
Cracow
post-mining landscape
topography
Opis:
The paper concerns the Liban quarry in Cracow, which is located in the Podgórze district of Cracow. It shows the outline of the geological structure and history of quarrying, while the current topography and dominant elements of the relief of this object are discussed in more detail. Anthropogenic changes in the natural environment of the quarry have revealed its geodiversity and enhanced its biodiversity. It contains vertical rocky walls, debris cones, waste-heaps, a vast undulated surface of the quarry bottom, as well as diverse flora and fauna. Within the borders of the Liban quarry, the remains of industrial buildings and the staging for the film entitled "Schindler's List” have survived. Despite the fact that the extraction has already finished a long time ago, the quarry has not been systematically reclaimed or developed.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2019, 67, 12; 1002--1011
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Distinct Element Simulation of a Landslide Process
Autorzy:
Zabuski, Lesław
Mierczyński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1837764.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Budownictwa Wodnego PAN
Tematy:
Distinct Element Method
sandstone quarry
landslide
Opis:
The paper presents a numerical simulation of the development of a catastrophic landslide in a sandstone quarry and methods of reconstructing the quarry to its previous condition from before the landslide. The important objective of the paper is to present the capabilities of the numerical method used in the analysis of the landslide process, namely the Distinct Element Method (DEM). This method is poorly known, though it is capable of solving important geotechnical problems in which massive displacements are modelled. The features of the method are presented on the basis of a case study. Therefore a numerical analysis is carried out to show the performance of DEM in generating a displacement of several dozen meters in the example of a catastrophic landslide that occurred some years ago in a sandstone quarry. This engineering problem makes it possible to describe and analyse the mechanisms, causes and consequences of the landslide.
Źródło:
Archives of Hydro-Engineering and Environmental Mechanics; 2020, 67, 1-4; 3-16
1231-3726
Pojawia się w:
Archives of Hydro-Engineering and Environmental Mechanics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mineralogical and petrographic study of copper deposits Kibutu and Kajuba quarry’s (Democratic Republic of Congo) and slags generated after smelting processes
Studium mineralogiczno-petrograficzne złóż miedzi Kibutu i Kajuba (Demokratyczna Republika Konga) i odpadów powstających po ich przeróbce
Autorzy:
Wróbel, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/344039.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
nakł. Maciej Pawlikowski
Tematy:
copper deposits
Democratic Republic of Congo
copper slags
złoża miedzi
odpady miedzionośne
Demokratyczna Republika Konga
Opis:
Democratic Republic of Congo (DRC) is the second largest country in Africa, located in its central part, in the Congo basin. The word “congo” means “hunter”, and comes from the Bakongo people. The capital of Congo is Kinshasa, situated in the north of the country, on the Congo River, with a population of more than 9 million people. Katanga, province in the southern part of the country, is most abundant in deposits, and the most important city is Lubumbashi, inhabited by 2 million people. The area covered by this research paper is located in this province, north and north-east of Lubumbashi. Studies conducted as part of this research paper were aimed at presenting comprehensive mineralogical and petrographic characteristics of copper deposits near Lubumbashi and slag produced in the process of raw materials recovery, as well as at analysing environmental aspects associated with, among others, extraction and refining of raw minerals. The paper was based on samples brought by Prof. Maciej Pawlikowski, PhD, Eng., collected during two visits to the Democratic Republic of Congo that took place in 2011. The doctoral dissertation was completed by verifying the following theses: A wide range of different minerals is present in the area of Lubumashi due to the complicated genesis and composition of copper deposits. Mineralogical, petrographic, and geochemical recognition of ore and rocks will make it possible to refine them in a more efficient way. Phase composition of slag after remelting copper ore is varied. Determination of the phase composition of slag will be the basis for determining the optimal storage process minimizing negative environmental impacts Mineralogical, petrographic, and geochemical recognition of slag will determine whether the content of copper remaining in waste is high enough to be recovered with profit. Mineralogical and geochemical studies will be the basis for the preparation of a simplified analysis of the state of the environment. Achieving these assumptions required carrying out field research to collect samples for further studies, as well as numerous analyses. The following have been accomplished: Mineralogical and petrographic characterises of ore and rocks from three excavations located in the area of Lubumbashi. In situ geochemical measurements, made with DELTA Mining and Geochemistry Handheld XRF analyzer. Mineralogical, petrographic, and geochemical characteristics of slag from the process of copper ore remelting. The phase composition of slag from the process of copper ore remelting was identified, Associated minerals of copper ore were identified. Basic environmental analysis was made on the basis of mineralogical and geochemical research results, and information on the state of the environment and its changes. Based on the analysis of literature, mineralogical and petrographic research of copper deposits in Kibutu, Kajuba, Renzo, and Lubumbashi area and slag generated in the process of their remelting, as well as the environmental analysis, we can draw the following conclusions: Deposits in Lubumbashi region consist of two parts. Subsurface deposits resulting from the oxidation of copper sulphides and reaction of by-products with carbonates - purely malachite deposits. Older deposits occur as dolomite sulphide mineralisation, with large variations of minerals: bornite, chalcopyrite, arsenopyrite, pyrite, and chalcocite. Copper ore from the subsurface (malachite) area can be remelted in furnaces, with the addition of haematite or magnetite. Copper present in the sulphide portion is not directly suitable for smelting process and should be enriched with flotation method, chemical method with acids, or other method. The copper content in the sulphide portion is up to 3%. Studies have shown that the covered deposits are small and are on the verge of profitability when it comes to extraction and processing. The phase composition of slag has been identified, the following have been distinguished: -glass -metal separation (copper, iron) -silicate phases -oxygen phases When analysing microscopic images, it was found that secondary formed crystallites, oxidized metals, and metallic ore residues are found in slag more often than glass. Glass in slag behaves differently, depending on the age of waste. Slag alloy is subject to cooling only in certain weather conditions, which are not conductive to rapid cooling in the region of Central Africa. The slower the cooling, the lower the amount of glass, but e.g. silicate phases are formed in larger amounts. Economically valuable elements, such as gold, silver, were not detected in the test samples. Debris containing metallic copper constitutes about 3% of the researched material, and it should be returned for remelting during the technological process. When applying additional technological processes, it seems possible to use copper slag for construction process (e.g. as a filler for concrete) and road construction (ballast used for paving roads). The following threats to the environment of the Democratic Republic of Congo have been identified: excessive deforestation, soil erosion, improperly stored mining and metallurgical waste, poaching, and water pollution.
Demokratyczna Republika Konga (DRK) to drugie pod względem wielkości państwo Afryki, położone w jej środkowej części, w dorzeczu rzeki Kongo. Słowo ‘kongo’ oznacza ‘myśliwy’ i pochodzi od ludu Bakongo. Stolicą kraju jest Kinszasa, położona na północy kraju nad rzeką Kongo, posiadająca ponad 9 milionów mieszkańców. Regionem najbardziej zasobnym w złoża jest leżąca na południu kraju prowincja Katanga, gdzie najważniejszym miastem jest 2 milionowe Lubumbashi. Obszar objęty badaniami niniejszej pracy znajduje się w tej prowincji na północ i północny- wschód od miasta Lubumbashi. Badania, które zostały przeprowadzone w ramach niniejszej pracy miały na celu przedstawienie kompleksowej charakterystyki mineralogicznej i petrograficznej złóż miedziowych okolic Lubumbashi oraz żużli powstających w procesie odzyskiwania surowca, a także przeanalizowanie aspektów środowiskowych związanych m.in. z wydobyciem oraz przeróbką surowców. Praca została oparta na próbkach przywiezionych przez prof. dr hab. inż. Macieja Pawlikowskiego zebranych podczas dwóch wyjazdów do Demokratycznej Republiki Konga w roku 2011. Rozprawę doktorską zrealizowano poprzez weryfikację następujących tez: Skomplikowana geneza i budowa złóż miedzi okolic Lubumbashi predysponują występowanie w nich bogatej gamy zróżnicowanych minerałów. Rozpoznanie mineralogiczno - petrograficzne oraz geochemiczne rud oraz skał towarzyszących przyczyni się do umożliwienia poddania ich bardziej wydajnym procesom przeróbczym. Skład fazowy w żużlach po przetopie rudy miedziowej jest zróżnicowany. Określenie składu fazowego żużli będzie podstawą do określenia optymalnego procesu składowania zakładającego minimalizację negatywnego oddziaływania na środowisko. Rozpoznanie mineralogiczno – petrograficzne oraz geochemiczne żużli pozwoli stwierdzić czy zawartość miedzi pozostającej w odpadach jest na tyle wysoka, że opłacalne będzie jej odzyskiwanie. Badania mineralogiczne i geochemiczne będą podstawą sporządzenia uproszczonej analizy stanu środowiska. Realizacja tak postawionych założeń wymagała przeprowadzenia badań terenowych w celu pobrania próbek do dalszych badań, a następnie licznych prac analitycznych. Wykonano: Charakterystykę mineralogiczno - petrograficzną próbek rud oraz skał towarzyszących z trzech wyrobisk w okolicach Lubumbashi. Pomiary geochemiczne in situ przy pomocy przenośnego analizatora DELTA Mining and Geochemistry Handheld XRF. Charakterystykę mineralogiczno – petrograficzną i geochemiczną żużli z procesu przetopu rudy miedziowej. Określono skład fazowy żużli z procesu przetopu rudy miedziowej, Zidentyfikowano minerały towarzyszące rudom miedzi w wymienionych lokalizacjach. Wykonano podstawową analizę środowiskową w oparciu o wyniki badań mineralogicznych i geochemicznych oraz informacji o stanie środowiska i jego zmianach. Na podstawie przeprowadzonej analizy literatury, badań mineralogiczno- petrograficznych złóż miedziowych Kibutu, Kajuba i Renzo, okolic Lubumbashi oraz żużli powstających w procesie ich przetopu, a także sporządzenia analizy środowiskowej, można wyciągnąć następujące wnioski: Złoża rejonu Lubumbashi są dwudzielne. Przypowierzchniowe złoża powstały w wyniku utleniania siarczków miedzi i reakcji ich produktów utleniania z węglanami – jest to typ złoża czysto malachitowy. Złoża starszego wieku występują jako siarczkowe okruszcowanie dolomitu, posiadają duże zróżnicowanie minerałów kruszcowych: bornit, chalkopiryt, piryt, arsenopiryt oraz chalkozyn. Ruda miedzi ze strefy przypowierzchniowej (malachitowa) może być przetapiane tradycyjną metodą piecową z dodatkiem hematytu lub magnetytu. Miedź występująca w siarczkowej części złoża nie nadaje się bezpośrednio do procesu hutniczego i powinna być wzbogacana metodą flotacji, chemiczną z użyciem kwasów lub inną. Zawartość miedzi w strefie siarczkowej sięga 3%. Badania wykazały, że złoża objęte badaniami są małe i ekonomiczne znajdują się na granicy opłacalności wydobycia i przeróbki. Zidentyfikowano skład fazowy żużli , wyróżniono: -szkliwo -wytrącenia metali (miedź, żelazo) -fazy krzemianowe -fazy tlenowe - Analizując obrazy mikroskopowe stwierdzono, że w żużlach częściej niż szkliwo występują wtórne wykształcone krystality, utlenione metale oraz metaliczne pozostałości rudy. - Szkliwo w żużlach wykazuje zróżnicowany stopień zachowania, w zależności od wieku odpadów. - Stop żużlowy podlega chłodzeniu wyłącznie w warunkach atmosferycznych, które w rejonie Afryki Środkowej nie sprzyjają szybkiemu schładzaniu. Im wolniejsze jest chłodzenie tym mniejsza jest ilość szkliwa, natomiast w większej ilości powstają, np. fazy krzemianowe. - W badanych próbkach nie stwierdzono podwyższonych, istotnych pod względem ekonomicznym, ilości cenniejszych pierwiastków takich jak np. złoto, srebro. Niewielkie ilości srebra stwierdzono jedynie w pojedynczych żyłkach chalkozynowych. - Okruchy odpadów zawierających miedź metaliczną stanowią w badanym materiale około 3%, powinny być zawracane w procesie technologicznym do ponownego przetopu. Po zastosowaniu dodatkowych procesów technologicznych wydaje się możliwym wykorzystanie żużli pomiedziowych do celów budowlanych (np. jako wypełniacz do niektórych betonów) oraz drogownictwa (podsypki do utwardzania dróg). - Zidentyfikowano największe zagrożenia dla środowiska naturalnego DRK, którymi są: nadmierne wylesiane, erozja gleb, niepoprawnie składowane odpady górnicze i hutnicze, kłusownictwo oraz zanieczyszczenia wód.
Źródło:
Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering; 2016, 21; 1-88
1689-6742
Pojawia się w:
Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kamieniołom Sadowa Góra w Jaworznie : przyszłość pod znakiem GEOsfery!
Sadowa Góra quarry in Jaworzno : future under the sign of GEOsphere!
Autorzy:
Woźniak, P.
Krzeczyńska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075100.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Sadowa Góra quarry in Jaworzno
geotourism
Eco-Geological Education Centre GEOsphere project
kamieniołom Sadowa Góra w Jaworznie
geoturystyka
Geologiczne Centrum Edukacyjne
projekt GEOsfera
Opis:
Due to initiative of both theGeological administration at Jaworzno's City hall as well as Polish Geological Institute-NRI Upper Silesian Branch, a project on the Sadowa Góra Eco-Geological Educational Centre facility has been realized. The project has been supported financially by the EU and its European Regional Development Fund under the Regional Operational Programme for the Silesian University and done in 2007–2013. The implementation of the programme was divided into two parts. The primary one concentrated on the comprehensive technical and educational exploitation of the old Sadowa Góra quarry. The secondary one consisted of plans to build an educational and museum-like facility. The educational centre is planned as a focal point of Jaworzno and its residents. The GEOsphere completion (phase I) ought to be achieved by May 2014.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2014, 62, 10/1; 510--513
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Optimal control system of diesel automotive engineering by example of open pit motor transport
System automatycznego zarządzania zespołem samochodów z silnikami diesla na przykładzie transportu samochodowego w kamieniołomach
Autorzy:
Wójcik, W.
Suleimenov, B.
Shadrin, G.
Shadrin, M.
Porubov, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952712.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
optimal control
fuel consumption
quarry road transport
pit road transport
mobile resource management
vehicle control
sterowanie optymalne
zużycie paliwa
transport samochodowy w kamieniołomach
zarządzanie transportem samochodowym
ocena stanu technicznego
Opis:
The paper investigates the optimal control system of diesel automotive engineering with application of complex criteria, depending on fuel consumption rate and travel time, with adjustable coefficients of physical process mathematical model, considering influence of disturbing effects factors. This control principle allows saving fuel consumption rate, reducing transport influence on environment, and also reducing the importance of human factor for motor transport control.
W artykule zostało rozpatrzone optymalne sterowanie procesem przemieszczania pojazdów z zastosowaniem złożonego kryterium, zależnego od zużycia paliwa i czasu przejazdu, ze zmiennymi współczynnikami modelu matematycznego fizycznego procesu, uwzględniając wpływ czynników zakłócających. Otrzymany system sterowania pozwala na oszczędne zużycie paliwa, zmniejszenie wpływu transportu na środowisko i obniżenie wpływ czynnika ludzkiego na zarządzanie transportem samochodowym.
Źródło:
Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska; 2014, 1; 14-17
2083-0157
2391-6761
Pojawia się w:
Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Potencjał geoturystyczny nieczynnych kamieniołomów Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego
The geotouristic potential of closed quarries in the Czarnorzecko-Strzyżowski Landscape Park
Autorzy:
Wójcik, T.
Ziaja, M.
Ćwik, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88122.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
geoturystyka
obiekt geoturystyczny
kamieniołom
Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy
województwo podkarpackie
geoturism
geotourist site
quarry
Czarnorzecko-Strzyżowski Landscape Park
Podkarpackie Province
Opis:
Powstanie i rozwój geoturystyki jest wynikiem ogromnego zainteresowania turystycznego obiektami geologicznymi. Należą do nich również obiekty dziedzictwa górniczego, które do niedawna pozostawały niedocenionym elementem środowiska. W pracy podjęto próbę oceny potencjału geoturystycznego pięciu nieczynnych kamieniołomów Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego na Podkarpaciu. Przy charakterystyce obiektów skupiono się na ich walorach przyrodniczych, geologicznych i krajobrazowych oraz na stopniu zagospodarowania turystycznego. Przedstawiono również możliwości wykorzystania badanych stanowisk oraz propozycje ich udostępnienia dla celów geoturystyki. Stwierdzono, że nieczynne kamieniołomy Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego prezentują wysokie walory przyrodnicze, geologiczne i krajobrazowe. Potencjał geoturystyczny tych obiektów oceniono na średni (Odrzykoń, Kobyle, Herby) lub wysoki (Wojkówka, Góra Chełm), co w pełni uzasadnia ich wykorzystanie w rozwoju geoturystyki na tym terenie.
Creation and development of the geoturism is the result of the increasing interest of geological tourist objects. These interest include mining heritage objects, which until recently remained an underrated part of the environment. The aim of this study is to evaluate the geoturism potential of five closed quarries in the Czarnorzecko-Strzyżowski Landscape Park. The characteristic of this objects is focused on their natural, geological and landscape values, and on the degree of tourist infrastructure. The paper also presents the possibility of making geosites more available for the geoturism puropses. It was found that closed quarries in the Czarnorzecko-Strzyżowski Landscape Park have presented high natural, geological and landscape values. The geotouristic potential of querries in Odrzykoń, Kobyle, Herby estimated as average but in Wojkówka, Góra Chełm highly rated it proves its use in the development of geotourism in the area.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 26; 155-173
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morena szaflarska w świetle nowych danych z odsłonięć i wierceń w 100-lecie jej odkrycia
Szaflary moraine in the light of new data from exposures and drilling on the 100th anniversary of its discovery
Autorzy:
Wójcik, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087064.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Czwartorzęd
Podhale
tatrzańskie lodowce
morena
kamieniołom w Szaflarach
Quaternary
Podhale Region
Tatra glaciers
moraine
quarry in Szaflary
Opis:
In the northern part of the Podhale Region, nearly 100 years ago, Matkowski (1924, 1928) described gravels exposed in a quarry in Szaflary and considered them to be moraine sediments - Szaflar moraine. Romer (1929) confirmed this interpretation of the sediments. Later studies of Halicki (1930), Klimaszewski (1948, 1988), Birkenmajer (1976) and Birkenmajer and Stuchlik (1975) completely excluded the possibility of moraines in this area and showed that these sediments have are of fluvioglacial origin. Comparing the quarry's ranges due to exploitation, it was found that the authors could observe various deposits exposed during the progress of exploitation towards the west. In the profiles of trenches for new buildings to the NW from the quarry, clays containing sands and gravels and individual boulders and blocks of quartzite and granite with a diameterof0.8 to 1.2m were found. The exposed erratics exactly correspond to the description of the moraine by Matkowski (1924, 1928) from the quarry in Szaflary. In addition, in the recently drilled Nowy Targ PIG-2 borehole, similarly developed pieces were found at a depth of19.7-69.5 m. Combining archival data and new facts from drilling and exposures, a view can be proposed that, during the Southern Polish Glaciations, the Tatra glaciers reached the Nowy Targ Basin and perhaps the foothills of the Gorce Mts, which was already suggested by Rehman (1895), Zapatowicz (1913) and Matkowski (1928).
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2022, 70, 6; 458--467
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona starych kamieniołomów jako obiektów przyrodniczych o walorach naukowych, edukacyjnych i geoturystycznych – teoria a praktyka
Protection of old quarries as the objects of scientific, educational and geoturistic values: theory and practice
Autorzy:
Wierzbowski, A.
Krzeczyńska, M.
Woźniak, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/122231.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
Tematy:
kamieniołom
ochrona georóżnorodności
geoturystyka
edukacja geologiczna
quarry
geodiversity conservation
geoturism
geological education
Opis:
Kamieniołomy były od dawna bazą do prowadzenia badań geologicznych, doskonałym źródłem pozyskiwania skamieniałości, a obecnie są również ważnymi obiektami służącymi edukacji i popularyzacji wiedzy geologicznej. Niestety nieczynne kamieniołomy często ulegają dewastacji – zarastają roślinnością, stają się składowiskami odpadów, są zalewane przez wody gruntowe lub wyrównane dla potrzeb realizacji inwestycji budowlanych. Istniejące prawo teoretycznie umożliwia ochronę nieczynnych kamieniołomów, jednak w praktyce są one rzadko chronione. Winę za ten stan rzeczy ponosi nieodpowiednia interpretacja niektórych zapisów prawa, problemy z własnością gruntów oraz brak świadomości społeczeństwa o wartości tych obiektów. Ochrona ścian kamieniołomu może być realizowana poprzez zakładanie rezerwatów, jak również tworzenie parków rekreacyjnych z elementami edukacyjnymi. Przykładem jest kamieniołom Sadowa Góra w Jaworznie z powstałą w nim GEOsferą, czy też Lipówka w Rudnikach z przyrodniczymi ścieżkami edukacyjnymi. Spośród ponad stu starych kamieniołomów Wyżyny Częstochowskiej i Wieluńskiej wybrano te o szczególnej wartości, aby na ich przykładach omówić zagadnienia i problemy pojawiające się przy próbach ich zabezpieczania. Inicjatywa autorów na rzecz ochrony tych obiektów w wielu przypadkach zaowocowała zwróceniem uwagi na nie lokalnych władz, a w niektórych – podjęciem konkretnych działań na rzecz ich zabezpieczenia. Na drodze objęcia ich faktyczną, prawną ochroną piętrzą się jednak liczne przeszkody. Wydaje się, że bez zdecydowanego poparcia takich działań ze strony Ministerstwa Środowiska nie mają one realnych szans na sukces.
Old quarries often present the only possible insight in the geological history of the area, being also the important objects of scientific value, and the attractions for the education and geoturism. These statements are especially true for Poland, where, except the high mountains, the bulk of the Palaeozoic and Mesozoic rocks is usually hidden below the cover of a younger, mostly Quarternary deposits. The best places where these rocks can be observed are just the quarries. The old quarries often have been the basis for the geological studies, the scientific interpretation of cropping out here rock formations – both of stratigraphical, sedimentological, tectonical and palaeontological nature, and yielded the collections of fossils – often new for the science. The existing law gives several opportunities for protection of the quarries, at least in theory, indicating e.g. the geological outcrops as possible types and places of reserve. Unfortunatelly, both in the formal practice, and in interpretation of the existing law, the old qurries are rarely protected as the monuments or reserves of the inanimate nature. Such situation results from the generally poor knowledge of geology, the wrong interpretation of existing law according to opinion that “old quarries as the product of the human activity are not true objects of the nature”, and a very complicated way to formal recognition of the abandoned quarry as the protected object according to the law. There exists of course another way than the formal one to protect the old abandoned quarries. They can be used as places of recreation – natural parks where the interdisciplinary and interactive education with special attention to geology could be realized, or other possible solutions given, making them places of rest, sport, or other purposes. All of these need, however, the understanding of importance of the abandoned quarries as the objects of the high tourist and recreation attraction, and thus places useful for the local administration, enterprises and population. A special example of well understood position of the old qurry for the educational, ecological, geological purposes presents the newly erected „Geosfera center” at Jaworzno. Here in the abandoned qurry of Middle Triassic limestones and dolomites a multi-directional educational and recreation object has been formed due to activity of the local admistration and the scientists of the Polish Geological Institute – National Research Institute (Woźniak, 2011; Woźniak & Krzeczyńska, 2010, 2013). Although some other , good examples may be also cited e.g. the old quarry Lipówka near Częstochowa transformed by its owner “Cemex” Enterprise into educational area – with special path devoted both to geology, and the living nature characteristics (Babelewska et al., 2014; Śliwińska-Wyrzychowska et al., 2014); or the Skarbka quarry at Bałtów where the private investor founded the “line-park” with educational path, such examples are not numerous; the advanteges in adaptation of the old quarries for the promotion and recreation of the area are generally not noticed. Of more than one hundred of the old quarries of the Jurassic rocks in only one region of Poland well known to the authors – the Wieluń Upland, and the adjoining part of the Częstochowa Upland – are presented herein only six the most important of them which are unfortunatelly neither formally protected, nor in any other way saved against the potential destruction. All these quarries show the geologically important rock formations, and/or yielded the fossils of Middle and Upper Jurassic well known in international scale. These are as follows: (1) an old quarry at Wieluń showing the transitional beds between the Middle and Upper Jurassic rich in fossils, and showing special sedimentological features of extermely slow sedimentation in the open marine environment (Giżejewska, 1981; Antczak et al., 2014); (2–3) old quarries at Bobrowniki and Łobodno discussed recently in geological literature as the place of the reference level of the newly redefinded the World’s boundary of the two stages of the Upper Jurassic: Oxfordian and Kimmeridgian (Matyja& Wierzbowski, 2014; Wierzbowski et al, 2016); (4) Złota Góra quarries (“Adam” quarry) at Zawodzie in Częstochowa where the bedded limestones with abundant Upper Jurassic ammonite faunas have been described from XIX century (Różycki, 1953) – these include some forms having here their locus tipicus, and widely cited thereafter in many geological studies in the World – such as the genus Passendorferia (Brochwicz-Lewiński, 1973, 1975); (5) old quarry “Amerykan” at Złoty Potok showing the well preserved debris-flow deposits formed during Late Jurassic on the sea-bottom from the slope of the sponge “reef ” complexes; (6) the “Janina” quarry at Julianka showing the Jurassic coral-reef – the only one cropped out in the whole Kraków-Częstochowa and Wieluń uplands, and preserved karst phenomena of Early Cretaceous age (Różycki, 1937; Matyja & Wierzbowski, 2006). The present authors undertook some activities to protect the mentioned objects – but the general difficulties of many reasons – resulted so far in informal statements only of the local administration authorities – that they will care about them. It is thus the main subject of the whole problem that in opposition to protection of the animate nature which is generally realized well, the protection of the inanimate nature, and especially of the old quarries, is realized in the way that may be summarized as “less than perfect”. It should be mentioned that in the whole area of the Wieluń Upland, and the northern part of the Częstochowa Upland – a very picturesque region owing its landscape of the Upper Jurassic rocks – no one of the old quarries is protected according to the existing law. The main question remains – how this unhappy sitauation can be improved? In opinion of the authors – the formal support in this matter from the Ministry of the Environment seems necessary. There is necessity to organize the meeting to discuss the problem within group of specialists and under auspicies of the Ministry. Possibly a special opinion accepted by the Ministry should be sent to its local exposures. On the other hand, the protection of old quarries of special geological value should be placed within the subjects of activity of the newly rearranged Polish Geological Survey, as well as strictly related Polish Geological Institute.
Źródło:
Hereditas Minariorum; 2017, 4; 135-151
2391-9450
2450-4114
Pojawia się w:
Hereditas Minariorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Source and depositional processes of coarse-grained limestone event beds in Frasnian slope deposits (Kostomłoty-Mogiłki quarry, Holy Cross Mountains, Poland)
Autorzy:
Vierek, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94544.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
limestones
carbonate platform slope
event beds
Upper Devonian
Holy Cross Mountains
wapień
nachylenie platformy węglanowej
wczesny dewon
góry Świętokrzyskie
Opis:
The Kostomłoty-Mogiłki succession is situated in the Kostomłoty transitional zone between the shallow-water Kielce stromatoporoid-coral platform and the deeper Łysogóry basin. In the Kostomłoty-Mogiłki quarry, the upper part of the Szydłówek Beds and Kostomłoty Beds are exposed. The Middle-Upper Frasnian Kostomłoty Beds are composed of shales, micritic and nodular limestones with abundant intercalations of detrital limestones. The dark shales and the micritic and nodular limestones record background sedimentation. The interbedded laminated and detrital limestones reflect high-energy deposition (= event beds). These event beds comprise laminated calcisiltites, fine-grained calcarenites, coarse-grained grain-supported calcirudites fabrics, and matrix-supported calcirudites. The material of these event beds was supplied by both erosion of the carbonate-platform margin and cannibalistic erosion of penecontemporaneous detrital limestones building the slope of this platform. Storms and the tectonic activity were likely the main causes of erosion. Combined and gravity flows were the transporting mechanisms involved in the reworking and redeposition.
Źródło:
Geologos; 2010, 16, 3; 153-168
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On imperfectly known Hauterivian representatives of the families Holcodiscidae Spath, 1923 and Barremitidae Breskovski, 1977 in Butkov Quarry (Central Western Carpathians, Slovakia)
Autorzy:
Vašíček, Zdeněk
Klein, Jaap
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2024043.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Early Cretaceous
ammonites
taxonomy
stratigraphy
Manín Unit
Carpathians
kreda wczesna
amonity
taksonomia
stratygrafia
Karpaty
Opis:
In Butkov Quarry, ammonites of the families Holcodiscidae Spath, 1923 and Barremitidae Breskovski, 1977 occur in the pelagic Lower Cretaceous pelagic deposits of the Manín Unit. This contribution discusses the taxonomy of both families and presents their distribution in the layered sequences of the quarry. The genus Spitidiscus Kilian, 1910 classified as a member of the Superfamily Perisphinctoidea Steinmann in Steinmann and Döderlein, 1890 is an important representative of the Holcodiscidae from a stratigraphic point of view. In areas where the zonal index Acanthodiscus radiatus (Bruguière, 1789) does not occur, as in Butkov Quarry, the first representatives of Spitidiscus indicate the base of the Hauterivian. The genus Plesiospitidiscus Breistroffer, 1947 was long regarded as a member of the Superfamily Desmoceratoidea Zittel, 1895. This superfamily was based on its type species, Eodesmoceras celestini (Pictet and Campiche, 1860), which is not Valanginian in age, as now clearly proven. As a consequence, this superfamily is considered invalid. Vermeulen and Lahondère (2011) proposed an alternative by selecting a suitable initial genus, namely Plesiospitidiscus, for the Family Barremitidae, Superfamily Barremitoidea Breskovski, 1977 (nom. transl. Vermeulen and Lahondère, 2011).
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2021, 71, 4; 433--451
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tescheniceras gen. nov. (Ammonoidea) and the definition of the Valanginian/Hauterivian boundary in Butkov Quarry (Central Western Carpathians, Slovakia)
Autorzy:
Vašíček, Zdeněk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835578.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Tescheniceras gen. nov.
Manín Unit
valanginian boundary
hauterivian boundary
taxonomy
Western Carpathians
jednostka Manín
Walanżyn
hoteryw
taksonomia
Karpaty Zachodnie
Opis:
Jurassic and Lower Cretaceous successions of the Manín Unit of the Central Western Carpathians are exposed in Butkov Quarry in the Middle Váh Region, Slovakia. A significant part of the macrofauna belonging to neocomitid ammonites, formerly classified under the genus Teschenites Thieuloy, 1971, occurs in deposits spanning the Valanginian/Hauterivian boundary. The original definition of Teschenites was accompanied by uncertainties in the taxonomic and stratigraphic position of its original type species, i.e., Hoplites neocomien-siformis Uhlig, 1902. The present contribution focuses on and provides a possible taxonomic solution by es-tablishing the new genus Tescheniceras. In Butkov Quarry, the new genus includes five species. Tescheniceras flucticulum (Thieuloy, 1977), the type species, is the most abundant. Tescheniceras callidiscum (Thieuloy, 1971), the subzonal species for the uppermost Valanginian (Thieuloy 1971b), occurs only sporadically. Because Acanthodiscus radiatus (Bruguiére, 1789), the index species for the basal Hauterivian (radiatus Zone) in the international ammonite zonation, does not occur in the locality, the basal Hauterivian is indicated by the first appearance of the genus Spitidiscus Kilian, 1910.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2020, 70, 4; 569-584
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Early Berriasian ammonites from the Štramberk Limestone in the Kotouč Quarry (Outer Western Carpathians, Czech Republic)
Autorzy:
Vašíček, Z.
Skupien, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191726.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
ammonites
Berriasian
Štramberk area
Outer Western Carpathians
Opis:
Over 100 ammonites were collected from a block of bedded shallow-water Štramberk Limestone at a new location at the Kotouč Quarry, near Štramberk (Silesian Unit, Czech Republic). Berriaselline neocomitids, including Berriasella jacobi, B. oppeli, Tirnovella allobrogensis, T. cf. allobrogensis, Delphinella consanguinea, Pseudosubplanites cf. grandis and Malbosiceras cf. asper, are the most abundant species in this ammonite association. The olcostephanitid, Spiticeras blancheti, is rare. The index species for the Early Berriasian, B. jacobi, occurs in large numbers. On the basis of the present study, the upper boundary of the stratigraphic range of the Štramberk Limestone in the type area is dated as early Berriasian (ammonite Berriasella jacobi Zone). Ammonites with ages younger than early Berriasian have never been found in the Štramberk area. The deposition of the Štramberk Limestone in the Štramberk area came to an end during that period.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2013, 83, 4; 329-342
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 169

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies