Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "natural increase" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-28 z 28
    Tytuł:
    Niezrównoważony przyrost naturalny w Europie, Afryce i na Bliskim Wschodzie
    Unbalanced Natural Increase in Europe, Africa, and in the Near East
    Autorzy:
    Repetowicz, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807068.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    demografia
    niezrównoważony przyrost naturalny
    współczynnik dzietności
    migracja
    Afryka
    Bliski Wschód
    MENA
    demography
    unbalanced natural increase
    birth (fertility) rate
    migration
    Africa
    Near East
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problemu niezrównoważonego przyrostu naturalnego w Europie, Afryce i na Bliskim Wschodzie. W pierwszej części przedstawiono trendy demograficzne występujące na świecie w XX wieku oraz dokonano analizy porównawczej czynników determinujących przyrost naturalny. W drugiej części przeprowadzono analizę przemian demograficznych w Afryce subsaharyjskiej oraz czynników wpływających na wartość współczynnika dzietności, który na tym subkontynencie jest najwyższy na świecie. W trzeciej części zaprezentowano problemy związane z wewnętrznie niezrównoważonym przyrostem naturalnym w rejonie MENA. W szczególności chodzi o próbę odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki wpływają na to, że choć region ten cechuje daleko idąca wspólnota kulturowo-religijno-cywilizacyjna, to występują w nim duże różnice między poszczególnymi krajami, jeśli chodzi o przyrost naturalny i współczynnik dzietności, i jakie mogą być tego skutki. W ostatnim paragrafie zaprezentowano perspektywy dalszego wzrostu ludności w Afryce subsaharyjskiej i regionie MENA oraz możliwe konsekwencje tych trendów w szczególności dotyczących migracji, destabilizacji i nowych konfliktów.
    The aim of this article is to present the problem of unbalanced natural increase in Europe, Africa, and the Near East. The first part presents demographical trends occurring in the world in the twentieth century and a comparative analysis of the factors determining the natural increase. In the second part, it was carried out an analysis of demographic changes in sub-Saharan Africa and factors affecting the value of the birth (fertility) rate, which is the highest in the world on this subcontinent. The third part presents problems related to the internal unbalanced natural increase in the MENA region. In particular, it is an attempt to answer the question what factors influence the fact that, although the region is characterized by a far-reaching cultural-religious-civilization community, there are large differences between countries in term of natural increase and birth (fertility) rate, and what the effects may be. The last paragraph presents perspectives for further population growth in Sub-Saharan Africa and the MENA region, as well as the possible consequences of these trends, in particular concerning migration, destabilization, and new conflicts.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2018, 9, 2; 21-39
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poglądy Adama Smitha, Tomasza Roberta Malthusa i Davida Ricardo na kwestie ludnościowe
    The views of Adam Smith, Thomas Robert Malthus and David Ricardo on population issues
    Autorzy:
    Danowska-Prokop, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/589825.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    Płaca
    Praca
    Przyrost naturalny
    Teoria ludności
    Natural increase
    Pay (wages)
    Theory of population
    Work
    Opis:
    Pod wpływem przeobrażeń gospodarczych w Europie na przełomie XVIII i XIX w. doszło do poprawy warunków bytowych pracujących, co pociągnęło za sobą szybsze tempo przyrostu naturalnego. Sytuacja ta wywołała niepokój wśród klasyków myśli ekonomicznej – zwłaszcza u Malthusa i Ricardo. Według nich rozbieżności między tempem przyrostu naturalnego a poziomem produkcji żywności doprowadzą do katastrofy ekonomicznej w Europie.
    The economic changes in Europe at the turn of 18th and 19th centuries had a great influence on the improvement of living conditions which contributed to the higher population growth rate. That situation worried the major developers of economic thought, especially Malthus and Ricardo. According to them, the divergence between the population growth rate the level of food production would lead to an economic disaster in Europe.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2017, 309; 49-56
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tendencje rozwojowe wybranych charakterystyk sytuacji demograficznej w krajach Europy Centralnej i Wschodniej
    Development trends in selected characteristics of demographic situation in the countries of Central and Eastern Europe
    Autorzy:
    Sojka, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/591562.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    Europa Centralna i Wschodnia
    Ludność
    Przyrost naturalny
    Struktura
    Central and Eastern Europe
    Natural increase
    Population
    Structure
    Opis:
    Celem badania jest analiza tendencji rozwojowych wybranych charakterystyk demograficznych w krajach Europy Centralnej i Wschodniej, które mają istotny wpływ na proces reprodukcji ludności i rozwój demograficzny. Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem danych Eurostatu za okres 2000-2013 dla dziesięciu krajów, tj. Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier. Na podstawie wykresu W. Webba prześledzono także proces przemian typologicznych w zakresie kształtowania się relacji między przyrostem naturalnym ludności a saldem migracji.
    The goal of the study is to analyse development trends in selected demographic characteristics in the countries of Central and Eastern Europe that have significant impact on the process of reproduction of population and demographic development. The study was performed on the basis of Eurostat data for the period between 2000 and 2013 for ten countries including Bulgaria, Czech Republic, Estonia, Lithuania, Latvia, Poland, Romania, Slovakia, Slovenia and Hungary. Based on Webb’s diagram the process of typological changes in the sphere of shaping the relationships between population growth and migration balance was also monitored.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2016, 291; 139-155
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Population size change in rural areas of West Pomeranian voivodeship in 2011-2014
    Autorzy:
    Ossowska, L.
    Bartkowiak-Bakun, N.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/43664.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    population size
    size change
    population growth
    natural increase
    net migration
    rural area
    West Pomeranian voivodship
    2011-2014 period
    Źródło:
    Journal of Agribusiness and Rural Development; 2018, 47, 1
    1899-5241
    Pojawia się w:
    Journal of Agribusiness and Rural Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Typologia demograficzna krajów Europy wg Webba w latach 2005–2025
    Demographic types of European countries by Webb in 2005–2025
    Autorzy:
    Biały, Szymon
    Długosz, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441374.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
    Tematy:
    ruch naturalny ludności
    saldo migracji
    typologia demograficzna Webba
    rate of natural increase
    net migration rate
    Webb’s typology
    Opis:
    Zróżnicowanie uwarunkowań społeczno-ekonomicznych jest głównym czynnikiem przemian demograficznych zwłaszcza w zakresie dynamiki zaludnienia państw. Zmienność tej dynamiki szczególnie uwidocznia się w krajach Europy. Celem niniejszego opracowania jest próba typologii zaludnienia krajów Europy na tle zmienności poziomu parametrów ruchu naturalnego i salda migracji oraz odpowiedź na pytanie: „Na ile zmiany te korelują z przynależnością do grupy państw Unii Europejskiej (UE)?”. Z przeprowadzonej typologii metodą Webba oraz analizy składowych ruchu naturalnego i salda migracji wynika, że procesy zmian w zaludnieniu i ruchu ludności w krajach europejskich mają charakter regionalny oraz wiążą się z uwarunkowaniami społeczno-politycznymi i ekonomiczno- gospodarczymi poszczególnych regionów. Zarówno w grupie państw przynależnych do UE, jak i będących poza jej strukturami można doszukać się wielu podobieństw i różnic wyrażających się w zmianach wskaźników ruchu ludności oraz w dynamice procesów demograficznych.
    The diversity of socio-economic conditions is a major factor causing demographic changes especially in the field of population of countries. The variability of these changes is evident in particular regions of Europe. The aim of the study is to determine the demographic types of European countries in 2005–2025 against the levels of natural increase and net migration rate. Webb’s method is employed to distinguish types of demographic changes. The following question were posed: “Does membership in UE determine demographic development in Europe?” Similarities as well as differences between EU and non-EU countries has been found. Changes in population are rather determined by social, economic and political conditions and have regional character.
    Źródło:
    Kultura i Polityka; 2015, 18; 151-164
    1899-4466
    Pojawia się w:
    Kultura i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzenne zróżnicowanie zmian ludnościowych w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej w drugiej dekadzie XXI wieku
    Spatial difference of population change in the United States of North America in the second decade of the 21st century
    Autorzy:
    Serafin, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14134774.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-30
    Wydawca:
    Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
    Tematy:
    migrations
    zmiany populacji
    przyrost naturalny
    migracje
    Stany Zjednoczone Ameryki Północnej
    population changes
    natural increase
    United States of America
    Opis:
    Celem artykułu było określenie zmian ludnościowych, zachodzących w ostatniej dekadzie (lata 2010-2020) w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej – trzecim pod względem liczby ludności kraju na świecie. W badaniach wykorzystano spisowe i estymowane dane ludnościowe, pozyskane ze stron United States Census Bureau. Zakres szczegółowo poruszanej problematyki dotyczy zmian liczby ludności, jej struktury, ruchu naturalnego i salda migracji, analizowanych z wykorzystaniem opisujących ich współczynników. Analizy wykazały systematyczny wzrost liczby ludności, przy jednoczesnym spadku rocznych przyrostów populacji i różnicowaniu się składu rasowego. Zaznaczają się coraz silniej procesy starzenia społeczeństwa amerykańskiego, o czym świadczy np. rosnąca mediana wieku i zwiększający się systematycznie udział ludności w wieku 65+. Zmniejsza się liczba urodzeń, maleje dzietność, rośnie liczba zgonów, głównie w ostatnich 2 latach. Zmniejsza się też napływ ludności z zagranicy, co było spowodowane m.in. kryzysem gospodarczym na początku ostatniej dekady i wprowadzanymi ograniczeniami rządowymi. Obserwowane zmiany z różną siłą wpływają na zmianę populacji poszczególnych stanów.
    The aim of the article was to determine the population changes taking place in the last decade (2010-2020) in the United States of America – the third most populous country in the world. The study used census and estimated population data obtained from the United States Census Bureau. The scope of the issues discussed in detail concerns changes in the number of population, its structure, vital statistics and migration balance, analyzed with the use of coefficients describing them. Analyzes showed a systematic increase in population, with a simultaneous decrease in annual population growth and differentiation of racial composition. The processes of aging of the American society are becoming more and more pronounced, as evidenced by, among others, the growing median age or the systematically increasing share of the population aged 65+. The number of births is decreasing, the fertility rate is decreasing, the number of deaths is increasing, especially in the last 2 years. The influx of people from abroad is also decreasing, which was caused, among others, by economic crisis at the beginning of the last decade and the introduction of government restrictions. The observed changes affect the change of the population of individual states with varying strength.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko; 2022, 2/2022 (10); 78-94
    2544-6916
    2544-7858
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne. Gospodarka, Społeczeństwo, Środowisko
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany w liczbie ludności województwa mazowieckiego na tle innych regionów w latach 1999-2018
    Changes in the population number of the Mazowieckie Voivodship as compared to other regions in 1999-2018
    Autorzy:
    Rakowski, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23050797.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-10
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Tematy:
    województwo mazowieckie
    zmiany liczby ludności
    przyrost naturalny
    saldo migracji
    Mazowieckie voivodship
    changes in population number
    natural increase
    migration balance
    Opis:
    Autor analizuje zmiany, jakie się dokonały w liczbie ludności w latach 1999-2018 w poszczególnych 16 województwach pod wpływem przyrostu naturalnego, salda migracji krajowych i zagranicznych. Cały okres 20 lat podzielił na cztery podokresy 5-letnie. Najkorzystniej procesy demograficzne we wszystkich województwach przebiegały w latach 2009-2013. Biorąc pod uwagę ich przebieg, autor wydzielił 3 grupy województw, mianowicie charakteryzujące się: przyrostem rzeczywistym (tabl. 1), ubytkiem rzeczywistym w całym okresie 20 lat (tabl. 2), zmiennością w czasie przebiegu procesów demograficznych (tabl. 3). Grupa pierwsza w ciągu 20 lat wykazała przyrost rzeczywisty ludności w wysokości 729 453, pozostałe 11 województw wykazało ubytek w liczbie 919 755. W końcowej części artykułu autor, stosując metodę W. Webba, dokonał typologii województw pod względem relacji przyrost naturalny - saldo migracji. Najkorzystniej pod tym względem wypadły województwa grupy 1.
    The author analyzes changes in the population of 16 voivodships that occurred between 1999-2018 as a result of the birth rate, as well as the balance of domestic and foreign migration. He divided the period in question into four 5-year subperiods. The most favorable demographic processes in all voivodships took place in 2009-2013. Taking into account the course of demographic processes, the author separated 3 groups of voivodships: those characterized by total population growth (table 1), total actual loss over the period of 20 years (table 2) and time-related demographic changes (table 3). During these 20 years the first group showed an actual increase in population of 729 453, the remaining 11 voivodships showed a decrease of 919 755. In the final part of the article, the author used Webb’s method to characterize the voivodships in terms of natural increase: migration balance ratio. Group 1 voivodships showed the best results in the given aspects.
    Źródło:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2021, 13; 211-229
    0860-5637
    2657-7704
    Pojawia się w:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzenne zróżnicowanie przemian demograficznych w Polsce w latach 2002‒2011
    Spatial patterns of demographic change in Poland in the years 2002‒2011
    Autorzy:
    Kurek, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691596.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    zmiany demograficzne
    migracje
    przyrost naturalny
    struktura wieku
    prawidłowości przestrzenne
    sub-urbanizacja
    Polska
    demographic changes
    migration
    natural increase
    age composition
    spatial pattern
    suburbanization
    Polska
    Opis:
    Contemporary demographic processes in Poland can be seen in the context of the process of suburbanisation leading to concentration of the population in the outer metropolitan areas and in terms of the theory of the second demographic transition, leading to a decline in fertility rates below the replacement rate. The aim of this study is to present contemporary demographic changes in Poland in spatial terms at the beginning of the twenty-first century, particularly in light of the changes between the two national censuses in Poland (in 2002 and 2011), supplemented by the current statistics from the Local Data Bank of Central Statistical Office in Poland. The following issues were investigated: population growth, net migration, natural increase and changes in the age composition of the population. A demographic typology of spatial units (districts) by J.W. Webb was conducted as well as typology of the age structure of the population by the typograph method. The analysis showed a high spatial polarization of demographic processes running between metropolitan and peripherals.
    Współczesne procesy demograficzne w Polsce można rozpatrywać w kontekście procesów suburbanizacji zmierzających do koncentracji ludności w zewnętrznej części obszarów metropolitalnych oraz w aspekcie teorii drugiego przejścia demograficznego, prowadzących do spadku poziomu dzietności poniżej granicy zastępowalności pokoleń. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie współczesnych przemian demograficznych w Polsce w ujęciu przestrzennym na początku XXI wieku, w szczególności w świetle zmian pomiędzy dwoma narodowymi spisami powszechnymi w Polsce (w 2002 i 2011 roku), uzupełnione statystyką bieżącą z Banku Danych Lokalnych GUS. Przeanalizowano takie zagadnienia jak: dynamika zaludnienia, przyrost naturalny, saldo migracji oraz zmiany w strukturze wieku ludności. Przeprowadzono typologię Webba dla powiatów oraz typologię struktury wieku ludności metodą typografów. Analiza wykazała dużą polaryzację przestrzenną przebiegających procesów demograficznych pomiędzy obszarami metropolitalnymi a peryferyjnymi.
    Źródło:
    Space – Society – Economy; 2014, 13; 43-73
    1733-3180
    2451-3547
    Pojawia się w:
    Space – Society – Economy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany przyrostu naturalnego i salda migracji w gminach wiejskich Miejskich Obszarów Funkcjonalnych w Polsce w latach 2002–2017
    Changes in the natural increase and net migration of rural communes of the urban functional areas in Poland in the years of 2002–2017
    Autorzy:
    Serafin, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1368533.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    gminy wiejskie w strefie podmiejskiej
    miejskie obszary funkcjonalne
    przyrost naturalny i saldo migracji
    functional urban areas
    natural increase and net migration per 1000 population
    rural communes in the suburban area
    Opis:
    Procesy demograficzne w warunkach stabilnej gospodarki z reguły odznaczają się wolnym przebiegiem. Obecny stan i struktura ludności Polski jest konsekwencją przeszłych oraz zachodzących obecnie procesów demograficznych (m.in. zmian w ruchu naturalnym, migracji, wydłużania życia), ekonomicznych (m.in. dostępu do rynku pracy, usług, mieszkania) jak i społeczno-kulturowych (m.in. zmiany wzorców prokreacyjnych, bogacenia się społeczeństwa). Cechą wyróżniającą obecne zmiany ludnościowe w Polsce jest zmniejszanie się liczby Polaków. Niekorzystną sytuację potwierdzają: postępujący proces starzenia ludności, depopulacja obszarów wiejskich oraz znaczącej liczby miast. Za cel przyjęto określenie kierunków zachodzących zmian w zaludnieniu, ruchu naturalnym i migracjach ludności mieszkającej w gminach wiejskich, położonych w Miejskich Obszarach Funkcjonalnych wyznaczonych dla miast wojewódzkich. Badaniami objęte zostały gminy wiejskie należące do 18-tu Miejskich Obszarów Funkcjonalnych (MOF) ośrodków wojewódzkich, wyznaczonych przez prof. P. Śleszyńskiego. Analizą czasową objęto lata 2002–2017. W badaniu posłużono się metodą typów rozwoju ludnościowego Webba, która pozwala określić relacje między przyrostem naturalnym i saldem migracji. Przeprowadzone grupowanie wykazało, iż obecnie szczególnie ważnym czynnikiem rzutującym na liczebność mieszkańców w większości gmin wiejskich skupionych wokół rdzenia, jest notowane dodatnie saldo migracji, przeważające nad dodatnim przyrostem naturalnym. Charakterystyczną cechą badanych obszarów jest także znaczne ich wewnętrzne zróżnicowanie przestrzenne pod względem analizowanych wskaźników ludnościowych, jak i składowych przyrostu rzeczywistego, co będzie warunkować odmiennie przebiegające w nich procesy rozwojowe w przyszłości.
    Demographic processes, under stable economy conditions, as a rule are characterized by a low pace. The present size and structure of population of Poland are a consequence of past and present demographic processes (Inter alia changes in vital statistic, migrations, extending of life, fertility), economic processes (inter alia an access to the labor market, services, housing) , as well as of socio-cultural processes (inter alia changes in procreation patterns, the increasing wealth of the society). A distinctive feature of the population changes in Poland is a decreasing number of Polish people. The disadvantageous situation is supported by: progressing population ageing, depopulation in rural areas and a significant number of cities. The adopted aim was to identify the direction of occurring changes in population, vital statistic and migrations of population inhabiting rural communes located in Functional Urban Areas appointed for provincial capitals. The research concerned rural communes belonging to 18 Functional Urban Areas (FUA) of provincial centers, distinguished by Prof P. Śleszyński. The timing analysis covered the time period of 2002-2017. The research applied method of the population development types by J.W.Webb, which enables to identify the links between natural increase and migration rate. The conducted grouping has proved that presently a particularly important factor, which effects the number of habitants of most of the rural communes centered around the core, is the recorded positive migration balance, predominating over positive natural increase. The characteristic feature of the areas under the research is also their considerable internal diversification in respect of analyzed ratios.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica; 2020, 15; 165-179
    2084-5456
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Demographic Safety in Dolnośląskie Voievodeship in the Years 2010-2018
    Bezpieczeństwo demograficzne w województwie dolnośląskim w latach 2010–2018
    Autorzy:
    Ładysz, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139728.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
    Tematy:
    bezpieczeństwo demograficzne
    jednostki rozwojowe (aktywne)
    jednostki regresyjne (nieaktywne)
    młode
    stabilne
    starzenie się demograficzne
    przyrost naturalny
    migracja
    struktura ludności
    demographic safety
    development units (active)
    regression units (inactive)
    young
    stable
    ageing demographically in demographic terms
    natural increase
    actual increase
    migration
    population structure
    Opis:
    Demographic phenomena have a major impact on the socio-economic development of Dolnośląskie Voivodeship. The number and structure of the population and the level of the actual increase are of special importance. The objective of this article was to show population changes affecting the level of demographic safety in a given unit against the changes taking place in Poland in the years 2010–2018. The demographic typology by Webb and Osanna triangle was used to capture the similarities and differences in the spatial structure. The methods used allowed to determine the demographic type of Dolnośląskie Voivodship and the reasons for the deepening demographic problems of the region, which will have a negative impact on the labor supply and opportunities for further development of the voivodship.
    Zjawiska demograficzne mają silny wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy województwa dolnośląskiego. Szczególne znaczenie mają liczba i struktura ludności oraz poziom przyrostu rzeczywistego. Celem artykułu było przedstawienie zmian liczby ludności wpływających na poziom bezpieczeństwa demograficznego badanej jednostki na tle zmian zachodzących w kraju w latach 2010–2018. W celu uchwycenia podobieństw i różnic w strukturach przestrzennych posłużono się typologią demograficzną Webba oraz zastosowano trójkąta Osanna. Zastosowane metody pozwoliły na określenie typu demograficznego województwa dolnośląskiego oraz przyczyn pogłębienia się problemów demograficznych tego regionu, co będzie wpływało negatywnie na podaż pracy i możliwości dalszego rozwoju województwa.
    Źródło:
    Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2019, 13, 1; 128-140
    1896-8848
    2450-3436
    Pojawia się w:
    Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Natural phenolic acids may increase serum estradiol level in ovariectomized rats
    Autorzy:
    Zych, Maria
    Folwarczna, Joanna
    Trzeciak, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040548.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Biochemiczne
    Tematy:
    rat
    estradiol
    p-coumaric acid
    chlorogenic acid
    body mass
    caffeic acid
    ferulic acid
    Opis:
    Natural phenolic acids are commonly present in plants consumed in the diet. Recently we have observed that different natural phenolic acids exert differential effects on the body mass gain in ovariectomized and non-ovariectomized female rats. The aim of the present study was to investigate the effects of ferulic, caffeic, p-coumaric and chlorogenic acids on serum estradiol and total cholesterol levels in ovariectomized and non-ovariectomized rats. The experiments were carried out on 3-month old female Wistar Cmd:(WI)WU rats, divided into following groups (n=8 in each group): non-ovariectomized control rats and non-ovariectomized rats receiving ferulic, caffeic, p-coumaric or chlorogenic acids, sham-operated control rats, ovariectomized control rats and ovariectomized rats receiving the same phenolic acids. The phenolic acids were administered at a dose of 10 mg/kg p.o. daily for 4 weeks. Serum estradiol and total cholesterol levels on the next day after the last administration of the phenolic acids were examined. The phenolic acids did not affect serum estradiol or total cholesterol levels in non-ovariectomized rats. In ovariectomized rats, caffeic acid and to a lesser extent p-coumaric acid increased serum estradiol level, which effect correlated with a decreased body mass gain. All the phenolic acids decreased serum cholesterol level in ovariectomized rats. Concluding, the anti-obesity activity of some phenolic acids may be, at least partially, connected with estrogenic pathways.
    Źródło:
    Acta Biochimica Polonica; 2009, 56, 3; 503-507
    0001-527X
    Pojawia się w:
    Acta Biochimica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Demographic determinants of the regional development in Eastern Poland
    Demograficzne uwarunkowania rozwoju regionalnego w Polsce Wschodniej
    Autorzy:
    BUGOWSKI, Łukasz Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/435038.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    regional development
    demographic process
    demographic structure
    natural population increase
    migrations
    Eastern Poland
    rozwój regionalny
    procesy demograficzne
    struktura demograficzna
    naturalny ruch ludności
    migracje
    Polska Wschodnia
    Opis:
    Demographic potential is one of the crucial factors creating human capital as the population structure, vital statistics and migration determine the quality and quantity of human resources. Demographic factors create opportunities or limit broadening of knowledge and skills and condition socio-economic activity. In other words, demography can foster or block regional development. In the article, the following hypothesis will be verified: Demographic processes are a barrier to the development of regions in Eastern Poland. The main objective of the article is to analyse the spatial diversity of demographic phenomena in Eastern Poland, along with identifying areas with unfavourable demographic conditions of development. The latter objective will be implemented by carrying out the analysis at the level of subregions, not regions, which will enable a more precise analysis of negative demographic phenomena. The article uses the method of linear ordering of objects in compliance with Z. Hellwig’s taxonomic measure of development. In addition, a comparative analysis of the main demographic processes in 2010, 2013 and 2016 in Eastern Poland was carried out. The main source of the data used in the article was Statistics Poland (Local Data Bank). The analysis makes it possible to conclude that in the years between 2010 and 2016 an increase in the demographic burden resulting from the aging population was observed in Eastern Poland. In addition, the ratio of net migration is negative and sub-replacement fertility rate is common in the majority of subregions. However, the study at the level of subregions allows concluding that Eastern Poland is diverse in terms of the intensity of demographic processes related to depopulation and ageing of the population.
    Potencjał demograficzny jest jednym z kluczowych czynników tworzących kapitał ludzki, ponieważ struktura populacji, ruch naturalny ludności i migracja decydują o jakości i ilości zasobów ludzkich, które współcześnie stanowią jeden z najistotniejszych czynników rozwoju regionalnego. Czynniki demograficzne stwarzają bowiem możliwości (lub ograniczają) poszerzenia zasobu wiedzy i umiejętności oraz warunkują aktywność społeczno-ekonomiczną, co w konsekwencji oddziałuje na poziom rozwoju regionalnego W artykule zostanie zweryfikowana następująca hipoteza: procesy demograficzne są barierą rozwoju regionów Polski Wschodniej. Głównym celem artykułu jest analiza przestrzennego zróżnicowania zjawisk demograficznych w Polsce Wschodniej, zaś celem cząstkowym jest identyfikacja obszarów o niekorzystnych demograficznych uwarunkowaniach rozwoju. Realizacji drugiego celu służy przeprowadzanie analizy na poziomie podregionów, nie zaś regionów, co pozwoli na dokładniejsze określenie obszarów o niekorzystnych zjawiskach demograficznych. W artykule została zastosowana metoda liniowego porządkowania obiektów z wykorzystaniem taksonomicznej miary rozwoju Z. Hellwiga. Ponadto została przeprowadzona analiza porównawcza głównych zjawisk demograficznych w 2010, 2013 i 2016 w Polsce Wschodniej. Podstawowym źródłem danych wykorzystanych w artykule był Główny Urząd Statystyczny (Bank Danych Lokalnych). Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, że w latach 2010-2016 w Polsce Wschodniej zaobserwowano wzrost obciążenia demograficznego będącego rezultatem starzenia się społeczeństwa. Ponadto współczynnik salda migracji przyjął wartości ujemne w większości podregionów, zaś współczynnik dzietności jest znacznie poniżej progu zastępowalności pokoleń. Jednakże badanie na poziomie podregionów pozwala stwierdzić, że Polska Wschodnia jest zróżnicowana pod względem intensywnośc
    Źródło:
    Economic and Environmental Studies; 2019, 19, 2; 163-183
    1642-2597
    2081-8319
    Pojawia się w:
    Economic and Environmental Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fauna sposobem podnoszenia przyrodniczej atrakcyjności turystycznej obszaru
    Fauna as a way to increase natural tourist attractiveness of a specific area
    Autorzy:
    Graja-Zwolinska, S.
    Raczkiewicz, E.
    Spychala, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/882632.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
    Tematy:
    atrakcje turystyczne
    zwierzeta
    fauna
    atrakcje przyrodnicze
    atrakcyjnosc turystyczna
    Źródło:
    Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2013, 15, 4[37]
    1509-1414
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Foliar applied biopreparations as a natural method to increase the productivity of garden thyme (Thymus vulgaris L.) and to improve the quality of herbal raw material
    Autorzy:
    Kwiatkowski, C.A.
    Haliniarz, M.
    Harasim, E.
    Kołodziej, B.
    Yakimovich, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/12705176.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
    Opis:
    The aim of this experiment was to determine the effects of three foliar biopreparations applied once or twice (growth stimulant Bio-algeen, fertilizer Herbagreen Basic, and Effective Microorganisms in the form of EM Farming spray) on yield and quality of herbal raw material of organically grown garden thyme (Thymus vulgaris). It was proved that the Bio-algeen had an effect on increasing thyme productivity, whereas Effective Microorganisms had no impact at all on herb yield. The beneficial action of biopreparations was more evident under favorable hydrothermal conditions over the study period than under unfavorable conditions. The biopreparations stimulated an increase in the essential oil content in the thyme herb. Bio-algeen, especially when applied twice, had the greatest positive influence on the quality of raw material, Effective Microorganisms were found to have a smaller effect (positive and negative), whereas Herbagreen Basic had positive effect on thyme yield and essential oil content. The effect of Bio-algeen, and to a lesser extent that of Effective Microorganisms, on the content of natural antioxidants (phenolic acids, polyphenols) in the thyme raw material and, moreover, its impact on free radical scavenging and antioxidant activity should be considered to be a particularly valuable finding. Due to application of the Bio-algeen, herbal raw material characterized by the best health-promoting parameters can be obtained.
    Źródło:
    Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus; 2020, 19, 1; 107-118
    1644-0692
    Pojawia się w:
    Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Planowanie małej retencji w lasach w oparciu o naturalne czynniki zwiększające zasoby wodne
    Planning of Small Retention in Forests Based on Natural Factors that Increase Water Resources
    Autorzy:
    Kocięcka, J.
    Liberacki, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813778.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    mała retencja
    stawy
    zasoby wodne
    tamy bobrowe
    Puszcza Zielonka
    small retention
    ponds
    water resources
    beaver dams
    Opis:
    Wielkopolska należy do jednych z najbardziej deficytowych pod względem zasobów wodnych obszarów w kraju. Obecny rozkład opadów atmosferycznych oraz występowanie coraz wyższych temperatur przyczynia się do pogłębiania niekorzystnego bilansu wodnego. Niezwykle ważne zatem jest zwiększanie zasobów wodnych obszaru. W tym celu realizowane są programy małej retencji. Pomimo licznych dowodów na potrzebę ich wdrażania na obszarach leśnych oraz unijnych dofinansowań, z realizacją programów zwiększających retencję związanych jest wiele problemów. W nadleśnictwach brakuje ekspertów z dziedziny hydrologii oraz odpowiednich baz danych umożliwiających wytypowanie potencjalnych miejsc do realizacji inwestycji. W takich przypadkach przy doborze odpowiedniej lokalizacji do wykonania urządzeń piętrzących przydatna może być obserwacja i analiza procesów kształtujących w sposób naturalny retencję wodną. W szczególności warto zwrócić uwagę na czynnik zoogeniczny jakim jest działalność bobra europejskiego. W pracy dokonano oceny wielkości retencji wywołanej przez gatunek Castor fiber oraz możliwości wykorzystania w przyszłości opuszczonych przez niego stanowisk do budowy urządzeń piętrzących. Badania przeprowadzono w Parku Krajobrazowym Puszcza Zielonka na odcinku rzeki Trojanki od obszaru źródliskowego – Stawów Huckich do przekroju zamykającego – Jeziora Zielonka. Prace terenowe obejmowały m.in. inwentaryzację zapór na cieku utworzonych przez bobra europejskiego. Szczegółowe pomiary przeprowadzono na piętrzeniu zlokalizowanym na jednym ze Stawów Huckich, gdzie odnotowano największą aktywność gatunku. W ramach badań wykonano za pomocą drona zdjęcia lotnicze zbiornika. Przy zastosowaniu echosondy i sprzętu geodezyjnego wykonano również pomiary batymetryczne. Uzyskane wyniki głębokości poddano testowi Shapiro-Wilka w programie Statistica celem zweryfikowania hipotezy o zgodności rozkładu wykonanych sondowań zbiornika z rozkładem normalnym. Następnie przy pomocy programu QGIS opracowano ortofomapę Stawów Huckich, mapę batymetryczną badanego stawu 1 oraz numeryczny model jego dna. Obliczono również ilość zgromadzonej w nim wody oraz określono o ile zwiększa się retencja w badanym zbiorniku na skutek działalności bobra europejskiego. Przeprowadzone badania wykazały, iż naturalne przetamowanie na stawie przyczynia się do zwiększenia zasobów wodnych nawet o 6000 m3 (29%). Stwierdzono również, że bóbr europejski instynktownie wybiera miejsca do budowy tam w lokalnych zwężeniach i wypłyceniach cieku Trojanka. Uzyskuje tym samym jak największą powierzchnię zalewu stosunkowo małym nakładem pracy. Lokalizacje do budowy piętrzeń wybierane przez gatunek są idealnym miejscem do realizacji inwestycji z zakresu małej retencji wodnej. Proponuje się zatem stworzenie w nadleśnictwach w oparciu o system geoinformacji szczegółowej bazy danych istniejących tam bobrowych. Po opuszczeniu stanowisk przez bobra europejskiego należy zastanowić się nad wykorzystaniem ich lokalizacji do realizacji inwestycji zwiększających retencję.
    Greater Poland Voivodeship is one of the regions that faces the highest water scarcity in the country. The current distribution of precipitation and higher temperatures are the cause of the increasing unfavorable water balance. It is extremely important to increase the water supplies of the area. To do so, several programs of small retention have been implemented. Despite much evidence for the need of the programs in the forest areas, as well as many donations from the European Union for that cause, there have been many issues involved. Forestry management lacks experts in the field of hydrology, as well as the database that would make it possible to identify areas for the investment. In those cases, the observation and analysis of the processes of natural water retention are very useful for finding the location for the water raising installations. In particular, it is worth taking into account the zoological factor of the European beaver activity. In this analysis, the retention capability created by the Castor fiber species along with the possibility of transforming abandoned dams built by the beavers into water raising installations have been evaluated. Research has been conducted in the Puszcza Zielonka Landscape Park from the source of the Trojanka river (Huckie Ponds) to the mouth of the river at Lake Zielonka. Fieldwork included among the others dam inventories on the path created by European beavers. Detailed measurements have been made on water raising installations located on one of the Huckie Ponds, where beaver’s highest activity has been observed. The drone pictures of the reservoir have been taken as a part of the research. The bathymetrical measurements have been made with the use of fathometer and geodesic equipment. The depth measurements were Shapiro-Wilk tested in the Statistica software to verify the hypothesis of the normality of the measurements of the bathometer. Next, an orthophoto of the Huckie Ponds and a bathymetric map of Pond 1 with its numeric model of the bottom have been developed using the QGIS program. The amount of water gathered in the reservoir, as well as the increase of retention levels caused by European beaver activity have been calculated. Research proved that the natural dam system causes water levels to increase up to 6000 m3 (29%). It was also stated that the European beaver chooses narrow and shallow parts of the Trojanka river to build the dams. Thanks to that, with relatively less effort, beavers gain bigger surface area throughout the river. The locations chosen by beavers to build water raising installations are perfect for the small retention investments. I suggest creating a database in the forestry based on the geographic information systems of the existing beaver dams. The use of the location of the abandoned beaver dams should be taken into consideration in the investments that aim at increasing the retention levels.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 2; 1302-1317
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Innowacyjne technologie i perspektywiczne działania dla poprawy energochłonności i efektywności w górnictwie skalnym
    Innovative technologies and prospective actions aiming at energy consumption reduction and energy efficiency increase in natural stone mining
    Autorzy:
    Bednarczyk, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/169855.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    innowacje
    górnictwo skalne
    energochłonność
    zużycie energii
    rock mining
    energy consumption
    innovation
    Opis:
    W artykule wskazano ważniejsze osiągnięcia technologiczne i organizacyjne górnictwa skalnego, które stanowią podstawę pełnego zabezpieczenia dynamicznego wzrostu zapotrzebowania na surowce i materiały budowlane. Przedstawiono czynniki warunkujące perspektywiczny rozwój przez zastosowanie technologii informatycznych do identyfikacji warunków oraz sterowania i adaptacyjnej optymalizacji procesów w układach wydobywczo-przeróbczych. Główna część artykułu dotyczy działań w zakresie zmniejszenia energochłonności z wykorzystaniem metod i środków zawartych pod nazwą „Inteligentna Energia”.
    Important technological and organizational achievements of natural stone mining industry have been presented in the paper. These achievements are the basis which secures the dynamic growth of demand for natural stone and construction materials. The factors conditioning prospective development through application of information technologies to identify conditions, control and adaptive optimization of processes in mining and processing systems have been discussed. The main part of the article describes actions concerning reduction of energy consumption with the use of methods and means known as “Intelligent Energy”.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2011, 52, 6; 107-114
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wzrost powierzchni naturalnego odnowienia świerka pospolitego (Picea abies L. Karst.) na Pojezierzu Kaszubskim w latach 2002-2012
    Increase of natural regeneration area of Norway spruce (Picea abies L. Karst.) in the Kaszuby Lake District during the decade 2002-2012
    Autorzy:
    Szydlarski, M.
    Modrzyński, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1312035.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Badawczy Leśnictwa
    Tematy:
    lesnictwo
    drzewa lesne
    swierk pospolity
    Picea abies
    odnowienia naturalne
    Pojezierze Kaszubskie
    natural regeneration stock-taking
    natural range
    silviculture
    northern Poland
    Opis:
    The Kaszuby Lake District is located beyond the natural range of Norway spruce, however its share in local forest stands is considerable (14.8%) and its vitality and growth are here not less than within the natural range. The study presents the results of stock-taking of natural regeneration of Norway spruce in this region in year 2002 and 2012 and the relevant silvicultural recommendations. The stock of spruce natural regeneration was taken using the electronic database of the Regional Headquarters of State Forests in Gdańsk. The regeneration was put into following categories: seedlings (height below 0.5 m), lower advanced growth (height above 0.5 m and DBH below 7 cm), higher advanced growth (height above 3 m and DBH above 7 cm) and undergrowth (with dominating self sown spruce). In total 20 834 ha of Norway spruce natural regenerations were listed in year 2002 and 26 016 ha in year 2012 (increase by 24.9%). Most of them occur in fresh sites suited for mixed deciduous forests (LMśw) – in years 2002 and 2012 respectively 52.5% and 50.1%, and fresh sites suited for mixed coniferous forests (BMśw) – in years 2002 and 2012 respectively 30.4% and 32%. The increase of natural regeneration of Norway spruce in this period was connected with the 23.6% decrease in volume of spruce stands in age of above 40 years. Majority of spontaneously arriving spruce regenerations turn to the undergrowth, because of unfavorable light conditions under canopy and much to high density of seedlings and advanced growth. Good quality advanced growth on suited forest sites should be uncovered by thinning cuttings and consequently included into the future multispecies stands, with Norway spruce share up to 30%.
    Źródło:
    Leśne Prace Badawcze; 2015, 76, 1; 66-72
    1732-9442
    2082-8926
    Pojawia się w:
    Leśne Prace Badawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena możliwości wytwarzania spienionego polistyrenu modyfikowanego cząstkami naturalnymi dla zwiększenia wytrzymałości i zdolności do pochłaniania dźwięku
    Evaluation of ability to produceexpanded polystyrene modified with natural particles in order to increase polystyrene’s strength and ability to sound absorb
    Autorzy:
    Bazan, P.
    Kuciel, S.
    Dziechciowski, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/278342.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników
    Tematy:
    polistyren
    cząstka naturalna
    spienianie
    modyfikacja polimerów
    pochłanianie dźwięku
    właściwości akustyczne
    właściwości wytrzymałościowe
    polystyrene
    natural particle
    foaming
    polymer modification
    sound absorption
    acoustic properties
    strength properties
    Opis:
    W pracy oceniono możliwości wytworzenia polistyrenu spienionego modyfikowanego mikrocząstkami mikrocelulozy, zmielonej łupiny orzecha włoskiego, skrobi i wulkanicznego, porowatego tufu. Określono wpływ dodatków na właściwości wytrzymałościowe przy ściskaniu, jednorodność kompozycji oraz wpływ sezonowania na właściwości. Następnie wykonano badania współczynnika pochłaniania dźwięku oraz oceniono możliwość zastosowania takich kompozytów.
    In the work evaluation of ability to produce expanded polystyrene modified by microparticles of cellulose, milled rind of walnut, starch and volcanic, porous tuff was rated. Then the influence of additives on the properties of the compressive strenght, homogeneity of the composition and the influence of seasoning on properties was defined. Next, a coefficient test of sound absorption was performed, and lastly, possibility of using such composites was evaluated.
    Źródło:
    Przetwórstwo Tworzyw; 2014, [R.] 20, nr 6 (162), 6 (162); 477-481
    1429-0472
    Pojawia się w:
    Przetwórstwo Tworzyw
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Increase in attractivity of natural sciences in primary education
    Autorzy:
    Rychtera, Jiří
    Hásek, Roman
    Bílek, Martin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472590.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    natural sciences,
    compulsory school attendance, motivational Chemistry lessons,
    quick-process experiments analysis
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Biologiae Pertinentia; 2017, VII; 61-67
    2083-7267
    2450-3487
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Biologiae Pertinentia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ przyrostu naturalnego i salda migracji stałych ludności na wzrost liczby mieszkańców Płocka w latach 1946-2015
    The impact of the natural growth and permanent migration balance on the increase of the population of the city of Plock in 1946-2015
    Autorzy:
    Rakowski, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/466338.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    ruch naturalny ludności
    migracje
    przyrost rzeczywisty
    natural movement of the population
    migrations
    real increase
    Opis:
    W artykule autor analizuje przyrost naturalny i migracje ludności Płocka i omawia ich wpływ na wzrost ludności miasta. Udowadnia, że w poszczególnych podokresach zmieniało się ich znaczenie w przyroście rzeczywistym ludności. Najwyższy przeciętny roczny przyrost mieszkańców następował w okresie intensywnego uprzemysławiania (1956-1975) oraz w okresie początkowego pełnienia funkcji wojewódzkiej (1976-1989) przez miasto. Po utracie tych funkcji i zmianie sytuacji demograficznej w kraju od 1999 r. miasto powoli traci mieszkańców na skutek malejącego przyrostu naturalnego i przewagi odpływu ludności nad napływem. Jednocześnie w strefie podmiejskiej Płocka, jak i innych miast w kraju, następuje wzrost liczby mieszkańców.
    Author of the article analyzes the natural growth and migrations of Plock's population and discusses their impact on the population growth in the city. He proves that in respective sub-periods their significance changed in the real growth rate of the population. The highest average annual growth in the number of the inhabitants occured during intensive industrialization (1956-1975) and at the beginning of the voivodeship function of the city (1976-1989). After these functions have been lost, and the demographic situation in Poland has changed since 1999, the city slowly loses its inhabitants due to a decline in natural growth and the predominance of population's outflow over inflow. Yet, at the same time, the number of inhabitants in the suburbs of Plock, as well as of other Polish cities, increases.
    Źródło:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2017, 9; s. 54-76
    0860-5637
    Pojawia się w:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rynek LNG w Europie a niekonwencjonalne źródła gazu ziemnego
    Europes LNG market versus unconventional natural gas sources
    Autorzy:
    Kaliski, M.
    Krupa, M.
    Sikora, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/300198.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    LNG
    niekonwencjonalne źródła gazu
    wzrost popytu
    podaż
    bezpieczeństwo energetyczne
    Polska
    Rosja
    Unia Europejska
    rynek amerykański
    gaz ziemny
    dostawy
    surowce energetyczne
    scenariusze
    terminal
    gazoport
    unconventional natural gas sources
    demand increase
    supply
    energy security
    Polska
    Russia
    European Union
    American market
    natural gas
    energy mix
    energy sources
    fossil fuels
    scenario
    hub
    Opis:
    Rola gazu ziemnego jako surowca energetycznego rośnie na świecie bardzo gwałtownie. Od jesieni 2008 r. światowa równowaga podaży i popytu zmieniła się znacząco, szczególnie na rynku amerykańskim. Do niedawna prognozy wskazywały na to, że przyszły potencjał popytu LNG w stosunku do szacowanych wielkości podaży tego surowca na rynkach światowych będzie wyższy o około 35 mld m3. Najbardziej konkurencyjnym regionem miał być "Rynek Oceanu Atlantyckiego" gdzie przewidywano dostępną podaż na ok. 150-160 mld m3 gazu ziemnego w formie ciekłej a potencjał popytu miał osiągnąć poziom nawet 225-230 mld m3 gazu ziemnego. W takich okolicznościach Europa mogłaby "w rzeczywistości" kupić maksymalnie 80-90 mld m3 gazu ziemnego w formie LNG bez przepłacania za ten rodzaj surowca. Ostatnie informacje wskazują na możliwość wzrostu znaczenia wydobycia gazu z pokładów węgla (coal bed methane), gazu z łupków bitumicznych (shale gas) oraz gazu uwięzionego w izolowanych porach skalnych (tight gas) w Szwecji, Polsce i Niemczech. Wzrost produkcji gazu ze źródeł niekonwencjonalnych w następnej dekadzie zmieni sytuację rynkową. Podczas gdy sytuacja na rynku LNG już się zmieniła, bo pojawiają się czynniki, które będą mieć dodatkowy wpływ na rynek LNG. W artykule omówiono bilans gazu łącznie z LNG dla rynku europejskiego i zwrócono uwagę na możliwy wpływ przyszłej produkcji z niekonwencjonalnych źródeł.
    The role of natural gas in the world's energy supply is growing rapidly. Since the autumn of 2008, the global LNG supply/demand balance has changed dramatically especially in the US. Forecasts showed, that in the future potential world demand for LNG will be higher then supply over about 35 bln m3. The most competitive region will be "Atlantic Ocean market" where there is estimation for available supply for ca. 150-160 bln m3 natural gas in liquid form and potential demand which will reach the level of even 225-230 bln m3 natural gas. In such circumstances Europe could "in reality" buy max. 80-90 bln m3 natural gas in LNG form without additional overpayment for such commodity. Recent announcements evaluate increase of the CBM, "tight sand gas" and "shale gas" production to 2020 by major players i.e. Sweden, Poland and Germany. These new players could or will ensure shale gas production growth in the next decade. Marekt situation is developing rapidly. While the LNG situation is changing dramatically and there are the factors which are additionally expected to the great influence on the LNG market. Authors discuss the LNG balance for the European market. Article focuses on possible influence of unconventional gas in Europe which will be evaluated together with LNG supply/ demand balance.
    Źródło:
    Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2010, 27, 1--2; 207-215
    1507-0042
    Pojawia się w:
    Wiertnictwo, Nafta, Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Udoskonalone rębnie jako środek do zwiększenia produkcji drewna w leśnictwie zgodny z postulatami zachowania sił wytwórczych przyrody
    Improved felling system as means to increase timber production in forest enterprises in line with requirements for preservation of natural productivity
    Autorzy:
    Chodzicki, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/816369.pdf
    Data publikacji:
    1960
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Źródło:
    Sylwan; 1960, 104, 09
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Comparative Study of Carvones from Various Essential Oils and Their Ability to Increase the Stability of Fat-Containing Products
    Autorzy:
    Frolova, Nataliia
    Yushchenko, Nataliia
    Korablova, Olga
    Voitsekhivskyi, Volodymyr
    Ocheretna, Alona
    Synenko, Tetiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1839130.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    essential oil
    preparative isolation
    carvone isomer
    oxidation processes
    natural antioxidants
    Opis:
    Carvone is a key component of essential oils from the Anethum graveolens L. (dill) and Mentha spicata L. (mint) plants. It was obtained in pure form by preparative isolation from the Mentha spicata essential oils. It has been established that essential oils contain carvone in various optically active forms. The essential oil of dill contains d-(R)-carvone (right-rotating isomer form) with a specific rotation of the plane of polarization [α]D + 62.5 + 0.05; mint essential oil from Mentha spicata contains l-(S)-carvone (left-rotating isomer form) with a specific rotation of the plane of polarization [α]D – 63.2 + 0.05. An organoleptic analysis reliably determined the aromatic characteristics of carvone: (S)-carvone of dill essential oil has a spicy aroma of fresh dill, in turn (R)-carvone of mint essential oil from Mentha spicata – has the aroma of cumin with menthol tones. The research of the method of accelerated oxidation proved that the introduction of antioxidants in the form of optical isomers into sunflower oil leads to an increase in the concentration of fat-containing products by 2.4–3.0 times by the values of peroxide number and 1.5–1.7 times by the values of acid number, in comparison with control. Comparing the effect of carvone optical isomers among themselves by the oxidation dynamics of fat-containing products, it was found that in general their protection effect is similar. However, the leftward carvone shows a higher effect on the resistance of sunflower oil as compared with the rightward carvone. Except for the protection from oxidation, the optical isomers of carvone can have a physiological effect on a human body. Thus, the optical isomers of carvone can add certain aromas to foodstuffs, and when functional fat-containing products are created, it is possible to use both optical forms of carvone, depending on the orientation of a new functional product.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2021, 22, 3; 239-248
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ przyrostu naturalnego i salda migracji stałych ludności na wzrost liczby mieszkańców Płocka w latach 1946-2015 / The impact of the natural growth and permanent migration balance on the increase of the population of the city of Plock in 1946-2015
    Autorzy:
    Rakowski, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/466696.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Opis:
    Streszczenie: W artykule autor analizuje przyrost naturalny i migracje ludności Płocka i omawia ich wpływ na wzrost ludności miasta. Udowadnia, że w poszczególnych podokresach zmieniało się ich znaczenie w przyroście rzeczywistym ludności. Najwyższy przeciętny roczny przyrost mieszkańców następował w okresie intensywnego uprzemysławiania (1956-1975) oraz w okresie początkowego pełnienia funkcji wojewódzkiej (1976-1989) przez miasto. Po utracie tych funkcji i zmianie sytuacji demograficznej w kraju od 1999 r. miasto powoli traci mieszkańców na skutek malejącego przyrostu naturalnego i przewagi odpływu ludności nad napływem. Jednocześnie w strefie podmiejskiej Płocka, jak i innych miast w kraju, następuje wzrost liczby mieszkańców.Słowa kluczowe: ruch naturalny ludności, migracje, przyrost rzeczywistySummary: Author of the article analyzes the natural growth and migrations of Plock’s population and discusses their impact on the population growth in the city. He proves that in respective sub-periods their significance changed in the real growth rate of the population. The highest average annual growth in the number of the inhabitants occured   during   intensive  industrialization (1956-1975) and at the  beginning of the voivodeship function of the city (1976-1989). After these functions have been lost, and the demographic situation in Poland has changed since 1999, the city slowly loses its inhabitants due to a decline in natural growth and the predominance of population's outflow over inflow. Yet, at the same time, the number of inhabitants in the suburbs of  Plock, as well as of other Polish cities, increases.Keywords: natural movement of the population, migrations, real increase
    Źródło:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2018
    0860-5637
    2657-7704
    Pojawia się w:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Increase of the technogenic and ecological safety of the natural gas transportation due to displacement of explosive mixtures with nitrogen
    Autorzy:
    Mandryk, O.
    Vytyaz, O.
    Poberezhny, L.
    Mykhailiuk, Y.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818487.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Komputerowej Nauki o Materiałach i Inżynierii Powierzchni w Gliwicach
    Tematy:
    environmental impact
    modelling numerical method
    gas dynamics
    explosive mixture
    natural gas displacement
    nonstationary process
    sequential gas pumping
    CNG vessel
    wpływ środowiska
    modelowanie metodą numeryczną
    dynamika gazów
    mieszanina wybuchowa
    wypieranie gazu ziemnego
    proces niestacjonarny
    sekwencyjne pompowanie gazu
    Opis:
    Purpose: To ensure technological and environmental safety it is proposed to use the technology of purging pipeline with compressed nitrogen. Design/methodology/approach: The purpose of the calculation is: to get the graph of the concentration distribution (in volume fraction) of nitrogen and natural gas components depending on the distance from the injection point of nitrogen and the duration of the purge process, to determine of parameters of a non-stationary process, and to establish the optimal parameters of the purging process under conditions of the given flow chart. Findings: In the process of displacement of natural gas, the velocity of the front of nitrogen is one of the main quantities that significantly affect the quality of displacement. To assess the actual technological schemes for transporting natural gas, it is necessary to select the velocity of displacement of explosive mixtures. Research limitations/implications: This technology should be implemented in the conditions of a nitrogen pressure higher than 0.25 MPa. Practical implications: Most favourable conditions for the complete displacement of air and subsequent replacement of nitrogen with natural gas were observed for pressures higher from 1.0 to 1.5 MPa. Originality/value: Complex calculations of the volume of air displaced with nitrogen and natural gas in the process of filling the pipeline were conducted in the research. Boundary conditions on the concentration of the mixture of nitrogen and natural gas were identified.
    Źródło:
    Archives of Materials Science and Engineering; 2020, 106, 1; 17--27
    1897-2764
    Pojawia się w:
    Archives of Materials Science and Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Application of membranes to treat natural and waste waters: new considerations to reduce fouling and increase recovery Up to 99%
    Zastosowanie membran do oczyszczania wody i ścieków: nowe aspekty zmniejszenia zanieczyszczenia i zwiększenia odzysku do 99%
    Autorzy:
    Pervov, A.
    Andrianov, A.
    Gorbunova, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/400299.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    ścieki bytowe
    nanofiltracja
    odwrócona osmoza
    odzysk
    regeneracja
    domestic wastewater
    fouling-free technologies
    membrane fouling
    nanofiltration
    natural water treatment
    open-channel module
    reclamation
    recovery
    reverse osmosis
    scaling
    spiral wound module
    urban surface water
    zero discharge
    Opis:
    Survey shows that high operational costs of membrane facilities and large amounts of effluents are mainly attributed to fouling and scaling. Research of scaling and fouling mechanisms showed that these processes depend not only on hydraulic and hydrodynamic factors, but on membrane type, material and channel configuration as well. Operational parameters of different membrane configurations show that spiral wound modules demonstrate best hydraulic and hydrodynamic characteristics combined with lowest price. Main ways to develop new fouling-free techniques are outlined that require modified "open-chan-nel" spiral wound membranes. Elimination of "deadlocks" as a main cause of scaling and fouling provide new technological approach to develop water treatment techniques without pretreatment facilities and chemicals. Modification of channel provides possibility to reach high recoveries and high supersaturation values due to strong stability of calcium carbonate solutions. Membrane transport is not only purification instrument it is also a reactor to coagulate, concentrate and precipitate water constituents on membrane surface. Several examples of water treatment flow diagrams are presented to demonstrate principles of zero concentrate flow discharge. Coagulated suspended matter after membrane flushes is collected, sedimented and finally dewatered. The dewatered sludge contains averagely 0,8 per cent of initial water. Due to the use of an "open-channel" modules membrane brine flow could be concentrated by many times without a fear of scaling and added to the sludge. Thus the excessive salts and impurities could be withdrawn from water systems together with partially dewatered sludge. Similarly excessive calcium carbonate could be also concentrated in membrane modules and subsequently precipitated, sedimented and dewatered. Solution of fouling problems thus provides a new approach to save operational costs and to increase ecological efficiency of membrane water treatment tools.
    Badania wykazują, iż wysokie koszty eksploatacji urządzeń z zastosowaniem membran i duże ilości odcieków są przypisywane zanieczyszczeniom i odkładaniu się kamienia. Procesy te zależą nie tylko od czynników hydraulicznych i hydrodynamicznych, ale także od rodzaju membran i materiałów użytych do ich budowy. Parametry pracy różnych membran wykazały najlepsze właściwości modułów spiralnych przy najniższej cenie. Przepływ przez membrany nie ogranicza się jedynie do oczyszczania, jest to także reaktor do koagulacji, zatężania i strącania. Zawiesina po procesie koagulacji z procesu czyszczenia membran jest poddana sedymentacji i odwadnianiu. Osad z odwadniania zawiera około 8% wody. Zastosowanie modułów o "otwartych kanałach" powoduje zmniejszenie zagrożenia zanieczyszczenia i odkładania się kamienia. Rozwiązanie problemu zmniejszenia zanieczyszczenia membran pozwoli zmniejszyć koszty pracy instalacji i spowoduje wyższy poziom ekologicznej efektywności narzędzi wykorzystujących technikę membranową.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2011, 24; 17-31
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wzrost produktywności i bezpieczeństwa pracy w kopalniach szansą na funkcjonowanie i rozwój górnictwa węgla kamiennego w Polsce
    Increase of effectiveness and safety of work in mines as a chance for the operation and development of mining industry of hard coal in Poland
    Autorzy:
    Dubiński, J.
    Turek, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/164747.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
    Tematy:
    bezpieczeństwo
    produktywność
    kopalnia
    koszty
    zagrożenia naturalne
    safety
    effectiveness
    mine
    costs
    natural hazards
    Opis:
    Na wstępie przedstawiono dwa problemy badawcze dotyczące produktywności i stanu bezpieczeństwa w kopalniach funkcjonujących w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Postawiono także dwie hipotezy badawcze dotyczące zależności produktywności od kosztów pracy i poziomu natężenia zagrożeń naturalnych. Następnie, dokonano zestawienia i porównania wielkości określonych wskaźników produktywności technicznej i ekonomicznej w odniesieniu do dwudziestu badanych kopalń. Na tej podstawie sporządzono ich ranking oraz zestawiono natężenia różnych zagrożeń naturalnych w badanych kopalniach. Posłużyło to do przeprowadzenia oceny słuszności postawionych hipotez. W oparciu o uzyskane wyniki, podjęto próbę zdefiniowania najważniejszych działań zorientowanych na poprawę bezpieczeństwa pracy i produktywności w kopalniach węgla kamiennego.
    The introduction outlines two research problems concerning the effectiveness and safety of work in mines operating in the Upper Silesian Coal Basin. In addition, two research hypotheses concerning the relation between effectiveness and labour costs as well as the level of natural hazards were proposed. In the nest stage, a summary and comparison of the values of the determined coefficients of technical and economic effectiveness, on the basis of twenty tested mines were prepared. This enabled them to be ranked and classified into a summary of different levels of natural hazards. This, in turn, allowed to evaluate the correctness of the hypotheses. On the basis of the obtained results, efforts were made to define the most important activities to improve work safety and effectiveness in hard coal mines.
    Źródło:
    Przegląd Górniczy; 2014, 70, 4; 1-8
    0033-216X
    Pojawia się w:
    Przegląd Górniczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykorzystanie pyłowego węgla aktywnego oraz selektywnego anionitu do zwiększenia skuteczności usuwania związków organicznych z wody po procesie koagulacji
    An attempt at application of powdered activated carbon and selective anionite to increase effectiveness of organic matter elimination from water after coagulation process
    Autorzy:
    Pruss, A.
    Pruss, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/237892.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
    Tematy:
    oczyszczanie wody
    związek organiczny
    frakcja substancji organicznych filtracja
    adsorpcja na PWA
    wymiana anionowa
    water treatment
    natural organic matter
    organic matter fraction
    filtration
    PAC adsorption
    anion exchange
    Opis:
    Określono możliwość zmniejszenia zawartości ogólnego węgla organicznego (OWO) w wodzie powierzchniowej przez dawkowanie pyłowego węgla aktywnego (PWA) przed filtracją pospieszna i wymianą jonową na selektywnym anionicie DOWEX™ TAN-1. Badania prowadzono równolegle w dwóch przepływowych układach modelowych. Pierwszy składał się z filtru pospiesznego oraz kolumny jonitowej, natomiast drugi z kolumny kontaktowej, przed którą dawkowano PWA, filtru pospiesznego oraz kolumny jonitowej. Do zasilania obu układów wykorzystano wodę po koagulacji w instalacji z flotacją realizowaną w pilotowej skali technicznej o wydajności 25 m3/h, zastosowanej do oczyszczenia wody powierzchniowej o małej zasadowości, dużej zmienności temperatury i okresowo bardzo dużej zawartości substancji organicznych. Na podstawie zmian zawartości w wodzie OWO oraz frakcji substancji organicznych wykazano, że zastosowanie po koagulacji adsorpcji na PWA w ilości do 20 g/m3 oraz po filtracji wymiany jonowej na selektywnym anionicie umożliwiło zmniejszenie ilości OWO w oczyszczonej wodzie do wartości poniżej 1 gC/m3.
    A possibility of TOC reduction in surface water through powdered activated carbon (PAC) dosing prior to the rapid filtration and ion exchange using selective anionite DOWEX™ TAN-1 was determined. The studies were conducted in two parallel flow-through model systems. The first system consisted of a rapid filter and an ion exchange column, while the second included PAC dosage point prior to a contact column, a rapid filter and an ion exchanger. Both systems were supplied with water after coagulation in installation with flotation implemented in a pilot industrial scale of 25 m3/h capacity. It was used for treatment of surface water with low alkalinity, high temperature variation and periodically very high organic content. On the basis of TOC and organic matter content variations in water it was demonstrated that application of adsorption on PAC in doses up to 20 g/m3 after coagulation process, and selective ion exchange following filtration made it possible to reduce the TOC amount in the treated water to the level below 1 gC/m3.
    Źródło:
    Ochrona Środowiska; 2016, 38, 1; 25--28
    1230-6169
    Pojawia się w:
    Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-28 z 28

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies