Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "medieval texts" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-21 z 21
    Tytuł:
    Henry Bitterfeld, Thomas Aquinas and Identifying Sources in Late Medieval Texts. A Case Study of De formatione et reformatione Ordinis Fratrum Praedicatorum
    Autorzy:
    Zajchowska-Bołtromiuk, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2052880.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    dominikanie
    średniowiecze
    Henryk Bitterfeld z Brzegu
    reforma Kościoła
    edycja źródeł średniowiecznych
    Order of Preachers
    Middle Ages
    Henry Bitterfeld of Brzeg
    Church Reform
    editing medieval texts
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest sposobom wykorzystania tekstów św. Tomasza z Akwinu w napisanym u schyłku XIV w. traktacie Henryka Bitterfelda z Brzegu De formatione et reformatione Ordinis Fratrum Praedicatorum. W dziele Bitterfelda Akwinata jest nie tylko najczęściej cytowanym autorytetem, ale jego teksty stanowią dla autora budulec dla jego własnego tekstu. Szczególne miejsce dzieła Akwinaty w traktacie śląskiego dominikanina wynika z praktycznej realizacji założeń dominikańskiego ruchu obserwanckiego, na potrzeby którego powstał analizowany traktat, wzywający do wierności zakonnym przepisom. Te nakazywały wszystkim dominikanom studiowanie i propagowanie nauczania św. Tomasza.
    The article deals with the ways in which St Thomas Aquinas’s texts were used by Henry Bitterfeld in his late-14th-century treatise De formatione et reformatione Ordinis Fratrum Praedicatorum. Not only is Aquinas the most often quoted authority in Bitterfeld’s writing but also his texts are the building materials for Bitterfeld. This special place of St Thomas in the treatise by the Silesian Dominican resulted from a practical realisation of the assumptions of the Dominican Observant Reform for the needs of which the analysed treatise was written, calling for the return of the Dominicans to faithful observance of the Order’s regulations. Those ordered the friars to study and propagate St Thomas’s teachings.
    Źródło:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2020, 58; 55-64
    0081-7147
    Pojawia się w:
    Studia Źródłoznawcze. Commentationes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Komunikowanie i wyrażanie emocji w tekstach średniowiecznych na podstawie Słownika pojęciowego języka staropolskiego
    Communicating and Expressing Emotions in Polish Medieval Texts on the Basis of The Conceptual Dictionary of Old Polish
    Autorzy:
    Sieradzka-Baziur, Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/636054.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    communicating emotions
    expressing emotions
    the language of medieval texts
    conceptual dictionary
    Opis:
    The linguistic ways of presenting emotions such as communicating and expressing emotions in Polish medieval texts have not been the subject of linguistic analysis. The majority of the oldest linguistic relics are mostly the texts published both in transliterated and transcribed versions and may constitute a basis for large-scale research of vocabulary. Słownik staropolski 1953–2002 (The Dictionary of Old Polish 1953–2002) and resulting The Conceptual Dictionary of Old Polish are a valuable help in the analysis of presenting emotions in medieval texts. The article presents the categories of concepts in The Conceptual Dictionary of Old Polish that concern emotions. The autosemantic continuous and discontinuous units are assigned to 26 conceptual categories concerning emotions. The contents of the category shame from The Conceptual Dictionary of Old Polish are described in order to show the way of presenting data. The general principles of the comprehensive study on communicating and expressing emotions in Polish medieval texts have been formulated.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2015, 9
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Twee vertaalslagen: Over het vertalen van Middelnederlandse teksten in het moderne Pools
    Two translation steps: About the translation of Middle Dutch texts into modern Polish
    Autorzy:
    Dowlaszewicz, Małgorzata
    Jongen, Ludo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1806787.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    tłumaczenie tekstów średniowiecznych; przekład; strategie tłumaczeniowe
    translating medieval texts; interlingual rendition; translation strategies
    Opis:
    Dwa kroki przekładu: O tłumaczeniu tekstów średnioniderlandzkich na współczesny język polski W niniejszym artykule przedstawiono strategie tłumaczenia tekstów średnioniderlandzkich na język polski. Wybrane cechy typowe dla literatury średniowiecznej analizowane są w odniesieniu do współczesnych przekładów niderlandzkich i polskich. Elementy erotyczne, metafory oraz konieczność umieszczenia w przekładzie dodatkowych wyjaśnień lub uproszczeń przedstawiono na podstawie przykładów już opublikowanych tekstów i innych możliwych tłumaczeń. Twee vertaalslagen: Over het vertalen van Middelnederlandse teksten in het moderne Pools In dit artikel worden strategieën voor het vertalen van Middelnederlandse teksten in het Pools voorgesteld. Sommige hier voorgestelde verschijnselen die typisch zijn voor de middeleeuwse literatuur, zijn geanalyseerd met het oog op modern Nederlandse en (eventuele) Poolse vertalingen. Erotische elementen, metaforen en de noodzaak van aanvullende verklaringen of simplificaties worden hier getoond op basis van voorbeelden van reeds gepubliceerde teksten en andere mogelijke vertalingen.
    This article outlines the strategies for the translation of Middle Dutch texts into Polish. Some chosen features typical for the medieval literature are analysed with regard to modern Dutch and (possible) Polish translations. Erotic elements, metaphors and the necessity of additional explanations or simplifications are shown based on some examples of the already published texts and other possible translations.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 5 Special Issue; 199-209
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Judas, a Medieval Other? Religion, Ethnicity, and Gender in the Thirteenth-Century Middle English Judas
    Autorzy:
    Czarnowus, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943033.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    otherness of medieval literature
    medieval texts
    poem Judas
    representing Jews
    Middle English literature
    The Siege of Jerusalem
    Opis:
    The article commences with a discussion of the otherness of medieval literature in comparison with the texts from other epochs. The topic of otherness also appears in medieval texts. The religious, ethnic, and gender difference of Judas is complemented by that of his “sister”, who similarly to him illustrates the anti-Judaic stereotypes of the epoch. In the thirteenth-century poem Judas, however, remains a universal figure, since he is one of many traitors and sinners, while his “sister” univocally embodies the type known as la juive fatale. Judas’ eeminacy, both psychological and physical, seems to be only one of many diverse aspects of that complex literary construct. The equivocal nature of representing Jews in Middle English literature is best exemplified by the fourteenth-century romance The Siege of Jerusalem, but even this text features the topic of weakness, if not effeminacy, of that ethnic group in their confrontation with the Romans. Judas, a text more complex in that respect from e Siege of Jerusalem, emphasizes religious, ethnic, and gender difference, but also presents the main character as an everyman, allowing its modern readers to explore the sphere of medieval imagination to a greater extent.
    Artykuł rozpoczyna się tezę o odmienności (otherness) literatury średniowiecznej na tle innych epok, która to inność jest również tematem niektórych utworów średnioangielskich. Judasz, odmienny pod względem religijnym, etnicznym i płciowym, ma w tym utworze także „siostrę”, która tak jak on ilustruje antyżydowskie stereotypy epoki. Judasz jest jednak w tym utworze także postacią uniwersalną, jednym z licznych zdrajców i grzeszników otaczających Jezusa, podczas gdy jego „siostra” jednoznacznie uosabia typ postaci znany jako la juive fatale. Zniewieścienie Judasza (psychiczne, ale może również fizyczne) wydaje się tylko jedną stroną tej złożonej konstrukcji literackiej. Typowy dla innych utworów średnioangielskich brak jednoznaczności w przedstawianiu Żydów dobrze ilustruje czternastowieczny romans Oblężenie Jeruzalem (The Siege of Jerusalem), ale nawet tam pojawia się motyw nie tyle zniewieścienia, co słabości tej grupy społecznej w konfrontacji z Rzymianami. Judasz, tekst bardziej skomplikowany od Oblężenia, uwypukla różnice religijne, etniczne i te dotyczące płci kulturowej, ale też pokazuje główna postać jako rodzaj everymana, pozwalając współczesnym czytelnikom głębiej wniknąć w sferę średniowiecznej wyobraźni.
    Źródło:
    Terminus; 2011, 13, 24; 15-30
    2084-3844
    Pojawia się w:
    Terminus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Emendacje w tekstach średniowiecznych – problem ich interpretacji i edycji (na przykładzie zapiski sądowej z księgi ziemskiej poznańskiej II)
    Autorzy:
    Kuźmicki, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050005.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-15
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    publishing of medieval texts
    emendation
    court case
    Old Polish
    medieval Latin
    wydawanie tekstów średniowiecznych
    emendacje
    roty sądowe
    język staropolski
    łacina średniowieczna
    Opis:
    Główny problem przedstawiony w artykule skupia się wokół tytułowego terminu emendacja. Autor przedstawia ów problem z dwóch perspektyw. Pierwsza – to ingerencja średniowiecznego skryby w tekst, czego śladem są skreślenia i korekty wprowadzane przez pisarza. Drugą perspektywą jest działalność badacza-edytora, który odczytuje rękopis, interpretuje go i wydaje, stosując przy tym nieprecyzyjne zasady wydawania, co w konsekwencji prowadzi do zniekształcenia tekstu źródłowego. Przeprowadzone analizy pokazały, że przyjęte zasady wydawania tekstów średniowiecznych powinny być takie, by zachować wszelkie cechy rękopisu, które dotyczą rozumienia tekstu przez pisarza rękopisu, a które są w procesie interpretacji przez współczesnego wydawcę zacierane.
    The main problem presented in the article and its title revolves around the term emendation. The author presents this problem from two perspectives. The first is the interference of the medieval scribe into the text which is evidenced by the deletions and corrections introduced by the writer. The second perspective is the activity of the researcher-editor who reads the manuscript, interprets, and publishes it, using imprecise publishing rules. This, in turn, leads to a distortion of the source text. The conducted analyzes showed that the adopted principles of publishing medieval texts should be such as to preserve all the features of the manuscript that relate to the writer's understanding of the text, and which are blurred in the process of interpretation by a modern publisher.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2021, 17; 239-258
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ave, Spiritus Sancii nobile sacrarium...!” Duch Święty w tekstach polskiego średniowiecza o poczęciu Matki Bożej
    Ave, Spiritus Sancti nobile sacrarium...!” The Holy Spirit in the Polish Medieval Texts on the Conception of Virgin Mary
    Autorzy:
    Janus, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036713.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Źródło:
    Collectanea Theologica; 2014, 84, 3; 49-63
    0137-6985
    2720-1481
    Pojawia się w:
    Collectanea Theologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Обрядовые уклонения и дурные привычки латинских еретиков в византийско- славянской полемической литературе Средневековья
    Ritual deviations and bad habits of the ‘Latin heretics’ in Byzantine and Slavic polemical literature of the Middle Ages
    Autorzy:
    Николов, Ангел
    Станев, Камен
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682142.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Orthodox anti-Latin polemics
    medieval polemical texts
    Orthodox identity
    Orthodox- Catholic relations
    religious dialogue
    Opis:
    The paper discusses the differences between Eastern and Western Christians during the Middle Ages through the prism of the lists of ritual deviations and bad habits of the ‘Latin heretics’, which were circulated in Byzantium in the second half of the 12th century (following the Great Schism of 1054). The translations and revisions of these lists remained popular among the Orthodox Christians in the Balkans and Eastern Europe up until the end of the 17th century. Special attention has been given to the reception among the Slavs of two Byzantine accusations levelled on the westerners – (1) that their priests shave; (2) that they eat various ‘unclean’ animals and creatures. The examples of the peculiar mundanity of the religious dialogue and polemics analysed in the paper suggest that this was a trend resulting from the ambition of the Orthodox societies in the Balkans and Eastern Europe to strengthen through various means their ethnic and religious identity in the context of the fierce political and confessional confrontation with the Catholic world of Western Europe. Also highlighted is the need for the research of medieval polemical texts to embrace the archaeological, ethnological and folkloristic evidence, which would allow us to clarify the sources and trends in the development and transformation of the key features of the identity of Slavic Orthodox societies during the Middle Ages and Modernity.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2014, 4; 125-139
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    KSIĘDZA PROFESORA MARIANA KURDZIAŁKA EDYCJA KRYTYCZNA PISM DAWIDA Z DINANT
    THE CRITICAL EDITION OF DAVID OF DINANT’S LITERARY WORK BY REV. PROF. MARIAN KURDZIAŁEK
    Autorzy:
    Judycka, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488636.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Dawid z Dinant
    Albert Wielki
    edycja krytyczna filozoficznych tekstów średniowiecznych
    David of Dinant
    Albert the Great
    critical edition of medieval philosophical texts
    Opis:
    The aim of the article is to present an eminent Polish historian of medieval philosophy Marian Kurdziałek as the author of the critical edition of David of Dinant’s Quaternulorum fragmenta (1963). Owing to a very high standard of critical principles applied to the constitution of the critical text, this edition still provides a point of reference for the investigation of various aspects of the phenomenon of David of Dinant. The article examines arguments presented by M. Kurdziałek in favour of David’s authorship of the fragments. After he had proved that they all come from the same author, Kurdziałek referred to the presentation of David’s doctrine by Albert the Great that agreed with the famous metaphysical portion of the fragments and thus provided a basis for the iden- tification of the author. He then examined in detail various problems concerning Albert’s testimony and offered a critical discussion of the biographical data concerning David of Dinant. Another important Kurdziałek’s contribution were lexical comparisons of Aristotle’s Latin texts used by David with existing medieval translations. He argued that David’s version of Aristotle was his own free translation combined with intelligent interpretations. In the article I refer to the study of G. Vuillemin-Diem that fully confirms Kurdziałek’s conclusions.
    Celem artykułu jest zaprezentowanie wybitnego polskiego historyka filozofii średniowiecznej jako autora edycji krytycznej Quaternulorum fragmenta Dawida z Dinant.(1963). Z uwagi na wysoki standard zasad krytyki tekstu, edycja ta do dziś stanowi punkt wyjścia dla badań nad różnymi aspektami fenomenu Dawida z Dinant. Artykuł omawia najpierw argumenty podane przez M. Kurdziałka za autorstwem Dawida. Po wykazaniu, że wszystkie fragmenty pochodzą od tego samego autora, Kurdziałek odniósł się do świadectwa Alberta Wielkiego zgodnego za słynnym tekstem metafizycznym zawartym w tych fragmentach i to stało się podstawą identyfikacji autora. Innym ważnym osiągnieciem Kurdziałka były porównawcze analizy leksykalne wykorzystanych przez Dawida tekstów Arystotelesa z funkcjonującymi przekładami średniowiecznymi, w wyniku których postawił tezę o samodzielnym tłumaczeniu przez Dawida tych tekstów, co potwierdziły późniejsze badania G. Vuillemin Diem.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 3; 73-86
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ИДЕЯ ПОРЯДКА И ЕЁ ВОПЛОЩЕНИЕ В ЖАНРОВОЙ ТРАДИЦИИ ДРЕВНЕЙ РУСИ
    The Concept of Order and Its Realization in the Genre Tradition of Old Russia
    Autorzy:
    Шунков, Александр
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444851.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    genre,
    Russian medieval literature, ceremonial and artistic texts
    Opis:
    The article considers the problem of the creation and evolution of aspecific genre of medieval Russian literature – order (a description of court ceremonial). The article identifies the origins of the genre form, its artistic and aesthetic basis, analyzes the evolution of the Russian publishing tradition of book of the 12–17th centuries. Particular attention is drawn to the existence of the called genre forms in the Russian court culture of the 1650s, the era of the reign of Tsar Alexei Mikhailovich.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2012, XIV/1; 193-201
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Of all creatures women be best, / Cuius contrarium verum est": Gendered Power in Selected Late Medieval and Early Modern Texts
    Autorzy:
    Kazik, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/641645.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    The aim of this paper is to examine images of the relationship between men and women in selected late medieval and early modern English texts. I will identify prevalent ideology of representation of women as well as typical imagery associated with them. I will in particular argue that men whose homosocial laughter performs a solidifying function of their community seek to reiterate their superiority over women through seemingly playful and inclusive humour. I will attempt to show that what appears to be good-natured entertainment is actually a weapon used against women who, often accused of no sense of humour, are ridiculed and commanded to succumb to male authority. I will also discuss the triumphant tone of both poems and dramatic writings whose cheerful tone functions to marginalize women and to reinforce the misogynistic foundations of public life.
    Źródło:
    Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture; 2011, 1; 76-91
    2083-2931
    2084-574X
    Pojawia się w:
    Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Les crucifix comiques dans quelques textes du Moyen Age français
    Comical Crucifixes in Some Texts of French Medieval Literature
    Autorzy:
    Sobczyk, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/483524.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydawnictwo Werset
    Tematy:
    fabliaux
    Moniage Renouart
    crucifix
    profanation
    trickster
    Opis:
    The presence of the crucifix in comical literature is a special case of an encounter of the sacred and the profane. It appears in several French medieval texts, where it is associated with sexuality or with food, it is treated with familiarity and even casualness, which is not meant to outrage the public, but to make people laugh. The profanation with which we are dealing here has many aspects, depending on whether it can be assigned to a particular personage or to the author, since it is included in the story itself. In the former case, much can be justified by simplicity, but the intentions of the personage do not always seem pure. In the latter case, contrary to expectation, the sacrilege is not necessarily associated with anticlericalism. However, what is the most interesting is the question of the reception of this kind of texts in a profoundly Christian society.
    Źródło:
    Quêtes littéraires; 2013, 3; 16-23
    2084-8099
    2657-487X
    Pojawia się w:
    Quêtes littéraires
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Comata est signum naturale pestilentiae". O komecie w średniowiecznych łacińskich tekstach polskich autorów
    "Comata est signum naturale pestilentiae". The comet in Latin texts by medieval Polish authors
    Autorzy:
    Maciąg-Fiedler, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2167426.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    comet
    astronomical and astrological terminology
    synonymy
    the Middle Ages
    kometa
    terminologia astronomiczna i astrologiczna
    synonimia
    średniowiecze
    Opis:
    Artykuł przedstawia i charakteryzuje łacińskie słownictwo odnoszące się do komety, użyte przez polskich autorów doby średniowiecza. Teksty, w których znajdujemy opisy lub wzmianki o kometach, możemy podzielić na dwie grupy. Do pierwszej zaliczymy dzieła astronomiczne i astrologiczne, do drugiej kroniki i roczniki. Terminologia, którą cechuje niejednoznaczność i synonimiczność, odzwierciedla poziom wiedzy pisarzy, jakość źródeł oraz osobiste zainteresowania. Trzeba podkreślić, że komety rzadko były opisywane obiektywnie, często przypisywano im nadnaturalne znaczenie, a ich nazwy były efektem określonej perspektywy i interpretacji.
    The article presents and characterizes the Latin vocabulary relating to the comet, used by the Polish writers of the Middle Ages. Texts with descriptions or mentions of comets can be divided into two groups. The first includes astronomical and astrological works, the second chronicles and annals. Ambiguous and synonymous terminology reflects the writers’ level of knowledge, quality of sources, and personal interests. It should be emphasized that comets were rarely described objectively: they were often assigned supernatural meanings, and their names were the result of a specific perspective and interpretation.
    Źródło:
    Polonica; 2022, 42; 85-93
    0137-9712
    2545-045X
    Pojawia się w:
    Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapomniane formy – przypomniane treści. Wątki maladyczne w staroserbskich mikrotekstach
    Forgotten Forms – Reminded Contents. Malady Threads in Old Serbian Micro-texts
    Autorzy:
    Lis-Wielgosz, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52482669.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    choroba
    wątki maladyczne
    wyobraźnia
    percepcja
    średniowieczne mikroteksty południowosłowiańskie
    mikroteksty staroserbskie
    illness
    malady threads
    imagination
    perception
    medieval South Slavonic micro-texts
    Old Serbian micro-texts
    Opis:
    Artykuł eksponuje kwestię powtarzalności zjawisk naturalnych i zdarzeń dziejowych (wszelakich sytuacji maladycznych, takich jak choroby, zarazy, pomory, najazdy) oraz trwałości ich kulturowo-społecznych/ wspólnotowych postrzeżeń, naddanych sensów, faktycznych i imaginacyjnych formulacji. Gruntem rozważań są, nieco zapomniane w refleksji naukowej, średniowieczne mikroteksty południowosłowiańskie (staroserbskie mikroteksty), znane szerzej jako zapisy czy marginalia umieszczone na obrzeżach kart dawnych rękopisów i starodruków, które ze względu na swą strukturę uznawane są nie tylko za towarzyszące, ale też autonomiczne i wewnętrznie spójne teksty – tzw. małe formy literackie. Wyekscerpowanie takich, bardzo wielu literackich tekstów i zawartych w nich epidemicznych narracji, wątków maladycznych, których substancją jest bogaty repertuar kulturowych idei, obrazów i motywów, służyć może również scharakteryzowaniu i zrozumieniu postawy, emocji i predylekcji człowieka dawnego.
    The article is focused on the issue of repeatability/periodicity of natural phenomena and historical events (including any maladical situations such as illnesses, plagues, murrains, invasions) along with durability of their socio-cultural/community perceptions, given meanings, actual and imagined formulations. Presented considerations are based on the South Slavic micro-texts (Old Serbian micro-texts) known more widely as records or marginalia (side notes) placed on the edges of the old manuscripts’ pages. Due to their construction, they are regarded not only as supplements but also as autonomous and internally consistent texts that is, the so-called small literary forms. Excerpted from these forms, epidemic narratives, malady threads refer to many cultural ideas, images and motifs analysis of which can be used to characterize and understand the attitude, emotions and predilections of the former generations.
    Źródło:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2022, XVIII; 129-146
    2451-4985
    2543-9561
    Pojawia się w:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    From leech to doctor: The Lexical and Semantic Evolution of Terms for ‘physician’ in Non-Medical Prose Texts
    Autorzy:
    Maja, Gajek,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/888962.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    medical terminology
    medieval medicine
    professions
    semantic change
    physician
    Opis:
    The study examines five names of medieval medical practitioners: barber, doctor, leech, physician, and surgeon. The aim is to view the semantic change of those names in non-medical prose texts from the Middle English period. The analysis also considers their origin, frequency, semantic fields, function and both metaphorical and non-metaphorical meanings in Middle English and later. Furthermore, the research verifies to what extent the findings of Sylwanowicz (2003) are confirmed by the results of a similar examination of a non-medical corpus. The data for the study come from the Innsbruck Corpus of Middle English Prose, with the support of historical dictionaries.
    Źródło:
    Anglica. An International Journal of English Studies; 2020, 29/2; 73-90
    0860-5734
    Pojawia się w:
    Anglica. An International Journal of English Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Some Anti-heretic Fragments in the 14th Century Bulgarian Canon Law Miscellanies
    Autorzy:
    Tsibranska-Kostova, Mariyana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682152.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Bulgarian anti-heretic texts
    Canon Law miscellanies
    Medieval Heresies
    Orthodox- Catholic relations
    Second Bulgarian Empire
    Opis:
    It is well known that the major anti-heretic written source from the Second Bulgarian Empire is the Tsar Boril’s Synodicon, proved to have been compiled to serve the Synod against the Bogomils, convened in Tărnovo in 1211. However, the subsequent century is also marked by the anti- heretic line in various types of manuscripts which shape the image of the so called Second Golden Age of the Bulgarian literature and culture. The reign of John Alexander (1331–1371) is reputed to be the richest period of compiling miscellanies – encyclopedic, ascetic, and monastic, or for individual reading of the royal family and court. An important account of them is the manuscripts of legal content which vary from functional guides with Canon Law rules to complex compilations of material from diverse sources. They deserve to be investigated not only as a part of the cultural system but also as principal evidences how the mechanism of regulation in the tripartite relationship Law- Society-Culture has functioned. The latest discoveries and the up to day of the catalogued database of Slavonic manuscripts in the Bulgarian repositories and the Russian libraries proved the undisputable role of the Middle Bulgarian written tradition as transmitter of the official attitude against every deviation from the Orthodoxy in three main areas: 1. the traditional so called Christological heresies; 2. the heterodox dualist doctrines of Manicheans, Massalians and Paulicians, including Bogomils; 3. the Latins.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2014, 4; 261-275
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oparta na etymologii metoda rekonstrukcji fragmentów tekstów sakralnych pogańskich Słowian. Ustnie przekazywana poezja wczesnego średniowiecza
    The etymology-based method of reconstructing sacral texts of heathen slavs. The oral tradition of early medieval poetry
    Autorzy:
    Doschek, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2048511.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-27
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    etymology
    reconstruction
    folklore
    folklore texts
    sacred poetry
    phraseology
    etymologia
    rekonstrukcja
    folklor
    teksty folklorystyczne
    poezja sakralna
    frazeologia
    Opis:
    In their etymology-based reconstruction of the Proto-Slavic myth of the god Grom and the Serpent god, Vyacheslav Vsevolodich Ivanov and Vladimir Nikolayevich Toporov showed that Slavic folk literature features fragments of Proto-Slavic sacred poetry, which survived in local folklore thanks to oral tradition. The reconstruction method discovered by the Russian scholars helps determine how many elements of ancient phraseology have survived even to this day, mainly thanks to folklore. Radoslav Katičić continues this work and mainly focuses on the folk texts of the Southern Slavs and the Ruthenian folklore, as well as the folklore of other Slavic countries. He searches for traces of another Proto-Slavic myth – that of the Proto-Slavic god of harvest.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2021, 76; 367-378
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Плач Адама" и «адамический текст» в древнеславянской рукописной традиции
    "Adam’s lament" and “Adamic text” in Old Slavonic handwriting tradition
    Autorzy:
    Рождественская, Милена В.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/682154.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Medieval Slavonic apocrypha
    textology of literary and folk texts
    questions-and-responses (erotapocriseis)
    Opis:
    Apocryphal stories of Adam related to the subjects of the Paradise lost, Adam’s repentance and expulsion from Eden, life of Adam and Eve after the expulsion, the manuscript that Adam gave to Satan, the Holy Cross story – all these subjects can be called the single Adamic text. This intertestamental texts includes Story of how many parts Adam was created from, Adam’s Handwriting, Story of the Cross Tree, Story of Adam and Eve, Adam’s Lament. In Old Russian manuscripts these texts were not necessarily clearly divided from one another, they were often copied as a single set related to the first man and woman. Author had like to look in more detail into the lament of Adam. The Old Testament says nothing about the penance and lament of Adam after his and Eve’s expulsion from Eden. However, the apocryphal Old Russian version (Confession of Eve) mentions his crying and lamenting. Another genre of the Adamic text (apart from prayer, narration, and lament) is the question-and-answer erotapocritical apocryphal literature in the form of riddles and solutions. For example, in the wellknown apocryphal ‘Talk of three Holy Hierarchs’, the text known in different versions to the southern Slavs since the 12th century, which has a long literary tradition in Russia well into the 19th century, there are riddles concerning Adam. The theme of Adam in Old Russian literary and oral traditions is present in several genres: narrative, spiritual verse, riddles.
    Źródło:
    Studia Ceranea; 2014, 4; 161-170
    2084-140X
    2449-8378
    Pojawia się w:
    Studia Ceranea
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Inspiracje tekstów starotestamentalnych i apokryfów żydowskich w średniowiecznych wyobrażeniach scenicznych Księgi Rodzaju
    Inspirations of Old Testament Texts and Jewish Apocrypha in Medieval Scenic Representations of the Book of Genesis
    Autorzy:
    Mazurczak, Urszula M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807373.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-02
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ikonografia stworzenia człowieka
    średniowieczna antropologia obrazu
    symbolika Prawa
    iconography of the creation of man
    medieval anthropology of image
    figure of the Law
    Opis:
    The iconography of the Book of Genesis has been elaborated on in extensive studies in which connections with the biblical text and commentaries, mainly patristic, have been demonstrated. In the state of research gathered on this subject by U. Mazurczak in ‘Das Sechstagewerk in der Ikonographie des Mittelalters. Forschungsstand und Forschungsperspektiven’ (Acta Mediaevalia 8:1995) the author pointed out crucial research problems which were worth further studying in the iconography of ‘Genesis’. Moreover, in a book published in 2012 Human corporeality in medieval Italian painting (Vol. 1. Lublin 2012) the issues of the created body and its significance in the realm of medieval anthropology were presented. In the present study selected texts of Jewish apocrypha and philosophical commentators, which inspired Christian representations of illustrations for the Book of Genesis: the creation of man and his sojourn in the paradise as well as his departure after the original sin, have been pointed out. Jewish tradition in the images of angels in the illustrations of Cotton’s Bible, repeated on mosaics in the narthex of St. Mark’s Church in Venice has been also indicated. Those figures bear resemblance to the texts by Philo of Alexandria who explained the significance of angels appearing next to God in the subsequent days in his commentary On the creation of the world. The number of angels from the first to the seventh refers to each day being created. Elements of Jewish tradition can be also traced in the famous Bible of Czerwińsk (1148-1155), destroyed during World War II, where God the Creator was depicted together with three angels. God the Father anoints the first angel with the same gesture as he touches Adam’s forehead, which is shown in the following medallion. In this way Philo interpreted the creation of mind as stamping it with the wisdom of God the Creator who imprinted his stigma in man’s mind. The apocrypha called the Book of Jubilees was of significant importance—the list of angels’ (residents’ of heaven) powers was enumerated there. They rule over cosmic powers and over man on the earth. In the Book the dialogical form between God and the angels is developed and the gesture of touch is also explained here as it was presented in a codex once stored in Polish collection. The touch is a sign of the deep connection between man and Yahweh who reveals himself in a special way on the day of Sabbath—The Day of God’s Glory. With the sign of touching Adam’s forehead God gave his blessing to man on the seventh day, namely the day of consecration. In a codex stored in the National Library in Vienna and called the Vienna Genesis the scene of the parents going beyond the gates of paradise after the original sin was developed, in turn. A classic motif of an angel standing next to the gates of paradise was enriched with the second female figure, a personification which is deprived of signs of sanctity but is standing close to Adam and Eve. The miniaturist enriched the image of the paradise gates with a motif of blazing but not burning out rims of circles. The female personification, exposed by means of the smartness of clothes and proportionally exceeding all the figures of the scene including the angel, was identified with the personification of Wisdom. The author points out the personification of Divine Law here. In Liber Graduum, a compilation of Gnostic and Hebrew texts, its author concentrated on a description of the sin and the grace of God received by the parents. Before having committed the sin they experienced only God’s love in the paradise, however, after the sin they experienced Divine Mercy, together with Divine Law. The figure in Vienna Genesis standing beyond the gate next to the parents is the figure of the Law given by the merciful God to them.
    Źródło:
    Roczniki Kulturoznawcze; 2013, 4, 3; 51-73
    2082-8578
    Pojawia się w:
    Roczniki Kulturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teksty Hieronima, Seduliusza Szkota i Bedy Czcigodnego w biblijnych kodeksach płockich i nadmozańskie z XII wieku
    The Texts of St. Jerome, Sedulius Scottus and Beda Venerable in Plock and Mosan Biblical Manuscripts of XII century
    Autorzy:
    Misiarczyk, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/449943.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    biblical codex
    medieval Plock
    mosan manuscripts
    Opis:
    This article is on the comparison of two biblical manuscripts of the twelfth century from Plock, namely the so-called Bible of Plock and Evangeliar of Princess Anastasia with two Mosan biblical manuscripts: Evangeliar of Averbode and the Biblia Universa transcribed in the same period. The first three texts: Beatissimo Papae Damaso (Novum opus), Prologus quatuor evangeliorum (Plures fuisse) and Iheronimus Damaso Pape (Sciendum etiam) – the last one is not in the Bible of Plock - and Evangeliar of Princess Anastasia are of St. Jerome. In contrast, the introduction to the Synoptic Gospels: Argumentum secundum Matheum, Prologus in Marco and Prologus sancti Evangelii secundum Lucam are not the texts of St. Jerome, as is sometimes mistakenly repeated by different scholars, but belong to Sedulius Scottus, an Irish monk and poet who lived and worked in a school in Leodium in the ninth century, and the introduction to the Gospel of John: Prephatio in Evangelium secundum Iohannem was written by Bede the Venerable. While the texts of Jerome were quite commonly used in biblical medieval manuscripts, the fact that the introductions to the Synoptic Gospels are written by Sedulius Scottus and are present in both the Bible of Plock as well as partially in Evangeliar of Princess Anastasia is a very strong argument for the Mosan origin of the biblical manuscripts of Plock from the twelfth century. Comparative analysis of the texts themselves clearly leads to several important conclusions. First, the Bible of Plock and Evangeliar of Princess Anastasia are closer to the version of the text preserved in the Biblia Universa, a codex written in the monastery of Sancti Trudonis, than to Evangeliar of Averbode. It follows that the sources for the biblical manuscripts of Plock from the twelfth century should be searched at Mosan Benedictine monasteries, perhaps in the very monastery Sancti Trudonis near Liège. Second, the Gospel of Mark generally follows the version of the text preserved in the Biblia Universa and the Bible of Plock but not all the time. It should therefore be hoped that further comparative studies, especially the version of the biblical text, would confirm this relationship and will help determine whether the codex was written in the Mosan region or is a copy of the Bible of Plock made on the spot. Thirdly, and this is an extremely interesting proposal, Evangeliar of Princess Anastasia, not counting minor copyist changes like the conversion of - tium to - cium, is very much dependent on the Bible of Plock. If, as it is confirmed by records of the miracles, the Bible was already in Plock in 1148 or before that date, it is very likely that Evangeliar of Princess Anastasia, would be a copy of the text made on the spot in a local Plock scriptorium as a foundation of Boleslaw Kedzierzawy and a votive offering for the salvation of his deceased wife Anastasia. The codex would therefore arise after her death, dating back to the year 1158 in Plock in the time of Bishop Werner and would not have been brought by him following his trip to Aachen. These conclusions, for obvious reasons, are only preliminary, as comparsion of the texts are not fully detailed and fuller conclusions will be presented only after benchmarking a version of the biblical text of the four Gospels.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2016, 23; 54-72
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duch Święty w tekstach polskiego średniowiecza o poczęciu Matki Bożej
    The Holy Spirit in the Texts About the Conception of Blessed Virgin Mary of Medieval Poland
    Autorzy:
    Janus, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601076.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    poczęcie Matki Bożej
    średniowiecze
    Duch Święty
    literatura staropolska
    Conception of the Blessed Virgin
    Middle Ages
    Holy Spirit
    Old-Polish Literature
    Opis:
    Tajemnica poczęcia Matki Bożej zajmuje szczególne miejsce zarówno w średniowiecznych teologicznych traktatach, jak i utworach literackich, stanowiących świadectwo wiary. W tekstach dają się zauważyć echa żywego w średniowieczu makulistyczno-immakulistycznego dyskursu. Związane z polską kulturą religijną, proza i poezja tego czasu obfitują w refleksje dotyczące obecności trzeciej Osoby Trójcy w tajemnicy poczęcia Matki Bożej. Kwestie teologiczne nie wpływają jednak na sposób ekspresji utworów podejmujących tematykę poczęcia, wpisujących się w swoisty fenomen, jakim jest polska średniowieczna pobożność maryjna. Duch Święty odgrywa w tych tekstach podwójną rolę: jest obecny w wydarzeniu zbawczym i jest niezbędny w usposobieniu ludzi do przyjęcia prawdy.
    The paper presents some of medieval works in which the Holy Spirit’s motif connected with the conception of the Blessed Virgin Mary is emphasized. They are prayer books, liturgical sequences, sermons, liturgical documents , poetry written in Latin and in Polish. The doctrine of the Immaculate Conception was a matter of dispute in the Middle Ages. In the first part of this article an attempt is made to show the fragments of the works of the Church Fathers, divided in two factions, maculists and immaculists. The paper presents fragments relating to the mystery of the conception of the Blessed Virgin Mary from treaties of St Bernard and St Thomas Aquinas, who did not see any theological justification for the idea of immaculate conception and Eadmer of Canterbury secretary to St Anselm, presenting an argument from congruity that Mary was free from original sin. In the second part the literary works are analyzed. In the article special attention is paid to the explanation of theological contexts of presented works and to the showing of literary skill, biblical erudition and religious consciousness of medieval authors.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2014, 8, 2; 127-140
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na styku języków – o kłopotach z nazywaniem pewnej grupy zjawisk. Wokół tekstów powstałych w XV w. na Śląsku
    When languages meet – on the problems of naming a particular group of phenomena, with reference to texts written in the fifteenth-century Silesia
    Autorzy:
    Borowiec, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459963.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    wielojęzyczność
    kontakt językowy
    wielojęzyczność średniowiecza
    średniowieczny Śląsk
    staropolszczyzna
    czesko-polskie związki językowe
    multilingualism
    language contact
    multilingualism in the Middle Ages
    medieval Silesia
    Old Polish, Czech-Polish language relationships
    Opis:
    Artykuł dotyczy potrzeby nowych badań tekstów powstałych w XV w. na Śląsku, dotąd charakteryzowanych w opracowaniach jako „polskie”/„mieszane”; jednocześnie osadza problem w kontekście ogólnoeuropejskim. Autorka wskazuje na szereg problemów, jakich nastręcza badanie materiału tak starego i trudnego w interpretacji (specyfika językowa może wskazywać m.in. na dwukompetencyjność skryby lub język używany na tym terenie), takich jak wielowarstwowość tekstu średniowiecznego, bliskie pokrewieństwo systemów językowych polszczyzny i czeszczyzny, trudności w ustaleniu relacji między zapisem, a fonetyką etc.
    The article postulates the need of new studies of texts (which had previously been characterized as "Polish" or "mixed") produced in the fifteenth century in Silesia region, at the same time placing the problem in a European context. The author points out a number of problems posed by such old and difficult to interpret material (their linguistic specificity may have be caused by a bilingual scribe or the language used in medieval Silesia), such as the multilayered structure of the medieval text, the close relationship between Czech and Polish language systems, and difficulties in establishing the relationship between writing and phonetics, etc.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2015, 5; 442-448
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-21 z 21

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies