Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "glass vessels" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Yahorlyk Workshop, Core-Formed Vessels, and the “Natron Glass Revolution” in the North Pontic Region
    Autorzy:
    Kolesnychenko, Anzhelika M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/972777.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    beads, natron glass, social organization of production, Archaic Greeks in the northern Pontic area
    paciorki, szkło sodowe, organizacja produkcji Grecy nad Morzem Czarnym, okres archaiczny
    Opis:
    The archaic Greek settlement of Yahorlyk, in southern Ukraine, has yielded abundant evidence for glass-working. This paper reports the results of de novo chemical analyses of glass beads from the site excavated in the 1980s in the context of state-of-art concepts of Early Iron Age glass production in Europe. Yahorlyk craftsmen employed two main types of glass: natron-based glass for biconical beads, plant-ash glass and glass with low magnesium and high potassium content for eye-beads. In some cases the component parts of a single bead were made from glass of different chemical types. Yahorlyk beads were widespread in ancient Greek and barbarian contexts. By comparing this distribution pattern with that for clearly imported products (core-formed vessels), the author concludes that originality of Yahorlyk glass-working may result from its orientation towards two markets: those of Archaic Greece and Early Scythia.
    W trakcie badań archeologicznych na terenie greckiej osady z okresu archaicznego w miejscowości Jahorłyk, południowa Ukraina, natrafiono na bogate materiały świadczące o lokalnej produkcji szkła. W artykule zaprezentowano wyniki analiz chemicznych szklanych paciorków tamże znalezionych. Analizy wykonano w latach 1980-tych. Stwierdzono, że rzemieślnicy działający w osadzie wykorzystywali dwa rodzaje szkła – szkło sodowe oraz szkło z niewielką ilością magnezu i dużą zawartością potasu. Jedynie pojedyncze okazy wykonano z innego szkła. Zważywszy kierunki dystrybucji szklanych paciorków, które powstały w osadzie, zaproponowano, aby wskazaną dwoistość rodzaju szkła, z którego wykonano paciorki, tłumaczyć potrzebami odbiorców – Greków i Scytów.
    Źródło:
    Acta Archaeologica Lodziensia; 2018, 64; 45-57
    0065-0986
    2451-0300
    Pojawia się w:
    Acta Archaeologica Lodziensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielofunkcyjne warstwowe materiały kompozytowe na kadłuby wybranych jednostek eksploatowanych w warunkach żeglugi śródlądowej
    Multifunctional laminated composite materials of hulls of selected vessels operated in inland shipping conditions
    Autorzy:
    Grabian, J.
    Ślączka, W.
    Przetakiewicz, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/196170.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    żegluga śródlądowa
    kadłub
    materiały wielofunkcyjne
    materiały wielowarstwowe
    kompozyt polimerowo-szklany
    piana aluminiowa
    inland shipping
    hull
    multifunctional materials
    multilayer materials
    composite polymer-glass
    aluminum foam
    Opis:
    Artykuł przedstawia badania wstępne dotyczące wielowarstwowego materiału kompozytowego spełniającego postawione wymagania dotyczące budowy kadłubów wybranych jednostek pływających, przeznaczonych do żeglugi śródlądowej. Dokonano analizy i opisano warunki eksploatacyjne jednostek pływających śródlądowych, ze szczególnym naciskiem na bezpieczeństwo i koszty obsługi eksploatacyjnej jednostek. Zaproponowano sposób zwiększenia bezpieczeństwa użytkowania jednostki przez wprowadzenie wielowarstwowego materiału ograniczającego możliwości rozszczelnienia kadłuba w przypadku uderzenia o obiekty znajdujące się pod wodą. W celu badań porównawczych określono warunki przyjętej technologicznej próby zginania oraz wymagania dotyczące wielowarstwowych płyt próbnych. Wytworzono trój- i czterowarstwowe płyty próbne o grubości 14-30 mm, wykorzystując: kompozyty zawiesinowe na bazie żywicy epoksydowej zbrojone cząstkami ceramicznymi, kompozyty na bazie żywicy poliestrowej zbrojone uporządkowanym włóknem szklanym oraz piany metalowe na bazie aluminium oraz kompozytu aluminiowo-ceramicznego. Przedstawiono wyniki wstępnych badań dotyczących odporności płyt próbnych na zginanie w warunkach przyjętej próby technologicznej, a także odporności na ścieranie. Odniesiono się do możliwości wytwarzania tak skomponowanych materiałów warstwowych w warunkach znanej, szeroko stosowanej technologii formowania elementów kształtowych z kompozytów polimerowo-szklanych w formach negatywowych. Doprecyzowano typ śródlądowych obiektów pływających, wykazując zalety i celowość stosowania tych materiałów.
    The article presents the preliminary tests of a multilayer composite material that meets design requirements for hulls of some vessels intended for inland navigation. In the analysis and description of operating conditions of inland vessels a particular focus was put on the safety and operational costs of the vessels. The solution proposed to increase operational safety consists in introducing a multilayer material that limits the loss of hull integrity in the case a vessel hits an underwater object. For comparative studies, the conditions of the adopted technological bending test were defined along with requirements for multilayer test plates. Plates produced for the tests were three- and four-layered 14-30 mm thick plates made of three materials: epoxy resin-based suspension composites reinforced with ceramic particles, polyester resin-based composites reinforced with ordered fiberglass and metal foams based on aluminium and aluminium-ceramic epoxy. The preliminary research results include the resistanceof test plates to bending in the adopted technological test conditions and abrasive resistance. Particular reference was made to the manufacturing of so composed layered materials applying a known and widely used process of forming profiled elements of polymer-glass composites in negative moulds. The type of inland vessel was more precisely indicated, along with advantages and purpose of using the materials under consideration.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika; 2018, z. 90 [298], 3; 297-308
    0209-2689
    2300-5211
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szkło naczyniowe z klasztoru oo. Dominikanów w Brześciu Kujawskim, województwo włocławskie
    Glass vessels from the Dominican monastery at Brześć Kujawski, Włocławek province
    Autorzy:
    Andrzejewska, Aldona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/941889.pdf
    Data publikacji:
    1996
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    The excavations of the post-Dominican complex et Brześć Kujawski have yielded 257 glass fragments from which 76 vessels have been partly reconstructed. They include 52 narrow-neckcd bottles, 15 bell-shaped beakers, 2 jugs, 2 glasses and 4 pharmaceutic ampoules. All vessels came from layers linked with demolition and building works carried out by the monks at the close of the 18th up to the thirties of the 19th century. On the basis of stratigraphical sequence, associated finds, typological characteristics and results of chemical analyses it has been possible to assign the vessels in question to the period from the close of the 18th to the first half of the 19th century. The analysis of the chemical composition of the glass indicates that most vessels were made of sodium-calcium-potassium-magnesium glass. The ratio of particular alcaline components points to the use of raw material derived from the ashes of halophytes and of continental plants as well. Potassium glass is commonly regarded as a characteristic product of our lands. As the occurrence of the bell-beakers is also confined to Polish sites it is justifiable to assume that sodium glass has been produced in Poland at least since the end of the 18th century. Sodium glass could be made from material derived from halophytes growing in the regions of inland salt oans. The same applies to the bottles made according to sodium-calcium- potassium-magnesium recipes. Since the number of analyses of glass composition, made for selected samples, is still inadequate, errors may creep into the findings. As an example we can quote here the results of the analysis of the Brześć beakers inconsistent with data known from literature. Forest glass-works were active over the whole northern and central Europe, and so they would also produce potassium glass obtaining alcaline raw material from the ashes of ferns. Potassium bottles were also produced in France, England and other countries of that zone. Findings оГ the studies on the composition and production not only o f Polish but also of Europea glass should be tested.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 1996, 20
    0208-6034
    2449-8300
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Preliminary Typology of Glass Vessels from the So-Called Hellenistic House, Explored by the Polish Archaeological Mission in Nea Paphos (Cyprus)
    Autorzy:
    Mazanek, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/484109.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
    Tematy:
    glass vessels
    typology
    Nea Paphos
    Hellenistic Cyprus
    Roman Cyprus
    Opis:
    In this article the author presents the repertoire of glass vessels found during excavations carried out in the so-called Hellenistic House in Nea Paphos at Cyprus. Field works in this area have been lead by the Polish Mission in the years 1986–1997 and 2007–2009. The paper supplies at first, in a form of a short table an overview of excavation in the Hellenistic House (HH). Next comes a catalogue of diagnostic fragments of glass vessels divided in provisional groups A to N. Attributions to these groups were made in terms of vessels’ shapes, their purpose and the way they were made. Where it proved possible, parallels from other Cypriot archaeological sites and other areas of the Roman Empire were introduced. While researching through the Paphos HH material, the author has not found any possibly unique distinctive feature for glass vessels unearthed on Cyprus: all forms of glass vessels from HH were widespread throughout the whole Mediterranean area under the Roman rule.
    Źródło:
    Études et Travaux (Institut des Cultures Méditerranéennes et Orientales de l’Académie Polonaise des Sciences); 2014, 27; 279-321
    2084-6762
    2449-9579
    Pojawia się w:
    Études et Travaux (Institut des Cultures Méditerranéennes et Orientales de l’Académie Polonaise des Sciences)
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Późnośredniowieczne naczynia z Międzyrzecza. Przyczynek do studiów nad pochodzeniem i użytkowaniem wyrobów szklanych
    Contribution to studies on the use and origin of late medieval glass vessels . Vessels from Międzyrzecz
    Autorzy:
    Sawicka, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038020.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    late Middle Ages
    Międzyrzecz
    gord
    glass vessels
    potassium glass
    Opis:
    In the late medieval settlement layers of the gord in Międzyrzecz, a small collection of glass vessels was excavated. Several forms of tableware were reconstructed and research was conducted into the chemical composition of the glass. The examined piece of a vessel and the glass is potassium glass which comes in two varieties: calcium-potassium-magnesium-silica (CaO-K2O-MgO-SiO2) and calcium-potassium-magnesium-aluminium-silica (CaO-K2O-MgO-Al.2O3-SiO2). The forms of the vessels and the chemical composition of the examined glass indicate the basic goods manufactured in Central Europe.
    Źródło:
    Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2019, 60; 371-392
    0080-9993
    Pojawia się w:
    Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Medieval glass vessels from the necropoliss excavations of the XI-XIII cent. on the territory of the St. Sophia Cathedral in Kyiv: restoration researches
    Średniowieczne naczynia szklane odkryte na cmentarzu z XI_XIII wieku na terenie katedry św. Zofii w Kijowie: badania konserwatorskie
    Autorzy:
    Korniienko, Viacheslav
    Strykhar, Maksym
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/532235.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
    Tematy:
    Sophia of Kyiv
    restoration
    archaeological glass
    glass funnel beakers
    burials
    Sobór Mądrości Bożej
    Sobór Sofijski
    renowacja
    szkło w archeologii
    szklane puchary lejkowate
    pochówki
    Opis:
    Przeprowadzone przez autorów artykułu badania konserwatorskie i restauratorskie pozwoliły przywrócić pełną formę pięciu szklanym pucharom odkrytym podczas badań archeologicznych na terenie Narodowego Rezerwatu „Sofia Kijowska” w 2014 roku. Przeprowadzone analizy chemiczne pozwoliły ustalić, że cztery z nich należą do grupy wyrobów z cienkiego żółtawego przezroczystego szkła krzemowo-ołowiano-potasowego, a jeden — do wyrobów ze szkła ołowiowego. Umożliwi to w przyszłości dokładnie ustalić miejsce i czas produkcji tych naczyń oraz określić, w jaki sposób trafiły do Kijowa. Wszystkie pięć pucharów znaleziono w miejscach pochówku, na wysokości nóg zmarłych. Daje to podstawy do powiązania kontekstu archeologicznego z chrześcijańskim rytuałem pogrzebowym, podczas którego naczynia z olejem umieszczano w trumnie u stóp zmarłych. W tym celu nie używano specjalnych przyborów, lecz wykorzystywano te stosowane w życiu codziennym, na co wskazują odkrycia podobnych przedmiotów podczas wykopalisk w świątyniach lub budynkach mieszkalnych w różnych miejscach Rusi-Ukrainy. Jednocześnie możemy przyjąć, że takie naczynia występowały w skandynawskiej praktyce rytualnej we wcześniejszym czasie, gdy pito z nich wino rytualne, a następnie były one rozbijane i zostawały umieszczone w grobie. Takie powiązanie może wyjaśniać obecność szklanych pucharów w grobach na terytorium dziedzińca sofijskiego, których części nie są zdeponowanymi w całości naczyniami, odkrywanymi w postaci ułamków zalegających tuż obok siebie, lecz stłuczką rozmieszczoną swobodnie w obrębie jam grobowych.
    Źródło:
    Studia Lednickie; 2018, 17; 141-160
    0860-7893
    2353-7906
    Pojawia się w:
    Studia Lednickie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kruchy luksus. Dwa niezwykłe rzymskie naczynia szklane z Czarnówka na Pomorzu Wschodnim
    Fragile Luxury. Two Extraordinary Roman Glass Vessels from Czarnówko in Eastern Pomerania
    Autorzy:
    Schuster, Jan
    Andrzejowski, Jacek Andrzejowski
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28328245.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
    Tematy:
    Pomorze
    kultura wielbarska
    okres wpływów rzymskich
    Czarnówko
    naczynia szklane
    szklane ryby
    grupa bird and flower
    Pomerania
    Roman Iron Age
    Wielbark culture
    glass vessels
    glass fish
    bird and flower group
    Opis:
    W 2015 roku w Czarnówku na Pomorzu Wschodnim odkryto dwa wyjątkowe rzymskie naczynia szklane. Stanowisko – duże, liczące ponad 2000 grobów cmentarzysko z młodszego okresu przedrzymskiego i okresu wpływów rzymskich – położone jest na nadzalewowym tarasie rzeki Łeby w pobliżu Lęborka, ok. 25 km od dzisiejszego wybrzeża Bałtyku (Ryc. 1). <br></br> Obok przeciętnie lub ubogo wyposażonych grobów ciałopalnych i inhumacyjnych odkryto tam kilka obiektów kultury wielbarskiej, które ze względu na bogate wyposażenie określić można mianem „książęcych”. Należy do nich także obiekt 1793 – grób z pochówkiem inhumacyjnym złożonym w trumnie kłodowej. Bezpośrednio nad tym obiektem stał budynek, którego betonowa płyta fundamentowa nakrywała i, paradoksalnie, ochraniała sam grób, mimo iż podczas prac budowalnych zapewne zniszczono najwyższe warstwy jego wypełniska. Zachowany strop grobu odsłonięto na głębokości ok. 40‒50 cm poniżej dzisiejszego poziomu gruntu. Zorientowana po osi N-S jama grobowa naruszona została przez starożytny wkop wtórny, który niemal całkowicie zniszczył jej centralną i południową część. We wkopie znaleziono fragmenty ceramiki, zapinkę ze stopu miedzi, kilka paciorków szklanych i bursztynowych, przęślik gliniany i fragment igły/szpili ze stopu miedzi, a także niewielkie skupisko przepalonych kości ludzkich (być może kobiety); na dnie jamy, na krawędzi trumny kłodowej leżał trójwarstwowy grzebień z poroża i kolejny przęślik. Wkop zawalono trzema dużymi głazami i kilkunastoma mniejszymi kamieniami, które pierwotnie mogły zalegać w górnych warstwach wypełniska właściwej jamy grobowej (Ryc. 2:A–C). <br></br> Oba naczynia szklane ‒ puchar na nóżce i butla w kształcie ryby – odsłonięto w północnej, nienaruszonej części jamy grobowej. Obok nich stały dwa lepione ręcznie naczynia gliniane, na S od nich leżała srebrna zapinka oraz kilka paciorków szklanych i bursztynowych. Odkryte tu in situ ułamki szkliwa zębów wskazują, że zwłoki skierowane były głową na północ (Ryc. 2:D). <br></br> Naczynia z obiektu 1793 są znaleziskami wyjątkowymi, tak z uwagi na ich klasę i rzadkość występowania podobnych wyrobów, jak i fakt, iż są pierwszymi naczyniami swoich typów odkrytymi w środkowo- i północnoeuropejskim Barbaricum. <br></br> Szklany puchar na nóżce wzoru Isings 86 (Ryc. 3) wykonany jest w technice swobodnego dmuchania. Bezbarwne szkło, pierwotnie przejrzyste, zmętniało pod wpływem chemicznych procesów glebowych. Krawędź jest wychylona na zewnątrz a niemal cylindryczny korpus zwęża się ku dołowi. Pod wylewem korpus naczynia okala nitka z półprzejrzystego szkła niebieskiego. Główną dekorację stanowi fryz złożony z sześciu białych (nieprzezroczystych) i sześciu niebieskich (półprzezroczystych) aplikowanych aplikacji w kształcie ptaków wodnych, wykonanych ze spłaszczonych szklanych kęsów, ułożonych w ukośnych rzędach (na przemian niebieskich i białych). Ptaki zostały spłaszczone narzędziem o kratkowanej powierzchni. Pod tym fryzem znajduje się rząd czterech ornamentów z falistej nitki – trzech niebieskich i jednego białego. Wysokość naczynia wynosi 22,4 cm, średnica wylewu 9,0 cm, średnica stopki 7,3 cm; naczynie ma pojemność ok. 1,0–1,1 l. Drugie naczynie to butla w kształcie ryby wzoru Isings 95a (Ryc. 4), także wykonana w technice swobodnego dmuchania. Szkło jest jasnozielone, półprzezroczyste, miejscami z liniami małych pęcherzyków powietrza. Ogon ryby, wykonany poprzez spłaszczenie szkła szczypcami lub podobnym narzędziem, jest lekko wygięty ku górze. W okrągłym pyszczku znajduje się otwór; nieznaczny, pierwotny odprysk szkła w tym miejscu jest ‒ poza utratą czubka piątego ząbka płetwy grzbietowej ‒ jedynym uszkodzeniem naczynia. Białe faliste nitki z nieprzezroczystego szkła (trzy po lewej stronie, cztery po prawej) wyobrażają skrzela, z takiego samego szkła sporządzono długą płetwę grzbietową i małe płetwy: piersiową, brzuszną i odbytową, zaś oczy w postaci półkulistych guzków – ze spiralnie wymieszanego niebieskiego szkła przezroczystego i czerwonego nieprzezroczystego. Długość naczynia 22,3 cm, największa szerokość 5,8 cm, wysokość (bez płetw) 6,7 cm, waga 129 g; naczynie ma pojemność ok. 225 ml. <br></br> Oba naczynia zdobione są nakładanymi szklanymi nitkami, należą więc do dużej grupy tzw. snake-thread glass (Germ. Schlangenfadengläser). Na ziemiach polskich grupa ta najczęściej reprezentowana jest przez puchary typu Eggers 189. Przyjmuje się, że technika zdobienia nitkami wężowatymi wywodzi się ze Wschodu, skąd pod koniec II lub na początku III wieku CE zapożyczona została przez rzemieślników szklarskich działających w na Zachodzie. Naczynia szklane z wężowatymi nitkami z (południowo-) wschodniego regionu Morza Śródziemnego są w większości bezbarwne lub zielonkawe, a ich aplikacje nie odbiegają kolorem od szkła bazowego. Druga grupa snake-thread glasses pochodzi z prowincji Germania inferior, gdzie prześledzić można ich ewolucję od naczyń bezbarwnych z takimi samymi nitkami do naczyń bezbarwnych, ale dekorowanych nitkami kolorowymi; często nitki tych naczyń są karbowane. Trzeci zespół naczyń z nitkami wężowatymi tworzą szkła z Panonii (Ryc. 13). Szkło bazowe i aplikacje naczyń tej grupy są często bezbarwne lub zielonkawe, ale zdarzają się też nitki niebieskie i białe. Znaleziska z Panonii datowane są głównie na pierwszą połowę III wieku CE. <br></br> Właśnie w tej ostatniej grupie znaleźć można najlepsze odpowiedniki dla przedstawień ptaków na pucharze z Czarnówka, należącego do tzw. flower and bird group (Ryc. 8); także widoczny na tym naczyniu odcisk w kształcie szachownicy uważany jest za jedną z charakterystycznych cech panońskich szkieł grupy flower and bird. Fragmenty szkieł z bezbarwnymi ptakami z odciskami wzoru tzw. plastra miodu znamy z Carnuntum (Petronell-Carnuntum, Austria), fragmenty z jasnozielonego i białego szkła, w jednym wypadku z niebieskim ptakiem (wszystkie z motywem plastrów miodu) z Intercisa (Dunaújváros, Węgry), a fragment z bezbarwnego szkła z niebieskim, nieprzezroczystym ptakiem o płaskiej powierzchni z Brigetio (Komárom-Szőny, Węgry). Nota bene, właściwie jedynymi panońskimi naczyniami z przedstawieniami ptaków są właśnie puchary. I wreszcie z Panonii znana jest również dekoracja z niebieskich nitek, jak w dolnym fryzie na pucharku z Czarnówka. Przyjąć więc można za najbardziej prawdopodobne panońskie pochodzenie tego pucharka. <br></br> Butla ta jest jednym z najlepiej zachowanych naczyń w kształcie ryby na świecie. Podobne butle, różniące się kształtem i szczegółami, rozsiane są na całym terenie Imperium Rzymskiego, ale tylko jedna jest mniej lub bardziej dokładnie datowana (cmentarzysko przy Luxemburger Straße w Kolonii, grób 60), choć zwarty charakter tego zespołu wcale nie jest pewny. Z Kolonii pochodzą jeszcze dwa naczynia tego typu. W przeciwieństwie do ryby z Czarnówka naczynia kolońskie wykonano jednak w taki sposób, że mogą stać samodzielnie (Ryc. 11). Przyjmuje się, że są one flakonami na perfumy, i najpewniej taka właśnie była pierwotna funkcja naczynia z Czarnówka. Właśnie „ryby” kolońskie są jego najbliższymi stylistycznymi odpowiednikami, najprawdopodobniej więc i ono została wykonane w prowincji Germania inferior, w Kolonii lub w okolicy tego miasta. <br></br> Sądząc po rozmiarach śladów trumny kłodowej, lokalizacji okruchów zębów, składzie inwentarza grobowego oraz identyfikacji przepalonych kości z wypełniska wkopu w jamę grobową jako najpewniej kobiecych, możemy wnioskować, że w grobie z Czarnówka pochowano dziewczynę lub młodą kobietę o wysokim statusie społecznym. Analiza elementów tego inwentarza, przede wszystkim obu zapinek, pozwala na precyzyjne datowanie pochówku, a tym samym obu naczyń szklanych. Srebrna, zdobiona pozłacaną folią srebrną i srebrnym beaded wire zapinka z ma kolankowaty kabłąk, wydatny grzebyk na główce i wysoką pochewkę (Ryc. 6:6). Odpowiada ona typowi Almgren 132, choć z uwagi na jubilerski, jednostkowy charakter wyrobu nie znajduje bezpośrednich analogii morfologicznych. Niemniej z terenu kultury wielbarskiej znamy kilka podobnie bogato zdobionych zapinek tego typu wykonanych ze stopów miedzi bądź – rzadziej – srebra i żelaza (Ryc. 12). Wszystkie pochodzą z zespołów z fazy B2/C1–C1a. Druga zapinka to „zwykła” fibula z wysoką pochewką ze stopu miedzi, najbliższa typom Almgren 193 i 202 (Ryc. 6:7). Podobne zapinki występują na terenie kultury wielbarskiej powszechnie także w fazie B2/C1–C1a. Nie wcześniej niż na tę fazę datować też trzeba paciorki: miniaturowe z pomarańczowego szkła opakowego typu TM53, rurkowate z przeźroczystego szkła bezbarwnego ze spiralnymi nitkami z opakowego szkła białego i czerwonego typu TM304z, mozaikowe typu TM366 i rurkowate o sześciobocznym przekroju z opakowego szkła niebieskiego typu Lind 16, a być może także duże kuliste z przeźroczystego szkła zielonego typu TM13 (Ryc. 7:8). „Czysto” późnorzymski jest wreszcie – na mocy definicji – trójwarstwowy grzebień z poroża (Ryc. 7:9). Pozostałe zabytki nie mają tak dobrych walorów datujących (paciorki szklane i bursztynowe typów TM 182, dwustożkowate grupy TM IV, beczułkowate paciorków bursztynowe typu TM392, gliniane miski typu XbA, pucharki typu XIIIB, wazki typu XIV; Ryc. 5, 7:8) bądź też nie mają ich w ogóle (igła/szpila ze stopu miedzi, przęśliki; Ryc. 7:10.11). Ostatecznie zatem uważamy, że pochówek z obiektu 1793 z Czarnówka można pewnie datować na stadium C1a młodszego okresu wpływów rzymskich, tj. na ostatnie dwie dekady II wieku lub na sam początek III wieku CE. <br></br> Nieliczne okazałe groby z tych czasów odkryte w basenie Morza Bałtyckiego, a zwłaszcza na Pomorzu, wydają się odzwierciedlać wydarzenia czasu wojen markomańskich i bezpośrednio po nich. Wydarzenia związane z tymi wojnami markomańskimi zmieniły w decydujący sposób polityczną topografię Germania magna. Powstały nowe ośrodki bogactwa i władzy, zaczęła się zmieniać struktura osadnicza, rozbudowano ponadregionalne sieci komunikacyjne elit, wyłoniły się nowe ponadplemienne koalicje. Z tych nowych warunków skorzystały m.in. społeczności północnej części Europy Środkowej i południowej Skandynawii, co odzwierciedla wzmożony napływ importów rzymskich na te tereny. Często docierały one z prowincji położonych nad środkowym Dunajem, przy czym starsze kontakty nie uległy zerwaniu, np. z Nadrenią. Oba te kierunki kontaktów zdają się znajdować swój indywidualny wyraz w naczyniach szklanych z obiektu 1793 w Czarnówku na Pomorzu Wschodnim.
    In 2015, two unique Roman glass vessels were discovered in Czarnówko, East Pomerania. The site – a large cemetery of more than 2,000 graves from the Late Pre-Roman Period and the Roman Period – is located on a fluvial terrace of the Łeba River near Lębork, about 25 km from the current Baltic Sea coast (Fig. 1). <br></br> In addition to averagely or poorly furnished cremation and inhumation graves, the site yielded several Wielbark culture features, which can be described as “princely” due to their rich grave goods. One of them is feature 1793 – a grave with an inhumation burial placed in a log coffin. The feature was located directly under a building whose concrete bedplate covered and, ironically, protected the grave itself, even though the uppermost layers of its fill were proba-bly destroyed during construction works. The preserved top level of the grave was uncovered at a depth of about 40−50 cm below the present-day ground level. Oriented along the N-S axis, the burial pit was disturbed by an ancient secondary cut, which almost completely destroyed its central and southern parts. Pottery fragments, a copper-alloy brooch, several glass and amber beads, a clay spindle whorl and a copper-alloy needle/pin fragment, as well as a small cluster of cremated human bones (possibly female) were found in the cut; at the bottom of the pit, a three-layer antler comb and another spindle whorl lay on the edge of a log coffin. The cut was piled with three large boulders and a dozen smaller stones, which may have originally been located in the upper layers of the fill of the grave pit proper (Fig. 2:A–C). <br></br> The two glass vessels – the footed beaker and the fish-shaped bottle – were uncovered in the intact northern part of the grave pit. Two hand-made clay ves-sels were standing nearby, while a silver brooch and several glass and amber beads were lying to the South. Fragments of tooth enamel discovered in situ indicate that the body was oriented with its head to the north (Fig. 2:D). <br></br> The vessels from feature 1793 are exceptional finds, not only because of their quality and the rarity of similar wares, but also due to the fact that they are the first vessels of their type discovered in central and northern European Barbaricum. <br></br> The footed glass beaker of Isings type 86 (Fig. 3) was made using the free-blowing technique. The colourless, originally transparent, glass has hazed as a re-sult of chemical soil processes. The edge is everted, and the nearly cylindrical body tapers downward. The body of the vessel is encircled under the rim by a thread of semi-transparent blue glass. The main decoration is a frieze of six white (opaque) and six blue (semi-transparent) applications in the shape of water birds, made of flattened glass pieces arranged in diagonal rows (blue and white by turns). The birds were flattened using a tool with chequered surface. Under the frieze, there is a row of four ornaments – three blue and one white – of wavy thread. The vessel measures 22.4 cm in height, 9.0 cm in rim diameter and 7.3 cm in foot diameter; it has a capacity of about 1.0−1.1 l. <br></br> The second vessel is a fish-shaped bottle of Isings type 95a (Fig. 4), also made using the free-blowing technique. The glass is light green, translucent, with lines of small air bubbles here and there. The tail of the fish, made by flattening the glass with tongs or a similar tool, is slightly curved upward. Slight primary chipping of the glass near the hole in the round fish mouth is, aside from the missing tip of the fifth tooth of the dorsal fin, the only damage sustained by the vessel. White wavy threads of opaque glass (three on the left, four on the right) represent gills. The same glass was used to make the long dorsal fin and small pectoral, ventral and anal fins, while the eyes in the form of hemispherical knobs were shaped from spirally mixed transparent blue glass and opaque red glass. The length of the vessel is 22.3 cm, the greatest width is 5.8 cm, the height (without fins) is 6.7 cm. The artefact weighs 129 g and has a capacity of about 225 ml. <br></br> Both vessels are decorated with overlayed glass threads, which attributes them to the large group of so-called snake-thread glass (Germ. Schlangenfadengläser). In Poland, this group is most often represented by cups of Eggers type 189. It is assumed that the technique of snake-thread decoration originated in the East, from where it was borrowed in the late 2nd or early 3rd century CE by glassmakers operating in the West. Snake-thread glass vessels from the (south-)eastern Mediterranean region are usually colourless or greenish, with applied elements of the same colour as the base glass. The second group of snake-thread glasses comes from the province of Germania inferior, where they evolved from colourless vessels decorated with likewise colourless threads to colourless vessels adorned with coloured threads; the threads were often notched. The third group of snake-thread vessels consists of glasses from Pannonia (Fig. 13). The base glass and applied decorations of vessels from this group are often colourless or greenish, however, blue and white threads can also occur. Finds from Pannonia are mainly dated to the first half of the 3rd century CE. <br></br> It is this last group that yields the best counterparts of the depictions of birds on the Czarnówko beaker, which belongs to the so-called flower and bird group (Fig. 8). Likewise, the chequerboard-shaped imprint visible on the vessel in question is considered to be one of the characteristic features of Pannonian glassware of the flower and bird group. Fragments of glass with colourless birds with imprints of the so-called honeycomb pattern are known from Carnun-tum (Petronell-Carnuntum, Austria); fragments of light green and white glass, in one case with a blue bird (all with a honeycomb motif), come from Intercisa (Dunaújváros, Hungary), and a fragment of colourless glass with an opaque blue bird with a flat surface was found in Brigetio (Komárom-Szőny, Hungary). Nota bene, beakers are in fact the only Pannonian vessels featuring depictions of birds. Finally, decoration of blue threads, such as the one on the lower frieze of the Czarnówko beaker, is also known from Pannonia. Thus, we can assume that this vessel is most likely of Pannonian provenance. <br></br> The bottle described above is one of the best-preserved fish-shaped vessels in the world. Similar bottles, varying in shape and detail, are scattered through-out the Roman Empire, but only one is more or less accurately dated (from the cemetery by Luxemburger Straße in Cologne, grave 60), although the closed nature of that assemblage is not at all certain. Two more vessels of the same type come from Cologne. Unlike the Czarnówko fish, however, the Cologne ves-sels were made in such a way that they could stand on their own (Fig. 11). It is assumed that they are perfume bottles, and most likely this was also the original function of the Czarnówko vessel. With the Cologne “fish” as its closest stylistic counterparts, the artefact in question was most likely also made in the province of Germania inferior, in or around Cologne. <br></br> Judging by the size of the marks left by the log coffin, the location of the tooth fragments, the composition of the grave goods, and the identification of the cremated bones from the fill of the burial pit as most likely female, we can conclude that a girl or young woman of high social status was buried in the Czar-nówko grave. An analysis of the grave contents, the two brooches in particular, makes it possible to precisely date the burial and thus the two glass vessels. The silver brooch, decorated with gilded silver foil and silver beaded wire, has a knee-shaped bow, a prominent crest on the head and a high catch-plate (Fig. 6:6). It corresponds to Almgren type 132, although, due to its unique nature, this jewellery piece does not find direct morphological analogies. Nevertheless, sever-al similarly richly decorated brooches of this type, made of copper alloys or, less frequently, silver and iron, are known from the Wielbark Culture area (Fig. 12). They all come from assemblages from phase B2/C1−C1a. The second brooch is a “plain” copper-alloy fibula with a high catch-plate, most resembling Almgren types 193 and 202 (Fig. 6:7). Similar brooches are also commonly found in the Wielbark Culture area during phase B2/C1−C1a. The miniature beads of opaque orange glass of type TM53, tubular beads of transparent colourless glass with spiral threads of opaque white and red glass of type TM304z, mosaic beads of type TM366, tubular beads with a hexagonal cross-section of opaque blue glass of type Lind 16 and, possibly, large spherical beads of transparent green glass of type TM13 (Fig. 7:8) should also be dated to the phase in question at the earliest. Finally, the three-layer antler comb (Fig. 7:9) is, by definition, of “purely” late Roman provenance. The remaining artefacts have features of either poor chronological value (glass and amber beads of type TM 182, biconi-cal beads of type TM IV, barrel-shaped amber beads of type TM392, clay bowls of type XbA, beakers of type XIIIB, small vases of type XIV; Fig. 5, 7:8) or no such value at all (copper-alloy needle/pin, spindle whorls; Fig. 7:10.11).Therefore, we ultimately believe that the burial from Czarnówko feature 1793 can be confidently dated to stage C1a of the Late Roman Period, i.e., the last two decades of the 2nd century or the very beginning of the 3rd century CE. The few similarly dated stately graves discovered in the Baltic Sea basin, especially in Pomerania, seem to be a reflection of the events of the Marcomanni wars and the period immediately after them. As a result of these happenings, the political topography of Germania magna underwent a decisive transfor-mation, with the rise of new centres of wealth and power, changes to the settlement structure, expansion of supra-regional elite communication networks and emergence of new supra-tribal coalitions. Among others, these new conditions benefited the communities of northern Central Europe and southern Scandi-navia, as reflected in the increased influx of Roman imports to these areas. The items often arrived from the provinces along the Middle Danube River. At the same time, older contacts, such as with the Rhineland, remained intact. Both these directions of contact seem to find their individual expression in the glass vessels from feature 1793 at Czarnówko, East Pomerania.
    Źródło:
    Wiadomości Archeologiczne; 2022, LXXIII, 73; 131-156
    0043-5082
    Pojawia się w:
    Wiadomości Archeologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o szklanych naczyniach z grodu na Ostrowie Lednickim
    Remarks on the glass vessels from the stronghold at Ostrów Lednicki
    Autorzy:
    Sawicka, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28407575.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Early Middle Ages
    Ostrów Lednicki
    strongholde
    glass vessels, lamp
    sodium glass
    potassium glass
    Opis:
    This paper presents the results of an expert study of several glass vessels from an early medieval castle at Ostrów Lednicki. They come from the so-called second church, a single-nave small building erected in the 1060s and destroyed in 1038 or 1039. In its ruins, a collection of high-grade artefacts was discovered, furnishings of the same temple, as well as fragments of glass and fragmentary preserved glass vessels. The three specimens, examined in the laboratory, were made of potassium glass, of the calcium-potassium variety, of the CaO-K2O-MgO-Al2O3-SiO2 type. Interpretation of the analytical results has led to a conclusion that all the vessels could come from a single workshop, attributed to Carolingian and Ottonian workshops in Imperial Germany. Another vessel, discovered in the eastern part of the stronghold and not associated with any of the sacred buildings, has an early date (6th to 9th century). It is believed to be a conical goblet of the Kempston type, made of sodium glass, of the mineral variety, of the Na2O-CaO-Al2O3-SiO2 type, from one of the many Western European workshops.
    Źródło:
    Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2023, 64; 197-220
    0080-9993
    Pojawia się w:
    Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies