Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "historiografia XX w." wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Trudne życie na wolności Korespondencja Karola Buczka z Gerardem Labudą z lat 1954-1956
Autorzy:
Węcowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/608105.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Karol Buczek
Gerard Labuda
korespondencja
historiografia XX w.
correspondence
20th century historiography
Opis:
Autor przedstawia korespondencję dwóch historyków, Karola Buczka i Gerarda Labudy, z lat 1954-1956. Listy te pisane były od momentu wyjścia K. Buczka z więzienia w 1954 r. aż do zawieszenia mu kary więzienia w połowie 1956 r. Pokazują one stan ducha krakowskiego historyka, jego myśli, niepewność co do przyszłości, a także próbę powrotu do życia naukowego.
The author presents the correspondence of two historians, Karol Buczek and Gerard Labuda, from the years 1954-1956. The letters were written from the moment of Buczek’s leaving prison in 1954 until his imprisonment was suspended in mid-1956. They show the state of mind of the historian from Cracow, his thoughts and uncertainly about his future, as well as an attempt at returning to scholarly life.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2019, 85
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„W zakresie historii średniowiecznej zapowiadał się jako gwiazda pierwszej klasy…” – o Romanie Grodeckim (1889–1964), uniwersyteckim mistrzu Jerzego Wyrozumskiego
“Within the field of medieval history he had all the makings of a star of the highest order” Roman Grodecki (1889-1964), the university master of Jerzy Wyrozumsk
Autorzy:
Starzyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546984.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
historiografia polska XX w. mediewistyka
Uniwersytet Jagielloński
Roman Grodecki
Jerzy Wyrozumski
20th century Polish historiography medieval studies
Jagiellonian University
Opis:
W artykule zaprezentowana została biografia oraz dorobek naukowy urodzonego w Rzeszowie Romana Grodeckiego (1889–1964), profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i jednego z najwybitniejszych polskich mediewistów XX w. Studia rozpoczął w 1907 r. Pod kierunkiem Stanisława Krzyżanowskiego został wprowadzony w tajniki badań nad historią średniowiecza. W 1914 r. przerwał naukę i wstąpił do Legionów Polskich. Jako żołnierz odbył dwie kampanie wojenne. Za swoją służbę został dwukrotnie odznaczony, Krzyżem Walecznych w 1922 r. i Krzyżem Niepodległości w 1932 r. Habilitował się w 1920 r. na podstawie cyklu rozpraw o historii pieniądza w Polsce, a w 1922 r. otrzymał nominację profesorską. Specjalizował się w historii społeczno-gospodarczej. Był również autorem syntez historii politycznej XII i XIII w. oraz tłumaczeń na język polski pomników dziejopisarstwa, Kroniki Anonima zwanego Gallem (1923) oraz Księgi Henrykowskiej (1949). Asumpt do powstania tego tekstu dała konferencja naukowa „Plus ratio quam vis. Profesor Jerzy Lesław Wyrozumski (1930–2018)”, zorganizowana w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego w pierwszą rocznicę śmierci Profesora 4 listopada 2019 r., podczas której nastąpiło uroczyste otwarcie sali seminaryjnej imienia Romana Grodeckiego. Umieszczono w niej książki z księgozbioru tego uczonego przekazane Uniwersytetowi zgodnie z ostatnią wolą jego ucznia, Jerzego Wyrozumskiego. Jako aneks do artykułu dołączona została bibliografia Romana Grodeckiego za lata 1960–1964 (2020)
The article presents the biography and scientific achievements of Roman Grodecki (1889–1964), professor of the Jagiellonian University born in Rzeszów and one of the greatest Polish medievalists of the 20th century. Grodecki began his studies in 1907. Under the supervision of Professor Stanisław Krzyżanowski was introduced to the secrets of research on the history of the Middle (...) o Romanie Grodeckim – uniwersyteckim mistrzu Jerzego Wyrozumskiego 27 Ages. In 1914 his studies were interrupted and he joined the Polish Legions. As a soldier Grodecki participated in two war campaigns. For his service was awarded the Cross of Valor in 1922 and the Cross of Independence in 1932. He completed his habilitation in 1920 on the basis of a series of studies on the history of money in Poland and in 1922 became professor. Roman Grodecki specialized in socio-economic history. He was also the author of the syntheses of the political history of the 12th and 13th centuries and translations into Polish of monuments of historiography, the Chronicle of Anonim called Gall (1923) and the Book of Henryków (1949). The article was written in connection with the scientific conference “Plus ratio quam vis. Professor Jerzy Lesław Wyrozumski (1930–2018)”, organized on November 4th, 2019, in the Institute of History of the University of Rzeszów on the first anniversary of the Professor’s death, during which the ceremonial opening of the Roman Grodecki seminar room took place. In this room books from Roman Grodecki’s collection donated to the University in accordance with the last will of his student, Jerzy Wyrozumski, were placed. As an annex to the article, a bibliography of Roman Grodecki for 1960–1964 (2020) was attached.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 14, 1; 5-30
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aleksander Gieysztor i Gerard Labuda jako badacze historii powszechnej
Autorzy:
Pysiak, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900645.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
: Aleksander Gieysztor (1916–1999)
Gerard Labuda (1916–2010)
historiografia polska XX w.
historia powszechna
średniowiecze
Aleksander Gieysztor (1916–1999)
Polish historiography of the twentieth century
general history
Middle Ages
Opis:
In concordance with the scholarly profile of the Warsaw historiographical school of the time, Aleksander Gieysztor’s early research, which begun in the 1930s. was devoted to the Carolingian monarchy and the origins of the crusade movement. It was not until after the Second World War that Gieysztor turned his attention to the Slavic studies, conducted from the very beginning by the Poznań historiographical school, to which Gerard Labuda remained faithful throughout his research career. Labuda was primarily interested in Western Slavdom, the origins of Slavic states (Samo’s Empire) and the political and legal aspects of the functioning of early states in Central Europe. Aleksander Gieysztor’s studies on Slavic Europe focused mainly on early medieval Rus’ and on comparative research confronting the phenomena of the history of culture and the history of state and social institutions in Central and Eastern Europe with analogous phenomena and processes known from Carolingian and post-Carolingian Europe.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 3 (30); 211-244
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między ideą jagiellońską a Międzymorzem. Ewolucja kwestii ukraińskiej w poglądach politycznych Oskara Haleckiego (1891–1973)
Autorzy:
Avramchuk, Oleksandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689962.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Oskar Halecki
Ukraine
Polish historiography of 20th century
mental geography
Ukraina
historiografia polska w XX w.
geografia mentalna
Opis:
The purpose of the article is to present the evolution of Oskar Halecki’s interpretation of the Ukrainian problem, including the way in which this distinguished Polish historian viewed the issue of Poland’s eastern border, the attitude he adopted towards the idea of Ukraine’s independence and the role he gave Ukraine to play in the community of nations that he defined as ‘Central and Eastern Europe’. The article’s main concern is how Halecki’s historical views affected the interpretation of the Ukrainian question in Polish political thought.
Celem artykułu jest przedstawienie ewolucji poglądów polskiego historyka Oskara Haleckiego (1891–1973) na tzw. kwestię ukraińską – zagadnienie wschodniej granicy Polski, stosunek do ewentualnej niepodległości Ukrainy i jej miejsca we wspólnocie, którą historyk nazwał Europą Środkowo-Wschodnią. W centrum zainteresowania pozostaje wpływ poglądów historycznych uczonego na szeroko rozumianą wizję Ukrainy w kontekście polskiej myśli politycznej w XX w.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2017, 9
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le noble, le serf et le révizor: Daniel Beauvois w Bibliotece „Kultury”
Autorzy:
Brzezińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042745.pdf
Data publikacji:
2020-12-09
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Daniel Beauvois
historiografia polska XX w.
Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej
tożsamość narodowa
Biblioteka „Kultury”
postkolonializm
Polish historiography in the twentieth century
Poland’s old eastern borderland
national identity
the Library of ‘Culture’
post-colonialism
Opis:
Przedmiotem rozważań jest obecność i recepcja prac Daniela Beauvois na łamach wydawnictw Instytutu Literackiego w Paryżu („Kultura”, „Zeszyty Historyczne”, Biblioteka „Kultury”), a także sformułowana na ich marginesie postkolonialna diagnoza napięć, jakie w polskiej tożsamości narodowej wywołała obecność na Kresach Wschodnich.
This article presents the person of Daniel Beavois – a distinguished student of the Polish-Russian-Ukrainian relations in the post-partitioned era – and his contacts with the editors of the Paris ‘Kultura’. The author’s concern is also with the question of how Beavois’ work on the Polish nobility in Ukraine in the years 1831–63 was received among Polish post-war exiles, and with Beavois’ postcolonial diagnosis that emerged on the margins of his research and concerned the tensions to which Polish national identity was subject in Poland’s old eastern borderland (the so-called Kresy).
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2020, 12; 165-177
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetyka „umarłego miasta”. Literackie strategie obrazowania Dubrownika w dramacie „Dubrovačka trilogija” Iva Vojnovicia w kontekście studium „Pad Dubrovnika” Luja Vojnovicia
The Poetics of the ‘Dead City’: Literary Strategies of Portraying Dubrovnik in Ivo Vojnovič’s Drama “Dubrovačka trilogija” in the Context of the Study “Pad Dubrovnika” by Lujo Vojnovič
Autorzy:
Kubik, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407700.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Dubrownik w XIX w.
upadek Republiki Dubrownickiej
„umarłe miasto”
dramat modernistyczny
historiografia początku XX w.
Dubrovnik in the nineteenth century
fall of the Dubrovnik Republic
‘dead city’
modernist drama
historiography at the beginning of the twentieth century
Opis:
Artykuł przedstawia dramat Dubrovačka trilogija Iva Vojnovicia w perspektywie studium historycznego Pad Dubrovnika jego młodszego brata – Luja. Punktem wyjścia prezentowanej w tekście refleksji jest sugestia Antuna Gustava Matoša dotycząca paralelnego czytania obu dzieł, które wzajemnie się uzupełniają w kreowaniu wizerunku „umarłego miasta”, jakim był XIX-wieczny Dubrownik. Analizie poddane zostają najważniejsze w takim kontekście elementy poetyki trylogii: przede wszystkim czasoprzestrzeń, ale też wybrane motywy, związane np. z bohaterami. Ich semantyka i funkcje w prezentowanej wizji literackiej zostają dopełnione analizą komentarza historycznego Luja Vojnovicia.
The article presents the drama Dubrovačka trilogija [A Trilogy of Dubrovnik] by Ivo Vojnovič in the perspective of the historical study Pad Dubrovnika [The Fall of Dubrovnik] of his younger brother Lujo. The springboard for this discussion is Antun Gustav Matoš’s suggestion to read both works as parallel texts on account of the fact that they both complement each other in establishing the image of a ‘dead city,’ which in fact, the nineteenth-century Dubrovnik appeared to be. The article examines the key components of the poetics of the trilogy, that is, space-time and selected motifs such as the ones related to the characters as they constitute the most essential elements of poetics in this particular context of the analysis. Their semantics and functions in the presented literary vision are complemented by a thorough examination of a historical commentary by Lujo Vojnovič.
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 197-216
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historycy polscy na emigracji wobec koncepcji Europy Środkowo-Wschodniej po 1945 roku
Autorzy:
Stobiecki, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690006.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
East-Central Europe
Polish historiography in XX century
Oscar Halecki
Piotr S. Wandycz
Anna M. Cienciała
Marian K. Dziewanowski
Europa Środkowo-Wschodnia
historiografia polska w XX wieku
Oskar Halecki
Opis:
Since the beginning of the twentieth century, historians have been increasingly interested in East-Central Europe. The purpose of the article is to analyse different ways of understanding the concept of East-Central Europe by Polish historians in exile after the Second World War. The author focuses attention mainly on the interpretations advanced by Oskar Halecki and Piotr S. Wandycz and, to a lesser degree, by Anna Cienciała and Marian K. Dziewanowski. All of these historians have been instrumental in making American historiographers see the history of the lands between Russia and Germany as distinct from Russian studies. Developed by P. S. Wandycz, the metaphor of a “laboratory where one tests different political systems” can be regarded as a fair representation of these historians’ understanding of the concept of East-Central Europe.
Europa Środkowo-Wschodnia od początku XX stulecia wzbudzała coraz większe zainteresowanie historyków. Celem artykułu jest analiza różnych interpretacji historiograficznego fenomenu „Europy Środkowo-Wschodniej” rozwijanych w środowisku polskich historyków emigracyjnych po II wojnie światowej. W centrum zainteresowania autora pozostają przede wszystkim wypowiedzi Oskara Haleckiego, Piotra S. Wandycza oraz w mniejszym stopniu Anny Cienciały i Mariana K. Dziewanowskiego.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2016, 8
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hipertrofia polityki pamięci w III RP i jej konsekwencje od roku 2015
Hypertrophy of memory policy in the Third Polish Republic and its consequences from 2015 to present
Autorzy:
Stryjek, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561413.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Collegium Civitas
Tematy:
polityka pamięci
polityka tożsamości
historiografia dziejów Polski XX w.
Instytut Pamięci Narodowej
święta państwowe
dni pamięci
Europa Środkowa i Wschodnia
memory policy
policy of identity
historiography od Poland in 20th century
Institute of National Remembrance
state holidays
Eastern and Central Europe
Opis:
Autor analizuje antagonizujące konsekwencje prowadzonej przez PiS polityki pamięci w stosunkach z Izraelem, Ukrainą, Niemcami, Rosją i międzynarodową opinią publiczną. Wskazuje na narastanie sporu wewnętrznego o prawomocność ustroju III RP po przełomie 1989 r. Sądzi, iż polityka pamięci jest adresowana głównie do partnerów zagranicznych, jednak osiąga skuteczność jedynie w polityce wewnętrznej w postaci konsolidacji elektoratu ugrupowań tradycjonalistycznych i nacjonalistycznych. Wiąże hipertrofię polityki pamięci z odchodzeniem od demokracji liberalnej w kierunku rządów jednostek o silnym autorytecie, wskazując na trzy przypadki poza Polską: Rosję, Węgry i Serbię.
The author analyzes the antagonistic consequences of the remembrance policy pursued by the Law and Justice Party in relations with Israel, Ukraine, Germany, Russia and international public opinion. He points to the growing internal dispute over the legitimacy of the system of the Third Polish Republic after the turn of 1989. The author believes that the policy of memory is addressed mainly to foreign partners, but achieves effectiveness only in internal politics in the form of consolidation of the electorate of traditionalist and nationalist groups. Tha author binds the hypertrophy of the remembrance policy with a departure from liberal democracy towards the rule of individuals with strong authority, pointing to three cases outside of Poland: Russia, Hungary and Serbia.
Źródło:
Zoon Politikon; 2017, 8; 87-125
2543-408X
Pojawia się w:
Zoon Politikon
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Baśniowi, mityczni, niepewni… Bohaterowie legendarni w podręcznikach dziejów Polski przełomu XIX i XX wieku
Autorzy:
Młynarczuk, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631482.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historical education, Polish historiography at the turn of the 20th century, legendary history, heroes of Polish history
edukacja historyczna, historiografia polska przełomu XIX i XX w., dzieje legendarne, bohaterowie dziejów Polski
Opis:
Autorka artykułu analizuje obrazy legendarnych bohaterów i związane z nimi wydarzenia w podręcznikach historii Polski przełomu XIX i XX w. Interesuje ją zarówno to, co wspólne, jak i specyficzne dla autorów pochodzących z różnych zaborów. W swym studium odwołuje się do ponad dwudziestu najpopularniejszych opracowań przeznaczonych dla dzieci i młodzieży z lat 1877–1918. Ich autorami były osoby żyjące w epoce romantyzmu, pozytywizmu oraz modernizmu i neoromantyzmu. Dochodzi do wniosku, że dla piszących w tym okresie największymi bohaterami byli Piast i jego potomkowie oraz Krakus i Wanda. U pierwszych podkreślano ich doniosłą rolę jako budowniczych państwa, u drugich najbardziej apoteozowano ofiarność i poświęcenie. Podręcznikowe narracje potwierdzają, że dzieje legendarne spełniały w tym okresie dwie ważne funkcje: wychowawczą, służącą kształtowaniu postaw, oraz integrującą w narodowym oporze wobec nasilającej się w początkach XX w. w zaborze pruskim polityki germanizacyjnej. Pozytywiści, w zgodzie z duchem swej epoki, mocniej akcentowali u bohaterów legendarnych gospodarne i umiejętne rządy, u neoromantyków następował już zwrot w stronę ideałów wolności i poświęcenia dla narodowej sprawy. Tylko nieliczni dawali wyraźniej do zrozumienia, że oparte na najdawniejszych przekazach wnioski są wielce niepewne.
Źródło:
Res Historica; 2018, 45
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Baśniowi, mityczni, niepewni… Bohaterowie legendarni w podręcznikach dziejów Polski przełomu XIX i XX wieku
Autorzy:
Młynarczuk, Aldona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631813.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
historical education, Polish historiography at the turn of the 20th century, legendary history, heroes of Polish history
edukacja historyczna, historiografia polska przełomu XIX i XX w., dzieje legendarne, bohaterowie dziejów Polski
Opis:
The author of the article examines the descriptions of legendary heroes and related events, presented in Polish history coursebooks at the turn of the 20th century. She is interested in that which is shared by and that which is distinctive for authors from different partitions. The study reviews over twenty most popular books designed for children and youth, dating from 1877 to 1918. Their authors lived in the times of Romanticism, Positivism, Modernism and neo-Romanticism. She concludes that for the writers working in that period the greatest heroes were Piast and his successors, as well as Krakus and Wanda. The former were mainly recognized for their paramount role as founders of the state, and the latter were mostly glorified for their generosity and dedication. The coursebook narratives show that legendary history, on the one hand, played educational function aimed at shaping students’ attitudes and on the other, was an integrating factor in the nation’s resistance to Germanisation intensifying in the Prussian partition in the early 1900s. In line with the spirit of their times, Positivists emphasized thrifty and skilful governance of legendary heroes, while neo-Romantics focused more on the ideals of liberty and commitment to the national cause. Very few authors explicitly referred to the fact that conclusions based on ancient records are highly dubious.
Autorka artykułu analizuje obrazy legendarnych bohaterów i związane z nimi wydarzenia w podręcznikach historii Polski przełomu XIX i XX w. Interesuje ją zarówno to, co wspólne, jak i specyficzne dla autorów pochodzących z różnych zaborów. W swym studium odwołuje się do ponad dwudziestu najpopularniejszych opracowań przeznaczonych dla dzieci i młodzieży z lat 1877–1918. Ich autorami były osoby żyjące w epoce romantyzmu, pozytywizmu oraz modernizmu i neoromantyzmu. Dochodzi do wniosku, że dla piszących w tym okresie największymi bohaterami byli Piast i jego potomkowie oraz Krakus i Wanda. U pierwszych podkreślano ich doniosłą rolę jako budowniczych państwa, u drugich najbardziej apoteozowano ofiarność i poświęcenie. Podręcznikowe narracje potwierdzają, że dzieje legendarne spełniały w tym okresie dwie ważne funkcje: wychowawczą, służącą kształtowaniu postaw, oraz integrującą w narodowym oporze wobec nasilającej się w początkach XX w. w zaborze pruskim polityki germanizacyjnej. Pozytywiści, w zgodzie z duchem swej epoki, mocniej akcentowali u bohaterów legendarnych gospodarne i umiejętne rządy, u neoromantyków następował już zwrot w stronę ideałów wolności i poświęcenia dla narodowej sprawy. Tylko nieliczni dawali wyraźniej do zrozumienia, że oparte na najdawniejszych przekazach wnioski są wielce niepewne.
Źródło:
Res Historica; 2018, 45
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiktor Czermak i lwowska edycja Śpiewów historycznych Juliana Ursyna Niemcewicza
Autorzy:
Hoszowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042755.pdf
Data publikacji:
2020-12-09
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
the Polish Society in Lwów
Wiktor Czermak
the Historical Songs by Julian Ursyn Niemcewicz
Polish historiography at the turn of the nineteenth and twentieth centuries
Macierz Polska we Lwowie
Śpiewy historyczne Juliana Ursyna Niemcewicza
historiografia polska przełomu XIX i XX w.
Opis:
Pisane w latach 1808–1813 oraz wydane w 1816 r. Śpiewy historyczne Juliana Ursyna Niemcewicza odegrały ważną rolę w okresie porozbiorowym, antycypując późniejsze wezwanie do pisania historii „ku pokrzepieniu serc”. W dobie neoromantyzmu historyczne pieśni o chwalebnych wydarzeniach z dziejów Polski wykorzystywano dla włączania warstw plebejskich w obręb narodowej wspólnoty. Założona w 1883 r. przez Józefa Ignacego Kraszewskiego Macierz Polska we Lwowie wydała w połowie lat 90. XIX w. poetycką część dziełka Niemcewicza, uzupełnionego o biografię poety, publicysty, historyka i polityka oraz dodane do jego wierszy objaśnienia, których autorem był związany z Uniwersytetem Jagiellońskim absolwent Uniwersytetu Lwowskiego, Wiktor Czermak (1863–1913).
Written in 1808–1813 and published in 1816, the Historical Songs by Julian Ursyn Niemcewicz played a significant role in the post-partitioned era, anticipating later calls for writing history to keep up the nation’s spirits. In the neoromantic era Niemcewicz’s Songs, which recount glorious events of Polish history, were used as a means of educating the peasants to help them become politically conscious members of the national community. In the mid-1890s the Polish Society in Lwów, founded in 1883 by Józef Ignacy Kraszewski, published a poetic part of Niemcewicz’s work. The poems were published along with commentaries from Wiktor Czermak (1863–1913). Affiliated to the University in Kraków, Czermak was a graduate of the Lwow University. The publication also contains a biography of Niemcewicz – the poet, the historian, the politician and the publicist.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2020, 12; 25-50
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wołosi w średniowiecznej Bułgarii w badaniach uczonych bułgarskich (XX–XXI w.)
Vlachs in medieval Bulgaria in the research of Bulgarian scholars (20th–21st centuries)
Autorzy:
Leszka, Mirosław
Marinow, Kirił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1490819.pdf
Data publikacji:
2021-07-16
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Vlachs
Bulgarians
Asanids
Second Bulgarian Tsardom
Bulgarian historiography
Wołosi
Bułgarzy
Asenidzi
Drugie Carstwo Bułgarskie
bułgarska historiografia
Opis:
Do wrażliwych problemów naukowych, na które nakładają się czasami współczesne animozje o podłożu nacjonalistycznym, należy kwestia miejsca i znaczenia w dziejach średniowiecznej Bułgarii ludu określanego w źródłach z epoki mianem Wołochów. Gros rozważań dotyczących tego tematu koncentruje się na wydarzeniach związanych z restytucją państwowości bułgarskiej pod koniec XII w., po niemal 170 latach od jej likwidacji przez Bizantyńczyków i dotyczy charakteru etnicznego zarówno przywódców rebelii przeciwko władzy bizantyńskiej, uczestników tejże oraz nowopowstałego państwa. Historiografia bułgarska okresu XX–XXI w. wypracowała dwa zasadnicze stanowiska wobec kwestii znaczenia i roli tzw. Wołochów i Wołochii w powstaniu i dziejach Drugiego Państwa Bułgarskiego. Pierwsze z nich, reprezentowane przez uczonych tej miary co Wasił Złatarski, Genowewa Caknowa-Petkowa, Borisław Primow, Nikołaj Markow, uznaje realny udział etnicznych Wołochów w restytucji państwowości bułgarskiej, drugie natomiast, przyjęte przez historyków pokroju Petyra Mutafcziewa, Iwana Dujczewa, Iwana Bożiłowa, Georgiego Bakałowa, Georgiego Nikołowa, Aleksandra Nikołowa czy Terweła Popowa, bądź całkowicie neguje ich rzeczywistą obecność w gronie powstańców, bądź skrajnie ją marginalizuje. Co zrozumiałe, żaden z uczonych bułgarskich nie jest skłonny przychylić się do popularnej wśród historyków rumuńskich tezy o wiodącej roli etnicznych Wołochów w restytucji państwa bułgarskiego pod koniec XII stulecia. Nawet zwolennicy ich realnego udziału w tym przedsięwzięciu, w tym szukający kompromisowej formuły Primow, czy wyraźnie starający się przedstawić w pełni obiektywny ogląd sytuacji Markow albo nie zgadzają się z hipotezą o wołoskim rodowodzie przywódców powstania, albo nie decydują się na sformułowanie jasnej konkluzji w tej materii. Oczywiście, poglądy badaczy skupionych wokół każdego z wyżej wskazanych stanowisk rozmijają się ze sobą w szeregu szczegółach, z drugiej zaś strony wszystkich omawianych historyków, z jednym wyjątkiem (Markow), a zatem z obu grup, łączy dość podobna argumentacja, podkreślająca bezapelacyjność bułgarskiego charakteru zarówno sił napędowych rebelii przeciwko władzy bizantyńskiej jak i odnowionego państwa. Gros tej argumentacji sformułowana została jeszcze w okresie międzywojennym (Złatarski, Mutafcziew) i czasach trwania Drugiej Wojny Światowej. (Dujczew), by następnie zostać powieloną i w pewnych kwestiach nieco wzbogaconą przez kolejne pokolenia historyków. 
The question of the place and role of the people referred in sources as Vlachs constitutes one of the most sensitive scientific problems. Sometimes they are influenced by contemporary nationalistic animosities. Most of the deliberations concerning this topic focus on the events connected to the restitution of Bulgarian statehood at the end of the 12th century, almost 170 years after its liquidation by the Byzantines. There are differences about the ethnic character of the leaders of the rebellion against the Byzantine power and its participants. The Bulgarian historiography of the 20th–21st century has developed two basic attitudes on the question of the meaning and role of the so-called Vlachs and Wallachia in the creation and history of the Second Bulgarian State. The first one is  represented by scholars such as Vasil Zlatarski, Genoveva Cankova-Petkova, Borislav Primov, Nikolai Markov. They recognize the participation of ethnic Vlachs in the restitution of Bulgarian statehood. The second attitude (Petar Mutafchev, Ivan Dujchev, Ivan Bozhilov, Georgi Bakalov, Georgi Nikolov, Alexander Nikolov or Tervel Popov) completely negates their real presence among the insurgents or marginalizes it to the extreme. Moreover, none of the Bulgarian scholars are inclined to support the thesis popular among Romanian historians about the leading role of ethnic Vlachs in the restoration of the Bulgarian state at the end of the 12th century. Even the proponents of their real participation in this endeavor, including Primov, who is looking for a compromise formula, or Markov, who is clearly trying to present a fully objective view of the situation, either disagree with the hypothesis of the Wallachian lineage of the uprising’s leaders or choose not to formulate a clear conclusion on the matter. Of course, the views of scholars around each of these positions diverge in a number of details. On the other hand, all the historians in question (with one exception - Markov), hence, the representatives of both groups, share a rather similar argumentation, emphasizing the unquestionable Bulgarian character of both the driving forces behind the rebellion against the Byzantine power and the restored state. Most of this argumentation was formulated in the interwar period (Zlatarski, Mutafchev) and during the Second World War (Dujchev), and was later reproduced, and in some respects, slightly expanded by subsequent generations of historians. 
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 1; 225-252
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od „burżuazyjnego nacjonalisty” do „faszysty”: marksistowska recepcja twórczości Mychajła Hruszewskiego w pierwszym trzydziestoleciu XX wieku
Autorzy:
Telwak, Witalij
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689998.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Mykhailo Hrushevsky
reception
Ukrainian historiography
Russian historiography
Marxism
Mychajło Hruszewskyj
recepcja
ukraińska historiografia
rosyjska historiografia
marksizm
Opis:
This article investigates the reception of M. Hruszewski’s work by the Russian and Ukrainian Marxist historiography in the first three decades of the twentieth century. It aims to retrace the main lines along which Hruszewski’s work was interpreted. For a long time Soviet sociologists, while condemning the scholar’s political affiliation in the past, managed to steer clear of misrepresenting his views and tolerated the interpretation of historical process he advanced. Appreciating his work, they relied on his findings for illustrating their own theses. However, beginning in the 1920s, as the country’s socio-political situation worsened, the process of Ukrainization grew weaker, the academic world became increasingly affected by the totalitarian ideology and the new young Marxist cadres, raised in the spirit of ideological intransigence, began to enter the political scene, Hruszewski’s work came under growing criticism. The analysis of the available material clearly shows that Soviet scholars, in passing the critique of Hruszewski’s views, offered an ideologically distorted picture of his work.
W pracy poddano analizie recepcję twórczości Mychajła Hruszewskiego w marksistowskiej historiografii rosyjskiej i ukraińskiej pierwszego trzydziestolecia XX w. Wskazano główne tendencje interpretacyjne dorobku naukowego tego historyka, dowodząc, że wzrost krytycznych opinii na jego temat był następstwem dogmatyzacji życia naukowego w państwie radzieckim.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2016, 8
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kraje bliskie – kraje dalekie. Polsko-szwajcarskie analogie wolnościowe w XIX/XX w.
Autorzy:
Bednarz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041209.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Switzerland
Polish-Swiss relations of the 19th and 20th centuries
historiography
Szwajcaria
stosunki polsko-szwajcarskie XIX XX w.
historiografia
Opis:
The French Revolution became an inspiration for freedom movements not only in France itself, but also beyond its borders. The ideals expressed in the Declaration of the Rights of the Man and of the Citizen also animated revolutionary and national liberation movements in Switzerland and on Polish soil throughout the long 19th century. The historiography of both countries tends to attribute a special role to Switzerland for the Polish idea of independence, as a country that is a refuge of freedom. The Poles deprived of it were to benefit from the support of the Swiss in their efforts to regain independence. However, there is limited confirmation for this finding in historical facts. They prove that despite the common beginning of the liberal ideas of the 19th century, as the French Revolution can be considered, the social history of the Swiss and Poles ran along completely different paths. Different understandings of the idea of freedom and divergent methods of its realization with simultaneous mental differences between the two nations make it clear that this Alpine country could only to a limited extent fulfil the role of an asylum for Polish independence thought. Even after Poland regained statehood, the differences between the two nations did not disappear, which is illustrated by selected issues from the history of the 20th century. The narrative of Swiss-Polish relations adopted by Polish historiography requires a certain revision, taking into account the indicated differences in the understanding and realization of the idea of freedom, which both nations have demonstrated over both centuries.
Rewolucja francuska stała się inspiracją do zrywów wolnościowych nie tylko w samej Francji, ale także poza jej granicami. Ideały wyrażone w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela animowały ruchy rewolucyjne i narodowowyzwoleńcze także w Szwajcarii oraz na ziemiach polskich w przeciągu całego długiego wieku XIX. Historiografia obu krajów skłonna jest przypisywać Szwajcarii szczególną rolę dla polskiej myśli niepodległościowej, jako kraju będącego ostoją wolności. Pozbawieni jej Polacy mieli korzystać ze wsparcia Szwajcarów w swych dążeniach obliczonych na odzyskanie niepodległości. Konstatacja ta znajduje jednak ograniczone potwierdzenie w faktach historycznych. Udowadniają one, że pomimo wspólnego początku idei liberalnych XIX w., za jaki można uznać rewolucję francuską, dzieje społeczne Szwajcarów i Polaków biegły zupełnie odmiennymi torami. Różne rozumienie idei wolności oraz rozbieżne metody jej realizacji przy jednoczesnych różnicach mentalnych występujących pomiędzy oboma narodami każą skonstatować, że ten alpejski kraj tylko w ograniczonym stopniu mógł spełniać rolę azylu dla polskiej myśli niepodległościowej. Także po odzyskaniu przez Polskę bytu państwowego nie zanikły różnice dzielące oba narody, co obrazują wybrane zagadnienia z zakresu historii XX w. Przyjęta przez polską historiografię narracja stosunków szwajcarsko-polskich wymaga pewnej rewizji, uwzględniającej wskazane odmienności w rozumieniu i realizacji idei wolności, którą wykazywały się oba narody na przestrzeni obu wieków.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 233-259
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje Rosji przełomu XIX-XX : [lata 1894-1917] w historiografii polskiej dwudziestolecia 1960-1980
Autorzy:
Wojciechowski Mieczysław.
Powiązania:
Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Historia 1985, z. 20, s. 203-223
Data publikacji:
1985
Tematy:
Rewolucja 1917 r. lutowa historiografia
I wojna światowa (1914-1918)
Historiografia
Rewolucja październikowa (1917)
Wojna domowa w Rosji (1917-1923)
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Między Hilferuf a Lug i Trug – spór o interpretację początków państwa krzyżackiego w Prusach w historiografii XIX i pierwszej połowy XX wieku
Autorzy:
Dorna, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042765.pdf
Data publikacji:
2020-12-09
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
historiografia polska
historiografia niemiecka
państwo zakonu krzyżackiego w Prusach
Polish historiography
German historiography
Teutonic Order State in Prussia
Opis:
Tematem prezentowanego artykułu jest spór o interpretację mechanizmów powstania na przełomie lat 20. i 30. XIII w. państwa zakonu krzyżackiego w Prusach, jaki toczył się pomiędzy polską i niemiecką historiografią, a także wewnątrz polskiej historiografii, w XIX i w pierwszej połowie XX w.
This article offers an account of a dispute between Polish and German historians (and to a lesser extent among Polish historians themselves) over the process of establishing the Teutonic Order State in Prussia at the turn of 1220s–1230s. The dispute broke out in the nineteenth and continued into the first half of the twentieth century.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2020, 12; 97-118
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polonika kościelne XIX i XX wieku w Archiwach Watykańskich (Rzymskich): (wykorzystane i do wykorzystania)
Autorzy:
Synowiec, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044676.pdf
Data publikacji:
1978
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
XIX wiek
XX wiek
archiwum
zbiory
historiografia
Rzym
Watykan
19th century
20th century
archive
repertory
historiography
Rome
the Vatican City
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1978, 37; 293-297
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół historii rodzinnych. Historiograficzny fenomen kronik rodzinnych w XIX i XX wieku
Autorzy:
Julkowska, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690028.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
historie rodzinne
historiografia
narracje prywatne
kronika rodzinna
family histories
historiography
private narratives
family chronicle
Opis:
Artykuł koncentruje się na problemie kronik rodzinnych i ich cech konstytutywnych. Kroniki rodzinne są jedną z form narracji prywatnych, poświęconych historii rodzinnej, która ze względu na podstawę źródłową i warsztatową bliska jest pracom uznawanym przez historiografię. Zagadnienie omówione zostało na przykładach kronik dwudziestowiecznych w szerszym kontekście innych form gatunkowych należących do kategorii historii rodzinnych.
This article centres on the issue of family chronicles and their distinctive features. The chronicles fall into the category of private narratives dealing with family history which, in view of the sources and research rules on which they are based, come close to works recognized as falling within the field of historiography. Drawing on examples of twentieth-century chronicles, the author analyses the issue in the broad context of other genre forms belonging to the category of family histories.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2019, 11
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Douglas MacArthur w historiografii USA
Douglas MacArthur in the US Historiography
Autorzy:
Polit, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233736.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
historia XX wieku
Stany Zjednoczone
Douglas MacArthur
historiografia
20th-century history
United States
historiography
Opis:
Generał Douglas MacArthur, jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci w historii USA w XX w., do końca służby wojskowej (1951) był przeważnie wysławiany jako dowódca i orędownik demokracji. Następnie pojawiły się wątpliwości, a w dobie dominacji tzw. Nowej Lewicy odmówiono mu wszelkich osiągnięć na polu tak wojskowym, jak i militarnym. Ujawnienie nowych dokumentów u schyłku XX w. przyniosło stopniową i przynajmniej częściową rehabilitację.
General Douglas MacArthur, one of the most controversial figures in the twentieth-century history of the United States, was, until the end of his military service (1951), mostly praised as an army commander and champion of democracy. Then, doubts arose, and in the era of the dominance of the so-called New Left, he was denied all achievements in the military fields. The disclosure of new documents at the end of the twentieth century brought a gradual and at least partial rehabilitation of his person.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2022, 54, 2; 177-195
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies