Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "powojenny modernizm" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Pawilony wystaw „Cepelia” i BWA na terenach wystawowych w Częstochowie - autorska wizja Włodzimierza Ściegiennego
    Cepelia and BWA exhibition pavilions at Częstochowa’s exhibition grounds: Włodzimierz Ściegienny’s original vision
    Autorzy:
    Malec-Zięba, Emilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056189.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Częstochowa
    pawilon wystawy
    Cepelia
    modernizm powojenny
    architektura
    Ściegienny Włodzimierz
    architekt
    artysta
    exhibiton pavilion
    post-war Modernism
    architecture
    architect
    artist
    Opis:
    Próba zdefiniowania i analizy architektury powstałej po 1945 roku to temat wciąż aktualny. Popularyzacja wiedzy o architekturze powojennego modernizmu to cześć procesu budowania świadomości społecznej, naszej zbiorowej tożsamości. Wiele istniejących jeszcze przykładów architektury powojennego modernizmu, zwłaszcza tych w mniejszych ośrodkach, nadal nie doczekało się należytej ochrony i udokumentowania. Ich wartość nie jest społecznie doceniana, a istnienie nadal jest zagrożone. Celem artykułu jest przedstawienie jednej z ważniejszych realizacji Włodzimierza Ściegiennego - Pawilonów wystaw „Cepelia”, a także niezrealizowanego planu zagospodarowania dla całego obszaru terenów wystawowych w Częstochowie.
    Defining and analysing post-1945 architecture remains a relevant subject. Popularising knowledge about post-war Modernist architecture is a part of building public awareness and our collective identity. Many stillexisting specimens of post-war Modernist architecture, particularly those located in smaller cities or towns, have neither been placed under proper conservation nor documentation. Their value is not widely appreciated and their continued existence is threatened. The objective of this paper is to present a major project by Włodzimierz Ściegienny - the Cepelia exhibition pavilions, as well as an unimplemented development plan for the entire exhibition grounds in Częstochowa.
    Źródło:
    Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2021, 49; 249--267
    0079-3450
    2450-0038
    Pojawia się w:
    Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcja wynikająca z formy - adaptacja architektury powojennego modernizmu do nowych programów funkcjonalnych
    Function resulting from the form – adapting the post-war modernist architecture for new functional programs
    Autorzy:
    Ciarkowski, Błażej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063941.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
    Tematy:
    modernizm
    powojenny modernizm
    adaptacja
    modernism
    post-war modernism
    adaptation
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest analiza możliwości adaptacji obiektów architektury modernistycznej wzniesionych w Polsce po II wojnie światowej. Specyfika formy, która została zaprojektowana w duchu funkcjonalizmu, a więc dostosowana do określonego programu funkcjonalnego, znacznie utrudnia zmianę przeznaczenia obiektów. Podobnie rozwiązania materiałowe i konstrukcyjne, które (niekiedy ze względu na eksperymentalny, nowatorski charakter) źle znoszą próbę czasu. Rozważania nad wprowadzaniem nowych programów funkcjonalnych przy jednoczesnym zachowaniu autentyzmu obiektów zostały zilustrowane wybranymi przykładami realizacji, mającymi udowodnić tezę, iż efekt finalny procesu adaptacji zależny jest m.in. od właściwej interpretacji substancji historycznej i idei będącej jej genezą.
    The aim of this article is to analyze the possibilities of adaptation of modernist architecture objects erected in Poland after World War II. The specificity of the form, which was designed in the spirit of functionalism, and thus adapted to a specific functional program, makes it much more difficult to change the purpose of the objects. Similarly, material and structural solutions, which (sometimes due to their experimental, innovative character) poorly stand the test of time. Considerations on introducing new functional programs while maintaining the authenticity of objects have been illustrated with selected examples of implementation, which are to prove the thesis that the final effect of the adaptation process depends, among others, on the proper interpretation of the historical substance and the idea behind its origin.
    Źródło:
    Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2020, Nr 9; 15--28
    2543-6422
    Pojawia się w:
    Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Korelacje architektury i sztuki w twórczości Włodzimierza Ściegiennego
    Correlations of Architecture and Art in the Works of Włodzimierz Ściegienny
    Autorzy:
    Malec-Zięba, Emilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1623330.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    post-war modernism
    architecture and art
    Włodzimierz Ściegienny - architect and artist
    modernizm powojenny
    architektura i sztuka
    Włodzimierz Ściegienny – architekt i artysta
    Opis:
    Współcześnie temat polskiej architektury po 1945 roku doczekał się analizy i próby zdefiniowania. Flagowe przykłady modernistycznej zabudowy są rozpoznawalne i chronione zarówno z powodu bardzo dobrego ich zbadania, jak i szeregu akcji popularyzatorskich. Jednak wiele przykładów dojrzałej modernistycznej architektury nie doczekało się udokumentowania, a jej twórcy upamiętnienia. Celem artykułu jest przedstawienie sylwetki wszechstronnego architekta i artysty Włodzimierza Ściegiennego, który umiejętnie łączył i wykorzystywał atuty artysty plastyka i architekta. Zaprezentowane zostaną trzy najbardziej znane projekty Ściegiennego, zrealizowane w Częstochowie, w których architektura i sztuka tworzą spójną relację.
    Today, the topic of Polish architecture after 1945 was analyzed and attempted to define. Flagship and recognizable examples of modernist buildings are known and protected because of both very good examination and a number of popularization actions. However, many examples of mature modernist architecture have still not been documented and its creators have been commemorated. The aim of the article is to present the silhouette of a versatile architect and artist Włodzimierz Ściegienny, who skillfully combined and used the strengths of the artist and architect. Here the three most famous projects will be presented, in which architecture and art form a coherent relationship
    Źródło:
    Państwo i Społeczeństwo; 2020, 3; 67-85
    1643-8299
    2451-0858
    Pojawia się w:
    Państwo i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektura modernizmu w projektach pracowników Wydziału Architektury PWr. Wizje a realizacja i utrzymanie
    Modernist designs of the employees of the Faculty of Architecture at TU Wrocław. Visions vs. realization and maintenance
    Autorzy:
    Rudnicka-Bogusz, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218208.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    powojenny modernizm
    dziedzictwo kulturowe
    post-war modernism
    cultural heritage
    Opis:
    Wrocławski Wydział Architektury zakładali architekci, którzy kształcili się i wykładali przed II wojną światową na Politechnice Lwowskiej. Ich uczniowie, szczególnie z pierwszych roczników, które studiowały przed wprowadzeniem doktryny socrealizmu, mieli okazję z pierwszej ręki otrzymać informacje o wzorcach modernizmu i tworzyć w tej stylistyce akademickie projekty pod okiem praktyków. Ci, którzy choć przez krótki czas kontynuowali swoją naukową karierę na Wydziale, przedłużyli jeszcze swoją ekspozycję na przedwojenne wzorce, co ujawniło się w ich późniejszej twórczości. Mimo że dziedzictwo sprzed 1945 r. przestało być we Wrocławiu tabu, to twórczość powojennych dekad wciąż zawieszona jest w limbusie. Z jednej strony powstają wykazy postulujące ochronę wybranych obiektów, z drugiej obiekty te pozostawiane są bez renowacji, a ich remonty prowadzą do zatarcia pierwotnej stylistyki. A przecież reprezentują niekiedy najlepsze ogólnoświatowe wzorce lub nawet je wyprzedzają.
    The Faculty of Architecture in Wrocław was founded by architects who had studied at and later worked for Lvov Technical University before the World War II. Those of their students, who started their post war education in Wrocław before introduction of socialist realism, were beneficiaries of modernist standards implemented and trained by their professors. Several architects, who – at least for a short time– continued their professional career at the Faculty, adapted the pre-war concepts, as revealed in their future designs. However while pre-war heritage of Wrocław no longer constitutes a taboo it used to, the legacy of post-war first decades still lingers in limbo. On the one hand there are indexes of most valued objects suitable for preservation, yet on the other close to none of them are ever properly repaired. They are being refurbished or reconditioned – which frequently leads to obliteration of their original stylistics and spatial disposition – without considering that they follow best world examples of the style, sometimes even pioneerin them.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 102-112
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tuż po realizmie socjalistycznym. Architektura i urbanistyka Wrocławia z przełomu lat 50. i 60. XX wieku
    Just after socialist realism. Architecture and urban planning in Wrocław in the late 1950s and early 1960s
    Autorzy:
    Majczyk, J.
    Tomaszewicz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/218033.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    architektura XX w.
    powojenny modernizm
    Wrocław
    architecture of 20th c.
    post-war Modernism
    Wroclaw
    Opis:
    W 1954 r. Nikita Chruszczow ocenił negatywnie formy budowli wznoszonych w okresie stalinowskim oraz koszty ich realizacji, wzywając do „racjonalizacji” i uprzemysłowienia budownictwa. Mimo to proces przechodzenia od wzorców realizmu socjalistycznego do architektury odwołującej się do przedwojennego modernizmu nie był rewolucyjny, ale raczej ewolucyjny. We Wrocławiu zachowało się wiele pojedynczych obiektów i zespołów budowli, w których socrealistyczny „historyzm” uproszczono i próbowano powiązać go z nowymi technologiami w budownictwie. W artykule zostały zatem przedstawione wybrane wrocławskie realizacje powstałe na styku dwóch wspomnianych „epok”.
    n 1954, Nikita Khrushchev criticised the forms of buildings erected during the Stalinist period and the costs of their construction, calling for “rationalisation” and industrialisation of the building industry. Nevertheless, the process of transition from the models of socialist realism to the architecture inspired by pre-war Modernism was rather evolutionary than revolutionary. Wrocław retains many individual buildings and building complexes in which the socialist-realist “historicism” was simplified and attempts were made to combine it with new building technologies. Therefore, the paper will present selected buildings constructed in Wrocław at the junction between the two aforementioned “epochs”.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2017, 49; 181-190
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektura modernistycznych osiedli mieszkaniowych lat 1950–1990. Katowickie osiedle Tysiąclecia na tle przykładów europejskich
    Architecture of modernist housing estates of 1950–1990. Tysiąclecie housing estate in Katowice against the background of European examples
    Autorzy:
    Rabiej, J.
    Tomkiewicz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/294111.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    architektura osiedli
    powojenny modernizm
    socmodernizm
    katowicki modernizm
    architecture of housing estates
    post-war modernism
    socmodernism
    modernism in Katowice
    Opis:
    Modernistyczna koncepcja miasta funkcjonalnego i odpowiadający jej model wielokondygnacyjnego budynku wielorodzinnego zadecydowały o kierunku rozwoju miast europejskich w 2. połowie XX w. Działania w tym zakresie podejmowane po II wojnie światowej realizowały zapisy Karty Ateńskiej i postulaty wypracowane przez Międzynarodowy Kongres Architektury Nowoczesnej. Stanowiły one próbę naprawy sytuacji przestrzennej ośrodków dotkniętych gwałtowną industrializacją i zniszczeniami wojennymi. Celem pracy jest wskazanie wpływów powojennego modernizmu na przestrzeń miejską Katowic. Skala przeprowadzonych interwencji oraz wartości estetyczne ówczesnych realizacji w sposób zdecydowany wpłynęły na oblicze miasta. Działający w Katowicach architekci wykazali szczególną dbałość o nowoczesną formę i indywidualny charakter nowych inwestycji. Powstałe w tym czasie osiedla mieszkaniowe wpisują się w główne tendencje kształtowania zabudowy wielorodzinnej w Polsce w 2. połowie XX w. Jednocześnie stanowią ważny element dorobku europejskiego modernizmu. Wskazują na to analogie w sposobie kształtowania całych założeń i pojedynczych budynków. Potwierdzeniem tych zależności są wnioski wynikające z analiz porównawczych osiedla Tysiąclecia w Katowicach z wybranymi przykładami europejskimi: osiedlem Beaulieu – Le RondPoint we francuskim SaintÉtienne i zespołem Grindtorp w szwedzkim Täby. W oparciu o metodę morfologiczną w artykule scharakteryzowane zostały cechy kompozycyjne głównych elementów składowych zabudowy osiedli wskazanych do badań: sylweta całych założeń, forma budynków mieszkalnych i ich relacje z otoczeniem, detal architektoniczny. Analizy porównawcze wykazały, że zbadane cechy osiedla Tysiąclecia w Katowicach zachowują charakterystyczne analogie do osiedli modernistycznych zbudowanych po II wojnie światowej w miastach zachodniej Europy.
    The modernist concept of a functional city and an equivalent model of the multi-storey and multi-family building decided about the direction of the European cities’ development in the second part of the 20th century. Actions taken after World War II realised the Athens Charter records and postulates of the International Congresses of Modern Architecture. They were an attempt to improve the spatial situation of centres affected with rapid industrialization and war damages. The aim of the paper is to show the influences of the post-war modernism on the city space of Katowice. The city image was decisively influenced by the scale of interventions and aesthetical values of the realisations. Architects who worked in Katowice especially took care of the modern form and an individual character of new investments. Housing estates which came into being at that time entered into the main tendencies of shaping multi-family development in Poland in the second half of the 20th century. At the same time they determine an important element of the European modernism achievements. This is shown by analogies in the way of shaping whole complexes and single buildings. Results from comparative analyses of the Tysiąclecie housing estate in Katowice with selected European examples: Beaulieu – Le RondPoint housing estate in SaintÉtienne in France and the Grindtorp complex in Täby in Sweden, confirmed these relationships. The compositional features of the main integral elements of housing estates’ development were indicated in the research: complexes silhouette, the form of residential buildings and their relationships with the surroundings, and architectural detail, were characterised on the basis of the morphological method. Comparable analyses showed that researched features of the Tysiąclecie housing estate in Katowice have characteristic analogies to modernist housing estates built after World War II in the cities of western Europe.
    Źródło:
    Architectus; 2016, 4 (48); 79-92
    1429-7507
    2084-5227
    Pojawia się w:
    Architectus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontrowersje wokół ochrony dziedzictwa powojennego modernizmu w Krakowie na przykładzie hotelu Forum
    Controversies around protection of postwar modernism in Cracow upon the example of the Forum hotel
    Autorzy:
    Białkiewicz, J. J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/217295.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
    Tematy:
    hotel Forum w Krakowie
    Ingarden Janusz
    Miastoprojekt
    późny powojenny modernizm
    Forum hotel in Cracow
    late postwar modernism
    Opis:
    Przedmiotem opracowania jest krakowski hotel Forum, położony nad Wisłą, wzniesiony w latach 1978–88 według projektu Janusza Ingardena. W założeniu miał on być obiektem luksusowym, doskonale wyposażonym i wykorzystującym nowoczesne technologie. Okres świetności hotelu trwał jednak bardzo krótko. Po 1989 obiektem zarządzała spółka Orbis, następnie został on sprzedany sieci Accor, która w 2002 zamknęła hotel, z powodu rzekomych wad konstrukcyjnych budynku. Od 2004 właścicielem Forum jest spółka Wawel-Imos, która dąży do jego wyburzenia pod nowoczesną zabudowę mieszkalno-biurową. Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na zaistniałe społeczne kontrowersje oraz konflikt zwolenników wyburzenia hotelu i jego obrońców, powołujących się na wysoką jakość architektury obiektu jako doskonałego przykładu późnego powojennego modernizmu. Rozpatrywane są również istniejące alternatywne sposoby objęcia gmachu Forum ochroną konserwatorską, w sytuacji niemożności wpisania obiektu do rejestru zabytków.
    The subject matter of this study is the Forum hotel based in Cracow, located at the Vistula river, erected in the years 1978–88 according to a design by Janusz Ingarden. In principle it was to be a luxury hotel, excellently furnished and making use of advanced technologies. The period of its splendour, however, was very short. After 1989 the hotel was managed by Orbis, and next it was sold to the Accor chain, which in 2002 closed the hotel due to alleged structural defects of the building. Since 2004 the hotel has been the property of the company of Wawel-Imos, which aims at demolishing it to make room for modern residential and offi ce buildings. The objective of this study is to turn the attention to the social controversies that have arisen around this topic and to the confl ict between advocates of the hotel demolition and its defenders, who raise the subject of high quality of the edifi ce as a perfect example of the late postwar modernism. This study also considers existing alternative forms of covering the building with the protection of the monument conservation services in a situation where the hotel cannot be entered in the register of historic monuments.
    Źródło:
    Wiadomości Konserwatorskie; 2016, 48; 95-105
    0860-2395
    2544-8870
    Pojawia się w:
    Wiadomości Konserwatorskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ochrona wartości przestrzennych i kulturowych Śródmieścia Lublina poprzez zachowanie modernistycznego gmachu Powszechnego Domu Towarowego w Lublinie
    Protecting of spatial and cultural value of Downtown Lublin, by maintenance of modernist edifice of the Universal Department Store in Lublin
    Autorzy:
    Krupa, K.
    Trochonowicz, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/389898.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    modernizm powojenny
    Powszechny Dom Towarowy w Lublinie
    Witkowski Tadeusz
    synergia w architekturze
    post-war modernism
    Powszechny Dom Towarowy in Lublin
    synergy in architecture
    Opis:
    Artykuł porusza kwestię ochrony wartości przestrzennych i kulturowych Śródmieścia Lublina. Analiza kompozycyjna oraz funkcjonalna istniejącej zabudowy uwzględniającej modernistyczny gmach Powszechnego Domu Towarowego skłania do dyskusji na temat konieczności ingerencji we wskazaną tkankę miejską. Wartość „dodana”, efekt synergii, objawia się w efektach uzyskanych poprzez zachowanie istniejącej zabudowy, nadanie jej nowej wartości użytkowej przy poszanowaniu i uwydatnieniu wzajemnych relacji pomiędzy pierwotną funkcją,estetyką i kompozycją przestrzenną. Tadeusz Witkowski projektując w 1959 roku Powszechny Dom Towarowy (PDT) zmierzył się z lokalizacją wielkopowierzchniowej funkcji handlowej w ścisłym Centrum miasta Lublin. Wyczucie przez architekta kompozycji bryły, zrozumienie przestrzeni i zachowanie skali otaczającej zabudowy przyczyniło się do podkreślenia wartościowych osi widokowych i kompozycyjnych. W 2010 r. spółka inwestorska, właściciel budynku PDT, przedstawiła plan wyburzenia modernistycznego gmachu i powstania w tym miejscu nowoczesnej galerii handlowej. Dyskusja na temat przyszłości spuścizny Witkowskiego podzieliła środowisko lubelskich architektów. Jedną z form sprzeciwu i jego argumentacji były Warsztaty „Reaktywacja”, które odbyły się przy współpracy „Modernizmu w Lublinie” (inicjatywa mgr inż. arch. Marcina Semeniuka) oraz Studenckiego Koła Naukowego Architektury Współczesnej Politechniki Lubelskiej w 2015r. [1]. Młodzi architekci i studenci opracowali koncepcję adaptacji budynku PDT uwzględniające uatrakcyjnienie funkcji handlowej oraz wprowadzenie nowych, nastawionych na potrzeby i rozwój mieszkańców Lublina. Bazę koncepcji stanowił projekt Tadeusza Witkowskiego, który został rozbudowany zgodnie z wytycznymi uchwalonego dla tego obszaru Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego [2]. Omówione zagadnienia związane z problematyką ochrony, analizą wartości przestrzennej i kulturowej oraz udział inicjatyw społecznych w dialogu na temat przyszłości Powszechnego Domu Towarowego w Lublinie są rozpatrywane przez autora jako działania, których efektem jest synergia na kilku płaszczyznach.
    Article raises the issue of protection of spatial and cultural values of Lublin’s downtown. Analysis of composition and function of existing building, including modernistic edifice of Powszechny Dom Towarowy is leading to discussion about necessity of intervention in urban fabric. The added value, effect of synergy, is emerging in effects obtained by preserving existing building development, granting it new functional value respecting and bringing out mutual relation between initial function, aesthetic and spatial composition. During the design of PDT in 1959 Tadeusz Witkowski had to face the problem of locating large district area in exact city center of Lublin. Architect’s sense of structure composition, understanding of space and bearing scale of existing building contributed to highlight valuable view and composition axis. In 2010 investment company, owner of Powszechny Dom Towarowy building, introduced a plan of demolition existing modernistic edifice and developing new, modern shopping mall. Discussion about future of Witkowski’s legacy has divided Lublin’s architects community. One form of the objection was workshops, which took place with cooperation of “Modernism in Lublin” (mgr inż arch. Marcin Semeniuk’s initiative) and student’s scientific organization of Modern Architecture from University of Technology in Lublin in 2015. Young architects and students worked out idea of adaptation of Powszechny Dom Towarowy building considering enchantment of mercantile function and implementation of new, oriented toward needs and progress of Lublin’s citizens. Ideabased on Tadeusz Witkowski’s project, which was expanded according to guidelines of Local Area Plan. Author of this article considerates the problem of protection edifice of Powszechny Dom Towarowy in Lublin and participation of social initiative as an effect of synergy.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2016, 15, 4; 173-181
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektura lat 60. XX wieku. Fragment historii Krakowa i innych polskich miast
    The architecture of the 1960s. A fragment of the history of Kraków and other Polish towns and cities
    Autorzy:
    Włodarczyk, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366541.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    architektura i urbanistyka XX w. lata 60.
    modernizm powojenny
    sztuka awangardowa po 1956 r.
    typizacja
    budownictwo uprzemysłowione
    sixties architecture and urbanization in Poland
    post-war modernism
    avant-garde art from the end of the 50's
    typisation
    manufacture building systems
    Opis:
    Architektura lat 60. XX wieku w Polsce była jednocześnie międzynarodowa i ekspresyjno-romantyczna. Określenia te odnoszą się zarówno do światowych tendencji obserwowanych w działalności wybitnych architektów, jak i do działalności im współczesnych artystów, z których wielu traktowało niestety te tendencje w sztuce zbyt powierzchownie i dekoracyjnie, co szczególnie widoczne było w pseudo-funkcjonalnym detalu. Przed rokiem 1956 nie można mówić o współczesnej architekturze dbającej tylko o „utylitarność”, a nie jedynie o „polityczne idee”. Nowoczesność stała się symbolem demokracji i wolności. Z nadzieją przyjmowano takie zjawiska: architektura i urbanizacja po latach 1949-55, społeczna rola architekta, znaczenie wiedzy specjalistycznej, przemiana w projektowaniu w biurach i praca architektów w nich, typizacja, edukacja architektów. Okres izolacji spowodował w Polsce znaczące opóźnienie w rozwoju myśli architektonicznej oraz potencjału technicznego. Z tego względu naśladowanie atrakcyjnych, nowoczesnych form w stylu zwanym międzynarodowym oraz neoekspresyjnym było zadaniem niełatwym – aczkolwiek takie obiekty powstawały. Oczekiwano szybkiego i taniego budownictwa uprzemysłowionego. Zmierzano do znalezienia najlepszych, typowych rozwiązań o relatywnie niskich kosztach realizacji i eksploatacji, możliwych do zastosowania na terytorium całego kraju. Pojawiły się nowe technologie budowlane: ślizgowe szalunki dla wznoszenia ścian, ramowe elementy prefabrykowane, systemy wielkopłytowe, stosowanie systemów uprzemysłowionych narzucających standaryzację elementów. W konsekwencji nastąpiło zastąpienie projektów indywidualnych opracowaniami typowymi oraz redukcja różnorodności komponentów – typizacja, czyli systemy budynków typowych, powtarzalnych oraz gotowych projektów całych obiektów takich jak np. szkoły, bloki mieszkalne, hale, itp. Kreatywność architektów była poważnie ograniczana projektami typowymi. W ten sposób architekturę sprowadzano do budownictwa, „sprymitywizowanej” wersji architektury, dzięki której cała Polska wygląda dziś podobnie, co nie jest wyłączną zasługą architektów. Potrzeba budownictwa uprzemysłowionego i problem taniego budownictwa mieszkaniowego, i nie tylko zresztą mieszkaniowego, spowodowała masowe upowszechnienie typizacji. Ówczesne państwowe dekrety z 1959 r. rozszerzone zostały m.in. na budownictwo użyteczności publicznej i budownictwo przemysłowe, ale mimo to wiele obiektów rozwijającego się przemysłu było znaczącymi inwestycjami tego okresu. Charakterystyczną cechą tych obiektów jest współczesna i interesująca architektura, rozwiązania konstrukcyjne i dopracowany detal. Sztuka Awangardowa z końca lat 50. i początku 60. XX w. powszechnie interesowała artystów. Nowe, uniwersalne prądy wpływały nie tylko na architekturę i budownictwo, ale także na wszystkie kierunki sztuk pięknych. Dobre lata po 1956 roku zakończyły się dla architektury, architektów i społeczeństwa około połowy lat 60. Odwrót od stylu międzynarodowego, funkcjonalizmu i całego modernizmu nie był jednak widoczny w Polsce późnych lat 60 XX w. Zdarzyło się to później, jako przejście od modernizmu, poprzez brutalizm wczesnych lat 70. do tak zwanego postmodernizmu lat 80.
    Architecture of sixties of 20th century in Poland is at the same time cosmopolitan and expressive-romantic. It refers to global tendencies in the activity of outstanding architects, whilst according to their contemporaries, most of the artists treated those tendencies too perfunctorily and decoratively, particularly in decorative, pseudo functional detail. Before the 1956 we can not speak about the modern architecture, which cared about the “function”, not the “political idea”. Modernity became the symbol of democracy and freedom. Such cases were touched upon with hope: architecture and urbanization problems after the years 1949-55, architect’s social role and the meaning of specialist knowledge, design reorganization in design studios and architect’s work in it, typisation, architect’s education. The period of isolation caused considerable tardiness in development of the architectural thought and technical possibilities in Poland. Therefore adapting attractive, modern forms in so-called international and neoexpressionist style was not easy but the objects were being created. Cheap and fast building industry had been needed. Main target was to find the best, typical solutions which realization and exploitation costs would be relatively low to use all over the country. New building methods: raising walls on sliding formwork, using prefabricated frame elements, large panel building system. application of manufacture building systems forced the standardization of components. The consequence was the supplant of individual designs by typical documentation. The variety of elements reduction - typisation - means typical building system, repetitious, ready made projects of objects like schools, dwelling blocks, halls, etc.. Architects’ creativity was strongly limited by the typical projects. By means of what architecture was reduced into civil ingeneering, “primitivised” version of architecture, and the whole Poland looks similar today, what is not only due to architects. The need for mass building trade and the cheep housing problem, not only the residential one, caused such a grand nationalization of the typisation. Thanks to the contemporary government’s resolution from 1959, it was extended e.g. on industrial and general building but many objects connected to the expanding industry, being also the greatest investments of this period. Their characteristic feature is superb modern, interesting architecture and structure solutions or evaluated detailing. The avant-garde art from the end of the 50’s and the beginning of the 60’s was of great interest within artist. Universal currents ruled not only in the architecture and building industry, but also in all kinds of arts. The good years after 1956 have ended around the mid-sixties for architecture, architects and the public. The retract from the international style, functionalism, and whole modernism was not visible in Poland in the late 60’s. It happened later, as a transition between modernism, through brutalism of the early 70’s to the so-called “postmodernism” in the 80's.
    Źródło:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 3; 93-112
    0023-5865
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies