Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "jezyk polski" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 701
Tytuł:
Wpływy Wschodniosłowiańskie w zakresie fonetyki i zapożyczenia w polskiej antroponimi mieszkańców pogranicza polsko-ukraińskiego z końca XVIII – początku XIX wieku
Autorzy:
Abuzarowa, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681583.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
polish surnames
inf luence and borrowings from east Slavic languages
the Polish-Ukrainian borderland
polskie nazwiska
wschodniosłowiańskie wpływy na język polski
pogranicze polsko-ukraińskie
Opis:
Adding to the lexical structure of Polish language, affecting its phonetics and morphology, Ukrainian language has also left its distinct mark in the formation of Polish anthroponymy. This is evident in the large number of Polish surnames with East Slavic (predominantly Ukrainian) elements recorded in the Roman Catholic parish register of the Galician region. Thus, identification of phenomenon of phonetic interference in Polish anthroponymy of Drohobych, analysis of phonetic influences of Ukrainian language on the formation of Polish surnames in Drohobych at the end of XVIII and beginning of XIX centuries is an important, interesting and hitherto little studied linguistic problem that are discussed in this article.
Język ukraiński, zdaniem autorki artykułu, wywarł pewien wpływ na antroponimię polską. Uwidacznia się on m.in. w fakcie występowania licznych polskich nazwisk zawierających elementy wschodniosłowiańskie (przeważnie pochodzenia ukraińskiego), poświadczone w katolickich księgach metrykalnych z terenu Galicji. Autorka stwierdza, iż szczegółowa analiza polskich antroponimów z Drohobycza z końca XVIII – początku XIX wieku stanowi ważny, lecz słabo zbadany element szerszego zjawiska językowej interferencji polsko-ukraińskiej.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2015, 4
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownik terminów lingwistycznych dla studentów slawistyki (język bułgarski, język czeski i język polski) Nadeżdy Staljanovej i Eleny Kreytchovej
Autorzy:
Aleksandrova, Steliana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147062.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2021, 55; 283-286
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niemieckie composita jako jednostki słowotwórcze nacechowane kulturowo w przekładzie na język polski
German compound words as culturally marked word ‑formation units and their translation into Polish
Deutschen Komposita als kulturell geprägte Wortbildungseinheiten und deren Übersetzung ins Polnische
Autorzy:
Altmann, Jakob
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487229.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Komposita
deutsch ‑polnische Übersetzung
Wortbildung
Herztier
kulturelle Prägung
compound words
Polish ‑German translation
word formation
The Land of Green Plums
cultural imprint
Opis:
Der vorliegende Artikel behandelt das Thema der „Deutschen Komposita als kulturell gepräg‑ te Wortbildungseinheiten und deren Übersetzung ins Polnische“ am Beispiel von Herta Müllers Roman Herztier und dessen Übersetzung ins Polnische mit dem Titel Sercątko. Es werden dabei zunächst Komposita als solche — sowohl im Deutschen als auch im Pol‑ nischen — definiert sowie deren Funktionen und verschiedene Typen besprochen. Besonders im Blickpunkt stehen in diesem Zusammenhang Divergenzen im Bereich der in der jeweiligen Sprache verwendeten Begriffe (s. Zusammenrückung vs. zestawienie und zrost). Im praktischen, der Analyse der polnischen Herztier ‑Übersetzung gewidmeten Teil wird die Aufmerksamkeit des Lesers anfangs auf für die Übersetzung potenziell problematische Charakte‑ ristika von Herta Müllers Prosa gelenkt, um anschließend konkrete Textpassagen vergleichend zu analysieren. Dabei kann Folgendes festgestellt werden: die typisch deutschen Komposita können nicht ohne Bedeutungsverschiebungen ins Polnische übertragen werden, es werden dafür nämlich teils univerbierende, teils multiverbierende Konstruktionen verwendet, wodurch jedoch ein großer Teil der Bildlichkeit verloren geht. Viele dieser Komposita sind kulturell geprägte Wendungen, wie z.B. Patentstrümpfe oder Essenskarte, die nicht eins zu eins ins Polnische übertragen werden können. Nichtsdestotrotz hat die Übersetzerin gute translatorische Lösungen gefunden, was man teilweise mit Parallelen zwischen den kulturellen (mit dem Leben in der Rumänischen Volksre‑ publik zusammenhängenden) Erfahrungen Müllers und den der Übersetzerin Alicja Buras (in der Polnischen Volksrepublik aufgewachsen) erklären kann.Alles in allem, können wir in der polnischen Übersetzung den klaren Versuch erkennen, die goldene Mitte zwischen covert translation und overt translation zu finden, wobei Letztere überwiegt.
This article deals with the topic of German compound words as culturally marked word‑ ‑formation units and their translation into Polish, based on the example of the translation of Herta Müller’s novel Herztier (The Land of Green Plums). Firstly, the author specifies compound words as such — in German and Polish, as well as their differing functions and types. Under focus especially are the divergences in the area of the terms used in each language (cf. Zusammenrückung vs. zestawienie and zrost). In the beginning of the practical part, which is dedicated to an analysis of the translation into Polish, the attention of the reader is directed to the potentially problematic characteristics of Herta Müller’s prose, which can appear during the process of translation. In this regard, we can state: that the typical German compound words cannot be translated into Polish without semantic displacements, for the translation it is necessary to use partly uni ‑ and partly multi‑verbated constructions. However, this results in the loss of an important degree of imagery. Many of these compound words are culturally marked collocations, e.g. Patentstrümpfe or Essenskarte, which cannot be translated faithfully into Polish. Nevertheless, one can say that the translator has found satisfactory translational solutions, which we can partially explain as parallels between the cultural experiences of Herta Müller (her life in the Romanian People’s Republic) and of the translator, Alicja Buras (raised in the Polish People’s Republic). All in all, we can recognise in the Polish translation the clear effort to find the golden mean between the so ‑called covert translation and overt translation, with the second one dominating.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2016, 7, 1; 327-350
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pisati da bi se shvatilo: Sarajevo i Chicago na engleskome, bosanskom i poljskom
Writing to Understand: Sarajevo and chicago in english, Bosnian and Polish
Autorzy:
Amela, Ljevo Ovčina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487082.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
język angielski
język bośniacki
język polski
elementy paratekstowe
wydawcy
recepcja
aleksandar Hemon
english language
Bosnian language
Polish language
paratextual elements
publishers
reception
Opis:
The paper discusses aleksandar Hemon's literary oeuvre through the prism of reception of The Book of My Lives in Bosnia-Herzegovina and Poland. in the present paper, we analyse the function of paratextual elements on the basis of the translations of the Bosnian-american author from english into Bosnian and Polish taking into consideration the fact that the author wrote in english, but reflecting on his Bosnian childhood, his youth, and the period after he moved to the United States of america. The present paper recognizes and emphasizes that Hemon, who writes in english without forgetting his mother tongue, is using subtle emphasis to describe the world and his place in it by means of calm but self-confident expression. The paratextual elements are used to direct and decompress, which enhances the experience of living and writing at two different places and in two languages so that once the experience has been transferred, its language is comprehensible, inspirational, and familiar to the reader. The paper analyses the title, biographical notes and other paratextual elements the editors and publishers selected to present the cultural aspects, the relevance, the quality of artistic persuasion and accomplishment, and the overall literary value as the truly essential value of this and all other literary works the role of which is to illuminate relations through experiences and contribute to understanding but also changing the human and the world.
artykuł, w oparciu o książkę aleksandra Hemona Dwa razy życie, przybliża twórczość pisarza pochodzącego z Bośni i Hercegowiny, a mieszkającego od 1992 roku w Stanach zjednoczonych. analiza dotyczy funkcji elementów paratekstowych w przekładach z języka angielskiego na język bośniacki i polski. autor pisze po angielsku, ale w utworze mocno obecne są jego doświadczenia z dzieciństwa oraz młodości spędzonej w Sarajewie, przeżycia związane z wyjazdem do ameryki i z czasem przyswajania sobie języka angielskiego oraz pielęgnowania bośniackiego. Hemon, co widać w przeprowadzonej analizie, pisze w zamierzony sposób bardzo prosto, objaśnia świat i siebie w nim za pomocą swobodnego, a także bardzo przystępnego języka. Wykorzystuje w tym celu szereg paratekstualnych chwytów, wzmacniając w ten sposób doświadczenie, jakie wynika z życia w dwóch odległych od siebie miejscach, pisania w dwóch językach. W ten sposób jego narracja jest prosta, jednak daje wiele do myślenia, staje się bliska każdemu odbiorcy. W artykule został poddany analizie tytuł, notka o autorze oraz inne elementy paratekstowe, przede wszystkim te, za pomocą których redaktorzy i wydawcy wydobywają zróżnicowane aspekty kulturowe, sięgają do korzeni autora, ukazują jego artystyczny warsztat i literacką wartość nie tylko tej, ale i pozostałych jego książek, które, przedstawiając stosunki przez pryzmat własnych doświadczeń, pozwalają zrozumieć przemiany, jakie dokonują się w człowieku i zachodzą na świecie.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2017, 8, 1; 73-89
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownictwo polskie w gwarach rosyjskich (na podstawie materiałów Словаря русских народных говоров)
Polish vocabulary in Russian dialects (based on the materials from the Dictionary of the Russian Folk Dialects).
Autorzy:
Ananiewa, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1854198.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
Russian
Polish
dialect
vocabulary
borrowing
location
język rosyjski
język polski
gwara
słownictwo
pożyczka
lokalizacja
Opis:
Na podstawie materiałów pierwszych tomów Słownika rosyjskich gwar ludowych w artykule dokonano analizy rosyjskiego słownictwa gwarowego, które prawdopodobnie powstało na skutek oddziaływania języka polskiego. Główne uzasadnienie kwalifikacji rosyjkiego wyrazu gwarowego jako ewentualnej pożyczki z polszczyzny stanowi jego lokalizacja: Smoleńszczyzna, Litwa, Łotwa i niektóre inne regiony. Analizowane są poszczególne części mowy i klasy leksykalno-semantyczne wyrazów samodzielnych.
With reference to the materials of the first volumes of the Dictionary of the Russian Folk Dialects, the article analyses the vocabulary of Russian dialects which was probably originated by Polish words. The main principle behind qualifying a Russian dialectal word as a borrowing from Polish is its location: the region of Smolensk and its surroundings, the territories of Lithuania and Latvia and some other areas. Different parts of speech and lexical and semantic classes of independent words are considered.
Źródło:
Gwary Dziś; 2021, 14; 71-80
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NARODOWY KORPUS JĘZYKA POLSKIEGO – TEORIA I PRAKTYKA. FAKTY, MITY, POTRZEBY
THE NATIONAL POLISH LANGUAGE CORPUS – THEORY AND PRACTICE. FACTS, MYTHS AND NEEDS
Autorzy:
ANDRZEJCZUK, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920108.pdf
Data publikacji:
2010-01-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
językoznawstwo korpusowe
legilingwistyka
język prawny
polski jezyk prawny
narodowy korpus języka polskiego
Polish
Polish Legal Lenguage
corpus linguistics
pros and cons
analysis
Opis:
Wydaje się, że wszyscy twórcy korpusów przywiązują wagę do tego, żeby były one reprezentatywne i zrównoważone. Zaczynają się jednak pojawiać głosy, iż pojęcia te są mało precyzyjne. W niniejszym referacie autorka zamierza wyjść od przemyśleń na temat tych dwóch pojęć, zastanowić się, czy powinny być one ważne dla twórców korpusu i czy mamy jakąkolwiek alternatywę. Alternatywą może być stworzenie korpusu, którego dobór tekstów nie będzie niczego reprezentował poza samym sobą, a mianowicie teksty powinno się dobrać nie na zasadzie „reprezentatywności‖, ale na podstawie ich „celowości. Żeby określić celowość, należy się przyjrzeć potrzebom osób z nich korzystających. Należy też pamiętać, że z korpusów korzystają przede wszystkim nieinformatycy, zatem warto by było utworzyć narzędzie, które będzie miało łatwy, przyjazny dla użytkownika interfejs. Dobrym wzorem będą tryby instalacji programów windowsowych. Instalatory często oferują co najmniej dwie możliwości wyboru: wersję standardową, dla mniej zorientowanego w opcjach i poniekąd we własnych potrzebach użytkownika, jak i wersję niestandardową dla użytkowników o wysokim stopniu świadomości własnych potrzeb, umożliwiającą zainstalowanie tylko tych składników, które są rzeczywiście potrzebne.
It may seem that all corpora creators aim at establishing representative and balanced corpora. But some think that those two concepts are not precise. The author analyses whether those two concepts are important for corpora creators and whether there is any alternative. One alternative is the creation of a corpus which would represent only itself – texts would be selectednot on the basis of their 'representative character‘ but their 'aim‘. In order to determine the aim of the text, it is necessary to investigate the needs of text users. It should be also born in mind thatcorpora users are usually not computer scientists and therefore they need a user friendly interface. The installation mode of Windows may be a good example here. The installing software usually offers two installation modes: (i) a standard one for users who are not aware of their needs and (ii) an advanced one for users who know exactly what they need.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2010, 3, 1; 133-142
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język polski jako element współpracymiędzykulturowej – na przykładzie stowarzyszeń polonijnych na terenie Przyirtysza w Syberii Zachodniej
The Polish language as an element of intercultural cooperation the case of the Polish community associations in the Irtysh Region in Western Siberia
Autorzy:
Antonowicz, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956391.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Polacy na Syberii
nauka języka polskiego na Syberii
Przyirtysze
metoda etnograficzna
Polish in Sibieria
learning Polish language in Siberia
the Irtysh region
ethnographic research methods
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie współczesnej działalności stowarzyszeń polonijnych funkcjonujących na terytorium Przyirtysza na Syberii Zachodniej, ze szczególnym uwzględnieniem nauki języka polskiego. Przedstawiono sposób prowadzenia zajęć, obecność języka polskiego w placówkach oświatowych w Omsku oraz znaczenie języka polskiego dla osób uczęszczających na zajęcia organizowane przez stowarzyszenia polonijne. Artykuł ma charakter opisu etnograficznego, opartego na długoterminowych i stacjonarnych badaniach terenowych w Syberii Zachodniej.
The article shows the phenomenon of learning the Polish language in Polish diaspora organizations in the Irtysh region in West Siberia. The aim of the article is to present activities the organizations with particular regard to teaching Polish. The article also shows the methods of teaching Polish, the presence of the Polish language in educational institutions in Omsk and the importance of the Polish language for people who attend classes at Polish diaspora organizations. The article is a ethnographic description based by long-term and stationary fieldwork in West Siberia.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2017, 6, 1; 73-84
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wizerunku języka polskiego jako obcego w środowisku internetowym
Polish as a foreign language image analysis based on examples from online media sphere
Autorzy:
Babecki, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47225186.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
język polski
wizerunek zakłócający
media posttelewizyjne
środowisko internetowe
antymarketing
the Polish language
disturbing image
post television media
Internet environment
anti-marketing
Opis:
W procesie modelowania wizerunkowego język, tak jak i terytorium, zajmuje wyjątkowe miejsce. Wyjątkowość wynika z faktu, że abstrakcję i towarzyszące jej wyobrażenia sprowadza się do konkretu. Ukonkretniony twór podlega transformacjom. Czyni się z niego produkt, który można polecać, rekomendować, reklamować, ujmować w ofertach sprzedażowych. W niniejszym artykule autor konstatuje, że wizerunek języka polskiego – „produktu” konkuruje w globalnej świadomości z innymi wizerunkami języków – innych „produktów”. W proponowanym studium aspektowej analizie poddawane są charakterystyki i właściwości wizerunku języka polskiego jako obcego (jpjo), modelowane przez młodych Polaków w interakcjach z obcokrajowcami, utrwalane w serwisach społecznościowych w postaci materiałów audiowizualnych. Zasadniczy wątek dotyczy przede wszystkim tych zmiennych, które pozostają często poza rejestrem polszczyzny ogólnej, a w odbiorze potocznym uchodzić mogą za atraktory przesądzające o popularności danego systemu językowego.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2013, 20; 199-208
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stare media w defensywie? Znaczenie i funkcje podręcznika do nauczania jpjo w mediasferze nowych mediów
Old media in a defensive mode? Meaning and functions of course books for students learning Polish as a foreign language in the digital media sphere
Autorzy:
Babecki, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967094.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
the Polish language
traditional media
new media
Internet environment
virtualization
tactical media
język polski
media tradycyjne
nowe media
środowisko internetowe
wirtualizacja
media taktyczne
Opis:
Dostępne od pewnego czasu na rynku smartfony i tablety wyposażone są w oprogramowanie oraz funkcje pozwalające na ograniczone komunikowanie się w języku obcym bez jego znajomości. Choć jest to obecnie możliwe jedynie na poziomie A1, już teraz znajdujące się w bazach danych zasoby leksykalne, konstrukcje składniowe połączone z możliwością głosowej manifestacji mogą konkurować z tematyką ujętą w początkowych rozdziałach książek, np. do nauki JPJO. W związku z powyższym problematyka niniejszego artykułu poświęcona jest namysłowi nad rolą i funkcjami podręcznika (starego medium), wypieranego przez technologię mediów nowych, gdy uczestnikami zajęć są studenci należący do tzw. Generacji C, pokolenia korzystającego niemal wyłącznie z mediów podłączonych do sieci WWW.
Nowadays, smartphones and tablets include software which enables their users to communicate (on a very basic level) in languages they do not actually speak. And however this kind of communication does not support socialization, some users treat such a language like a tool (especially if it is very difficult to learn). When this tool seems to be ineffective, the users search for an effective one. This instrumentalized perspective is a starting point for the author to discuss the role of course books for those foreign students studying Polish who belong to the generation C – computer-oriented young people, for whom the Internet is a source of every sort of knowledge.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2014, 21
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O KŁOPOTACH NAUCZYCIELA Z MATERIAŁEM LEKSYKALNYM PODRĘCZNIKÓW DO NAUCZANIA JĘZYKA POLSKIEGO JAKO OBCEGO – NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH
Teacher’s problems with vocabulary introduced in Polish language coursebooks for foreign students – on the selected cases
Autorzy:
Badyda, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036599.pdf
Data publikacji:
2019-03-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
Tematy:
Polish as a foreign language
vocabulary
coursebooks
język polski jako obcy
leksyka
podręczniki
Opis:
The article discusses the problems concerning vocabulary introduced in some popular contemporary course books for Polish language teaching.What can be sometimes found in them are words and expressions not suiting the language level of the course, some of them rare, specialized, obsolete, marked in a characteristic way, regional. It also happens that words are used improperly in the context or they are consolidated in unnatural linguistic contexts. Also some problems with proper names appear – they sometimes have a confusing form or, with no good reason, they are very difficult to pronounce. The situation is partly the result of the authors’ efforts made to simplify grammar or introduce humorous atmosphere during the lesson. In the conclusion the author suggests paying more attention to the choice of vocabulary units to be taught.
Źródło:
Neofilolog; 2015, 45/2; 173-185
1429-2173
Pojawia się w:
Neofilolog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pojęciowym aspekcie gramatycznych kategorii nominatywnych w nauczaniu języków obcych – na przykładzie kategorii liczby w języku polskim
On the Conceptual Aspect of Grammatical Nominative Categories in Teaching Foreign Languages: The Example of the Category of Numbers in Polish
Autorzy:
Badyda, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45656360.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kategorie nominatywne
liczba rzeczownika
pluralia tantum
singularia tantum
język polski jako obcy
nominative categories
number of nouns
Polish as a foreign language
Opis:
Artykuł rozważa kwestię podejścia do kategorii nominatywnych w nauczaniu języka polskiego jako obcego, omawiając ją na przykładzie liczby rzeczownika. Podstawą metodologiczną są kognitywne ujęcia języka, uznające, że wyróżnianie językowej kategorii liczby ma podłoże pojęciowe. Zdaniem autorki zapoznawanie studenta z kategorią liczby wymaga nie tylko położenia nacisku na jej morfologiczne wykładniki. Ponieważ nominatywne kategorie gramatyczne kształtują się w języku przede wszystkim jako wyraz specyficznej dla niego, swoistej pojęciowej kategoryzacji świata, uczenie się go wymaga częściowo zawieszenia kategoryzacji zjawisk pozajęzykowych, do których przyzwyczaja język własny, i migracji do świata organizacji pojęciowej drugiego języka. Zjawisko omówione jest przede wszystkim na przykładzie rzeczowników typu plurale tantum i singulare tantum, których status pod tym względem bywa w różnych językach odmienny.
This article takes up the issue of the approach towards nominative categories in the teaching of Polish as a foreign language, based on the example of the category of number of the noun in Polish. The author refers to cognitive linguistic theory, which assumes that the distinction of the category of number has a conceptual basis. She argues that, in striving for the effective use of this category by a student in a new language, emphasis should be placed not only on mastering its morphological elements. Since nominative categories have been shaped in a given language primarily as an expression of its specific, conceptual categorisation of the world, learning it requires a partial suspension of the categorisation of extra-linguistic phenomena to which the student is accustomed in their own language, and migration to the world of the conceptual organisation of L2. This issue is discussed based on the example of plurale tantum and singulare tantum nouns, which, in this respect, may have a different status in different languages.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 10; 7-21
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bocian biały jako okaz językowy, czyli polsko-chorwackie wędrówki lingwistyczne
The White Stork as a Linguistic Specimen, or Croatian-Polish Linguistic Wanderings
Autorzy:
Baer, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44918969.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
okaz językowy
definicja
językowy obraz świata
język polski
język chorwacki
bocian biały
linguistic specimen
definition
linguistic image of the world
Polish language
Croatian language
white stork
Opis:
The analysis, presented in the article aims to present the white stork as a linguistic specimen, i.e. biological species as perceived through the prism of linguistic realisations, in this instance – in the Polish and Croatian languages. The linguistic specimen is closely connected with the linguistic picture of the world; however, in the chain that is the process of acquiring information by human beings of their surrounding reality, the specimen is an earlier link. The basics of definition of the linguistic specimen are linked to biological features that are extralinguistic, while in the linguistic picture of the world designations are linguistically and culturally transformed. The linguistic specimen can therefore be a more objective tool for describing linguistic reality in a more conscious fashion.
W artykule została zaprezentowana nowatorska koncepcja wprowadzająca pojęcie okazu językowego, czyli gatunku biologicznego, zjawiska przyrodniczego, fizycznego, chemicznego widzianego przez pryzmat realizacji językowych. Jako podstawę analizy przyjęto języki polski i chorwacki, a definicja okazu językowego została zaprezentowana na podstawie bardzo popularnego w Europie gatunku ptaka, jakim jest bocian biały (łac. Ciconia ciconia). Proponowane pojęcie jest ściśle powiązane z językowym obrazem świata, jednak może stanowić wobec niego wcześniejsze ogniwo w procesie pozyskiwania przez człowieka informacji przetwarzanych później w interpretacje językowe i kulturowe. Okaz językowy ma swoje źródło bezpośrednio w cechach desygnatu, ponieważ by go zdefiniować, korzysta z informacji pozajęzykowych.
Źródło:
Adeptus; 2021, 17
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synthetism and Analytism of Linguistic Units in Croatian-Polish Comparative Approach on the Example of Croatian “Sudjelovati” and Polish “Take Part”, “Participate” (“Brać/Wziąć Udział”, “Uczestniczyć”)
Syntetyzm i analityzm jednostek języka w ujęciu porównawczym chorwacko-polskim na przykładzie chorw. <i>sudjelovati</i> i pol. </i>brać/wziąć udział, uczestniczyć<i>
Autorzy:
Baer, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33309620.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
analytism
synthetism
collocations
verbs
Croatian language
Polish language
analityzm
syntetyzm
kolokacje
czasowniki
język chorwacki
język polski
Opis:
The main aim of this paper is Croatian-Polish comparative analysis of analytical and syncretic units of language, which are semantic, inter-linguistic equivalents, on the example of Croatian verb sudjelovati and its Polish counterpart in the form of collocation brać/wziąć udział and the synonymous verb uczestniczyć. The semantic analysis was carried out in accordance with dictionary definitions for aforementioned linguistic units, and then they were compared with linguistic uses in the form of sentences excerpted from national Croatian and Polish corps. The analysis was supplemented with analytical and synthetic research of linguistic units and their inter-linguistic semantic and structural equivalence in administrative style on the basis of parallel Croatian-Polish textual corps of legal acts obtained from the base EurLex. The analysis showed that a meaning, however, is more important than a formal structure of linguistic unit, because, regardless of whether for example in Polish language, there was collocation or synthetic verb in a sentence, transferred content was convergent, in reference to inter-linguistic equivalence, with Croatian language. Discrepancies in translation, seen on the basis of parallel corps, resulted from syntax changes which were introduced in analysed texts by translators of EU law in Croatia and Poland. This analysis may be useful from the point of view of glottodidactics and translation.  
Celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza chorwacko-polska analitycznych i syntetycznych jednostek języka będących semantycznymi ekwiwalentami międzyjęzykowymi na przykładzie chorwackiego czasownika sudjelovati i jego polskiego odpowiednika w postaci kolokacji brać/wziąć udział i synonimicznego czasownika uczestniczyć. Analiza semantyczna została przeprowadzona w oparciu o definicje słownikowe dla wskazanych jednostek języka, a następnie jej wyniki porównane z uzusem językowym w postaci zdań wyekscerpowanych z korpusów narodowych chorwackiego i polskiego. Analiza została uzupełniona o badanie analityczności i syntetyczności jednostek językowych oraz ich międzyjęzykowej ekwiwalencji semantycznej i strukturalnej w stylu administracyjnym na podstawie korpusu równoległego chorwacko-polskiego tekstów aktów prawnych pozyskanych z bazy Eur-Lex. Zostało wykazane, że od struktury formalnej jednostki języka ważniejsze jest znaczenie, gdyż niezależnie od tego, czy np. dla języka polskiego w zdaniu występowała kolokacja, czy czasownik syntetyczny, przekazana treść była zbieżna, również w odniesieniu do ekwiwalencji międzyjęzykowej z językiem chorwackim. Rozbieżności w przekładzie uwidocznione na podstawie korpusu równoległego wynikały ze zmian składniowych wprowadzanych do analizowanych tekstów przez tłumaczy prawa unijnego w Chorwacji i w Polsce.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bo v. ponieważ i inne spójniki w mówionym i pisanym Kartka z dziejów mylnych mniemań
Bo [because] vs. ponieważ [because] and other conjunctions in spoken and written language A page from the history of misconceptions
Autorzy:
Bakuła, Kordian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016168.pdf
Data publikacji:
2021-12-21
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
spójniki
mówione
pisane
język polski
nauczanie
conjunctions
spoken language
written language
Polish language teaching
Opis:
Punktem wyjścia artykułu jest normatywne przekonanie, że niektóre spójniki, jak bo i ale, są właściwe mowie i w niej należy je stosować, a niektóre, jak ponieważ i lecz, są właściwe dziełom pisanym. Przekonanie to sprawdzono na materiale, na który złożyły się losowo dobrane krótkie teksty z filozofii, językoznawstwa, literaturoznawstwa, psychologii, publicystyki, krytyki literackiej oraz teksty popularnonaukowe o języku. Wyjściowe mniemanie okazało się mylne: spójniki bo i ale występują w przejrzanych tekstach o wiele częściej niż ponieważ i lecz. Postępowanie badawcze miało kilka etapów: 1) identyfikacja zastanych przekonań, 2) określenie wątpliwości, ustalenie odmiennego punktu widzenia, 3) zgromadzenie materiału, 4) badanie, 5) wyniki, 6) interpretacja, 7) wnioski. Autor sądzi, że schemat takiego postępowania badawczego nadaje się do stosowania na lekcjach języka polskiego.
The starting point of the article is the normative belief that some conjunctions, such as because (bo) and but (ale), are typical of speech and should be used in it, and others, such as because (ponieważ) and yet (lecz), are appropriate for written works. They were tested on the material of randomly selected short texts from philosophy, linguistics, literary studies, psychology, journalism, literary criticism and popular science texts about language. The research procedure had several stages: 1) beliefs, 2) doubts, different points of view, 3) material assembly, 4) study, 5) results, 6) interpretation, 7) conclusions. The author believes that this scheme is suitable for use in Polish lessons. The initial idea turned out to be wrong: conjunctions because (bo) and but (ale) occur in the reviewed texts much more often than because (ponieważ) and yet (lecz).
Źródło:
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego; 2021, 30; 149-167
0208-5011
2353-9577
Pojawia się w:
Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 701

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies