Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "natural formation" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-23 z 23
    Tytuł:
    Spatio-temporal structure of natural and anthropogenic land use in a semi-arid watershed: Northwest Algeria
    Autorzy:
    Melalih, Ahmed
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27312637.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    Algeria
    GIS
    land use
    natural formation
    anthropogenic formation
    remote sensing
    semi-arid watershed
    Wadi Sarno
    Opis:
    The objective of this study is to map through multisource data, the change in land use structure and quantify its evolution around the semi-arid watershed of Wadi Sarno of Sidi Bel Abbès between 2000 and 2021. To this end, satellite images of 2000 and 2021 have been exploited by remote sensing and GIS, as well as field surveys for verification and validation of the results obtained. The methodology is based on supervised classification by maximum likelihood from the processing of satellite images. The analysis of the dynamics of land use shows that the areas of natural formations (dense forest and bare land) have decreased from 17,560 ha to 15,516 ha, that is to say, a regression of 8.04%, while the anthropised formations (Agriculture, open forest and rangeland, built-up areas, water bodies) have experienced an increase in their surface area, they have gone from 7901 ha to 9945 ha, that is to say, 10.4% of the total surface area of the basin. In the light of these results, it is possible to define priority areas for restoring degraded zones and enhancing natural formations. by giving priority to perennial crops to fix the soil in place and benefit from additional income for the region's farmers. By planting hardy species such as olives, figs, almonds, carob trees and so on. These species have proven their effectiveness and adaptation to local soil and climate conditions.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2023, 58; 110--119
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka przemysłowego zagospodarowania wód złożowych na przykładzie zakładu górniczego Kopalnia Piasku „Szczakowa” w Jaworznie
    Problems of industrial management of natural formation water on the example of Szczakowa Sand Mine in Jaworzno
    Autorzy:
    Bednarczyk, S.
    Różkowski, K.
    Gliniak, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/169827.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    odwadnianie
    zagospodarowanie wody
    Kopalnia Piasku Szczakowa
    dewatering
    water management
    Szczakowa Sand Mine
    Opis:
    Wody pochodzące z drenażu górniczego trafiają za pośrednictwem systemu odwodnienia w przytłaczającej większości przypadków do sieci rzecznej, generując kolejny czynnik ingerujący w środowisko. Odprowadzona woda modyfikuje naturalne przepływy rzeczne, zmieniając ryzyko wystąpienia podtopień i powodzi, nierzadko wpływając również na jakość wód odbiornika. Wymagania stawiane dokumentacji hydrogeologicznej określającej warunki hydrogeologiczne w związku z zamierzonym wykonywaniem odwodnień w celu wydobywania kopaliny zmierzają m.in. do przeprowadzenia analizy możliwości wykorzystania wód pochodzących z odwodnienia zakładu górniczego na potrzeby zaopatrzenia w wodę lub energię samego zakładu lub innych podmiotów. W przeważającej większości przypadków, pomimo wskazania potencjalnych możliwości nie dochodzi do zagospodarowania pozyskanej wody, kończąc na zrzucie do sąsiedniego cieku. Artykuł przedstawia skutki i korzyści nawiązania współpracy pomiędzy Kopalnią Piasku „Szczakowa” a Elektrownią „Siersza” prowadzącej do zagospodarowania znacznej części wód kopalnianych na potrzeby technologiczne elektrowni.
    Natural formation water deriving from mining activities is directed by the drainage system in the overwhelming majority of cases to the river network, generating another factor interfering with the environment. Mine water modifies natural river flows, changing the risk of flooding, often affecting the water quality of the receiver. Requirements for the hydrogeological documentation determining the hydrogeological conditions in connection with the intended drainage for the mineral extraction are aimed, among others, to analyze the possibility of mine water management for the purpose of water supply or energy production of the mine itself or other entities. In most cases, despite potential indications, acquired water is not industrially utilized, ending discharged into the adjacent watercourse. The article presents the effects and benefits of cooperation between the Sand mine „Szczakowa” and Power plant „Siersza” leading to the management of a large part of the mine water for the needs of technological purposes.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2016, 57, 1; 34-39
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Using of natural environment elements in formation of attractiveness of small town space
    Autorzy:
    Dyda, O.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/344904.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
    Tematy:
    urban space
    natural environment
    small town
    architectural attractiveness
    przestrzeń miejska
    środowisko naturalne
    małe miasto
    atrakcyjność architektoniczna
    Opis:
    The article discusses the role of natural space elements in formation of attractiveness of the urban environment of small towns. Meaningful use of natural elements is necessary for development of a strategy of formation of the urban space attractiveness and can become an important source of it. Natural surrounding also impacts the urban development structure itself, characteristics of architectural objects and spacial visual communication of a small town and its suburbs. Using available natural characteristics, as well as purposeful introduction of elements of wildlife and inanimate nature into the urban space has an essential impact on the increase of the number of visitors and tourists in the town and dissemination of information about it.
    Źródło:
    Środowisko Mieszkaniowe; 2018, 22; 115-120
    1731-2442
    2543-8700
    Pojawia się w:
    Środowisko Mieszkaniowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Natural forest colonisation and soil formation on ash dump in southern taiga
    Autorzy:
    Nekrasova, Olga
    Radchenko, Tatiana
    Filimonova, Elena
    Lukina, Natalia
    Glazyrina, Margarita
    Dergacheva, Maria
    Uchaev, Anton
    Betekhina, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041499.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Badawczy Leśnictwa
    Tematy:
    ash dump
    ash substrate
    forest community
    natural colonisation
    southern taiga
    Technosols
    Opis:
    Ash dumps occupy significant areas around the world and make a negative influence on the environment. This effect is decreased by their natural colonisation determined by the bioclimatic conditions of the area. The purpose of the current study was to identify the structure of the forest communities and the initial stages of soil formation on the ash dump in southern taiga. This study was carried out on three sites in the forest phytocoenosis formed in the process of revegetation of the Verkhniy Tagil Power Station ash dump over 50 years, as well as on two background forest sites in the Middle Urals. Complex geobotanical and soil studies were carried out. The results of the study show that forest phytocoenoses with a predominance of hardwood species (Betula pendula Roth and Populus tremula L.) and a small admixture of coniferous species can form on the non-recultivated ash dump within 50 years in a boreal zone. In total, the studied mixed forest phytocoenoses are similar in composition to zonal secondary forests, but differ by having lower height and diameter of the stand, as well as herb–shrub layer coverage. Their species density and floristic richness are also lesser. The study proved that the process of soil formation is also proceeding according to the zonal type in the ash substrate under forest communities. The results of the study can be applied to justifying the forecasts of ecosystem restoration on the technogenic substrate, as well as for the species selecting for their recultivation in the studied area and similar to it.
    Źródło:
    Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry; 2020, 62, 4; 306-316
    0071-6677
    Pojawia się w:
    Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessing hydrate formation in natural gas pipelines under transient operation
    Ocena zjawiska tworzenia się hydratów w warunkach nieustalonego przepływu gazu w gazociągach
    Autorzy:
    Osiadacz, A.
    Uilhoorn, F. E.
    Chaczykowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/219291.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    hydraty
    rurociągi
    gaz ziemny
    nieustalony przepływ gazu
    hydrates
    pipeline
    natural gas
    transient gas flow
    Opis:
    This work presents a transient, non-isothermal compressible gas flow model that is combined with a hydrate phase equilibrium model. It enables, to determine whether hydrates could form under existing operating conditions in natural gas pipelines. In particular, to determine the time and location at which the natural gas enters the hydrate formation region. The gas flow is described by a set of partial differential equations resulting from the conservation of mass, momentum, and energy. Real gas effects are determined by the predictive Soave-Redlich-Kwong group contribution method. By means of statistical mechanics, the hydrate model is formulated combined with classical thermodynamics of phase equilibria for systems that contain water and both hydrate forming and non-hydrate forming gases as function of pressure, temperature, and gas composition. To demonstrate the applicability a case study is conducted.
    W artykule omówiono model nieustalonego, nieizotermicznego przepływu gazu w rurociągu, który uwzględnia model gazowego hydratu w stanie równowagi fazowej. To pozwala określić czy hydraty mogą tworzyć się w określonych warunkach eksploatacji gazociągu a w szczególności określić czas oraz miejsce ich tworzenia. Przepływ gazu jest opisany za pomocą układu równań różniczkowych cząstkowych utworzonych w oparciu o równanie zachowania masy, pędu, energii oraz równanie stanu wykorzystujące równanie Soave-Redlich-Kwonga. Za pomocą mechaniki statystycznej, model hydratu jest formułowany w oparciu o równowagę fazową dla układów zawierających wodę oraz gazy tworzące i nie tworzące hydraty jako funkcję ciśnienia, temperatury oraz składu gazu.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2013, 58, 1; 131-144
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego w Górach Świętokrzyskich
    Zashhita i formirovanie prirodnojj sredy v Sventokshiskikh Gorakh
    Protection and formation of natural environment in the Swietokrzyskie Mts.
    Autorzy:
    Myczkowski, S.
    Cmak, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/825659.pdf
    Data publikacji:
    1976
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Źródło:
    Sylwan; 1976, 120, 04
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieło M.B. Valentiniego Museum museorum i inne publikacje muzeograficzne z gdańskich księgozbiorów oraz ich znaczenie w kształtowaniu zbiorów przyrodniczych i artystycznych w XVII i XVIII wieku
    The work of M.B. Valentini “Museum museorum” and other museographical publications from the Gdańsk book collections and their significance in the formation of the natural history collections in the 17th and 18th centuries
    Autorzy:
    Chodyński, Antoni Romuald
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2171386.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Michael Bernhard Valentini
    Christian Gottlieb Jöcher
    Johann Daniel Major
    Ch.G. Jöcher
    J.D. Major
    publikacje muzeograficzne
    księgozbiory gdańskie
    europejskie kolekcje przyrodnicze XVII i XVIII wieku
    M.B. Valentini
    museographic publications
    Gdańsk book collections
    European natural history collections of the 17th and 18th centuries
    Opis:
    After 1700 we observe a clear increase in the number of conscious collectors gathering works of art, naturalia and various curiosities – mirabilia, typical of many Baroque “chambers” (Kammer) that were created by collectors during the previous, 17th century. Michael Bernhard Valentini (1657–1729), court physician at the court of the Landgrave of Hessen, published a compendium of encyclopaedic knowledge, a work for academic collectors of natural history specimens, entitled Museum museorum (Vol. I–II, Frankfurt am Main 1704–1714). Valentini provided information about various noteworthy things found in the Old and New World as well as in Asia (India), sometimes exceeding the limits of previous knowledge, both for researchers and collectors. Valentini’s work may be seen as evidence of a real collector’s fever, directed not only at all kinds of rare and curious things (curiosities) but also research objects collected for study purposes, especially in countries north of the Alps (e.g. natural amber and amber with insect inclusions). This German author recommended in his proposed programme for the creation of an ideal modern museum that objects should be arranged into groups, for example naturalia and artificialia and then divided into more detailed subgroups in order to make them more visible and their content more comprehensible, therefore enriching the knowledge of the surrounding world.
    Źródło:
    Opuscula Musealia; 2020, 27; 131-167
    0239-9989
    2084-3852
    Pojawia się w:
    Opuscula Musealia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Natural and Supernatural Dimensions of Priestly Formation
    Współudział wymiaru nadprzyrodzonego i naturalnego w formacji kapłańskiej
    Autorzy:
    Wojtkun, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950701.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    formacja
    kapłaństwo
    seminarium
    powołanie
    formation
    priesthood
    seminary
    vocation
    Opis:
    On December 8, 2016, the Congregation for the Clergy published a new document on priestly formation entitled The Gift of the Priestly Vocation: Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis on its website. The document introduces new elements of formation while still taking into account the Church’s previous teaching on the matter. In particular, the document defines the individual stages of seminary formation as the discipleship stage, the stage of becoming similar to Christ, and the stage of vocational synthesis. Preparation for the priesthood has Christological and pneumatological dimensions where man’s natural endowments are assisted by the supernatural dynamics of Christ’s grace and in reference to the Holy Trinity. The supernatural dimension of a vocation is emphasized in the very divine nature of the gift that is placed in the heart of a young person. This gift accompanies the seminarian as he is gradually formed into the image of the Good Shepherd and becomes a disciple of the Lord. This process can be lived only in profound submission to the formative action of the Holy Spirit.
    8 grudnia 2016 roku na stronie internetowej Kongregacji ds. Duchowieństwa został opublikowany nowy dokument na temat formacji kapłańskiej, Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis. Wprowadza on pewne nowe elementy, biorąc pod uwagę dotychczasowe nauczanie Kościoła. Jednym z nich jest określenie poszczególnych etapów seminaryjnego przygotowania jako etap bycia uczniem, etap upodabniający do Chrystusa i okres syntezy powołaniowej. Przygotowanie do kapłaństwa ma zatem swój profil chrystologiczny i pneumatologiczny. Naturalnemu wyposażeniu człowieka towarzyszy nadprzyrodzony dynamizm łaski Chrystusa i stałe odniesienie do Trójcy Świętej. Wymiar nadprzyrodzony powołania jest uwypuklony w samej naturze Bożego daru złożonym w sercu młodego człowieka. Towarzyszy mu w stopniowym kształtowaniu fizjonomii Dobrego Pasterza, stawania się uczniem Pana. Ten proces może być przeżywany jedynie w głębokiej uległości na formacyjne oddziaływanie Ducha Świętego.
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2018, 17, 1
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Influence of primary composition and diagenetic mineralization on natural gamma-ray and density logs of Carboniferous sandstones of the Dęblin Formation
    Autorzy:
    Wróblewska, Sara
    Kozłowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2058639.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    petrofacies analysis
    gamma-ray log
    density log
    diagenetic mineralization
    Dęblin Formation
    Lublin Basin
    Opis:
    The Carboniferous sandstone of the Dęblin Formation is one of the targets for the petroleum industry in the Lublin Basin in southeastern Poland. The formation's primary and diagenetic composition makes it difficult to estimate its reservoir properties. Based on a detailed analysis of core and petrographic samples, normalization of gamma-ray and density logs was made with respect to the grain-framework of the rock. Recounted logs were used for distinguishing 4 different sandstone petrofacies. For these petrofacies, ranges of gamma-ray and bulk density values were determined and the impact of primary and diagenetic mineral composition was estimated. The application of this petrofacies method can upgrade the level of reservoir characterization and support the interpretation of uncored intervals.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2019, 63, 4; 741--756
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mineralizacja wód złożowych miocenu autochtonicznego zapadliska przedkarpackiego oraz ich wpływ na środowisko naturalne
    Mineralization of autochthonous Miocene formation waters in the area of Carpathian Foredeep and their influence on natural environment
    Autorzy:
    Zubrzycki, A.
    Dubiel, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/300204.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    ochrona środowiska naturalnego
    mineralizacja płynów i wód złożowych
    miocen
    zapadlisko przedkarpackie
    Miocene
    protection of natural environment
    mineralization of fluids and formation waters
    Carpathian Foredeep
    Opis:
    Wody złożowe oraz płyny wiertnicze są potencjalnym zagrożeniem dla środowiska naturalnego, szczególnie w przypadku otwartych erupcji w trakcie prac wiertniczych lub eksploatacyjnych. W artykule przeanalizowano mineralizacje płynów pobranych rurowymi próbnikami złoża (RPZ) z poziomów miocenu autochtonicznego strefy S zapadliska przedkarpackiego (Tarnów - Rzeszów) oraz mineralizacji mioceńskich (głównie dolnosaramckich) wód złożowych występujących w krawędziowej - NE - strefie zapadliska (Wola Obszańska - Lubliniec). Strefy te różnią się miąższością miocenu autochtonicznego oraz mineralizacją wód złożowych, chociaż w obu występują złożowe akumulacje gazu ziemnego. Na podstawie ilościowej analizy składu chemicznego płynów i wód złożowych określono ich zagrożenie dla środowiska naturalnego.
    Formation waters and drilling fluids are hazardous for the natural environment, particularly in case of blow-outs during drilling, well completions, and oil/gas production. In the paper fluids from DST tests and Miocene (mainly Lower Sarmatian) formation waters from two areas of the Carpathian Foredeep (first - southern in area Tarnów-Rzeszów and second north-eastern Wola Obszańska - Lubliniec) were analyzed. Thickness of the autochthonous Miocene sediments and mineralization of its formation waters are different in these areas although both are gas--bearing. On the basis of the chemical composition quantitative analysis of Miocene fluids and formation waters the hazard to natural environment was determined.
    Źródło:
    Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2009, 26, 4; 695-705
    1507-0042
    Pojawia się w:
    Wiertnictwo, Nafta, Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Investigation of trihalomethane formation after chlorine dioxide preoxidation followed by chlorination of natural organic matter
    Autorzy:
    Özdemir, Kadir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2032930.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
    Tematy:
    ClO2
    THM
    trihalomethane
    drinking water
    trihalometan
    woda pitna
    Opis:
    Chlorine dioxide (ClO2) is widely used as powerful oxidant to remove taste, odor and pathogenic microorganisms with chlorine during water treatment. In this study, the formation of trihalomethanes (THMs) was investigated in sequential ClO2 and chlorination processes. During the study, water samples were collected from Terkos Lake water (TLW) and Büyükçekmece Lake water (BLW) in Istanbul. To understand the relationship between the formation of THMs and the characteristics of natural organic matter (NOM), changes in the molecular weight (MW) of NOM fractions before and after ClO2 oxidation were characterized with the ultrafiltration technique. The NOM fraction with MW <1 kDa is the dominant fraction among all the fractionated water samples. ClO2 oxidized NOM to more hydrophilic and smaller organic fractions as seen in the NOM fraction with MWCO <1 kDa. ClO2 preoxidation reduced THM concentrations but produced chlorite (ClO2 –) and chlorate (ClO3 –). The increase in ClO2 doses enhanced the reduction percentages of THMs during subsequent chlorination in water samples without or with bromide application. Bromine incorporation was higher in ClO2ClO2 preoxidized TLW and BLW samples. As a result, the findings of this study demonstrated that ClO2 preoxidation prior to chlorination is an applicable strategy for control of THMs in water treatment.
    Źródło:
    Environment Protection Engineering; 2021, 47, 2; 125-137
    0324-8828
    Pojawia się w:
    Environment Protection Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Analysis of Nitrogen Oxides Formation During Oxygen - Enriched Combustion of Natural Gas
    Autorzy:
    Poskart, A.
    Radomiak, H.
    Niegodajew, P.
    Zajemska, M.
    Musiał, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/353857.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    oxygen enhanced combustion
    nitrogen oxides emission
    Opis:
    This paper presents the study of oxygen–enriched combustion of natural gas and its impact on nitrogen oxides emission. The research were performed on two experimental stands, i.e. combustion chambers with an industrial swirl burner of maximum power equal to 90 kW and 10 kW. The investigation includes the influenced of oxygen enhanced within the range between 21% and 30%. Furthermore, the role of temperature during the oxygen enrichment was analysed. The results of the research showed that with the rise in oxygen concentration in the air the concentration of nitrogen oxides also increases what is directly related to the rise in flame temperature as well as the addition of oxygen.
    Źródło:
    Archives of Metallurgy and Materials; 2016, 61, 4; 1925-1930
    1733-3490
    Pojawia się w:
    Archives of Metallurgy and Materials
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Витоки та становлення Німецького музею видатних досягнень природознавства і техніки
    Origins and Formation of the German Museum of Outstanding Achievements in Natural Science and Technology
    Autorzy:
    Присяжнюк, О.М.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22676591.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-10
    Wydawca:
    National Academy of Sciences of Ukraine. Institute of World History
    Tematy:
    культурна спадщина
    музейництво
    технічний музей
    природознавство
    технологія
    дидактичні принципи
    cultural heritage
    museology
    technical museum
    natural science
    technology
    didactic principles
    Opis:
    Німецький музей видатних досягнень природознавства і техніки в Мюнхені був заснований у 1903 р. За три роки його засновник електроінженер Оскар фон Міллер зібрав велику колекцію історико-технічних експонатів і у 1906 р. музей був відкритий для публіки. Німецький музей у Мюнхені вперше продемонстрував, що не тільки художники, але й техніки створювали шедеври, не тільки філософи, але й винахідники мали геніальні ідеї, не тільки предмети Середньовіччя, а й сучасна техніка є реліквією. Найважливіші мотиви і цілі музею О. фон Міллер сформулював коротко так: документація ролі техніки для розвитку суспільства і культури; здійснення навчально-виховної функції в уявленні техніки, досягнення музеєм загальнонаціонального статусу. Дидактичні принципи організації виставок в музеї слугували популяризації природно-наукових законів, наочному показу функціонального застосування технічних винаходів. Презентація технічних об’єктів якісно відрізнялася від виставкових принципів інших технічних музеїв. Демонстрація старих технологій і історичних машин в дії вже тоді була нормою музейної роботи. О. фон Міллер ставив завданням музею пояснення технології виготовлення технічної продукції, такої як годинники, тканини тощо, для чого в виставках були відтворені фрагменти майстерень та фабрик. Вперше в технічному музеї крім традиційного хронологічного показу технічних винаходів пояснювався принцип дії машин та апаратів шляхом експериментів, що проводились з експонатами відвідувачами і співробітниками музею. Ця функція була виключно новою для технічного музею і здійснювалася все ж в основному публікою, переважно студентами і молоддю.
    The German Museum of Outstanding Achievements in Natural Science and Technology in Munich was founded in 1903. For three years its founder electrical engineer Oskar von Miller collected an extensive collection of historical and technical exhibits, and in 1906 the museum was opened to the public. The German Museum in Munich demonstrated for the first time that not only artists, but also technicians created masterpieces, not only philosophers, but also inventors had ingenious ideas, not only medieval objects, but also modern technology is a relic. O. von Miller formulated the most important motives and goals of the museum as follows: documentation of the role of technology for the development of society and culture; the implementation of an educational function in the presentation of technology, the achievement of a national status. The didactic principles of organizing exhibitions in the museum served to popularize natural science laws, to visually demonstrate the functional application of technical inventions. The presentation of technical objects was qualitatively different from the exhibition principles of other technical museums. Demonstration of old technologies and historical machines in action was already the norm in museum work. O. von Miller set the task of the museum to explain the technology of manufacturing technical products, such as watches, fabrics, and so on, for which fragments of workshops and factories were reproduced in exhibitions. For the first time in a technical museum, in addition to the traditional chronological display of technical inventions, the principle of operation of machines and apparatus was explained by means of experiments conducted with exhibits by visitors and museum staff. This function was extremely new for the technical museum and was nevertheless carried out mainly by the public, mainly students and young people.
    Źródło:
    Проблеми всесвітньої історії; 2021, 14; 179-195
    2707-6776
    Pojawia się w:
    Проблеми всесвітньої історії
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Środowisko przyrodnicze i zagospodarowanie form eolicznych w gminie Szadek
    Natural environment and the management of eolian formations in the commune of Szadek
    Autorzy:
    Kobojek, Elżbieta
    Kobojek, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/510428.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    eolian formation
    Szadek
    formy eoliczne
    Opis:
    Sand hills, dunes and sand sheets are eolian landforms, on which specific sensitive ecosystems develop. They are characteristic feature of many areas situated in central Poland. Sandy areas with dunes are also found in the commune of Szadek. Wind-deposited sand bodies have accumulated on moraine plains, outwashes and floodplain terraces in the valleys of the Pichna and Brodnia rivers. Eolian formations have various shapes, With predominance of parabolic dunes, ridges and sand hills. They are built of fine-grained and coarser sands l-10 meters thick. Quartz dominates in their mineral composition. Sand de posits are characterized by high permeability, which is why they produce dry ecosystems. Arid sands are covered by low-class pod sols, easily eroded by wind. For that reason this type of ecosystems should remain afforested, as the cutting down of trees can result in blowing away the soil and eventually destruction of the entire formation. Such situations are known to have happened in the past. In the commune of Szadek, the majority of the dunes are overgrown with forest, which is the most advantageous solution.
    Źródło:
    Biuletyn Szadkowski; 2013, 13; 5-24
    1643-0700
    Pojawia się w:
    Biuletyn Szadkowski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Features and prospects of logistic humanitarian approach to the formation of the supply chain
    Autorzy:
    Fihun, N.
    Biloshevska, O.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/411391.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Oddział w Lublinie PAN
    Tematy:
    humanitarian logistics
    natural disaster relief
    humanitarian supply chain
    donors
    international humanitarian organizations
    logistics companies
    Opis:
    The article investigates improvement of the supply chain according to the requirements of nowadays, particularly impact of natural disasters. The main role in this process is given to humanitarian logistics. The phases of the disaster and the actions of humanitarian supply chain during these phases are analyzed. It is very important to understand in which cases more appropriate using particular type supply chains. From this point of view authors analyzed the main differences between commercial and humanitarian supply chains. The most important role in the supply chain during the crisis situations played humanitarian organizations. For the purpose of comprehensive understanding peculiarities and involve members were identified main participants of humanitarian supply chain. The ranking of donor countries that are in the top 10, and examples of humanitarian operations and logistics companies in the aftermath of disasters are shown. Authors analyze usage of model of disaster management by logistics companies and humanitarian organizations in different disaster stages. The main advantage of proposed approach is getting clear criterion which arises during the recovery phase of the disaster and enables logistics companies, humanitarian organizations and the military to integrate their efforts and logistics performance, and adapt them to the specific needs.
    Źródło:
    ECONTECHMOD : An International Quarterly Journal on Economics of Technology and Modelling Processes; 2016, 5, 1; 11-17
    2084-5715
    Pojawia się w:
    ECONTECHMOD : An International Quarterly Journal on Economics of Technology and Modelling Processes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ debaty „naturalne a sztuczne” na kształtowanie się stanowiska eksperymentalizmu
    The Influence of Debate on “The Natural and the Artificial” on the Formation of Experimentalism
    Autorzy:
    Kazibut, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488249.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    natura
    sztuczne
    kunszt
    eksperymentalizm
    Robert Boyle
    nature
    artificial
    art
    experimentalism
    Opis:
    Jednym z filozoficznym problemów, który wyrósł na gruncie arystotelesowskiej filozofii przyrody, jest debata „natura a kunszt”. Filozoficzna dyskusja nad kryteriami odróżnienia wytworów naturalnych od artefaktów kunsztu ludzkiego i proponowane w ramach niej rozstrzygnięcia wpłynęły na ukształtowanie się stanowiska eksperymentalizmu. Celem artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób argumenty podnoszone w filozoficznej debacie „naturalne a sztuczne” wpłynęły na kształt filozofii eksperymentu i naturalizmu Roberta Boyle’a, a w konsekwencji na postać filozoficznych założeń współczesnego eksperymentalizmu.
    One of the philosophical problems that developed on the basis of Aristotle’s philosophy of nature is the debate on “nature and art.” The formation of the experimental viewpoint which influenced the philosophical discussion and its criteria for distinguishing products of nature and products of art are also proposed as part of this debate. The purpose of this article is to elaborate on how the arguments surrounding “nature and art” influenced the experimental design of Robert Boyle’s philosophy of naturalism and the philosophical assumptions of modern experimentalism.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 113-129
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Edukacja przyrodniczo-leśna - odpowiedzialność leśników oraz nauczycieli wobec kształtowania postaw uczniów szkół podstawowych i średnich
    Natural and forest education: the responsibility of foresters and teachers towards the formation of attitudes of primery school pupils
    Autorzy:
    Greczuk, M.
    Kosmider, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/880787.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
    Źródło:
    Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2013, 15, 1[34]
    1509-1414
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Influence of deuterium content of water on the growth of plant embryo and free radical producing processes
    Autorzy:
    Kiss, S A
    Varga, I.S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14566.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
    Tematy:
    seedling mass
    natural water
    plant seed
    producing process
    free radical formation
    plant growth
    water
    plant embryo
    seedling length
    deuterium content
    Opis:
    In the course of germinating plant seeds - if the deuterium (D) concentration in the germinating medium (water) is lower or higher than in natural water (150 ppm) - the length and mass of seedlings (coleoptil, epicotyl, root) proportionally decrease. The cause of the decrease owing to the changed D concentration is explained partly on energetic - partly on free radical basis and proved by measuring. In waters with lower or higher than natural D concentration the energy supply decreases while the free radical formation increases. Free radicals exert their influence by inactivating the bios substances (e.g. auxin) through oxidation. This seems to explain the mechanism of the ensuing changes.
    Źródło:
    Journal of Elementology; 2007, 12, 2
    1644-2296
    Pojawia się w:
    Journal of Elementology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Natural and anthropogenic impact on the formation of archaeological layers in a lake shore area: case study from the Serteya II site, Western Russia
    Autorzy:
    Mazurkevich, Andrey
    Kittel, Piotr
    Maigrot, Yolaine
    Dolbunova, Ekaterina
    Mroczkowska, Agnieszka
    Wieckowska-Lüth, Magda
    Piech, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366037.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-24
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    archaeological layers
    pile-dwellings
    palaeoecology
    hunter–fisher–gatherers
    Neolithic
    Eneolithic
    Opis:
    The article presents the results of a study on archaeological structures and horizons developed in the palaeolake shore-zone of the Serteya II site that was occupied intermittently and to a greater or lesser intensity from the Mesolithic up to the Middle Ages. The Serteya II site is a multilayer complex used by hunter–fisher–gatherer communities in the 9th–8th mill. BC, and from the end of the 7th till the end of the 3rd mill. BC. The article is focused on the particularities of the formation of archaeological layers and the reconstruction of the ancient environment in different periods of time. The study of the sets of artefacts, their state of preservation, as well as the traits of archaeological features, may indicate the peculiarities of the formation of different sedimentological units. Based on the results of complex natural-scientific research it was possible to reconstruct the palaeo-ecology of changing water regimes as well as changes in environmental conditions.
    Źródło:
    Acta Geographica Lodziensia; 2020, 110; 81-102
    0065-1249
    Pojawia się w:
    Acta Geographica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Agromelioracje w ksztaltowaniu srodowiska rolniczego
    Agroreklamation in formation of the agricultural environment
    Autorzy:
    Cieslinski, Z
    Miatkowski, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1632697.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
    Tematy:
    srodowisko naturalne
    srodowisko rolnicze
    rosliny uprawne
    korzenie
    melioracje rolne
    gleby ciezkie
    wlasciwosci fizyczne
    wlasciwosci biochemiczne
    zageszczenie gleb
    degradacja gleb
    natural environment
    agricultural environment
    cultivated plant
    root
    melioration
    heavy soil
    physical property
    biochemical property
    soil compaction
    soil degradation
    Opis:
    Praca przedstawia zagadnienia dotyczące ograniczenia urodzajności gleb w wyniku zagęszczenia, charakterystykę zabiegów agromelioracyjnych stosowanych na glebach mineralnych oraz ich wpływ na poprawę właściwości fizyczno-wodnych i biochemicznych gleb, a także na rozwój korzeni roślin uprawnych. Ponadto omówiono opłacalność stosowania zabiegów agromelioracyjnych na glebach ciężkich. Słowa kluczowe: zagęszczenie, zabiegi agromelioracyjne, właściwości fizyczno-wodne gleby, właściwości biochemiczne gleby, korzenie roślin
    The paper presents problems concerning reduction in soil fertility due to compaction, characterization of agroreclamation measures used on mineral soils as wellas their effect on an improvement in physical, water, and biochemical properties of soils and on the development of crop roots.Moreover,profitability of carrying out agroreclamation measures on heavy soils is discussed.
    Źródło:
    Acta Agrophysica; 1999, 23; 199-215
    1234-4125
    Pojawia się w:
    Acta Agrophysica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Three-dimensional simulation of the fracture system distribution in formation rock based on fractal method
    Trójwymiarowe symulacje rozkładu spękań w skałach z wykorzystaniem metody fraktali
    Autorzy:
    Li, W.
    Zhao, H.
    Liu, M.
    Li, S.
    Sun, W.
    Wang, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/219509.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    szczelinowanie hydrauliczne
    wymiary fraktali
    naturalne spękania
    spękania powstałe wskutek szczelinowania
    symulacje numeryczne
    hydraulic fracturing
    fractal dimension
    natural fracture
    fracturing fracture
    numerical simulation
    Opis:
    During exploitation process of fractured reservoir, the complex distribution of natural fracture system may lead to a series of accidents, such as sand plug and multi fracture extension in hydraulic fracturing operation. Considering the difficulties of numerical analysis on formation rock mass fracture system distribution, three-dimensional geometry model of a single fracture formation is proposed in this paper, and fractal geometry method is introduced to build the three-dimensional fractal description model of formation fracture system distribution. On this basis, the effects of fractal parameters on natural fracture porosity, permeability and other properties are analyzed. The results show that: First, the number and propagation of natural fracture are controlled by the fractal dimension, the number of groups and the initial quantity. Second, the fractal dimension of natural fracture distribution has an obvious effect on natural fracture porosity and permeability. Third, porosity and permeability of natural fracture distribution both experience exponential growth as fractal dimension increases. Fourth, when the fractal dimension remains constant, the porosity and permeability of natural fractures both increase with the fracture scale.
    W trakcie eksploatacji złoża zalęgającego w spękanych warstwach i pokładach złożony system naturalnych spękań prowadzić może do licznych incydentów, np. powstawania zatorów piaskowych lub nadmiernego rozszerzenia spękań w trakcie szczelinowania hydraulicznego. Z uwagi na trudności związane z analizą numeryczną rozkładu spękań skał macierzystych, w pracy zaproponowano trójwymiarowy model geometryczny pojedynczego pęknięcia z wykorzystaniem metod geometrii fraktalnej do opracowania trójwymiarowego modelu opisującego powstawanie układu spękań i ich rozkład. Na tej podstawie przeanalizowano wpływ parametrów fraktalnych na naturalną porowatość pękniętych skał, ich przepuszczalność oraz pozostałe właściwości. Wyniki badań wskazują że, po pierwsze, liczba i tempo propagacji naturalnych spękań uzależnione są od wymiarów fraktalnych, liczby grup i wielkości początkowej. Po drugie, wymiary fraktalne naturalnego systemu spękań skał mają zdecydowany wpływ na porowatość i przepuszczalność. Po trzecie, porowatość i przepuszczalność naturalnych systemów pęknięć wykazują wzrost w miarę wzrastania wymiarów fraktalnych. Po czwarte, gdy wymiary fraktalne pozostają niezmienne, zarówno porowatość i przepuszczalność naturalnych spękań rosną wraz ze skalą fraktali.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2018, 63, 2; 425-436
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poljanska gospodarka jak produkt і chinnik formuvannja landshaftu (na prikladі regіonu Bojjkіvshhina, Ukraїnskі Karpati)
    Glade farming as a product and a factor in the formation of landscape (using the example of the Boikivshchyna region in the Ukrainian Carpathians)
    Autorzy:
    Boiko, Igor
    Łach, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88174.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    polana
    uprawa polany
    strategia zarządzania przyrodą
    krajobraz kulturowy
    krajobraz naturalny
    glade
    glade farming
    nature management strategy
    cultural landscape
    natural landscape
    Opis:
    Doslіdzhennja pokazali, shho prirodnі resursi, a takozh strategіja prirodokoristuvannja jj rozselennja stvorjujut peredumovi dlja funkcіonuvannja poljanskoї gospodarki ta poljanskoї kulturi v cіlomu. Vodnochas same poljanska gospodarka, a takozh rіznі budіvlі, stvorjujut specifіchnijj kulturno-prirodnijj landshaft. Tradicіjjne gospodarstvo – єdina umova gomeostazu poljanskogo landshaftu. Suttєvі zmіni poljanskoї gospodarki prizvodjat do transformacії cіlogo kulturno-prirodnogo kompleksu: porushennja gіdrologіchnogo rezhimu ґruntіv, erozіjjnikh procesіv, vitіsnennja maloproduktivnim travostoєm, kushhami jj derevami luk іz bagatovidovim skladom. Na pochatku XXI st. vіdbuvajutsja rіznovektornі procesi: a) poljanskі landshafti znikajut, zarostajuchi lіsom; b) poljani іz cіlorіchnim, vodnochas sezonnim perebuvannjam domashnikh tvarin ta ljudejj, peretvorjujutsja na: 1) lіtnarkovі fіlіali chi sіnokosi; 2) vіkendovі oselі; 3) postіjjnі oselі (ojjkumenu) chi drugu rezidencіju.
    The studies have shown that natural resources, as well as the strategy of environmental management and settlement, create preconditions for the functioning of glade farming and glade culture in general. At the same time, it is glade farming, as well as various buildings, that create a specific cultural and natural landscape. Traditional farming is the only condition of homeostasis for a glade landscape. One significant transformation of glade farming leads to a transformation of the whole cultural and natural complex: disturbance of the hydrological regime of the soil, erosion processes, and displacement of multispecies meadows with low-yield grass, bushes and trees. At the beginning of the 21st century, multi-vector processes took place: a) glade landscapes themselves disappeared, becoming overgrown with forest; b) glades with year-round and, at the same time, seasonal stays of domestic animals and people, were transformed into: 1) places for summer stays or hayfields; 2) weekend residences; 3) permanent residences (ecumens) or other types of residences.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2020, 43 (1); 73-96
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O postrzeganiu prawa na przykładzie sprawy rolnej z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego
    On the perception of the law on the example of an agricultural case referred to in the Act on shaping the agricultural system
    Autorzy:
    Truszkiewicz, Zygmunt
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29977975.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    natural law
    positive law
    formation of agricultural system
    transformation of commercial company
    interpretation of law
    prawo naturalne
    prawo pozytywne
    kształtowanie ustroju rolnego
    przekształcenie spółki handlowej
    wykładnia prawa
    Opis:
    W artykule została ukazana zależność między postrzeganiem prawa a jego praktycznym stosowaniem. Wykorzystano w tym celu przypadek, w którym wystąpiły kontrowersje dotyczące stosowania ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Sprowadzały się one do pytania, czy regulacje zawarte w tej ustawie, odnoszące się do nabywania nieruchomości rolnych, powinny mieć zastosowanie także w przypadku przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową. Rozważania wykazały, że ocena prawna tej samej kwestii może być różna w zależności od tego, czy osoba dokonująca oceny będzie zwolennikiem pozytywistycznego czy prawnonaturalnego postrzegania prawa. Pierwsze z nich skłania interpretatora do opierania się głównie na literalnej wykładni, natomiast drugie – do odwoływania się do innych metod wykładni, w tym na wykładni funkcjonalno-celowościowej. Ta ostatnia zakłada nawet konieczność weryfikowania prawa pozytywnego i konkretyzowania norm prawnych w przypadkach nietypowych. Takie podejście pozwala uniknąć ocen prawnych, które prowadzą do następstw z jednej strony zgodnych z literalnie odczytywanymi przepisami, a z drugiej – nieracjonalnych, a tym samym niesprawiedliwych i niesłusznych.
     The article illustrates the relationship between the perception of the law and its practical application. For this purpose, a case was used in which controversies arose concerning the application of the Act on shaping the agricultural system. Those controversies boiled down to the question of whether the regulations contained in this Act and concerning the acquisition of agricultural real estate should also apply in the case of the transformation of a limited liability company into a limited partnership. The deliberations performed showed that the legal assessment of the same issue may differ depending on whether the person making the assessment adheres to a positivist or natural law perception. The former tends to lead the interpreter to rely mainly on a literal interpretation, while the latter tends to rely on other methods of interpretation, including a functional-objective interpretation. The latter even implies the need to verify positive law and to concretise legal norms in atypical cases. Such an approach allows to avoid legal assessments that lead to consequences that are, on the one hand, in line with the literal reading of the rules and, on the other hand, irrational and therefore unjust and wrong.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Rolnego; 2023, 1(32); 179-203
    1897-7626
    2719-7026
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Rolnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-23 z 23

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies