- Tytuł:
-
Lidy na pierwszych stronach dzienników ogólnopolskich – perspektywa genologiczna
Leads on the Front Pages of Domestic Polish Newspapers – a Text Genre Perspective - Autorzy:
-
Ślawska, Magdalena
Kalisz, Aleksandra
Tyc, Ewelina - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2167064.pdf
- Data publikacji:
- 2022-12-31
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
- Tematy:
-
lead
paratext genre
newspaper front page
lid
gatunek paratekstowy
pierwsza strona gazety - Opis:
-
Głównym celem artykułu było zestawienie ustaleń oraz koncepcji dotyczących lidów z ich analizą opartą na przykładach pochodzących z pierwszych stron dzienników ogólnopolskich (analizą objęłyśmy Rzeczpospolitą, Nasz Dziennik oraz Gazetę Wyborczą z listopada 2020 roku). Interesowały nas wstępne akapity głównych informacji, zapowiedzi czy komentarzy danego wydania. Ukazanie lidów w dwóch perspektywach – strukturalnej i pragmatycznej – pozwoliło zdefiniować lid jako gatunek paratekstowy, umiejscowiony zawsze na początku tekstu prasowego, wyróżniony graficznie, w sposób zamierzony przygotowany przez autora bądź przez wydawcę tekstu, kierowany do odbiorcy, na którego oddziałuje perswazyjnie. Lid ma wyraźną funkcję podwójnego powiadamiania. Jest reklamą tekstu. W badanym materiale wyróżniłyśmy dwie główne kategorie: lidy z dominantą informacyjną oraz lidy z dominantą publicystyczną. większość lidów przez nas analizowanych stanowiły te z dominantą publicystyczną (Gazeta Wyborcza – 85%, Nasz Dziennik – 75%, Rzeczpospolita – 50%). Druga część badania polegała na analizie wydań z 13 listopada 2020 roku – na pierwszych stronach trzech dzienników pojawiły się teksty dotyczące wydarzeń z 11 listopada 2020 roku, czyli zamieszek podczas Marszu Niepodległości w Warszawie. To pozwoliło zbadać lidy w kontekście, wchodziły one bowiem w relacje wewnątrztekstowe i multimodalne. Tytuły były ważną eskortą lidów, natomiast korpusy rozwijały treść akapitu wstępnego w poszczególnych segmentach tekstu. Tylko w Rzeczpospolitej lid prawie dosłownie został przytoczony w komentarzu. Na tych trzech wybranych pierwszych stronach można było także zaobserwować inne relacje wewnątrztekstowe: lidu ze śródtytułami, zdjęciem i jego podpisem. Aby sprawdzić umiejętność odczytania lidów z dominantą publicystyczną, przeprowadziłyśmy ankietę na grupie 219 studentów. Prezentowane lidy pozbawiłyśmy informacji dotyczącej miejsca wydania. Z przeprowadzonej analizy wynikało, że respondenci nie zawsze potrafili odczytać publicystyczny wymiar lidu, a na pierwszą stronę gazety nie wybraliby lidu silnie opiniotwórczego – tylko bardziej streszczający lub informacyjny.
The main aim of this article was to juxtapose the findings and concepts of leads with their analysis on the front pages of poland’s national dailies (under analysis were Rzeczpospolita, Nasz Dziennik, and Gazeta Wyborcza published throughout november 2020). The authors were interested in the introductory paragraphs of the main news, announcements or commentaries on a given issue. Presenting the analysed leads from a structural and a pragmatic perspective enabled the definition of the lead as a paratextual genre, always located at the beginning of a press text, graphically distinguished, intentionally designed by the author or publisher of the text, and targeted at the recipient on whom it is expected to have a persuasive effect. A lead has an overt dual notification function; it acts as an advertisement for the text. In the material studied, we distinguished two leading categories: information-dominant and journalistic-dominant leads. Most of the leads under analysis were those with a journalistic dominance (Gazeta Wyborcza – 85%; Nasz Dziennik – 75%; and Rzeczpospolita – 50%). The second part of the study consisted of an analysis of the editions of the three dailies published on 13 November 2020. The front pages of the dailies that day featured articles about the events of 11 November 2020 – the riots during the Independence March in Warsaw. This approach enabled an examination of leads in a comparable context, and helped determine that they displayed intra-textual and multimodal relationships. Titles were an important accompaniment to leads, while body texts developed the content of the introductory paragraph in individual text segments. It was only in the Rzeczpospolita daily that the lead was quoted in the commentary almost verbatim. In these three selected front pages, other intra-textual relationships could be observed: a lead with mid-headings, a photograph and its caption. We examined readability of leads with journalistic dominance by conducting a survey with a group of 219 students. We stripped information regarding the place of issue from the leads presented to the respondents. The research showed that respondents were not always able to detect the journalistic dimension of the lead, and would not choose a strongly opinion-building lead for the front page of a newspaper, opting for a more summative or informative lead in this function. - Źródło:
-
Socjolingwistyka; 2022, 36, 1; 45-62
0208-6808 - Pojawia się w:
- Socjolingwistyka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł