Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "limit narażenia" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-17 z 17
    Tytuł:
    Zasady ustalania wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych czynników szkodliwych w środowisku pracy
    The principles of establishing MAC values of harmful chemical compounds in the working environment
    Autorzy:
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137722.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    limit narażenia
    wartości NDS
    standardy higieniczne
    system ustalania Polsce
    exposure limits
    MAC-values
    hygienic standards
    system of establishing in Poland
    Opis:
    Przedstawiono historię dotyczącą ustalania wartości NDS w Polsce. Omówiono system ustalania wartości NDS dla środowiska pracy w Polsce. Pełne dokumentacje substancji chemicznych przygotowane w celu ustalenia standardów higienicznych są publikowane w kwartalniku Międzyresortowej Komisji „Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy”.
    The paper presents the history of hygienic standards in Poland, as well as the current situation, and a system of establishing Polish MAC values for chemical compounds in the working environment. Full documentation is successively published in Polish in the Principles and Methods of Assessing the Working Environmental.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 4 (42); 5-18
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akrylan butylu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Butyl acrylate
    Autorzy:
    Kupczewska-Dobecka, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137516.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    akrylan butylu
    NDS
    dopuszczalny poziom narażenia zawodowego
    butyl acrylate
    MAC (TWA)
    occupational limit
    Opis:
    Akrylan butylu (BA) jest przezroczystą, bezbarwną, łatwo palną cieczą o gryzącym zapachu. Znalazł zastosowanie głównie do produkcji polimerów akrylowych i żywic, w syntezie organicznej jako substrat lub półprodukt, w mieszaninie z innymi pochodnymi akrylowymi jako czynnik wiążący w przemyśle skórzanym, tekstylnym, papierniczym oraz przy produkcji farb i lakierów. W piśmiennictwie nie występują doniesienia o śmiertelnych zatruciach ludzi narażonych na kontakt z tym związkiem. Narażenie na ostre działanie par akrylanu butylu może powodować podrażnienie błon śluzowych nosa, oczu, skóry i dróg oddechowych. W naskórkowych testach okluzyjnych przeprowadzonych na ochotnikach, którzy wcześniej uskarżali się na powtarzające się stany zapalne skóry (m.in. pracownikach drukarni, dentystach, pracownikach przemysłu chemicznego, mających kontakt z klejami akrylowymi), akrylan butylu wykazywał działanie uczulające. Głównym skutkiem przewlekłego narażenia zawodowego na akrylan butylu jest miejscowe działanie drażniące jego par na górne drogi oddechowe, oczy oraz skórę, spowodowane hydrolizą estru do kwasu akrylowego, przejawiające się bólem głowy, kaszlem, dyskomfortem, przekrwieniem błon śluzowych oczu i skóry. U ludzi narażonych zawodowo na akrylan butylu obserwowano także przypadki kontaktowego alergicznego zapalenia skóry. Akrylan butylu wykazuje umiarkowane działanie drażniące na skórę zwierząt. Zakroplony do worka spojówkowego królika powoduje jednak martwicę rogówki w stopniu podobnym do martwicy wywołanej przez etanol, jeśli oko zwierzęcia nie zostanie przemyte. Wyniki badań doświadczalnych na świnkach morskich świadczą o właściwościach alergennych akrylanu butylu. Wyniki pozytywne uzyskano w testach: kompletnego adiuwantu Freunda z roztworem badanej substancji, maksymalizacji, naskórkowych otwartych, Polaka i LLNA. Stwierdzono, na podstawie wyników 2-letniego badania inhalacyjnego na szczurach, zanik komórek nerwowych i rozrost komórek rezerwowych nabłonka węchowego. Zmiany te były zależne od wartości stężenia. Na podstawie wyników badań oftalmologicznych grupy narażonej na związek o stężeniu 773 mg/m3 wykazano zmętnienie rogówki i wrastanie naczyń do rogówki. Stężenie 86 mg/m3 akrylanu butylu uznano za wartość NOAEL działania drażniącego akrylanu butylu i wartość tę przyjęto do wyliczenia wartości NDS. Zastosowano następujące współczynniki niepewności: A = 2 (współczynnik związany z wrażliwością osobniczą człowieka) i E = 2 (współczynnik modyfikacyjny, związany z udowodnionym działaniem uczulającym BA u ludzi i zwierząt oraz potencjalnym działaniem na reprodukcję). Proponuje się przyjęcie wartość NDS akrylanu butylu, wynoszącej 11 mg/m3, analogicznie do wartości przyjętej w Unii Europejskiej. Natomiast wartość NDSCh akrylanu butylu ustalono, ze względu na jego działanie drażniące, na 30 mg/m3.
    Butyl acrylate is a clear, flammable liquid with a fruity, pungent odor. Butyl acrylate is used in the preparation of polymers and copolymers with acrylic acid and its derivatives, methyl acrylate, vinyl chloride, butadiene, styrene. Butyl acrylate is a skin, ocular, and respiratory tract irritant in animals. It can cause skin sensitization. The International Agency for Research on Cancer (IARC) has classified butyl acrylate as a Group 3 carcinogen: not classifiable as to carcinogenicity to humans. There have been very little published data on the effects of butyl acrylate on humans. As with laboratory animal testing, sensitization and cross-sensitization with other acrylates has been reported in humans. In the inhalation subchronic study on Sprague-Dawley rats the concentration 86 mg/m3 was identified as the noobserved- adverse-effect level (NOAEL). Based on this data the Expert Group for Chemical Agents has established an 8-hour MAC (TWA) value of 11 mg/m3, and a MAC (STEL) value of 30 mg/m3.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 2 (40); 5-29
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    1-Metylo-2-pirolidon. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    N-Methyl-2-pyrrolidone
    Autorzy:
    Sitarek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138571.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    N-metylo-2-pirolidon
    najwyższe dopuszczalne stężenie
    NDS
    dopuszczalny poziom narażenia zawodowego
    N-methyl-2-pyrrolidone
    TLV (MAC)
    occupational limit
    Opis:
    1-Metylo-2-pirolidon (NMP) jest bezbarwną, higroskopijną cieczą o zapachu amin, stosowaną jako rozpuszczalnik, zmywacz farb, środek do zawieszania pigmentów, półprodukt w przemyśle chemicznym oraz w przemyśle elektrycznym i elektronice. NMP należy do substancji nieklasyfikowanych pod względem toksyczności ostrej. Głównymi objawami ostrego działania NMP w następstwie inhalacyjnego narażenia szczurów są: ataksja, pobudzenie, a następnie śpiączka. 1-Metylo-2-pirolidon należy do związków o słabym działaniu drażniącym, które dobrze przenikają przez skórę w warunkach in vitro – średnia stała przenikania wynosi 171 ± 59 g/m2 h. NMP nie wykazuje działania mutagennego ani genotoksycznego, a także nie indukuje nowotworów u szczurów narażanych 2 lata na związek o stężeniach 40 i 400 mg/m3, należy natomiast do związków zaburzających rozwój prenatalny szczurów (wywiera działanie fetotoksyczne i embriotoksyczne). W państwach skandynawskich NMP zaliczono do grupy I B, tzn. związków prawdopodobnie zaburzających prokreację u ludzi. W wyniku badania rozmieszczania znakowanego 14C lub 3H 1-metylo-2-pirolidonu u szczurów po jednorazowej iniekcji wykazano, że największe stężenie związku występuje w wątrobie. W organizmie ludzi (badania ochotników) NMP ulega przemianie do 5-hydroksy-N-metylo-2-pirolidonu, którego półokres wydalania z moczem wynosi 4 h.
    N-methyl-2-pyrrolidone (NMP) is an industrial solvent. NMP can be absorbed through the skin. This chemical is not mutagenic, genotoxic or carcinogenic. NMP belongs to the chemicals, which disturb fetal development of laboratory animals as a result of maternal exposure. It is embryptoxic, fetotoxic and teratogenic at doses which are non-toxic to the mothers. Considering that it disturbs prenatal development in more than one animal species, in the Scandinavian countries NMP has been classified into the IB group, which comprises substances probably harmful to human reproduction. Based on the NOAEL value obtained in an experimental study (500 mg/m3) and appropriate uncertainty factors, a TLV has been calculated and proposed at 120 mg/m3, and the STEL value as 240 mg/m3. The Expert Group for Chemical Agents suggested additional notations: I (irritative substace), Sk (substance absorbed through the skin), Ft (fetotoxic substance).
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 1 (43); 103-115
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Propan. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Propane
    Autorzy:
    Piotrowski, J. P.
    Szymańska, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137800.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    propan
    NDS
    normatywy higieniczne
    propane
    MAC (TWA) value
    OEL
    occupational exposure limit
    Opis:
    Propan jest bezbarwnym gazem, skrajnie łatwo palnym, otrzymywanym z niżej wrzących frakcji ropy naftowej lub gazu naturalnego. Jest stosowany jako gaz palny, często w mieszaninach z butanem. Propan jest przyczyną ostrych zatruć, które mogą być wynikiem awarii w miejscu pracy lub w warunkach domowych. Związek o dużych stężeniach ma mdły, duszący zapach i działa depresyjnie na OUN. Krótkotrwałe narażenie na propan o stężeniach poniżej 18 000 mg/m3 nie wywoływało żadnych skutków u ludzi, a narażenie na związek o stężeniu 180 000 mg/m3 powodowało u osób narażonych zawroty głowy. Oblanie skóry ciekłym propanem powodowało uszkodzenie skóry, które mogło prowadzić do powstania martwicy. Stwierdzono, na podstawie wyników badań nad toksycznością ostrą propanu, na który narażano świnki morskie, że dopiero związek o stężeniach 43 000 ÷ 52 000 mg/m3 powoduje wystąpienie nieregularnego oddechu – pierwszego skutku działania propanu, a działanie depresyjne na OUN stwierdzono po narażeniu na związek o stężeniu 90 000 mg/m3. U małp narażanych na propan o stężeniu 1350 mg/m3 w ciągu 90 dni nie stwierdzono żadnych zmian. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych na temat rakotwórczego działania propanu, a wyniki badania działania mutagennego testem Ames’a dały wynik negatywny. Wchłanianie propanu odbywa się głównie w drogach oddechowych. Informacje o stężeniach tkankowych propanu u ludzi pochodzą z wyników badań pośmiertnych – największe stężenia stwierdzano w tkance tłuszczowej, mózgu, wątrobie, nerkach, płucach i we krwi. Propan może wydalać się z powietrzem wydechowym i z moczem. Propan jest związkiem, powodującym asfiksję (uduszenie), ponieważ wypiera tlen z powietrza, może także działać depresyjnie na OUN. Istniejące wartości dopuszczalnych stężeń propanu w powietrzu zostały ustalone na podstawie wyników badań na zwierzętach (propan wykazuje słabe działanie biologiczne) i założeniu, że wartość NDS dla gazów nie powinna przekraczać 10% niższego poziomu wybuchowego (LEL). W Niemczech i USA (OSHA i NIOSH) obowiązująca wartość normatywna propanu wynosi 1800 mg/m3. Autorzy niniejszej dokumentacji, korzystając również z powyższych przesłanek, proponują dla propanu przyjęcie wartości NDS równej 1800 mg/m3.
    Propane is a colourless, extremely flammable gas obtained from lower boiling-point fractions of crude oil, or natural gas. It is used as fuel gas, often in combination with butane. At high concentrations, propane has a vapid smell. Propane may cause acute poisoning as a result of emergencies in the workplace or at home. At high concentrations, it is asphyxiating and depressive to the central nervous system (CNS). Short-lasting exposure to propane at concentrations below 18 000 mg/m3 do not cause any effects in humans, while in people exposed to concentrations as high as 180 000 mg/m3 it may produce vertigo. Liquid propane splashed on the skin causes skin lesion which may lead to dermal necrosis. Acute toxicity tests on guinea pigs have shown that exposures to propane at 43 000 52 000 mg/m3 result in irregular breathing, which is the first symptom of propane poisoning, while the CNS depressing effect in exposed animals is observed at 90 000 mg/m3. No changes were noted in monkeys exposed for 90 days to propane at 1350 mg/m3. No data could be located in the available literature concerning the carcinogenic activity of propane, and the results of the Ames test were negative. Propane is absorbed primarily through the respiratory tract. Information on propane concentrations in human tissues comes from post-mortem examinations. Highest propane concentrations have been detected in adipose tissue, brain, liver, kidneys, lungs, and blood. Propane is removed from the system in exhaled air and urine. Propane is a chemical causing asphyxia, because it expels oxygen from the air; it may also show a depressive Current admissible values of propane concentrations in the ambient air are based on the results of animal tests (propane shows a weak biological activity), while assuming that MAC (TWA) values for gases should not exceed 10% of the lower explosion level (LEL). In Germany and the USA, the admissible level for propane is 1800 mg/m3. Considering also the data quoted above, the authors of this report suggest for propane a MAC (TWA) value of 1800 mg/m3.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 2 (40); 83-94
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akrylan etylu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Ethyl acrylate
    Autorzy:
    Soćko, R.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137642.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    akrylan etylu
    wartości normatywów higienicznych
    działanie drażniące
    irritation
    exposure limit value
    ethyl acrylate
    Opis:
    Akrylan etylu jest bezbarwną lotną cieczą o ostrym, gryzącym zapachu, powszechnie stosowaną w przemyśle chemicznym, włókienniczym, skórzanym, papierniczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. Stosowana jest także do produkcji tworzyw sztucznych, włókien syntetycznych, gumy syntetycznej, klejów, farb i lakierów, a także do impregnacji włókien sztywnikowych, tkanin dekoracyjnych, wykładzin podłogowych i papieru. Akrylan etylu w warunkach przemysłowych wchłania się głównie przez układ oddechowy, ze względu na swą dużą lotność. Ponadto, w postaci ciekłej wchłania się przez nieuszkodzoną skórę w ilościach mogących spowodować zatrucia. W obowiązującym w Polsce wykazie niebezpiecznych substancji chemicznych akrylan etylu został zaklasyfikowany jako produkt wysoce łatwo palny, szkodliwy, drażniący i uczulający. U ludzi przewlekle narażonych na pary akrylanu etylu stwierdzono przede wszystkim objawy podrażnienia skóry twarzy oraz błon śluzowych oczu i górnych dróg oddechowych. Osoby narażone uskarżały się na dolegliwości o charakterze neurowegetatywnym (np. bóle głowy czy zwiększoną pobudliwość). U zwierząt narażanych przewlekle na akrylan etylu stwierdzono podrażnienie błon śluzowych oczu i górnych dróg oddechowych oraz zaburzenie oddychania, zaburzenia spontanicznej aktywności i koordynacji ruchowej. W badaniach patomorfologicznych narządów wewnętrznych tych zwierząt stwierdzono, że akrylan etylu powoduje uszkodzenie płuc, żołądka, wątroby, śledziony i nerek. W dostępnym piśmiennictwie nie ma doniesień o odległych skutkach narażenia na akrylan etylu u ludzi. Na podstawie wyników badań na zwierzętach przypuszcza się, że związek w dużych dawkach wykazuje działanie embriotoksyczne. Na podstawie wyników badań metabolizmu związku u zwierząt wykazano, że akrylan etylu w organizmie zwierząt ulega hydrolizie do kwasu akrylowego i alkoholu etylowego bądź zostaje sprzęgnięty z niskocząsteczkowymi związkami zawierającymi grupy sulfhydrylowe. Na podstawie wyników uzyskanych z badań przeprowadzonych w warunkach in vivo sądzi się, że akrylan etylu nie wykazuje działania mutagennego i genotoksycznego, natomiast na podstawie danych z badań in vitro wykazano jego działanie klastogenne. W Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) zaklasyfikowano akrylan etylu do grupy 2B, czyli do związków prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi, natomiast Amerykańska Konferencja Rządowych Higienistów Przemysłowych (ACGIH) zaklasyfikowała go do grupy A4, czyli do związków nieklasyfikowanych jako rakotwórcze dla ludzi. W Unii Europejskiej nie klasyfikuje się akrylanu etylu pod względem działania rakotwórczego. Celem ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) akrylanu etylu uwzględniono wyniki z doświadczenia inhalacyjnego 27- lub 24-miesięcznego, które przeprowadzono na szczurach i myszach obu płci. Wartość NOAEL określona na podstawie działania drażniącego związku wynosiła 20 mg/m3. Proponowana wartość NDS wynosi 20 mg/m3. Wartość proponowanego najwyższego stężenia chwilowego (NDSCh) akrylanu etylu wynosi 40 mg/m3. Ponieważ związek ten działa uczulająco, drażniąco i wchłania się przez skórę, dlatego proponujemy oznaczyć go odpowiednimi literami: „A” – działanie uczulające, „I” – działanie drażniące i „Sk” – wchłania się przez skórę.
    Ethyl acrylate is a colorless liquid with an acrid odor. Ethyl acrylate is used to make acrylic resins and as emulsion and solution polymers for surface coating textiles, paper, and leather. It is also used in the production of acrylic fibers, adhesives, and binders. Ethyl acrylate has limited use as a fragrance and flavoring agent. The acute toxicity of ethyl acrylate for laboratory animals is moderate by all routes of administration. The subcutaneous LD50 for rabbit is 1790 mg/kg, and the oral LD50 for the rat is 1020 mg/kg. The liquid and vapor phases of ethyl acrylate are irritating to the eyes, the skin and mucous membranes. Prolonged worker inhalation exposure to ethyl acrylate produced drowsiness, headache, and nausea. Limited data indicate the potential for ethyl acrylate to produce skin sensitization. Based on animal exposure data of a chronic irritation study we established 20 mg/m3 as the maximum exposure limit value for ethyl acrylate. This value should minimize adverse lacrimation and irritation of the skin and respiratory tract. STEAL value of 40 mg/m3. Because ethyl acrylate has been shown to penetrate the skin in amounts sufficient to induce systemic toxicity, the skin notation is considered appropriate. According to the irritant and sensitized effect of ethyl acrylate we suggest an additional determination with letters “I” and “A”.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 2 (44); 5-28
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metylocykloheksanol – mieszanina izomerów. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Methylcyclohexanol
    Autorzy:
    Lebrecht, G.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137310.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    metylocykloheksanol
    ustalenie wartości NDS
    normatywy higieniczne
    methylocyclohexanol
    establishing MAC(TWA) value
    OEL
    occupational exposure limit
    Opis:
    Metylocykloheksanol*jest bezbarwną cieczą o aromatycznym zapachu, która występuje zazwyczaj jako mieszanina izomerów: o-, m- i p-metylocykloheksanolu. Metylocykloheksanol jest stosowany przede wszystkim jako rozpuszczalnik tłuszczów, żywic, wosków i lakierów. Wchodzi w skład mieszanek do produkcji mydeł i detergentów. Metylocykloheksanol wchłania się przez drogi oddechowe, z przewodu pokarmowego i przez skórę, a jego pary działają drażniąco na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. Nieliczne dane, pochodzące z badań na zwierzętach, a także z obserwacji ludzi narażonych, wskazują, że metylocykloheksanol można scharakteryzować jako substancję o małej toksyczności ostrej, niezależnie od drogi podania. Niemniej jednak, opierając się na zaleceniach zawartych w rozporządzeniu ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 21.08.1997 r. i zawartej w tym rozporządzeniu klasyfikacji, metylocykloheksanol należy uznać za substancję szkodliwą (Xn) na podstawie wartości dawki LD50 dla szczura, wynoszącej 1660 mg/kg, czyli poniżej 2000 mg/kg. Jednorazowe dożołądkowe podanie królikom dużych dawek metylocykloheksanolu powodowało śmierć zwierząt, którą poprzedzały zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego. Obserwowano ponadto martwicę narządów wewnętrznych oraz obrzęk i przekrwienie mózgu. Narażenie inhalacyjne królików na związek o dużym stężeniu (1073 ÷ 2363 mg/m3) może być przyczyną zgonu zwierząt i/lub powstawania zmian zwyrodnieniowych w mózgu, sercu, wątrobie i w nerkach. Natomiast związek o stężeniu 565 mg/m3 wywołuje tylko niewielkiego stopnia zmiany w wątrobie i nerkach i dlatego stężenie to przyjęto za wartość LOAEL. Wielokrotne podanie metylocykloheksanolu na skórę może spowodować takie uszkodzenia skóry, jak rumień i martwicę, a także wystąpienie skutków układowych, a nawet zgon zwierząt. Podstawą proponowanej wartości NDS metylocykloheksanolu jest jego działanie toksyczne na wątrobę i nerki u zwierząt doświadczalnych. W niniejszym opracowaniu zaproponowano wartość NDS metylocykloheksanolu, wynoszącą 70 mg/m3. Z uwagi na fakt, iż nie są dostępne dane ilościowe i jakościowe, dotyczące działania drażniącego związku, nie określa się wartości NDSCh metylocykloheksanolu.
    Methylcyclohexanol is a colorless liquid with an aromatic odor. It appears as a mixture of three isomers (orta, meta, para). Methylcyclohexanol is primarily used as a solvent for resins, oils, waxes, lacquers, and also as a component of mixtures used in manufacturing soap and detergents. Methylcyclohexanol can be absorbed into the body by inhalation of its vapors, by ingestion, and through the skin. Exposure to vapors may result in irritation of the ocular and upper respiratory mucous membranes. The LD50 for rats (oral) is 1660 mg/kg, what indicates that the substance is harmful. Limited data are available to estimate the toxicity of methylcyclohexanol for humans. In animal studies the lowest observed concentration which caused microscopic tissue changes in the liver and kidneys (LOAEL) was 565 mg/m3. The MAC (TWA) value of 70 mg/m3 was established on the basis of the LOAEL value (565 mg/m3) and relevant uncertainty factors; the MAC (STEL) value has not been established due to insufficient data.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 2 (40); 41-50
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akrylan metylu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Methyl acrylate
    Autorzy:
    Soćko, R.
    Czerczak, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138370.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    akrylan metylu
    działanie drażniące
    działanie uczulające
    wartości normatywów higienicznych
    methyl acrylate
    irritation
    sensitisation
    exposure limit value
    Opis:
    Akrylan metylu jest bezbarwną, lotną cieczą o ostrym, gryzącym zapachu i powszechnym zastosowaniu w przemyśle chemicznym, włókienniczym, skórzanym, papierniczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. Stosowany jest do produkcji tworzyw sztucznych, włókien syntetycznych, gumy syntetycznej, klejów, farb i lakierów. Wykorzystywany jest do impregnacji włókien sztywnikowych, tkanin dekoracyjnych, wykładzin podłogowych i papieru. Akrylan metylu w warunkach przemysłowych wchłania się głównie przez układ oddechowy, ze względu na swoją lotność. W postaci ciekłej wchłania się przez nieuszkodzoną skórę w ilościach mogących spowodować zatrucia. W obowiązującym w Polsce wykazie niebezpiecznych substancji chemicznych akrylan metylu został zaklasyfikowany jako produkt wysoce łatwo palny, szkodliwy, drażniący i uczulający. Akrylan metylu działa drażniąco na oczy, błony śluzowe układu oddechowego i na skórę. U osób przewlekle narażonych stwierdzano również obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, zmiany niektórych parametrów biochemicznych we krwi oraz sporadycznie występujące przypadki uszkodzeń wątroby i nerek, a także przewlekłe zapalenia skóry i uczulenia. W dostępnej literaturze nie ma danych dotyczących wpływu akrylanu metylu na rozrodczość zwierząt doświadczalnych. Nie ma również danych na temat jego działania embriotoksycznego i teratogennego. Na podstawie wyników uzyskanych z badań przeprowadzonych w warunkach in vitro na pro- i eukariotycznych organizmach wykazano, że akrylan metylu ma działanie mutagenne, klastogenne i genotoksyczne. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zaklasyfikowała akrylan metylu do grupy 3., czyli do związków niemożliwych do zaklasyfikowania jako rakotwórcze dla ludzi. Unia Europejska nie klasyfikuje akrylanu metylu pod względem działania rakotwórczego. Eksperci Amerykańskiej Konferencji Państwowych Higienistów Przemysłowych (ACGIH) zaklasyfikowali akrylan metylu do grupy A4, czyli do związków, które nie są klasyfikowane jako rakotwórcze dla ludzi. W celu ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) akrylanu metylu uwzględniono wyniki z dwuletniego doświadczenia inhalacyjnego przeprowadzonego na szczurach obu płci. Wartość NDS akrylanu metylu wyliczona z wartości LOAEL równej 54 mg/m3 wynosi 14 mg/m3, natomiast zaproponowana wartość NDSCh wynosi 28 mg/m3. Ponieważ związek ten działa uczulająco, drażniąco i wchłania się przez skórę, proponujemy oznaczyć go odpowiednimi literami: „A”, „I” i „Sk”.
    Methyl acrylate is a clear, colorless, volatile liquid with a persistent acrid odor. An odor threshold of 4.8 ppb has been reported. Methyl acrylate is used to make acrylic resins and as emulsion and solution polymers for surface coating textiles, paper, and leather. It is also used in the production of acrylic fibers, adhesives, and binders. Methyl acrylate has limited use as a fragrance and flavoring agent. It is used to produce medical and dental prostheses, contact lenses, and other specialty plastics such as latex coatings and floor and fabric finishes. The acute toxicity of methyl acrylate for laboratory animals is moderate by all routes of administration. The subcutaneous LD50 for rabbits is about 1300 mg/kg, and the oral LD50 for rats is about 300 mg/kg. The liquid and vapor phases of methyl acrylate are irritating to the eyes, the skin and mucous membranes. Prolonged worker inhalation exposure to methyl acrylate produced drowsiness, headache, and nausea. Limited data indicate the potential for methyl acrylate to produce skin sensitization. Also exposure to methyl acrylate affected blood pressure and respiration in animals at high concentrations, but there has not been any published evidence to support the existence of an acute intoxication syndrome in humans. Based on a 2-year inhalation study of animals we established 14 mg/m3 as the maximum exposure limit value for methyl acrylate. This value should minimize adverse lacrimation and irritation of the skin and respiratory tract. STEAL value of 28 mg/m3. Because methyl acrylate has been shown to penetrate the skin in amounts sufficient to induce systemic toxicity, the skin notation is considered appropriate. According to the irritant and sensitized effect of methyl acrylate we suggest an additional determination with letters I and A.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 2 (44); 29-49
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Izocyjanian metylu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Methyl isocyanate
    Autorzy:
    Ligocka, D.
    Jakubowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137907.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    izocyjanian metylu
    działanie toksyczne
    wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia
    NDS
    methyl isocyonate
    isocyonate
    toxicity
    establishing
    occupational exposure limit
    MAC (TWA) value
    Opis:
    Izocyjanian metylu (MIC) jest lotną, bezbarwną cieczą o ostrym, nieprzyjemnym zapachu stosowaną głównie do syntezy insektycydów i herbicydów z grupy metylokarbaminianów (np.: Carbaryl i Aldicarb), pianek poliuretanowych, tworzyw sztucznych (w formie częściowo spolimeryzowanej) oraz niektórych leków. Z uwagi na dużą reaktywność oraz lotność izocyjanian metylu nie jest transportowany do innych zakładów, lecz jest wykorzystywany w miejscu jego produkcji. Izocyjanian metylu może powodować silne podrażnienia skóry, błon śluzowych oczu, nosa i gardła oraz układu oddechowego. Efektem krytycznym po narażeniu na izocyjanian metylu jest działanie drażniące na drogi oddechowe, skórę i oczy. U ludzi narażonych na działanie tego związku mogą występować objawy podrażnienia oczu, nosa i gardła. Stężenie 49,7 mg/m3 MIC zostało uznane przez NIOSH za wartość IDLH. Na podstawie wyników z doświadczenia na myszach wyznaczono wartość RD50 równą 3,1 mg/m3 oraz wartość RD5oTC równą 4,5 mg/m3. Do wyliczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia izocyjanianu metylu (NDS) proponuje się zastosowanie wartości NOAEL równej 1,4 mg/m3, którą wyznaczono na podstawie wyników otrzymanych po 10-dniowym narażeniu inhalacyjnym szczurów. Uwzględniając w obliczeniach wartość RD50 = 3,1 mg/m3, uzyskano również taką samą wartość NDS. Proponujemy przyjęcie wartości NDS izocyjanianu metylu wynoszącej 0,03 mg/m3. Obliczona wartość NDS jest zbliżona do przyjętej przez ACGIH oraz przez inne państwa europejskie. Zaproponowana wartość normatywu higienicznego powinna zabezpieczyć pracowników przed działaniem drażniącym na drogi oddechowe, oczy i skórę. Ze względu na to, że związek wywołuje efekt letalny u królika po naniesieniu na skórę, proponujemy oznakowanie tej substancji symbolem „Sk” – substancja wchłania się przez skórę, a ze względu na działanie drażniące izocyjanianu metylu proponujemy oznaczenie związku symbolem „I” – substancja o działaniu drażniącym. Nie ma podstaw do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia biologicznego (DSB) izocyjanianu metylu.
    Methyl isocyanate is a clear, flammable liquid with a strong odor. Methyl isocyanate is used in the preparation of carbamate insectides, polyurethanes, polymers and some pharmaceuticals. Methyl isocyanate is a skin, ocular, and respiratory tract irritant. The RD50 (respiratory dose 50) value in mice is 3.1 mg/m3. In a 10-day inhalation study on rats the concentration 1.4 mg/m3 was identified as the no-observed-adverseeffect level (NOAEL). Based on this data the Expert Group for Chemical Agents has established an 8-hour MAC (TWA) value of 11 mg/m3. This value is intended to minimize the potential for reported eye, upper respiratory tract and skin irritation.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 3 (45); 75-88
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biologiczne czynniki szkodliwe: normy, zalecenia i propozycje wartości dopuszczalnych
    Biohazards: standards, guidelines, and proposals for threshold limit values
    Autorzy:
    Górny, R. L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138478.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    biologiczne czynniki szkodliwe
    ocena narażenia
    normy
    wartości referencyjne
    biohazards
    exposure assessment
    standards
    reference values
    Opis:
    Ekspozycja na czynniki biologiczne często prowadzi do wystąpienia wielu niekorzystnych skutków zdrowotnych u narażonych osób. Wypracowanie wartości normatywnych i (lub) referencyjnych dla biologicznych czynników szkodliwych obecnych w powietrzu jest warunkiem koniecznym zachowania właściwego stanu środowiska zarówno pracy, jak i pozazawodowego, a także właściwej jego kontroli i oceny. W artykule dokonano przeglądu istniejących w piśmiennictwie przedmiotu standardów, propozycji wartości normatywnych i wartości referencyjnych dla takich biologicznych czynników szkodliwych, jak: bakterie, grzyby, substancje pochodzenia drobnoustrojowego (np. endotoksyny i subtylizyna), alergeny zwierzęce (kota, psa i roztoczy) oraz środowisk specjalnych (szpitali czy pomieszczeń ambulatoryjnych), a także powierzchni w pomieszczeniach, gdzie wymagana jest duża czystość powietrza. Wszechstronnie przedstawiono istniejący stan prawny w tej dziedzinie w Polsce, a ponadto omówiono ograniczenia związane z praktycznym stosowaniem wartości normatywnych i problemy związane z dokonywaniem oceny zagrożeń spowodowanych bioaerozolami, przy braku kryteriów interpretacyjnych wyników pomiarów.
    Exposure to biological agents very often leads to adverse health effects in susceptible individuals. Development of values for biologically derived airborne contaminants seems to be necessary to prevent harmful exposure in occupational and non-occupational environments, to ensure reliability of measurement methods and proper interpretation of the results. This paper presents an overview of existing quantitative standards and guidelines for biological agents such as bacteria, fungi, substances derived from microorganisms (endotoxins, subtilisins), animal (mite, cat and dog) allergens, for special environments such as hospitals and related facilities, as well as for microbial contamination of surface in indoor spaces where high air quality is required. This article describes limitations of the available recommendations and discusses decision making and data interpretation issues without limit values for bioaerosols. Moreover, a special emphasis is placed in the paper on existing quantitative Polish standards and proposals for occupational exposure limits and reference limit values for work and other indoor environments.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 3 (41); 17-39
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    1,2- Dichloroetan. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    1,2- Dichloroethane. Documentation of proposed values of an occupational exposure limit (OEL)
    Autorzy:
    Soćko, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137246.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    1,2-dichloroetan
    NDS
    narażenie zawodowe
    1,2-dichloroethane
    MAK
    occupational exposure
    Opis:
    1,2-Dichloroetan (1,2-DCE) jest bezbarwną cieczą stosowaną m.in. do syntezy: chlorku winylidenu, 1,1,1-trichloroetanu, trichloroetylenu, rozpuszczalników chlorowanych, a także ekstrakcji tłuszczów i olejów oraz jako zmywacz, rozpuszczalnik m.in. żywic, asfaltu i kauczuku. Ponadto 1,2-dichloroetan jest składnikiem farb i pestycydów stosowanych do zwalczania szkodników zbóż oraz gleby. W Unii Europejskiej stosowanie 1,2-dichloroetanu jako pestycydu jest zabronione. W Polsce 1,2-dichloroetan jest produkowany przez firmę ANWIL S.A. z Włocławka. Dostarczone przez ten zakład dane dotyczące stężeń 1,2-dichloroetanu w powietrzu środowiska pracy w poszczególnych jednostkach produkcyjnych w latach 2010-2013 wskazują na brak przekroczeń obowiązującej wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (ND) 1,2-dichloroetanu wynoszącej 50 mg/m³. Według Centralnego Rejestru Danych o Narażeniu na Substancje, Preparaty, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym, prowadzonego w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi, w latach 2005-20012 narażenie zawodowe w Polsce na 1,2-dichloroetanu miało miejsce w kilkudziesięciu zakładach pracy. Na posiedzeniu Komitetu Doradczego ds. Bezpieczeństwa i Zdrowia w Miejscu Pracy (ACSH, Advisory Committee on Safety and Health at Work) w listopadzie 2013 r. dyskutowano propozycję wartości wiążącej(BOELV) dla 1,2-dichloroetanu na poziomie 8,14 mg/m³ (2 ppm). Wyniki obserwacji klinicznych osób narażonych na 1,2-dichloroetan wskazują na działanie drażniące związku na: błony śluzowe, układ nerwowy i układ sercowo-naczyniowy. Przyjęcie dużych dawek/stężeń 1,2-dichloroetanu powoduje rozwój nasilonych objawów toksyczności ostrej, kończącej się często śmiercią z powodu arytmii serca. Najczęściej zgłaszanymi objawami są: bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienie, nudności, wymioty krwią i żółcią, rozszerzone źrenice, ostry ból w podbrzuszu i uczucie duszności w klatce piersiowej. W badaniach w warunkach in vitro i in vivo stwierdzono aktywność mutagenną 1,2-dichloroetanu. Na podstawie wyników badań na gryzoniach wykazano dużą różnorodność nowotworów po narażeniu drogą pokarmową i inhalacyjną na 1,2-dichloroetan. U szczurów notowano wzrost przypadków mięsaka naczyniowego różnych narządów (śledziony, wątroby, trzustki i nadnerczy), wzrost przypadków raka płaskonabłonkowego przedżołądka, gruczolakoraka i włókniakomięsaka sutka. U myszy występował wzrost częstotliwości występowania: raka wątrobowo-komórkowego, gruczolaka i raka płuc, gruczolakoraka i włókniakomięsaka sutka oraz gruczolakoraka macicy, a także chłoniaków złośliwych. Krytycznym skutkiem działania 1,2-dichloroetanu jest działanie układowe: zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego, upośledzenie funkcji wątroby i nerek, dolegliwości ze strony układu pokarmowego. W celu ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1,2-dichloroetanu zrezygnowano z wyników badań na zwierzętach narażanych na związek drogą inhalacyjną, gdyż były one przeprowadzone w latach 50. i nie spełniają przyjętych obecnie wymagań w procedurach badawczych. Do wyznaczenia wartości NDS 1,2-dichloroetanu uwzględniono dane pochodzące z wyników badania przeprowadzonego na szczurach, którym podawano związek w oleju kukurydzianym przez 90 dni. Na podstawie ustalonej w tym doświadczeniu wartości NOAEL dla działania układowego, zaproponowano przyjęcie wartości NDS na poziomie 10 mg/m³. Zaproponowano również ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) 1,2-dichloroetanu na poziomie 20 mg/m3. Zaproponowane wartości normatywów higienicznych powinny zabezpieczyć pracowników przed działaniem drażniącym związku oraz przed potencjalnym jego działaniem układowym. Ze względu na stosunkowo dużą szybkość przenikania 1,2-dichloroetanu przez skórę, wynoszącą 2,8 mg/cm2/h,a także na udowodnione wchłanianie przez skórę u ludzi, proponuje się także wprowadzenie oznakowania skóra, a ze względu na działanie drażniące związku oznakowanie literą I. 1,2-Dichloroetan należy również oznakować ze względu na zaklasyfikowanie go do grupy rakotwórczości Carc. 1B – substancja rakotwórcza kategorii 1.B.
    1,2- Dichloroethane is a colorless liquid with an odor typical of chlorinated hydrocarbons. 1,2- Dichloroethane has been used as an intermediate in the manufacture of vinyl chloride; as a scavenger in leaded gasoline; and a solvent. It is also used in paint removers, wetting and penetrating agents, ore flotation, and soaps and scouring compounds. Animal studies have uniformly indicated liver and kidney injury from exposure to 1,2-dichloroethane. 1,2-Dichloroethane vapor is irritating to the eyes, nose, throat (mucous membranes) and skin. Human exposure to 1,2- dichloroethane results in CNS depression. This paper reports symptoms such as nausea, vomiting, and dizziness. 1,2-Dichloroethane has been classified by the International Agency for Research on Cancer as possibly carcinogenic to humans based on limited human epidemiological data and sufficient animal toxicity (IARC category 2b). Under the classification and labelling legislation in Europe it is classified as a carcinogen Cat IB. Information about the hazard from 1,2- dichloroethane is limited. Animal toxicity studies have shown a range of tumors induced from ingested 1,2-dichloroethane. Howrever, human epidemiological evidence for occupational exposure causing cancer is w^eak. There is no basis to identify a suitable risk estimate. To determine MAC value for 1,2-dichloroethane systemic effect was adopted as a critical effect. The Expert Group for Chemical Agents has recommended TWA of 10 mg/m3 and STEL of 20 mg/m3. It has been also proposed to label the substance with "I" (irritant), Skin (substance can penetrate skin) and a carcinogen Cat. IB.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2014, 4 (82); 23-65
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metylenodianilina. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    4,4’-Methylenodianiline
    Autorzy:
    Gołofit-Szymczak, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138042.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    4,4'-metylenodianilina
    numer CAS: 101-77-9
    najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)
    4,4`-methylenodianiline
    CAS NO: 101-77-9
    threshold limit values
    Opis:
    4,4’-Metylenodianilina (MDA) jest substancją stałą, krystaliczną, która występuje w postaci cienkich, bezbarwnych, perłowych lub bladożółtych płatków. Jest stosowana głównie do produkcji poliuretanów, poliamidów, poliestrów i barwników azowych, a także jako preparat zapobiegający korozji żelaza w kwaśnym środowisku oraz do wulkanizacji gumy neoprenowej. 4,4’-Metylenodianilina dobrze wchłania się do organizmu przez drogi oddechowe, przewód pokarmowy i skórę. MDA jest związkiem o działaniu hepatotoksycznym. W piśmiennictwie znaleziono nieliczne doniesienia na temat ostrego zatrucia 4,4’-metylenodianiliną u ludzi. Głównym skutkiem działania toksycznego MDA u ludzi w warunkach narażenia przewlekłego jest uszkodzenie wątroby (wzrost aktywności aminotransferaz i stężenia bilirubiny w surowicy krwi). 4,4’-Metylenodianilina jest zaliczana do substancji szkodliwych. Wartości LD50 dla szczurów po podaniu dożołądkowym wynoszą 335 ÷ 830 mg/kg m.c., a po naniesieniu na skórę królika – 200 mg/kg m.c. Skutkami krytycznymi u zwierząt w warunkach ostrego i powtarzanego narażenia na MDA są zmiany w: wątrobie, tarczycy, nerkach i narządzie wzroku. Na podstawie wyników badań działania mutagennego MDA, przeprowadzonych w warunkach in vitro i in vivo, wykazano, że związek ten ma zdolność wywoływania uszkodzeń genetycznych w organizmach prokariotycznych i eukariotycznych. Na podstawie wyników badań przeprowadzonych na zwierzętach nie zaliczono MDA do związków mających wpływ na rozrodczość. Podsumowując wyniki badań epidemiologicznych, należy stwierdzić, że dowody działania rakotwórczego MDA na człowieka są ograniczone. W opinii Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) MDA należy zaliczyć do substancji, co do których istnieje wystarczający dowód działania rakotwórczego u zwierząt. Narażenie szczurów i myszy na MDA drogą pokarmową spowodowało wzrost częstości występowania nowotworów wątroby i tarczycy. Eksperci z IARC uznali 4,4’-metylenodianilinę za czynnik przypuszczalnie rakotwórczy dla ludzi (grupa 2B). Podstawą ilościowej oceny ryzyka związanego z narażeniem na MDA były w 1983 r. wyniki dwuletniego badania National Toxicology Program (NTP), w którym szczury i myszy były narażane na MDA w wodzie do picia. Na podstawie źródłowych danych zbudowano model wykładniczy i model liniowy dla każdego gatunku zwierząt i płci. Pęcherzykowy rak tarczycy był nowotworem, dla którego obserwowano sensowne zależności od dawki i którego występowanie u ludzi można wiązać z jego strukturą chemiczną. Stwierdzono, że dla poziomu ryzyka 10-3 stężenie MDA w powietrzu środowiska pracy powinno wynosić 2,5 mg/m3, natomiast dla poziomu ryzyka 10-4 – 0,8 mg/m3. W światowych wykazach normatywów higienicznych w większości państw dopuszczalne stężenie MDA wynosi 0,8 mg/m3. W Irlandii i Wielkiej Brytanii za wartość TLV MDA przyjęto stężenie 0,08 mg/m3, a w Japonii – 0,4 mg/m3. W OSHA za wartość PEL MDA przyjęto stężenie 0,081 mg/m3 i zaliczono związek do grupy rakotwórczych bez przydzielenia do konkretnej podgrupy. Natomiast w NIOSH zaliczono MDA do grupy związków o potencjalnym działaniu rakotwórczym i ustalono jedynie możliwie najmniejsze stężenie (LFC) wynoszące 0,03 mg/m3. Istniejące różnice w wartościach normatywów higienicznych MDA mogą wynikać z niewyjaśnionego do końca mechanizmu działania rakotwórczego związku. Przypuszcza się, że działanie rakotwórcze MDA na wątrobę może być związane z tworzeniem reaktywnym metabolitów pośrednich, które mogą tworzyć addukty z DNA. Na podstawie wyników badań nad działaniem mutagennym MDA wykazano, że może to być zupełnie inny mechanizm, gdyż MDA działa mutagennie również bez udziału aktywacji metabolicznej. Biorąc pod uwagę wyniki badań na szczurach, ilościową ocenę ryzyka działania rakotwórczego MDA, niewyjaśniony mechanizm działania rakotwórczego związku oraz dużą rozbieżność w wartościach normatywów higienicznych ustalonych w innych państwach, zaproponowano przyjęcie stężenie 0,08 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 4,4’-metylenodianiliny. Ze względu na udowodnione działanie rakotwórcze MDA u zwierząt proponuje się oznakowanie normatywu literami Rp – substancja prawdopodobnie rakotwórcza dla ludzi oraz literami Sk – substancja wchłania się przez skórę, ze względu na wartość LD50 po podaniu związku na skórę królika (200 mg/kg). Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) i wartości dopuszczalnego stężenia biologicznego (DSB) 4,4’-metylenodianiliny.
    4,4’-Methylenodianiline (MDA) are colourless to pale yellow crystalline tan flakes. MDA has been used for the production of polyurethane, polyamides, azo dyes and elastomers. It is also use as an antioxidant and curative in rubber and corrosion inhibitors. The major routes for occupational exposure to MDA are dermal, oral and inhalation. CL50 for MDA, following oral administration in the rat is 335 mg/kg to 830 mg/kg body weight and 200 mg/kg for rabbits after dermal treatment. MDA is a hepatotoxic agent. Acute exposure of human to MDA results in liver damage, cholangitis and centrilobular cholestasis. Human effects after chronic exposure are: liver damage, elevated serum alkaline phosphatase, aspartate aminotransferase, glutamic oxaloacetic transaminase and bilirubin. No case report or epidemiological study are available to evaluate the carcinogenicity of MDA to humans associated with accidental, intentional or occupational exposure to MDA. Carcinogenicity in rats and mice is well established. Carcinogenic classification – IARC, group 2B – possibly carcinogenic to humans. The Expert Group has recommended a TLV for 4,4’-methylenodianiline of 0.8 mg/m3 and Skin notation – substance absorbed through the skin – and Ca – probably carcinogenic to human.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 2 (44); 131-161
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena narażenia na promieniowanie jonizujące techników obsługujących gammakamery
    Evaluation of exposure to ionizing radiation among gamma camera operators
    Autorzy:
    Domańska, Agnieszka A.
    Bieńkiewicz, Małgorzata
    Olszewski, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2166788.pdf
    Data publikacji:
    2014-11-04
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    promieniowanie jonizujące
    medycyna nuklearna
    dozymetria
    dawka graniczna
    ochrona radiologiczna
    personel medyczny
    ionizing radiation
    nuclear medicine
    Dosimetry
    dose limit
    radiation protection
    medical staff
    Opis:
    Wstęp: Ochrona personelu placówki medycyny nuklearnej przed zagrożeniami wynikającymi ze stosowania promieniowania jonizującego jest istotnym aspektem ochrony radiologicznej osób fizycznych. Celem pracy była oceny narażenia zawodowego techników elektroradiologii wykonujących badania scyntygraficzne w Zakładzie Medycyny Nuklearnej Centralnego Szpitala Klinicznego UniwersytetuMedycznego w Łodzi, gdzie rocznie przeprowadzanych jest kilka tysięcy różnego rodzaju radioizotopowych badań diagnostycznych. Materiał i metody: W badanej placówce diagnostycznej zatrudnionych jest 10 techników (2013 r.), których narażenie podlega stałej kontroli za pomocą dozymetrii indywidualnej. Zebrano archiwalne dane dotyczące kwartalnych odczytów z dozymetrów na przestrzeni lat 2001-2010 i przeanalizowano dawki kwartalne wyrażone, jako równoważniki dawki Hp(10). Wyznaczono również dawki roczne oraz 5-letnie, odnosząc wyniki do obecnie obowiązujących norm prawnych. Dla wybranego okresu jednego roku zebrano również dane dotyczące liczby i rodzaju realizowanych w tym czasie badań, aby ocenić, czy istnieje zależność między łączną aktywnością radiofarmaceutyków podaną w tym czasie pacjentom a dawkami zarejestrowanymi u techników wykonujących te badania. Wyniki: W badanym 10-letnim okresie działalności placówki, najwyższa zarejestrowana u technika dawka roczna wynosiła 2 mSv, a najwyższa sumaryczna dawka 5-letnia - 7,1 mSv, co nie przekraczało 10% wartości granicznych dawki rocznej (20 mSv) i 5-letniej (100 mSv). Zaobserwowano dodatnią zależność liniową między wartościami kwartalnych dawek otrzymanych przez techników a łączną aktywnością radiofarmaceutyków podanych w tym okresie pacjentom. Wnioski: Przy zachowaniu zasad ochrony radiologicznej oraz warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dawki otrzymywane przez techników wykonujących badania scyntygraficzne są niskie, co potwierdza zaliczenie tej grupy zawodowej do pracowników kategorii B. Med. Pr. 2013;64(4):503–506
    Background: Protection of nuclear medicine unit employees from hazards of the ionizing radiation is a crucial issue of radiation protection services. We aimed to assess the severity of the occupational radiation exposure of technicians performing scintigraphic examinations at the Nuclear Medicine Department, Central Teaching Hospital of Medical University in Łódź, where thousands of different diagnostic procedures are performed yearly. Materials and Methods: In 2013 the studied diagnostic unit has employed 10 technicians, whose exposure is permanently monitored by individual dosimetry. We analyzed retrospective data of quarterly doses in terms of Hp(10) dose equivalents over the years 2001-2010. Also annual and five-year doses were determined to relate the results to current regulations. Moreover, for a selected period of one year, we collected data on the total activity of radiopharmaceuticals used for diagnostics, to analyze potential relationship with doses recorded in technicians performing the examinations. Results: In a 10-year period under study, the highest annual dose recorded in a technician was 2 mSv, which represented 10% of the annual dose limit of 20 mSv. The highest total dose for a 5-year period was 7.1 mSv, less than 10% of a 5-year dose limit for occupational exposure. Positive linear correlation was observed between total activity of radiopharmaceuticals used for diagnostics in the period of three months and respective quarterly doses received by technicians performing examinations. Conclusions: Doses received by nuclear medicine technicians performing diagnostic procedures in compliance with principles of radiation protection are low, which is confirmed by recognizing the technicians of this unit as B category employees. Med Pr 2013;64(4):503–506
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2013, 64, 4; 503-506
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krzemionka krystaliczna: kwarc i krystobalit - frakcja respirabilna. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Crystalline silica: quartz and cristobalite - respirable fraction. Documentation of proposed values of an occupational exposure limit (OEL)
    Autorzy:
    Maciejewska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137736.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    krystaliczna krzemionka
    kwarc
    krystobalit
    NDS
    narażenie zawodowe
    crystalline silica
    quartz
    cristobalite
    OEL
    occupational exposure
    Opis:
    Krystaliczna krzemionka jest nazwą grupy minerałów zbudowanych z ditlenku krzemu. Najbardziej rozpowszechnionymi w świecie odmianami krystalicznej krzemionki są: kwarc i krystobalit. Surowce krzemionkowe znajdują wszechstronne zastosowanie do produkcji: materiałów budowlanych, szkła, ceramiki, krzemu i żelazokrzemu, związków krzemoorganicznych i wielu innych.Narażenie na krystaliczną krzemionkę występuje w przemyśle: wydobywczym, paliwowo- energetycznym, chemicznym, odlewniczym, metalurgicznym, materiałów budowlanych, szklarskim oraz w budownictwie.Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce jest około 50 tysięcy osób zawodowo narażonych na pyły o działaniu zwłókniającym (głównie zawierających krystaliczną krzemionkę). Mediana stężeń frakcji respirabilnej pyłów zawierających od 2 do 50% krystalicznej krzemionki, obliczona na podstawie wyników prawie 50 tys. pomiarów wykonanych w latach 2001-2005, wynosiła 0,56 mg/ m3. Corocznie w Polsce stwierdza się około 100 nowych przypadków krzemowej pylicy płuc. Szkodliwe działanie kwarcu i krystobalitu na organizm człowieka jest przede wszystkim związane z długotrwałym - ponad 10-letnim - wdychaniem pyłu, który może przedostawać się do obszaru wymiany gazowej w płucach i tam działać toksycznie na: makrofagi, pneumocyty i inne komórki, wywołując przewlekłą reakcję zapalną, a następnie zmiany zwłóknieniowe o charakterze ogniskowym (guzkowym) lub rozproszonym. Skutkiem takich procesów jest rozwój krzemowej pylicy płuc, a w wielu przypadkach także raka płuca. Innymi skutkami zdrowotnymi narażenia są: choroby autoimmunizacyjne, przewlekłe choroby nerek, bakteryjne i grzybicze powikłania krzemicy oraz krzemica ogólnoustrojowa.W badaniach epidemiologicznych osób narażonych na krystaliczną krzemionkę wykazano, że ryzyko rozwoju krzemicy jest proporcjonalne do dawki pyłu i po 40-45 latach narażenia wynosi: 2 - 3% w przypadku stężenia na poziomie 0,025 mg/m3 oraz od kilku do kilkunastu procent, gdy stężenie wynosi 0,05 mg/m3 i od kilku do około 70 procent w przypadku stężenia 0,1 mg/ m3. Grupa Robocza IARC w oparciu o wyniki badań epidemiologicznych i doświadczalnych, zakwalifikowała kwarc i krystobalit do grupy 1, - czynników rakotwórczych dla ludzi. Ryzyko względne rozwoju raka płuca u osób narażanych na krystaliczną krzemionkę najczęściej szacuje się na po-ziomie 1,3 + 1,4, przy czym u narażonych ze stwierdzoną krzemicą płuc ryzyko to mieści się w granicach 1,7 - 2,4, natomiast u narażonych bez zmian radiologicznych w płucach jest podwyższone w niewielkim stopniu i wynosi 1,0-1,2. Rakotwórcze działanie kwarcu i krystobalitu zostało potwierdzone na podstawie wyników badań doświadczalnych na szczurach. W badaniach przeprowadzonych z użyciem innych gatunków zwierząt nie uzyskano podobnych rezultatów. Wyniki badań genotoksycznego działania krystalicznej krzemionki także nie są jednoznaczne. Uwzględniając wyniki badań epidemiologicznych dotyczących zwłókniającego działania kwarcu oraz krystobalitu, a także brak ustalenia wartości NOAEL i/lub LOAEL, zaproponowano przyjęcie stężenia 0,1 mg/m3frakcji respirabilnej krzemionki krystalicznej za wartość najwyższego dopuszczanego stężenia (NDS). Przestrzeganie tej wartości NDS przyczyni się znacznie do poprawy warunków pracy osób pracujących w narażeniu na krystaliczną krzemionkę.
    Crystalline silica is the name of a group of minerals composed of silicon dioxide. Quartz and cristobalite are the most common forms of crystalline silica. Siliceous raw materials are widely applied in the production of building materials, glass, ceramics, silicon and ferro-silicon, organo- silicon compounds, and many others. Workers in the following industries are exposed to crystalline silica: mining, fuel and energy, chemical, foundry, metallurgical, building materials, glass and construction. In Poland, according to data of the Central Statistical Office, about 50,000 people are occupationally exposed to dust causing pulmonary fibrosis (mainly containing crystalline silica). The median concentrations of respirable dust containing 2 to 50% crystalline silica, calculated on the basis of the results of almost 50,000 measurements made in 2001-2005, was 0.56 mg /m3. Every year in Poland about lOOnew cases of silicosis are recorded. The harmful effects of quartz and cristobalite in humans results mostly from long (over 10 years) inhalation of dust, which can enter the area of gas exchange in the lungs, where it can be toxic to macrophages, pneumocytes and other cells, causing a chronic inflammation and nodular (focal) or diffused pulmonary fibrosis.The development of silicosis and, in many cases, of lung cancer follows those processes. Autoimmune diseases, chronic kidney disease, bacterial and fungal complications of silicosis and systemic silicosis are other health effects of exposure to crystalline silica. Epidemi-ological studies of people exposed to crystalline silica have shown that the risk of silicosis is proportional to the dose of dust. After 40 to 45 years of exposure it is to 2-3% up to the concentration level of 0.025mg/m3; from a few to several percent when concentration is 0.05mg/m3, and from a few to about 70 percent at 0.1mg/m3. On the basis of the results of epidemiological and experimental studies, the Working Group of the International Agency for Research on Cancer (IARC) has classified quartz and cristobalite as group 1 (carcinogens to humans). The relative risk of lung cancer in workers exposed to crystalline silica is usually estimated at 1.3-1.4. How'ever, among workers with silicosis it is 1.7- 2.4, and in those exposed without radiological changes in the lungs it is 1.0-1.2. Experimental studies in rats have confirmed carcinogenic effects of quartz and cristobalite. Studies with other animal species did not produce similar results. The test results of genotoxic effects of crystalline silica are also not clear. Taking into account the results of epidemiological studies on the fibrotic effect of quartz and cristobalite, and no NOAEL or LOAEL values, adopting occupational exposure limit value (OEL) for respirable crystalline silica of 0.1 mg/m3 has been proposed. Compliance with this OEL will greatly help to improve the working conditions of people exposed to crystalline silica.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2014, 4 (82); 67-128
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fulereny – charakterystyka substancji, działanie biologiczne i dopuszczalne poziomy narażenia zawodowego
    Fullerenes: Characteristics of the substance, biological effects and occupational exposure levels
    Autorzy:
    Świdwińska-Gajewska, Anna M.
    Czerczak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164392.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-09
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    nanocząstki
    narażenie zawodowe
    najwyższe dopuszczalne stężenie
    nanomateriały
    wartości dopuszczalnych stężeń
    fuleren
    nanoparticles
    occupational exposure
    occupational exposure limit
    nanomaterials
    occupational exposure level
    fullerene
    Opis:
    Fulereny są cząsteczkami złożonymi z parzystej liczby atomów węgla o sferycznej, kulistej lub elipsoidalnej, zamkniętej strukturze przestrzennej. Najbardziej popularnym fulerenem jest cząsteczka C60 o kulistej budowie – ściętego dwudziestościanu foremnego, przypominającego piłkę nożną. Fulereny znajdują szerokie zastosowanie przede wszystkim w diagnostyce i medycynie, ale również w przemyśle elektronicznym i energetycznym. Narażenie zawodowe na fuleren może wystąpić głównie przy jego produkcji. Stężenia w środowisku pracy fulerenów, opisane w literaturze, wynosiły 0,12–1,2 μ/m³ dla frakcji nanocząstek (< 100 nm), co może świadczyć o niewielkim narażeniu. Fuleren jednak w dużej części aglomeruje do większych cząstek. Wchłanianie fulerenu drogą pokarmową i oddechową jest niewielkie oraz nie jest on absorbowany przez skórę. Po podaniu dożylnym fuleren może kumulować się w wątrobie oraz w mniejszym stopniu w śledzionie lub nerkach. Nie obserwowano działania fulerenu drażniącego ani uczulającego na skórę w badaniach na zwierzętach, jedynie słabe działanie drażniące na oczy. W badaniach inhalacyjnych na gryzoniach fuleren wywoływał przejściowe zmiany zapalne w płucach. Narażenie drogą pokarmową nie wywoływało większych negatywnych skutków. Fuleren nie wykazywał działania mutagennego ani genotoksycznego w badaniach eksperymentalnych. Nie ma opublikowanych danych dotyczących rakotwórczego działania nanocząstek fulerenu u ludzi i zwierząt. Istnieją natomiast doniesienia o możliwym szkodliwym wpływie fulerenu na płód u myszy po podaniu dootrzewnowym lub dożylnym. Fuleren w czystej postaci charakteryzuje się słabym wchłanianiem i niską toksycznością oraz nie stanowi zagrożenia w środowisku pracy. Autorzy niniejszej pracy stoją na stanowisku, że nie ma podstaw do wyznaczenia najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) fulerenu C60 w niezmodyfikowanej formie. Pochodne fulerenów, z uwagi na odmienne właściwości, wymagają osobnej analizy pod względem szacowania ryzyka zawodowego. Med. Pr. 2016;67(3):397–410
    Fullerenes are molecules composed of an even number of carbon atoms of a spherical or an ellipsoidal, closed spatial structure. The most common fullerene is the C60 molecule with a spherical structure – a truncated icosahedron, compared to a football. Fullerenes are widely used in the diagnostics and medicine, but also in the electronics and energy industry. Occupational exposure to fullerene may occur during its production. The occupational concentrations of fullerenes reached 0.12–1.2 μ/m³ for nanoparticles fraction (< 100 nm), which may evidence low exposure levels. However, fullerene mostly agglomerates into larger particles. Absorption of fullerene by oral and respiratory routes is low, and it is not absorbed by skin. After intravenous administration, fullerene accumulates mainly in the liver but also in the spleen and the kidneys. In animal experiments there was no irritation or skin sensitization caused by fullerene, and only mild irritation to the eyes. Fullerene induced transient inflammation in the lungs in inhalation studies in rodents. Oral exposure does not lead to major adverse effects. Fullerene was not mutagenic, genotoxic or carcinogenic in experimental research. However, fullerene may cause harmful effects on the mice fetus when administered intraperitoneally or intravenously. Pristine C60 fullerene is characterized by poor absorption and low toxicity, and it does not pose a risk in the occupational environment. The authors of this study are of the opinion that there is no ground for estimating the maximum allowable concentration (NDS) of pristine fullerene C60. Fullerene derivatives, due to different characteristics, require separate analysis in terms of occupational risk assessment. Med Pr 2016;67(3):397–410
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2016, 67, 3; 397-410
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cyjanowodór i cyjanki – w przeliczeniu na CNˉ : dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
    Hydrogen cynide and cyanide salts: sodium, potassium, calcium, as CNˉ : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs
    Autorzy:
    Skowroń, J.
    Konieczko, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138234.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    cyjanowodór
    cyjanki: sodu, potasu, wapnia
    wartość NDS
    stężenie pułapowe NDSP
    hydrogen cyanide
    cyanide salts: sodium, potassium, calcium
    MAK
    ceiling limit MAK(C)
    Opis:
    Cyjanowodór (HCN) oraz cyjanki: sodu – NaCN, potasu – KCN i wapnia – Ca(CN2), należą do substancji bardzo toksycznych. Cyjanowodór w temperaturze pokojowej jest bezbarwnym gazem lub cieczą o charakterystycznym zapachu gorzkich migdałów. Cyjanki: sodu, potasu i wapnia, występują w postaci białych, silnie higroskopijnych bryłek lub kryształów. Zastosowanie cyjanowodoru i cyjanków jest bardzo duże. Używa się ich do syntezy wielu związków chemicznych, m.in. akrylonitrylu oraz jako surowca wyjściowego do produkcji: niektórych tworzyw sztucznych, nawozów sztucznych, barwników i leków. Cyjanki są stosowane do: czyszczenia, hartowania i rafinacji metali oraz do otrzymywania złota i srebra z rud. Stosuje się je również do fumigacji (odymiania) w: syntezie chemicznej, kąpielach galwanicznych, przemyśle fotograficznym, a także do produkcji barwników i środków owadobójczych. Na działanie tych związków są narażeni pracownicy przemysłu: metalowego, elektrochemicznego, tworzyw sztucznych, farmaceutycznego, włókienniczego, chemicznego i spożywczego. W ogólnopolskiej bazie danych prowadzonej przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Bydgoszczy w latach 2008-2013 nie odnotowano stanowisk pracy, na których stężenia cyjanowodoru oraz cyjanków: sodu, potasu, wapnia, przekraczały obowiązującą wartość NDSP 5 mg/m3 . Cyjanowodór i cyjanki działają drażniąco na błony śluzowe i skórę. Dobrze wchłaniają się do organizmu przez: błony śluzowe, drogi oddechowe, skórę i z przewodu pokarmowego. Opisane przypadki zatruć ostrych cyjanowodorem lub cyjankami wskazują na duże niebezpieczeństwo i zagrożenie życia, gdyż związki te szybko wchłaniają się do organizmu, a skutki ich działania układowego występują po kilku minutach od rozpoczęcia narażenia. Narażenie na cyjanek sodu o stężeniu około 286 mg/m3 lub na cyjanowodór o stężeniu powyżej 300 mg/m3 przez 1 min może doprowadzić do śmierci człowieka. Cyjanki: sodu, potasu lub wapnia, o stężeniu 25 mg/m3 (IDLH) stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników, jeżeli narażenie trwa około 30 min i nie są stosowane ochrony układu oddechowego. Dla cyjanowodoru wartość IDLH wyznaczono na poziomie 56 mg/m³. Rozwój objawów zatrucia przy narażeniu ostrym na cyjanowodór lub cyjanki u ludzi przebiega w trzech fazach: faza duszności i pod-niecenia, faza drgawek oraz faza porażenia. Na podstawie wyników badań pracowników narażonych podprzewlekle i przewlekle na cyjanki drogą oddechową wynika, że objawy narażenia były związane ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym (bóle głowy, osłabienie, zmiany w odczuwaniu smaku i zapachu) oraz uszkodzeniem tarczycy (powiększenie, zmiany w wychwycie jodu, we krwi zwiększone stężenie TSH oraz zmniejszenie stężenie hormonów tarczycy T3 i T4). Wyniki także innych badań pozwalają przypuszczać, że przewlekłe narażenie na cyjanowodór w zakładzie hartowania metali było przyczyną zmniejszenia wskaźników czynnościowych płuc u pracowników. Brak jest danych w dostępnym piśmiennictwie na temat działania rakotwórczego cyjanowodoru i cyjanków u ludzi i zwierząt. Cyjanowodór działał mutagennie tylko na bakterie Salmonella Typhimurium szczepu TA100 bez aktywacji metabolicznej. Cyjanki nie wykazywały działania mutagennego w testach w warunkach in vitro i in vivo. Na podstawie wyników badań na chomikach stwierdzono działanie teratogenne cyjanku sodowego. Związek ten działał toksycznie zarówno na organizm matek ciężarnych, jak i powodował wzrost resorpcji płodów i występowanie wad rozwojowych u potomstwa. Przy obliczaniu wartości NDS uwzględniono wyniki badań pracowników przewlekle narażonych na cyjanowodór lub cyjanki, u których obserwowano zmiany w tarczycy. Za wartość LOA-EL przyjęto stężenie 4,7 mg/m3. Zaproponowano dla cyjanowodoru oraz dla frakcji wdychalnej cyjanków: sodu, potasu i wapnia, przyjęcie wartości NDS na poziomie 1 mg/m³ (w przeliczeniu na CN–). Ze względu na całkowicie inny mechanizm działania cyjanowodoru i cyjanków (sodu, potasu, wapnia) w warunkach narażenia przewlekłego (działanie na tarczycę) od narażenia ostrego, które jest związane przede wszystkim z działaniem hamującym układ enzymatyczny oksydazy cytochromowej c, co powoduje uniemożliwienie wykorzystania tlenu przez komórki (histotoksyczne niedotlenienie), dla omawianych związków zaproponowano pozostawienie obowiązującej wartości pułapowej (NDSP) na poziomie 5 mg/m³. Takie podejście jest odstępstwem od podstawowej metodologii przyjętej przez Zespół Ekspertów i Międzyresortową Komisję ds. NDS i NDN, co wiąże się z uznaniem cyjanowodoru i cyjanków za szczególnie uzasadniony przypadek, w którym należy jednocześnie ustalić wartość NDS i NDSP, ze względu na różne skutki krytyczne i mechanizmy działania tych substancji w warunkach narażenia ostrego i przewlekłego. Takie podejście jest spójne z duńską propozycją Komitetu DECOS (Dutch Expert Committee on Occupational Standards) z 2002 r. Według Komitetu istniejące dane o ostrym narażeniu ludzi na cyjanki wskazują, że najbardziej czułym skutkiem ich działania jest zgon. Nachylenie krzywej zależności dawka-odpowiedź i nasilenie ostrych skutków narażenia ludzi na cyjanki sugerują, że należy zachować największą ostrożność, aby zapobiec przekroczeniu pewnego poziomu narażenia, nawet przez krótki czas. Stąd w DECOS zaproponowano ustalenie wartości pułapowej na podstawie skutków ostrego narażenia na cyjanowodór na poziomie 10 mg/m³. W SCOEL (The Scientific Committee on Occupational Exposure Limit Values) wartość OEL zaproponowano na poziomie 1 mg/m³. Podkreślono, że ze względu na poważne skutki narażenia ostrego na cyjanowodór i cyjanki, w tym skutki śmiertelne, oraz stosunkowo strome nachylenie zależności dawka-skutek należy zapobiegać występowaniu pikowych stężeń tych substancji. Wartość dopuszczalnego stężenia 15 minutowego (STEL) zaproponowano na poziomie 5 mg/m3. Obie wartości znajdują się w załączniku do dyrektywy 2017/164/UE ustalającej czwarty wykaz wskaźnikowych wartości dopuszczalnego narażenia zawodowego. Brak jest podstaw do zaproponowania dla cyjanowodoru i cyjanków wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Ze względu na szybkie wchłanianie przez skórę cyjanowodoru i anionów cyjankowych z roztworów wodnych, zaproponowano oznakowanie tych substancji wyrazem „skóra” (wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową).
    Hydrogen cyanide (HCN) and its salts: potassium cyanide (KCN), sodium cyanide (NaCN) and calcium cyanide [Ca(CN2)] are very toxic. Hydrogen cyanide at ambient conditions is a colourless liquid or a colourless gas with the characteristic odour of bitter almonds. Sodium, potassium and calcium cyanides are white hygroscopic, crystalline solids with a slight HCN odour. Hydrogen cyanide is used mainly in a fumigation of ships, buildings, orchards and various foods, in electroplating, in the production of chelating agents such as EDTA, and in metal treatment processes. It is also used as a chemical intermediate. Cyanides are used in the extraction and recovery of gold and silver from ores, the heat treatment of metals, and electroplating. They are also precursors in chemical syntheses. Workers from metal, electrochemical, plastics, pharmaceutical, textile, chemical and food industries are exposed to these compounds. In 2008–2013, there were no workers exposed to the concentration of hydrogen cyanide and sodium, potassium and calcium cyanides exceeding the maximum admissible ceiling concentration MAC(C) 5 mg/m3 (the national database maintained by the Regional Sanitary Station in Bydgoszcz). Hydrogen cyanide and cyanides are irritating to mucous membranes and skin. They are absorbed by inhalation, dermal and oral exposure. The acute hydrogen cyanide and cyanides poisoning indicate a great danger and hazard, because these compounds are quickly absorbed into the body and their effects are present within a few minutes after the start of exposure. Exposure to sodium cyanide at a concentration of 286 mg/m3 or to hydrogen cyanide at a concentration greater than 300 mg/m3 for 1 min may be fatal. Sodium, potassium or calcium cyanides at concentrations of 25 mg/m3 are direct hazards to life and health of workers if exposure lasts about 30 min and without respiratory protection. For hydrogen cyanide this value was established as 56 mg/m3. The development of symptoms of acute poisoning by hydrogen cyanide or cyanides in humans occurs in three phases: breathlessness and excitement, convulsions and paralysis. The results of studies of subchronic and chronic exposures of workers to cyanides by inhalation indicate that symptoms of exposure were associated with changes in the central nervous system (headache, weakness, changes in the sensation of taste and smell) and damage to the thyroid (enlargement, changes in uptake of iodine, elevated concentration of thyroid stimulating hormone TSH and a reduction of thyroid hormones T3 and T4). Other studies suggest that chronic exposure to hydrogen cyanide in the hardening plant of metals caused decrements in lung functions among workers. Hydrogen cyanide and cyanides, both in aqueous solution, applied to the conjunctival sac or on the skin is quickly absorbed into the body of animals in amounts sufficient to cause toxic effects and death. In rats and mice treated with sodium cyanide in drinking water at a dose of 4.5 mg/kg bw/day for 13 weeks, no significant changes in biochemical and haematological parameters of peripheral blood and histopathological findings in the internal organs were observed. There were no pathological changes in the respiratory, cardiovascular, nervous system and kidneys in rats which were feed with hydrogen cyanide over two years. Calculated NOAEL was approximately 10.4 mg/kg body weight. There is no available data on the carcinogenicity of hydrogen cyanide and cyanides in human and animals. Positive effects were obtained in one study only, in which hydrogen cyanide was tested with Salmonella typhimurium strain TA 100 in the absence of metabolic activation, while the other strains employed in this study yielded negative results. Cyanides did not show mutagenic activity in the tests in vitro and in vivo. On the basis of the studies on hamsters, teratogenic effects of sodium cyanide were observed. This compound was toxic for pregnant mothers and caused an increase in fatal resorption and malformations in an offspring. The results of the study of workers exposed to hydrogen cyanide and cyanides and with changes in thyroid were the basis for calculating MAC (NDS) value. The LOAEL value was establishes as a concentration of 4.7 mg/m3. The MAC of 1 mg/m3 (calculated CN–) was established for hydrogen cyanide and the inhalable fraction of sodium, potassium, calcium cyanides was accepted. Due to totally different mechanism of action of hydrogen cyanide and cyanides (sodium, potassium, calcium) in chronic exposure (effects on the thyroid gland) and in the acute exposure, which is primarily associated with inhibition enzymatic system of cytochrome c oxidase, which prevents cells from using oxygen (histotoxic hypoxia), for these compounds the ceiling value MAC(C) of 5 mg/m3 was not changed. Such an approach is a deviation from the basic methodology adopted by the Group of Expert and the Interdepartmental Commission for MAC and MAI. MAC and ceiling MAC(C) values for these substances should be establish due to the different effects of critical action and mechanisms of action in the acute and chronic condition. This approach is consistent with the DECOS Committee (Dutch Expert Committee on Occupational Standards) from 2002. According to the committee, the acute human data show the most sensitive effect, i.e., death. The steepness of the dose-response relationship and the severity of the acute effects in humans imply at the same time that utmost care should be taken to prevent this exposure level from being exceeded, not even for a short time. Therefore, the committee proposed to establish a ceiling value for the acute health effects of 10 mg/m3 for hydrogen cyanide. The Scientific Committee on Occupational Exposure Limit Values (SCOEL) proposed an OEL value of 1 mg/m3. However, since the acute effects in humans are severe (i.e., death) and show a rather steep dose-response relationship, peak exposures should be avoided. Based on the steepness of the dose-response relationship and the severity of the acute effects in humans a STEL of 5 mg/m3 is recommended as CN– from any combination of the three compounds. Based on the very high skin permeability measured for hydrogen cyanide and cyanide anions in aqueous solutions, a skin notation is recommended for hydrogen cyanide and sodium, potassium, calcium cyanides.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2017, 1 (91); 5-62
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transpozycja dyrektywy 2019/1831/UE z dnia 24 października 2019 r. ustanawiającej piąty wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego do prawa krajowego
    The transposition of directive 2019/1831/EU of October 24, 2019 establishing a fifth list of indicative occupational exposure limit values into national law
    Autorzy:
    Skowroń, Jolanta
    Zapór, Lidia
    Miranowicz-Dzierżawska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082524.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-18
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
    Tematy:
    wskaźnikowe dopuszczalne wartości narażenia zawodowego
    IOELV
    dyrektywa 2019/1831/UE
    rozporządzenie w sprawie NDS i NDN z dnia 12 czerwca 2018 r. ze zm
    wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń
    czynniki chemiczne i pyłowe
    indicative occupational exposure level
    directive 2019/1831/EU
    regulation for MAC and MAI of 12 June 2018 with amendments
    maximum admissible concentrations
    chemicals and dusts
    Opis:
    Wydanie rozporządzeń zmieniających rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy wynikało z konieczności wdrożenia do prawa krajowego postanowień dyrektywy Komisji (UE) 2019/1831 z dnia 24 października 2019 r. ustanawiającej piąty wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zgodnie z dyrektywą Rady 98/24/WE oraz zmieniającej dyrektywę Komisji 2000/39/WE, której postanowienia państwa członkowskie musiały wprowadzić do 20 maja 2021 r. Rozporządzenia uwzględniają 3 wnioski skierowane przez Międzyresortową Komisję do Spraw Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy do ministra właściwego do spraw pracy w latach 2017–2020. Komisja ta została powołana rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 2008 r. (DzU z 2015 r., poz. 1772 z późn. zm.), a do jej zadań należy m.in. przedkładanie ministrowi właściwemu do spraw pracy wniosków dotyczących wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
    The issue of the regulations amending the Regulation of the Minister of Family, Labour and Social Policy on the maximum admissible concentrations and intensities of agents harmful to health in the working environment resulted from the requirement to implement into national law the provisions of Commission Directive (EU) 2019/1831 of 24 October 2019 establishing a fifth list of indicative occupational exposure limit values pursuant to Council Directive 98/24/EC, and amending Commission Directive 2000/39/EC, the provisions of which Member States had to introduce by 20 May August 2021. The Regulation takes into account 3 motions submitted by the Interdepartmental Commission for Maximum Admissible Concentrations and Intensities for Agents Harmful to Health in the Working Environment to the minister of labour in the years 2017–2020. The Commission was appointed by the Regulation of the Prime Minister of December 15, 2008 (Journal of Laws of 2015, item 1772, with amendments), and its tasks include submitting to the minister of labour motions on the value of the maximum admissible concentrations and intensities for agents harmful to health in the working environment.
    Źródło:
    Medycyna Pracy; 2022, 73, 1; 43-50
    0465-5893
    2353-1339
    Pojawia się w:
    Medycyna Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dostosowanie przepisów prawa krajowego do dyrektywy 2017/164/UE oraz dyrektywy 2017/2398/UE zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE
    Adapting national legislation to Directive 2017/164/EU and to Directive 2017/2398/EU amending Directive 2004/37/EC
    Autorzy:
    Skowroń, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/137993.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Centralny Instytut Ochrony Pracy
    Tematy:
    dyrektywa 2017/164/UE
    wskaźnikowe dopuszczalne wartości narażenia zawodowego IOELV
    dyrektywa 2017/2398/UE
    wiążące dopuszczalne wartości narażenia zawodowego BOELV
    Międzyresortowa Komisja ds. NDS i NDN
    wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń dla czynników chemicznych występujących w środowisku pracy
    directive 2017/164/EU
    indicative occupational exposure level IOELV
    directive 2017/2398/UE
    binding occupational exposure limit values BOELV
    Interdepartmental Commission for MAC and MAI in Poland
    maximum admissible concentration for chemicals in the working environment
    Opis:
    W artykule omówiono proces transpozycji dyrektywy 2017/164/UE z dnia 31.01.2017 r. ustalającej 4. wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego do prawa krajowego oraz dyrektywy 2017/2398/UE z dnia 12 grudnia 2017 r. zmieniającej dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.
    This article discusses the transposition process of Directive 2017/164/EU of January 31, 2017, establishing the fourth list of indicative occupational exposure limit values into national law, and the Directive 2017/2398/UE of December 12, 2017 amending Directive 2004/37/EC on the protection of workers from the risks related to exposure to carcinogens or mutagens at work.
    Źródło:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2018, 2 (96); 5-24
    1231-868X
    Pojawia się w:
    Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-17 z 17

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies