- Tytuł:
-
Aksjologiczne problemy związane z najnowszą literaturą polską. Casus prozy Jakuba Żulczyka
Axiological problems emerging from contemporary Polish literature. The case of Jakub Żulczyk’s prose - Autorzy:
- Kulczycka, Dorota
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1046412.pdf
- Data publikacji:
- 2020-10-09
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
- Tematy:
-
proza polska
aksjologia
recepcja dzieła literackiego
modelowanie
torowanie umysłu
skrypty
Polish prose
axiology
reception of a literary work
modeling
priming, scripts - Opis:
-
Autorka artykułu stawia śmiałą tezę, że współczesna literatura polska w wielu przypadkach (a na pewno w przypadku omawianej tu prozy i scenariuszy pisanych przez Jakuba Żulczyka) nie diagnozuje jedynie sytuacji obyczajowej, ale również stwarza pewne wzorce zachowania. Używając pojęcia „przemocy symbolicznej” (ukonstytuowanego przez Pierre’a-Félixa Bourdieu), twierdzi, że takie pisarstwo generuje również patologiczne i szkodliwe społecznie zachowania. Szczególnie niebezpiecznym moralnie zjawiskiem jest narastająca w literaturze wulgaryzacja języka. Jest to w istocie błędne koło: społeczeństwo podpowiada pewne wulgarne środki wyrazu; pisarz, nagminnie je stosując, daje przyzwolenie by właśnie tak, a nie inaczej wysławiać się i postępować. Uczenie się niewłaściwych zachowań zachodzi dzięki procesom, które psychologia nazywa torowaniem (ang. priming), modelowaniem i budowaniem skryptów (ang. scripts). Opisywane w artykule zjawiska, chociaż dotyczą przede wszystkim prozy polskiej, mają charakter uniwersalny. Zainteresowanie czytelnika z zagranicy mogą wzbudzić zwłaszcza psychologiczne konsekwencje odbioru literatury popularnej przejawiającej wymienione przez autorkę tendencje.
The author of the article proposes the thesis that contemporary Polish literature, in many instances that include the prose and screenplays of Jakub Żulczyk, does not merely diagnose a particular moral condition of Polish society, but also generates it. Pierre F. Bourdieu’s term „symbolic violence” aptly describes this process, which involves the creation of negative or pathological behaviours. What is particularly dangerous is an increasing vulgarization of literary language, which proceeds according to the principle of the vicious circle: the author is initially inspired by the language of the street, which he subsequently enriches with new vulgar expressions. Those are, in turn, incorporated in the language. The impact of this kind of literature on the readers appears to be consistent with processes recognized by psychology such as priming, modelling, and developing scripts. Although the article makes references to Jakub Żulczyk›s prose, the phenomena it describes are not restricted to Polish literature, but universal. What might interest foreign readers are the psychological consequences of reading popular novels which exhibit the features and tendencies on which the article focuses. - Źródło:
-
Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 3; 281-309
0044-4405
2543-9715 - Pojawia się w:
- Zeszyty Naukowe KUL
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł