- Tytuł:
-
„Byle polski sejm zaciszny, byle polski sejm spokojny”. Budowa i wygaszanie państwa prawa w II Rzeczypospolitej
“May the Polish Sejm be Tranquil, may the Polish Sejm be Quiet”. Building and Phasing out the Legal State in the Second Polish Republic - Autorzy:
- Stus, Marek
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1927195.pdf
- Data publikacji:
- 2021-06-30
- Wydawca:
- Wydawnictwo Adam Marszałek
- Tematy:
-
II Rzeczpospolita
Polska międzywojenna
kreowanie ustroju państwa
państwo prawa
międzywojenny konstytucjonalizm
Second Polish Republic
Interwar Poland
creating the state system
legal state
interwar constitutionalism - Opis:
-
Okres międzywojenny odegrał kluczową rolę w procesie urzeczywistniania idei państwa prawa w Polsce. Zaistniała wtedy, po raz pierwszy od czasu utraty suwerenności pod koniec XVIII w., nieskrępowana możliwość skonstruowania od podstaw formy rządów opartej na solidnych standardach demokracji i praworządności. Znalazła ona swój prawny wyraz w rozwiązaniach uchwalonej w 1921 r. konstytucji marcowej. Praktyczna realizacja postulatów państwa prawa w II Rzeczypospolitej odbiegała jednak od ideału. Zdecydowały o tym różne względy i wyzwania polityczne, społeczne, ekonomiczne i międzynarodowe. Nie zawsze fortunnie zredagowana konstytucja marcowa stała się przedmiotem zmasowanej krytykowana, a jej niewygodne rozwiązania ignorowano. Stopniowe odchodzenie od praworządności, naznaczone rosnącym autorytaryzmem obozu sanacyjnego po 1926 r., realizowało się na trzech płaszczyznach: tworzenia prawa, w tym kolejnych regulacji konstytucyjnych, jego interpretacji i stosowania. Następstwem tych procesów była stopniowa transformacja parlamentarno-gabinetowego „systemu marcowego” w autorytaryzm i towarzyszące jej „wygaszanie” państwa prawa. W artykule podjęto próbę analizy doświadczeń międzywojennych z punktu widzenia przebiegu tej degradacji praworządności oraz przyczyn jej nietrwałości w II Rzeczypospolitej.
The inter-war period played the key role in the process of realizing the idea of the legal state in Poland. It brought the uninhibited opportunity to establish a new the form of government based on solid democratic standards and the rule of law for the first time since the country had lost its independence in the late 18th century. It was expressed in the legal instruments of the March Constitution of 1921. Practical enforcement of the legal state concept in the Second Polish Republic was far from ideal though. It resulted from various political, social, economic and international challenges. The March Constitution, not always clearly worded, was subject to widespread criticism and its cumbersome regulations were ignored. Moving gradually away from the rule of law, marked by the Sanacja elites becoming more authoritarian after 1926, was expressed on three levels: creating law, including subsequent constitutional regulations, it’s interpretations and enforcement. Gradual transformation of the parliamentary-cabinet system of the March Constitution into authoritarian state was the result of these processes. The article attempts to analyze the inter-war experience from the point of view of growing degradation of the rule of law and the reasons for its instability in the Second Polish Republic. - Źródło:
-
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 79-92
2082-1212 - Pojawia się w:
- Przegląd Prawa Konstytucyjnego
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł