Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "medieval Hungary" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Solus cum Deo solo. Rehoľa pavlínov v stredovekom Uhorsku
    Solus cum Deo solo. Pauline Fathers in Medieval Hungary
    Autorzy:
    Hlavačková, Miriam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164824.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Paulini
    klasztory
    Królestwo Węgier
    Maciej Korwin
    Pauline Fathers
    Monasteries
    The Kingdom of Hungary
    Matthias Corvinus
    Opis:
    The purpose of this paper is to present the short history of the Order of Saint Paul the First Hermit which was following the spiritual lifestyle of the „first hermit”, Saint Paul of T hebes († 342). The paper starts with the description of a foundation of the order in the first half of the 13th century, when hermits started to live in hermitages in the Patach Mountains in the Diocese of Pécs and in the Pilis Mountains in the south-east of Esztergom, and in its major part it focuses on the later development of the Pauline monasteries in the territory of the medieval Hungarian Kingdom. The Order of Saint Paul the First Hermit (Ordo Fratrum Eremitarum Sancti Pauli Primi Eremitae) was following the spiritual lifestyle of the „first hermit”, Saint Paul of Thebes († 342). The formation of this order started in the first half of the 13th century, when hermits started to live in hermitages in the Patach Mountains in the Diocese of Pécs and in the Pilis Mountains in the south-east of Esztergom, following the example of the Old-Christian hermits in the deserts of Egypt. Blessed Eusebius of Esztergom († 1270) united the hermits who were scattered in caves and around 1250 they built the Holy Cross Monastery close to what is today Kesztölc-Klastrompuszta. Approvals granted by a legate of the Pope, Cardinal Gentilis of Montefiore, were an important step in the process of the formation of this new Order of Pauline Fathers, allowing them to follow the rule of Saint Augustine and create their own constitution. The centre of this monastic society and the seat of the General Priory was the monastery connected to the St. Lawrence Church in Buda. The contemplative nature of the order was clearly implied by their motto Solus cum Deo solo, and the religious practices of the monks included meditation near the relics of saints, the recitation of numerous prayers for the dead and the intensive worship of Mary. The order thrived in the 14th century: while 22 Pauline monasteries were built during the 40 year reign of Louis the Great (1342–1382), 16 monasteries were founded in 70 years plus that followed (1382–1458). The defeat of Hungarian troops at Mohács (1526) did great damage to the order. However, Turkish ravages were not the only cause of the dissolution of the monasteries at that time. The rapidly-spreading ideas of reformation also drew the attention of important Hungarian noblemen; even though they were the descendants of the founders of the monasteries, they converted to Protestantism and appropriated the possessions of the church in their territories.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2017, 4 (15); 36-55
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bruno z Querfurtu a Uhorsko
    Bruno of Querfurt and Hungary
    Autorzy:
    Múcska, Vincent
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164348.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Bruno of Querfurt
    medieval chroniclers
    medieval Hungary
    11th century
    Opis:
    In his paper Vincent Múcska seeks to explore the links between St. Bruno of Querfurt and Hungary in the early eleventh century. First, the Slovak historian addresses the issue of White and Black Hungarians, terms that are present in a variety of medieval sources, i.e., The Tale of Bygone Years or De administrando imperio, the work of the Byzantine Emperor Constantine VII Porphyrogenitus. The author examines also the route of St. Bruno to Hungary and briefl y presents his missionary activity in the area (1002–†1009). Furthermore, Vincet Múcska outlnes the activity and the reasons for the presence of the papal legate Azzo in Hungary in 1009. Finally, the author attempts to provide his own explanation of the reasons for distinguishing between White and Black Hungarians.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2014, 1(6); 62-73
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    St. King Ladislaus and the Council of Szabolcs (1092)
    Autorzy:
    Szabolcs, Anzelm
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/450076.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Canonical law
    medieval Hungary
    council
    Szablocs
    Gregory VII
    king Ladislaus
    Opis:
    The present article examines the council of Szabolcs (1092) on the political, legal and ecclesiastical field. Firstly, the conciliar and canonical disciplinary background in Hungary is explained in order to show in the next part of the paper the importance, proceeding and provisions of the council of Szabolcs. Then, the precise survey of proceeding and provisions of the council is made with analysis of the content of the chapters and their textual correlation. In the conclusion is stressed that the council’s chapters standing close to the Eastern discipline are derived from universal canonical collections, and that the above-mentioned council should be regarded as first step in the longer process of reception of the Gregory VII’s canonical reform.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2018, 25; 124-139
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Katalin Szende, Trust, Authority, and the Written Word in the Royal Towns of Medieval Hungary, Brepols, Turnhout, Brill, 2018, Utrecht Studies in Medieval Literacy, 41, pp. xx, 416.
    Autorzy:
    Veszprémy, László
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472387.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-24
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2020, 14, 1; 164-170
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    K otázke pôvodu sv. Svorada a pustovníckych vplyvov v Zoborskom kláštore
    On the question of origin of St. Svorad and eremitic influences at the monastery on Mount Zobor
    Autorzy:
    Druga, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16647612.pdf
    Data publikacji:
    2023-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    10th–11th century
    Central Europe
    eremitic movement
    St. Svorad
    medieval Hungary
    X–XI wiek
    Europa Środkowa
    eremityzm
    św. Svorad (Świerad)
    Węgry średniowieczne
    Opis:
    The author of the article refers to the search for the roots of eremitic movement in Slovakia in the early 11th century, which is linked to St. Svorad.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2023, 3(38); 141-178
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Królestwo jednego języka i jednego prawa jest słabe” – wieloetniczność wczesnośredniowiecznych Węgier
    “A kingdom of one language and one law is weak”: the Multiethnicity of Early Medieval Hungary
    „Ein Land, das nur einerlei Sprache und einerlei Recht hat, ist schwach“ – die Multiethnizität des frühmittelalterlichen Ungarns
    Autorzy:
    Grzesik, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27177713.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    mittelalterliches Ungarn
    Turkvölker
    Slawen
    Multiethnizität des ungarischen Staates
    średniowieczne Węgry
    ludy turkijskie
    Słowianie
    multietniczność państwa węgierskiego
    medieval Hungary
    Turkish people
    Slavs
    multiethnicity of the Hungarian state
    Opis:
    Przynależność etniczna nie stanowiła przed XVIII wiekiem kryterium decydującego o przynależności państwowej. Miano jednak świadomość różnorodności etnicznej istniejącej w ramach jednego kraju, a nawet, że może ona go wzbogacić. Wydaje się, że w panoramie wczesnośredniowiecznych państw Europy Środkowej Węgry od samego początku wyróżniały się swoją mozaiką etniczną. Były to zaszłości okresu przynależności plemion węgierskich do świata Wielkiego Stepu, gdzie powstające związki polityczne spajane były przez charyzmatycznego wodza lub dynastię mającą sakralną legitymację, lecz po ustaniu tych czynników związki te zanikały. Mogły po nich pozostać ślady w zbiorowej pamięci, jak w przypadku Attyli, lecz poszczególne plemiona rozchodziły się i znajdowały swe miejsce w nowych związkach, zazwyczaj wieloplemiennych.Taki charakter miał plemienny związek węgierski, do którego obok ugrofińskich Madziarów należeli Kabarowie, czyli odłam Chazarów, który zbuntował się przeciwko swoim współplemieńcom, oraz Szeklerzy, którzy jako domniemani nosiciele tradycji o Attyli mogli być potomkami Hunów, krewnymi Onogurów – Protobułgarów. Obie te grupy szybko się zmadziaryzowały, a na nowym miejscu osiedlane były przy granicach państwa, tworząc jego pierwszą linię obronną. Taką rolę odgrywali też późniejsi przybysze na ziemie Kotliny Karpackiej: Pieczyngowie, Kumani oraz nieomówieni w artykule Sasi, muzułmanie i Rusini. Byli oni pierwszym źródłem, które zasilało węgierską mozaikę etniczną. Drugie źródło stanowili słowiańscy czy słowiańsko-awarscy tubylcy zamieszkujący te ziemie w chwili przybycia Węgrów. Pojawienie się Węgrów nie oznaczało eksterminacji tej ludności – stała się ona częścią kształtującego się społeczeństwa węgierskiego, zajmując jednak jako ludność chłopska dolne szczeble drabiny społecznej. Wydaje się również, że dotychczasowe elity podjęły współpracę z najeźdźcami, a ich potomkowie stali się częścią elity węgierskiej, jak np. ród Hont-Pázmány albo Miskolcowie. Kontakt z przybyszami i tubylcami zasilił węgierską tradycję historyczną nowymi elementami, np. pamięcią o pasterzach rzymskich, w których Gyula Kristó widział frankijskich (salzburskich) (dusz)pasterzy działających na terenie księstwa panońskiego.
    Die ethnische Zugehörigkeit war vor dem 18. Jahrhundert kein ausschlaggebendes Kriterium für die Staatszugehörigkeit. Allerdings war man sich der ethnischen Vielfalt innerhalb eines Staates bewusst, ja sogar der Tatsache, dass sie diesen bereichern konnte. Es scheint, dass sich Ungarn von Anfang an durch sein ethnisches Mosaik im Panorama der frühmittelalterlichen Staaten Mitteleuropas auszeichnete. Dies war ein Überbleibsel aus der Zeit, als die ungarischen Stämme zur Welt der Großen Steppe gehörten, wo die entstehenden politischen Zusammenschlüsse durch einen charismatischen Häuptling oder eine Dynastie mit sakraler Legitimität zusammengehalten wurden, die aber nach dem Wegfall dieser Faktoren verschwanden. Sie mögen Spuren im kollektiven Gedächtnis hinterlassen haben, wie im Falle von Attila, aber die einzelnen Stämme zerstreuten sich und fanden ihren Platz in neuen, meist stammesübergreifenden Vereinigungen.So war es auch bei dem ungarischen Stammesverband, zu dem neben den finno-ugrischen Magyaren auch die Kabaren – ein Teil der Chasaren, die sich gegen ihre Stammesgenossen auflehnten, und die Szekler gehörten, die als angebliche Träger der Attila-Tradition möglicherweise Nachfahren der Hunnen, Verwandte der Onoguren (Protobulgaren) waren. Beide Gruppen ließen sich schnell magyarisieren, wurden am neuen Standort an den Grenzen des Staates angesiedelt und bildeten somit dessen erste Verteidigungslinie. Dies war auch die Rolle, die spätere Neuankömmlinge in den Ländern des Karpatenbeckens spielten: Petschenegen, Kumanen und die in dem Artikel nicht erwähnten Sachsen, Muslime und Ruthenen. Sie waren die erste Quelle, aus der sich das ungarische ethnische Mosaik speiste. Die zweite Quelle bildeten die slawischen bzw. slawisch-awarischen Völker, die zur Zeit der Ankunft der Ungarn in diesen Gebieten heimisch waren. Ihr Erscheinen bedeutete nicht die Ausrottung dieser Bevölkerung – sie wurde nämlich in die entstehende ungarische Gesellschaft aufgenommen, befand sich allerdings auf den unteren Stufen der sozialen Leiter als bäuerliche Schicht. Es scheint auch, dass die bisherigen Eliten mit den Angreifern kooperierten und ihre Nachkommen Teil der ungarischen Elite wurden, wie z.B. die Familie Hont-Pázmány oder Miskolc. Der Kontakt mit Neuankömmlingen und Einheimischen füllte die ungarische Geschichtstradition mit neuen Elementen, z.B. mit der Erinnerung an römische Hirten, in denen Gyula Kristó fränkische (Salzburger) (Seelen-)Hirten sah, die im Pannonischen Fürstentum tätig waren.
    Before the eighteenth century, ethnicity was not a criterion for determining nationality. However, there was an awareness of ethnic diversity within one state, and of the fact that it could enrich them. Among the early medieval countries of Central Europe, Hungary stood out from the very beginning due to its ethnic mosaic. This was the legacy of the period when Hungarian tribes belonged to the world of the Great Steppe, where the emerging political relationships were held together by a charismatic leader or a dynasty with sacred legitimacy. The cessasion of the factors made these ties disappear as well, yet they may have left traces in the collective memory, as in the case of Attila. The individual tribes dispersed and found their place in new relationships, usually multi-tribal ones.Such was also the tribal character of Hungarian union, which, besides the Finno-Ugric Magyars, included the Kabars, a faction of the Khazars, who rebelled against their tribesmen, and the Székelers, who, as alleged bearers of the tradition of Attila, could have been descendants of the Huns, relatives of the Onogurs, i.e., Proto-Bulgarians. Both these groups underwent a fast process of Magyarization, and in the new place they settled at the borders of the state, creating its first defensive line. This role was also played by later arrivals to the Carpathian Basin: Pechenegs, Cumans and not discussed in this article: Saxons, Muslims and Ruthenians. They were the first contributions to the Hungarian ethnic mosaic. The other source were Slavic or Slavic-Avar natives inhabiting these lands at the time of the arrival of the Hungarians. The appearance of the Hungarians was not tantamount to the extermination of this population, which became part of the emerging Hungarian society but which, as a peasant population, occupied the lower strata of the social hierarchy. Moreover, the existing elites cooperated with the invaders, and their descendants became part of the Hungarian elite, such as the Hont-Pázmány family or the Miskolcs. Contacts between newcomers and natives added new elements to the Hungarian historical tradition, such as the memory of Roman shepherds, in whom Gyula Kristó saw Frankish (Salzburg) shepherds (also in the spiritual sense) operating in the Duchy of Pannonia.
    Źródło:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2023, 15; 9-22
    2080-492X
    2353-9720
    Pojawia się w:
    Średniowiecze Polskie i Powszechne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jost von Küssow, kapitan zamku Vígľaš (w sprawie jego pochodzenia i działalności w połowie XV wieku)
    Autorzy:
    Maliniak, Pavol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1591200.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    West Pomerania
    medieval Hungary
    Vígľaš castle
    knight Jost from Koszewo
    career of nobility
    rycerz Jost z Koszewa
    zamek Vígľaš
    średniowieczne Węgry
    Pomorze Zachodnie
    kariera szlachty
    Opis:
    Bisherige Untersuchungen über Jost, Begründer des Adelsgeschlechts Justh, gaben keine eindeutige Antwort auf die Frage über seine Herkunft. Ältere, aber auch neuere Untersuchungen setzten voraus, dass die Wurzeln des Geschlechts in Böhmen liegen, aber esgab auch Lokalisierungen in Schlesien und Pommern. Eine bedeutende Indiz, die auf Pommern hinweist, ist eine Urkunde aus dem Jahr 1476. Sie erwähnt den Stiefbruder von Jost Georg mit dem Adelsprädikat „de Kussaw“ und seine Erbgüter in der Mark auf dem Stettin. Die Herkunft von Jost und seinen Verwandten haben wir auf dem Gebiet von Hinterpommern in den Gemeinden Groß Küssow (heute Koszewo) und Klein Küssow (heute Koszewko) identifiziert. Das Adelsprädikat „von Küssow“ benutzte hiesiges Adelsgeschlecht, das im Spätmittelalter aus mehreren Zweigen bestand. Einer der Geschlechtszweige besaß Eigengüter in Megow (heute Mechowo). Einer der Mitbesitzer von Megow war im Jahr 1433 auch von Jost, dessen Herkunft untersucht wird. Zusammen mit Henning aus dem Geschlecht Cernin (von der Insel Usedom) traten in Dienste des ungarischen Königes Sigismund von Luxemburg. Sie begleiteten ihn auch im Jahr 1433, als er in Rom zum römischen Kaiser gekrönt wurde. Henning und Jost bekamen für ihre Dienste von Sigismund die Burg Cserép (in der Region Borsod in Ungarn) als Pfand. Beide Adligen wirkten in Diensten des ungarischen Königs Albrecht von Habsburg als Ritter. Nach seinem Tod gaben Henning und Jost im Jahr 1441 der Witwe, Königin Elisabeth, die Burg Cserép ab, aber von der Königin bekamen sie für 4000 Gulden die Burg Vígľaš im Gau Altsohl (heute Zvolen). Jost wurde auf Vígľaš zum Kapitän und seit 40er Jahren des 15. Jahrhunderts war er beim Kampf um den ungarischen Thron ein Alliierter des Befehlhabers Johann Giskra von Brandeis. Dank der erfolgreich angewandten Taktik bei den Machtkämpfen konnte er dem ungarischen Adel zuordnen und auch bei Herrscherwechseln seine Eigengüter auf Vígľaš erhalten und erweitern. Erhaltene schriftliche Quellen zeugen auch von wirtschaftlichen Bindungen von Jost mit Bürgern aus Bergstädten Neusohl und Kremnitz. Zur Etablierung in Ungarn trugen auch Trauungen von Josts Kindern mit seinen ehemaligen Opponenten bei, mit Adelsgeschlechtern Balassa und Etre.
    Pochodzenie Josta, założyciela węgierskiej rodziny szlacheckiej Justh, nie jest do końca jasne, chociaż było przedmiotem wcześniejszych badań. Dotychczasowe dociekania nie potrafiły jednoznacznie wyjaśnić miejsca pochodzenia Josta – wskazywano na lokalizacje w Czechach, na Śląsku i na Pomorzu. Znaczące światło na jego pochodzenie rzuca dokument z 1476 roku wspominający o przyrodnim bracie Josta, Jerzym, pochodzącym z „Kussow”, które leżało niedaleko Szczecina. Możliwe zatem, że Jost pochodził z dzisiejszego Koszewa lub Koszewka – wsi mających średniowieczną metrykę. Najpewniej od nazwy miejscowości przydomek swój wywiódł ród rycerski von Küssow, wzmiankowany tu do końca XIV wieku. Kilku członków tego rodu używało imienia Jost. W XV wieku jedna z gałęzi tegoż rodu posiadała wieś Mechowo, którego właścicielami byli w 1433 roku rycerze Jan (I) i Jost. Założyć zatem można, że Jost z Kussow służył od około 1433 roku wraz z Henningiem Cerninem (który prawdopodobnie był członkiem rycerskiego rodu Cernin z wyspy Uznam) królowi Zygmuntowi Luksemburczykowi. Obaj rycerze byli obecni w Rzymie na koronacji Zygmunta Luksemburczyka (1433 rok) na cesarza. Obaj też za wierną służbę Luksemburczykowi otrzymali zamek Cserép wraz z okolicznymi dobrami. Po śmierci Luksemburczyka obaj rycerze przeszli na służbę Albrechta Habsburga. Gdy ten zmarł, wspomniani rycerze (Henning i Jost) otrzymali od wdowy po Habsburgu, Elżbiety, za zrzeczenie się zamku Cserép, zamek Vígľaš z sąsiednimi dobrami w zastaw za kwotę 4000 guldenów. Na zamku Vígľaš Jost w latach 40. XV wieku pełnił funkcję kapitana, a następnie – za zasługi – otrzymał go na własność. Gdy rozgorzały walki o tron węgierski, Jost zaangażował się w nie, często zmieniając stronnictwa, by utrzymać dotychczasową pozycję wśród węgierskiej szlachty. Utrzymaniu pozycji służyły również mariaże jego dzieci z rodzinami byłych oponentów pochodzących z rodów szlacheckich Balassa i Etre.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 2; 7-26
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    To Question the Existence of Authorities to Prosecute Crimes and Represent the State in the Medieval Kingdom of Hungary
    Autorzy:
    Považan, Michal
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/926197.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    prosecution, Kingdom of Hungary, Middle Ages, crimen publicum, criminal law, trial
    Opis:
    Nowadays, the office of public prosecutor is the commonly accepted legal institution in the Western legal culture. Its existence is understood as something taken for granted. This was different in the Middle Ages. At first, the criminal trial proceedings were not distinguished from the civil ones, and therefore they were conducted on the basis of the same fundamental principles. There was no public authority engaged in instituting the criminal trial. The latter had to be instituted by private individuals who were the injured parties. This had an impact on the forming of the concept of crime which was not viewed as an offence against the society or the State but against the injured individual. The paper is concerned with the medieval Kingdom of Hungary and discusses the development of State structures, criminal substitutive law and the criminal procedure.
    Źródło:
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2012, 5, 1; 1-12
    2084-4115
    2084-4131
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wołosi na Węgrzech
    The Wallachians in Hungary
    Autorzy:
    Grzesik, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1490753.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-16
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    The Wallachians
    Medieval and Pre-Modern Hungary
    Transylvania
    Slovakia
    The Slavs
    settlement
    source-critism
    Wołosi
    Węgry średniowieczne i wczesnonowożytne
    Siedmiogród
    Słowianie
    osadnictwo
    źródłoznawstwo
    Opis:
    Artykuł opisuje obecność Wołochów w Królestwie Węgier od najwcześniejszych wzmianek o tej ludności do czasów wczesnonowożytnych. Rozpoczyna się od opisu informacji z Gesta Hungarorum, gdzie Wołosi zostali przedstawieni jako pastores Romanorum. Byli to dawni mieszkańcy (wraz ze Słowianami) pogranicza między Wielką Niziną Węgierską a zachodnim Siedmiogrodem, podbici przez węgierskich przybyszów. Szymon z Kézy sądził, że to rzymscy pasterze, którzy nauczyli Szeklerów pisma. Z pasterzami Rzymian utożsamiano ich w opisie Europy Wschodniej z 1308 roku. Renesansowi humaniści włoscy i węgierscy uważali, że Wołosi byli potomkami dawnych żołnierzy rzymskich z prowincji Dacia Traiana. Wzmianki o osadnictwie wołoskim w Siedmiogrodzie pochodzą z początku XIII wieku, ale najwięcej informacji na ten temat jest z końca tego stulecia. Obecność Wołochów obserwowano w Karpatach Południowych i górach zachodniego Siedmiogrodu. Odnotowano ich migracje w Karpatach Wschodnich i Zachodnich. Osadnictwo dotarło w XVI wieku z Marmaroszu (Máramaros/Maramureş) (1320) do regionu Koszyc i Zwolenia (Zolyom) oraz granicy z Morawami. Początkowo Wołosi byli wschodnio-romańską grupą ludności z dużym (być może dominującym) udziałem elementu słowiańskiego (być może bułgarskiego). W dokumentach o Marmaroszu z końca XIV wieku mowa zarówno o Wołochach, jak i Rusinach. Z kolei na zachód od Spisza (Zips, Szepes) pod nazwą Wołosi kryli się Słowacy i Polacy. Charakter osadnictwa wołoskiego ewoluował od cech etnicznych do rozwiązań społeczno-gospodarczych, przeważnie opartych na pasterstwie i kolonizacji ludności (głównie Słowian). Niektórzy przedstawiciele tej ludności (kenezii, vojevodae) zostali nobilitowani i stali się częścią Natio Hungarica. Zaakceptowali wiarę rzymskokatolicką i węgierską tożsamość. Pozostała ludność zachowała wiarę prawosławną a jej status ludności obniżył się do poziomu ludności zależnej. Wołosi zajmowali się pasterstwem, a później rolnictwem górskim i byli także strażnikami na trasach komunikacyjnych i granicach.
    The article describes the presence of the Wallachians in the Hungarian Kingdom on the basis of sources from the earliest mentions on this population until the early modern period. In the Gesta Hungarorum the Wallachians were described as pastores Romanorum, the former inhabitants (together with the Slavs) of the region between the Great Hungarian Plain and the western part of Transylvania, conquered by Hungarian newcomers. In the description of the Eastern Europe (1308) Wallachians were identified with the pastors of the Romans. According to Simon of Kéza they transferred the knowledge of writing to the Szeklers. From the point of view of the Renaissance Italian and Hungarian humanists, they were the descendants of former Roman soldiers from the Dacia Traiana province. In the Hungarian documents, the Wallachian settlement in Transylvania is confirmed for the beginning of the 13th century, however, the majority of information about them derived from the end of this period. The Wallachian presence was observed in the southern parts of Carpathians and western Transylvanian mountain ranges. Their migrations were reported in the Eastern and Western Carpathians, the main direction ran from Máramaros (Maramureş) (1320) towards Kysuce-Zvolen (Zolyom) region in the 16th century and the border with Moravia. At first, migrated the East Romance population with the great (or dominant) contribution of the Slavic (probably Bulgarian) element. In the sources on Máramaros from the end of 14th century the Wallachian settlers were identified with the Ruthenians. By contrast, west of Spiš (Zips, Szepes) the Slovaks and the Poles were called the Wallachians. There can be also the evolution of character of the Wallachian settlement observed. First, it had primarily ethnic attributes. Later, it came in specific socio-economic forms, connected with the colonization of population (mainly the Slavs), primarily in the mountains. Some representatives of the Wallachian population (kenezii, vojevodae) were ennobled and became the part of the Natio Hungarica. They accepted the Catolicism and Hungarian identity. The rest of the population preserved the Orthodox faith and was subjugated. The Wallachians dealt not only with the transhumant economy, but also the agriculture. Moreover, they were the soldiers (guards) on the borders or communication routes.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 1; 93-132
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Kingdom of Hungary and Foreigners. Connection between the State Power and the Foreigners in the Light of Laws and Regulations in Medieval Times
    Autorzy:
    Marek, Miloš
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/436377.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Królestwo Węgierskie w średniowieczu
    państwo wieloetniczne
    przybysze
    asymilacja
    Opis:
    The medieval kingdom of Hungary within its borders, geografically limited by the crest of the Carpathians and connected by the river Danube, included in itself a number of nations and nationalities. Some of them lived there from the very beginning (the Slovaks, Magyars, Romanians), others got there in the course of time. Throughout the Middle Ages people migrated there from the West and from the East. The kingdom thus had been formed in a multiethnic state in which members of various nationalities lived side by side in peaceful symbiosis. Generally speaking, the central royal power in the Hungarian kingdom was positively inclinedtowards foreigners and tried to create favorable conditions for their arrival. Some of the Hungariankings, especially those who were themselves of foreign origin (Peter Orseolo, Charlesof Anjou, Sigimund of Luxembourg) were favourably inclined to foreigners, much more thenother sovereigns, to the extent that they preferred them at the expence of domestic nobility.is imbalance naturally aroused jealousy on the part of domestic Hungarian aristocracy. Under its pressure the rulers were therefore forced to take measures that prevented foreignersfrom reaching the highest state ranks, but these measures were o!en a formality since they themselves did not follow them and made their way. Many times, however, just these foreignpeople and mercenaries hired from abroad caused unrest and conflicts in the country andthat was another reason to take measures against foreigners to prevent these ills. In general, however, kings and nobility tried to form a favourable legislative framework for the peacefullife in the Hungarian kingdom. They tried to assimilate only foreigners of religion other than Catholic or at least to give their life in the country reasonable and acceptable limits.
    Źródło:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2017, 4; 15-30
    2450-4475
    Pojawia się w:
    Res Gestae. Czasopismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uhorské sekvencie o Panne Márii v kontexte stredovekej mariánskej úcty
    The Hungarian Sequences to the Virgin Mary in the Context of Medieval Marian Awareness
    Węgierskie sekwencje o Maryi Pannie w kontekście średniowiecznego kultu maryjnego
    Autorzy:
    Zahradníková, Zuzana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036112.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    średniowieczny kult maryjny
    rękopisy
    sekwencje
    Maryja Panna
    Węgry
    Medieval Marian Awareness
    Manuscripts
    Sequences
    Virgin Mary
    Hungary
    Opis:
    Kult Maryi Panny został rozszerzony w średniowieczu na cały świat chrześcijański. Wyraźnie zaznaczył się nie tylko w liturgii, ale także w różnych formach sztuki. Do naszych czasów zachowało się kilka średniowiecznych rękopisów węgierskich, zawierających rzadkie zabytki – sekwencje o tematyce maryjnej. Teksty poetyckie tych śpiewów łączą w sobie odniesienia do Pisma Świętego, natury i życia codziennego, Maryi Dziewicy jako Matki Bożej i Królowej Nieba, a także prośby o wstawiennictwo u Jej Syna za grzesznikami. Wszystkie te elementy wskazują na rozwiniętą na terytorium ówczesnych Węgier tradycję maryjną oraz jej główne cechy, typowe dla późnego średniowiecza, odzwierciedlające nie tylko uczucia religijne, ale także społeczne i egzystencjalne uwarunkowania tamtych czasów.
    The Virgin Mary´s esteem was extended in the Middle Ages throughout the entire Christian world. Its content was transferred not only to the liturgy but also to various forms of art. From Hungary there are several manuscripts preserved from the Middle Ages that contain rare monuments – sequences with Marian themes. The poetic texts of these chants combine references to holy scripture, pictures of nature and ordinary life, the revelation of the veneration of the Virgin Mary as the Mother of God and the Queen of Heaven as well as the desire of people to protect her and the requests for her intercessions to her Son for sinners. All of these elements point to the Marian tradition, which was very developed in the territory of what was then Hungary and its main features, typical for the later Middle Ages, reflecting not only religious feelings and expressions, but also the social and existential conditions of that time.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 13; 81-94
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kult eucharystyczny na podstawie średniowiecznych mszalnych rękopisów węgierskich
    The Eucharistic Tradition on the Basis of Hungarian Medieval Mass Manuscripts
    Autorzy:
    Adamko, Rastislav
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036094.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kult eucharystyczny
    średniowieczne Węgry
    śpiew gregoriański
    manuskrypt
    Eucharistic worship
    Middle Ages in Hungary
    Gregorian chant
    Manuscripts
    Opis:
    W XI i XII wieku w odpowiedzi na spory teologiczne nastąpił znaczący rozwój kultu eucharystycznego, którego kulminacją było ustanowienie w 1264 r. święta Bożego Ciała. Jednym z impulsów do wprowadzenia tego święta był cud eucharystyczny w Bolsenie, warto jednak pamiętać o innym, mniej znanym cudzie eucharystycznym w Koszycach. Miasto to stało się popularnym ośrodkiem pielgrzymkowym, zaś kult eucharystyczny na Węgrzech znacząco się ożywił. Dowodem tego są zachowane księgi muzyczno-liturgiczne, w których odnaleźć można liczne innowacje i nowe pieśni. Wersety allelujatyczne, tropy oraz adaptacje melodii różniły się niekiedy od tych obecnych w Europie zachodniej i środkowej. Odrębność i niezależność tradycji Ostrzyhomskiej (a także mniejszych tzw. tradycji peryferyjnych) przejawiała się również w odmiennym wyborze śpiewów i tekstów psalmowych oraz w licznych wariantach tekstowych i melodycznych.
    Eucharistic worship was significantly developed in the 11th and 12th centuries as a reaction to theological disputes. The establishment of the Feast of Corpus Christi in 1264 became the culmination of, and at the same time confirmation of the adoration tendencies in the Eucharistic tradition. In the Middle Ages, Košice was a well-known pilgrimage destination throughout Central Europe. One could see here the relics of the Lord’s Blood as evidence of the Eucharistic miracle that took place in Košice. On the basis of the Eucharistic miracle, there is a mention in the papal bible from 1402, in which Pope Boniface IX granted appropriate indulgences to Košice. Eucharistic worship during the Middle Ages in Hungary was very widespread and alive. This is evidenced by the preserved liturgical and music books regarding the celebration of the Eucharistic liturgy. We find in them numerous innovations of the Mass form by introducing new songs – alleluia verses and tropes, and adaptations of melodies other than those in Western and neighboring Central European countries. Separation and independence of the Ostrihom’s tradition (and possibly smaller so-called peripheral traditions), also manifested itself in a different selection of psalms and texts as well as in numerous textual and melodic variants.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 13; 7-23
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Place of the Saint Ladislaus’ Monarchy in the Medieval Europe according to the Western Chroniclers at the time of the First Crusade
    Autorzy:
    Dźwigała, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/450072.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Coloman the Learned
    Hungary
    First Crusade
    William of Tyre
    Albert of Aachen
    Opis:
    The present article examines the First Crusade’s passage through the Kingdom of Hungary. Basing on the two main narrative sources: the Historia Ierosolimitana of Albert of Aachen and the chronicle of the William of Tyre the author comments on the relationship between the king of Hungary, Coloman the Learned, and Western European crusaders, which is the starting point to discuss a wider problem of opinion on newly christianizeed Hungary from the post-Carolingian Europe’s point of view. As it has been shown, the Kingdom of Hungary at the time of the First Crusade was perceived as a member of Latin Christendom. Furthermore there is no evidence in contemporary Latin narrative sources for the chroniclers’ negative approach towards Hunagarian Monarchy.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2018, 25; 77-84
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Późnogotycka Madonna Apokaliptyczna z ołtarza głównego kościoła Bernardynów w Krakowie - dzieło malarza Franciszka z Węgier
    Late Gothic Apocalyptic Madonna from the High Altar of the Bernardine Church: Work of the Painter Francis of Hungary
    Autorzy:
    Zarębski, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16012731.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    średniowieczne malarstwo
    Madonna Apokaliptyczna
    kościół Bernardynów w Krakowie
    Franciszek z Węgier
    Medieval painting
    Apocaliptic Madonna
    Bernardine Church in Cracow
    Francis from Hungary
    Opis:
    Artykuł dotyczy nowo odkrytego późnogotyckiego obrazu tablicowego z przedstawieniem Madonny Apokaliptycznej, znajdującego się obecnie w kościele oo. Bernardynów w Alwerni. Autor, na podstawie zapisków archiwalnych, wiąże owo dzieło z ołtarzem głównym kościoła oo. Bernardynów w Krakowie i przypisuje je zmarłemu między r. 1487 a 1491 bernardyńskiemu malarzowi Franciszkowi z Węgier. W pierwszej części artykułu przedstawiony został stan badań dotyczący obrazu i artysty, w kolejnej zaś historia omawianego dzieła zrekonstruowana na podstawie archiwaliów. W ostatniej autor przeprowadził analizę, w której wykazał brak związków formalnych pomiędzy późnogotyckim malarstwem małopolski i obrazem z Alwerni, a następnie zestawił dzieło z kwaterami dawnego ołtarza głównego kościoła św. Marcina w Spiskiej Kapitule oraz Madonną z Popradu. Doszedł na tej podstawie do wniosku, że twórca alwernijskiej Madonny, tak jak wskazuje na to jego przydomek, pochodził z terenów Królestwa Węgier, zapewne z regionu Spisza. Do Małopolski przybył najwcześniej pod koniec lat 70. XV w., natomiast ołtarz główny dla kościoła oo. Bernardynów w Krakowie wykonał w latach 80. XV w. Oprócz argumentów przemawiających za obcym pochodzeniem artysty, autor zaznaczył również silny związek omawianego obrazu z małopolską tradycją artystyczną, co ujawnia się przy zestawieniu go z Madonnami z Cerekwi, Przydonicy, Paczółtowic i Kamienicy.  
    The recently discovered Late Gothic panel painting featuring the representation of the Apocalyptic Madonna, currently in the Alwernia Bernardine Church, is discussed. Based on archival written records, the Author connects the work with the high altar of the Bernardine Church in Kraków, and attributes it to the Bernardine painter Francis of Hungary who died in 1487-91. The first section of the article is dedicated to presenting the state of investigation into the painting itself and its artist, to continue in the subsequent one to the reconstruction of the work’s history on the grounds of archival records. In the last part, the analysis is conducted demonstrating lack of any formal bonds between the Lesser Poland painting of Late Gothic and the Alwernia work; finally, the Author juxtaposes the analysed work with the panels of the former high alter of St Martin’s Church in the Spisz Chapter and the painting of Madonna from Poprad. This leads to the conclusion that the author of the Alwernia Madonna, just as his nickname points to, came from the territory of the Kingdom of Hungary, most likely from around Spisz. Having reached Lesser Poland most likely in the late 1470s at the earliest, he executed the high altar for the Kraków Bernardine Church in the 1480s. Apart from the arguments pointing to the foreign descent of the artist, the Author also emphasizes the strong bond of the discussed painting with the Lesser Poland artistic tradition, this revealed when the painting is compared with the Madonnas from Cerekwia, Przydonica, Paczółtów, and Kamienica.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 1; 63-77
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz kultu uhorských svätcov v stredovekých notovaných rukopisoch z územia Slovenska
    Cult of Hungarian Saints in Medieval Manuscripts from Slovak Lands
    Kult węgierskich świętych w średniowiecznych rękopisach z terenów słowackich
    Autorzy:
    Bednáriková, Janka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036096.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    święci węgierscy
    kult świętych
    słowackie rękopisy muzyczne
    św. Stefan Węgierski
    św. Elżbieta Węgierska
    św. Andrzej Świerad
    św. Emeryk
    Hungarian saints
    cult of saints
    Slovak musical manuscripts
    saint Stephen I of Hungary
    saint Elizabeth of Hungary
    saint Andrew Zorard
    saint Emeric
    Opis:
    Autor artykułu ma na celu zaprezentowanie odniesień do węgierskich świętych w najważniej- szych rękopisach zachowanych na terytorium Słowacji oraz zwrócenie uwagi na ich szczególny kult w narodowej tradycji liturgicznej. W słowackich zbiorach archiwalnych znajduje się obecnie tylko 17 średniowiecznych źródeł muzycznych, przy czym zaprezentowany poniżej przegląd skupiał się jedynie na dostępnych rękopisach. Ze względu na ograniczone rozmiary tekstu wyboru omawianych świętych dokonano biorąc pod uwagę ilość poświęconych im opracowań w poszczególnych źródłach. W rezultacie skupiono się na dwóch świętych węgierskich królach: Stefanie i Władysławie, a także na św. Emeryku, św. Elżbiecie Węgierskiej oraz dwóch świętych pustelnikach: Andrzeju Świeradzie i Benedykcie.
    The aim of the submitted contribution is to present references to important Hungarian saints in preserved notorious manuscripts of the territory of Slovakia and to point out their specific cult in the domestic liturgical tradition. In the Slovak Archival Collections, there are today only 17 musical sources from the Middle Ages. The following overview of the presence of saints in their context was focused only on accessible manuscripts. At the same time, we have narrowed the selection of saints, taking into account their frequencies in the respective sources. As a result of these criteria, the author focused on two Hungarian kings – St. Štefan and St. Ladislav, the royal prince St. Imrich, as well as on St. Elizabeth of Thuringia and finally on two Slovak hermits – St. Andrej-Svorad and Benedict.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 13; 25-43
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies