Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "nauka współczesna" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-10 z 13
Tytuł:
Dylematy moralne współczesnej nauki
Moral dilemmas of modern science
Autorzy:
Szarawara, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/142771.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego. Zakład Wydawniczy CHEMPRESS-SITPChem
Tematy:
współczesna nauka
modern science
Opis:
W artykule przedstawiono refleksje na temat pojęcia i sensu nauki, pracy naukowej i warunków niezbędnych do pracy naukowej, wymagającej szczególnych zalet umysłu i ducha. Przywołując największe osiągnięcia nauki, Profesor formułuje zagrożenia wynikające z wpływu nauki i postępu technicznego na stosunki społeczne. Nawołuje do radykalnych zmian sposobu życia człowieka i pojmowania przyrody. Przestrzega, że nauka i technika nie są dobrami absolutnymi.
The article presents thoughts on the concept and meaning of science, scientific work and the conditions necessary for scientific work, requiring special advantages of the mind and spirit. Recalling the greatest achievements of science, Professor formulates risks arising from the impact of scientific and technological progress on social relations. Calls for radical changes in the way of human life and understanding of nature. He warns that science and technology are not absolute goods.
Źródło:
Chemik; 2016, 70, 4; 181-184
0009-2886
Pojawia się w:
Chemik
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Environmental economics – a modern science with traditions
Ekonomia środowiskowa – współczesna nauka z tradycjami
Autorzy:
Korporowicz, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1062678.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
ekonomia środowiskowa
kryzys środowiskowy
ekologia
environmental economics
environmental crisis
ecology
Opis:
The fact that problems of environmental degradation and its protection are gaining importance is caused, among others, by limitations in management efficiency. It forces us to look at economic processes with consideration of output of such disciplines that indicate how one should manage in a situation of reduced availability of natural resources. Such discipline, without any doubts, is environmental protection. This science indicates methods and economic instruments that can be applied in economic practice necessary for environmental protection. It deals also with problems related to economic studies of implications of environmental policies. At the same environmental economics that results from neoclassical trend of economics looking at the market as unfailing mechanism of economic regulation proves that invisible hand of market fails in case of environmental protection. That is why we should apply different types of instruments especially these related to indirect regulation (including such economic instruments as taxes) that support actions related to limitation of environmental degradation. It is worth also to add that recognition of methodological premises of this science supports not only development of this discipline but first of all it shows that it is applicable. The principles developed by environmental economics should be applied in practice by all participants of economic life from consumers and to producers and governments in order to keep not only current natural resources but most importantly ensure the development opportunities for next generations.
Rosnące znaczenie problemów degradacji środowiska i jego ochrony spowodowane jest m.in. ograniczeniami w efektywności gospodarowania. Zmusza nas to do spojrzenia na procesy gospodarcze z uwzględnieniem dorobku dyscyplin, które wskazują, jak należy postępować w sytuacji ograniczonej dostępności surowców. Taką dyscypliną jest bez wątpienia ochrona środowiska. Nauka ta wskazuje metody i instrumenty ekonomiczne, które można zastosować w praktyce gospodarczej niezbędnej do ochrony środowiska. Zajmuje się również problemami związanymi z ekonomicznymi badaniami implikacji polityk środowiskowych. Jednocześnie ekonomia środowiska, która wynika z neoklasycznego trendu ekonomii postrzegania rynku jako niezawodnego mechanizmu regulacji gospodarczej, dowodzi, że niewidzialna ręka rynku zawodzi w ochronie środowiska. Dlatego należy stosować różnego rodzaju instrumenty, zwłaszcza te związane z regulacją pośrednią (w tym takie instrumenty ekonomiczne jak podatki), które wspierają działania związane z ograniczaniem degradacji środowiska. Warto też dodać, że uznanie przesłanek metodologicznych tej nauki sprzyja nie tylko rozwojowi tej dyscypliny, ale przede wszystkim pokazuje, że ma ona zastosowanie. Zasady wypracowane przez ekonomię środowiska powinny być stosowane w praktyce przez wszystkich uczestników życia gospodarczego, od konsumentów po producentów i rządy, aby zachować nie tylko aktualne zasoby naturalne, ale przede wszystkim zapewnić możliwości rozwoju kolejnym pokoleniom.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2020, 18, 5; 235-242
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekonomia środowiska - współczesna nauka z tradycjami
Economy of environment - current science with traditions
Autorzy:
Korporowicz, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817879.pdf
Data publikacji:
2003-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
ekonomia środowiskowa
pośrednia regulacja rynku
kryzys środowiskowy
environmental economics
indirect regulation
environmental crisis
Opis:
Rosnące znaczenie problemów degradacji środowiska i jego ochrony spowodowane jest m.in. ograniczeniami w efektywności gospodarowania. Zmusza nas to do spojrzenia na procesy gospodarcze z uwzględnieniem dorobku dyscyplin, które wskazują, jak należy postępować w sytuacji ograniczonej dostępności surowców. Taką dyscypliną jest bez wątpienia ochrona środowiska. Nauka ta wskazuje metody i instrumenty ekonomiczne, które można zastosować w praktyce gospodarczej niezbędnej do ochrony środowiska. Zajmuje się również problemami związanymi z ekonomicznymi badaniami implikacji polityk środowiskowych. Jednocześnie ekonomia środowiska, która wynika z neoklasycznego trendu ekonomii postrzegania rynku jako niezawodnego mechanizmu regulacji gospodarczej, dowodzi, że niewidzialna ręka rynku zawodzi w ochronie środowiska. Dlatego należy stosować różnego rodzaju instrumenty, zwłaszcza te związane z regulacją pośrednią (w tym takie instrumenty ekonomiczne jak podatki), które wspierają działania związane z ograniczaniem degradacji środowiska. Warto też dodać, że uznanie przesłanek metodologicznych tej nauki sprzyja nie tylko rozwojowi tej dyscypliny, ale przede wszystkim pokazuje, że ma ona zastosowanie. Zasady wypracowane przez ekonomię środowiska powinny być stosowane w praktyce przez wszystkich uczestników życia gospodarczego, od konsumentów po producentów i rządy, aby zachować nie tylko aktualne zasoby naturalne, ale przede wszystkim zapewnić możliwości rozwoju kolejnym pokoleniom.
The fact that problems of environmental degradation and its protection are getting more important is caused among others by limitations in management efficiency. It forces us to look at economic processes with consideration of the output of such disciplines that say how one shall manage in a situation of limited natural resources. This discipline is without any doubt environmental protection. This science indicates methods and economic instruments that can be applied in economic practice necessary in environmental protection. It deals also with problems related to economic researches of implications of environmental policy. The same environmental economics that results from the neo-classical trend of economics looking at the market as an unfailing mechanism of economic regulation proves that the invisible hand of the market fails in the case of environmental protection. That is why we shall apply different types of instruments especially these related to indirect regulation (including such economic instruments as taxes) that support actions related to the limitation of environmental degradation. It's worth also adding that recognition of methodological premises of this science supports not only the development of this discipline but first of all, it shows her applicable character. Practical usage of rules prepared by environmental economics shall be used by all participants of economic life beginning with consumers and finishing with producers and governing in order to keep not only current natural resources but first of all to take care after possible development of the next generations.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2003, 1, 1; 329-340
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem statusu poznawczego wytworów współczesnej nauki
Проблема познавательного статуса плодов современной науки
The Problem of Cognitive Status of the Products of Contemporary Science
Autorzy:
Sikora, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/497805.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
Tematy:
научный реализм
научный антиреализм
теория
эксперимент
представительство
современная наука
realizm naukowy
antyrealizm naukowy
teoria
eksperyment
reprezentacja
nauka współczesna
scientific realism
scientific antirealism
theory
experiment
representation
modern science
Opis:
Статья представляет позиции современной философии науки, в которых проблема познавательного статуса плодов современной науки составляет главную ось спора о научном реализме. Автор анализирует ключевые аргументы научных реалистов и научных антиреалистов. В заключении статьи автор формулирует тезис, что самый удачный ответ на вопрос о познавательном статусе плодов современной науки дает позиция, которая является синтезом метафизического реализма, эпистемологического антиреализма и семантического антиреализма.
The article discusses the positions in contemporary philosophy of science that recognize the problem of a cognitive status of modern science’s “products” as defining the core axis for an ongoing dispute over scientific realism. The author analyzes key arguments of scientific realists and antirealists. In the conclusion the author claims that as regards the cognitive status of scientific output in contemporary science, the most accurate answer has been provided by a position representing a synthesis of metaphysical realism, epistemological antirealism and semantical antirealism.
Źródło:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2015, 15; 97-111
1642-1248
Pojawia się w:
ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nauka prawa a współczesna administracja publiczna
The science of law and modern public administration
Autorzy:
Boć, Jan
Bojek, Ernest
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692960.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
public administration
globalisation
convergence
innovations
new technologies
new technologies society
administration of new technologies
instrumentalisation of law
informatisation of public administration
intelligent administration
administracja publiczna
globalizacja
konwergencja
innowacje
nowe technologie
społeczeństwo nowych technologii
administracja nowych technologii
instrumentalizacja prawa
informatyzacja administracji publicznej
inteligentna administracja
Opis:
The aim of this research paper is deliberation on the essential problems of existence and functioning of public administration in modern times as well as on some issues of the science administration and administrative law. The description and argumentation cover a wide spectrum of issues relating to the review of contemporary areas of administrative activity as well as to the evolution of administrative structures and systems. A number of new terms, preliminarily developed, is therefore used. One of the features of contemporary legal and political processes is convergence of a global nature, which is a result of broadly understood globalisation, namely the internationalisation of all aspects of social life. Global convergence frequently leads to new standards, deregulation and new regulations. A particular research issue is supranational law, dynamically linked to public law and public administration. The paper looks into the current condition of the science of law and calls for further cognitive studies. These include development of social doctrines and their personification in political and legal life, in particular. Here, the relationships between subjectivity and power are of significant importance. The processes of contemporary social life give rise to complex problems andadministration must evolve together with society. It must be able to adapt to new circumstances and create foundations for innovative activities. Innovation and invention are the fundamental goal of administrative actions and functioning of administrative structures. They constitute the principal pillar of progress and development and belong to the most important legal issues of the contemporary world. Centralisation continues to be essential as well. Administration faces an increasing range of tasks. The scale of needs multiplies, which then calls for new regulations and produces new legal issues. Regulation, interpretation of law, public interest, separation of powers, the rule of law, subjectivity and subjective rights are recurring issues and are comparatively manifested in many legal cultures, despite frequently varying phraseology and different levels of advancement in solving new legal problems. Solutions must be sought not only in doctrinal or system variables, but also in the specific variables relating to the organisation, control, supervision, or administrative police, and thus in these concepts and institutions that are fundamental for the science of administration and administrative law.  
Założeniem badawczym artykułu jest poddanie opisowi zasadniczych problemów bytu i funkcjonowania administracji publicznej we współczesności, problematyki nauki administracji oraz prawa administracyjnego. Opis i argumentacja dotyczą szerokiego spektrum zagadnień związanych z przeglądem wybranych współczesnych dziedzin funkcjonowania administracji, a zarazem także z ewolucją struktur i układów administracyjnych. Zastosowanie znajduje tu pewna ilość nowych terminów wstępnie wypracowanych. Cechą współczesnych procesów prawnych i politycznych jest konwergencja o charakterze globalnym. Stanowi ona wynik szeroko pojmowanego problemu globalizacji, czyli umiędzynarodowiania wszelkich dziedzin życia społecznego. Konwergencja globalna w prawie prowadzi często do nowych standardów, deregulacji, nowych uregulowań. Swoistym zagadnieniem badawczym jest tu prawo ponadnarodowe. Pozostaje ono w szczególnie dynamicznej łączności z prawem publicznym, a także z administracją publiczną. Problematyka dotyczy także aktualnego stanu nauki prawa i koniecznego rozwoju jej poznania, teorii. W szerszym zagadnieniu dotyczy rozwoju doktryn społecznych i ich uosabiania zwłaszcza w życiu politycznym i w życiu prawnym. Dostrzegalne i ważne w tych sferach są zagadnienia relacji podmiotowości i władztwa. Procesy współczesnego życia społecznego, a także przykłady szczególne dają podstawę złożonym problemom. Administracja musi aktualnie zmierzać do struktur ewoluujących wraz ze społeczeństwem, musi być strukturą chłonną i uczącą się, dającą podstawę bytowi działań innowacyjnych. Innowacje i inwencje są zasadniczym celem i potrzebą działania administracyjnego i funkcjonowania układów administracyjnych. Stanowią zasadniczy trzon postępu, i jedno z najistotniejszych współczesnych zagadnień prawnych. Ciągle istotna jest centralizacja. Administracja staje tu przed coraz szerszą skalą zadań. Multiplikuje się nie tylko wymiar potrzeb, ale zarazem szerokie zagadnienie regulacji prawnej. Powracają problemy regulacji i wykładni zagadnień prawnych, interesu publicznego, partii politycznych, praw podmiotowych, podmiotowości wobec władztwa, podziału władzy oraz zasad państwa prawnego. Przejawiają się one komparatystycznie w wielu kulturach prawnych, mimo nierzadko zmiennej frazeologii i różnego stanu zaawansowania w rozstrzyganiu problemów prawnych. Rozwiązań trzeba tu poszukiwać nie tylko w zmiennych wartościach doktrynalnych czy systemowych, ale też w tych szczególnych zmiennych wartościach, które dotyczą organizacji, kontroli, nadzoru, policji administracyjnej, a zatem tych pojęć i urządzeń, które są podstawowe dla nauki administracji i nauki prawa administracyjnego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 215-229
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kondycja współczesnej rodziny jako nagląca kwestia społeczna
The condition of the modern family as a pressing social issue
Autorzy:
Marczak, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595639.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
katolicka nauka społeczna; współczesna rodzina; kwestia społeczna;
Catholic social teaching; modern family; social issue;
Opis:
Artykuł przedstawia współczesną rodzinę w ujęciu nauki społecznej Kościoła. Rozpoczyna się od przedstawienia chrześcijańskiej koncepcji rodziny jako podstawowej komórki społecznej. Następnie przechodzi do ukazania przemian rodziny pod kątem dynamicznych procesów społeczno-ekonomicznych i kulturowych, które dezintegrują życie rodzinne. Artykuł kończy prezentacja stanowiska katolickiej nauki społecznej wobec aktualnej sytuacji rodziny, które wyraża się w trosce o promocję rodziny w dobie kryzysu antropologiczno-kulturowego. Literaturę artykułu stanowi głównie nauczanie papieskie zawarte w najnowszych dokumentach społecznych i wypowiedziach, głównie z lat 2005–2015.
The paper presents the contemporary family in terms of the social doctrine of the Church. Firstly the Christian concept of family is presented as a nuclear family. Then the article continues with presenting the family transformation as a dynamic process, both social, economic and cultural. The article concludes with a presentation of the catholic social teaching position towards the current situation of the family, which is expressed in an effort to promote the family in times of anthropological and cultural crisis. The literature of the article is mainly papal social teaching contained in the documents and statements, published in the years 2005–2015.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2015, 35; 433-446
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoretyczny model przestępstwa prawa publicznego (crimen publicum) autorstwa Claudiusa Saturninusa (D. 48,19,16) a współczesna nauka o przestępstwie karnym
Autorzy:
Amielańczyk, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/609427.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
public law crime
Roman penal law
Claudius Saturninus
przestępstwo prawa publicznego
rzymskie prawo karne
Opis:
The Romans did not develop the science of the criminal offence, yet they attempted to describe the nature and characteristic features of public law crime. According to the Justinian sources, the jurist who made such an attempt was Claudius Saturninus. He distinguished between crimes based mainly on the manner of committing the crime, thus following the same direction as contemporary science when it examines the so-called criminal modus operandi. He made his distinction in a quite original, two-stage manner. First, the jurist made a fourfold division (quattuor genera) of crimes, based on a criterion similar to the criterion of form that is adopted for legal actions in the area of private law. According to the jurist, crimes could be committed in the form of facta, dicta, scripta or consilia. This quattuor genera system of forms and manners of committing crimes was then followed by a more detailed division of circumstances involved in the type of the criminal offence. In this way, Claudius Saturninus enumerated seven elements of the (almost exclusively) objective aspect of the crime: causa, persona, locus, tempus, qualitas, quantitas and eventus. The jurist illustrated all manners and circumstances of committing a criminal offence with examples.
Rzymianie nie rozwinęli nauki o przestępstwie karnym, ale podejmowali próby opisania istoty i specyfiki przestępstwa prawa publicznego. Ze źródeł Justyniańskich wiadomo, że jurystą, który na taką próbę się odważył, był Claudius Saturninus. Dokonał on rozróżnienia przestępstw, koncentrując się głównie na sposobie ich popełnienia i idąc w podobnym kierunku, jak współczesna nauka podczas rozważań dotyczących tzw. przestępczego modus operandi. Rozróżnienia dokonał w dość oryginalny dwustopniowy sposób. Jurysta stworzył najpierw czwórpodział (quattuor genera) przestępstw, kierując się kryterium przypominającym kryterium formy, jakie jest przyjmowane dla czynności prawnych na gruncie prawa prywatnego. Według jurysty przestępstwa mogły być popełniane w formie facta, dicta, scripta i consilia. Na tak stworzony system quattuor genera (form, sposobów) popełnienia przestępstw karnych Claudius Saturninus nałożył następnie już bardziej szczegółowy podział okoliczności składających się na typ czynu zabronionego prawem. W ten sposób wyliczył kolejno siedem znamion (niemal wyłącznie) strony przedmiotowej przestępstwa: causa, persona, locus, tempus, qualitas, quantitas i eventus. Wszystkie sposoby i okoliczności popełnienia przestępstwa karnego jurysta zilustrował przykładami.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius); 2019, 66, 1
0458-4317
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die moderne Katholische Soziallehre. Entwicklungstendenzen, Problemfelder, Herausforderungen
Współczesna katolicka nauka społeczna. Tendencje rozwoju, problematyka, wyzwania
Autorzy:
Rauscher, Anton
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1877455.pdf
Data publikacji:
1990
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
Aktualnie można mówić o renesansie katolickiej nauki społecznej. Widoczne jest duże zainteresowanie nauczaniem społecznym Jana Pawła II o godności osoby ludzkiej, o prawach i obowiązkach człowieka oraz o podstawowych zasadach życia społecznego. Jest ono w pewnym zakresie przyjmowane i dyskutowane także w środowiskach zsekularyzowanych państw zachodnich, ale również w państwach socjalistycznych, gdzie dogmaty marksistowskich obietnic wyzwolenia człowieka utraciły swą wartość. W łatach sześćdziesiątych obecnego stulecia pojawił się pewien sceptycyzm dotyczący aktualności katolickiej nauki społecznej. Mówiono i pisano: czy katolicka nauka społeczna jest jeszcze aktualna? Na tle tegoż sceptycyzmu G. Gundłach w artykule ogłoszonym w „Stimmen der Zeit” wskazywał na różne czynniki wpływające na negatywną ocenę katolickiej nauki społecznej, ale równocześnie postawił pytanie, czy wiemy, czym jest i czym powinna być katolicka nauka społeczna. Dwa zasadnicze czynniki - według Gundlacha - powodowały osłabienie pozycji katolickiej nauki społecznej: marksizm i biblizm. Uważano, że katolicka nauka społeczna, która czerpie swe inspiracje z zewnętrznej transcendencji, nie jest zdolna rozwiązywać problemów społeczno-gospodarczych. Należy szukać inspiracji w wewnątrzświatowej ideologii marksistowskiej, która wyjaśnia rozwój historii społeczeństw prawem walki klas. Przekonanie to znalazło swój wyraz w teologii politycznej, później zaś w teologii wyzwolenia. Okazało się, o czym świadczą sytuacje i procesy zachodzące w krajach socjalistycznych, że ideologia marksistowska nie jest zdolna inspirować prawidłowego rozwoju społeczno-gospodarczego. Do tezy, która znalazła się u zwolenników teologii politycznej i wyzwolenia, musimy wciąż wracać, aby lepiej zrozumieć znaczenie katolickiej nauki społecznej. Drugim czynnikiem było odchodzenie od prawa naturalnego i odwoływanie się do przesłanek czysto biblijnych, grzebiąc w ten sposób podstawy argumentacji przyjęte w katolickiej nauce społecznej. [Podkreślić należy, że lubelska szkoła katolickiej nauki społecznej przyjmuje równocześnie zasady prawa naturalnego i zasady wyprowadzane z Pisma św., np. zasadę powszechnego przeznaczenia dóbr - F. J. M.]. Katolicka nauka społeczna obudziła się z letargu pod wpływem encykliki Jana XXIII Mater et Magistra oraz Pacem in terris. Do jej dowartościowania przyczynił się II Sobór Watykański w Gaudium et spes, ale i to nie przeszkadzało, aby w pewnych państwach, jak np. we Francji, odłożyć ją ad acta. W RFN katolickiej nauki społecznej bronili i rozwijali ją J. Hoffner i W. Weber oraz inni. W Gaudium et spes podkreślono, że posłannictwo Kościoła nie ma charakteru politycznego, gospodarczego czy politycznego, lecz ma charakter religijny, „a z tejże właśnie religijnej misji wypływa zadanie, światło i siły, które służyć mogą założeniu i utwierdzeniu wspólnoty ludzkiej według Prawa Bożego” (n. 42). Już młody Kościół, nie tracąc właściwej misji, poczuł się odpowiedzialny za społeczeństwo. Myśliciele starożytności chrześcijańskiej łączyli refleksję teologiczną z refleksją etyczno-społeczną. W średniowieczu św. Tomasz zajmował się problemami społeczno- -gospodarczymi, jak np. sprawiedliwością, pracą, własnością, władzą, dobrem wspólnym. U późnych scholastyków wystąpiło zainteresowanie prawami człowieka. Wraz z ogłoszeniem encykliki Rerum novarum (1891) pojawiła się katolicka nauka społeczna jako wyodrębniona nowa dyscyplina na tle tzw. kwestii robotniczej, która miała miejsce w wielu krajach Europy. Była to w zasadzie kwestia społeczna, gdyż nie wyczerpywała się jedynie w dysproporcji pomiędzy bogatymi kapitalistami i wyzyskiwanym proletariatem, była bardziej skomplikowana — wiązała się z przemianami gospodarki rolnej, z migracją ludności wiejskiej do szybko rozwijających się miast, z postępem naukowo-technicznym, wzrostem znaczenia rynku i przemianami rodziny. Nie tylko Kościół i chrześcijanie mieli wielkie trudności objęcia i oceny tego kompleksu problemów, ale także nauka, a jeszcze większe polityka ze znalezieniem konstruktywnego sposobu ich rozwiązania. Tych, którzy przywykli do szybkiego stawiania zarzutu Kościołowi, iż opóźnił się w zajęciu stanowiska wobec kwestii społecznej, należy zapytać, gdzie byli uczeni, nie mówiąc o politykach, w czasie narastania kwestii społecznej i panowania filozofii materialistycznej, darwinizmu i scjentyzmu - wiary w naukę i postęp. Do pojawienia się kwestii społecznej uwaga Stolicy Apostolskiej koncentrowała się wokół problemu stosunku Kościoła do państwa, Leon XIII zainteresował się ustaleniem relacji między religią i etyką a życiem gospodarczym i społecznym. Papieżowi nie chodziło o osiągnięcie dominacji Kościoła nad społeczeństwem, lecz o ukształtowanie sprawiedliwego porządku społeczno-gospodarczego, opartego na zasadach moralnych. Jeśli etyka chce spełnić właściwie swoje zadania, nie może ona opierać się jedynie na źródłach religijnych, lecz także na prawdach, wartościach i normach zrozumiałych dla wszystkich i muszą być one otwarte dla „wszystkich ludzi dobrej woli” (Jan XXIII). Czy te prawdy, wartości, normy należy wiązać z pojęciem prawa naturalnego, jest zagadnieniem drugorzędnym. Bez odwoływania się w katolickiej nauce społecznej do wartości humanistycznych i ogólnoludzkich dialog między Kościołem i społeczeństwem jest niemożliwy; mogą one egzystować obok siebie albo występować wzajemnie przeciw sobie. Leon XIII krytycznie oceniał indywidualistyczny liberalizm i marksistowski kolektywizm. Postulował rozwiązanie kwestii robotniczej na drodze reform społecznych poprzez wprowadzenie sprawiedliwej płacy, społeczne zabezpieczenie rodziny i ochronę prawną robotnika. Pius XI w Quadragesimo anno, odwołując się do zasady sprawiedliwości, domagał się także udziału pracowników w zyskach przedsiębiorstwa. Odróżniał kapitalistyczny sposób gospodarowania, który nie jest sam w sobie zły, od podziału społeczeństwa na dwie klasy, i zdominowanie życia gospodarczego przez wielki kapitał. Zjawisko to poddał bardzo surowej ocenie moralnej. Katolicka nauka społeczna torowała drogę przezwyciężenia jednostronnego społeczeństwa kapitalistycznego i wpływała na ukształtowanie się społecznego państwa prawnego. Słusznie zaznacza Jan Paweł II, że „sprawiedliwa płaca staje się w każdym wypadku konkretnym sprawdzianem całego ustroju społeczno-ekonomicznego, a w każdym razie sprawiedliwego funkcjonowania tego ustroju” (LE 19). Z perspektywy doświadczeń skrajnego kapitalizmu i marksistowskiego kolektywizmu jaśniej dostrzegamy wartość i znaczenie chrześcijańskiej koncepcji własności prywatnej, obciążonej obowiązkami społecznymi. Pod wpływem katolickiej nauki społecznej SPD w swym programie godesberskim (1959) odstąpiła od założeń marksistowskich. Katolicka nauka społeczna ukazując człowieka jako obraz Boga, stwierdzając, że osoba ludzka jest początkiem, nosicielem i celem wszystkich społeczności, podała głębsze uzasadnienie praw człowieka. Ich skutecznej ochrony nie osiągnie się przez same konstytucje i konwencje międzynarodowe, lecz musi im towarzyszyć świadomość obowiązków. Źródłem zasadniczym katolickiej nauki społecznej jest prawo naturalne, które nie ma charakteru statycznego, lecz dynamiczny. Odczytywane są nowe, jednoznaczne zasady, które przyjmowane są także przez uczonych i grupy społeczne stojące poza Kościołem. Przykładem jest tu zasada pomocniczości, bez której nie może funkcjonować społeczne państwo prawa. Przed katolicką nauką społeczną stoi szereg problemów do rozwiązania. Chodzi tu o takie zagadnienia, jak anonimowość stosunków społecznych w wielkich miastach, ucieczka ludzi do prywatnego życia, automatyzacja, uprzedmiotowienie ludzi pracy, brak poczucia odpowiedzialności za innych, manipulacja mentalnością i potrzebami człowieka przez masowe środki przekazu, biurokratyzm, brak dowartościowania rodziny w programach gospodarczych państw, zanieczyszczenie środowiska naturalnego, głód i nędza w świecie, niesprawiedliwe struktury gospodarcze wewnątrz państw i między państwami, spirala zbrojeń i zagrożenie pokoju. Katolicka nauka społeczna dzięki ukazywaniu wielkiej godności osoby ludzkiej i życia społecznego opartego na wartościach uniwersalnych ma szanse stać się dobrem wspólnym wszystkich narodów.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 1990, 18, 1; 39-55
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje między filozofią a współczesną nauką na przykładzie pism Wernera Heisenberga
Relations between philosophy and modern science on the example of the writings of Werner Heisenberg
Autorzy:
Sobkowiak, Sebastian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048055.pdf
Data publikacji:
2019-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Werner Heisenberg
fizyka a filozofia
filozofia nauki
czas
przyczynowość
materia
zasada nieoznaczoności Heisenberga
physics and philosophy
philosophy of science
time
causality
matter
heisenberg uncertainty principle
Opis:
The article aims at presenting the relationship between science and philosophy based on the works of Werner Heisenberg. It deals with the infl uence of the scientifi c breakthrough on the understanding of physical concepts such as matter, time and causality. It also contains a discussion on the process of creating a new branch of science – quantum mechanics, and shows how the work and views of Heisenberg contributedto it. The relationship between physics and philosophy is presented here with particular emphasis on showing the results of research and philosophical refl ections on the concepts of matter, the philosophy of the language of science, the theory of unifi cation and the fl agship work of Heisenberg: the principle of uncertainty.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2019, 16; 139-159
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesna technika wobec wyzwań ekorozwoju
Does today’s technology support sustainable development?
Autorzy:
Waloszczyk, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371695.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
nauka
technika
rozwój zrównoważony
postęp moralny
science
technology
sustainable development
moral progress
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2008, 3, 2
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-10 z 13

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies