Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "pogranicza kulturowe" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Przestrzeń pogranicza kulturowego: granice, uwspólnianie światów, tożsamościowe i ojczyźniane konotacje
Cultural borderlands: borders, commonality of worlds, identity, and homeland connotations
Autorzy:
Szerląg, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50975407.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe EDUsfera
Tematy:
granice
pogranicze kulturowe
porządek pogranicza
przestrzeń społeczno-kulturowa
tożsamość
ojczyzna
borders
cultural borderland
borderland order
socio-cultural space
identity
homeland
Opis:
Cel. Jednym z fenomenów współczesnej wielokulturowości jest konstytuowanie się pogranicza kulturowego, wyznaczanego przez wielość ustawicznie ujawniających się i kreowanych wewnętrznych (społecznych) granic, dla których specyficznymi są naddeterminacja, polisemiczność oraz heterogeniczność i wszechobecność. Interesującym poznawczo, w tym kontekście jawi się proces uwspólniania światów w przestrzeni pogranicza kulturowego skutkujący konstruowaniem porządku tegoż pogranicza. Tym bardziej, że w przypadku pogranicza kulturowego mamy do czynienia z wielością tożsamości w różnym zakresie zdefiniowanych i uświadamianych, co wpływa na stopień wyrazistości granic w społecznej świadomości. W rezultacie pogranicze jawi się jako dynamicznie interaktywne i dyskursywne, jako wieloskalarne miejsce bliskości. Istotnymi są przy tym narodowe, społeczno – kulturowe oraz międzykulturowe konteksty tego procesu. Celem opracowania jest spojrzenie na pogranicze kulturowe z perspektywy konstrukcjonistycznej, które pozwala na ujawnienie jego tożsamościowych oraz ojczyźnianych konotacji, będących efektem dokonujących się na pograniczu kulturowym identyfikacji. Metody i materiały. Przegląd i krytyczna analiza literatury przedmiotu. Wyniki i wnioski. W wyniku przeprowadzonych analiz ujawnione zostały przestrzenie, w których konstruowana jest wielowymiarowa tożsamość, mająca narodową, rodzinną, państwową, ponadnarodową i wspólnotową proweniencję. W swej istocie orientuje ona na ojczyźnianą przestrzeń, która na pograniczu kulturowym ma wartość i znaczenie coraz bardziej symboliczne i staje się „miejscem”, w którym swojskość dominuje nad obcością. W rezultacie ojczyzna odczuwana przyjmuje również wielowymiarową postać, gdyż ujawniają się w niej ojczyzna rodzinno-domowa, narodowa oraz mała ojczyzna. W świadomości człowieka pogranicza i jego codzienności ojczyzny te mogą dominować każda z osobna lub wzajemnie się przenikać tworząc wielozakresową ojczyźnianą przestrzeń.
Aim. One of the phenomena of contemporary multiculturalism is the constitution of a cultural borderland, marked by a multitude of constantly revealed and created internal (social) borders, which are characterised by overdetermination, polysemy, heterogeneity, and omnipresence. In this context, the process of commonality of worlds in the space of a cultural borderland, resulting in the construction of the order of this borderland, appears cognitively interesting. Particularly, in the case of a cultural borderland, we are dealing with a multiplicity of identities defined and realised to a different extent. This, in turn, has an impact on the degree of distinctness of borders in social consciousness. As a result, the borderland appears as a dynamically interactive and discursive, multi-scalar place of proximity. In this regard, the national, socio-cultural and intercultural contexts of this process are of paramount importance. The object of the study is an insight into the cultural borderland from a constructionist perspective, enabling the disclosure of its identity-related and homeland connotations, resulting from identifications taking place in the cultural borderland. Methods and materials. Critical literature review. Results and conclusion. The analysis revealed there are areas in which a multidimensional identity is constructed, embracing national, familial, state, transnational and communal provenance. In its essence, such identity orientates towards the homeland space, which–in the cultural borderland– has an increasingly symbolic value and meaning and becomes a'place' where familiarity dominates over strangeness. As a result, the perceived homeland also takes on a multidimensional form, as the family homeland, the national homeland and the small homeland are revealed. In the “borderland” person’s awareness and everyday life, these homelands can dominate each other individually or interpenetrate each other, creating a multifaceted homeland space.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2024, 31, (1/2024); 13-30
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Irena Machaj, Społeczno-kulturowe konteksty tożsamości mieszkańców wschodniego i zachodniego pogranicza Polski
Autorzy:
Kosowska, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1849594.pdf
Data publikacji:
2020-05-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2007, 35, 1; 149-154
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cultural boundaries
Pogranicza kulturowe
Autorzy:
Lehtonen, Tommi
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/473497.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
cultural boundary
cultural conflict
cultural encounter
norm circle
intercultural learning
granica kulturowa
konflikt kulturowy
spotkanie kulturowe
krąg norm
uczenie się międzykulturowe
Opis:
This paper seeks to resolve the problem of redefining cultural boundaries. Therefore, the following questions are addressed: 1) To what do cultural boundaries refer, and of what do they basically consist? 2) On what conditions and to what extent is the metaphor of cultural boundaries appropriate? 3) On what conditions can cultural boundaries be broken or crossed? These questions are examined based on a philosophical analysis that draws from Dave Elder-Vass’s The Reality of Social Construction (2012) and Alasdair MacIntyre’s Whose Justice? Which Rationality? (2003). As a major result, it is shown that the metaphor of boundaries is an appropriate tool for cultural studies, insofar as it helps to explain why different norms are followed in different cultures, and how cultural conflicts are related to breaking of norms endorsed and enforced by different social groups. The metaphor of boundaries fits this task, because with the help of it different cultures and social groups can be structured and represented as distinct collective entities, yet with blurred and changing borders, that can side, collide, and overlap with each other.
Źródło:
Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje; 2019, 46(3); 43-60
1640-1808
Pojawia się w:
Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Houses of the Polish-Belarusian borderland as areas of value
Domy pogranicza polsko-białoruskiego jako obszary wartości
Autorzy:
Sulima, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390580.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
borderland
wooden houses
protection
cultural heritage
intergenerational transmission
pogranicze
drewniane domy
ochrona
dziedzictwo kulturowe
przekaz pokoleniowy
Opis:
Nowadays, as a result of globalization processes, the sense of identity and relationship between humans and their place of living is increasingly losing its importance. Today’s thinking about the house as a centre of the world is becoming less obvious in comparison to the symbolism of a house in the folk culture. Wooden houses on the Polish and Belarus border are an example of a temporal continuum – both in the spatial and in the spiritual aspect. Because of their architecture, decoration on facades and spatial layout, they are a distinctive feature of the local landscape, and ethnic communities inhabiting them, to this day have maintained a strong identification with their own roots and place of residence. The greatest threat to the continuity of local tradition as well as wooden architecture of borderland villages is their progressive extinction. That is why the issue of protection of the cultural heritage and the generational memory of local residents is one of the key issues in maintaining the identity of those areas. The aim of the article which is based on ethnographic sources and field researches is to present the symbolism of traditional wooden houses in the villages of the north-eastern Poland as areas of material and spiritual values and to bring attention to the need of protecting them in the context of contemporary civilization changes.
Artykuł oparty na źródłach etnograficznych i badaniach terenowych, przedstawia symbolikę tradycyjnych domów drewnianych we wsiach południowo-wschodniej części województwa podlaskiego, pogranicza polsko-białoruskiego jako obszarów wartości materialnych i duchowych oraz zwraca uwagę na potrzebę ich ochrony w kontekście współczesnych przemian cywilizacyjnych. Domy te stanowią przykład czasowego kontinuum, tak w przestrzennym jak i duchowym aspekcie. Swoją architekturą, dekoracją na elewacjach i lokacją w układzie przestrzennym, stanowią wyróżnik lokalnego krajobrazu, a zamieszkujące je społeczności etniczne, po dziś dzień zachowały silną identyfikację ze swoimi korzeniami i miejscem zamieszkania, pielęgnując przekazywane z pokolenia na pokolenia tradycyjne treści. Największym zagrożeniem dla przetrwania drewnianej architektury wsi pogranicza oraz spuścizny niematerialnej jest ich depopulacja. Toczące się obecnie debaty w kręgach architektów, konserwatorów, czy samorządowców na temat ochrony spuścizny kulturowej podkreślają, że działania takie powinny być prowadzone wieloaspektowo, przez różne podmioty, co ważne z czynnym i praktycznym zaangażowaniem społeczności wiejskich. Rolę transmisji międzypokoleniowej oraz żywej tradycji podkreślają także światowe dyrektywy Unesco dotyczące ochrony dziedzictwa kulturowego. Z jednej strony tego typu zabiegi mogą stać się formą aktywizacji lokalnych mieszkańców oraz gestem szacunku dla reprezentowanych przez te grupy wartości. Z drugiej natomiast, stanowić spoiwo pomiędzy pokoleniami i istotny środek przekazu dla zachowania ich kultury.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2019, 18, 4; 103-116
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwiska nieurzędowe mniejszości litewskiej w Polsce – dziedzictwo językowo-kulturowe pogranicza polsko-litewskiego
Autorzy:
Walkowiak, Justyna B.
Niewulis-Grablunas, Jowita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676825.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
surnames of Lithuanians in Poland
unofficial surnames
Lithuanian minority in Poland
identity
cultural heritage
Opis:
Unofficial surnames used by the Lithuanian minority in Poland: The linguistic and cultural heritage of the Polish-Lithuanian borderlandUnofficial surnames are rare because surnames today are generally official in character. However, in the case of Polish citizens who are Lithuanians, they are a phenomenon that has long been present, although visible mostly – and until the entry into force of the Act on National Minorities (2005) predominantly – in intra-group communication. Considering that until recently it was not possible to register the Lithuanian forms of surnames and use them officially, this anthroponymic cultural heritage has long been transmitted between generations only informally.On the basis of the analysis of approximately 330 pairs of surnames extracted from telephone directories covering the area of compact residence of the Lithuanian minority (two of them in Polish, and one – in Lithuanian), the article discusses from the socioonomastic point of view (cf. Ainiala, 2016) the phenomenon of parallel functioning among the members of the Lithuanian minority in Poland of two surname forms: an official Polish one and an unofficial Lithuanian one. The latter differs from the former graphically and morphonologically, and in almost 30 per cent of cases their match is not unambiguous (i.e. one Polish form corresponds to more than one Lithuanian form, and, conversely, one Lithuanian form – to two or even more forms in Polish). It should be emphasised that the presence of formal exponents of Lithuanianness (Lithuanian diacritics, inflectional endings, feminine suffixes) does not necessarily imply the Lithuanian etymology of the surname. The situation is additionally complicated by the fact that in everyday intra-group communication members of the Lithuanian minority in our country use not literary Lithuanian, in which they write their surnames in minority documents (such as Lithuanian minority periodicals Aušra, Suvalkietis, Šaltinis, Terra Jatwezenorum, or bilingual yearly school reports in the schools with Lithuanian as the language of instruction), but the dialect of the Dzuks, in which their surnames are pronounced.The picture is complemented by interviews conducted in early 2018 with about 40 members of this minority, and by contributions on the Internet forum of Lithuanians in Poland regarding their attitude to the official (re-)Lithuanisation of surnames. The former revealed the opinions of older respondents (over 40 years of age), and the latter – the views of younger people. Nazwiska nieurzędowe mniejszości litewskiej w Polsce – dziedzictwo językowo-kulturowe pogranicza polsko-litewskiegoNazwiska nieurzędowe spotyka się rzadko; nazwiska zwykle mają bowiem obecnie charakter oficjalny. W przypadku obywateli polskich narodowości litewskiej są one jednak zjawiskiem występującym od dawna, choć ujawniającym się głównie – a do czasu wejścia w życie „Ustawy o Mniejszościach Narodowych” (2005) przede wszystkim – w komunikacji wewnątrzgrupowej. Wobec braku (do niedawna) możliwości zalegalizowania formy litewskiej, to antroponimiczne dziedzictwo kulturowe jest zwykle przekazywane międzypokoleniowo jedynie nieformalnie.Na podstawie analizy ok. 330 par nazwisk, wyekscerpowanych z obejmujących obszar zwartego zamieszkania mniejszości litewskiej książek telefonicznych (dwóch polskich i jednej litewskojęzycznej), artykuł omawia pod kątem socjoonomastycznym (por. Ainiala, 2016) zjawisko równoległego funkcjonowania wśród członków mniejszości litewskiej w Polsce nazwisk w dwu postaciach: oficjalnej polskiej i nieoficjalnej litewskiej. Te ostatnie różnią się od oficjalnych graficznie oraz morfonologicznie, a w przypadku blisko 30% wzajemne przyporządkowanie obu grup nie jest jednoznaczne (tzn. jednej formie polskiej odpowiada więcej niż jedna litewska, bądź odwrotnie, jednej litewskiej dwie lub nawet więcej polskich). Należy podkreślić, że obecność formalnych wykładników litewskości (litewskie diakrytyki, końcówki fleksyjne, sufiksy żeńskie) nie musi implikować litewskiej etymologii nazwiska. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że zamieszkujący północno-wschodni kraniec Polski członkowie mniejszości litewskiej w naszym kraju na co dzień posługują się nie literackim językiem litewskim, którym zapisują swe nazwiska w dokumentach mniejszościowych (takimi jak czasopisma mniejszości litewskiej „Aušra”, „Suvalkietis”, „Šaltinis”, „Terra Jatwezenorum”, czy dwujęzyczne świadectwa szkolne w szkołach z litewskim językiem nauczania), a gwarą dzukowską, i z reguły taką też ich nazwiska mają postać mówioną.Obrazu dopełniają przeprowadzone na początku 2018 roku wywiady z około 40 przedstawicielami tej mniejszości oraz wypowiedzi na forum Litwinów w Polsce, dotyczące ich stosunku do oficjalnej (re)lituanizacji nazwisk. Wywiady umożliwiły poznanie zdania respondentów starszych (powyżej 40. roku życia), zaś posty w Internecie – opinii osób młodszych.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opowieści popradzkie. Rzeka Poprad jako korelat dziedzictwa kulturowego polsko-słowackiego pogranicza
Autorzy:
Latocha, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687331.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
rzeka Poprad
polsko-słowackie pogranicze
natura i kultura
korelat dziedzictwa kulturowego
dziedzictwo kulturowe
opowieść wspomnieniowa
Opis:
Artykuł przede wszystkim prezentuje współczesne opowieści wspomnieniowe z Popradem na pierwszym planie lub w tle, pochodzące ze środkowego odcinka polsko-słowackiego pogranicza. Inspiracją i kategorią badawczą jest pojęcie „korelatu dziedzictwa kulturowego” autorstwa Stanisława Ossowskiego. Badane z tej perspektywy popradzkie opowieści wspomnieniowe świadczą o silnym związku z Popradem ludzi mieszkających po obu stronach rzeki, której przypisuje się wartości emocjonalne, estetyczne i użytkowe. W świetle studiowanego w artykule materiału Poprad jawi się jako istotny, personifikowany element lokalnego krajobrazu kulturowego, świadek ważnych wydarzeń historii oficjalnej i nieoficjalnej, sceneria wydarzeń niezwykłych, obiekt kontemplacji i adoracji estetycznej bądź przestrzeń pracy i życia codziennego. Opowieści te wydają się potencjalnym, interesującym rezerwuarem motywów dla marketingu miejsca; potencjalnym, lecz prawie nieobecnym w lokalnej polityce promocyjnej i turystycznej.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2019, 58
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
V Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Pogranicza: kontakty kulturowe, literackie, językowe”, Białystok, 14–15 listopada 2019 r.
Autorzy:
Alsztyniuk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118290.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2019; 330-332
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Globalne pogranicza społeczno-kulturowe jako przestrzenie socjalizacji i wychowania
Autorzy:
Błeszyńska, Krystyna M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1985768.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
globalizacja
pogranicze
socjalizacja
wychowanie
globalization
borderland
socialization
education
Opis:
Globalization processes stimulate the emerging of new cultural borderlands including, among many others, cyberspace and global cites. They create complex socio-cultural spaces of participation which can be described in the categories of diversity, instability, hybridity and creolization as well as multiple forms, ways, contents and institutions of socialization. The aforementioned changes impact the perception of the “place” category, the contemporary meaning, includes not only the physical space but also its history and cultural traditions. They also create new challenges and conditions for the processes of identity forming. Identification with the culturally diverse milieu can support development of the culture borderland identity. In certain conditions there can also be created a culturally uprooted protean identity or be neo-tribal identity of a bulwark defender. The above – mentioned processes and phenomena challenge contemporary education by creating new chances as well as jeopardizing socialization of youth.
Istotnym aspektem procesów globalnych jest wyłanianie się i wzrost znaczenia nowego rodzaju pograniczy kulturowych, do których zaliczamy przede wszystkim cyberprzestrzeń oraz przestrzenie globalnego miasta. Stanowią one obszary, których mieszkańcy uczestniczą w złożonych układach społeczno-kulturowych nacechowanych wielością kontekstów i układów, migotliwością, hybrydyzacją i kreolizacją treści, jak również wielotorowością oddziaływań socjalizujących i wychowawczych. Wielość owych układów sprawia, że zmienia się znaczenie miejsca spostrzeganego już nie tyle jako przestrzeń fizyczna, lecz coraz częściej definiowanego w kategoriach symbolicznych odwołujących się do jego historii i tradycji. Sygnalizowane procesy mają duże znaczenie dla kształtowania się tożsamości osób żyjących w obszarach globalnego pogranicza, kreując zarówno człowieka pogranicza, jak też wykorzenionego kulturowo człowieka proteańskiego czy strybalizowanego człowieka szańca zamykającego się w granicach neoplemion. Zjawiska, o których mowa, stwarzają przy tym zarówno szanse, jak i zagrożenia wychowawcze, na które powinna odpowiedzieć współczesna edukacja.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2018, 3(121); 42-54
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Góra wspólnym dziedzictwem, czyli jak doskonalić edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju pogranicza polsko-słowackiego
The mountain as a commonheritage, how to improve education for the sustainable development of the Polish-Slovakborderland
Autorzy:
Fraczek, M.
Fujak, K.
Kertysova, Z.
Trybula, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/881707.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
obszary przygraniczne
Babia Gora
Babiogorski Park Narodowy
dziedzictwo przyrodnicze
dziedzictwo kulturowe
edukacja dla zrownowazonego rozwoju
pogranicze polsko-slowackie
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2018, 20, 1[55]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Pogranicza: kontakty kulturowe, literackie, językowe, Supraśl 16-17.10.2017
Autorzy:
Złotkowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/625081.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsca węzłowe pogranicza polsko-czeskiego jako istotne miejsca aktywizacji sieci powiązań transgranicznych
Polish-Czech borderland nodal areas as an important activation sites of cross-border connections networks
Autorzy:
Obracaj, Piotr
Opałka, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390109.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
pogranicze polsko-czeskie
powiązania komunikacyjne
dziedzictwo kulturowe
warsztaty projektowe
Polish-Czech borderland
communication links
cultural heritage
design workshops
Opis:
W artykule przedstawiono badania i ich wyniki prowadzone w ramach transgranicznego projektu „Edu2Work” – „Współpraca między szkołami i instytucjami publicznymi na granicy czesko-polskiej w zakresie edukacji to większe szanse na rynku pracy”, realizowanego w okresie od 2013 do 2015 r. Obszar badań obejmował po stronie Republiki Czeskiej okres Jesenik i Bruntal oraz po stronie polskiej powiat nyski i prudnicki. Projekt zrealizowano w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczypospolita Polska 2007–2013, realizowanego przez Katedrę Geografi i Wydziału Przyrodniczego na Uniwersytecie Palackého w Ołomuńcu i Główny Instytut Górnictwa w Katowicach, przy którym w charakterze ekspertów pracowali autorzy artykułu. Praca architektów, przy udziale studentów wydziałów architektury i geografi i, ukierunkowana była na badanie procesów zachodzących na pograniczu w sześciu tematach problemowych: edukacji, turystyki, transportu, sieciowania (tu: tworzenia i zagęszczania sieci łączności wszelkiej i koordynowanego współdziałania), przedsiębiorczości oraz przestrzeni i środowiska. W artykule przedstawiono przykłady działań w przestrzeni transgranicznej zwiększających integrację społeczeństw. Efektem były propozycje konkretnych rozwiązań aktywacji sieci powiązań komunikacyjnych, w których m.in. miejsca węzłowe rozumiane jako punkty przesiadkowe, w przestrzeni pogranicza powinny stanowić bazę dla rozwiązywania socjoekonomicznych i kulturowych problemów regionu.
This article discusses the value and integration role of a node-based architecture – the „node of the city”2. These buildings can be divided into two types: new buildings (constructed in the last decades) and historic ones – existing in historical nodes for years. These are, for the most part, public utility facilities, often hosting cultural institutions – philharmonic, opera, art institute. In addition to the basic function of the program, they play an integrating role – both spatially and socially. Many of them are dominant in their surroundings, and are often the showpieces of their cities. The article discusses both types mentioned above: contemporary and historical. Selected examples of particularly interesting new cultural facilities located in the nodes of Oslo, Hamburg and Amsterdam, whose infl uence on the city was positive and clear. In the fi eld of historic buildings special attention was paid to the Potocki Palace – the most important node of the town Radzyń Podlaski, which by way of revitalization regains its integrating function.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2018, 17, 2; 51-64
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycyjny śpiew wielogłosowy w Polsce w perspektywie etnomuzykologii
Autorzy:
Dahlig, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687317.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
multipart singing in Poland
heterophony
polyphony
musical borderland
Carpathians
tradycyjna wielogłosowość
heterofonia
folklor muzyczny
pogranicza kulturowe
Karpaty
Opis:
The article presents the history of documentation of multi-part singing in Poland and the state of research on this subject. The multi-part singing as the musical and culture phenomenon is regionally limited and can be recorded in Carpathian Mountains and in the north-eastern borderland where the multi-part singing remains in some parishes the common heritage of Poland and Lithuania till today. There are also numerous  examples of spontaneous heterophony in Polish-Belorussian and Polish-Ukrainian musical traditions, but the singing in parallel thirds prevails, particularly among members of the Orthodox Church. The prerequisite of the multipart singing is a slow tempo, not typical of folk songs in ethnic Poland. The review of sources and living practice allow to discuss three historical layers of multipart singing in Poland: 1) the oldest one – heterophony or diaphony in fifths documented since the 15th century, 2) three-part mixed choir influenced by the church practice since the 18th century (north-eastern part of Poland) and 3) parallel thirds in female groups wherever the school-youth-choirs were introduced and the mixed choir movement e.g. in Silesia since the 19th century. Thus the multi-part singing has become both a sign of regional-ethnic specificity and the result of the cultural development.
Artykuł prezentuje historię dokumentacji wielogłosu wokalnego w Polsce, jako zjawiska muzycznego i kulturowego oraz aktualny stan rozeznania w praktyce śpiewu wielogłosowego.Jako zjawisko międzykulturowe wielogłos zakorzeniony jest na pograniczach etnicznych w Karpatach i na ziemiach wschodnich, gdzie tradycje polskie stykają się z litewskimi, białoruskimi i ukraińskimi. Obok praktyk spontanicznych – paralelizmów tercjowych, kwintowych, oktawowych oraz heterofonii, jako współrozbrzmiewania wariantów – obserwujemy również wpływ chóralnej wielogłosowości, zwłaszcza na Śląsku. Mniejszości narodowe, także na ziemiach zachodnich i północnych Polski, praktykują wielogłos jako wyróżnik podmiotowości kulturowej. Ponadto wielogłos występuje u repatriantów z Rumunii (Górale Czadeccy) i z byłej Jugosławii. Ogólnie, kierując się chronologią względną, możemy wyróżnić trzy warstwy historyczne śpiewu z elementami wielogłosu: 1) heterofonia i diafonia (w kwintach), poświadczana źródłowo od XV wieku; 2) trzygłos mieszany na pograniczu polsko-litewskim (od XVIII wieku); 3) paralelizmy tercjowe w chórach kobiecych, powszechne do dziś na pograniczach etnicznych. Wielogłosowość ilustruje zarówno głęboko zakorzenioną specyfikę kultury (w odniesieniu do muzyki – wielogłos wiąże się z wolnym tempem śpiewu oraz z samowystarczalnością głosu w liturgii prawosławnej), jak i rozwój powszechnej edukacji muzycznej.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2018, 57
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środowisko artystyczne w Białej Podlaskiej pod rządami Hieronima Floriana Radziwiłła: malarze i rzeźbiarze
Autorzy:
Paliušytė, Aistė
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690117.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Hieronim Florian Radziwiłł
artyści
Biała Podlaska
zamówienia dzieł sztuki
dwór artystyczny
pogranicza kulturowe
wielokulturowość
artists
art commissions
artistic court
cultural borderlands
multiculturalism
Opis:
Artykuł traktuje o środowisku malarzy i rzeźbiarzy w Białej Podlaskiej za księcia Hieronima Floriana Radziwiłła (1747–1760). Zostaną w nim poruszone kwestie dotyczące kształtowania się grupy artystów dworskich, ich pochodzenia oraz życia społecznego i artystycznego, a także sposobów współpracy artystów różnego pochodzenia. The article presents the community of artists (painters and sculptors) in Biała Podlaska under Prince Hieronim Florian Radziwiłł (1747–1760). The study focuses on the problem of artists’ origins and characterizes their social and professional life. It presents social and cultural differences between the artists of various origins, and also describes their coexistence and interactions.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2017, 3
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Artefakty kultury lokalnej w doświadczeniach polsko-niemieckiego pogranicza. Uwarunkowania kształtowania postaw wobec dziedzictwa kulturowego Górnych Łużyc
Artefacts of the local culture in the experience of the Polish-German borderland. Conditions of shaping attitudes towards the cultural legacy of Upper Lusatia
Autorzy:
DZIUBACKA, KRYSTYNA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556278.pdf
Data publikacji:
2016-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Edukacji Międzykulturowej i Badań nad Wsparciem Społecznym.
Tematy:
pogranicze
dziedzictwo kulturowe
domy przysłupowe
Górne Łużyce
Bogatynia
borderland
cultural legacy
Upper Lusatian (Umgebindehaus) houses
Upper Lusatia
Opis:
Rozważania niniejsze odnoszą się do losów i kondycji dziedzictwa kulturowego Górnych Łużyc, w tym przede wszystkim tej ich części, która w konsekwencji podziałów politycznych po 1945 r. przypadła Polsce. Istotną częścią pracy jest analiza stosunku mieszkańców Bogatyni (miejscowości położonej na polsko-niemieckim pograniczu w południowo-zachodniej części Polski, w woj. dolnośląskim) do wpisanych w krajobraz kulturowy miasta domów przysłupowych. Ich zły stan techniczny skłania do refleksji nad przyczynami słabo wykształconej potrzeby ochrony wpisanego w przestrzeń regionu dziedzictwa kulturowego. Stawiając tezę o wiodącej roli czynnika ludzkiego (w postaci niskich parametrów kapitału ludzkiego), akcentujemy tu również znaczenie czynników historycznego i gospodarczego. Poszukując sposobów ratowania unikatowej w skali europejskiej architektury przysłupowej, odwołujemy się do wybranych przykładów podjętej w ostatnich latach współpracy pomiędzy doświadczającymi zbliżonych problemów społecznościami lokalnymi polsko-czesko-niemieckiego trójpunktu.
This article refers to the experiences and conditioning of the cultural legacy of Upper Lusatia, particularly concerning this part, which in consequence of political divisions of 1945, fell to Poland and remained within its borders. The essential part of the reflections entails the analysis of the attitudes of Bogatynia residents (a town in the Polish-German borderland in the south-western Poland, Lower Silesia voivodship) towards the Upper Lusatian (Umgebindehaus) houses, being a part of their cultural landscape. The overall poor technical condition of the latter evokes reflection over the causes of insufficient need of the protection of this area, being a part of the regional cultural heritage. Putting forward the thesis of the leading the role of human factor (i.e. low parameters of the human capital), the significance of historical and economic factors is also emphasized. Seeking ways of saving unique in the European scale Upper Lusatian architecture, the author makes reference to some selected examples of different modes of cooperation undertaken in the course of the recent years between the local communities experiencing similar problems in the Polish-Czech-German tripoint.
Źródło:
Multicultural Studies; 2016, 2; 73-85
2451-2877
Pojawia się w:
Multicultural Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Europa Środkowo-Wschodnia jako przestrzeń pogranicza
Central and Eastern Europe as a borderline space
Autorzy:
Chodubski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902136.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
Tematy:
Europa Środkowo-Wschodnia
kultura polityczna
pogranicze
przemiany cywilizacyjne
wartości kulturowe
borderland
Central and Eastern Europe
civilization changes
cultural values
political culture
Opis:
The study indicates that Central and Eastern Europe reveals cultural and civilizational distinct as a borderline space. This borderland shaped largely by the division of Europe into Roman Catholic and Orthodox. In the space, cultural values and patterns overlap: Western Europe, Orthodox and some Oriental. Today, the space is often identified with the periphery of Western Europe. In this space, the specific, long-term culture face formed, which is inter alia a consequence of a favour attitude of Middle-Eastern Europe communities towards the immigrant population. It is followed by the revealed phenomena of ideological and political manipulation. It is noted that the cultural identity of this space is an integral part of Europe as a whole.
Źródło:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2016, 13; 219-230
1731-8440
Pojawia się w:
Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies