Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "prussian war" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-19 z 19
    Tytuł:
    Wojna francusko-pruska : niemieckie zwycięstwo nad Francją w latach 1870-1871
    Franco-Prussian war : the german conquest of France in 1870-1871
    Autorzy:
    Wawro, Geoffrey (1960- ).
    Współwytwórcy:
    Tomczak, Juliusz. Tłumaczenie
    Firma Handlowo Usługowa NAPOLEON V, Dariusz Marszałek. pbl
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Oświęcim : Wydawnictwo Napoleon V
    Tematy:
    Wojna francusko-pruska (1870-1871)
    Wojsko
    Opis:
    Tyt. oryg.: The Franco-Prussian war: the German conquest of France in 1870-1871.
    Bibliogr. s. 345-349. Indeks.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Beobachtungen zum Herstellen eines Kriegsbuches. Der preußisch-österreichische Krieg von 1866 bei Theodor Fontane
    Some remarks on making of a war book. The Austro-Prussian War of 1866 by Theodor Fontane
    Autorzy:
    Pacholski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559719.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    Theodor Fontane
    war reporting
    the Austro-Prussian War of 1866
    Battle of Königgrätz (Hradec Králové)
    Opis:
    This paper contains several remarks on Theodor Fontane’s Der deutsche Krieg von 1866 (The German War of 1866), which is the second work from the series of the three so-called war books by the future author of Effi Briest. In these books he presents in minute detail the story of the German Unification Wars. The following aspects are described in this article: the genesis of the above-mentioned work and Fontane’s working method and the structure of his war book of 1866. Using some examples the author of this paper shows Fontane’s handling with citations from foreign and his own previously published texts. At last author of this article gives some information about the (almost missing) reception of The German War of 1866.
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2019, 53; 133-144
    1426-7241
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dworzanie konni królowej Bony Sforzy wobec curiensorum króla Zygmunta I Starego (1518–1525)
    Queen’s Bona Sforza’s Mounted Courteirs in Comparison to the Curiensorum of King Sigismund I the Old (1518–1525)
    Autorzy:
    Gładysz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/36853807.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    dworzanie konni
    królowa Bona Sforza
    poczet
    wojna pruska
    walki z Tatarami
    mounted courtiers
    queen Bona Sforza
    fellowship (poczet)
    prussian war
    fights against Tatars
    Opis:
    Artykuł przedstawia skład osobowy grupy dworzan konnych Bony Sforzy zestawionych z wojskowym otoczeniem jej królewskiego męża. Na podstawie rejestrów popisowych dworzan i rachunków królewskich zidentyfikowano grupę dwudziestu osób, które można powiązać z otoczeniem królowej, poddając analizie okres ich służby, charakter i wielkość pocztu, z jakim ją podejmowali, oraz ewentualne ich zmiany w trakcie obecności w otoczeniu monarchini. Pokrótce opisano również najważniejsze obowiązki podejmowane przez tę grupę, zwłaszcza w kontekście udziału dworu królewskiego w kampaniach wojennych przeciwko Tatarom i Turkom (1519 i 1524) oraz w wojnie pruskiej (1520–1521). Dokonano także zestawienia wpisów na temat składu curiensorum królowej w okresie pokoju. Przedstawiony szkic stanowi również przyczynek do przygotowania kompletnego zestawienia dworzan konnych włoskiej księżniczki na polskim tronie oraz gruntownej analizy jej świty w Polsce w latach 1518–1556, z uwzględnieniem roli królowej w procesie kształtowania nowożytnego dworu monarszego Rzeczypospolitej.
    The article presents the composition of Bona Sforza’s mounted courtiers, comparing them with the military escort of her royal husband. Based on the signature registers of courtiers and royal accounts, a group of twenty people was identified, who can be associated with the queen’s entourage, analyzing their period of service, the character and size of the fellowships (poczet) which they commanded and their possible changes during their presence in the monarch’s retinue. The most important duties undertaken by this group are also briefly described, especially in the context of the participation of the royal court in the military campaigns against the Tatars and Turks (1519 and 1524) on top of in the Prussian war (1520–1521). Moreover, entries were made about the composition of the queen’s curiensorum during the period of peace. The presented sketch is also a contribution to the preparation of a complete list of the mounted courtiers of the Italian princess on the Polish throne and a thorough analysis of her entourage in Poland in the years 1518–1556, including her role in the process of shaping the modern royal court of the Republic of Poland.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2022, 39, 4; 93-110
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rejestr dworzan konnych Zygmunta I Starego wysłanych do walki z Krzyżakami pustoszącymi Mazowsze na przełomie lipca i sierpnia 1520 roku
    A Register of Sigismund I the Old’s Mounted Courtiers sent to Fight with the Teutonic Knights in Mazovia in the in Late July and Early August of 1520
    Реестр конных придворных Сигизмунда I Старого, посланных на битву с тевтонскими рыцарями в Мазовии в конце июля – начале августа 1520 года
    Autorzy:
    Gładysz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1916460.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-28
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    dworzanie konni
    Zygmunt I Stary
    woja pruska
    chorągiew
    poczet
    mounted courtiers
    Sigismund I the Old
    Prussian war
    banner
    retinue
    конные придворные
    Зигмунт I Старый
    Польско-тевтонская война
    хоругвь
    отряд
    Opis:
    Dworzanie konni Zygmunta I Starego, obok swojej funkcji reprezentacyjnej, stanowili nieliczny, wyćwiczony odwód, pozostający stale u boku króla, który mógł dysponować nimi w dowolnym momencie. Podczas tzw. wojny pruskiej z lat 1519–1521 liczebność tej grupy osiągnęła swoje apogeum latem 1520 r. w Toruniu (539 koni w 121 pocztach dworskich). W trakcie walk z Krzyżakami dworzanie nieustannie odpowiadali za bezpieczeństwo monarchy w miejscu jego przebywania, ale mniejsze ich grupy uczestniczyły w działaniach zbrojnych. Analiza krótkiego fragment źródłowego, wchodzącego w skład rękopisu o sygnaturze 49 (Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział 1: Rachunki królewskie), pozwoliła na dokonanie szczegółowej charakterystyki niewielkiej chorągwi, złożonej z 69 koni w 15 pocztach dworzańskich, biorącej udział w walkach z rejzami krzyżackimi na północne Mazowsze na przełomie lipca i sierpnia 1520 r. Omówiono skład osobowy oddziału, charakter i wielkość pocztów, poruszono kwestię dowodzenia grupą, poniesionych na jej akcję kosztów oraz, na podstawie badań Mariana Biskupa, podano szlak bojowy. Przedstawiony przykład można przyjąć jako punkt wyjścia do dyskusji na temat organizacji wojskowej dworu. Można przypuszczać, że z hufca dworzan konnych król lub marszałek – jako przełożony dworu – wydzielał poszczególne poczty, z których formowana była jedna lub więcej funkcjonujących równocześnie i niezależnie chorągwi nadwornych. Ich liczebność i charakterystyka były zapewne warunkowane przewidzianymi dla jednostek zadaniami.
    The mounted courtiers of Sigismund I the Old, in addition to their representative function, were a small, trained reserve formation remaining permanently at the side of the king, who could issue them an order at any time. During the so-called Prussian war of 1519–1521, the size of this group reached its peak in the summer of 1520 in Toruń (539 horses in 121 court detachments – pocztach dworskich). During the fights with the Teutonic Knights, the courtiers were constantly responsible for the safety of the monarch in his place of residence, but smaller groups took part in military actions. The analysis of a short fragment of source material included in the manuscript no. 49 (Main Archive of Old Files, Crown Treasury Archive, Section 1: Royal Accounts) allowed to make a detailed description of a small banner, consisting of 69 horses in 15 retinues, taking part in the fight against the Teutonic Knights’ plundering raids to northern Mazovia at the turn of July and August 1520. The composition of the unit and the nature and size of the retinues were discussed, as well as the issue of commanding the group, the costs incurred for its action and, based on Marian Biskup’s research, the battle route was presented. The presented example can be taken as a starting point for a discussion on the military organization of the court. It can be assumed that the king or the marshal, as the court’s superior, would decide which of the individual retinues of mounted courtiers would form one or more court banners that functioned simultaneously and independently. Their number and composition were probably determined by the tasks envisaged for the units.
    Конные придворные Сигизмунда I Старого, помимо выполнения своей репрезентативной функции, составляли небольшой обученный резерв, который постоянно оставался на стороне короля, а тот, в свою очередь, мог воспользоваться ими в любой момент. Во время так называемой Польско-тевтонской войны 1519–1521 гг. численность этой группы достигла своего пика летом 1520 г. в Торуни (539 лошадей в 121 придворном отряде). Во время боев с тевтонскими рыцарями придворные постоянно несли ответственность за безопасность монарха в месте его пребывания, при этом меньшие их группы участвовали в военных действиях. Анализ краткого фрагмента источника, включенного в рукопись № 49 (Центральный архив исторических документов, архив Королевского казначейства, раздел 1: королевские данные), позволил подробно описать небольшую хоругвь, состоящую из 69 лошадей в 15 придворных отрядах, которая участвовала в борьбе с тевтонскими рейзами в северную Мазовию на рубеже июля и августа 1520 г. В статье представлен личный состав части, характер и размер этих отрядов, а также поднят вопрос командования группой и затрат на ее функционирование, а на основании исследований Мариана Бискупы был указан маршрут боя. Представленный в статье пример можно использовать как отправную точку для обсуждения военной организации двора. Можно предположить, что король или маршал (как настоятель двора) формировал из отряда конных придворных отдельные подразделения, из которых, в свою очередь, создавалась одна или несколько придворных хоругвей, функционирующих одновременно и независимо друг от друга. Их количество и характеристики, вероятнее всего, были обусловлены поставленными перед этими отрядами задачами.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2020, XXI (LXXII), 4 (274); 172-190
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pieniądz jako narzędzie wojny (florenos breves et integros) w Polsce pierwszej połowy XVI wieku
    Money as Tool of War (florenos breves et integros) in Poland in the First Half of the 16th Century
    Autorzy:
    Bołdyrew, Aleksander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/46190652.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    późnośredniowieczna historia wojskowości
    wczesnonowożytna historia wojskowości
    skarbowość (pieniądze, rachunkowość)
    „wojna pruska” 1519–1521
    late medieval history of warfare
    early modern history of warfare
    finances (coins, accounting)
    Prussian War 1519–1521
    Opis:
    Pieniądz zawsze był postrzegany jako narzędzie wojny. Przewija się w wielu anegdotach związanych z działaniami zbrojnymi, jego znaczenie było wielokrotnie dostrzegane przez badaczy historii wojskowości. Zazwyczaj jednak poprzestawano na stwierdzeniu, że bez pieniędzy lub ich substytutu nie jest możliwe toczenie jakiegokolwiek konfliktu. Rzadko natomiast sięgano głębiej, by wyjaśnić strukturę finansową działań zbrojnych. Szczególnie w odniesieniu do dawniejszych epok jest to zrozumiałe, zwłaszcza że niestandaryzacyjny charakter mennictwa oraz obowiązujących systemów rachunkowo-pieniężnych jest mało czytelny. Wprowadzenie systemu podwójnej księgowości na przełomie średniowiecza i nowożytności nieco ułatwia takie badania, nadal jednak łatwo o przeinaczenia i pomyłki. Szczególnie interesującym przypadkiem jest moment stopniowego przejścia z systemu grzywny obrachunkowej na system florenowy (nadal jednak mieszczący się w systemie grzywny), co w realiach państwa polskiego miało miejsce na przełomie XV i XVI w. Na to zjawisko nałożyło się rozpowszechnienie funkcjonowania pieniądza w postaci monety i pieniądza „wirtualnego” – zapisanego w rachunkach (również w rachunkach wojskowych), który miał ograniczone przełożenie na jednostki i znaki pieniężne pozostające w obiegu (tzw. link coin). Wśród wielu istotnych i mało rozpoznanych zagadnień warto zwrócić uwagę na możliwości, jakie dawało prowadzenie rachunkowości w postaci spisywanych rejestrów wydatków na wojsko, a wśród nich na manipulowanie kursem monety florenowej. Zagadnienie to zostanie omówione w oparciu o wybrane księgi rachunków wojskowych sporządzone w związku z wojnami prowadzonymi przez ostatnich Jagiellonów na tronie polskim.
    Money has always been perceived as a tool of war. This is evoked in many anecdotes connected with military actions, its importance has been repeatedly recognised by military historians. However, they usually settled for the statement within the idea that engaging in any military conflict without money or its substitute was impossible. An attempt to delve deeper and to clarify the financial structure behind military actions was rarely made. Particularly with regard to earlier eras, this is understandable, especially since the non-standardised nature of minting and the accounting and monetary systems in place is rather unclear. The introduction of the double-entry accounting system at the turn of the Middle Ages makes such research somewhat easier, but misrepresentations and mistakes are still easily made. Particularly interesting case is the period of the gradual transition from the “marca” system (grzywna obrachunkowa) to the florin system (which fell within the ambit of the “marca” system) which in the reality of Poland took place at the turn of the 15th and the 16th centuries. This process was accompanied by the prevalence of money existing in both forms – as a physical coin and as a virtual value noted in the accounts (including military accounts) which has a limited bearing on currency units and mediums of exchange in the coins circulation (so-called link coin). Among the many important and little-recognised issues, it is worth noting the possibilities offered by the keeping of accounts in the form of written records of military expenditure, among them the manipulation of the rate of the florin. This question will be discussed based on the chosen military ledgers drown up in connection with the wars waged by the last Jagiellon Kings of Poland.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 114; 57-71
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Formowanie landwery podczas pruskiej wojny wyzwoleńczej 1813 roku na przykładzie Śląska
    The formation of landwehr during the Prussian liberation war of 1813 on the example of Silesia
    Autorzy:
    Grudniewski, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340555.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Napoleonic wars
    Napoleon
    Prussia
    Landwehr
    wojny napoleońskie
    Prusy
    armia ochotnicza
    Opis:
    Po klęsce wojsk napoleońskich w kampanii rosyjskiej w latach 1812–1813 Prusy wypowiedziały sojusz Francji i przystąpiły do wojny określanej mianem „wojny wyzwoleńczej”. Król Prus Fryderyk Wilhelm III skierował do swoich poddanych odezwę „An mein Volk” (pol. „Do mojego ludu”) wzywającą do walki przeciwko Napoleonowi. Jednym z filarów tej walki miało być tworzenie oddziałów ochotniczej formacji wojskowej złożonej z „ludu” – landwery. Po pokonaniu Napoleona landwera stała się częścią legendy o sile pruskiej armii, co miało przykryć sromotną klęskę wojsk pruskich podczas kampanii jesiennej 1806 r. Tego typu formacje jak landwera znane były już w XVIII w., jednak wzbraniano się przed ich tworzeniem z powodu obawy przed naruszeniem panujących stosunków społecznych. W końcu jednak w sprzyjających warunkach wojennych wiosną 1813 r. zdecydowano się na utworzenie landwery. Pomimo początkowego optymizmu jej tworzenie napotykało na liczne trudności związane między innymi z brakiem chętnych rekrutów, powszechnym zjawiskiem dezercji oraz niedostatkiem uzbrojenia. Problemy te szczególnie widoczne były w pruskiej prowincji śląskiej. Artykuł przedstawia genezę tej formacji, jej umundurowanie i wyposażenie, kwestie związane z rekrutowaniem żołnierzy na Dolnym i Górnym Śląsku, a także ostateczny podział landwery na jednostki wojskowe.
    After the defeat of the Napoleonic army in the Russian campaign in 1812–1813, Prussia renounced the alliance with France and entered the war known as the “liberation war”. The King of Prussia, Frederick William III, addressed his subjects with an appeal “An mein Volk” (“To my people”), calling for a fight against Napoleon. One of the pillars of this struggle was the creation of units of a voluntary military formation composed of the "people" - the landwehr. After defeating Napoleon landwehr became part of the legend of the Prussian army's strength, which was to cover the ignominious defeat of the Prussian army during the autumn campaign of 1806. Formations like the landwehr were known as early as the 18th century, but their formation was forbidden because of the fear of violating the prevailing social relations. In the end, however, in the spring of 1813, in the spring of 1813, it was decided to establish a landwehr. Despite the initial optimism, its creation encountered numerous difficulties, including the lack of willing recruits, the widespread phenomenon of desertion and problems with weapons. These problems were obvious in the Prussian province of Silesia. The article presents the genesis of this formation, the uniforms and equipment of the landwehr, problems related to recruiting soldiers to the landwehr in Lower and Upper Silesia, and the final division of the landwehr into military units.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2021, 19, 2; 36-51
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Mała Wojna” w pruskiej myśli wojskowej 1815-1848
    “Small Wars” in Prussian military thought of 1815-1848
    Autorzy:
    Jędrysiak, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/347510.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
    Tematy:
    mała wojna
    pruska myśl wojskowa
    teoria wojen
    war
    Prussian military thought
    theory of wars
    Opis:
    Współczesne dyskusje nad naturą wojny bardzo często odwołują się do dorobku Carla von Clausewitza. Poszczególni pisarze wojskowi próbują potwierdzić lub odrzucić użyteczność jego dla różnych koncepcji „nowych wojen”. Badacze ci pomijają niestety zwykle kontekst epoki w której żył pruski filozof wojny, jak również fakt, że problem działań nieregularnych oraz „małej wojny” był istotnym tematem rozważań środowiska, w którym tworzył. Podobnie jak teoretycy u progu XXI stulecia, pruscy pisarze wojskowi stanęli po zakończeniu wojen napoleońskich przed problemem warunkowanych społecznie dynamicznych przemian w sztuce wojennej. Jednym z ważnych elementów tej refleksji była koncepcja „małej wojny”, znana wprawdzie w czasach ancien regime, lecz nabierająca nowego znaczenia w postrewolucyjnej Europie. Celem artykułu jest prezentacja najważniejszych przejawów tej refleksji, mająca w zamierzeniu pełnić funkcję pomocniczą w próbach zarówno oceny samych koncepcji Clausewitza, jak również ich użyteczności we współczesnej refleksji nad wojną.
    Contemporary discussions on the nature of war very often refer to Carl von Clausewitz's achievements. Military writers are trying to confirm or deny his utility for the different concepts of "new wars". Unfortunately, researchers usually overlook the context of the era in which the Prussian philosopher of war lived, as well as the fact that the problems of irregular actions and the "small wars" were major discussion topics in the environment in which he created. Just as the theorists at the beginning of XXI century, at the end of the Napoleonic wars the Prussian military writers faced the problem of socially conditioned dynamic changes in the art of war. One of the important elements of this reflection was the concept of "small wars", although known at the time of the ancient regime, but they take on new significance in the post-revolutionary Europe. The aim of the article is the presentation of the most important signs of this reflection, which is intended to assist in every attempt of evaluating Clausewitz's concept, as well as their usefulness in contemporary reflections on war.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2014, 3; 34-54
    1731-8157
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabór pruski wobec Aktu 5 listopada
    The Prussian Partition in the face of the Act of 5th November
    Autorzy:
    Łysoń, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164434.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Niemcy
    Akt 5 listopada
    zabór pruski
    pierwsza wojna światowa
    Germany
    the Act of 5th November
    the Prussian Partition
    World War I
    Opis:
    This article is an attempt at presenting the reception by the political elites of the Prussian Partition of the so-called Act of 5th November declared in 1916 by the central powers. It proclaimed the establishment of an independent Polish state as a protectorate of the central powers. The country’s territory was to encompass the parts of the Kingdom of Poland occupied by Germany and Austria-Hungary which formerly had been incorporated into Russia. The article presents briefly the political and social situation in the Prussian Partition at the time of the outbreak of WWI. The author presents primarily the attitudes of Polish political elites from the Poznań Province to the declaration. He also presents the political situation on the German side in the Prussian Partition. The article concludes with an indication that further research is required into the Partition’s political and social issues during World War I.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2017, 2 (13); 42-56
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojna trzynastoletnia w mennictwie polskim i pruskim
    The Thirteen Years’ War in Polish and Prussian coinage
    Autorzy:
    Paszkiewicz, Borys
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365939.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    wojna trzynastoletnia
    mennictwo
    psucie monety
    szeląg
    półgrosz
    denar
    fenig
    Thirteen Years’ War
    coinage
    debasement
    shilling
    half-grosz
    penny
    Pfennig
    Opis:
    Although researchers have long considered the impact of the Thirteen Years’ War on the Teutonic Order’s coinage in Prussia, Polish coins were studied completely separately from the events of the war. In this paper we attempt to change this approach. In Prussia, after a war debasement, the ‘good shilling’ was restored in the years 1415–16, as a coin containing 0.87g of pure silver. The restoration was not complete because the former official shilling standard was higher. In 1407, it contained c.1.17g of pure silver. The new ‘good shilling’ most probably referred to an actual average standard of circulating old coins regarded as ‘good coinage’, in contrast to debased coinage struck between 1410 and 1414. These new ‘good’ shillings were marked with a long cross on their two faces. New bracteate pfennigs of the Third Greek cross type were also introduced, containing 0.062g of pure silver and equal to a twelfth part of a ‘good’ shilling. The ‘base’ or ‘old’ shillings, however, were not removed from circulation and a rate of 1:2 between old and new coinage was formed. Because of the lack of silver, the number of good shillings was insufficient and base shillings actually prevailed in circulation, although they were not minted any more. Prussian mints struck mostly pfennigs and, sporadically, good shillings according to the law of 1416. It was Grand Master Ludwig von Erlichshausen (1450–1467) who behaved differently. In secrecy, he reduced the silver content of shillings from 508/1000 to 342/1000 or even less. The change was possibly accomplished gradually and the last stages of the debasement took place during the Thirteen Years’ War. When the war broke out in the spring of 1454, the king of Poland granted the Prussian Confederationthe coinage rights. As the mint seats, four large cities were indicated: Toruń, Gdańsk, Elbląg and Königsberg. A mint standard had not been precisely defined but the local monetary system had been generally indicated. The new estates’ shillings were coined in Toruń only, and their standard, although uneven, was close to the earliest shilling as ordered by Grand Master Winrich von Kniprode in 1380. Such a high standard could not be upheld. After the three former cities were granted minting rights in 1457, they went back to the pre-1416 standard called the ‘old’ or ‘base’ shilling but alongside ‘new’ pfennigs. This formed a new basic Prussian monetary rate: one ‘old’ shilling was equal to six pfennigs. The Teutonic Order, having lost its main mint in Toruń, arranged another one in Malbork. Malbork was also lost in 1456 and the mint was moved to Königsberg where it stayed until the end of the Teutonic Order’s rule and beyond. The coinage debasement was soon revealed and eventually Master Ludwig reduced his Königsberg shilling’s official value by half in 1460 and made it equal to ‘old’ or ‘base’ shillings. Pfennigs minted during the war were withdrawn from circulation and the old pfennig standard was restored. Shillings struck from 1460 were ‘old’ or ‘base’ shillings and they were devoid of the long cross. The restored pfennigs were bracteates with the eagle shield. In the Kingdom of Poland a huge amount of small pennies was minted from 1430 up to the death of King Vladislas III at Varna in 1444. This coinage was intended to finance the unsuccessful war for the Bohemian crown in 1437–8 and the victorious albeit long war for the Hungarian crown, which began in 1440. The pennies were declared legal tender for all payments and they replaced larger coins, first of all, half-groat coins, in circulation. The official rate was 9 pennies = 1 half-grosz. It was believed that the Cracow mint was re-opened as late as in 1456 and minted few half-grosz coins. This was based on a misunderstanding of the evidence, both documentary and numismatic. In the early stage of the war – which was not prepared from a financial perspective – the Polish side apparently counted on the funds of rich Prussian cities. These resources were not sufficient and, seeing the protracted war, the general assembly in Łęczyca agreed to open the mint in January 1455, in order to strike half-grosz and pennies for warfare expenditure. This was certainly done if Stanisław Morsztyn, a renowned financier and merchant, was acting as mint master in March 1456. Two months later, however, King Kazimierz IV appointed five other mint masters, apparently being unsatisfied with Morsztyn’s work. The volume of coinage increased and three years later at the general assembly in Piotrków, the opposition leader, Jan Rytwiański, accused the king of ‘shattering us with very light and unjust coinage as with ordinary arson’. However, we have no evidence about a decrease in the rate of Polish coinage from that time – this happened as late as in 1479. The Polish coins which were struck then, were similar not to preceding coinage of Vladislas III but to the much older, ‘good’ coins of Vladislas II Jagiełło from c.1400, both pennies and half-grosz coins. The standard of the new coins was probably also similar to that of the old ones, as far as the former are compared with worn out coins remaining in circulation during the 1450s. Despite a small volume of half-grosz coinage, caused by the shortage of silver, this ‘good’ coinage supported the rate of pennies and eventually contributed to the king’s victory, saving his kingdom from debasement.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2017, 295, 1; 35-58
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Hołd pruski” sto piętnaście lat wcześniej. O jednym precedensie z czasów Władysława Jagiełły
    "The Prussian Homage" 115 years earlier. About one precedent from the days of Władysław Jagiełło
    Autorzy:
    Wróbel, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1065280.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    wojna polsko-litewsko-krzyżacka 1409–1411
    Władysław II Jagiełło
    zakon krzyżacki
    bitwa pod Grunwaldem
    hołd pruski – geneza
    Polish–Lithuanian–Teutonic War 1409-1411
    Great War 1409-1411
    Teutonic Order
    battle of Grunwald
    Prussian Homage genesis
    Opis:
    Events which occurred after the victorious battle of Grunwald (15 VII 1410) led to a short-lived reign of King Władysław II Jagiełło in Prussia.Therefore, those events can be seen as a precedent for the famous Prussian homage 115 years later (1525) by Prince Albrecht Hohenzollern to the Polish King Sigismund I the Old. The initiation of a new strategy by the winners of the battle of Grunwald finds confirmation in the sources. These were mainly tributes from subjects of the Teutonic Knights that were taken during the slow march of the Polish-Lithuanian army to Malbork, and during the siege of the castle. King of Poland treated Prussia as his land, and locals as his subjects. This state ended when the royal army left Prussia. That event of the year 1410. inspired further policy of Jagiellons against the Teutonic Order.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2016, 23; 93-107
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” a zmaganie o polskie bezpieczeństwo kulturowe. Zarys problematyki
    „The longest war ofmodern Europe” and Polishs truggle for cultural security. An outline
    Autorzy:
    Kucharczyk, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/955973.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    bezpieczeństwo kulturowe
    integracja
    samomodernizacja
    zabór pruski
    germanizacja
    cultural security
    cultural war
    integration
    self-modernisation
    Prussian partition zone
    germanisation
    Opis:
    The article deals with the problem of cultural security with regard to Polish – German relations in the Prussian partition zone since theen do ftheeighte enth century till the beginning of the twentieth century. Author in his analysisrefers tone whist orical approach which is now a day sgaining momentum intheb security studies. He applies it with regard to interpretation of germ ani sation policy conducted by Prussian authorities in Polish territories annexed by the Hohenzollern monarchy during partitions. This period was marked by the ongoing efforts of Prussian policy makers toundermine essential elements of Polish cultural security in terms of stabilizing and perpetuating Polish cultural code which was to be hampered by the wholeset of measures (germanisation of schools, restrictions against Polish landowner sand Polish Catholic clergy, censorship). Due to the Polish self – modernisationefforts (so called organic movement) this policy against Polish cultural security failed to achieve its strategic goal, i. e. the full integration (Verschmelzung) of Polish inhabitants into there sof the Prussian state.
    Źródło:
    Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2019, 6; 181-191
    2543-6961
    Pojawia się w:
    Studia Administracji i Bezpieczeństwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Conflict for Values in the Origins and at the Beginning of the Thirteen Years’ War,
    Konflikt o wartości w genezie i początku wojny trzynastoletniej
    Autorzy:
    Kwiatkowski, Stefan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1194027.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    the Teutonic Order
    Prussian Confederation
    law and justice in cultural sense
    Opis:
    W przededniu wojny trzynastoletniej stanęły naprzeciwko siebie dwie koncepcje ładu krajowego: zakonna i stanowa. Ścierały się one ze sobą od dłuższego czasu, aż w końcu stały się nie do pogodzenia. Zakon, jeśli chodzi o zasadę, stał na gruncie priorytetu prawa Bożego, z zasady niezmiennego, wiecznego. Jego poddani, skonfederowani w Związku Pruskim, powoływali się na to, co przysługuje poddanemu z racji otrzymanych przywilejów, prawa pozytywnego, pojmowanego jako gwarancja zachowania sprawiedliwości między ludźmi. Podstawą sporu o wartości stało się pojęcie ius i pochodne od niego: iustitia i iustum, zaprowadzające ład w stosunkach między ludźmi, regulujące to, co przysługiwało człowiekowi w relacjach z innymi ludźmi. Zakon, jako duchowny pan kraju, stał na stanowisku, że iustitia opiera się na autorytecie prawa kanonicznego i cesarskiego, następnie władzy krajowej wyposażonej w przyrodzone prerogatywy (znany jest cytat opinii brata zakonnego wobec poddanych: „my jesteśmy waszym prawem”). Krzyżacy i ich poplecznicy twierdzili, że związkowcy występują przeciw słusznym prawom Zakonu i Kościoła, że chociaż na mocy iustitia poddani są zobowiązani do posłuszeństwa i lojalności, to jako ludzie o określonym, wysokim statusie postępują buntowniczo, czyli niegodnie. Związkowcy powoływali się na przywileje należące do prawa krajowego. Na nich opierali poczucie swej godności (ehrbar Leute) i subiektywne rozumienie sprawiedliwości. Postawy tej nie można zrozumieć bez uwzględnienia jej kulturowego kontekstu. Według związkowców na mocy ogólnego wyobrażenia o prawie i sprawiedliwości przywódcy zakonni i prałaci mieli być związani powinnością zachowania sprawiedliwości człowieka względem drugiego człowieka, oddania tego, co mu się należy. Dlatego w argumentacji związkowej pojęcie sprawiedliwości odnosi się do praw ludzi, którzy są poddanymi władzy zakonnej, ale wyposażonymi w prawne gwarancje. Ius i iustitia miały być fundamentem z jednej strony ładu krajowego (zapewnienie dobra powszechnego, w szczególności pokoju i sprawiedliwych sądów), z drugiej zaś – gwarancją czci i honoru poddanych. To założenie w znacznej mierze określało faktyczne stosunki poddanych z władztwem zakonnym już w okresie wcześniejszym. Jednakże w połowie XV w. przedstawiciele Zakonu i Związku Pruskiego zradykalizowali swe pozycje. Krzyżacy dążyli do umocnienia swoich władczych prerogatyw w kraju. W argumentacji związkowców, zasługującej zresztą na uwzględnienie przez historyka jej antropologicznych aspektów, Zakon pogwałcił prawa mieszkańców Prus, a przez swoje zarzuty wobec nich zniesławił ich i zakwestionował publicznie, na szerokim forum ich poczucie godności, honoru i prawowierności.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2016, 81, 4; 5-30
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Żołnierskie perypetie polskiego księdza Władysława Łęgi w dobie pierwszej wojny światowej
    The military vicissitudes of Polish priest Władysław Łęga during WW I
    Autorzy:
    Wierzchosławski, Szczepan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193845.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    1914–1918
    sanitary service
    military chaplains
    the Prussian army
    the military front
    captivity
    camps of prisoners of war
    the army of General Józef Haller
    Opis:
    The article presents the vicissitudes of a Polish priest, a citizen of Prussia and Germany, who was called up in 1915 as a private – a paramedic despite the fact that he was entitled to hold the rank of an officer; he later held the position of chaplain-sanitary. Through the perspective of his narrative, the atmosphere among the soldiers, the relations between the Poles and the Germans, the situation in the territories where Władysław Łęga was stationed (Lithuania, France), and the attitude of the local civilian population to the German army are described. However, the major element is the depiction of the personal vicissitudes of a Polish soldier in the German army. The reader learns about the poverty the soldier experienced under American and French captivity as a German soldier; next, the reader discovers that American soldiers exhibited a friendly attitude to the Germans, but were quite reserved towards the French; the author also reveals the fact that the Americans could not distinguish the Polish nationality. The account also discloses the hostile attitude of German soldiers towards Polish aspirations to regain independence and, in general, towards their companions of Polish origin who were trying to sign up for the Polish army of Gen. Józef Haller created in cooperation with the Triple Entente. A similar attitude towards this issue was exhibited by the Americans who hindered the actions of the Poles.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2015, 80, 3; 243-256
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Second Peace of Toruń of 19 October 1466 in the Polish, Prussian and Teutonic Historiography of the 15th–16th Centuries
    Drugi pokój toruński z 19 października 1466 r. w polskiej, pruskiej i krzyżackiej historiografii XV-XVI wieku
    Autorzy:
    Zonenberg, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1194056.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    the Thirteen Years’ War
    Polska
    the Teutonic Order
    Royal Prussia
    the Duchy of Prussia
    Opis:
    Na sposób pisania o drugim pokoju toruńskim poważnie wpłynęło środowisko społeczne i polityczne, z którego wywodzili się kronikarze, cel tworzenia utworów, ale także gatunek pisarski, jaki uprawiali. Najobszerniej o pokoju pisała strona zwycięska, zwłaszcza w XV w. W dziejopisarstwie polskim nie przedstawiono całej treści traktatu, co w tym przypadku wynikało z założeń utworów i ich objętości. Wpływ na to mógł mieć też od pewnego momentu fakt opublikowania treści traktatu w Polsce. Co natomiast istotne, jeśli nawet nim dysponowano, nikt – oprócz Jana Długosza – nie ekscerpował go bezpośrednio. Relacje polskich kronikarzy z XVI w. są mniej szczegółowe, a ponadto nie zawierają występującego u Długosza emocjonalnego zaangażowania, poczucia triumfu i patriotyzmu oraz rozważań historiozoficzno-moralnych. Najpewniej z tego powodu, że kwestia ta – po likwidacji państwa krzyżackiego w 1525 r. – nie budziła w ich czasach, zwłaszcza zaś w drugiej połowie XVI stulecia, już większego zainteresowania. W dziejopisarstwie pruskim dwóch autorów – tj. Jan Lindaua i Hieronim Waldaua, piszących w XV w. – zaprezentowało całą treść traktatu. Wynikało to zapewne z tego, że ich utwory nie miały charakteru stricte historiograficznego. W całym dziejopisarstwie pruskim analizowanego okresu w przypadku relacji o pokoju występuje wyraźny podział na autorów pozostających w bliskich kontaktach z rządzącymi oraz piszących od nich niezależnie. Informacje tych pierwszych są obszerne i szczegółowe, natomiast drugich – skąpe. Odnosi się ponadto ogólne wrażenie, że dla dziejopisarzy pruskich drugi pokój toruński, który silnie wpłynął na losy ich ojczyzny, miał daleko większe znacznie niż dla kronikarzy polskich – zwłaszcza tych z XVI stulecia. W dziejopisarstwie krzyżackim i zwolenników Zakonu natomiast widać ewidentne dążenie do nieprzekazywania treści pokoju i jego bardzo negatywną ocenę. Można być przekonanym, że u przyczyn takiego postępowania legły czynniki polityczno-propagandowe.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2016, 81, 4; 47-67
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nastroje społeczne i postawy polityczne w Królestwie Polskim wobec okupacji niemieckiej i Aktu 5 listopada w świetle raportów urzędnika pruskiej policji politycznej
    Public sentiment and political attitudes in the Kingdom of Poland with respect to the Act of 5th November, in light of reports of Prussian political police official
    Autorzy:
    Matwiejczyk, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474854.pdf
    Data publikacji:
    2017-11-29
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    I wojna światowa – policja polityczna, Generalne Gubernatorstwo –
    administracja,
    Fritz Goehrke,
    stosunki polsko niemieckie w czasie I wojny światowej
    World War I – political police,
    General Governorate – administration,
    Polish-German relations during World War I
    Opis:
    The paper discusses information travels of Prussian political police official from Poznań to the Kingdom of Poland in 1915–1917 as well as service reports resulting from those travels. Political police was a permanent element of administrative structures of the Prussian state after 1815. Its objective was to counteract any potential threats to the safety of state and public order. Its tasks also included control over Polish national movement, in particular at the period of its peak development in the beginning of the 20th century. After the beginning of World War I and seizure of the lands of Kingdom of Poland by Central Powers armies, provisional civil and military administration was created there. Tasks of the military administration included the prerogatives of the political police, in particular in scope of combatting espionage. Establishing structures of the political police in the territory of the former Kingdom of Poland, and subsequently General Governorate, is discussed in the fi rst part of the paper. Further on, the author presents the person of police councillor Fritz Goehrke and his travels in context of tasks of the Home Offi ce for Polish Affairs in Poznań, which he was heading. The last part of the paper contains an analysis of individual reports, in particular of the Act of 5th November 1916. The Prussian police offi cial provided a brief, but fairly accurate and realistic description of the entire spectrum of sentiments and attitudes of Poles with respect to German occupation and the perspective of their future cooperation with the German state. The travels also had a hidden objective — analysis of structures and results of work of political police in the General Governorate as well as possibility of covering those territories by Poznan political police control during the expected period of peace.
    Artykuł omawia podróże informacyjne pruskiego urzędnika policji politycznej z Poznania na ziemie Królestwa Polskiego w latach 1915–1917 oraz raporty służbowe, będące wynikiem tych podróży. Policja polityczna była stałym elementem struktur administracyjnych państwa pruskiego po 1815 r. Jej celem było przeciwdziałanie wszelkim możliwym zagrożeniom bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego. Do jej zadań należała również kontrola ruchu narodowo-polskiego, zwłaszcza w szczytowym okresie jego rozwoju na początku XX w. Po wybuchu I wojny światowej i zajęciu przez armie państw centralnych ziem Królestwa Polskiego, zaczęto tworzyć na jego terenach prowizoryczną administrację cywilną i wojskową. Do zadań tej ostatniej należały prerogatywy policji politycznej, zwłaszcza w zakresie zwalczania szpiegostwa. Tworzenie struktur policji politycznej na ziemiach byłego Królestwa Polskiego, a następnie Generalnego Gubernatorstwa, zostało omówione w pierwszej części artykułu. W dalszej części autor omawia postać radcy policji Fritza Goehrke oraz odbyte przez niego podróże w kontekście zadań kierowanej przez niego Centrali do nadzoru spraw polskich w Poznaniu. W ostatniej części artykułu przeanalizowano treść poszczególnych raportów, ze szczególnym uwzględnieniem Aktu 5 listopada 1916 r. Pruski urzędnik policji skrótowo, ale dość wiernie i realistycznie, przedstawił całą paletę nastrojów i postaw Polaków wobec niemieckiej okupacji i perspektyw ich przyszłej współpracy z państwem niemieckim. Ukrytym celem tych podróży była analiza struktur i wyników pracy wojskowej policji politycznej w Generalnym Gubernatorstwie oraz możliwości objęcia tych terenów kontrolą policji politycznej z Poznania w oczekiwanym okresie pokoju.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 117-141
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zur Geschichte der Führungsschichten in Königsberg und Marienburg in der Zeit des dreizehnjährigen Krieges. Ein Beitrag zum Austausch der städtischen Machteliten
    About the History of the Ruling Classes in Königsberg and Marienburg During the Thirteen Years’ War. The Contribution to the Exchange of the City’s Governing Elites
    Autorzy:
    Długokęcki, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1194081.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    towns in the Teutonic State
    the Old City of Königsberg
    Königsberg-Kneiphof
    the 15th century
    social changes in the Prussian towns
    Opis:
    The differences in the political attitude towards the Teutonic Order of the Old City of Königsberg and Königsberg-Kneiphof [Knypawa] on the one hand, and the city of Marienburg [Malbork] on the other hand, both prior to the outbreak of the Thirteen Years’ War and during it, caused significant disturbances in the composition of the authorities of the above mentioned cities. The fact of both cities of Königsberg being taken over by the Teutonic Order caused that the town councilors supporting the incorporation of Prussia to Poland were forced to leave the cities. Eventually, they settled down in Gdañsk, Elblag and Malbork [Marienburg]. The advocates of the Teutonic Order from Malbork found shelter in Königsberg. For both groups the emigration meant the loss of property and estates, which were later granted in return for loyalty by King Casimir Jagiellon and Grand Master Konrad von Erlichshausen to their advocates who had been forced to emigrate. The representatives of both groups tried to regain their property in their family towns, but their attempts turned out to bear no fruit. Some of them were appointed town councilors or even mayors in their new places of residence, but such careers were not very common.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2017, 82, 1; 55-70
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sprawa pruska w traktacie oliwskim z 3 maja 1660 roku cz. 1 Zakończenie działań wojennych i brandenburskie przygotowania do rokowań pokojowych (1657–1659/1660)
    The Prussian case in the Treaty of Oliwa of 3 May, 1660, Part 1. The end of hostilities and Brandenburg’s preparations for peace negotiations (1657–1659 / 1660)
    Autorzy:
    Makiłła, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366155.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Brandenburgia-Prusy
    Rzeczpospolita
    Szwecja
    wojna północna 1655–
    1660
    traktat welawski
    pokój oliwski
    Kingdom of Poland
    Sweden
    Second Northen War
    1655–1660
    Treaty of Wehlau
    Treaty of Oliwa
    Opis:
    The conclusion of treaties by the Republic of Poland and the Elector of Brandenburg in Welawa and Bydgoszcz in 1657 was a turning point in the Polish-Swedish war, begun in 1655. The elector of Brandenburg, Frederick Wilhelm, joined the anti-Swedish coalition in exchange for exemption from subordination to Prussia. Conducting a prudent and balanced policy, he aimed to increase his political position through both military participation and diplomatic efforts. The goal of Frederick Wilhelm’s policy was to achieve the greatest possible benefits in the ongoing war, including acquiring territorial gains. Faced with efforts to conclude a general peace that would end the war, at the same time opening the way towards creating a new political order in the central and northern part of Europe, Elector Frederick Wilhelm, who gained the position of a party to the conflict, made his own proposals for peace negotiations planned in Oliwa. Among Brandenburg’s postulates was, amongst other things, the issue of extending the provisions of treaties concluded in 1657 with Poland in Welawa and Bydgoszcz, which would also create international guarantees for them.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2018, 299, 1; 57-76
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Carl von Clausewitz’s Last Campaign: Clausewitz’s Role as Chief of Staff for the Prussian Army of Observation in the Polish-Russian War of 1831
    Ostatnia kampania Carla von Clausewitza: Rola Clausewitza jako szefa Sztabu Pruskiej Armii Obserwacyjnej w trakcie wojny polsko-rosyjskiej 1831 r.
    Последняя кампания Карла фон Клаузевица: роль Клаузевица в качестве начальника штаба прусской наблюдательной армии во время польско-русской войны 1831 года
    Autorzy:
    Bellinger, Vanya Eftimova
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1925406.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-23
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Carl von Clausewitz
    November Uprising
    Polish-Russian War of 1830–1831
    European Crisis of 1830–1831
    August Neidhardt von Gneisenau
    Grand Duchy of Posen
    On War
    Prussia
    Napoleonic Warfare
    Jan Skrzynecki
    Hans von Diebitsch
    Ivan Paskievich
    powstanie listopadowe
    wojna polsko-rosyjska 1830–31
    kryzys europejski 1830–1831
    Wielkie Księstwo Poznańskie
    O wojnie
    Prusy
    napoleoński styl wojny
    Iwan Dybicz
    Iwan Paskiewicz
    Карл фон Клаузевиц
    Ноябрьское восстание
    Польско-русская война 1830–1831 годов
    Европейский кризис 1830–1831 годов
    Август Нейдхардт фон Гнейзенау
    Великое княжество Позенское
    Война
    Пруссия
    Наполеоновские войны
    Ян Скшинецкий
    Ганс фон Дибич
    Иван Паскевич
    Opis:
    Despite Carl von Clausewitz’s fame as one of the most influential military theorists in modern history, relatively little is known about his involvement in the November Uprising as the Chief of Staff for the Prussian Army of Observation. In 1831, Prussia opposed the Polish independence, but also wished to retain a veneer of no direct participation in the war. In this strategy, Clausewitz played an integral role as he oversaw the tightened control over Prussia’s eastern borders that prevented supplies and volunteers from reaching the Kingdom of Poland. Additionally, Clausewitz planned the interception and detainment of Polish troops crossing the border. Therefore, Clausewitz’s formidable skills as a military planner deprived the Polish army of critical manpower and resources and effectively shortened the war’s course, but without giving Great Powers sympathetic to the Polish independence like France a clear cause for intervention. This article argues that Clausewitz’s visceral opposition to the November Uprising stemmed from his fears due to Europe’s growing political polarization coupled with concerns about Prussia’s strategic vulnerabilities. This indirect approach diverged from Clausewitz’s modern perception as a strategic thinker always advocating massive actions. Nonetheless it remained in accord with his mature thought embracing limited forms of warfare as well. In addition to shedding light on Clausewitz’s legacy, this article explores the events of 1830–1831 from a Prussian point of view.
    Pomimo sławy Carla von Clausewitza jako jednego z najbardziej wpływowych teoretyków wojskowości we współczesnej historii stosunkowo niewiele wiadomo o jego działalności w trakcie powstania listopadowego jako szefa Sztabu Pruskiej Armii Obserwacyjnej. W 1831 r. Prusy sprzeciwiały się niepodległości Polski, ale chciały też zachować pozory neutralności w stosunku do tego konfliktu. W strategii tej Clausewitz odegrał istotną rolę, nadzorując zaostrzenie kontroli na wschodniej granicy Prus, uniemożliwiając dotarcie do Królestwa Polskiego zaopatrzenia i ochotników. Dodatkowo Clausewitz planował przechwycenie i internowanie polskich wojsk przekraczających granicę. W związku z tym niezwykłe umiejętności Clausewitza jako planisty wojskowego pozbawiły polską armię nieocenionych zasobów materiałowych i ludzkich, a tym samym skutecznie skróciły przebieg wojny, nie dając jednak mocarstwom sympatyzującym z polską niepodległością, takim jak Francja, wyraźnego powodu do interwencji. Artykuł ten pokazuje, że zaciekła wrogość Clausewitza wobec powstania listopadowego wynikała z jego obaw związanych z rosnącą polaryzacją polityczną w Europie i była połączona z jego niepokojem o strategiczną słabość Prus. To pośrednie podejście odbiegało od nowoczesnego postrzegania Clausewitza jako myśliciela strategicznego, który zawsze opowiadał się za masowymi działaniami, niemniej jednak pozostawało w zgodzie z jego dojrzałą myślą, obejmującą również ograniczone formy wojny. Oprócz rzucenia światła na spuściznę Clausewitza artykuł ten bada wydarzenia z lat 1830–1831 z pruskiego punktu widzenia.
    Несмотря на известность Карла фон Клаузевица в качестве одного из самых влиятельных военных теоретиков в современной истории, относительно мало известно о его деятельности во время Ноябрьского восстания, где он был начальником штаба Прусской наблюдательной армии. В 1831 г. Пруссия выступила против независимости Польши, а вместе с тем хотела сохранить видимость нейтралитета в отношении этой войны. Клаузевиц играл важную роль в этой стратегии, поскольку он выполнял надзор за ужесточением контроля над восточными границами Пруссии, не позволяя поставщикам и добровольцам добираться до Польского Королевства. Кроме того, Клаузевиц планировал перехват и интернирование польских войск, пересекающих границу. В связи с этим экстраординарные умения Клаузевица как военного планировщика лишили польскую армию бесценных материальных и человеческих ресурсов и, таким образом, фактически сократили ход войны, но не дали державам, симпатизирующим польской независимости (таким как Франция), явной причины для интервенции. В данной статье приводятся аргументы того, что яростная враждебность Клаузевица к Ноябрьскому восстанию проистекала из его опасений по поводу усиления политической поляризации в Европе и, кроме того, была связана с его опасениями по поводу стратегической слабости Пруссии. Этот подход расходился с современным взглядом на Клаузевица как на стратегического мыслителя, который всегда выступал за массовые действия, но, тем не менее, совпадал с его зрелой мыслью, охватывающей также ограниченные формы войны. Эта статья не только проливает свет на наследие Клаузевица, но и исследует события 1830–1831 гг. с прусской точки зрения.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2021, XXII (LXXIII), 4 (278); 52-80
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nützliche Bundesgenossen für die deutsche Heeresleitung? Bogdan Graf von Hutten-Czapskis Denkschrift von 1892 über die Lage in Russisch-Polen im Kontext ihrer Entstehung
    Użyteczni sojusznicy dla dowództwa armii niemieckiej? Memorandum Bogdana Grafa von Hutten-Czapskiego z 1892 r. o sytuacji w zaborze rosyjskim w kontekście jego powstania
    Useful allies for the German Army Command? Bogdan Graf von Hutten-Czapski’s Memorandum from 1892 concerning the Situation in the Russian Partition in the Context of its Creation
    Autorzy:
    Grawe, Lukas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22784994.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-21
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Russisch-Polen
    preußischer Generalstab
    Erkundungsreise
    Kriegsplanung
    Deutsches Reich
    Russian partition
    Prussian General Staff
    reconnaissance mission
    war planning
    German Empire
    zabór rosyjski
    pruski Sztab Generalny
    rekonesans
    planowanie wojenne
    Cesarstwo Niemieckie
    Opis:
    Hutten-Czapskis Denkschrift über die Zustände in Russisch-Polen nährte in den Führungszirkeln des Deutschen Kaiserreichs die Hoffnungen, die polnische Bevölkerung werde sich im Falle eines deutsch-russischen Krieges auf die deutsche Seite stellen und so den Vormarsch deutscher Truppen erheblich begünstigen. Das Anliegen des deutsch-polnischen Adeligen, einen Ausgleich zwischen Deutschen und Polen zu initiieren, lag zwar nach wie vor in weiter Ferne, doch schien ein deutsches Entgegenkommen Anfang der 1890er-Jahre durchaus möglich zu sein. Dieser „Frühling” in den deutsch-polnischen Beziehungen war indes nur von kurzer Dauer. Sichtbar wird zudem, welch großes Interesse die deutsche Heerführung um den preußischen Generalstabschef Alfred von Schlieffen den innerpolnischen Auseinandersetzungen entgegenbrachte. Hutten-Czapski schilderte die harten Depolonisierungsmaßnahmen der zarischen Verwaltung ungeschminkt und zeigte so das Konfliktpotenzial im Land östlich der Weichsel auf, das sich das Deutsche Reich zunutze machen konnte. Schlieffen zeigte sich derart beeindruckt, dass er Hutten-Czapski weitere Fragenkataloge zukommen ließ, um die Stimmung in Russisch-Polen evaluieren zu können.
    Bogdan Graf von Hutten-Czapski’s memorandum regarding the conditions in the Russian partition fuelled hopes in the leadership circles of the German Empire that the Polish population would side with Germany in the event of war with Russia, and thus significantly facilitate the entry of German troops. The PolishGerman nobleman was far from initiating an agreement between the Germans and the Poles, but the possibility of German concessions seemed quite likely in the early 1890s. This „thaw” in Polish-German relations, however, was short-lived. It is also visible how much the German command, centered around the Prussian Chief of the General Staff, Alfred von Schlieffen, was interested in intra-Polish disputes. Hutten-Czapski bluntly described the harsh depolonization measures of the tsarist administration and thus showed the potential for conflict east of the Vistula, which the German Reich could have exploited. Schlieffen was so impressed that he sent Hutten-Czapski further questionnaires to assess the mood in the Russian partition.
    Memorandum Bogdana Grafa von Hutten-Czapskiego w sprawie sytuacji w zaborze rosyjskim podsyciło w kręgach decyzyjnych Cesarstwa Niemieckiego nadzieje na to, że ludność polska stanie po stronie niemieckiej w przypadku wojny z Rosją, a tym samym znacznie ułatwi wkroczenie wojsk niemieckich. Polsko- -niemiecki szlachcic był daleki od propozycji zainicjowania porozumienia między Niemcami a Polakami, ale możliwość niemieckich ustępstw wydawała się całkiem prawdopodobna na początku lat dziewięćdziesiątych XIX w. Ta „odwilż” w stosunkach polsko-niemieckich była jednak krótkotrwała. Widać również, jak bardzo niemieckie dowództwo, skupione wokół pruskiego szefa sztabu generalnego Alfreda von Schlieffena, interesowało się wewnątrzpolskimi sporami. Hutten-Czapski bez ogródek opisał surowe środki depolonizacyjne carskiej administracji i tym samym pokazał potencjał konfliktu w kraju na wschód od Wisły, który Rzesza Niemiecka mogła wykorzystać. Schlieffen był pod takim wrażeniem, że wysłał Hutten-Czapskiemu kolejne kwestionariusze w celu oceny nastrojów w zaborze rosyjskim.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV(LXXV), 3(285); 186-231
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-19 z 19

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies