Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "przekonanie" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 45
Tytuł:
Zastosowanie systemów pośrednich między S4 A S5 w kontekstach epistemicznych
Application of Systems that are Intermediate between S4 and S5 in Epistemic Contexts
Autorzy:
Lechniak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012906.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
logika modalna
systemy logiki modalnej
wiedza
przekonanie
pojęcia epistemiczne
modal logic
systems of modal logic
knowledge
belief
epistemic concepts
Opis:
The article presents systems of modal logics that are stronger than the S4 and weaker than the S5 systems. After a syntactic and semantic presentation of the systems, they are presented as applied to expressing the property of time. Then, after a discussion of some of Hintikka’s arguments concerning “the only” logic proper for the concept of knowledge and belief, against the background of a discussion of various concepts of knowledge and convictions, the application of the S4.2, S4.3, S4F systems as well as of the S4.4 system for expressing properties of epistemic concepts is shown.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 2; 41-60
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielowartościowość a pojęcia epistemiczne
Many Values and Epistemic Concepts
Autorzy:
Lechniak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013395.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
logika epistemiczna
logika wielowartościowa
przekonanie
epistemic logic
many-valued logic
belief
Opis:
The paper presents several attempts to express intuition concerning the understanding of knowledge and conviction by means of the conceptual apparatus of many-valued logic. J. Łoś’s pioneer system has been presented here, the system constructed by Ngoc Duc Ho, in which the internal logic in this system is used by the knowing subject as the three-valued logic of Łukasiewicz and the third logical value is understood as “unjustified”, and the four-valued system of N. Belnap, the system that allows for the occurrence of propositions which are evaluated both as true and false.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 375-390
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uzasadnienie przekonań
Autorzy:
Ziobrowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2101245.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
uzasadnienie
przekonanie
internalizm
eksternalizm
racje
Opis:
Autor przedstawia ogólną definicję uzasadnienia przekonania, którą mogliby zaakceptować zwolennicy wielu różnych koncepcji uzasadnienia. Następnie, nawiązując do tej definicji, wskazuje główne kwestie sporne dotyczące natury uzasadnienia i zarysowuje szerokie spektrum stanowisk w tych kwestiach. Rozróżnia m.in. liczne odmiany internalizmu i eksternalizmu.
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 1; 111-124
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
UZASADNIENIE I PRZEKONANIE JAKO PODSTAWY DOWODU W PROCESIE KARNYM
Justification and belief as the basis for proof in criminal trial
Autorzy:
Konieczny, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/443838.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
funkcja przekonania
podejście bayesowskie
poziom aspiracji
rozumowanie indukcyjne
wiedza
Bayesian approach
belief function
inductive reasoning
knowledge
level of aspiration
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie roli uzasadniania i przekonania w toku dowodzenia winy w procesie karnym. Punktem wyjścia jest wskazanie indukcyjnego charakteru rozumowań dowodowych i uznawanie ich konkluzji na podstawie decyzji organu procesowego. Decyzje te pojawiają się po osiągnięciu przez organ procesowy poziomu aspiracji do ich podjęcia; drugą podstawą może być ich oczekiwana użyteczność. Wymagania, dotyczące udowodnienia, zestawione zostały z koncepcją wiedzy. Jeśli założyć, że przypisanie określonemu podmiotowi wiedzy polega na posiadaniu przez ten podmiot uzasadnionego, trafnego przekonania, wtedy można przyjąć, że posiadanie takiej wiedzy jest równoznaczne z udowodnieniem w sensie procesowym. Narzędziami wspomagającymi dążenie do poprawności dowodzenia są funkcja przekonania w ujęciu Shafera-Dempstera oraz podejście bayesowskie w podejmowaniu decyzji dotyczących ustaleń faktycznych.
The aim of the article is to present the role of justification and belief in the course of proving guilt in a criminal trial. The starting point is the indication of the inductive character of evidentiary reasoning and the acceptance of its conclusions on the basis of the decision making by trial authority. These decisions appear after the process in which this authority reaches the level of aspirations to make them; the second basis may be their expected usefulness. The requirements for proof are contrasted with the concept of knowledge. If one assumes that the attribution of knowledge to a particular subject consists in the possession of a justified, accurate belief by that subject, then one can assume that the possession of such knowledge is tantamount to proving in a trial sense. The tools supporting the pursuit of correctness of command are the Shafer-Dempster belief function and the Bayesian approach in making decisions about factual findings
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2019, specjalny, XIX; 123-137
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Telepistemologia — zarys problematyki
Autorzy:
Walczyk, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521734.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
telepistemologia
epistemologia
robotyka
rzeczywistość wirtualna
teoria wiedzy
uzasadnione przekonanie
Opis:
Najnowsze technologie, takie jak rzeczywistość wirtualna czy zdalne roboty, rodzą nowe wątpliwości natury epistemologicznej. Czy dzięki komputerowym reprezentacjom, człowiek jest w stanie uzyskać wiedzę? W sytuacji wiedzy dostarczanej z dystansu, zapośredniczonej informacji, masowej komunikacji i ataków cybernetycznych odpowiedź na to pytanie jest niezwykle trudna. Niniejszy artykuł stanowi zarys telepistemologii - dziedziny, która podejmuje próbę wyjaśnienia podstawowych problemów epistemologicznych przez pryzmat ich uwikłania w zapośredniczone komputerowo procesy poznawcze.
Źródło:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2016, 22; 163-179
1234-4087
Pojawia się w:
Humanistyka i Przyrodoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja rodzinna apoczucie koherencji i przekonanie o własnej skuteczności młodzieży przebywającej w placówkach socjalizacyjnych
The Correlation Between Family Situation and the Sense of Coherence and Self-Efficacy Displayed by the Youth in Socialization Institutions
Autorzy:
Sitarczyk, Małgorzata
Łukasik, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811392.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
placówki socjalizacyjne
dorastanie
poczucie skuteczności
poczucie koherencji
zasoby osobowe
sytuacja rodzinna
socialization institutions
adolescence
sense of self-efficacy
self of coherence
personal resources
family situation
Opis:
Celem opracowania jest analiza sytuacji rodzinnej i rozwoju osobowego wychowanków placówek socjalizacyjnych. Podstawą teoretyczną badań jest założenie, że jednym z podstawowych warunków skutecznej interwencji i pomocy psychologicznej jest wsparcie rozwoju osobowego wychowanków. Dlatego w przeprowadzonych badaniach diagnostycznych skoncentrowano się na podstawowym wymiarze osobowym, jakim jest poczucie własnej skuteczności i poczucie koherencji. Diagnoza poczucia własnej skuteczności pozwala nie tylko lepiej rozumieć istotę problemów społecznych i osobowych wychowanka, ale przede wszystkim planować trafne oraz skuteczne metody oddziaływania wychowawczego, socjoterapeutycznego czy resocjalizacyjnego. Badania przeprowadzone w grupie 261 wychowanków wykazały, że wychowankowie placówek socjalizacyjnych charakteryzują się istotnie niższym poczuciem koherencji (spójności) oraz niższym poczuciem własnej skuteczności, niż ich rówieśnicy wychowywani w rodzinach. Wychowankowie placówek socjalizacyjnych postrzegają swoje zasoby społeczne, osobowe, somatyczne, psychiczne jako niewystarczające, aby sprostać pojawiającym się trudnościom. Wrezultacie też odczuwają niższe poczucie sensowności własnych działań i działań innych ludzi, zatem w mniejszym stopniu odczuwają, że ich życie ma sens. Badania dowiodły, jak potrzebne i ważne są skuteczne, powtarzalne i dostosowane do problemów wychowanków działania interwencyjne.
The aim of this article is to analyse the family situation and the personal development of the youth in socialization institutions. The research rests on the theoretical premise that any effective psychological intervention and help can be effective on condition that the personal growth of the youth is granted due support. Hence, the diagnostic research presented in the article focuses on a primary aspect of personal functioning - one's sense of self-efficacy and coherence. Examining the sense of self-efficacy of the researched youth helped better understand the nature of social and personality problems experienced by the youth. More importantly, it helped select effective methods of educational, social therapeutic and resocializing impact. The research covered 261 subjects and it helped reveal that the students in the socialization institutions exhibit a lower sense of coherence and self-efficacy than their peers living with families. The former students perceive their social, personal, somatic and psychological resources as insufficient to face the difficulties of their life. As a result, they perceive the sense of their own and others' actions as limited, which translates onto their perception of their own life as of limited sense. The research proved the vitality of effective, reliable and valid intervention in solving these students' problems.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2014, 6(42), 4; 69-84
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świat nie jest płaski : panuje przekonanie, że globalizacja powiązała ludzi, kraje i rynki bardziej niż kiedykolwiek dotąd i uczyniła granice państwowe reliktami zamierzchłej ery : esej "Świątecznej" Globalizacja i jej granice
Autorzy:
Ghemawat, Pankaj.
Powiązania:
Gazeta Wyborcza 2007, nr 71. Dod. "Gazeta Świąteczna", s. 20-21
Współwytwórcy:
Miłkowski, Marcin. Tłumaczenie
Data publikacji:
2007
Tematy:
Globalizacja
Polityka międzynarodowa 9-19 w.
Opis:
Fot.; Przedr. art. zamieszcz. w "Foreign Policy". --- 2007, nr 159.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Siła argumentu: racja, przekonanie, konsensus - Edytorial
The force of argument: Reason, belief, consensus - Editorial
Autorzy:
Selinger, Marcin
Skowron, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577646.pdf
Data publikacji:
2016-07
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2016, 52, 3(209); 307-312
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ROZUM – WIEDZA – WIARA DYNAMIKA ZNACZEŃ
REASON – KNOWLEDGE – FAITH: THE DYNAMICS OF MEANING
Autorzy:
Kublikowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488181.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
rozum
wiedza
przekonanie
wiara
reason
knowledge
belief
faith
Opis:
The main goal of this paper is to explicate the meaning of such words as “reason”, ”knowledge” and “faith.” In addition, some relationships between these notions are analysed. Two attitudes can be distinguished: “faith — reason/knowledge” and “reason/knowledge – faith”. In the first case faith is initial, but a believer can take a rational (intellectual) effort to analyse what faith is. The second attitude is realised in the rational search to find faith. Many different types of arguments for the sentence “God exists” have been invented over years. These arguments have been the tools used in the cases of both attitudes. The arguments are analysed and discussed. The notion of argument is related to the notion of persuasion. Some different situa- tions can be distinguished: a claim is rightly argued and somebody is persuaded by this claim; a claim is rightly argued, but somebody is not persuaded; a claim is not rightly argued, but some- body is persuaded by such a claim (e.g. by an influential leader); and a claim is not rightly argued and somebody is not persuaded. The attitude “faith — reason/knowledge” (a religious attitude) is existential and practical. It con- sists of some components. One of them is a religious knowledge (doctrine). If a believer confesses his or her faith using the official (institutional) text — called in Latin Credo (The Creed) — then really they believe and accept a set of rational religious beliefs, which belong to the religious knowledge (doctrine). A religious faith, understood as God’s influence, is acknowledged as the basis for such an act of believing and accepting. So the religious attitude consists of a religious faith, beliefs, emotions and also free choice (decision, acceptance). The act of an acceptance does not only concern beliefs. A believer also ac- cepts moral and religious rules (principles). This is the type of morality motivated by religion. A re- ligious attitude is the rational, theoretical and practical synthesis of all these components.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 2; 71-88
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekonanie o własnej skuteczności a postrzegane źródła stresu związanego ze studiowaniem
Self-efficacy and perceived sources of stress related to studying
Autorzy:
Kot, Paweł
Armuła, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/464552.pdf
Data publikacji:
2017-09-29
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Tematy:
skuteczność
rola życiowa
student
źródła stresu
self-efficacy
life role
sources of stress
Opis:
Cel badań. Przekonanie o własnej skuteczności może determinować funkcjonowanie człowieka w różnych sytuacjach życiowych. Przekonanie o własnej skuteczności w roli studenta może być związane ze spostrzeganiem wymagań tej roli jako potencjalnych źródeł stresu w grupie osób uczących się. Sytuacje przekraczające możliwości studentów określane są jako potencjalne źródła stresu. Materiał i metody. W badaniu wzięło udział 386 studentów, w tym 260 kobiet i 126 mężczyzn (M = 22,02; SD = 2,01). Wykorzystano w nim skalę Student ze Skali Przekonania o Własnej Skuteczności w Rolach Życiowych oraz Skalę Oceny Sytuacji Trudnych na Studiach. Wyniki i wnioski. Analizy powoliły wykazać różnice między studentami różnych lat w stopniu nasilenia przekonania o własnej skuteczności w roli studenta oraz nasilenia stresu w sytuacjach trudnych związanych ze studiowaniem. Przekonanie o własnej skuteczności jest ujemnie skorelowane z nasileniem spostrzeganych źródeł stresu.
Background. Self-efficacy may determine functioning of a human being in various situations in life. Self-efficacy in student’s role may be related to perceiving requirements of this role as potential sources of stress in a group of learners. Situations which exceed the resources of students are defined as potential sources of stress. Material and methods. 386 students were surveyed, out of which 260 were women and 126 were men. The median age is M = 22.02 with a standard deviation SD = 2.01. Student Scale from the Scale of Self-Efficacy in Life Roles and the Scale of Assessment of Difficult Situations when Studying were used in the survey. Results and conclusions. The analyses performed revealed differences between students from various years in the level of self-efficacy in the role of a student and in the level of stress in difficult situations related to studying. Self-efficacy is negatively correlated with the level of perceived sources of stress.
Źródło:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2017, 58; 67-78
0239-4375
Pojawia się w:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekonanie o sprawiedliwości rekrutacji internetowej w grupie młodych dorosłych użytkowników Internetu
Autorzy:
Franczyk, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614991.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Internet recruitment
sense of justice
procedural justice
rekrutacja internetowa
poczucie sprawiedliwości
sprawiedliwość proceduralna
Opis:
The article deals with the problem of the sense of justice of Internet recruitment procedures among young adults. Meta-analysis of studies on the sense of justice of the recruitment process shows that it is extremely important for both employers and job candidates. Influencing the attitude of a candidate to the organization, it provides a number of both positive and negative effects. In order to investigate the problem, in case of young adults (as people which entering the stage of development, which one of the main goals is to find a job), it has been conducted a three-part test to determine the perceived level of justice of e-recruitment procedures, as well as its impact on the assessment of the recruitment announcement and recruiting organization. On the basis of the Internet survey (N=280), we found significant differences between categories of significance for justice (transparency, objectivity, feedback, job information and freedom of expression) and predictions as to the actual course of Internet recruitment. Furthermore, in the experimental variant we demonstrated that the assessment of the general announcement is only to ensure a fair procedure for the provision of feedback.
W artykule poruszono problem poczucia sprawiedliwości w odniesieniu do procedur rekrutacji internetowej wśród młodych dorosłych. Metaanalizy badań nad poczuciem sprawiedliwości procesu rekrutacji wskazują, że jest ono niezwykle ważne zarówno dla pracodawców, jak i kandydatów do pracy. Wpływając na nastawienie kandydata w stosunku do organizacji, niesie ze sobą szereg pozytywnych i negatywnych efektów. W celu zbadania problemu w przypadku młodych dorosłych (jako osób wchodzących w stadium rozwojowe, którego jednym z głównych celów jest znalezienie pracy) przeprowadzono trzyczęściowe badanie mające na celu określenie postrzeganego poziomu sprawiedliwości procedur e-rekrutacyjnych oraz jego wpływu na ocenę ogłoszenia rekrutacyjnego i rekrutującej organizacji. Na podstawie przeprowadzonej za pośrednictwem Internetu ankiety (N=280) stwierdzono istotne różnice między istotnością dla badanych kategorii sprawiedliwości (przejrzystości, obiektywności, informacji zwrotnej, informacji o pracy i swobodzie wypowiedzi) a przewidywaniami co do rzeczywistego przebiegu rekrutacji internetowej. Ponadto w wariancie eksperymentalnym wykazano, że na ocenę ogólną ogłoszenia wpływ ma wyłącznie zapewnienie sprawiedliwej procedury dostarczania informacji zwrotnej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2017, 30, 3
0867-2040
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt jako kryterium demarkacji
Design as a Criterion of Demarcation
Autorzy:
López, Mario A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553253.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
projekt eutaksjologiczny
teleologia
teleonomia
falsyfikowalność
epistemiczne uzasadnianie
przekonanie podstawowe
ontologiczne zaangażowanie
naturalizm ontologiczny
naturalizm metodologiczny
eutaxiological design
teleology
teleonomy
falsifiability
epistemic justification
basic belief
ontological commitment
ontological naturalism
methodological naturalism
Opis:
Naturalizm metodologiczny, chociaż w sposób niejawny za sprawą wykluczenia odwołań do celowości, funkcjonuje całkowicie w zgodzie z założeniami naturalizmu ontologicznego i dlatego operuje jedynie w sferze tego, co empiryczne i naturalistyczne. Bardziej neutralna epistemologia w mniejszym stopniu opiera się na założeniach, pozwalając nauce na rozkwit bez ograniczeń narzucanych przez takie filozoficzne zobowiązanie. Zadanie oddzielenia nauki od naturalizmu metodologicznego wymaga porzucenia idei, że struktura wiedzy, czy też uzasadnione przekonanie, nie potrzebuje żadnego epistemicznego fundamentu i że uzasadnianie inferencyjne ma w nauce zdecydowanie wyższy status poznawczy niż uzasadnianie nieinferencyjne. W moim przekonaniu odwieczny problem nauki, a tym samym kryterium demarkacji, wiąże się z dwoma kwestiami. Po pierwsze, zakłada się, że tylko wiedza zdobywana inferencyjnie jest prawdziwie uzasadniona i, po drugie, że teorie muszą być — co najmniej — teoretycznie falsyfikowalne. W tym artykule zamierzam zaproponować kryterium demarkacji nauki pełniące praktyczną i heurystyczną rolę jako bodziec rozwoju nauki. Moja propozycja nie zakłada odgórnie mocy przyczynowej przypadku i konieczności, lecz zmusza naukowca do uznania ontologicznych cech przyrody i przyjęcia, że kwestia przyczynowości jest całkowicie otwarta. W ten sposób propozycja ta unika problemów, jakie na naukę nieubłaganie sprowadza naturalizm ontologiczny, a także jego wierny sprzymierzeniec — naturalizm metodologiczny.
Methodological naturalism, though inexplicit in the denial of purpose, operates exclusively under the tenets of ontological naturalism and, therefore, proceeds only by way of the empirical and naturalistic. A more neutral epistemology is less presumptive and would allow science to flourish without the strictures of such a philosophical commitment. The task of divorcing science from methodological naturalism requires the abandonment of the idea that the structure of knowledge, or justified belief, requires no epistemic foundation and that inferential justification possess a uniquely superior epistemic status in the sciences than that which is non-inferentially known. As I see it, the persistent problem of science, and thus the criterion of demarcation that undergirds it, is two-fold. First, it is assumed that only inferential knowledge is genuinely justified, and second, that theories must be, at the very least, theoretically falsifiable. In this paper, I intend to provide a criterion of demarcating science that is practical and heuristically useful to spur scientific progress. My proposition does not presuppose the causal powers of chance and necessity. Instead, it forces the scientist to appreciate the ontological characteristics of nature and to leave the question of causation completely open, thereby, avoiding the pitfalls that ontological naturalism, and its faithful ally, methodological naturalism, habitually impose on science.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2016, 13; 75-100
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawda i normatywność: Czy prawda jest normą oceny twierdzeń?
Truth and Normativity: Is Truth a Norm of Evaluation of Propositions?
Autorzy:
Kublikowski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233173.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
a belief
truth
a justification
cognition
knowledge
a value
a norm
przekonanie
prawda
uzasadnianie
poznanie
wiedza
wartość
norma
Opis:
Kategoria prawdy budzi kontrowersje od czasów filozofii starożytnej aż do współczesnej. W związku z dyskusjami na temat korespondencyjnej, klasycznej teorii prawdy powstały teorie nieklasyczne, łączące pojęcie prawdy z oczywistością, skutecznym działaniem, koherencją, powszechną zgodą itp. Ostra polemika próbuje w ogóle wyeliminować kategorię prawdy. Powstaje pytanie: czy taka radykalna krytyka jest słuszna i uzasadniona? Wydaje się, że jest ona przesadna. Celem artykułu jest argumentacja za tezą, że prawda — jako wartość i norma („wzorzec”, element systemu odniesienia itp.) — jest niezbywalna przy epistemicznej ocenie twierdzeń, które mają swoje konsekwencje teoretyczne i praktyczne. Strukturę artykułu wyznaczają następujące punkty: (1) krytyka kategorii prawdy, (2) prawda jako wartość i (3) prawda jako norma w systemie odniesienia. W punkcie wyjścia przyjmuję syntetyczną charakterystykę prawdy sformułowaną przez Michaela P. Lyncha w jego monografii pt. Prawda i życie. Dlaczego prawda jest ważna (2020): (a) Prawda jest obiektywna. (b) Prawda jest wartością, jest dobra. (c) Prawda jest wartościowym celem dociekań. (d) Prawda jest wartościowa ze względu na nią samą. Prawda faktycznie jest wartościowa, umożliwia bowiem stwierdzenie, że ktoś myli się, kłamie, popełnia krzywoprzysięstwo, manipuluje kimś w życiu osobistym czy społecznym. Oprócz tego, bez kategorii prawdy nie można nawet stwierdzić — jak to usiłuje czynić sceptycyzm — że prawdą jest, iż prawda nie jest czymś wartościowym, godnym uwagi itp. Kategoria prawdy — pełniąca funkcję poznawczego celu i normy — pomimo różnych kontrowersji jest wciąż niezbywalna przy ocenie wartości logicznej zdań (i wyrażanych przez nie twierdzeń). Kategoria prawdy jest semantyczna, lecz jej rozpoznawanie — uznawanie zdania przez kogoś za prawdziwe (czyli asercja) — jest kategorią pragmatyczną. Stwierdzana post factum skuteczność działania, podjętego na podstawie jakiegoś zdania, jest mocną racją za tym, aby dane zdanie uznać za prawdziwe. Respekt dla prawdy jest lepszy niż jego brak.
The category of truth has been controversial since ancient philosophy until the contemporary one. Discussions on the correspondence classical theory of truth have given rise to non-classical theories combining the notion of truth with evidence, a useful action, coherence or a common agreement etc. A sharp polemics has tried to eliminate at all the category of truth. The question arises whether such a radical criticism is right and justified? It seems that it is exaggerated. The goal of this article is an argumentation for the thesis that truth — as a value and a norm (“a pattern”, an element of a reference system etc.) — is indispensable for the epistemic evaluation of propositions which have their theoretical and practical consequences. The structure of the article is fixed by the following paragraphs: (1) the criticism of the category of truth, (2) truth as a value and (3) truth as a norm in a reference system. At the starting point I take a compact characteristics of truth formed by Michael P. Lynch in his monograph entitled True to Life: Why Truth Matters (2020): (a) Truth is objective. (b) Truth is a value, truth is good. (c) Truth is a valuable goal of inquiry. (d) Truth is valuable itself. In fact truth is valuable because it makes it possible to claim that someone is not right, lies, commits perjury, misleads someone in private or social life. Apart from that without the category of truth it is even impossible to claim — as scepticism maintains — that it is true that truth is not valuable, noteworthy etc. The category of truth — which plays a role of a cognitive goal and of a norm — despite various controversies is still indispensable for the evaluation of a logical value of sentences (and propositions expressed by them). The category of truth is semantic, but its recognition — someone’s acknowledging of a sentence as true (i.e. an assertion) — is a pragmatic category. Asserted post factum efficiency of an action — undertaken on the basis of a sentence — is a strong reason for acknowledging it as true. The respect for truth is better that the lack of it.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 4; 43-58
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 45

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies