Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "natural history" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Naturalny przebieg stwardnienia rozsianego
Natural history of multiple sclerosis
Autorzy:
Bonek, Robert
Maciejek, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/766274.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
course
czynniki prognostyczne
disability
multiple sclerosis
natural history
niewydolność ruchowa
prognosis
przebieg kliniczny
przebieg naturalny
stwardnienie rozsiane
Opis:
Multiple sclerosis (MS) is a chronic, inflammatory, autoimmune disease of the central nervous system (CNS) of unknown aetiology. It affects mostly young adults and is characterised by multifocal and temporally scattered CNS damage of varied symptomatology and clinical course, eventually leading to significant motor impairment. Studies of the natural course of MS provide valuable data on the course of the disease in individual stages of multiple sclerosis. They allow to determine the frequency of relapses, duration of remission and, most importantly, to determine the motor disability increase rate and describe demographic and clinical factors of influence on benign or aggressive course of the disease. Data on the subject come mostly from four patient databases (Lyon; London, Ontario; Gothenburg; Vancouver) including from several hundred to five thousand patients. The results obtained from hitherto conducted analyses are often non - uniform. Peak MS morbidity dates between 20 and 39 years of age. In primary progressive multiple sclerosis (PPMS) patients, the disease onset occurs on average 10 years later than in relapsing-remitting multiple sclerosis (RRMS) patients. The initial symptoms have monosymptomatic character in over 75% of patients. Pyramid signs are the most important predictive factor for clinically definite multiple sclerosis (CDMS) development after a clinically isolated syndrome (CIS) episode. The conversion of RRMS to secondary progressive multiple sclerosis (SPMS) occurs on average 10 years after onset of the disease. Significant motor disability develops after 15 - 20 years of multiple sclerosis, the strongest adverse prognostic factor is PPMS.
Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex, SM) jest przewlekłą, zapalną, autoimmunologiczną chorobą ośrodkowego układu nerwowego (OUN) o nieznanej etiologii. Występuje głównie u młodych dorosłych, cechuje się wieloogniskowym i rozsianym w czasie uszkodzeniem OUN, z różnorodną symptomatologią i przebiegiem klinicznym, prowadząc ostatecznie do znacznej niewydolności ruchowej. Badania naturalnego przebiegu SM dostarczają cennych danych dotyczących postępu choroby w poszczególnych postaciach stwardnienia rozsianego. Pozwalają określić częstość rzutów, czas trwania remisji, a przede wszystkim ustalić tempo narastania niesprawności ruchowej oraz ustalić, jakie czynniki demograficzne i kliniczne mają wpływ na łagodny bądź też agresywny przebieg choroby. Dane na temat tego zagadnienia na świecie pochodzą głównie z czterech baz chorych (Lyon, London w Ontario, Gothenburg oraz Vancouver) obejmujących od kilkuset do pięciu tysięcy chorych. Wyniki uzyskane na podstawie przeprowadzonych do tej pory analiz są często niejednorodne. Dotychczas przeprowadzone badania wykazały, że najwyższa zachorowalność na SM ma miejsce pomiędzy 20. a 39. rokiem życia. U chorych z postacią pierwotnie postępującą (PPMS) początek choroby występuje średnio o 10 lat później niż w postaci rzutowo-remisyjnej (RRMS). U ponad 75% pacjentów pierwsze objawy kliniczne mają charakter monosymptomatyczny. Objawy uszkodzenia drogi piramidowej są czynnikiem o najwyższym znaczeniu predylekcyjnym rozwoju rozwoju klinicznie pewnego stwardnienia rozsianego (CDMS) po przebyciu izolowanego zespołu klinicznego (CIS). RRMS ulega konwersji do postaci wtórnie postępującej (SPMS) średnio po 10 latach od wystąpienia pierwszych objawów chorobowych. Po 15 - 20 latach trwania SM dochodzi do rozwoju znacznej niesprawności ruchowej, najsilniejszym niekorzystnym czynnikiem rokowniczym jest PPMS.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2009, 9, 2; 116-125
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grounded Theory and Serendipity. Natural history of a Research
Autorzy:
Konecki, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138431.pdf
Data publikacji:
2008-04-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Grounded theory
Serendipity
Qualitative sociology
Field research
Natural history of research
Sociology of interaction
Social world
Human-animals – non-human animals interactions
Anthropomorphization of animals
Opis:
The paper deals with the issue of “serendipity” (which constitutes the context of discovery) in field research and the analysis of data by using the grounded theory methodology. The thesis of the paper is: the methodology of grounded theory is naturally associated with serendipity. We describe two aspects of serendipity in grounded theory: 1. substantive, and 2. theoretical. We present in the paper serendipity phenomenon by using the case of research on the “social world of pet owners”. We show how the research is developed by a sequence of decisions being made by researchers. The process of emergence of the main analytical category, subcategories and the whole theoretical construction during the long time of the field research and theoretical group analysis is presented, as well as the procedure of coming to unanticipated theoretical conclusions. It was all possible because of the interactional character of serendipity happening during the research in grounded theory style of investigation.
Źródło:
Qualitative Sociology Review; 2008, 4, 1; 171-188
1733-8077
Pojawia się w:
Qualitative Sociology Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Science and Magic in Pliny the Elder's 'Natural History'
Autorzy:
Migdal, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/702944.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
LATIN LITERATURE
MAGIC
PLINY THE ELDER
Opis:
In his 'Natural History' Pliny the Elder aims at presenting various philosophers' views on science and at showing his readers the force of nature. He not only follows the Stoics in regarding god and nature as identical, but also makes use of their notions of sympathy and antipathy that are for him the most important laws of nature. In his system, sympathy and antipathy have the same function as laws of physics and the other sciences in our time. Pliny puts a special emphasis on medicine which, in his view, is a science largely neglected by the Romans, though much needed by them. In order to give people means to cure diseases, he does not hesitate to quote instructions found in textbooks of magic, seeing that medicine is often helpless. He does not, however, trust magic. On the contrary, he believes it to be a false and dangerous art, which arose as a corruption of religion, astrology and medicine. Just as the genuine sciences, magic is based on laws of sympathy, but it misuses them. For Pliny violation of the laws of nature is a crime, and that is why he strongly condemns magic. The 'Natural History' presents a consistent image of the world ruled by sympathy. Though many scholars regard Pliny as superstitious, credulous and unfit for methodical research, in truth, however, he proves to be a rationalistic explorer of the universe and admirer of nature.
Źródło:
Meander; 2005, 60, 2; 184-203
0025-6285
Pojawia się w:
Meander
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rapsodie na temat muzeum historii naturalnej. Marka Diona dyletanckie gry z ekspozycjami przyrody
Rhapsodies on the theme of a natural history museum. Mark Dion’s dilettante play with natural history exhibitions
Autorzy:
Tańczuk, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944328.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
Mark Dion
muzeum przyrodnicze
antropocen
diorama
gabinet osobliwości
natural history museum
Anthropocene
a cabinet
of curiosities
Opis:
Recognised as archives documenting natural research and human impact on nature and biodiversity loss, natural history museums prompt questions about how to explore, interpret and put their collections in context so as to provoke a discussion on the consequences of constructed concepts of nature, pressing ecological issues, and ethical obligations towards nonhuman beings and the next generation. Answers to these questions may be found in the analysis of selected works by Mark Dion who uses museum instruments and collections not so much to criticise the museum itself but to transform it into an agora. The author studies the artist’s works that refer to cabinets of curiosities. She argues that Dion’s Wunderkammer are visual quotations derived from their 16th and 17th century prototypes. Put in a new context, the quotations eliminate boundaries between words and images, theory and practice, art and science, nature and culture. The said quotations of cabinets of curiosities are of preposterous nature. Dion’s ‘mobile dioramas’ and his Ursus Maritimus project (1992–2002) are in turn recognised as subversive works where natural history museum instruments are used to unveil the institutional framework responsible for our seeing of nature and problems of the Anthropocene such as biodiversity loss.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 113, 1; 13-27
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards “The Nature and Secrets of Music”: W. C. Printz and the natural history tradition
Autorzy:
Wessel, Jan Andreas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2122190.pdf
Data publikacji:
2021-11-21
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
W. C. Printz
music historiography
natural history
17th century
Opis:
The present article provides arecontextualization of Wolfgang Caspar Printz’s (1641–1717) landmark music history published in 1690 (Historische Beschreibung der edelen Sing- und Kling-Kunst). later commentators have read it as a primitive, naïve and even failed attempt at writing the history of music. Still, they seem to agree that the text, in virtue of its subject matter, forms part of a canon of music historiography. The present article will seek the interpretative key in the wider intellectual context, outside of the narrow confines of texts about the musical past. It will advance the thesis that Printz built his music historiography from elements of the natural history tradition. Two arguments support this thesis. First, it will be argued that the organization of the material in chapters XIv, Xv and XvI betrays the influence of a classical version of taxonomy closely associated with the natural history tradition. Secondly, that Printz’s inquiry into the purpose of music reveals his reliance on a concept of nature similarly rooted in natural history.
Źródło:
Interdisciplinary Studies in Musicology; 2021, 21; 93-105
1734-2406
Pojawia się w:
Interdisciplinary Studies in Musicology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzeum przyrodnicze jako backteller antropocenu
A natural history museum as a ‘backteller’ of the Anthropocene
Autorzy:
Rybczyńska, Zoriana
Dziubenko, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944291.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
muzeum przyrodnicze
Muzeum Dzieduszyckich we Lwowie
antropocen
backteller
interpretacja muzealna
natural history museum
the State Museum of Natural History in Lviv
the Dzieduszycki Family Museum
Anthropocene
museum interpretation
Opis:
The definition of a natural history museum as an institution continues to evolve following the humanistic reflection on the Anthropocene. This article focuses on the history of the State Museum of Natural History in Lviv, one of the oldest institutions of this type, recently reopened after years of reconstruction. The text seeks to analyse the museum concept and operations through the prism of the contemporary debate on the human–nature–culture relationships. The primary questions include: (1) How was the human–nature relationship depicted in the museum space as the latter evolved into its modern concept? (2) Which problems and motives present in the museum exhibitions seem close to the contemporary challenges and vision of the Anthropocene? (3) What museum interpretations are possible in the context of old natural history collections and the contemporary debate on the museum’s function and its transformation? An important conclusion is that natural history collections not only provide a valuable material for natural research, but are also a significant testimony to changes occurring in the contemporary perception of the human–nature relationship and its impact on political, economic and cultural processes taking place in modern societies.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 113, 1; 116-130
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bivalves the in palaeontological collection of the Natural History Collections of the Biology Department, UAM
Autorzy:
Konwerski, S.
Bloszyk, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/84445.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Wydział Biologii i Ochrony Środowiska. Stowarzyszenie Malakologów Polskich
Źródło:
Folia Malacologica; 2010, 18, 3
1506-7629
Pojawia się w:
Folia Malacologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia naturalna a historia społeczna. Szkic porównawczy
Natural History and Social History. A Comparative Essay
Autorzy:
Łagosz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342341.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
historia naturalna
historia społeczna
zmiana jakościowa
czas
strzałka czasu
koniec historii
totalność historii
historyczność
czasowość
natural history
social history
qualitative change
time
arrow of time
end of history
totality of history
historic nature
temporality
Opis:
W artykule rozważam problem ontycznej różnicy między historią naturalną a historią społeczną. Zagadnienie analizuję w kontekście pięciu kwestii szczegółowych: problemu tempa zmian jakościowych oraz jednorodności czasu, problemu (an)izotropowości czasu, kwestii „końca historii”, zagadnienia całościowości (totalności) dziejów oraz problemu różnicy między historycznością a czasowością. Dochodzę do wniosku, że w aspekcie kategorii czasu (pod względem struktury zmienności) trudno znaleźć istotne różnice między tymi dwoma rodzajami procesów historycznych.
In this paper I undertake the question of differences between natural and social history. I consider five detailed issues: the pace of qualitative changes and homogeneity of time, the arrow of time, the end of history, the totality of history, and the difference between historic nature and temporality. I emphasize that the differences between natural and social history are not ontologically essential.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2015, 3; 335-344
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstęp. Muzeum historii naturalnej w epoce antropocenu?
Introduction. A natural history museum in the Anthropocene?
Autorzy:
Małczyński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944329.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
antropocen
wymieranie gatunków
muzeum przyrodnicze
dziedzictwo nie-ludzkie
taksydermia
the anthropocene
species extinction
nature museum
non-human heritage
taxidermy
Opis:
Pojęcie antropocenu w ostatnich latach zyskało popularność nie tylko w polu nauk przyrodniczych, lecz również w kręgach humanistyki i sztuki (gdzie bywa zresztą kontestowane m.in. ze względu na antropo- i eurocentryczny charakter). Dyskusje na ten temat zorientowane są przede wszystkim na przyszłość. Jeśli pojawia się w nich temat przeszłości, to (jak u Jussiego Parikki) chodzi o „przyszłe przeszłości” (future pasts). Paradoksalnie, myśląc o antropocenie, chcielibyśmy jednak nie tyle patrzeć w przyszłość, ile spojrzeć wstecz. Z perspektywy współczesnych debat, preposteryjnie, zastanowimy się nad przeszłością antropocenu i jej wizualizacjami w muzeach, archiwach i sztuce. Ważnym obszarem naszych eksploracji badawczych będą muzea przyrodnicze, które są swoistymi „nekro-arkami” upamiętniającymi wymarłe gatunki i utraconą bioróżnorodność. Eksponaty muzealne, dioramy, wizualizacje natury, często nieintencjonalnie są przedstawieniami zachodzących zmian i wzrastającego wpływu „czynnika ludzkiego”. Coraz częściej spotykanym zjawiskiem jest np. organizowanie wystaw upamiętniających wymarłe gatunki. W tym kontekście pojawia się m.in. pytanie o rolę muzeów historii naturalnej w konstruowaniu zbiorowej świadomości „nie-ludzkiego dziedzictwa”. Warto zastanowić się także, czy idea muzeum historii naturalnej ma sens w obliczu końca podziału na historię „naturalną” i „ludzką” (Dipesh Chakrabarty). Podobnie archiwa fotograficzne, filmowe i dźwiękowe są zmaterializowaną pamięcią zachodzących zmian. Ich analiza może przyczynić się do rekonstrukcji zmieniających się wyobrażeń natury („alternatywnych przyród”), konstruowanych przedstawień antropocenu.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 113, 1; 10-12
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The collection of terrestrial slugs (Gastropoda: pulmonata) at the Museum of Natural History, Wroclaw University (Poland)
Autorzy:
Wiktor, A.
Jurkowska, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/83814.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Wydział Biologii i Ochrony Środowiska. Stowarzyszenie Malakologów Polskich
Opis:
The collection of terrestrial slugs of the Museum of Natural History, Wroclaw University, comprises 69 descriptive types as well as material representing 172 species mainly from the Northern Hemisphere.
Źródło:
Folia Malacologica; 2007, 15, 2
1506-7629
Pojawia się w:
Folia Malacologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diagnosis and optimal treatment of cystic echinococcosis in relation to the natural history of the parasite
Autorzy:
Pawlowski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/837945.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
Tematy:
Echinococcus granulosus
parasite
calcified cyst
sterile cyst
diagnosis
fertile cyst
cystic echinococcosis
echinococcosis
degenerating cyst
Źródło:
Annals of Parasitology; 1998, 44, 3
0043-5163
Pojawia się w:
Annals of Parasitology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O polifoniczności badania wymiarów kariery. Naturalna historia badania
About poliphonic of research on carrier dimensions. A natural history of the research
Autorzy:
Dymarczyk, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/423786.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Lubuskie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
kariera
liderzy organizacji
wywiad narracyjny
wywiad swobodny
wywiad z użyciem fotografii
techniki projekcyjne
career
the leaders of the organization
narrative interview
deepen interview
interview with photography
projection techniques
Opis:
This article is a result of the author’s afterthought on the problems of possible methodological solutions connected with the examination of spatial dimension of careers of businessmen; managers and entrepreneurs. These afterthoughts were being born during a long, based on interpretative paradigm project of exploration nature. The presented theses in some parts have their source in the assumptions of the primary research, however the majority of ideas and recommendations referring to data gathering methods as well as methods of analysis were worked out during the fieldwork. In the context of the research of the spatial dimensions of careers, the author presents advantages and limitations of research techniques such as: narrative interview, deepen interview, interview based on photography, projecting techniques. The author recommends the application of these few techniques simultaneously, as complementary to one another.
Niniejszy artykuł jest wynikiem refleksji autora na temat problemów i możliwych rozwiązań metodologicznych związanych z badaniem przestrzennego wymiaru kariery ludzi biznesu: menedżerów i przedsiębiorców. Refleksje te rodziły się w trakcie długiego, opartego na paradygmacie interpretatywnym, projektu o charakterze eksploracyjnym. Przedstawione tezy w pewnej części mają swe źródło w pierwotnych założeniach badawczych, jednak gro pomysłów i zaleceń odnośnie sposobów gromadzenia danych i metod analizy wypracowywanych było w trakcie pracy terenowej. W kontekście badań przestrzennych wymiarów kariery autor prezentuje zalety i ograniczenia technik badawczych takich jak: wywiad narracyjny, wywiad pogłębiony, wywiad w oparciu o fotografię, technik projekcyjnych. Autor poleca używania tych kilku technik jednocześnie, jako wzajemnie uzupełniających się.
Źródło:
Rocznik Lubuski; 2015, 41, 1; 145-155
0485-3083
Pojawia się w:
Rocznik Lubuski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La Création de Quinet et la logique du vivant: une épistémologie imaginaire
La Création of Quinet and the logic of life: an imaginary epistemology
Autorzy:
Séginger, Gisèle
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048485.pdf
Data publikacji:
2018-05-16
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Quinet
natural history
history
evolutionism
imagination
Opis:
Quinet studies the logic of life in natural history, history and the arts from an epistemological viewpoint. He shows interesting similarities between different fields of study, and he explains the specificity of the épistémè of the 19th century. This paper will show the impact of the concept of the unity of knowledge on the writing of Quinet’s book, and the ideological and religious implications.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2017, 44, 4; 141-157
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Extracting limestone: How to interpret the city through ammonites and belemnites
Autorzy:
Sadowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/914198.pdf
Data publikacji:
2020-10-09
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
aestheticization
natural history
stone
city
museum
Opis:
The paper analyzes the presence of the remains of ammonites and belemnites in the stones used to build the elevations of houses in modern Polish cities. The process of aestheticizing buildings is the reason for fossilized cephalopods being moved from the natural environment into urban space. I consider whether the use of such materials leads merely to making the buildings look more attractive or if this process provides an opportunity to interpret these buildings in an alternative way, which goes beyond aesthetic categories and is related to the fact that the fossils have been moved from the natural world into the cultural sphere. The limestone elements of architecture also allow one to look at the city as a unique museum of cultural and natural history.
Źródło:
Polish Journal of Landscape Studies; 2020, 3, 6; 83-95
2657-327X
Pojawia się w:
Polish Journal of Landscape Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La Palingénésie philosophique de Charles Bonnet: le pouvoir heuristique d’un imaginaire matérialiste des Lumières
Charles Bonnet’s La Palingénésie philosophique: the heuristic power of the materialist imagery of the Enlightenment
Autorzy:
Sukiennicka, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048495.pdf
Data publikacji:
2018-05-16
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
palingenesis
chain of being
fixism
evolution
natural history
Opis:
The works of Charles Bonnet illustrate the contribution of imagination to research in natural history in the second half of the 18th century. In his Palingénésie philosophique (1769), Bonnet uses images and metaphors rooted in the philosophical and literary imagery of the Enlightenment to describe the evolution of life. This juxtaposition of scientific and literary discourses did not prevent Bonnet from being regarded as a forefather of modern biology by historians of science.
Źródło:
Studia Romanica Posnaniensia; 2017, 44, 4; 25-34
0137-2475
2084-4158
Pojawia się w:
Studia Romanica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
World history of the museum: Krzysztof Pomian’s story of the world of people and objects (1)
Autorzy:
de Rosset, Tomasz F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27724215.pdf
Data publikacji:
2023-08-30
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
museums
museology
treasure chamber
collection
art
antiquity
natural history
Opis:
In spring 2023, the Gdansk publishers: słowo/ obraz terytoria released the first volume of Krzysztof Pomian’s study Muzeum. Historia światowa [World History of the Museum]. It launches the Polish edition of the monumental three-volume work published by Éditions Gallimard in Paris which is the first study of the universal history of the museum. This is more than a book, it’s a monument! (Plus qu’un livre, un monument!) is what Fabien Simode wrote in the l’OEil monthly (March 2021). At present rarely are such historically broad studies released, possibly because of authors’ fear of being potentially accused of postmodernist meta-narrative. In this case, the work is a comprehensive synthesis in view of the entailed chronology, geography, and thematic range. The discussed volume Od skarbca do muzeum [From a Treasure Chamber to the Museum] recently published for Polish readers tackles the process of European collectorship crystalizing and first museums being its consequence, mainly Italian and several northern ones, from the Capitoline Museum in Rome (1471) up to London’s British Museum (1753). Subsequent volumes are already being prepared. Titled L’ancrage européen, 1789–1850, the second one is dedicated to the history of the museum consolidating into a permanent and significant element of European culture, close to the institution we know today: started by the revolutionary Louvre (1793), this history is created by the vast part of the major museums of today’s Western Europe. Finally, volume three A la conquête du monde, 1850–2020 is the most extensive of them all both chronologically and territorially, as well as in view of the number of museums and their activity discussed. Author’s considerations encompass museums’ expansion to Eastern Europe including Russia, and then eventually to the rest of the world: Asia, Africa, both Americas, mainly the territories connected with the West through colonial bonds; the United States, being the area where today’s dominating world centres have been formed, is analysed separately. At that point the book’s title: world history, gains its full relevance, and relates both to the interwar period in the democratic and totalitarian world, WW II, and to the long contemporary era.
Źródło:
Muzealnictwo; 2023, 64; 86-91
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świat roślin w komentarzach do Wergiliusza autorstwa Serwiusza
El reino vegetal en los comentarios a Vergilio de Servio
Autorzy:
Krynicka, Tatiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953970.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
gramatyka
Serwiusz
historia naturalna
rośliny
grammar
Servius
natural history
plants
Opis:
Acabado el análisis de las referencias a las plantas incluídas en los Comentarios a Vergilio de Servio llegamos a la conclusión de que tienen carácter más bien literario que de la historia natural. Su papel principal consiste en explicar la obra del gran Poeta, sí bien cabe decir que a la vez se emplean para demostrar la erudición del gramático.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 3; 43-53
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cykl audycji radiowych o badaczach historii naturalnej z XIX i XX wieku
The cycle of broadcasts about explorers of the natural history living in 19th and 20th centuries
Autorzy:
ALEXANDROWICZ, Stefan Witold
STĘPIEŃ, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520499.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Opis:
Short profiles of researchers, educators and activists interested in natural sciences and tourism became presented as broadcasts over the radio station – Radio Krakow. At 2013 they were edited by the Polish Academy of Arts and Sciences, as a compact disc entitled „Worth the memory – known and unknown”, which contains 114 such records. Each broadcast was elaborated and noted as one page by the first co -author (SWA), prepared to presentation by the second co -author (JS) and recorded in the radio-studio as a conversation led by both of them. Four diagrams illustrate selected att ributes of broadcasts: the date of birth of presented persons, their age, the main field of interest or activity and the year of broadcasting. The edited programme aroused a great interest and in consequence the cycle of broadcasts was not fi nished and is still continued.
Źródło:
Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2013, 12; 9-15
1731-6715
Pojawia się w:
Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O początkach terminu „geologia”
On the beginnings of the term “geology”
Autorzy:
Skoczylas, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075861.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
geologia
geognozja
mineralogia
oryktognozja
historia naturalna
geology
geognosy
mineralogy
oryctognosy
natural history
Opis:
The article presents the way in which the term “geology” in its today’s meaning was formed. The reasons for its consolidation among the naturalists in Poland and throughout Europe are pointed out. Thanks to the scientific influence of the father of European mineralogy A.G. Werner (1749-1817), the term geology was in some cases replaced by geognosy and oryctognosy. In turn, the father of Polish geology, Stanisław Staszic (1755-1826), favoured using the term ziemiorodztwo (“terrogenesis”). Probably, for the first time the term geology was used in Polish in 1804 by Józef Wybicki (1747-1822), the creator of the national anthem “Dąbrowski Mazurka”, and by Jan Śniadecki (1756-1830), an outstanding geographer, mathematician and astronomer.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2018, 66, 2; 102--06
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Amoris sagittae et spicula”. Cielesne aspekty mistyki bł. Doroty z Mątów – próba reinterpretacji
„Amoris sagittae et spicula”. The carnal aspects of the mysticism of Dorothy of Montau – a reinterpretation approach
Autorzy:
Jakubek-Raczkowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154350.pdf
Data publikacji:
2014-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
medieval female mysticism
Dorothy of Montau
somatic symptoms
natural history of desease
Opis:
The paper is devoted to the physical aspects of asceticism and mystical experience of Prussian female mystic, the blessed Dorothy of Montau, analysed based on the detailed and vivid description of John Marienwerder. It makes an attempt of hypothetic identification of actual character of somatic effects of visions and mystical unions with Christ (sweating, hot flushes, pain) with special consideration of spiritual “stabbings” of heart (and other bodily parts) with arrows and spears of Divine Love and the symptom of enlarged womb. The interpretation by John Marienwerder, rooted in the medieval knowledge of physiology and set in categories of the bridal mysticism, made a considered apology of the Prussian recluse. In effort to reinterpret the somatic symptoms described by medieval theologian, this paper controverts also the attempt of their evaluation and analysis appearing in contemporary scientific literature employing methods of the so called psycho-history. Most likely neither the female psychology nor the religious hysteria were responsible for the carnal symptoms described by John Marienwerder. The mystic throughout all her life heroically struggled with the consequences of scalding she had suffered as a child and of multiple childbirth intertwined with carnal mortifications, however the main cause of her painful experiences most probably was a progressing heart disease. Its increasing untreated symptoms (natural history of illness) can be identified in the writings by John Marienwerder and analysed in the light of contemporary medical knowledge. The holiness of the recluse manifested not only in the sphere of asceticism, renouncement, zealous religious practice and contemplation, but also in transmitting the corporal suffering of somatic origin into the sphere of deep spiritual experience based on the idea of Compassio Christi.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2014, 15; 165-187
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Buffon (1707–1788) et la Pologne. Actes du colloque franco-polonais à l’occasion du 300e anniversaire de sa naissance tenu à Paris le 8 juin 2007, Varsovie–Paris : Académie polonaise des sciences, 2007, pp. 162
Buffon (1707-1788) and Poland. Proceedings of the French-Polish Conference on the Occasion of the 300th Anniversary of His Birth Held in Paris on June 8, 2007, Warsaw–Paris : Polish Academy of Sciences 2007, pp. 162
Autorzy:
Schmitt, Stéphane
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14999928.pdf
Data publikacji:
2022-04-06
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
Buffon
natural history
French-Polish relations
circulation
histoire naturelle
relation franco-polonaises
Opis:
Ce volume, paru il y a maintenant treize ans, faisait suite à un colloque tenu au Centre de l’Académie Polonaise des Sciences à Paris à l’occasion du tricentenaire de la naissance du naturaliste français Georges-Louis Leclerc de Buffon (1707–1788). Consacré aux relations entretenues par le grand naturaliste français des Lumières avec la Pologne, il constitue une rare contribution à l’étude des circulations de savoirs scientifiques entre la France et l’Europe Centrale et Orientale au xviiie siècle. Le parcourir, treize ans après sa publication, nous invite à évoquer l’historiographie relative à Buffon et à ses rapports avec la culture de son temps.
Thirty years ago, at the occasion of the tercentenary of the birth of Georges-Louis Leclerc de Buffon (1707–1788), one of the leading figures in French science and literature of the Enlightenment, a volume devoted to the relationships between him and Poland was published. Still today, it is one of the few contributions to the study of the circulation of knowledge and ideas between France and Central and Eastern Europe in the eighteenth century. Here, we analyze its contents, and, more generally, we outline a reflection on the historiography of Buffon’s relations with the European culture of his time. We briefly examine the different agents of diffusion and their role in the (often biased) transmission of scientific texts and conceptions from one country to another, and the ways these agents have been studied by historians in Buffon’s case, in particular by the authors of Buffon (1707–1788) et la Pologne. Certainly, this work did not attempt to bring general conclusions, but it contributed to give a first sketch of the complex networks of relationships between French and Polish naturalists in the late eighteenth century. It would be valuable, nevertheless, to develop a more comprehensive approach of these processes, to consider multipolar rather than bilateral exchanges, and to take into account the role of other (German, Russian…) cultural zones.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2022, 55, 3; 135-146
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mapa erupcji Wezuwiusza : niezwykły polonik w zbiorach Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu
Vesuvius eruption map : the Polish unusual historical document in the collections of the National Museum of Natural History in Paris
Autorzy:
Arabas, Iwona
Daszkiewicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074330.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Anna Jabłonowska
nauki przyrodnicze w XVIII wieku
historia wulkanologii
historia geologii
kartografia
erupcja Wezuwiusza
natural sciences in the 18th century
history of volcanology
history of geology
cartography
eruption of Vesuvius
Opis:
The authors present and analyse the Vesuvius eruption map ordered by Princess Anna Jabłonowska, found in the Krafft collection, in the National Museum of Natural History in Paris. The map was made after 1779, the date of the last eruption marked on it. It was commissioned by Anna Jabłonowska, a Polish aristocrat, an influential representative of the Enlightenment, the creator of one of the largest and most valuable natural science collections of 18th-century Europe. The author of the map is Filippo Morghen, a famous artist, engraver, collector and art dealer. It compares nine 18th-century eruptions from 1723, 1737, 1751, 1754, 1760, 1767, 1770, 1771, 1776 and August 8, 1779. It is one of the first cartographic documents showing changes in the morphology of Vesuvius as a result of successive eruptions. The authors analyse the map in the context of the development of volcanology, geology, technology, as well as artistic production related to the 18th-century Enlightenment fashion of scientific tourism in southern Italy.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2022, 70, 3; 231--234
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przegląd skamieniałości kręgowców i flory z terenów dzisiejszej Polski zgromadzonych w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu
Revision of fossils from the current territory of Poland housed in the Natural History Museum in Vienna
Autorzy:
Pawlak, Wojciech
Czepiński, Łuklasz
Majchrzyk, Aleksander
Duk, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075890.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
historia paleontologii
Górny Śląsk
Małopolska
wapień muszlowy
paleobotanika
plejstocen
warstwy menilitowe
history of paleontology
Upper Silesia
Little Poland
Muschelkalk
paleobotany
Pleistocene
Menilite Beds
Opis:
Current territory of Poland was an exploration area for paleontologists from other European countries throughout the almost entire nineteenth century. A considerable part of findings were stored in institutions located beyond current borders of Poland. We have examined, documented and identified above 350 fossils housed in the Natural History Museum in Vienna (Naturhistorisches Museum Wien). The collection includes paleobotanical and paleozoological specimens from the Little Poland and the Upper Silesia. Some of these specimens are a unique material from the localities which are no longer available.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2019, 67, 1; 48--55
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hydrożele w środowisku naturalnym – historia i technologie
Hydrogels in the natural environment – history and technologies
Autorzy:
Kulikowski, Ł.
Kulikowski, E.
Matuszewski, A.
Kiepurski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400264.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
hydrożele
uprawa roślin
nawadnianie
nawożenie
hydrogels
cultivation of plants
irrigation
fertilization
Opis:
Rosnąca konkurencja pomiędzy firmami zajmującymi się uprawą roślin wymusza na działach badawczo-rozwojowych poszukiwanie nowych technologii i preparatów pozwalających osiągać lepsze rezultaty w tych dziedzinach. Nie mniej istotnym czynnikiem decydującym o wyborze technologii i preparatów do stosowania w uprawie roślin, jest ich oddziaływanie na środowisko. Przez nierozważne działania (przenawożenie, intensywne stosowanie chemicznych środków ochrony roślin, zaburzenia melioracyjne) środowisko naturalne ulega ciągłej degradacji. Problemów przysparzają także kapryśne zmiany klimatu, powodując bądź ulewne deszcze, bądź okresy długotrwałych susz. Wielką szansą wydaje się być technologia superabsorbentów. Rozwiązanie stosowane od lat w produkcji technicznych materiałów, dziś ma szansę wspomóc rolnictwo w walce z suszą. Rozwijająca się technika pozwala produkować w pełni biodegradowalne produkty spełniające funkcję doglebowych magazynów wody dla roślin. Hydrożele z przeznaczeniem do zastosowań rolniczych mają charakter dedykowany sprzyjający środowisku naturalnemu pozwalając jednocześnie ograniczać negatywne skutki suszy i rewitalizować zasoby naturalne. Podstawowe korzyści ekonomiczne i społeczne: ograniczenie konieczności nawadniania o ok. 20–50% – zapobieganie skutkom stresu wodnego i suszy, ograniczenie dawek nawozowych o ok. 30% poprzez „inteligentny” sposób uwalniania składników pokarmowych (nawozów) w obrębie systemu korzeniowego, ochrona środowiska naturalnego przed skutkami przenawożenia, zasolenia gruntów, ograniczenie wypłukiwania nawozów w głębsze partie gleby, ochrona wód gruntowych, ograniczenie intensywności zabiegów pielęgnacyjnych o ok. 9%, zwiększenie plonowania o ok. 15%.
The growing competition between companies involved in the cultivation of plants, forces the research and development departments to search for new technologies and preparations to achieve better results in these fields. No less important factor determining the choice of technologies and preparations for use in the cultivation of plants, is their impact on the environment. By many years reckless actions (over-fertilization, intensive use of chemical plant protection products, irrigation) the natural environment is constantly degraded. Problems are also caused by capricious climate changes, causing either heavy rains or periods of prolonged drought. The superabsorbent technology seems to be a great opportunity. The solution used for years in the production in technical usage, today has the chance to help agriculture in the fight against drought. The developing technology allows to produce fully biodegradable products that perform the function of soil water storage for plants. Hydrogels designed for agricultural purposes are dedicated to the natural environment, in the same time are allowing to limit the negative effects of drought and revitalize natural resources. Basic economic and social benefits: reducing the need for irrigation by about 20–50% - preventing the effects of water stress and drought, limitation of fertilizer doses by approx. 30% through the “intelligent” way of release of nutrients (fertilizers) within the root system, protection of the natural environment against the effects of over-fertilization and land salinity. limiting the leaching of fertilizers into deeper soil parts, protection of groundwater, limiting the intensity of care treatments by approx. 9%, increase in yield by approx. 15%.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 6; 205-218
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bylica pospolita, „synfitonizm” i ekspozycje roślinno-ludzkich historii
Artemisia vulgaris, ‘synphytonism’ , and plant-human history exhibitions
Autorzy:
Zamorska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944326.pdf
Data publikacji:
2021-03-30
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Tematy:
rośliny
muzeum przyrodnicze
ochrona przyrody
choreografia
in situ
plants
natural history museum
environmental protection
choreography
Opis:
What curatorial gesture would make it possible to give rise to a temporary museum in situ where anthropogenic inscriptions could be presented by the living exhibits themselves? In this article the past of the Anthropocene is defined as a time of intensified activity of Homo sapiens in the early Holocene, before our impact on the hydrosphere, geosphere and atmosphere became irreversible. The author ponders whether the current definition of a natural history museum can incorporate a project of a living, embodied, post-anthropocentric and post-institutional museum. She suggests plants as essential partners in the human becoming across the biosphere. Chlorophyll organisms initiated the Great Oxidation Event, or Oxygen Catastrophe, which led not only to the extinction of anaerobic organisms but also to the proliferation of oxygen-dependent life, including humans. The human-plant co-existence is studied through the consequences of the ‘desire for sunlight’ of the former and the ‘desire for mobility’ of the latter. Synanthropic plants, which thrive growing next to people, emerge as the protagonists of this story, with the shared interspecies history and anthropogenic mutations inscribed in their bodies. This is a story of the human–plant co-evolution where contemporary, ‘spontaneous’ synanthropic plants are depicted as agents. In this context the author describes the artistic practices of Andrea Haenggi, analysing them as curatorial gestures for an interspecies dialogue within the framework of a ‘museum setting’.
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 113, 1; 60-73
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ticks (Ixodida) from the collection of the Natural History Department, Museum of Upper Silesia in Bytom, Poland - A contribution to knowledge on tick fauna and the first record of Hyalomma marginatum presence in Poland
Autorzy:
Cuber, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50153.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2016, 23, 2
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thinking and Morality as a Form of Cooperation in the Light of the Conception of Michael Tomasello
Autorzy:
Żuromski, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1996835.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
the Interdependence Hypothesis
the Shared Intentionality Hypothesis
Michael Tomasello
the natural history of human morality
Opis:
In his work A Natural History of Human Thinking, Michael Tomasello depicts thinking as a form of cooperation. Presenting at the same time a conceptual schema enriched with empirical data, he outlines a natural history of thinking in particular, indicating how the process of socialization and new, unique manifestations of human interaction alter the forms of thinking, from the ones we share with primates, through increasingly complex forms characteristic of the primitive man, to these of the contemporary man. In A Natural History of Human Morality Tomasello presents a similar structure, showing morality as a form of human cooperation in which, according to Tomasello, Homo sapiens, seen as “ultra-social primates”, developed new and uniquely human forms of social interaction and organization which, as a result, required new and also very specific for Homo sapiens psychological mechanisms in cognitive processes, social interaction and self-control. While in A Natural History of Human Thinking Tomasello’s main hypothesis is the Shared Intentionality Hypothesis, in A Natural History of Human Morality it is the Interdependence Hypothesis. Thus, this unique structure of abilities and motivation is the feature which distinguishes us from other primates. This essay aims to extract and outline this structure, focusing more on A Natural History of Human Morality.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2017, 2(116); 69-81
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ksyloteki, czyli patroszenie lasu
Autorzy:
Arendt, Ada
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080464.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Xylotheques
natural history
history of forestry
collecting
Polish intelligentsia
ksyloteki
historia naturalna
historia leśnictwa
kolekcje
inteligencja urzędnicza
Opis:
Obierając za punkt wyjścia niemiecką tradycję tworzenia ksylotek, czyli bibliotek zawierających próbki drewna ucharakteryzowane na książki, przypominam biografię Wiktora Kozłowskiego (1791–1858), pierwszego polskiego twórcy ksylotek, leśnika, kolekcjonera i autora słowników terminologii leśnej na tle historii organizacji rządowej służby leśnej w Królestwie Polskim. Opisuję, jak reorganizacja leśnictwa w duchu oświeceniowego projektu dominacji nad przyrodą wywołała niepokój, który znalazł wyraz między innymi w operze Karola Kurpińskiego Leśniczy z Kozienickiej Puszczy. W pierwszej połowie XIX wieku zestawiano postaci „młodego” i „starego” leśniczego, zapowiadające rozdźwięk między oświeceniowym i romantycznym podejściem do świata przyrody. Ksyloteki Wiktora Kozłowskiego reprezentują podejście oświeceniowe – związane z pasją katalogowania, preparowania i obiektywizowania jako narzędzi kontroli.
Taking as a starting point the German tradition of creating xylotheques, i.e. libraries containing wood samples disguised as books, I recall the biography of Wiktor Kozłowski (1791–1858), the first Polish creator of xylotheques, forester, collector and author of dictionaries of forest terminology against the backdrop of the history of the organisation of the governmental forest service in the Kingdom of Poland. I put forward the thesis that the reorganisation of forestry in the spirit of the Enlightenment’s project of dominating nature caused anxiety, which found expression, among other places, in Karol  Kurpiński’s opera Leśniczy z Kozienickiej Puszczy [The Forester from the Kozieniecka Primeval Forest]. In the first half of the 19th century, the figure of the “young” and “old” forester was juxtaposed, already heralding the rift between the Enlightenment and romantic approaches to the natural world. Wiktor Kozłowski’s xylotheques represent the Enlightenment approach – related to the passion for cataloguing, preparing and objectifying as tools of control over the natural world.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2020, 8; 215-229
2353-4583
2449-7401
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Epistemologia w dydaktyce fizyki Komisji Edukacji Narodowej
Epistemology in the teaching of physics by the Commission for National Education
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015979.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
nauki i oświaty
historia przyrodoznawstwa
historia fizyki
history of philosophy
science and education
natural history
history of physics
Opis:
The subject of the article is defining the specificity of broadly understood epistemology (theory of cognition, methodology of science) that could be seen in the teaching of physics at secondary schools (and partly also at universities) run by the Commission for National Education. It was the first European „ministry” of education, which worked in Poland in the years 1773-1795. Its specificity was defined by a new model of school directed to scientific rather than linguistic-humanist, and on a higher level − also than philosophical education. On the level of syllabuses it meant replacing lecturing Aristotelian philosophy of nature with phenomenalistic-mathematical natural science (mechanists), oriented to technical-economic practice (utilitarianism). The syllabuses declared so radical a break up − in the spirit of pre-positivism of The French Encyclopaedia − with traditional education that at secondary schools practically all the philosophical subjects were removed, apart from logic and ethics, and at universities logic was cancelled too. However, the teaching practice differed from the syllabus and organisational radicalism that was incomparable with any other education system functioning in Europe. In it numerous handbooks written in the circle of the so-called philosophia recentiorum were used. It joined the Aristotelian philosophy of nature with elements of modern natural history. Introduced into the secondary and university education in the whole of Europe in the first half of the 18th century, it broke the framework of the traditional philosophy syllabus. Also the handbooks of the Commission for National Education − like all of the eclectic school physics of the Enlightenment era − still contained philosophical elements, with the idea of justifying them inductively. However, at the same time numerous troubles appeared resulting from putting into effect the empirical-mathematical ideal of natural history. This was the result of shortage of instruments necessary for performing experiments, even on the didactic level that dominated over research work in the Polish science of that time. Also doubts were expressed as to the possibilities and range of applying the language of mathematics for defining the data obtained in experiments. This resulted from a low methodological level of natural science of that time that still had a describing-systematising character (natural history, partly also physics). Hence doubts appeared in defining the mathematical status of natural science, still treated as applied mathematics, or as an integral − sometimes even first-rate − element of physics. Especially development of mathematically defined mechanics and the possibilities of applying it in technology gave a higher prestige to reflection over technical--economic activity, which led to general acceptance of the ideal of applied science preferred at those times.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 203-263
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Traktat Krzysztofa Kluka „Zwierząt domowych i dzikich, osobliwie krajowych, historii naturalnej początki i gospodarstwo” - oświeceniowy podręcznik zoologii
The Treaty by Krzysztof Kluk "The beginnings of natural history and husbandry of farmed and wild animals, of domestic animals in particular"
Autorzy:
Biniewicz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615408.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
scientific discourse
scientific style
genre
textbook
analysis of discourse and style
Opis:
The author focuses on the history of the Polish scientific educational style. The 18th century science in is an area for empirical, theoretical, and practical knowledge of the natural world. The article discusses a Polish text by Krzysztof Kluk, Zwierząt domowych i dzikich, osobliwie krajowych, historii naturalnej początki i gospodarstwo (The beginnings of natural history and husbandry of farmed and wild animals, of domestic animals in particular) (vol. 1, 1779). The author provides us with a basic outline of zoology in 18th century and proposes a lecture on animals living in Poland. His lecture has two narrative planes: scientific and colloquial. In this article, the author proposes a methodology of text analysis. Careful stylistic analysis of 18th century scientific texts shows that Polish handbooks of zoology and economy have features that characterize modern scientific texts, namely bilingual communication, preference for specialist language, rhetorical figures, use of specific verb forms and distinct narrative structure.
Źródło:
Stylistyka; 2017, 26; 305-320
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jean-Philippe Graffenauer (1775–1838), alzacki przyrodnik i napoleoński lekarz w Polsce – mało znane, interesujące dla historii geologii prace oficera Wielkiej Armii
Jean-Philippe Graffenauer (1775–1838), an Alsatian naturalist and a Napoleonic physician in Poland - a little-known geological work of the Grande Army officer
Autorzy:
Daszkiewicz, P.
Tarkowski, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074910.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
history of geology
Napoleonic scientists
amber
Gdańsk Natural History collection
Polska
historia geologii
napoleoński lekarz
bursztyn
gdańska kolekcja historii przyrodniczej
Opis:
The paper presents Graffenauer’s, Alsatian physician and naturalist, stay in Poland as a Napoleonic officer. The authors present the context of Natural History work during the Napoleonic Wars and the biography of this scientist. His writings are analyzed in terms of history of geology. Letters of Graffenauer constitute a precious document for the history of science. The authors emphasize the importance of information about amber, the biography of George Forster, the history of Natural History collection of Gdansk They also highlight the importance of the testimony of the Napoleonic era in the history of Natural Sciences in Poland.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2012, 60, 10; 534--538
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poszukiwanie śladów pobytu Antoniego Wróblewskiego (1881-1944) w Jardin des Plantes Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu
In search of traces of Antoni Wroblewski’s (1881-1944) stay in Jardin des Plantes of the National Museum of Natural History in Paris
Autorzy:
Daszkiewicz, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/888561.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Dendrologiczne
Tematy:
Francja
Paryz
Narodowe Muzeum Historii Naturalnej Paryz
Ogrod Botaniczny Paryz
Wroblewski Antoni
pobyt
wspolpraca naukowa
botanika
mikologia
zbiory muzealne
korespondencja
Mangin Louis A.
dokumenty archiwalne
Instytut Dendrologii PAN
Kornik
Opis:
Antoni Wróblewski, co-founder of the Arboretum in Beńkowa Wiśnia (Fredrów) near Lwów, and later founder of the Arboretum in Kórnik, in his early years spent time in Paris, and specifically, at the National Museum of Natural History. This article adds to the many known documents regarding Wróblewskiʼs study and work in Paris. Two of his letters were found in the Museumʼs archives, addressed to the mycologist, Louis Mangin, in whose laboratory he worked for half a year. The letters regard the publication in the Museumʼs periodical a list of fungi collected by Wróblewski in the Jardin des Plantes.
Źródło:
Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego; 2014, 62
2080-4164
2300-8326
Pojawia się w:
Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rzeki „historyczne” w geografii mentalnej piętnastolecia pokongresowego (1815−1830)
“Historical” rivers in Polish mental geography during the fifteen-year period following the Congress of Vienna (1815−1830)
Autorzy:
Dąbrowicz, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012592.pdf
Data publikacji:
2015-06-01
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
geografia mentalna
historia naturalna
pamięć zbiorowa
podmiotowość
rzeka graniczna
mental geography
natural history
collective memory
national identity
subjectivity
border river
Opis:
The geographical names of the rivers which occur in great numbers in Śpiewy historyczne (Historical chants) by Julian Ursyn Niemcewicz, represent some kind of imagined water circulation system. The idea of such a system, the one closely mingled with the past of the nation, was considered an important element not only of mental geography but also of national identity. The making of “ourselves” became a hot topic of public debate after the Congress of Vienna (1815), promising Polish people the right to cultural autonomy at least. Border rivers play a significant role in Niemczewicz’s work and they are recognized by the author as a basic element of natural, nonhuman world. They may also assume the role of state borders but only as a result of a combat. The riverbanks in Śpiewy historyczne are therefore frequently considered to be bloody battlefields. Getting across the river was a crucial moment in the biography of national heroes. On the map of Śpiewy two shared rivers, namely the Dnieper and Dniester, are conceived of as a boundary between the Western and Eastern world on the one hand, and between the civilization and barbarian people on the other. In view of the didactic and therapeutic functions of Niemcewicz’s work, all “historical” rivers mentioned in it play the role of the rivers of memory. They are thought of as instruments in remembering the lost homeland, by analogy to the rivers of Babylon, and envisaged as bedrocks of Polish self-consciousness and identity. The water circulation system in Śpiewy historyczne is similar to the images present in other works of the period, e.g. in the works of Staszic, Surowiecki, Woronicz. This idea and image would moreover be useful as a starting point to analyse the biographically and politically important phenomenon of “domestic” river in the works of Mickiewicz and Syrokomla.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 315-334
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jacob Theodor Klein jako kolekcjoner rysunku przyrodniczego oraz współpracownik rysowników i rytowników
Jacob Theodor Klein as a collector of the nature drawing and an associate of illustrators and engravers
Autorzy:
Jakubowski, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189561.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
Jacob Theodor Klein
historia naturalna
rysunek przyrodniczy
kolekcja przyrodnicza
przepływ wiedzy
Gdańsk
natural history
nature drawing
nature collection
circulation of knowledge
Opis:
Jacob Theodor Klein (1685–1759) was one of the most prominent collectors and naturalists operating in Gdańsk in the 18th century. Apart from natural specimens, he was gathering nature drawings, acquired from sources such as Samuel Niedenthal’s body of work or Hiob Ludolf’s legacy. In the mid-1720s, Klein commissioned David Schultz, a draughtsperson based in Gdańsk, to produce visual documentation of the Museum Kleinianum. Afterwards, the task was taken over by two of Klein’s daughters, Dorothea Juliana Gralath and Theodora Renata Klein, who made in-situ studies of selected museum exhibits with the former designing vignette illustrations for her father’s editions as well. Engravings modelled after the nature drawings from Klein’s collection often illustrated his scientific publications. Earlier ones, from the late 1720s and early 1730s, were made by Gdańsk-based Peter Böse and Johann Friedrich Mylius; later ones, from the mid-1730s to the end of the 1740s, by professional artists from Nuremberg, Leipzig and Halle on the Saale, among whom Georg Wolfgang Knorr, Johann Wilhelm Stör and Johann Michael Seligmann deserve special mention. Klein’s work consolidated the naturalist community of Gdańsk and promoted academic networking within the region.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2022, 31, 1; 59-84
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poza politykę: o pobycie Piotra I w Gdańsku w 1716 roku w świetle wybranych materiałów z epoki
Beyond politics: about Peter I’s visit to Gdansk in 1716 in the light of selected contemporary sources
Autorzy:
Pękacka-Falkowska, Katarzyna
Siek, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/53354844.pdf
Data publikacji:
2024-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Early Modern Gdansk
Tsar Peter I
natural history in 18th century
Gdańsk nowożytny
car Piotr I
przyrodoznawstwo w XVIII w.
Opis:
The article presents the visit of Tsar Peter I to Gdańsk in 1716; it is based on an unpublished anonymous manuscript from the Gdansk Library of the Polish Academy of Sciences (Summarischer Bericht Deßen, was währender Ihro Groß-Czaar: Maytt: Hoher Gegenwart Anno 1716. allhier in Dantzig passiret und vorgegangen [PAN BG rkps 699]), and coverage by the European press (mainly Europäische Fama and Hamburger Relations-Courier) compared with selected texts from the era, including Major von Conradi Geschriebenes Journal des Kriegs Etats von Anno 1704 biss 1719 (PAN BG rkps 592). These sources allow to show the cultural context of this visit and offer new information on the role of Gdansk as a center of natural science in the 18th century. (The text of the manuscript PAN BG rkps 699 is attached as an annex to the article). For a better understanding of the non-political aspects of Peter I’s stay in Gdansk in 1716, however, manuscript and old-print materials held in Russian institutions, primarily in St Petersburg, need to be identified. An analysis thereof will provide better contextualisation of the source material studied so far and provide more details on the cultural elements of Peter I’s two-month visit to the city on the Motława River and its impact on Gdansk-Russian relations in the 18th century.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2024, 3(42); 127-176
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Motywy roślinne w architekturze sakralnej gminy Kiełczygłów i okolic (województwo łódzkie) – wybrane obiekty
Floral motifs in sacral architecture of Kiełczygłów Community and surroundings (Łódź Voivodeship) – selected objects
Autorzy:
Jędrzejska, Aleksandra
Zemanek, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171390.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
churches
plant ornaments
Christian and folk plant symbols
natural history basis of cultural heritage
kościoły
ornamenty roślinne
symbolika roślinna chrześcijańska i ludowa
przyrodnicze podstawy dziedzictwa kulturowego
Opis:
Interdisciplinary studies on the role of plants in culture are rare, that is why a rich plant ornamentation of the churches in Poland is little known. This article presents the first documentation of the plant ornaments in nine Roman Catholic churches of Kiełczygłów Community and surroundings in Łódź Voivodeship, which were built from the 16th into the 20th centuries. The first stage of work was to take 385 photographs, then to organize a basis with 505 records, one record containing one plant ornament. As a result of botanical analysis 39 taxa were determined, including 17 species, 18 genera, and 4 families. Some of the plant motifs could not be identified because of strong stylization. The most frequent taxa were the old useful plants popular in sacral art, originating in southern or south-eastern regions of Europe and in West Asia: bear’s-breech (Acanthus sp1.), rose (Rosa sp.), Madonna lily (Lilium candidum L.), and grape-vine (Vitis vinifera L.). Some ornaments present the plants occurring in wild in Poland or as field and meadow weeds, e.g. bellflower (Campanula sp.) or poppy (Papaver sp.). The greatest number of ornaments was identified in the neo-Gothic St. Casimir Church in Osjaków. Captivating in their colors and diversity of shapes, the plant ornaments serve not only decorative functions, but symbolic ones as well. This article hopes to contribute, at least to a small extent, to the reflection on the presence of plants in our culture and to raise the awareness of how important it is to protect local species that perish irretrievably due to anthropogenic activity.
Źródło:
Opuscula Musealia; 2020, 27; 185-205
0239-9989
2084-3852
Pojawia się w:
Opuscula Musealia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
BOCZKI – ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE, HISTORIA I TERAŹNIEJSZOŚĆ
BOCZKI – THE NATURAL ENVIRONMENT,THE HISTORY AND THE PRESENT STATE
Autorzy:
Jędrasiak, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510436.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Boczki, Szadek,sieradzkie
the village of Boczki, Szadek, Sieradz region
Opis:
The article presents Boczki – a small locality in the north-western part of the municipality of Szadek. It provides information gathered through studies in archives, regional libraries and the Internet, as well as information obtained from the persons living in the village of Boczki and in its vicinity. Boczki is mentioned in historical sources as early as the 14th century. It has witnessed and experienced many major events in Poland’s history, such as the January Uprising, and the two World Wars.
Źródło:
Biuletyn Szadkowski; 2017, 17; 181-205
1643-0700
Pojawia się w:
Biuletyn Szadkowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wystawa „Rośliny i zwierzęta. Atlasy historii naturalnej w epoce Linneusza”, zorganizowana w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 6 maja - 15 sierpnia 2021 roku
Exhibition ‘Plants and animals. Atlases of natural history in the age of Linnaeus’ organised at the Museum of King Jan III’s Palace at Wilanów, 6 May – 15 August 2021
Autorzy:
Gołąbek, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057720.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Tematy:
plants
animals
exhibition
Wilanów
Maria Sibylla Merian
overseas
garden
systematics
the Scientific Library of the Polish Academy of Arts and Sciences and the Polish Academy of Learning
Institute of Systematics and Evolution of Animals of the Polish Academy of Sciences
International Cultural Centre
Opis:
The announcement discusses the temporary exhibition titled 'Plants and animals. Atlases of natural history in the age of Linnaeus' which was organised at Museum of King Jan III's Palace at Wilanów between 6 May and 15 August 2021. The exhibition was the second edition of the exhibition originally organised by the International Cultural Centre in Cracow, the Scientific Library of the Polish Academy of Arts and Sciences and the Polish Academy of Learning in Cracow, together with the Library of the Institute of Systematics and Evolution of Animals of the Polish Academy of Sciences. The author of the text discusses the tenets of the authors of the scenario, the division of the narrative and the arrangement of the items in the new space, i.e. the interiors at the first floor of the Wilanów Palace, a former entre cour et jardin residence.
Źródło:
Studia Wilanowskie; 2021, XXVIII; 369-387
0137-7329
2720-0116
Pojawia się w:
Studia Wilanowskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książki gdańskich przyrodników w zbiorach rękopisów Biblioteki Głównej Narodowego Muzeum Historii Naturalnej (Muséum National d’Histoire Naturelle)
Autorzy:
Daszkiewicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/947178.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
gdańska szkoła przyrodnicza
Biblioteka Główna francuskiego Narodowego Muzeum Historii Naturalnej
rękopisy Georga Forstera
kolekcja książek gdańskich przyrodników
naturalist school in Gdańsk
French National Museum of Natural History Library
Forsters’s manucsrits
Gdańsk’s naturalists book collection
Opis:
W XVII i XVIII w. gdańska szkoła przyrodnicza odgrywała ważną rolę w rozwoju historii naturalnej i położeniu podwalin pod nowoczesną biologię. W tym okresie gabinet przyrodniczy króla Francji, a następnie Narodowe Muzeum Historii Naturalnej (MNHN) stanowił jedno z najważniejszych centrów naukowych Europy. Liczne ślady współpracy gdańskich przyrodników z tą instytucją przetrwały w muzealnej kolekcji. Odegrali oni znaczącą rolę w powstaniu Histoire Naturelle…, pierwszej nowoczesnej encyklopedii przyrodniczej, zredagowanej przez Georges’a-Louisa Leclerca Buffona (1701-1788). Biblioteka Główna MNHN posiada w swoich zbiorach książki Adriana Pauliego, Nicolausa Ölhafena, Georga Segerusa, Ernsta Gottfrieda Heysego, Johanna Adama Kulmusa, Christiana Mentzla, Christophora Gottwalda, Georga Andreasa Helwinga, Joahannesa Philippusiusa i Jacoba Breyniusów, Jacobusa Theodorusa Kleina, Michaela Christopha Hanoviusa, Gottfrieda Reyegera, Johanna Daniela Titiusa, Johanna Reinholda i Georga Forsterów. 90 książek gdańskich przyrodników, a także rękopisy i korespondencja m.in. G. Forstera pozwalają na częściowe odtworzenie historii współpracy gdańszczan z Gabinetem Historii Naturalnej króla Francji i MNHN.
The naturalist school in Gdańsk played a major role in the development of natural history and the foundations of modern biology. The Cabinet of the King of France, then the National Museum of Natural History, was one of the most important scientific centers in Europe. The numerous traces of the collaboration of the naturalists of Gdańsk with the center of Paris persist in the collections of the MNHN. The naturalists of Gdańsk played an important role in the redaction of Histoire Naturelle... published by Georges-Louis Leclerc comte de Buffon (1707-1788). The central library of the MNHN has books writed by Adrian Pauli, Nicolaus Ölhafen, Georg Segerus, Ernst Gottfried Heyse, Johann Adam Kulmus, Christian Mentzel, Christoph Gottwald, Georg Andreas Helwing, Johannes Philippius and Jacob Breyne, Jacobus Theodorus Klein, Michael Christoph Hanovius, Gottfried Reyger, Johann Daniel Titius, Johann Reinhold and Georg Forster. 90 books as well as numerous manuscripts, including the correspondence of Georg Forster, allow for a partial reconstruction of the history of the scientific relation between Gdańsk Natural History school with the Cabinet of the French King and the MNHN.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny; 403-412
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieło M.B. Valentiniego Museum museorum i inne publikacje muzeograficzne z gdańskich księgozbiorów oraz ich znaczenie w kształtowaniu zbiorów przyrodniczych i artystycznych w XVII i XVIII wieku
The work of M.B. Valentini “Museum museorum” and other museographical publications from the Gdańsk book collections and their significance in the formation of the natural history collections in the 17th and 18th centuries
Autorzy:
Chodyński, Antoni Romuald
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171386.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Michael Bernhard Valentini
Christian Gottlieb Jöcher
Johann Daniel Major
Ch.G. Jöcher
J.D. Major
publikacje muzeograficzne
księgozbiory gdańskie
europejskie kolekcje przyrodnicze XVII i XVIII wieku
M.B. Valentini
museographic publications
Gdańsk book collections
European natural history collections of the 17th and 18th centuries
Opis:
After 1700 we observe a clear increase in the number of conscious collectors gathering works of art, naturalia and various curiosities – mirabilia, typical of many Baroque “chambers” (Kammer) that were created by collectors during the previous, 17th century. Michael Bernhard Valentini (1657–1729), court physician at the court of the Landgrave of Hessen, published a compendium of encyclopaedic knowledge, a work for academic collectors of natural history specimens, entitled Museum museorum (Vol. I–II, Frankfurt am Main 1704–1714). Valentini provided information about various noteworthy things found in the Old and New World as well as in Asia (India), sometimes exceeding the limits of previous knowledge, both for researchers and collectors. Valentini’s work may be seen as evidence of a real collector’s fever, directed not only at all kinds of rare and curious things (curiosities) but also research objects collected for study purposes, especially in countries north of the Alps (e.g. natural amber and amber with insect inclusions). This German author recommended in his proposed programme for the creation of an ideal modern museum that objects should be arranged into groups, for example naturalia and artificialia and then divided into more detailed subgroups in order to make them more visible and their content more comprehensible, therefore enriching the knowledge of the surrounding world.
Źródło:
Opuscula Musealia; 2020, 27; 131-167
0239-9989
2084-3852
Pojawia się w:
Opuscula Musealia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anna Semper (1826–1909) and the female scientist in modern Germany
Autorzy:
Weston, Nathaniel Parker
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/783344.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Umiejętności
Tematy:
Anna Semper, Carl Semper, colonial science, female scientists, natural history, history of biology, history of zoology, history of anthropology, history of ethnography, industrial Germany, colonial Germany, the Philippines, Palau
Anna Semper, Carl Semper, nauka kolonialna, kobiety-naukowcy, historia biologii, historia zoologii, historia antropologii, historia etnografii, przemysłowe Niemcy, kolonialne Niemcy, Filipiny, Palau
Opis:
This article uses the work of Anna Semper (1826–1909) to explore the possibilities for understanding women’s contributions to the development of science in Germany from the second half of the 19th century to the beginning of the 20th century.By examining the publications of her husband, the naturalist Carl Semper (1832–1893), as well as those of other scholars, traces of the ways that she produced scientific knowledge begin to emerge.Because the Sempers’ work took place in the context of the Philippines and Palau, two different Spanish colonies, and formed the basis of Carl’s professional career, this article also analyzes Anna’s role in the creation of an explicitly colonial science.
Artykuł wykorzystuje prace Anny Semper (1826–1909) dla zbadania możliwości zrozumienia wkładu kobiet w rozwój nauki w Niemczech w II poł. XIX w. i początkach XX w.Dzięki zbadaniu publikacji jej męża, przyrodnika Carla Sempera (1832–1893), a także innych naukowców, zaczynają wyłaniać się ślady sposobów, w jaki tworzyła ona wiedzę naukową.Ponieważ praca Semperów dotyczyła Filipin i Palau, dwóch różnych hiszpańskich kolonii, i stanowiła podstawę kariery zawodowej Carla, artykuł analizuje także rolę Anny w tworzeniu jawnie kolonialnej nauki.
Źródło:
Studia Historiae Scientiarum; 2020, 19
2451-3202
Pojawia się w:
Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geological heritage and museums
Autorzy:
Jakubowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1186573.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
kolekcje geologiczne
muzea przyrodnicze
nieruchome i ruchome zabytki przyrody nieożywionej
dziedzictwo przyrodnicze i kulturalne
geoochrona
ochrona czynna
edukacja przyrodnicza
geological collections
natural history museums
immovable and movable monuments of inanimate nature
natural and cultural heritage
geoconservation
active protection
environmental education
Opis:
Muzea przyrodnicze gromadzące cenne kolekcje spełniają ważną rolę w ochronie dziedzictwa geologicznego. Wiąże się ona integralnie z podstawową misją muzeów w zakresie zachowania dziedzictwa przyrodniczego i kulturalnego. Dla celów metodologicznych wyróżniono dwie kategorie zabytków przyrody nieożywionej: (1) nieruchome dziedzictwo geologiczne (nieruchome zabytki przyrody nieożywionej), nierozerwalnie związane z otaczającym środowiskiem i chronione in situ oraz (2) ruchome dziedzictwo geologiczne (ruchome zabytki przyrody nieożywionej), chronione ex situ w przestrzeni muzealnej. Przedstawiono naukowe i dydaktyczne kryteria waloryzacji głównych typów kolekcji muzealnych, stanowiących ruchomą część dziedzictwa geologicznego. Wskazano na nowe tendencje czynnej ochrony geostanowisk, polegające na zastosowaniu muzealnych technik konserwacji i ekspozycji in situ oraz budowie specjalnych pawilonów muzealnych.
Źródło:
Polish Geological Institute Special Papers; 2004, 13; 21-28
1507-9791
Pojawia się w:
Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzea religijne Lwowa przełomu XIX i XX wieku na tle muzeów miejskich i prywatnych
Lviv’s Religious Museums in the Late 19th and Early 20th Centuries against the Background of City and Private Museums
Autorzy:
Skrzydlewska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850536.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Roman Catholic Archdiocesan Museum
Museum of the Stauropegic Institute
Ukrainian National Museum
Jewish Museum
Armenian Museum
Dzieduszycki family
Miączyński-Dzieduszycki Gallery
Natural History Museum in Lviv
Muzeum Archidiecezjalne Rzymskokatolickie
Muzeum Instytutu Stauropigialnego
Ukraińskie Muzeum Narodowe
Muzeum Żydowskie
Muzeum Ormiańskie
Dzieduszyccy
Galeria Miączyńskich-Dzieduszyckich
Muzeum Przyrodnicze we Lwowie
Opis:
Historia muzealnictwa lwowskiego jest na tyle bogata, że działalność placówek muzealnych rozpatrywać można w wielu aspektach. Przyczyniła się do tego zapewne specyficzna sytuacja polityczna, religijna, a co za tym idzie i kulturowa tego miasta. Lwów zamieszkiwali przedstawiciele różnych religii, wyznawcy każdej z tych grup postarali się o zorganizowanie własnego muzeum. Działały więc we Lwowie następujące placówki: Muzeum Archidiecezjalne Rzymskokatolickie, Muzeum Instytutu Stauropigialnego, Ukraińskie Muzeum Narodowe, Muzeum Żydowskie i Muzeum Ormiańskie. Podstawę zbiorów stanowiły obiekty wycofane z kultu, poszerzane z czasem o dary i sporadycznie o zakupy. Kolejną ważną grupą na mapie Lwowa są muzea i kolekcje prywatne. Wielu mieszczan, nie tylko tych najbogatszych, rozwijało własne pasje i dawało wyraz swoim zainteresowaniom poprzez gromadzenie kolekcji dzieł sztuki, bogatych zbiorów bibliotecznych, zaś pasjonaci świata przyrody zbierali okazy z pogranicza biologii i geologii. Zbiory te miały zazwyczaj charakter prywatny i dostępne były wyłącznie dla osób indywidualnych. Jednak powstawały też muzea z inicjatywy prywatnych zbieraczy, jak np. Dzieduszyckich, które zostały przekazane miastu i były otwarte dla szerszej publiczności, a także stały się miejscem szeroko zakrojonych badań naukowych.
The history of Lviv museology is so rich that the activities of its museums can be considered in many aspects. This is probably a result of the specific political, religious and, consequently, cultural situation of this city. Lviv was inhabited by representatives of various religions, whose followers organized their own museums. Thus, the following institutions operated in Lviv: the Roman Catholic Archdiocesan Museum, the Museum of the Stauropegic Institute, the Ukrainian National Museum, the Jewish Museum, and the Armenian Museum. The large part of the collection consisted of objects withdrawn from worship, and it was expanded over time by donations and occasional purchases. Another important group in Lviv are private museums and collections. Many of the city’s residents, not necessarily the wealthiest ones, developed their own passions by amassing collections of works of art or books, while those interested in the natural world collected biological and geological specimens. Those collections were usually private and available only to individuals. However, there were also a few museums, created on the initiative of private collectors, such as the Dzieduszycki family, which were donated to the city and were available to the general public, becoming a place for extensive scientific research.
Źródło:
Facta Simonidis; 2022, 15, 2; 51-65
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The history and natural regeneration of a secondary oak-beech woodland on a former wood-pasture in Hungary
Autorzy:
Varga, A.
Odor, P.
Molnar, Z.
Boloni, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59012.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Botaniczne
Tematy:
history
natural regeneration
secondary forest
oak-beech forest
socioeconomic change
forest cover change
large tree
wood pasture
Hungary
Opis:
Characteristic features of European woodland include both a reduction in natural forest areas and an increase in former agricultural areas occupied by secondary woodland. The management of these areas is challenging in terms of nature conservation, agricultural and forestry management and policy. The aim of our study was to reconstruct the history and to document the current tree stand structure for a secondary oak-beech woodland in Hungary. Towards the end of the 1800s, this area which was once almost completely occupied by a continuous forest, had been transformed into a wood-pasture. As a result of its gradual abandonment, the closed forest stand of the pasture increased from 10 to 52% between 1963 and 2005. The most characteristic feature of this woodland is the abundance of large trees. Globally, the number of large and ancient trees is rapidly diminishing. Therefore preserving and maintaining such areas, where large trees could live, is an essential management task.
Źródło:
Acta Societatis Botanicorum Poloniae; 2015, 84, 2
0001-6977
2083-9480
Pojawia się w:
Acta Societatis Botanicorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Państwowe Muzeum Zoologiczne wobec powstania Polskiej Akademii Nauk: droga do powołania Instytutu Zoologicznego PAN
The State Zoological Museum and the establishment of the Polish Academy of Sciences: the beginnings of the Institute of Zoology of the Polish Academy of Sciences
Autorzy:
Zabłocki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089501.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
State Zoological Museum
Zoological Cabinet
Polish Academy of Sciences
Institute of Zoology
National Natural History Museum
Congress of Polish Science
Polish Academy of Arts and Sciences
Warsaw Scientific Society
new biology
Państwowe Muzeum Zoologiczne
Gabinet Zoologiczny
Polska Akademia Nauk
Instytut Zoologiczny
Narodowe Muzeum Przyrodnicze
Kongres Nauki Polskiej
Polska Akademia Umiejętności
Towarzystwo Naukowe Warszawskie
nowa biologia
Opis:
The State Zoological Museum, established in 1928, inherited and developed the legacy of the Zoological Cabinet of the University of Warsaw (existing since 1818). The Cabinet’s collection had been gathered for decades and belonged to eminent personages not only in Poland but also in Europe. The Museum and its collections were threatened many times: first by a great fire in 1935, then by the German attack on Warsaw in 1939 and subsequent occupation, as well as by the outbreak of the Warsaw Uprising and the destruction of the city. After the post-war reconstruction of the Museum, it was time to function in a new political reality, in which the most significant change for this institution was the establishment of the Polish Academy of Sciences. A planned inclusion of the State Zoological Museum in the structures of the newly-founded Polish Academy of Sciences meant that the scientists had to face a dilemma: in exchange for research funds and career development opportunities, they were expected to show favour to the communists and readiness to implement the idea of socialism. In the background of this process, numerous scientific conferences took place, where controversial visions of the future of biological sciences clashed. This process resulted in the transformation of the State Zoological Museum into the Institute of Zoology of the Polish Academy of Sciences.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2020, 65, 4; 81--98
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyrodnicze i geologiczne zainteresowania Jana Amosa Komeńskiego (1592–1670) : w 350 rocznicę śmierci
Autorzy:
Skoczylas, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076077.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Komeński
historia geologii
historia nauk przyrodniczych
Komensky
history of geology
history of natural sciences
Opis:
The article refers to the 350th anniversary of the death of an outstanding educator, philosopher, theolo¬gian and politician Jan Amos Comenius who was active in the years 1628-1656, mainly in Leszno. This extremely versatile researcher also showed interest in natural science. Although he was not a pioneer in this field, the number of his works, the number of editions, as well as numerous translations into foreign languages contributed to the popularization of natural sciences, including Earth sciences. Unfortunately, few geologists have come across his achievements in this field.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2020, 68, 7; 556--558
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność geologiczna Polaków w zaborze pruskim w drugiej połowie XIX w. na przykładzie Brunona Józefa Szafarkiewicza (1821-1892)
Geological activity of Poles in the Prussian partition in the second half of the 19th century as exemplified by the life of Brunon Józef Szafarkiewicz (1821-1892)
Autorzy:
Skoczylas, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076127.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Szafarkiewicz
historia geologii
historia nauk przyrodniczych
history of geology
history of natural sciences
Opis:
By presenting Dr B.J. Szafarkiewicz, a well-known scientist of the second half of the 19th century, the present author set himself the goal of dealing with the view that Poles were not interested in natural sciences, and geological in particular, in the Grand Duchy of Poznań at that time. It was not allowed in the Prussian partition to found a university. Thus, there were no institutional and economic conditions for the development of geology. Only the establishment of the PTPN (Poznań Society of Friends of Learning) created a substitute for a scientific centre that also included mineralogical, palaeontological and geological sciences. However, except for R. May, no one had a geological background. Prominent representatives of other professions, suchas B.J. Szafarkiewicz and F. Chłapowski, and earth science enthusiasts tried to bring the benefits of studying and practicing geology to the society of Greater Poland. While F. Chłapowski is known and appreciated today, the memory of the pioneering, geological activity of B.J. Szafarkiewicz is becoming increasingly blurred.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2021, 69, 1; 55--59
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O trzęsieniach ziemi w średniowieczu i ich badaniu. Wokół pracy Konrada Schellbacha Erdbeben in der Geschichtsschreibung des Frühund Hochmittelalters. Ursprung, Verständnis und Anwendung einer spezifisch mittelalterlichen Traditionsbildung
On Earthquakes in the Middle Ages and Their Study. Around Konrad Schellbach’s Book Erdbeben in der Geschichtsschreibung des Früh- und Hochmittelalters. Ursprung, Verständnis und Anwendung einer spezifisch mittelalterlichen Traditionsbildung
Autorzy:
Krawiec, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763530.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
natural disasters in history
earthquakes
history of beliefs
medieval historiography
biblical exegesis
klęski żywiołowe w dziejach
trzęsienie ziemi
historia wyobrażeń
dziejopisarstwo średniowieczne
egzegeza biblijna
Opis:
Głównym tematem artykułu jest monografia Konrada Schellbacha poświęcona sposobowi konceptualizacji fenomenu trzęsienia ziemi w dziejopisarstwie łacińskim od końca VIII do połowy XIII w. Została ona omówiona na szerszym tle problematyki badań nad dawnymi zjawiskami sejsmicznymi. Krytycznej analizie poddane zostały założenia pracy oraz efekty ich realizacji, ze szczególnym uwzględnieniem doboru analizowanych treści, a także możliwości źródłowej weryfikacji tez, stawianych w pracy przez Autora.
The main subject of the article is Konrad Schellbach’s monograph devoted to how the phenomenon of earthquakes was conceptualised in Latin historiography between the late eighth and the mid-thirteenth centuries. The main assumptions of the book and the effects of their implementation are critically analysed, with special attention paid to the selection of the content under study, as well as the possibility of source verification of the theses put forward by the Author. The book is discussed within the broader context of research into old seismic phenomena.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 3; 697-718
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół sprzedaży gdańskiego muzeum doktorów Gottwaldów: Johann Philipp Breyne i jego korespondenci
About the Sale of the Museum of the Gottwalds: Johann Philipp Breyne and His Correspondents
Autorzy:
Pękacka-Falkowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194313.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Christoph(orus) Gottwald (1636 –1700)
Johann Christoph Gottwald (1670 – 1713)
Musaeum Gottwaldianum
the history of medicine – Royal Prussia, the 17th century, the 18th century
the history of natural collections – Royal Prussia, the 18th century
the history Natural Science – the Polish-Lithuanian Commonwealth, the 17th century, the 18th century
Opis:
The article discusses the correspondence between Johann Philipp Breyne and scholars from the German-speaking territories of Europe and England interested in purchasing the exhibits from the Museum of the Gottwalds in Gdansk after the death of its second owner Johann Christoph Gottwald (1670–1713). The Museum of the Gottwalds was set up in the second half of the 17th century by Christoph Gottwald (1636–1700), a medical doctor and a doctor of philosophy; after his death, it was inherited by his son, who was also a medical doctor. It constituted one of the biggest collections of natural exhibits in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the early modern period and one of the most outstanding collections in Gdansk. In 1716, part of the collection was moved to Petersburg, where it gave rise to a collection of minerals which was part of the royal cabinet of curiosities. At present it is kept in the Fersman Mineralogical Museum.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2017, 82, 3; 33-50
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kanonik sandomierski Marcin z Urzędowa i jego Herbarz Polski w historiografii
The Canon of Sandomierz, Marcin of Urzędów, and His Polish Herbal in Historiography
Autorzy:
Suchecka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/19944727.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
Tematy:
zielniki drukowane
historia nauk przyrodniczych
historia historiografii
Herbarz polski
printed herbaria
history of natural sciences
history of historiography
Polish Herbal
Opis:
Wydany w 1595 r. Herbarz polski autorstwa kanonika sandomierskiego Marcina z Urzędowa był pierwszym oryginalnym zielnikiem napisanym po polsku. Wśród wszystkich prac o roślinach wydanych drukiem w Krakowie w XVI w. przyznaje mu się wartość największą. Badania nad biografią Marcina z Urzędowa i treścią zielnika prowadzi się już od prawie dwóch wieków w obrębie różnych nauk: historii botaniki, farmacji, medycyny, dziejów kultury czy bibliologii historycznej, a także językoznawstwa w zakresie nomenklatury przyrodniczej. Pomimo nawarstwiania się informacji faktograficznych na temat dzieła Marcina z Urzędowa stan wiedzy jest ciągle niezadowalający ze względu na rozproszenie źródeł. Celem artykułu jest przedstawienie i analiza stanu badań, ich słabości oraz niekwestionowanych osiągnięć, co może być punktem wyjścia do ujęcia monograficznego zielnika i pełnej biografii duchownego.
The Polish Herbal, published in 1595 by the canon of Sandomierz, Marcin of Urzędów, was the first original Polish herbarium. It is given the greatest value among all works on plants published in Krakow in the 16th century. Research on the biography of Marcin of Urzędów and the herbarium content has been going on for almost two centuries within various sciences: history of botany, pharmacy, medicine, history of culture, or historical bibliology, as well as linguistics in the field of nature nomenclature. Despite the accumulation of factual information about the work of Marcin of Urzędów, the state of knowledge is still unsatisfactory due to the dispersion of sources. The aim of the article is to present and analyze the state of research, its weaknesses and unquestionable achievements, which may be the starting point for a monographic approach to the herbarium and a full biography of the clergyman.
Źródło:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2021, 28; 5-26
0208-7626
Pojawia się w:
Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies