Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "pogranicza kulturowe" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-25 z 25
    Tytuł:
    Cultural boundaries
    Pogranicza kulturowe
    Autorzy:
    Lehtonen, Tommi
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/473497.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    cultural boundary
    cultural conflict
    cultural encounter
    norm circle
    intercultural learning
    granica kulturowa
    konflikt kulturowy
    spotkanie kulturowe
    krąg norm
    uczenie się międzykulturowe
    Opis:
    This paper seeks to resolve the problem of redefining cultural boundaries. Therefore, the following questions are addressed: 1) To what do cultural boundaries refer, and of what do they basically consist? 2) On what conditions and to what extent is the metaphor of cultural boundaries appropriate? 3) On what conditions can cultural boundaries be broken or crossed? These questions are examined based on a philosophical analysis that draws from Dave Elder-Vass’s The Reality of Social Construction (2012) and Alasdair MacIntyre’s Whose Justice? Which Rationality? (2003). As a major result, it is shown that the metaphor of boundaries is an appropriate tool for cultural studies, insofar as it helps to explain why different norms are followed in different cultures, and how cultural conflicts are related to breaking of norms endorsed and enforced by different social groups. The metaphor of boundaries fits this task, because with the help of it different cultures and social groups can be structured and represented as distinct collective entities, yet with blurred and changing borders, that can side, collide, and overlap with each other.
    Źródło:
    Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje; 2019, 46(3); 43-60
    1640-1808
    Pojawia się w:
    Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pogranicza kulturowe w nauczaniu geografii Polski
    The cultural frontiers in teaching the geography of Poland
    Autorzy:
    Awramiuk, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084859.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    nauczanie
    geografia
    Polska
    aspekty kulturowe
    mniejszosci etniczne
    mniejszosci kulturowe
    religia
    edukacja regionalna
    Opis:
    W artykule podjęto próbę analizy treści odwołujących się do zróżnicowania kulturowego Polski w podręcznikach geografii na poziomie gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym. W tym celu autorka sformułowała pytania dotyczące tego, jak w programach geografii traktowane są pogranicza kulturowe - obszary zróżnicowane pod względem narodowym, etnicznym lub religijnym. Czy autorzy podręczników uwzględniają specyfikę i zróżnicowanie kulturowe wybranych regionów Polski? Które grupy narodowościowe, etniczne i religijne są omawiane w podręcznikach i w jaki sposób? Na podstawie omówionych przykładów z podręczników geografii można stwierdzić, że większość autorów marginalizuje treści związane ze specyfiką kulturową wybranych regionów Polski, a pogranicza kulturowe praktycznie w nich nie występują. Sporadycznie pojawiające się informacje o zróżnicowaniu kulturowym regionów najczęściej prezentowane są w formie ciekawostek geograficznych. Nadal tematy dotyczące mniejszości narodowych i etnicznych są przedstawiane schematycznie i powierzchownie. Ogólnie zatem, idee edukacji międzykulturowej są nieobecne w nauczaniu geografii Polski.
    The paper analyses geography textbooks for secondary schools in terms of the quality and quantity of information about the cultural diversity of Poland. In order to do that, the author examined a couple of crucial matters. The author studied the definitions of cultural frontiers (understood as diverse in terms of nationality, ethnicity and religion areas) presented in school textbooks; the specific features of some of the Polish regions, their cultural diversity and the ways of describing them. Based on the discussed examples from geography textbooks, the author concludes that information connected with national minorities and the cultural specificity of some Polish regions practically does not appear in geography books. It is rare to find any detailed studies about the cultural diversity of the Polish nation. It should be stressed that information about national minorities is still too brief and stereotyped. One could usually find facts presented only in the form of side notes. To conclude, it can be said that the multicultural characteristics of Polish frontiers are not presented sufficiently in teaching the geography of Poland.
    Źródło:
    Prace i Studia Geograficzne; 2008, 39; 35-42
    0208-4589
    Pojawia się w:
    Prace i Studia Geograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pogranicza kulturowe w legendach i podaniach Podlasia
    Cultural borderlands in legends and stories of Podlaskie Province
    Autorzy:
    Józefowicz, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/325524.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    Podlasie
    pogranicze kulturowe
    opowieści ludowe
    polski region pogranicza
    cultural borderland
    folk tales
    Polish border region
    Opis:
    Podlasie jest przykładem polskiego regionu pogranicza. Przez wiele stuleci poddawane było silnym oddziaływaniom kulturowym, społecznym, politycznym i ekonomicznym płynącym ze współistnienia żyjącej tu ludności: plemion Jaćwingów, ludności żydowskiej, tatarskiej, białoruskiej, ukraińskiej i litewskiej. Te historyczne uwarunkowania nie mogły pozostać bez wpływu na obecny kształt i charakter Podlasia. Pomocne w analizach takich stosunków okazują się opowieści ludowe legendy, podania, klechdy, baśnie. W artykule dokonałam analizy około dwustu opowieści ludowych w kontekście: „ my” „oni”, „swoi” „inni, obcy”. Podjęłam próbę odpowiedzi na następujące pytania: Jak dalece wyobrażenia jednych ludów oddziaływały na drugich? Jak dalece ta literatura sprzyja refleksji nad własną historią? W jaki sposób sprzyja ona empatii, solidarności, otwieraniu się na inne kultury? Wyróżniłam następujące pogranicza kulturowe w opowieściach ludowych Podlasia: pogranicze religijne, pogranicze etniczno-narodowe, pogranicze językowe.
    Podlaskie Province it is an example of cultural borderline. Contrary to most of Poland which is homogenous in terms of ethnicity and religion, the North Eastern Region of Poland has several minorities. For many centuries Jacwing`s tribes, Jews, Tartars, Byelorussians, Ukrainians, Lithuanians had lived there, so their cultural, social, political and economical influences have remained there. In analyzing such relations, legends and other folk stories are very useful. From time immemorial, legends, fairy tales, stories, were handed down from generation to generation. Legends, fairy tales and stories connected with a region fulfilled particular role to build bonds with this region and its tradition. They talked about specificity of culture of a small part of the country and, at the same time, communicated integration of the particular community with the whole country.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 65; 111-126
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Globalne pogranicza społeczno-kulturowe jako przestrzenie socjalizacji i wychowania
    Autorzy:
    Błeszyńska, Krystyna M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1985768.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    globalizacja
    pogranicze
    socjalizacja
    wychowanie
    globalization
    borderland
    socialization
    education
    Opis:
    Globalization processes stimulate the emerging of new cultural borderlands including, among many others, cyberspace and global cites. They create complex socio-cultural spaces of participation which can be described in the categories of diversity, instability, hybridity and creolization as well as multiple forms, ways, contents and institutions of socialization. The aforementioned changes impact the perception of the “place” category, the contemporary meaning, includes not only the physical space but also its history and cultural traditions. They also create new challenges and conditions for the processes of identity forming. Identification with the culturally diverse milieu can support development of the culture borderland identity. In certain conditions there can also be created a culturally uprooted protean identity or be neo-tribal identity of a bulwark defender. The above – mentioned processes and phenomena challenge contemporary education by creating new chances as well as jeopardizing socialization of youth.
    Istotnym aspektem procesów globalnych jest wyłanianie się i wzrost znaczenia nowego rodzaju pograniczy kulturowych, do których zaliczamy przede wszystkim cyberprzestrzeń oraz przestrzenie globalnego miasta. Stanowią one obszary, których mieszkańcy uczestniczą w złożonych układach społeczno-kulturowych nacechowanych wielością kontekstów i układów, migotliwością, hybrydyzacją i kreolizacją treści, jak również wielotorowością oddziaływań socjalizujących i wychowawczych. Wielość owych układów sprawia, że zmienia się znaczenie miejsca spostrzeganego już nie tyle jako przestrzeń fizyczna, lecz coraz częściej definiowanego w kategoriach symbolicznych odwołujących się do jego historii i tradycji. Sygnalizowane procesy mają duże znaczenie dla kształtowania się tożsamości osób żyjących w obszarach globalnego pogranicza, kreując zarówno człowieka pogranicza, jak też wykorzenionego kulturowo człowieka proteańskiego czy strybalizowanego człowieka szańca zamykającego się w granicach neoplemion. Zjawiska, o których mowa, stwarzają przy tym zarówno szanse, jak i zagrożenia wychowawcze, na które powinna odpowiedzieć współczesna edukacja.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2018, 3(121); 42-54
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradycyjny śpiew wielogłosowy w Polsce w perspektywie etnomuzykologii
    Autorzy:
    Dahlig, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687317.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    multipart singing in Poland
    heterophony
    polyphony
    musical borderland
    Carpathians
    tradycyjna wielogłosowość
    heterofonia
    folklor muzyczny
    pogranicza kulturowe
    Karpaty
    Opis:
    The article presents the history of documentation of multi-part singing in Poland and the state of research on this subject. The multi-part singing as the musical and culture phenomenon is regionally limited and can be recorded in Carpathian Mountains and in the north-eastern borderland where the multi-part singing remains in some parishes the common heritage of Poland and Lithuania till today. There are also numerous  examples of spontaneous heterophony in Polish-Belorussian and Polish-Ukrainian musical traditions, but the singing in parallel thirds prevails, particularly among members of the Orthodox Church. The prerequisite of the multipart singing is a slow tempo, not typical of folk songs in ethnic Poland. The review of sources and living practice allow to discuss three historical layers of multipart singing in Poland: 1) the oldest one – heterophony or diaphony in fifths documented since the 15th century, 2) three-part mixed choir influenced by the church practice since the 18th century (north-eastern part of Poland) and 3) parallel thirds in female groups wherever the school-youth-choirs were introduced and the mixed choir movement e.g. in Silesia since the 19th century. Thus the multi-part singing has become both a sign of regional-ethnic specificity and the result of the cultural development.
    Artykuł prezentuje historię dokumentacji wielogłosu wokalnego w Polsce, jako zjawiska muzycznego i kulturowego oraz aktualny stan rozeznania w praktyce śpiewu wielogłosowego.Jako zjawisko międzykulturowe wielogłos zakorzeniony jest na pograniczach etnicznych w Karpatach i na ziemiach wschodnich, gdzie tradycje polskie stykają się z litewskimi, białoruskimi i ukraińskimi. Obok praktyk spontanicznych – paralelizmów tercjowych, kwintowych, oktawowych oraz heterofonii, jako współrozbrzmiewania wariantów – obserwujemy również wpływ chóralnej wielogłosowości, zwłaszcza na Śląsku. Mniejszości narodowe, także na ziemiach zachodnich i północnych Polski, praktykują wielogłos jako wyróżnik podmiotowości kulturowej. Ponadto wielogłos występuje u repatriantów z Rumunii (Górale Czadeccy) i z byłej Jugosławii. Ogólnie, kierując się chronologią względną, możemy wyróżnić trzy warstwy historyczne śpiewu z elementami wielogłosu: 1) heterofonia i diafonia (w kwintach), poświadczana źródłowo od XV wieku; 2) trzygłos mieszany na pograniczu polsko-litewskim (od XVIII wieku); 3) paralelizmy tercjowe w chórach kobiecych, powszechne do dziś na pograniczach etnicznych. Wielogłosowość ilustruje zarówno głęboko zakorzenioną specyfikę kultury (w odniesieniu do muzyki – wielogłos wiąże się z wolnym tempem śpiewu oraz z samowystarczalnością głosu w liturgii prawosławnej), jak i rozwój powszechnej edukacji muzycznej.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2018, 57
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Pogranicza: kontakty kulturowe, literackie, językowe, Supraśl 16-17.10.2017
    Autorzy:
    Złotkowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/625081.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    V Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Pogranicza: kontakty kulturowe, literackie, językowe”, Białystok, 14–15 listopada 2019 r.
    Autorzy:
    Alsztyniuk, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2118290.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Źródło:
    Białorutenistyka Białostocka; 2019; 330-332
    2081-2515
    Pojawia się w:
    Białorutenistyka Białostocka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowisko artystyczne w Białej Podlaskiej pod rządami Hieronima Floriana Radziwiłła: malarze i rzeźbiarze
    Autorzy:
    Paliušytė, Aistė
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690117.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Hieronim Florian Radziwiłł
    artyści
    Biała Podlaska
    zamówienia dzieł sztuki
    dwór artystyczny
    pogranicza kulturowe
    wielokulturowość
    artists
    art commissions
    artistic court
    cultural borderlands
    multiculturalism
    Opis:
    Artykuł traktuje o środowisku malarzy i rzeźbiarzy w Białej Podlaskiej za księcia Hieronima Floriana Radziwiłła (1747–1760). Zostaną w nim poruszone kwestie dotyczące kształtowania się grupy artystów dworskich, ich pochodzenia oraz życia społecznego i artystycznego, a także sposobów współpracy artystów różnego pochodzenia. The article presents the community of artists (painters and sculptors) in Biała Podlaska under Prince Hieronim Florian Radziwiłł (1747–1760). The study focuses on the problem of artists’ origins and characterizes their social and professional life. It presents social and cultural differences between the artists of various origins, and also describes their coexistence and interactions.
    Źródło:
    Rocznik Lituanistyczny; 2017, 3
    2450-8454
    2450-8446
    Pojawia się w:
    Rocznik Lituanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Język a dziedzictwo kulturowe pogranicza
    Language and the cultural heritage of borderland
    Autorzy:
    Walczak, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497104.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    język
    pogranicze etniczno-językowe
    historia
    dziedzictwo kulturowe
    language
    ethnic and linguistic borderland
    history
    cultural heritage
    Opis:
    The article’s author argues in favor of his thesis that just as the literary language is on the one hand a mirror, while on the other hand material and an instrument of the community of users’ spiritual culture, so is the regional language (dialect, subdialect) a mirror, material and an instrument of the regional culture (represented by folklor in language). In case of the ethnic and linguistic borderland’s multilingualism, all the ethnolects amount to its cultural heritage.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2016, 2(14); 161-174
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwiska nieurzędowe mniejszości litewskiej w Polsce – dziedzictwo językowo-kulturowe pogranicza polsko-litewskiego
    Autorzy:
    Walkowiak, Justyna B.
    Niewulis-Grablunas, Jowita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676825.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    surnames of Lithuanians in Poland
    unofficial surnames
    Lithuanian minority in Poland
    identity
    cultural heritage
    Opis:
    Unofficial surnames used by the Lithuanian minority in Poland: The linguistic and cultural heritage of the Polish-Lithuanian borderlandUnofficial surnames are rare because surnames today are generally official in character. However, in the case of Polish citizens who are Lithuanians, they are a phenomenon that has long been present, although visible mostly – and until the entry into force of the Act on National Minorities (2005) predominantly – in intra-group communication. Considering that until recently it was not possible to register the Lithuanian forms of surnames and use them officially, this anthroponymic cultural heritage has long been transmitted between generations only informally.On the basis of the analysis of approximately 330 pairs of surnames extracted from telephone directories covering the area of compact residence of the Lithuanian minority (two of them in Polish, and one – in Lithuanian), the article discusses from the socioonomastic point of view (cf. Ainiala, 2016) the phenomenon of parallel functioning among the members of the Lithuanian minority in Poland of two surname forms: an official Polish one and an unofficial Lithuanian one. The latter differs from the former graphically and morphonologically, and in almost 30 per cent of cases their match is not unambiguous (i.e. one Polish form corresponds to more than one Lithuanian form, and, conversely, one Lithuanian form – to two or even more forms in Polish). It should be emphasised that the presence of formal exponents of Lithuanianness (Lithuanian diacritics, inflectional endings, feminine suffixes) does not necessarily imply the Lithuanian etymology of the surname. The situation is additionally complicated by the fact that in everyday intra-group communication members of the Lithuanian minority in our country use not literary Lithuanian, in which they write their surnames in minority documents (such as Lithuanian minority periodicals Aušra, Suvalkietis, Šaltinis, Terra Jatwezenorum, or bilingual yearly school reports in the schools with Lithuanian as the language of instruction), but the dialect of the Dzuks, in which their surnames are pronounced.The picture is complemented by interviews conducted in early 2018 with about 40 members of this minority, and by contributions on the Internet forum of Lithuanians in Poland regarding their attitude to the official (re-)Lithuanisation of surnames. The former revealed the opinions of older respondents (over 40 years of age), and the latter – the views of younger people. Nazwiska nieurzędowe mniejszości litewskiej w Polsce – dziedzictwo językowo-kulturowe pogranicza polsko-litewskiegoNazwiska nieurzędowe spotyka się rzadko; nazwiska zwykle mają bowiem obecnie charakter oficjalny. W przypadku obywateli polskich narodowości litewskiej są one jednak zjawiskiem występującym od dawna, choć ujawniającym się głównie – a do czasu wejścia w życie „Ustawy o Mniejszościach Narodowych” (2005) przede wszystkim – w komunikacji wewnątrzgrupowej. Wobec braku (do niedawna) możliwości zalegalizowania formy litewskiej, to antroponimiczne dziedzictwo kulturowe jest zwykle przekazywane międzypokoleniowo jedynie nieformalnie.Na podstawie analizy ok. 330 par nazwisk, wyekscerpowanych z obejmujących obszar zwartego zamieszkania mniejszości litewskiej książek telefonicznych (dwóch polskich i jednej litewskojęzycznej), artykuł omawia pod kątem socjoonomastycznym (por. Ainiala, 2016) zjawisko równoległego funkcjonowania wśród członków mniejszości litewskiej w Polsce nazwisk w dwu postaciach: oficjalnej polskiej i nieoficjalnej litewskiej. Te ostatnie różnią się od oficjalnych graficznie oraz morfonologicznie, a w przypadku blisko 30% wzajemne przyporządkowanie obu grup nie jest jednoznaczne (tzn. jednej formie polskiej odpowiada więcej niż jedna litewska, bądź odwrotnie, jednej litewskiej dwie lub nawet więcej polskich). Należy podkreślić, że obecność formalnych wykładników litewskości (litewskie diakrytyki, końcówki fleksyjne, sufiksy żeńskie) nie musi implikować litewskiej etymologii nazwiska. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że zamieszkujący północno-wschodni kraniec Polski członkowie mniejszości litewskiej w naszym kraju na co dzień posługują się nie literackim językiem litewskim, którym zapisują swe nazwiska w dokumentach mniejszościowych (takimi jak czasopisma mniejszości litewskiej „Aušra”, „Suvalkietis”, „Šaltinis”, „Terra Jatwezenorum”, czy dwujęzyczne świadectwa szkolne w szkołach z litewskim językiem nauczania), a gwarą dzukowską, i z reguły taką też ich nazwiska mają postać mówioną.Obrazu dopełniają przeprowadzone na początku 2018 roku wywiady z około 40 przedstawicielami tej mniejszości oraz wypowiedzi na forum Litwinów w Polsce, dotyczące ich stosunku do oficjalnej (re)lituanizacji nazwisk. Wywiady umożliwiły poznanie zdania respondentów starszych (powyżej 40. roku życia), zaś posty w Internecie – opinii osób młodszych.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Realizacja funkcji magicznej w tekście jednego chamaiła
    THE MAGIO FUNCTION AS REALIZED IN A CHAMAIŁ
    Autorzy:
    Kożinowa, Ałła
    Tarełko, Michaił
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611303.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the Quran
    chamaił
    cultural borderland
    verbal code
    object code
    actional code
    Slavic words
    the treatment of diseases
    the use of herbs
    text compilation
    Koran
    pogranicza kulturowe
    kod werbalny
    kod przedmiotowy
    kod akcjonalny
    wyrazy słowiańskie
    leczenie chorób
    użycie ziół
    tekst kompilacyjny
    Opis:
    Odnaleziony przez autorów w Mińsku fragment muzułmańskiego podręcznego notatnika zwanego chamaiłem, pochodzący z okresu I Rzeczypospolitej, jest autentycznym świadectwem pogranicza kulturowego i językowego. Poświadcza przenikanie się w tekście kodów werbalnego, przedmiotowego i akcjonalnego, łączenie praktyk magicznych muzułmańskich ze słowiańskimi, a na gruncie językowym mieszanie w jednym zdaniu elementów polskich z białoruskimi, przy czym wyrazy słowiańskie zostały zapisane pismem arabskim. Tak więc cytaty z Koranu sąsiadują ze sprzecznym z tradycją muzułmańską zaleceniem użycia alkoholu jako leku, a liczne przepisy na leczenie chorób takich jak wysypka, krwawienie, suchoty, febra, żółtaczka, łamanie kości zalecają użycie odpowiednich ziół, co jest znane lokalnej społeczności słowiańskiej. Występują w badanym chamaile także zalecenia oryginalne, szerzej w kręgu słowiańskim nieznane, co wskazuje na kompilacyjny charakter tego tekstu.
    In Minsk, Byelorussia, the authors of the article have found a fragment of a Muslim pocket notebook called chamaił, dating back to the times of the 1st Polish Republic. It is a genuine piece of evidence for the existence of a cultural and linguistic borderland in that area. It documents interpenetration of the verbal, object and actional codes, combining magic Muslim and Slavonic practices. Linguistically, it evidences the mixing of Polish and Byelorussian elements (Slavonic elements being written in Arabic script). Quotations from the Koran are provided next to advice to use alcohol as medication, which is against the Muslim tradition. Numerous prescriptions to treat such illnesses as a rash, bleeding, tuberculosis, fever, jaundice or bone pains advise to use appropriate herbs, a practice known to the local Slavonic community. The chamaił also contains original pieces of advice, unknown in larger Slavonic circles, which suggests that the text is a compilation.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2001, 13; 231-246
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Irena Machaj, Społeczno-kulturowe konteksty tożsamości mieszkańców wschodniego i zachodniego pogranicza Polski
    Autorzy:
    Kosowska, Ewelina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1849594.pdf
    Data publikacji:
    2020-05-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2007, 35, 1; 149-154
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Otwarte granice - otwarte pogranicza?
    Open borders - open borderlands?
    Autorzy:
    Sobieraj, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/946093.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    granica
    pogranicze
    pogranicze kulturowe
    border
    borderland
    cultural borderland
    Opis:
    Od 1989 roku na polskich granicach i pograniczach zachodzą istotne zmiany. Polskie granice różnią się od siebie głównie pod względem funkcji politycznych i gospodarczych, jakie obecnie pełnią, przede wszystkim z uwagi na uczestnictwo Polski w Unii Europejskiej i Układzie z Schengen. Mieszkańcy różnych pograniczy mają także odrębny bagaż doświadczeń historycznych, związanych z uwarunkowaniami z przeszłości. Czy te różnice przekładają się na odmienne postawy mieszkańców pograniczy? W artykule tym poddane zostały analizie wyniki badań zrealizowanych na polskich pograniczach od 2008 do 2010 r., celem porównania postaw mieszkańców różnych pograniczy – zachodniego, południowego i wschodniego wobec funkcji granicy, oceny sytuacji na pograniczu oraz ich otwartości na kontakty międzykulturowe bądź dystansu wobec sąsiednich narodów.
    Since 1989 important changes have been hold on Polish borders and borderlands. The Polish borders differ from each other mainly regarding political and economic functions, they now performing. This is basically because of the presence of Poland in European Union and Schengen Agreement. The inhabitants of various borderlands have also other historic experiences connected with the past. Does differences transform into other attitudes of borderlands’ inhabitants? In this article the results of the research on Polish borderlands from 2008 to 2010 were analyzed. The aim of the research was to compare the attitudes of the inhabitants’ of various borderlands: east, west, south towards the functions of the borders, their assessment of the borderlands’ situation and their openness on intercultural contact or their social distance to neighboring nations.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 65; 375-382
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opowieści popradzkie. Rzeka Poprad jako korelat dziedzictwa kulturowego polsko-słowackiego pogranicza
    Autorzy:
    Latocha, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687331.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    rzeka Poprad
    polsko-słowackie pogranicze
    natura i kultura
    korelat dziedzictwa kulturowego
    dziedzictwo kulturowe
    opowieść wspomnieniowa
    Opis:
    Artykuł przede wszystkim prezentuje współczesne opowieści wspomnieniowe z Popradem na pierwszym planie lub w tle, pochodzące ze środkowego odcinka polsko-słowackiego pogranicza. Inspiracją i kategorią badawczą jest pojęcie „korelatu dziedzictwa kulturowego” autorstwa Stanisława Ossowskiego. Badane z tej perspektywy popradzkie opowieści wspomnieniowe świadczą o silnym związku z Popradem ludzi mieszkających po obu stronach rzeki, której przypisuje się wartości emocjonalne, estetyczne i użytkowe. W świetle studiowanego w artykule materiału Poprad jawi się jako istotny, personifikowany element lokalnego krajobrazu kulturowego, świadek ważnych wydarzeń historii oficjalnej i nieoficjalnej, sceneria wydarzeń niezwykłych, obiekt kontemplacji i adoracji estetycznej bądź przestrzeń pracy i życia codziennego. Opowieści te wydają się potencjalnym, interesującym rezerwuarem motywów dla marketingu miejsca; potencjalnym, lecz prawie nieobecnym w lokalnej polityce promocyjnej i turystycznej.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2019, 58
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie pogranicza w muzyce Andrzeja Kurylewicza
    The concept of borderline in the music of Andrzej Kurylewicz
    Autorzy:
    Kurylewicz, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/326689.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    pogranicze kulturowe
    muzyka
    Kurylewicz Andrzej
    sztuka
    cultural borderland
    music
    art
    Opis:
    W muzyce Andrzeja Kurylewicza można odnaleźć pojęcie pogranicza w całej jego wielowymiarowości geograficznej, politycznej, kulturowej, etycznej i metafizycznej. Według Platona byt ma swoją granicę, bo granica, czyli określenie, wyznacza byt jako jednostkowy, specyficzny, oddzielony od innych. Twórczość, a specjalnie muzyka, która jest istotą wszelkiej twórczości, polega na tworzeniu rzeczy nowych z już istniejących, ale zawsze z przymieszką nieprzewidywalności. Sztuka to nie tyle tworzenie czegoś z czegoś, ile przeprowadzanie z niebytu do bytu, to przekraczanie i ustalanie granic, określeń. Jest wynikającym z głębokich potrzeb duchowych twórczym myśleniem. Sztuka jest uwikłana w politykę, która niestety nie jest etyczna. Dlatego wielka sztuka, niezależna twórczość polega na cierpliwym, nieustającym poruszaniu się po granicy i granicach, cienkich liniach granicznych pragnień, wyborów, myśli, idei, ogromnej, zróżnicowanej rzeczywistości. Za taką sztukę płaci się trudnym życiem, ale w zamian otrzymuje szczęście własnej drogi do myśli i rzeczy najważniejszych, do idei piękna.
    In the music of Andrzej Kurylewicz one can find the concept of borderline in its rich multi dimension: geographical, political, cultural, ethical and metaphysical. According to Plato, a being has its border, and this border, e.i. the definition, defines a being as individual, specific, different from the others. Art (creativity), and especially music, which is the essence of all artistic production, consists in making new things from the things already existing, but it always shows an element of unpredictability. Art means not making something from something, it is rather bringing sometning form non-being into being, it means passing and establishing borders and definitions. Art is a creative thinking coming from the author’s deep, spiritual wishes. Art is involved in politics, which, unfortunately, is not ethical. Therefore the great art, independent artistic production, consists in a patient, continuous movement on the border, borders and fine borderlines of desires, choices, thoughts, ideas and the whole, diverse, miscellaneous reality. Such art must be paid by difficult life; but in return one receives the happiness of his or her own way towards the thoughts and things of greatest importance, towards the idea of beauty.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 65; 169-181
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podlasie – the landscape of cultural borderland, and not of the boundary
    Podlasie – krajobraz pogranicza kulturowego, a nie krajobrazy granicy
    Autorzy:
    Plit, F.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87859.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    Western civilisation
    Eastern Orthodox civilisation
    cultural borderland
    Podlasie
    cywilizacja zachodnia
    cywilizacja prawosławna
    pogranicze kulturowe
    Opis:
    A scholars distinguish European (Western) and the Byzantine (Orthodox) civilisations, endowing this division with the highest taxonomic rank. The boundary between these civilisations runs across the region of Podlasie in Poland, magnified there by the parallel ethnic and language divisions. Yet, we deal within this area with numerous borrowings, and the borderland type of landscape has developed. This results from the regional history, but may also be a premise for stating that there are no really deep differences between the Western and the Eastern Orthodox civilisations. These differences are not bigger than those, for instance, between the Shiite and Sunni societies. Emphasising of the differences between the Western versus the Eastern Orthodox civilisations it is more correct to classify both into one, Christian civilisation, having the highest taxonomic rank, and to look for the commonalities of the cultural landscape within the framework of this civilisation.
    Religia stanowi ważny wyróżnik cywilizacji. Badacze wyróżniają cywilizację europejską (zachodnią) i bizantyjską (prawosławną), nadając podziałowi najwyższą rangę taksonomiczną. Granica między tymi cywilizacjami przebiega w Polsce przez Podlasie, wzmocniona tam podziałami etnicznymi i językowymi. Zróżnicowanie krajobrazów kulturowych odzwierciedla zróżnicowania kultur, zatem na Podlasiu należałoby oczekiwać ostrej granicy między typami krajobrazów. Jednak mamy tam do czynienia z licznymi zapożyczeniami, ukształtował się krajobraz pogranicza. Wynika to ze specyfiki historii regionu, ale też wskazuje, że między tymi dwiema cywilizacjami nie ma tak istotnych różnic. Nie są one większe niż np. między społecznościami szyitów i sunnitów w cywilizacji islamu. Eksponowanie różnic cywilizacja zachodnia versus prawosławna ma uwarunkowanie historyczne, poprawniej jest obie zaliczać do jednej, najwyższej rangi taksonomicznej cywilizacji chrześcijańskiej i w jej ramach szukać wspólnoty krajobrazu kulturowego.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 23; 165-176
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Houses of the Polish-Belarusian borderland as areas of value
    Domy pogranicza polsko-białoruskiego jako obszary wartości
    Autorzy:
    Sulima, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390580.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    borderland
    wooden houses
    protection
    cultural heritage
    intergenerational transmission
    pogranicze
    drewniane domy
    ochrona
    dziedzictwo kulturowe
    przekaz pokoleniowy
    Opis:
    Nowadays, as a result of globalization processes, the sense of identity and relationship between humans and their place of living is increasingly losing its importance. Today’s thinking about the house as a centre of the world is becoming less obvious in comparison to the symbolism of a house in the folk culture. Wooden houses on the Polish and Belarus border are an example of a temporal continuum – both in the spatial and in the spiritual aspect. Because of their architecture, decoration on facades and spatial layout, they are a distinctive feature of the local landscape, and ethnic communities inhabiting them, to this day have maintained a strong identification with their own roots and place of residence. The greatest threat to the continuity of local tradition as well as wooden architecture of borderland villages is their progressive extinction. That is why the issue of protection of the cultural heritage and the generational memory of local residents is one of the key issues in maintaining the identity of those areas. The aim of the article which is based on ethnographic sources and field researches is to present the symbolism of traditional wooden houses in the villages of the north-eastern Poland as areas of material and spiritual values and to bring attention to the need of protecting them in the context of contemporary civilization changes.
    Artykuł oparty na źródłach etnograficznych i badaniach terenowych, przedstawia symbolikę tradycyjnych domów drewnianych we wsiach południowo-wschodniej części województwa podlaskiego, pogranicza polsko-białoruskiego jako obszarów wartości materialnych i duchowych oraz zwraca uwagę na potrzebę ich ochrony w kontekście współczesnych przemian cywilizacyjnych. Domy te stanowią przykład czasowego kontinuum, tak w przestrzennym jak i duchowym aspekcie. Swoją architekturą, dekoracją na elewacjach i lokacją w układzie przestrzennym, stanowią wyróżnik lokalnego krajobrazu, a zamieszkujące je społeczności etniczne, po dziś dzień zachowały silną identyfikację ze swoimi korzeniami i miejscem zamieszkania, pielęgnując przekazywane z pokolenia na pokolenia tradycyjne treści. Największym zagrożeniem dla przetrwania drewnianej architektury wsi pogranicza oraz spuścizny niematerialnej jest ich depopulacja. Toczące się obecnie debaty w kręgach architektów, konserwatorów, czy samorządowców na temat ochrony spuścizny kulturowej podkreślają, że działania takie powinny być prowadzone wieloaspektowo, przez różne podmioty, co ważne z czynnym i praktycznym zaangażowaniem społeczności wiejskich. Rolę transmisji międzypokoleniowej oraz żywej tradycji podkreślają także światowe dyrektywy Unesco dotyczące ochrony dziedzictwa kulturowego. Z jednej strony tego typu zabiegi mogą stać się formą aktywizacji lokalnych mieszkańców oraz gestem szacunku dla reprezentowanych przez te grupy wartości. Z drugiej natomiast, stanowić spoiwo pomiędzy pokoleniami i istotny środek przekazu dla zachowania ich kultury.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2019, 18, 4; 103-116
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Europa Środkowo-Wschodnia jako przestrzeń pogranicza
    Central and Eastern Europe as a borderline space
    Autorzy:
    Chodubski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902136.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
    Tematy:
    Europa Środkowo-Wschodnia
    kultura polityczna
    pogranicze
    przemiany cywilizacyjne
    wartości kulturowe
    borderland
    Central and Eastern Europe
    civilization changes
    cultural values
    political culture
    Opis:
    The study indicates that Central and Eastern Europe reveals cultural and civilizational distinct as a borderline space. This borderland shaped largely by the division of Europe into Roman Catholic and Orthodox. In the space, cultural values and patterns overlap: Western Europe, Orthodox and some Oriental. Today, the space is often identified with the periphery of Western Europe. In this space, the specific, long-term culture face formed, which is inter alia a consequence of a favour attitude of Middle-Eastern Europe communities towards the immigrant population. It is followed by the revealed phenomena of ideological and political manipulation. It is noted that the cultural identity of this space is an integral part of Europe as a whole.
    Źródło:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2016, 13; 219-230
    1731-8440
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wizualizacja kartograficzna krajobrazu pogranicza kulturowego – Źródła i metody
    Cartographical visualization of the landscape of cultural borderland – The data sources and methods
    Autorzy:
    Awramiuk-Godun, A.
    Iwańczak, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88294.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    krajobraz
    pogranicze kulturowe
    województwo podlaskie
    delimitacja
    landscape
    borderland
    Podlaskie Voivodship
    delimitation
    Opis:
    W opracowaniu przedstawiono propozycje metodyczne dotyczące wykorzystania wybranych źródeł danych oraz metod określania przestrzennego zróżnicowania krajobrazu pogranicza kulturowego. Badania przeprowadzono na przykładzie województwa podlaskiego, charakteryzującego się wyraźnym zróżnicowaniem kulturowym. Przebiega tam strefa przejściowa między kręgami kulturowymi Europy Zachodniej (łacińskiej) i Wschodniej (bizantyjskiej). Z uwagi na specyfikę obszaru badań za podstawę wielokulturowości przyjęto zróżnicowanie wyznaniowe z podziałem na rzymskokatolickie i prawosławne. Do określenia zasięgu i intensywności oddziaływania badanych kultur zastosowano 4 sposoby delimitacji przestrzeni z wykorzystaniem buforów, wieloboków Thiessena, pól podstawowych oraz podziału terytorialnego. Efektem analiz było opracowanie map różnicowych i wyznaczenie granic wpływów kulturowych, które następnie zaznaczono na mapie wynikowej.
    The paper presents methodological suggestions concerning the usage of the selected data sources and methods to determinate a spatial diversity of the cultural landscape of the borderland. The study was conducted on the example of Podlaskie voivodship, which is characterized by a distinct ethno-religious cultural diversity. A transition zone between two cultural circles: Western-Latin and eastern-Byzantine, goes there. As a basis of multiculturalism, due to the specific area of research, the authors took the religious diversity divided into Roman Catholic and Orthodox. To determine the scope and the intensity of cultures interaction, there were applied 4 different ways of delimitation of space with the use of buffers, Thiessen (Voronoi) polygons, basic fields (GRID) and territorial division. The result of the analysis was to develop the differential maps, to delimitate the cultural influences and to present those cultural influences on the comparative map.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2015, 27; 95-108
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsca węzłowe pogranicza polsko-czeskiego jako istotne miejsca aktywizacji sieci powiązań transgranicznych
    Polish-Czech borderland nodal areas as an important activation sites of cross-border connections networks
    Autorzy:
    Obracaj, Piotr
    Opałka, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/390109.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
    Tematy:
    pogranicze polsko-czeskie
    powiązania komunikacyjne
    dziedzictwo kulturowe
    warsztaty projektowe
    Polish-Czech borderland
    communication links
    cultural heritage
    design workshops
    Opis:
    W artykule przedstawiono badania i ich wyniki prowadzone w ramach transgranicznego projektu „Edu2Work” – „Współpraca między szkołami i instytucjami publicznymi na granicy czesko-polskiej w zakresie edukacji to większe szanse na rynku pracy”, realizowanego w okresie od 2013 do 2015 r. Obszar badań obejmował po stronie Republiki Czeskiej okres Jesenik i Bruntal oraz po stronie polskiej powiat nyski i prudnicki. Projekt zrealizowano w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska – Rzeczypospolita Polska 2007–2013, realizowanego przez Katedrę Geografi i Wydziału Przyrodniczego na Uniwersytecie Palackého w Ołomuńcu i Główny Instytut Górnictwa w Katowicach, przy którym w charakterze ekspertów pracowali autorzy artykułu. Praca architektów, przy udziale studentów wydziałów architektury i geografi i, ukierunkowana była na badanie procesów zachodzących na pograniczu w sześciu tematach problemowych: edukacji, turystyki, transportu, sieciowania (tu: tworzenia i zagęszczania sieci łączności wszelkiej i koordynowanego współdziałania), przedsiębiorczości oraz przestrzeni i środowiska. W artykule przedstawiono przykłady działań w przestrzeni transgranicznej zwiększających integrację społeczeństw. Efektem były propozycje konkretnych rozwiązań aktywacji sieci powiązań komunikacyjnych, w których m.in. miejsca węzłowe rozumiane jako punkty przesiadkowe, w przestrzeni pogranicza powinny stanowić bazę dla rozwiązywania socjoekonomicznych i kulturowych problemów regionu.
    This article discusses the value and integration role of a node-based architecture – the „node of the city”2. These buildings can be divided into two types: new buildings (constructed in the last decades) and historic ones – existing in historical nodes for years. These are, for the most part, public utility facilities, often hosting cultural institutions – philharmonic, opera, art institute. In addition to the basic function of the program, they play an integrating role – both spatially and socially. Many of them are dominant in their surroundings, and are often the showpieces of their cities. The article discusses both types mentioned above: contemporary and historical. Selected examples of particularly interesting new cultural facilities located in the nodes of Oslo, Hamburg and Amsterdam, whose infl uence on the city was positive and clear. In the fi eld of historic buildings special attention was paid to the Potocki Palace – the most important node of the town Radzyń Podlaski, which by way of revitalization regains its integrating function.
    Źródło:
    Budownictwo i Architektura; 2018, 17, 2; 51-64
    1899-0665
    Pojawia się w:
    Budownictwo i Architektura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Preferencje aksjologiczne dzieci i młodzieży z pogranicza polsko-czeskiego. Od wartościmaterialnych do postmaterialnych
    Axiological preferences of children and youth from the Polish-Czech borderline.From material to post-material values
    Autorzy:
    Ogrodzka-Mazur, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1956450.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    wartości
    preferencje aksjologiczne
    pogranicze kulturowe
    edukacja wielo- i międzykulturowa
    values
    axiological preferences
    cultural borderland
    multi- and intercultural education
    Opis:
    W opracowaniu scharakteryzowano przemiany w zakresie wartości cenionych przez dzieci i młodzież z pogranicza polsko-czeskiego – odwołując się do sformułowanych przez R. F. Ingleharta hipotez niedoboru i socjalizacji. Zakładają one – po pierwsze – że priorytetowe wartości jednostki odzwierciedlają jej środowisko społeczno-ekonomiczne, a przedmiotom, których jest w nim stosunkowo niewiele, nadaje się subiektywnie wyższą wartość i – po drugie – podstawowa struktura wartości jednostki odzwierciedla warunki, w jakich została ona wychowana. Przeprowadzenie badań w latach 1990–1991 oraz 2014–2015 – z wykorzystaniem strategii porównań podłużnych, opartej na kryterium czasu – umożliwiło poznanie czynników oddziałujących na preferencje aksjologiczne młodego pokolenia, jak również przedstawienie względnej dynamiki zmiany i uchwycenie wyznaczających ją mechanizmów.
    What has been described in this study are the transformations of the values appreciated by children and youth in the Polish-Czech borderland. This is done in reference to Ronald F. Inglehart’s hypotheses of scarcity and socialization. They assume that: firstly, the individual’s priority values reflect his/her socio-economic environment and the relatively scarce objects in this environment are attributed a subjectively bigger value, and secondly – that the individual’s basic structure of values reflects the conditions in which s/he has been brought up. The studies, conducted in 1990–1991 and 2014–2015 with the use of longitudinal comparisons based on the time criterion, allowed for recognizing the determinants of the young generation’s axiological preferences, for presenting the relative dynamics of the change as well as for capturing the mechanisms which determine this change.
    Źródło:
    Edukacja Międzykulturowa; 2016, 5; 77-99
    2299-4106
    Pojawia się w:
    Edukacja Międzykulturowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niematerialne aspekty krajobrazu kulturowego pogranicza na przykładzie wybranych tradycji mieszkańców Podlasia
    Intangible aspects of the cultural landscape of the borderland on the example of selected customs from Podlasie region
    Autorzy:
    Awramiuk, Alina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88086.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    krajobraz kulturowy
    niematerialne aspekty krajobrazu
    pogranicze kulturowe
    Podlasie
    cultural landscape
    intangible aspects of the landscape
    cultural borderland
    Podlasie region
    Opis:
    Krajobraz kulturowy jest źródłem symboli i znaczeń, które dla ludności zamieszkującej dany obszar są ważnym czynnikiem kształtującym ich tożsamość kulturową. Mają one często wymiar emocjonalny, wywołują pozytywne, bądź negatywne uczucia. Nośnikiem znaczeń w krajobrazie są elementy materialne, jak i niematerialne, przejawiające się w zwyczajach, wierzeniach oraz świadomości minionych wydarzeń. Na pograniczu kulturowym, gdzie mieszkają przedstawiciele kilku grup kulturowych mogą wykształcić się różne tradycje: a) przeciwstawne (których źródłem bywają konflikty, bądź pamięć o konfliktach), b) akceptowane bądź tylko tolerowane przez poszczególne grupy kulturowe (które nie przeciwstawiają, nie negują odmiennych tradycji, ale też z nich nie czerpią), c) może też dochodzić do przenikania tradycji, wzajemnego wzbogacania się. Na przykładach z Podlasia autorka postara się ukazać, jak kontakty międzykulturowe wpływają na kształtowanie się niematerialnego wymiaru krajobrazu kulturowego na pograniczu.
    Local communities perceive cultural landscape as a source of symbols and meanings, which can play a significant role in the creation of their regional identity. These symbols and meanings often have emotional dimensions, inducing positive or negative feelings. Material as well as intangible elements of the cultural landscapes carry certain meanings and will describe it. Ethnic and religious minorities living on the cultural borderland next to each other can create different traditions, which can be considered as: a) opposing (their roots are seen in local conflicts), b) accepted or just tolerated by both sides or in some cases we may observe a situation where c) customs will be complementary to each other. The author of the article, on the basis of selected examples from the Podlasie region in North‐east Poland, is going to present how intercultural relationships influence the process of creating the intangible dimension of cultural landscape of the borderland.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2011, 15; 327-337
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Góra wspólnym dziedzictwem, czyli jak doskonalić edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju pogranicza polsko-słowackiego
    The mountain as a commonheritage, how to improve education for the sustainable development of the Polish-Slovakborderland
    Autorzy:
    Fraczek, M.
    Fujak, K.
    Kertysova, Z.
    Trybula, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/881707.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
    Tematy:
    obszary przygraniczne
    Babia Gora
    Babiogorski Park Narodowy
    dziedzictwo przyrodnicze
    dziedzictwo kulturowe
    edukacja dla zrownowazonego rozwoju
    pogranicze polsko-slowackie
    Źródło:
    Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2018, 20, 1[55]
    1509-1414
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Artefakty kultury lokalnej w doświadczeniach polsko-niemieckiego pogranicza. Uwarunkowania kształtowania postaw wobec dziedzictwa kulturowego Górnych Łużyc
    Artefacts of the local culture in the experience of the Polish-German borderland. Conditions of shaping attitudes towards the cultural legacy of Upper Lusatia
    Autorzy:
    DZIUBACKA, KRYSTYNA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/556278.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Edukacji Międzykulturowej i Badań nad Wsparciem Społecznym.
    Tematy:
    pogranicze
    dziedzictwo kulturowe
    domy przysłupowe
    Górne Łużyce
    Bogatynia
    borderland
    cultural legacy
    Upper Lusatian (Umgebindehaus) houses
    Upper Lusatia
    Opis:
    Rozważania niniejsze odnoszą się do losów i kondycji dziedzictwa kulturowego Górnych Łużyc, w tym przede wszystkim tej ich części, która w konsekwencji podziałów politycznych po 1945 r. przypadła Polsce. Istotną częścią pracy jest analiza stosunku mieszkańców Bogatyni (miejscowości położonej na polsko-niemieckim pograniczu w południowo-zachodniej części Polski, w woj. dolnośląskim) do wpisanych w krajobraz kulturowy miasta domów przysłupowych. Ich zły stan techniczny skłania do refleksji nad przyczynami słabo wykształconej potrzeby ochrony wpisanego w przestrzeń regionu dziedzictwa kulturowego. Stawiając tezę o wiodącej roli czynnika ludzkiego (w postaci niskich parametrów kapitału ludzkiego), akcentujemy tu również znaczenie czynników historycznego i gospodarczego. Poszukując sposobów ratowania unikatowej w skali europejskiej architektury przysłupowej, odwołujemy się do wybranych przykładów podjętej w ostatnich latach współpracy pomiędzy doświadczającymi zbliżonych problemów społecznościami lokalnymi polsko-czesko-niemieckiego trójpunktu.
    This article refers to the experiences and conditioning of the cultural legacy of Upper Lusatia, particularly concerning this part, which in consequence of political divisions of 1945, fell to Poland and remained within its borders. The essential part of the reflections entails the analysis of the attitudes of Bogatynia residents (a town in the Polish-German borderland in the south-western Poland, Lower Silesia voivodship) towards the Upper Lusatian (Umgebindehaus) houses, being a part of their cultural landscape. The overall poor technical condition of the latter evokes reflection over the causes of insufficient need of the protection of this area, being a part of the regional cultural heritage. Putting forward the thesis of the leading the role of human factor (i.e. low parameters of the human capital), the significance of historical and economic factors is also emphasized. Seeking ways of saving unique in the European scale Upper Lusatian architecture, the author makes reference to some selected examples of different modes of cooperation undertaken in the course of the recent years between the local communities experiencing similar problems in the Polish-Czech-German tripoint.
    Źródło:
    Multicultural Studies; 2016, 2; 73-85
    2451-2877
    Pojawia się w:
    Multicultural Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Młodzież pogranicza – młodzież na pograniczu. Wybrane wyniki badań z projektu Interreg IIIA realizowanego w Instytucie Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Opolskiego
    Borderland youth – youth in the borderland. Selected research results from the project Interreg IIIA implemented in the Institute of Pedagogical Sciences of the University of Opole
    Autorzy:
    Nycz, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1967772.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    młodzież
    wartości
    tożsamość
    pogranicze kulturowe
    pogranicze etniczne
    wieś.
    young people
    values
    identity
    cultural borderland
    ethnical borderland
    village.
    Opis:
    Artykuł przedstawia tematykę związaną z realizacją projektu badawczego podejmującego zagadnienie podmiotowości i tolerancji wśród młodzieży na pograniczu kultur. Młodość jest czasem określania swojej tożsamości, która jest trudna do określenia w okresie zmian globalnych i lokalnych. Przedstawiono wartości preferowane przez młodzież wiejską regionu oraz ich wizję świata i próby określenia własnego miejsca w społeczeństwie. Badania były wspólnym projektem polsko-czeskim, w którym badano młodzież i lokalnych liderów wiejskich.
    The article brings up an issue (related to research project), which concentrates on the problem of subjectivity and tolerance among the young people on the borderland of cultures. The youth is the time of defining people’s own identity, however nowadays this process is difficult to be conducted in the face of global and local changes. Carried out research shows values preferred by the young people of the country region, their vision of the world and their attempt to define their own place in the society. Research was a common Polish-Czech project. The investigation group consisted of young people and local country-leaders.
    Źródło:
    Edukacja Międzykulturowa; 2014, 3; 191-214
    2299-4106
    Pojawia się w:
    Edukacja Międzykulturowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-25 z 25

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies