Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pogranicza kulturowe" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 25
Tytuł:
Wizualizacja kartograficzna krajobrazu pogranicza kulturowego – Źródła i metody
Cartographical visualization of the landscape of cultural borderland – The data sources and methods
Autorzy:
Awramiuk-Godun, A.
Iwańczak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88294.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz
pogranicze kulturowe
województwo podlaskie
delimitacja
landscape
borderland
Podlaskie Voivodship
delimitation
Opis:
W opracowaniu przedstawiono propozycje metodyczne dotyczące wykorzystania wybranych źródeł danych oraz metod określania przestrzennego zróżnicowania krajobrazu pogranicza kulturowego. Badania przeprowadzono na przykładzie województwa podlaskiego, charakteryzującego się wyraźnym zróżnicowaniem kulturowym. Przebiega tam strefa przejściowa między kręgami kulturowymi Europy Zachodniej (łacińskiej) i Wschodniej (bizantyjskiej). Z uwagi na specyfikę obszaru badań za podstawę wielokulturowości przyjęto zróżnicowanie wyznaniowe z podziałem na rzymskokatolickie i prawosławne. Do określenia zasięgu i intensywności oddziaływania badanych kultur zastosowano 4 sposoby delimitacji przestrzeni z wykorzystaniem buforów, wieloboków Thiessena, pól podstawowych oraz podziału terytorialnego. Efektem analiz było opracowanie map różnicowych i wyznaczenie granic wpływów kulturowych, które następnie zaznaczono na mapie wynikowej.
The paper presents methodological suggestions concerning the usage of the selected data sources and methods to determinate a spatial diversity of the cultural landscape of the borderland. The study was conducted on the example of Podlaskie voivodship, which is characterized by a distinct ethno-religious cultural diversity. A transition zone between two cultural circles: Western-Latin and eastern-Byzantine, goes there. As a basis of multiculturalism, due to the specific area of research, the authors took the religious diversity divided into Roman Catholic and Orthodox. To determine the scope and the intensity of cultures interaction, there were applied 4 different ways of delimitation of space with the use of buffers, Thiessen (Voronoi) polygons, basic fields (GRID) and territorial division. The result of the analysis was to develop the differential maps, to delimitate the cultural influences and to present those cultural influences on the comparative map.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2015, 27; 95-108
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
V Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Pogranicza: kontakty kulturowe, literackie, językowe”, Białystok, 14–15 listopada 2019 r.
Autorzy:
Alsztyniuk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118290.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2019; 330-332
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycyjny śpiew wielogłosowy w Polsce w perspektywie etnomuzykologii
Autorzy:
Dahlig, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687317.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
multipart singing in Poland
heterophony
polyphony
musical borderland
Carpathians
tradycyjna wielogłosowość
heterofonia
folklor muzyczny
pogranicza kulturowe
Karpaty
Opis:
The article presents the history of documentation of multi-part singing in Poland and the state of research on this subject. The multi-part singing as the musical and culture phenomenon is regionally limited and can be recorded in Carpathian Mountains and in the north-eastern borderland where the multi-part singing remains in some parishes the common heritage of Poland and Lithuania till today. There are also numerous  examples of spontaneous heterophony in Polish-Belorussian and Polish-Ukrainian musical traditions, but the singing in parallel thirds prevails, particularly among members of the Orthodox Church. The prerequisite of the multipart singing is a slow tempo, not typical of folk songs in ethnic Poland. The review of sources and living practice allow to discuss three historical layers of multipart singing in Poland: 1) the oldest one – heterophony or diaphony in fifths documented since the 15th century, 2) three-part mixed choir influenced by the church practice since the 18th century (north-eastern part of Poland) and 3) parallel thirds in female groups wherever the school-youth-choirs were introduced and the mixed choir movement e.g. in Silesia since the 19th century. Thus the multi-part singing has become both a sign of regional-ethnic specificity and the result of the cultural development.
Artykuł prezentuje historię dokumentacji wielogłosu wokalnego w Polsce, jako zjawiska muzycznego i kulturowego oraz aktualny stan rozeznania w praktyce śpiewu wielogłosowego.Jako zjawisko międzykulturowe wielogłos zakorzeniony jest na pograniczach etnicznych w Karpatach i na ziemiach wschodnich, gdzie tradycje polskie stykają się z litewskimi, białoruskimi i ukraińskimi. Obok praktyk spontanicznych – paralelizmów tercjowych, kwintowych, oktawowych oraz heterofonii, jako współrozbrzmiewania wariantów – obserwujemy również wpływ chóralnej wielogłosowości, zwłaszcza na Śląsku. Mniejszości narodowe, także na ziemiach zachodnich i północnych Polski, praktykują wielogłos jako wyróżnik podmiotowości kulturowej. Ponadto wielogłos występuje u repatriantów z Rumunii (Górale Czadeccy) i z byłej Jugosławii. Ogólnie, kierując się chronologią względną, możemy wyróżnić trzy warstwy historyczne śpiewu z elementami wielogłosu: 1) heterofonia i diafonia (w kwintach), poświadczana źródłowo od XV wieku; 2) trzygłos mieszany na pograniczu polsko-litewskim (od XVIII wieku); 3) paralelizmy tercjowe w chórach kobiecych, powszechne do dziś na pograniczach etnicznych. Wielogłosowość ilustruje zarówno głęboko zakorzenioną specyfikę kultury (w odniesieniu do muzyki – wielogłos wiąże się z wolnym tempem śpiewu oraz z samowystarczalnością głosu w liturgii prawosławnej), jak i rozwój powszechnej edukacji muzycznej.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2018, 57
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środowisko artystyczne w Białej Podlaskiej pod rządami Hieronima Floriana Radziwiłła: malarze i rzeźbiarze
Autorzy:
Paliušytė, Aistė
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690117.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Hieronim Florian Radziwiłł
artyści
Biała Podlaska
zamówienia dzieł sztuki
dwór artystyczny
pogranicza kulturowe
wielokulturowość
artists
art commissions
artistic court
cultural borderlands
multiculturalism
Opis:
Artykuł traktuje o środowisku malarzy i rzeźbiarzy w Białej Podlaskiej za księcia Hieronima Floriana Radziwiłła (1747–1760). Zostaną w nim poruszone kwestie dotyczące kształtowania się grupy artystów dworskich, ich pochodzenia oraz życia społecznego i artystycznego, a także sposobów współpracy artystów różnego pochodzenia. The article presents the community of artists (painters and sculptors) in Biała Podlaska under Prince Hieronim Florian Radziwiłł (1747–1760). The study focuses on the problem of artists’ origins and characterizes their social and professional life. It presents social and cultural differences between the artists of various origins, and also describes their coexistence and interactions.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2017, 3
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Realizacja funkcji magicznej w tekście jednego chamaiła
THE MAGIO FUNCTION AS REALIZED IN A CHAMAIŁ
Autorzy:
Kożinowa, Ałła
Tarełko, Michaił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611303.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
the Quran
chamaił
cultural borderland
verbal code
object code
actional code
Slavic words
the treatment of diseases
the use of herbs
text compilation
Koran
pogranicza kulturowe
kod werbalny
kod przedmiotowy
kod akcjonalny
wyrazy słowiańskie
leczenie chorób
użycie ziół
tekst kompilacyjny
Opis:
Odnaleziony przez autorów w Mińsku fragment muzułmańskiego podręcznego notatnika zwanego chamaiłem, pochodzący z okresu I Rzeczypospolitej, jest autentycznym świadectwem pogranicza kulturowego i językowego. Poświadcza przenikanie się w tekście kodów werbalnego, przedmiotowego i akcjonalnego, łączenie praktyk magicznych muzułmańskich ze słowiańskimi, a na gruncie językowym mieszanie w jednym zdaniu elementów polskich z białoruskimi, przy czym wyrazy słowiańskie zostały zapisane pismem arabskim. Tak więc cytaty z Koranu sąsiadują ze sprzecznym z tradycją muzułmańską zaleceniem użycia alkoholu jako leku, a liczne przepisy na leczenie chorób takich jak wysypka, krwawienie, suchoty, febra, żółtaczka, łamanie kości zalecają użycie odpowiednich ziół, co jest znane lokalnej społeczności słowiańskiej. Występują w badanym chamaile także zalecenia oryginalne, szerzej w kręgu słowiańskim nieznane, co wskazuje na kompilacyjny charakter tego tekstu.
In Minsk, Byelorussia, the authors of the article have found a fragment of a Muslim pocket notebook called chamaił, dating back to the times of the 1st Polish Republic. It is a genuine piece of evidence for the existence of a cultural and linguistic borderland in that area. It documents interpenetration of the verbal, object and actional codes, combining magic Muslim and Slavonic practices. Linguistically, it evidences the mixing of Polish and Byelorussian elements (Slavonic elements being written in Arabic script). Quotations from the Koran are provided next to advice to use alcohol as medication, which is against the Muslim tradition. Numerous prescriptions to treat such illnesses as a rash, bleeding, tuberculosis, fever, jaundice or bone pains advise to use appropriate herbs, a practice known to the local Slavonic community. The chamaił also contains original pieces of advice, unknown in larger Slavonic circles, which suggests that the text is a compilation.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2001, 13; 231-246
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preferencje aksjologiczne dzieci i młodzieży z pogranicza polsko-czeskiego. Od wartościmaterialnych do postmaterialnych
Axiological preferences of children and youth from the Polish-Czech borderline.From material to post-material values
Autorzy:
Ogrodzka-Mazur, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956450.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
wartości
preferencje aksjologiczne
pogranicze kulturowe
edukacja wielo- i międzykulturowa
values
axiological preferences
cultural borderland
multi- and intercultural education
Opis:
W opracowaniu scharakteryzowano przemiany w zakresie wartości cenionych przez dzieci i młodzież z pogranicza polsko-czeskiego – odwołując się do sformułowanych przez R. F. Ingleharta hipotez niedoboru i socjalizacji. Zakładają one – po pierwsze – że priorytetowe wartości jednostki odzwierciedlają jej środowisko społeczno-ekonomiczne, a przedmiotom, których jest w nim stosunkowo niewiele, nadaje się subiektywnie wyższą wartość i – po drugie – podstawowa struktura wartości jednostki odzwierciedla warunki, w jakich została ona wychowana. Przeprowadzenie badań w latach 1990–1991 oraz 2014–2015 – z wykorzystaniem strategii porównań podłużnych, opartej na kryterium czasu – umożliwiło poznanie czynników oddziałujących na preferencje aksjologiczne młodego pokolenia, jak również przedstawienie względnej dynamiki zmiany i uchwycenie wyznaczających ją mechanizmów.
What has been described in this study are the transformations of the values appreciated by children and youth in the Polish-Czech borderland. This is done in reference to Ronald F. Inglehart’s hypotheses of scarcity and socialization. They assume that: firstly, the individual’s priority values reflect his/her socio-economic environment and the relatively scarce objects in this environment are attributed a subjectively bigger value, and secondly – that the individual’s basic structure of values reflects the conditions in which s/he has been brought up. The studies, conducted in 1990–1991 and 2014–2015 with the use of longitudinal comparisons based on the time criterion, allowed for recognizing the determinants of the young generation’s axiological preferences, for presenting the relative dynamics of the change as well as for capturing the mechanisms which determine this change.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2016, 5; 77-99
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie pogranicza w muzyce Andrzeja Kurylewicza
The concept of borderline in the music of Andrzej Kurylewicz
Autorzy:
Kurylewicz, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/326689.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
pogranicze kulturowe
muzyka
Kurylewicz Andrzej
sztuka
cultural borderland
music
art
Opis:
W muzyce Andrzeja Kurylewicza można odnaleźć pojęcie pogranicza w całej jego wielowymiarowości geograficznej, politycznej, kulturowej, etycznej i metafizycznej. Według Platona byt ma swoją granicę, bo granica, czyli określenie, wyznacza byt jako jednostkowy, specyficzny, oddzielony od innych. Twórczość, a specjalnie muzyka, która jest istotą wszelkiej twórczości, polega na tworzeniu rzeczy nowych z już istniejących, ale zawsze z przymieszką nieprzewidywalności. Sztuka to nie tyle tworzenie czegoś z czegoś, ile przeprowadzanie z niebytu do bytu, to przekraczanie i ustalanie granic, określeń. Jest wynikającym z głębokich potrzeb duchowych twórczym myśleniem. Sztuka jest uwikłana w politykę, która niestety nie jest etyczna. Dlatego wielka sztuka, niezależna twórczość polega na cierpliwym, nieustającym poruszaniu się po granicy i granicach, cienkich liniach granicznych pragnień, wyborów, myśli, idei, ogromnej, zróżnicowanej rzeczywistości. Za taką sztukę płaci się trudnym życiem, ale w zamian otrzymuje szczęście własnej drogi do myśli i rzeczy najważniejszych, do idei piękna.
In the music of Andrzej Kurylewicz one can find the concept of borderline in its rich multi dimension: geographical, political, cultural, ethical and metaphysical. According to Plato, a being has its border, and this border, e.i. the definition, defines a being as individual, specific, different from the others. Art (creativity), and especially music, which is the essence of all artistic production, consists in making new things from the things already existing, but it always shows an element of unpredictability. Art means not making something from something, it is rather bringing sometning form non-being into being, it means passing and establishing borders and definitions. Art is a creative thinking coming from the author’s deep, spiritual wishes. Art is involved in politics, which, unfortunately, is not ethical. Therefore the great art, independent artistic production, consists in a patient, continuous movement on the border, borders and fine borderlines of desires, choices, thoughts, ideas and the whole, diverse, miscellaneous reality. Such art must be paid by difficult life; but in return one receives the happiness of his or her own way towards the thoughts and things of greatest importance, towards the idea of beauty.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 65; 169-181
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicza kulturowe w nauczaniu geografii Polski
The cultural frontiers in teaching the geography of Poland
Autorzy:
Awramiuk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084859.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
nauczanie
geografia
Polska
aspekty kulturowe
mniejszosci etniczne
mniejszosci kulturowe
religia
edukacja regionalna
Opis:
W artykule podjęto próbę analizy treści odwołujących się do zróżnicowania kulturowego Polski w podręcznikach geografii na poziomie gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym. W tym celu autorka sformułowała pytania dotyczące tego, jak w programach geografii traktowane są pogranicza kulturowe - obszary zróżnicowane pod względem narodowym, etnicznym lub religijnym. Czy autorzy podręczników uwzględniają specyfikę i zróżnicowanie kulturowe wybranych regionów Polski? Które grupy narodowościowe, etniczne i religijne są omawiane w podręcznikach i w jaki sposób? Na podstawie omówionych przykładów z podręczników geografii można stwierdzić, że większość autorów marginalizuje treści związane ze specyfiką kulturową wybranych regionów Polski, a pogranicza kulturowe praktycznie w nich nie występują. Sporadycznie pojawiające się informacje o zróżnicowaniu kulturowym regionów najczęściej prezentowane są w formie ciekawostek geograficznych. Nadal tematy dotyczące mniejszości narodowych i etnicznych są przedstawiane schematycznie i powierzchownie. Ogólnie zatem, idee edukacji międzykulturowej są nieobecne w nauczaniu geografii Polski.
The paper analyses geography textbooks for secondary schools in terms of the quality and quantity of information about the cultural diversity of Poland. In order to do that, the author examined a couple of crucial matters. The author studied the definitions of cultural frontiers (understood as diverse in terms of nationality, ethnicity and religion areas) presented in school textbooks; the specific features of some of the Polish regions, their cultural diversity and the ways of describing them. Based on the discussed examples from geography textbooks, the author concludes that information connected with national minorities and the cultural specificity of some Polish regions practically does not appear in geography books. It is rare to find any detailed studies about the cultural diversity of the Polish nation. It should be stressed that information about national minorities is still too brief and stereotyped. One could usually find facts presented only in the form of side notes. To conclude, it can be said that the multicultural characteristics of Polish frontiers are not presented sufficiently in teaching the geography of Poland.
Źródło:
Prace i Studia Geograficzne; 2008, 39; 35-42
0208-4589
Pojawia się w:
Prace i Studia Geograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicza kulturowe w legendach i podaniach Podlasia
Cultural borderlands in legends and stories of Podlaskie Province
Autorzy:
Józefowicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/325524.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
Podlasie
pogranicze kulturowe
opowieści ludowe
polski region pogranicza
cultural borderland
folk tales
Polish border region
Opis:
Podlasie jest przykładem polskiego regionu pogranicza. Przez wiele stuleci poddawane było silnym oddziaływaniom kulturowym, społecznym, politycznym i ekonomicznym płynącym ze współistnienia żyjącej tu ludności: plemion Jaćwingów, ludności żydowskiej, tatarskiej, białoruskiej, ukraińskiej i litewskiej. Te historyczne uwarunkowania nie mogły pozostać bez wpływu na obecny kształt i charakter Podlasia. Pomocne w analizach takich stosunków okazują się opowieści ludowe legendy, podania, klechdy, baśnie. W artykule dokonałam analizy około dwustu opowieści ludowych w kontekście: „ my” „oni”, „swoi” „inni, obcy”. Podjęłam próbę odpowiedzi na następujące pytania: Jak dalece wyobrażenia jednych ludów oddziaływały na drugich? Jak dalece ta literatura sprzyja refleksji nad własną historią? W jaki sposób sprzyja ona empatii, solidarności, otwieraniu się na inne kultury? Wyróżniłam następujące pogranicza kulturowe w opowieściach ludowych Podlasia: pogranicze religijne, pogranicze etniczno-narodowe, pogranicze językowe.
Podlaskie Province it is an example of cultural borderline. Contrary to most of Poland which is homogenous in terms of ethnicity and religion, the North Eastern Region of Poland has several minorities. For many centuries Jacwing`s tribes, Jews, Tartars, Byelorussians, Ukrainians, Lithuanians had lived there, so their cultural, social, political and economical influences have remained there. In analyzing such relations, legends and other folk stories are very useful. From time immemorial, legends, fairy tales, stories, were handed down from generation to generation. Legends, fairy tales and stories connected with a region fulfilled particular role to build bonds with this region and its tradition. They talked about specificity of culture of a small part of the country and, at the same time, communicated integration of the particular community with the whole country.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 65; 111-126
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podlasie – the landscape of cultural borderland, and not of the boundary
Podlasie – krajobraz pogranicza kulturowego, a nie krajobrazy granicy
Autorzy:
Plit, F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87859.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
Western civilisation
Eastern Orthodox civilisation
cultural borderland
Podlasie
cywilizacja zachodnia
cywilizacja prawosławna
pogranicze kulturowe
Opis:
A scholars distinguish European (Western) and the Byzantine (Orthodox) civilisations, endowing this division with the highest taxonomic rank. The boundary between these civilisations runs across the region of Podlasie in Poland, magnified there by the parallel ethnic and language divisions. Yet, we deal within this area with numerous borrowings, and the borderland type of landscape has developed. This results from the regional history, but may also be a premise for stating that there are no really deep differences between the Western and the Eastern Orthodox civilisations. These differences are not bigger than those, for instance, between the Shiite and Sunni societies. Emphasising of the differences between the Western versus the Eastern Orthodox civilisations it is more correct to classify both into one, Christian civilisation, having the highest taxonomic rank, and to look for the commonalities of the cultural landscape within the framework of this civilisation.
Religia stanowi ważny wyróżnik cywilizacji. Badacze wyróżniają cywilizację europejską (zachodnią) i bizantyjską (prawosławną), nadając podziałowi najwyższą rangę taksonomiczną. Granica między tymi cywilizacjami przebiega w Polsce przez Podlasie, wzmocniona tam podziałami etnicznymi i językowymi. Zróżnicowanie krajobrazów kulturowych odzwierciedla zróżnicowania kultur, zatem na Podlasiu należałoby oczekiwać ostrej granicy między typami krajobrazów. Jednak mamy tam do czynienia z licznymi zapożyczeniami, ukształtował się krajobraz pogranicza. Wynika to ze specyfiki historii regionu, ale też wskazuje, że między tymi dwiema cywilizacjami nie ma tak istotnych różnic. Nie są one większe niż np. między społecznościami szyitów i sunnitów w cywilizacji islamu. Eksponowanie różnic cywilizacja zachodnia versus prawosławna ma uwarunkowanie historyczne, poprawniej jest obie zaliczać do jednej, najwyższej rangi taksonomicznej cywilizacji chrześcijańskiej i w jej ramach szukać wspólnoty krajobrazu kulturowego.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 23; 165-176
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Otwarte granice - otwarte pogranicza?
Open borders - open borderlands?
Autorzy:
Sobieraj, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/946093.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
granica
pogranicze
pogranicze kulturowe
border
borderland
cultural borderland
Opis:
Od 1989 roku na polskich granicach i pograniczach zachodzą istotne zmiany. Polskie granice różnią się od siebie głównie pod względem funkcji politycznych i gospodarczych, jakie obecnie pełnią, przede wszystkim z uwagi na uczestnictwo Polski w Unii Europejskiej i Układzie z Schengen. Mieszkańcy różnych pograniczy mają także odrębny bagaż doświadczeń historycznych, związanych z uwarunkowaniami z przeszłości. Czy te różnice przekładają się na odmienne postawy mieszkańców pograniczy? W artykule tym poddane zostały analizie wyniki badań zrealizowanych na polskich pograniczach od 2008 do 2010 r., celem porównania postaw mieszkańców różnych pograniczy – zachodniego, południowego i wschodniego wobec funkcji granicy, oceny sytuacji na pograniczu oraz ich otwartości na kontakty międzykulturowe bądź dystansu wobec sąsiednich narodów.
Since 1989 important changes have been hold on Polish borders and borderlands. The Polish borders differ from each other mainly regarding political and economic functions, they now performing. This is basically because of the presence of Poland in European Union and Schengen Agreement. The inhabitants of various borderlands have also other historic experiences connected with the past. Does differences transform into other attitudes of borderlands’ inhabitants? In this article the results of the research on Polish borderlands from 2008 to 2010 were analyzed. The aim of the research was to compare the attitudes of the inhabitants’ of various borderlands: east, west, south towards the functions of the borders, their assessment of the borderlands’ situation and their openness on intercultural contact or their social distance to neighboring nations.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 65; 375-382
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opowieści popradzkie. Rzeka Poprad jako korelat dziedzictwa kulturowego polsko-słowackiego pogranicza
Autorzy:
Latocha, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687331.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
rzeka Poprad
polsko-słowackie pogranicze
natura i kultura
korelat dziedzictwa kulturowego
dziedzictwo kulturowe
opowieść wspomnieniowa
Opis:
Artykuł przede wszystkim prezentuje współczesne opowieści wspomnieniowe z Popradem na pierwszym planie lub w tle, pochodzące ze środkowego odcinka polsko-słowackiego pogranicza. Inspiracją i kategorią badawczą jest pojęcie „korelatu dziedzictwa kulturowego” autorstwa Stanisława Ossowskiego. Badane z tej perspektywy popradzkie opowieści wspomnieniowe świadczą o silnym związku z Popradem ludzi mieszkających po obu stronach rzeki, której przypisuje się wartości emocjonalne, estetyczne i użytkowe. W świetle studiowanego w artykule materiału Poprad jawi się jako istotny, personifikowany element lokalnego krajobrazu kulturowego, świadek ważnych wydarzeń historii oficjalnej i nieoficjalnej, sceneria wydarzeń niezwykłych, obiekt kontemplacji i adoracji estetycznej bądź przestrzeń pracy i życia codziennego. Opowieści te wydają się potencjalnym, interesującym rezerwuarem motywów dla marketingu miejsca; potencjalnym, lecz prawie nieobecnym w lokalnej polityce promocyjnej i turystycznej.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2019, 58
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niematerialne aspekty krajobrazu kulturowego pogranicza na przykładzie wybranych tradycji mieszkańców Podlasia
Intangible aspects of the cultural landscape of the borderland on the example of selected customs from Podlasie region
Autorzy:
Awramiuk, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88086.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
krajobraz kulturowy
niematerialne aspekty krajobrazu
pogranicze kulturowe
Podlasie
cultural landscape
intangible aspects of the landscape
cultural borderland
Podlasie region
Opis:
Krajobraz kulturowy jest źródłem symboli i znaczeń, które dla ludności zamieszkującej dany obszar są ważnym czynnikiem kształtującym ich tożsamość kulturową. Mają one często wymiar emocjonalny, wywołują pozytywne, bądź negatywne uczucia. Nośnikiem znaczeń w krajobrazie są elementy materialne, jak i niematerialne, przejawiające się w zwyczajach, wierzeniach oraz świadomości minionych wydarzeń. Na pograniczu kulturowym, gdzie mieszkają przedstawiciele kilku grup kulturowych mogą wykształcić się różne tradycje: a) przeciwstawne (których źródłem bywają konflikty, bądź pamięć o konfliktach), b) akceptowane bądź tylko tolerowane przez poszczególne grupy kulturowe (które nie przeciwstawiają, nie negują odmiennych tradycji, ale też z nich nie czerpią), c) może też dochodzić do przenikania tradycji, wzajemnego wzbogacania się. Na przykładach z Podlasia autorka postara się ukazać, jak kontakty międzykulturowe wpływają na kształtowanie się niematerialnego wymiaru krajobrazu kulturowego na pograniczu.
Local communities perceive cultural landscape as a source of symbols and meanings, which can play a significant role in the creation of their regional identity. These symbols and meanings often have emotional dimensions, inducing positive or negative feelings. Material as well as intangible elements of the cultural landscapes carry certain meanings and will describe it. Ethnic and religious minorities living on the cultural borderland next to each other can create different traditions, which can be considered as: a) opposing (their roots are seen in local conflicts), b) accepted or just tolerated by both sides or in some cases we may observe a situation where c) customs will be complementary to each other. The author of the article, on the basis of selected examples from the Podlasie region in North‐east Poland, is going to present how intercultural relationships influence the process of creating the intangible dimension of cultural landscape of the borderland.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 327-337
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwiska nieurzędowe mniejszości litewskiej w Polsce – dziedzictwo językowo-kulturowe pogranicza polsko-litewskiego
Autorzy:
Walkowiak, Justyna B.
Niewulis-Grablunas, Jowita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676825.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
surnames of Lithuanians in Poland
unofficial surnames
Lithuanian minority in Poland
identity
cultural heritage
Opis:
Unofficial surnames used by the Lithuanian minority in Poland: The linguistic and cultural heritage of the Polish-Lithuanian borderlandUnofficial surnames are rare because surnames today are generally official in character. However, in the case of Polish citizens who are Lithuanians, they are a phenomenon that has long been present, although visible mostly – and until the entry into force of the Act on National Minorities (2005) predominantly – in intra-group communication. Considering that until recently it was not possible to register the Lithuanian forms of surnames and use them officially, this anthroponymic cultural heritage has long been transmitted between generations only informally.On the basis of the analysis of approximately 330 pairs of surnames extracted from telephone directories covering the area of compact residence of the Lithuanian minority (two of them in Polish, and one – in Lithuanian), the article discusses from the socioonomastic point of view (cf. Ainiala, 2016) the phenomenon of parallel functioning among the members of the Lithuanian minority in Poland of two surname forms: an official Polish one and an unofficial Lithuanian one. The latter differs from the former graphically and morphonologically, and in almost 30 per cent of cases their match is not unambiguous (i.e. one Polish form corresponds to more than one Lithuanian form, and, conversely, one Lithuanian form – to two or even more forms in Polish). It should be emphasised that the presence of formal exponents of Lithuanianness (Lithuanian diacritics, inflectional endings, feminine suffixes) does not necessarily imply the Lithuanian etymology of the surname. The situation is additionally complicated by the fact that in everyday intra-group communication members of the Lithuanian minority in our country use not literary Lithuanian, in which they write their surnames in minority documents (such as Lithuanian minority periodicals Aušra, Suvalkietis, Šaltinis, Terra Jatwezenorum, or bilingual yearly school reports in the schools with Lithuanian as the language of instruction), but the dialect of the Dzuks, in which their surnames are pronounced.The picture is complemented by interviews conducted in early 2018 with about 40 members of this minority, and by contributions on the Internet forum of Lithuanians in Poland regarding their attitude to the official (re-)Lithuanisation of surnames. The former revealed the opinions of older respondents (over 40 years of age), and the latter – the views of younger people. Nazwiska nieurzędowe mniejszości litewskiej w Polsce – dziedzictwo językowo-kulturowe pogranicza polsko-litewskiegoNazwiska nieurzędowe spotyka się rzadko; nazwiska zwykle mają bowiem obecnie charakter oficjalny. W przypadku obywateli polskich narodowości litewskiej są one jednak zjawiskiem występującym od dawna, choć ujawniającym się głównie – a do czasu wejścia w życie „Ustawy o Mniejszościach Narodowych” (2005) przede wszystkim – w komunikacji wewnątrzgrupowej. Wobec braku (do niedawna) możliwości zalegalizowania formy litewskiej, to antroponimiczne dziedzictwo kulturowe jest zwykle przekazywane międzypokoleniowo jedynie nieformalnie.Na podstawie analizy ok. 330 par nazwisk, wyekscerpowanych z obejmujących obszar zwartego zamieszkania mniejszości litewskiej książek telefonicznych (dwóch polskich i jednej litewskojęzycznej), artykuł omawia pod kątem socjoonomastycznym (por. Ainiala, 2016) zjawisko równoległego funkcjonowania wśród członków mniejszości litewskiej w Polsce nazwisk w dwu postaciach: oficjalnej polskiej i nieoficjalnej litewskiej. Te ostatnie różnią się od oficjalnych graficznie oraz morfonologicznie, a w przypadku blisko 30% wzajemne przyporządkowanie obu grup nie jest jednoznaczne (tzn. jednej formie polskiej odpowiada więcej niż jedna litewska, bądź odwrotnie, jednej litewskiej dwie lub nawet więcej polskich). Należy podkreślić, że obecność formalnych wykładników litewskości (litewskie diakrytyki, końcówki fleksyjne, sufiksy żeńskie) nie musi implikować litewskiej etymologii nazwiska. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że zamieszkujący północno-wschodni kraniec Polski członkowie mniejszości litewskiej w naszym kraju na co dzień posługują się nie literackim językiem litewskim, którym zapisują swe nazwiska w dokumentach mniejszościowych (takimi jak czasopisma mniejszości litewskiej „Aušra”, „Suvalkietis”, „Šaltinis”, „Terra Jatwezenorum”, czy dwujęzyczne świadectwa szkolne w szkołach z litewskim językiem nauczania), a gwarą dzukowską, i z reguły taką też ich nazwiska mają postać mówioną.Obrazu dopełniają przeprowadzone na początku 2018 roku wywiady z około 40 przedstawicielami tej mniejszości oraz wypowiedzi na forum Litwinów w Polsce, dotyczące ich stosunku do oficjalnej (re)lituanizacji nazwisk. Wywiady umożliwiły poznanie zdania respondentów starszych (powyżej 40. roku życia), zaś posty w Internecie – opinii osób młodszych.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Młodzież pogranicza – młodzież na pograniczu. Wybrane wyniki badań z projektu Interreg IIIA realizowanego w Instytucie Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
Borderland youth – youth in the borderland. Selected research results from the project Interreg IIIA implemented in the Institute of Pedagogical Sciences of the University of Opole
Autorzy:
Nycz, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1967772.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
młodzież
wartości
tożsamość
pogranicze kulturowe
pogranicze etniczne
wieś.
young people
values
identity
cultural borderland
ethnical borderland
village.
Opis:
Artykuł przedstawia tematykę związaną z realizacją projektu badawczego podejmującego zagadnienie podmiotowości i tolerancji wśród młodzieży na pograniczu kultur. Młodość jest czasem określania swojej tożsamości, która jest trudna do określenia w okresie zmian globalnych i lokalnych. Przedstawiono wartości preferowane przez młodzież wiejską regionu oraz ich wizję świata i próby określenia własnego miejsca w społeczeństwie. Badania były wspólnym projektem polsko-czeskim, w którym badano młodzież i lokalnych liderów wiejskich.
The article brings up an issue (related to research project), which concentrates on the problem of subjectivity and tolerance among the young people on the borderland of cultures. The youth is the time of defining people’s own identity, however nowadays this process is difficult to be conducted in the face of global and local changes. Carried out research shows values preferred by the young people of the country region, their vision of the world and their attempt to define their own place in the society. Research was a common Polish-Czech project. The investigation group consisted of young people and local country-leaders.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2014, 3; 191-214
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 25

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies