Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "french philosophy" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-25 z 25
    Tytuł:
    Michel de Certeau – Jacques Derrida. Konstelacje „French Theory”
    Michel de Certeau – Jacques Derrida. „French Theory” constellations
    Autorzy:
    Kunicki, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2148044.pdf
    Data publikacji:
    2019-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    filozofia francuska
    French Theory
    dekonstrukcjonizm
    religia
    French philosophy
    deconstructionism
    religion
    Opis:
    Pewien segment współczesnej myśli kontynentalnej, zwłaszcza francuskiej, odnalazł zaskakująco innowacyjną recepcję w Stanach Zjednoczonych Ameryki, przyjmując autonomiczną postać French Theory. Cechą charakterystyczną tego nurtu są „przemieszczenia terytorialne”, zachodzące w obrębie tradycyjnych dziedzin wiedzy a do znaczących jego postaci należy między innymi twórczość Jacques’a Derridy, jak również mniej znana Michela de Certeau. Intelektualne spotkanie oraz wymiana, jaka zaszła między obu myślicielami skupiła się wokół problematyki pisma religii.
    A certain fragment of the contemporary continental thought, especially French, has found a surprisingly innovative reception in the United States of America, adopting the autonomous form of so called "French Theory". A characteristic feature of this trend are „territorial displacements” occurring within the traditional fields of knowledge and amongstsignificant figures there are the works by Jacques Derrida, as well as the less known works by Michel de Certeau. The intellectual meeting and exchange of thoughts that took place between these two thinkers was focused on the issues of religion writing.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2019, 20; 519-530
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Osoba i wolność w myśli Pierrea Teilharda de Chardina
    The Person and the Freedom in the Thought of Pierre Teilhard de Chardin
    Autorzy:
    Rogacz, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048518.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Teilhard de Chardin
    wolność
    personalizm
    filozofia francuska
    freedom
    personalism
    french philosophy
    Opis:
    The idea of freedom in the thought of Pierre Teilhard de Chardin has not already been analysed. This paper delves into this issue in four dimensions: ontological, anthropological, social and theological. The concept of spirit as unifying direction of evolution of the universe and the notion of radial energy guarantee the ontological possibility of freedom. Human person is different from other beings because of her consciousness of his own freedom. Specific embodiments of this freedom are love and work; freedom should not be confused with “the will to live”. Unification and development of the mankind are main social consequences of freedom. God is the ultimate cause and the purpose of freedom, because the love of God is the most complete incentive to make an effort.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2013, 10; 149-160
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dlaczego kapitalizm ze zwierzęcą twarzą również nie jest dla nas rozwiązaniem? Od antropologii do krytyki ekonomii politycznej. Wokół <i>Ludzkości mięsożernej</i> Florence Burgat
    Why Is Capitalism With an Animal Face Not a Solution For Us Either? From Anthropology to a Critique of Political Economy: Florence Burgat’s <i>Carnivorous Humanity</i>
    Autorzy:
    Krzykawski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/467549.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    filozofia francuska
    Florence Burgat
    Animal studies
    ekonomia polityczna
    French philosophy
    political economics
    Opis:
    This article aims to introduce Florence Burgat, a phenomenologist and one of the outstanding contemporary animalist philosophers in France, with a special emphasis put on her last book, L’humanité carnivore (2017) in which she analyses “the carnivorous fact.” What Burgat describes as the equivalence principle would let us liberate from our anthropologically conditioned sacrificial structure, whereas clean meat makes it possible to elude the carnivorous fact as irreducible. However, unlike Burgat, I consider this fact in the context of the technological dimension of consumerist capitalism. Going beyond Burgat’s anthropological perspective (though with no intention to question the relevance of her observations), I opt for the perspective of a critique of political economy. What Burgat refers to as “ovo-lacto-meaty plethora” might be seen as an effect of a prototypical disruptive innovation. Therefore, one may read this article as an attempt for making the animal life the object of a critique of political economy.
    Niniejszy artykuł wprowadza do polskiego dyskursu najszerzej pojętych „studiów nad zwierzętami” sylwetkę Florence Burgat, fenomenolożki i jednej z czołowych francuskich filozofek zajmujących się życiem zwierzęcym, ze szczególnym uwzględnieniem jej ostatniej książki, L’humanité carnivore [Ludzkość mięsożerna] (2017), w której analizuje ona „fakt mięsożerny”. Nie kwestionując wartości odkrytej przez Burgat zasady ekwiwalencji, która mogłaby pozwolić nam na wyjście z uwarunkowanej antropologicznie struktury ofiarniczej, a – dzięki mięsu bezofiarnemu (czystemu mięsu) – niejako obejść nieredukowalny fakt mięsożerny, rozpatruję jednak ów fakt w kontekście technologicznego wymiaru konsumenckiego kapitalizmu. Porzucając perspektywę antropologiczną na rzecz krytyki ekonomii politycznej, usiłuję dowieść że w „owo-lakto-mięsnym nadmiarze” (Burgat) naszych czasów, można upatrywać efektu prototypowej zaburzającej innowacji. Tym samym artykuł można czytać jako próbę uczynienia z życia zwierzęcego przedmiotu krytyki ekonomii politycznej.  
    Źródło:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2018, 38
    1508-6305
    2544-3186
    Pojawia się w:
    ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretacja kantowskiego pojęcia intuicji intelektualnej w myśli Xaviera Tilliette’a
    Xavier Tilliette’s Interpretation of the Concept of Intellectual Intuition by Immanuel Kant
    Autorzy:
    Smoleń, Anna Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28762686.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    intuicja intelektualna
    Immanuel Kant
    Xavier Tilliette
    idealizm niemiecki
    współczesna filozofia francuska
    intellectual intuition
    german idealism
    french philosophy
    Opis:
    Artykuł koncentruje się na kantowskim rozumieniu pojęcia intuicji intelektualnej i jego interpretacji przez współczesnego francuskiego filozofa Xaviera Tilliette’a. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie i zbadanie zasadności poszukiwania wiedzy intuicyjnej w twórczości królewieckiego myśliciela oraz ukazanie rozumienia tego pojęcia przez Tilliette’a. Na początku omówiono kontekst powstania i definicję samego pojęcia, która w świetle twórczości Immanuela Kanta wydaje się kontrowersyjna. Ponadto zaprezentowano interpretację Tilliette’a: jako znawca niemieckiego idealizmu i spadkobierca francuskiej tradycji filozoficznej krytycznie przygląda się kantowskiemu rozumieniu tego pojęcia, wskazując na jego wieloznaczność i nakreślając problem niekonsekwencji jego użycia. 
    The paper focuses on the Kantian understanding of the concept of intellectual intuition and its interpretation by the contemporary French philosopher Xavier Tilliette. The aim of this paper is to present and examine the legitimacy of the search for intuitive knowledge in the work of the Kant, and to present Xavier Tilliette’s understanding of this problem. At the beginning of the article, the context of the creation was described and the concept itself was defined, which in the light of Immanuel Kant’s work appears to be controversial. Furthermore, Tilliette’s interpretation is presented: as a German idealism scholar and an heir to the French philosophical tradition, he takes a critical look at the Kantian understanding of the concept, pointing to its ambiguity and outlining the problem of inconsistency and accuracy. 
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2022, 60, 2; 137-160
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świat życia religijnego we francuskiej fenomenologii
    The world of religious life in French phenomenology
    Autorzy:
    Zgórecki, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27831952.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    phenomenology
    French phenomenology
    philosophy of religion
    French philosophy of religion
    world of life
    fenomenologia
    fenomenologia francuska
    filozofia religii
    francuska filozofia religii
    świat życia
    Opis:
    Wydaje się, że doświadczenie religijne leży poza granicami immanentnych struktur doświadczenia, które bada fenomenologia. Fenomenologia narodziła się wszak z chwilą wyznaczenia granicy między immanentną strukturą doświadczenia, a tym co wobec niej zewnętrzne i dlatego wtórne. We Francji nietrudno jednak znaleźć myślicieli, którzy nie wahają się tej granicy przekroczyć. Fenomenologia francuska zatem otwierając możliwość świata życia religijnego wydaje poruszać się po granicach metody opisanej przez Husserla. U źródeł fenomenologicznej koncepcji świata życia świadomości leży przekonanie o zasadniczej różnicy między przeżyciem psychicznym a przeżyciem świadomości. U źródeł opisywanej tutaj koncepcji świata życia religijnego natomiast leży przekonanie, że ponieważ przeżycie religijne nie jest przeżyciem psychicznym, ale przeżyciem świadomości, spełnia kryteria stawiane doświadczeniu przez fenomenologię. Dlatego uprawnione jest tutaj posługiwanie się pojęciem doświadczenia religijnego w sensie ścisłym. Uprawnione jest też poddanie tego doświadczenia fenomenologicznemu badaniu. Doświadczenie religijne kształtuje natomiast ów świat życia religijnego, o którym mowa w tym artykule, a który sam w sobie również może stać się przedmiotem badań fenomenologii.
    Religious experience seems to lie outside the boundaries of the immanent structures of experience that phenomenology studies. Phenomenology was born, after all, at the moment of delineating the boundary between the immanent structure of experience and what is external to it and therefore secondary. In France, however, it is not difficult to find thinkers who do not hesitate to cross this line. French phenomenology, thus opening the possibility of the world of religious life, seems to move within the limits of the method described by Husserl. The phenomenological concept of the world of consciousness is based on the belief that there is a fundamental difference between the psychological experience and the experience of consciousness. At the source of the concept of the world of religious life described here, on the other hand, is the belief that because religious experience is not a psychological experience, but an experience of consciousness, it meets the criteria set by phenomenology for experience. Therefore, it is justified here to use the concept of religious experience in the strict sense. It is also legitimate to subject this experience to phenomenological examination. Religious experience, on the other hand, shapes the world of religious life referred to in this article, which in itself can also become the subject of phenomenology research.
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2022, 19; 47-67
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kształcenie jako problem filozoficzny w ujęciu Gastona Bachelarda
    Formation as a philosophical problem according to Gaston Bachelard
    Autorzy:
    Ples-Bęben, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/423187.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Gaston Bachelard
    French contemporary philosophy
    pedagogical philosophy
    formation
    francuska filozofia współczesna
    filozofia pedagogiki
    kształcenie
    Opis:
    The purpose of the article is to discuss the main problems of Gaston Bachelard’s pedagogical philosophy. The French philosopher explored the fundamental issues of teaching – inter alia, the inquiry of the relations between teacher and disciple that he understood as dialectical exchange, the question about the most effective methods of teaching, the idea of the school as community tending to the same values – in the wide perspective of his philosophical system. Consequently, Bachelard’s philosophy of pedagogy can’t be studied apart from the most important concepts of his philosophy – the epistemological obstacle, the psychoanalysis of the scientific mind, the philosophy of “no”, and the new scientific mind.
    Źródło:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych; 2016, 28/1; 244-262
    0860-4487
    Pojawia się w:
    IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia nauk, czyli epistemologiczne pożytki z historii poznania naukowego
    Philosophy of Sciences, That Is, Epistemological Advantages of History of Scientific Cognition
    Autorzy:
    Bytniewski, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341712.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    anglosaska filozofia nauki
    francuska filozofia nauk
    historia nauk
    Bachelard
    Canguilhem
    Foucault
    racjonalność nauki
    nieciągłość epistemologiczna
    archeologia wiedzy
    the Anglo-Saxon philosophy of science
    French philosophy of science
    history of sciences
    rationality of science
    epistemological non-continuity
    archeology of knowledge
    Opis:
    Punktem wyjścia artykułu jest wskazanie zjawiska, które polega na samoizolacji intelektualnych kultur filozofii nauki, zamykających się w partykularnych tradycjach, koncentrujących się na z góry ograniczonych tematach, ignorujących osiągniecia innych kultur i środowisk badawczych. Faktu tego nie tłumaczą dostatecznie ani różnice językowe i odrębności kanałów komunikacyjnych, z jakich korzystają społeczności uczonych, ani partykularyzmy instytucjonalne. Artykuł przedstawia i konfrontuje ze sobą w synoptycznym układzie dwie tradycje: anglosaskiej filozofii nauki i francuskiej filozofii nauk. Podkreślam zwłaszcza dwie zasadnicze różnice między nimi. Pierwszą jest różnica między pluralistycznym i dyscyplinarnym rozumieniem nauki w filozofii nauk a monizmem filozofii nauki w traktowaniu takich zagadnień jak: racjonalność nauk(i), rola poszczególnych dyscyplin nauk w kształtowaniu filozoficznego modelu zmienności nauk(i), znaczenie historii nauk(i) dla rozstrzygnięć epistemologicznych, pojmowanie hierarchii wartość poznawczych, pojmowanie przedmiotu historii nauk(i). Drugą istotną różnicę wyznacza odmienność koncepcji relacji między filozofią a historią nauk(i) jakie zakładają filozofia nauki i filozofia nauk.
    The paper takes as the basis of the considerations the phenomenon of the selfisolation of intellectual cultures of philosophy of science; those cultures are closed in individual traditions, consider pre-restricted issues, ignore achievements of other cultures and research environments. This fact cannot be satisfactorily explained by linguistic differences and separate communicative channels used by social groups of scientists. The paper presents and confronts with each other, in a synoptic system, two traditions: Anglo-Saxon philosophy of science and French philosophy of sciences. Two essential differences between them are emphasized. The first one is the difference between the pluralistic and disciplinary grasps of science in philosophy of sciences and the monism of philosophy of science in treating such problems as rationality of science(s), roles of particular scientific fields in forming philosophical models of the science(s) change; the significance of history of science(s) for epistemological solutions, the grasp of the hierarchy of cognitive values, conceiving the object of history of science(s). The second difference lies in the distinctness of the relation between philosophy and history of science(s) assumed by philosophy of science and philosophy of sciences.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2014, 2; 113-134
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gérard Chazal: Bachelardowskie wątki w twórczości François Dagogneta
    Gérard Chazal: Bachelard topics in the work of François Dagognet
    Autorzy:
    Ples-Bęben, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1070475.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    François Dagognet
    Gaston Bachelard
    francuska filozofia współczesna
    filozofia nauki
    filozofia sztuki
    French contemporary philosophy
    philosophy of science
    philosophy of art
    Opis:
    Polski przekład artykułu Gérarda Chazala, poświęconego relacji filozofii Françoisa Dagogneta do dzieła Gastona Bachelarda. Autor pokazuje złożoność tej relacji, analizując ją w odniesieniu do filozofii nauki (tu między innymi analizuje kwestię historyczności procesu kształtowania się wiedzy), filozofii techniki i filozofii sztuki. Artykuł stanowi też interesujący głos w dyskusji na temat istoty recepcji nurtów i koncepcji filozoficznych.
    Polish translation of an article by Gérard Chazal, devoted to the relationship of François Dagognet’s philosophy to the work of Gaston Bachelard. The author shows the complexity of this relationship, analyzing it in relation to the philosophy of science (here, among others, analyzes the issue of the historicity of the process of formation of the knowledge), the philosophy of technology and the philosophy of art. In many dimensions Chazal shows that Dagognet was inspired not so much by the letter of Bachelard’s texts as by their spirit, using his methods and concepts in areas that Bachelard was not or only marginally interested in (including in the biological and medical sciences, in the visual arts). The article is also an interesting voice in the discussion about the essence of the reception of philosophical concepts and currents. In this aspect author asks about the negation of the source theory in its continuations at the same time asking whether it is not this kind of negative inspiration that best testifies to the vitality of the theory — alive due to constant creative transformations.
    Źródło:
    Folia Philosophica; 2020, 43, 1; 1-14
    1231-0913
    2353-9445
    Pojawia się w:
    Folia Philosophica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozum i wyobraźnia w La Psychanalyse du Feu Gastona Bachelarda
    Mind and Imagination in Bachelard’s The Psychoanalysis of Fire
    Autorzy:
    Ples-Bęben, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/945668.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Gaston Bachelard
    La Psychanalyse du Feu
    The Psychoanalysis of Fire
    francuska filozofia współczesna
    przeszkody epistemologiczne
    wyobraźnia poetycka
    psychoanaliza
    French contemporary philosophy
    epistemological obstacles
    poetic imagination
    psychoanalysis
    Opis:
    The aim of the article is to analyse the relation between the mind and imagination as the main issue of Gaston Bachelard’s book The Psychoanalysis of Fire. The book was published in 1938 and originated Bachelard’s research on the poetic imagination; however, it extended the research into another project of this French philosopher which he refers to as psychoanalysis of objective cognition. That is why The Psychoanalysis of Fire is a unique book among Bachelard’s achievements – two subjects of the research are connected there: scientific cognition and poetic imagination, which in the further years of Bachelard’s activity are separated. In the context of the article’s main aim, there appears also an interesting theme of psychoanalytic inspiration, introduced by Bachelard to his philosophy in two of his works published in 1938, one of which is The Psychoanalysis of Fire itself.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2016, 35 (4)
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teza Duhema czy teza Duhema-Milhauda?
    Duhem Thesis or Duhem-Milhaud Thesis?
    Autorzy:
    Szlachcic, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096028.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    G. Milhaud
    P. Duhem
    Duhem Thesis
    French conventionalism in the philosophy of science
    conventionalism
    philosophy of empirical sciences
    teza Duhema
    francuski konwencjonalizm w filozofii nauki
    konwencjonalizm
    filozofia nauk empirycznych
    Opis:
    I give arguments supporting the claim that one of the most prominent methodological results of French conventionalism – rejection of the possibility of a crucial experiment in mature empirical sciences – was formulated simultaneously by Pierre Duhem and Gaston Milhaud in 1894. Thus, I attempt to question the standard approach in philosophy and methodology of science, which attributes the said result exclusively to Duhem. I am building my case of Milhaud’s true contribution to the debate on the rejection of the existence of the experimentum crucis, made in his PhD thesis Essai sur les conditions et les limites de la certitude logique.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 83-105
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biocosmological Association and French Neo-Biophilosophy
    Autorzy:
    Nakatomi, Kiyokazu
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2051069.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    philosophy
    science
    biophilosophy
    Opis:
    Last time (Journal of the Society, No. 24, 2019, September), I reported on the World Congress of Phi- losophy. This time, I would like to introduce the Biocosmological Association that is also linked to the World Congress of Philosophy and the French Neo-Biophilosophy. The society is chaired by Professor Xiaoting LIU (Beijing Normal University) and publishes the electronic journal Biocosmology-neo- Aristotelism. Meetings are held alternately in Beijing and Europe. The theory of Aristoteles, the an- cestor of all studies, is reconsidered in a modern way and the world and the universe are regarded as the movement and development of organic energy. It is similar to realism of Bergson. Creative papers, Nishida and Tanabe are also actively published with the intention of integrating European and Asian philosophies. The editor-in-chief is Professor Konstantin S. KHROUTSKI (Russia, Novgorod Uni- versity), a philosopher and a doctor. So his territory is wide, the area of the journal is diverse.
    Źródło:
    Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne; 2020, 3(38); 119-121
    1898-8431
    Pojawia się w:
    Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem podmiotowości osoby w ujęciu filozoficznym Wojciecha Słomskiego
    Autorzy:
    Ryziński, Remigiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2140993.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    Polish philosophy
    man’s philosophy
    person
    personality
    French Personalism
    Emmanuel Mounier
    Marxism
    philosophy of human being
    Wojciech Słomski
    philosophy
    Opis:
    In philosophy, the man is conceived as a subject that can give true meaning to objects and events taking place, as a result of which he constantly creates himself. In addition to that, there are no criteria of external character which the man would be able to discover and, on their basis, mark the scope of his own responsibility. Furthermore, there are no external institutions either to which the man would be responsible because the only way to which he should be responsible is himself. According to Professor Wojciech Słomski the development of modern societies contributes to the complication of a network of mutual dependences. This situation also makes it difficult to identify an entity responsible for that as well as whom we are responsible to. An element which forces the man to responsibility is the truth. The fact that the ideas on the concept of the truth are important, not only from the philosophical point of view as they constitute for each one of us individually and for all of us together an indispensable element of orientation in the world which surrounds us, just proves how much it is worth. Today we assume that the truth comes from knowledge obtained from natural sciences, and the contradictions that arise at the interface between science and religion only make us seek the truth and understanding for the element of true knowledge even more. As it turns out, however, there is a growing circle of supporters who assume that both philosophy as well as other sciences without any major problems will cope without the truth and objective reality, which eventually blurs the line between strictly scientific theory and philosophy.
    Źródło:
    Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne; 2011, 2(7); 47-60
    1898-8431
    Pojawia się w:
    Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konwencjonalizm francuski i jego echa w filozofii polskiej
    French Conventionalism and Its Influence on Polish Philosophy
    Autorzy:
    Jedynak, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/966922.pdf
    Data publikacji:
    2006-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
    Opis:
    The paper presents the main ideas of French conventionalism as represented by Duhem, Poincaré and Le Roy. Clarified are some misunderstandings and misinterpretations on which the negative opinion on conventionalism is usually based. Conventionalism is presented as a source of the antipositivistic breakthrough. It thus led to the most important discussions in 20th century philosophy of science, which tended to undermine epistemological fundamentalism. The influence of conventionalism is shown - on European philosophy and specifically on Polish philosophy, especially on works of K. Ajdukiewicz and his followers.
    Źródło:
    Filozofia Nauki; 2006, 14, 4; 71-84
    1230-6894
    2657-5868
    Pojawia się w:
    Filozofia Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Déjà dit, jamais vu
    Autorzy:
    Zając, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/534478.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    social politics
    philosophy of politics
    French Theory
    writing
    deconstruction
    politique sociale
    philosophie de la politique
    théorie française
    écriture
    déconstruction
    Opis:
    The subject of the following review is the 2014 edition of collected articles and addresses of Philipe Lacoue-Labarthe entitled Typografie. A point of reference for his uniquely understood politicality and community (audience) is provided by the theses of a Czech philospher Jan Patočka. The following article emphasizes cohesion of Lacoue-Labarthe’s thought as seen in the volume in which the French philosopher discusses various texts in humanities, including literary, philosophical and musical. Typografie is presented as a significant voice in the ongoing debate about contemporary man.
    Le recueil d’articles et de présentations publiques de Philippe Lacoue-Labarthe publié en 2014 et intitulé Typographie est l’objet du compte rendu. Les thèses de Jan Patočka, philosophe tchèque, deviennent un point de repère pour l’aspect politique – spécifiquement compris – et social (public) de la conception du philosophe français. L’article souligne la cohésion de l’idée de Lacoue-Labarthe présentée dans le recueil où l’auteur analyse des textes appartenant – au sens large du terme – aux sciences humaines, à savoir des textes littéraires, philosophiques ou bien musicaux. On a présenté Typograhie comme une voix significative dans un débat qui se déroule continuellement et qui concerne l’homme contemporain.
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2015, 6, 1; 221-227
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Michel Houellebecq — ostatni egzystencjalista
    Michel Houellebecq — the Last Existentialist?
    Autorzy:
    Jarocki, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488305.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Michel Houellebecq
    egzystencjalizm
    filozofia literatury
    proza francuska
    pesymizm
    existentialism
    philosophy of literature
    French novel
    pesimism
    Opis:
    Michel Houellebecq to pisarz francuski, autor sześciu powieści, a także poeta, reżyser oraz muzyk. Jego literaturę najczęściej traktuje się jako bezkompromisową krytykę współczesnego społeczeństwa, zwłaszcza takich zjawisk, jak konsumpcjonizm czy seksualizacja kultury. W niniejszym artykule zamierzam wykazać, że powieści Houellebecqa współdzielą myśl, która jest charakterystyczna dla filozofii egzystencjalnej. Opierając się nie tylko na epice, ale również na poezji, esejach i wywiadach Houellebecqa, staram się dowieść, że rozważany przezeń problem — tzw. problem egzystencji — dotyczy relacji między subiektywną jednostką a obiektywną, rozumianą w kategoriach naukowych rzeczywistością, bohaterowie jego powieści natomiast to przedstawiciele możliwych odpowiedzi na pojawiające się tu napięcie. Jeżeli uznać, że ów problem stanowi kluczową cechę egzystencjalizmu, a — jak staram się wykazać — tak właśnie jest, to zasadne staje się nazwanie Houellebecqa prawdopodobnie ostatnim wpływowym przedstawicielem tego nurtu.
    The French writer Michel Houellebecq is the author of six novels, and is also a poet, a director, and a musician. His literature is usually thought to be a fierce critique of contemporary society, especially of phenomena like consumerism and the sexualization of culture. In this article, I shall argue that Houellebecq’s novels share a thought that is also the basic idea of existentialism. Quoting not only Houellebecq’s novels, but also poems, essays and interviews, I will try to show that the problem he considers—which I call “the existence problem”—concerns the relation between a subjective individual and objective reality, described in terms of the natural sciences. By contrast, the main characters of his novels are representatives of different answers to that problem. If the problem does play a crucial role in existentialism—and, as I argue, this is the case—then it is legitimate to call Houellebecq probably the last of the influential existentialists.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 4; 201-224
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Encountering Nature, Experiencing Courtly Love, and Romance of the Rose: Generic Standpoints, Interpretive Practices, and Human Interchange in 12th-13th Century French Poetics
    Autorzy:
    Prus, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2107003.pdf
    Data publikacji:
    2014-04-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Love
    The Romance of the Rose
    French Poets
    Sexuality
    Pragmatism
    Symbolic Interaction
    Philosophy
    Sociology
    Personification
    Collective Events
    Opis:
    Whereas the fields of poetic expression and pragmatist philosophy may seem some distance apart, a closer examination of the poetics literature from the early Greeks onward provides testimony to the more general viability of the pragmatist analysis of community life, particularly as this has come to be associated with pragmatism’s sociological derivative, symbolic interaction. Following a brief overview of the Greek, Roman, and Christian roots of contemporary fictional representations, attention is given to the ways that pragmatist concerns with human activity were addressed within the context of poetic expression in 12th-13th century France. Whereas the pre-Renaissance texts considered here exhibit pronounced attentiveness to Christian theology, they also build heavily on Latin sources (especially Virgil and Ovid [see Prus 2013a]). Among the early French poets who address the matters of human knowing and acting in more direct and consequential terms are: Alan de Lille (c. 1120-1203) who wrote The Plaint of Nature and Anticlaudianus; Andreas Capellanus (text, c. 1185) the author of The Art of Courtly Love; and Guillaume de Lorris (c. 1212-1237) and Jean de Meun (c. 1235-1305) who, in sequence, co-authored The Romance of the Rose. Given our interest in the ways in which those in the poetic community helped sustain an analytic focus on human lived experience, particular consideration is given to these early French authors’ attentiveness to (1) the relationships, identities, activities, and tactical engagements that people develop around romantic relationships; (2) the sense-making activities of those about whom they write, as well as their own interpretive practices as authors and analysts; (3) the ways in which the people within the communities that they portray knowingly grapple with religious and secular morality (and deviance); and (4) more generic features of human standpoints and relationships. Clearly, the poets referenced here are not the first to pursue matters of these sorts. However, their materials are important not only for their popular intrigues, creativity, and effectiveness in “moving poetics out of the dark ages” but also for encouraging a broader interest in considerations of the human condition than that defined by philosophy and rhetoric.
    Źródło:
    Qualitative Sociology Review; 2014, 10, 2; 6-29
    1733-8077
    Pojawia się w:
    Qualitative Sociology Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gaston Milhaud: philosophy, science and rationality
    Gaston Milhaud – filozofia, nauka, racjonalność
    Autorzy:
    Kleszcz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096158.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    G. Milhaud
    French conventionalism
    history of science
    concepts and principles of science
    free creation in science
    relationship between science and philosophy
    konwencjonalizm francuski
    historia nauki
    pojęcia i zasady nauki
    swobodna aktywność w nauce
    relacja nauka-filozofia
    Opis:
    Gaston Milhaud (1858–1918) was a French modern philosopher, who, having started from mathematics, came to philosophy (especially epistemology) and history of science. His works on the history of science were devoted to Greek science and modern science. Milhaud in his papers claimed that important concepts and principles of science (in different disciplines) result from decisions that simultaneously transcend both experience and logic. He emphasized the role of free creation and activity of the mind. The author discusses central problems of Milhaud’s thought, especially the problem of the relationship between science and philosophy.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 45-62
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozum w służbie polityki, czyli demokracja i oświata w myśli markiza de Condorcet
    Reason and Politics – Democracy and Education in the Philosophy of Condorcet
    Autorzy:
    Sochański, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950253.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    condorcet
    democracy
    education
    citizenship
    enlightenment
    french revolution
    Opis:
    This study aims to highlight the role of education in a democratic society in the political philosophy of Nicolas de Condorcet. Condorcet refuted legitimising political power on the idea of general will and postulated to replace it with the notion of reason and probability of truth. This assumption tightly linked the wellbeing of democracy with a public education system which, on the one hand, was to prepare citizens to take an active role in the public sphere, and on the other, allow them to improve the political system in which they function in accordance with the progress of the human spirit.
    Źródło:
    Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna; 2014, 3, 2; 199-217
    2299-1875
    Pojawia się w:
    Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gaston Milhaud and the French conventionalist circle
    Gaston Milhaud a środowisko francuskiego konwencjonalizmu
    Autorzy:
    Gmytrasiewicz, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096100.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    G. Milhaud
    H. Poincaré
    P. Duhem
    E. Boutroux
    philosophy of science
    conventionalism
    epistemology
    francuski konwencjonalizm w filozofii nauki
    współczesna filozofia nauki
    Opis:
    The end of the nineteenth century was the period when revolutionary scientific discoveries challenged well-established theories, forcing both philosophers and scientists to ask questions about the nature and certainty of scientific knowledge. A group of French scientists not only performed a thorough critique of contemporary science and its history but proposed a new model that adequately described the development of scientific knowledge. Gaston Milhaud made a significant contribution to this new description of knowledge creation. He is however rarely mentioned in the context of the theory of knowledge and remains overshadowed by his famous colleagues. Despite the fact that more than a hundred years have passed since the conventionalist philosophy of science was formulated, H. Poincaré’s, P. Duhem’s and G. Milhaud’s positions have not gained much popularity beyond the circle of philosophers of science. This article briefly outlines personal relationships within French conventionalist circle, presents important results of Milhaud’s analysis, and the reasons why philosophers do not recognize the role he played in creating a new model for the development of scientific knowledge.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 3; 63-81
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “The Judgment of Hercules”. Shaftesbury at the Crossroads of Art Theory
    „Sąd Herkulesa”. Shaftesbury na rozstajnych drogach historii sztuki
    Autorzy:
    Jaźwierski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2082092.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    art theory
    aesthetic theory
    literary theory
    18th Century British aesthetics
    18th Century French Art Theory
    18th Century moral philosophy
    neoclassicism
    aesthetic experience
    Opis:
    In the early 18th century, British art theory was an almost virgin field, open to inevitable influences from the continent. Anthony Ashley Cooper, the Third Lord of Shaftesbury, who devoted the last years of his life to various problems of art, made an attempt to create the first serious theory of art in England. In this article, I try to show that Shaftesbury was faced with the need to choose between two competing approaches to art widespread in France at the turn of the century: the traditional approach, based on the poetic understanding of painting, the essence of which was history and its moral meaning, and the new one, proposed by Roger de Piles, based on the action of color and light and shade, which create a comprehensive visual effect independent of the story presented in the picture. Shaftesbury took a traditional approach, driven by moral fears and rather reluctant to make sensual pleasure the goal of art. At the same time, he appropriated the key concepts of Roger de Piles: the pictorial unity and the whole picture, ignoring the ideas associated with them. This should be understood as a half-measure that allowed him to modernize the language of art without the danger of compromising the moral importance of painting.
    Źródło:
    Rocznik Historii Sztuki; 2020, 45; 31-40
    0080-3472
    Pojawia się w:
    Rocznik Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wizualna filozofia. Doświadczenie liminalne w „Szalonym Piotrusiu” Godarda
    Visual Philosophy. The Liminal Experience in Godard’s „Pierrot the Madman”
    Autorzy:
    Radomski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/540644.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Tematy:
    Pierrot the madman
    Jean- Luc Godard
    limitation
    Victor Turner
    French New Wave
    rite of passage
    anthropology
    Szalony Piotruś
    Jean-Luc Godard
    liminalność
    Francuska Nowa Fala
    rytuał przejścia
    antropologia
    Opis:
    „Szalonemu Piotrusiowi” Jeana-Luca Godarda warto się przyjrzeć, odwołując się do terminu liminalności, stosowanego przez Victora Turnera. Film zrealizowany został w 1965 roku, a zatem wpisuje się w nurt Francuskiej Nowej Fali. Najistotniejsza w konstrukcji dzieł kina francuskiego tego okresu była nowatorska forma. Charakteryzuje ją odmienny styl kadrowania, sposób montażu, używanie trzęsącej się kamery „z ręki” czy rezygnacja ze sztucznego oświetlenia na rzecz naturalnego. Artykuł analizuje film Godarda odwołując się do antropologicznych teorii rytuałów przejścia w kulturze.
    „Pierrot the madman” Jeana-Luca Godarda is worth looking at referring to the limitation term used by Victor Turner. „Pierrot the madman” was made in 1965 and therefore belongs to the trend of the French New Wave. The most important issue of French cinema was the innovative form - different style of framing (not focusing on the beauty of the place but on its real appearance), the way of assembly (breaking the continuity on the axis of movement), using a shaking camera from the hand or abandoning artificial lighting to the natural. The article analyzes Godard’s film by referring to the rite of passage in culture.
    Źródło:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2017, 6; 99-107
    2353-1266
    2449-7983
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Entre la revelación y el olvido: una aproximación a la noción de vida en Michel Henry
    Between Revelation and Oblivion. An Approach to the Notion of Life in Michel Henry
    Autorzy:
    Di Giacomo, Mario
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2190125.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-02
    Wydawca:
    International Étienne Gilson Society
    Tematy:
    Theological Turn of French Phenomenology
    Pathetic Philosophy
    Self-Revelation of Life
    Representation
    Ontological Monism
    Michel Henry
    Opis:
    This work is developed within the context of the theological turn of French phenomenology (Janicaud), analyzing the notion of life that Michel Henry stages in the first of his works, The Essence of Manifestation. To this end, we intend to explain what the French author understands both by the alienated manifestation of phenomena in terms of representation or ontological monism, and by the self-manifestation of life that he privileges, which does not consist in placing the phenomena in the light of a conscience, as would be characteristic of the first manifestation, but in a philosophy of Night that owes nothing in the strict sense to mundane transcendence. The latter is preceded and, in any case, made possible by the former. According to Henry, there is an absolute knowledge that is not susceptible to any progress, thus founding a pathetic philosophy by which life reveals itself (Parousia) without the need for intermediaries that would alienate its intimate immediacy.
    Źródło:
    Studia Gilsoniana; 2023, 12, 1; 169-209
    2300-0066
    Pojawia się w:
    Studia Gilsoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zapomnienie bycia jako zagrożenie bycia według Jean-Yves Lacoste’a
    Oblivion of being as danger to being according to Jean-Yves Lacoste
    Autorzy:
    Zgórecki, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1068973.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    bycie
    fenomenologia francuska
    filozofia religii
    hermeneutyka bycia
    hermeneutyka faktyczności
    hermeneutyka liturgii
    redakcjaspch
    being
    French phenomenology
    hermeneutics of being
    hermeneutics of facticity
    hermeneutics of liturgy
    philosophy of religion
    Opis:
    Artykuł stawia tezę, że według Jean-Yves Lacoste’a zapomnienie bycia prowadzi do zagrożenia bycia. Problem zapomnienia bycia pojawia się we wczesnych dziełach Lacoste’a, jednak dopiero w książce Présence et parousie filozof po raz pierwszy przedstawia go szeroko w kontekście możliwości więcej niż egzystencji. Zwracając uwagę na fenomeny stanowiące aberrację w stosunku do bycia-w-świecie, takie jak: radość, nadzieja i liturgia, pokazuje, że bycie wykazuje nadmiar. Na tej podstawie autor niniejszego artykułu dochodzi do wniosku, że nadmiar bycia w stosunku do świata pokazuje, że nie ma w świecie nic, co przeczyłoby możliwości bycia-wobec-Boga. W książce Être en danger Jean-Yves Lacoste rozwija koncepcję zapomnienia bycia jako bycia-w-zagrożeniu. Na jej podstawie autor artykułu stawia tezę, że zapomnienie nie tyle zagraża byciu, co pokazuje, że bycie jest raczej niedostępne niż dostępne. Nadmiar niedostępnego w stosunku do dostępnego w byciu pokazuje, że nie ma w nim nic, co przeczyłoby możliwości pełni bycia. Na koniec autor stawia tezę, że pamięć o byciu otwiera możliwość ostatecznego, czyli eschatologicznego rozumienia bycia. Bycie jest wolą bycia, a nie tylko bycia po części. Dlatego możliwość pełni bycia jest wpisana w bycie i z konieczności się spełnia, prowadząc bycie do rozumienia siebie w kategoriach definitywnych, czyli eschatologicznych, a nie jedynie prowizorycznych. Pełnia bycia natomiast to Bóg. Dlatego bycie jest wolą bycia-wobec-Boga o wiele bardziej niż bycia-w-świecie.
    This paper argues that, according to Jean-Yves Lacoste, oblivion of being is danger to being. Although the issue of the oblivion of being appears in his early works, it was only in Présence et parousie that he fully developed his view in the context of the possibility of more than existence. Pointing out the phenomena which seem to be aberrations with respect to being-in-the-world, he concludes that there is an excess of being. This paper contends that the excess of being with respect to the world shows that there is nothing in the world that could contradict the possibility of being-towards-God. In Être en danger, Jean-Yves Lacoste develops the concept of the oblivion of being as being-in-danger. Contrary to Lacoste, this paper suggests that oblivion is not a threat to being. Instead, it shows that being is rather unavailable than available. The excess of the unavailable with respect to the available in being shows that there is nothing in being which could contradict the possibility of the fullness of being. Ultimately, the author argues that memory of being opens the possibility of the definitive or eschatological understanding of being. Being is the will of being. It is not the will of being to a certain extent, hence the will of being partially. Therefore, the possibility of the fullness of being is intrinsic to being and can be considered a principle which fulfils itself, providing being with a self-understanding that is definitive, hence eschatological, rather than provisional. Because God is the fullness of being, being in itself is the will of being-towards-God rather than the will of being-in-the-world.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 4; 115-136
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od "Theophrastus Redivivus" do Du Maraisa. Źródła laickości w podziemnej filozofii radykalnego Oświecenia we Francji
    From 'Theophrastus Redivivus' to Du Marais. Origin of Secularization in the Underground Philosophy of Radical Enlightenment in France
    Autorzy:
    Budzanowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1844539.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    manuscrits philosophiques clandestins
    philosophie clandestine
    libertynizm
    francuskie oświecenie radykalne
    laickość
    libertinism
    French Radical Enlightenment
    secularism
    Opis:
    Artykuł przedstawia źródła koncepcji antyreligijnych we francuskiej literaturze filozoficznej radykalnego oświecenia podążając za symbolicznymi, tajnymi manuskryptami m.in: Theophrastus Redivivus, Le Militaire philosophe, Lettre d’Hypocrate à Damagatte, La vie de Mahomed, Le traite sur les trois imposteurs, La Moysade oraz Le Philosophe, by ukazać radykalizm podejścia do religii i wiary mało znanych francuskich libertynów, przedstawicieli tzw. philosophie clandestin: Fontenelle’a, Malebranche’a, Yves de Vallone’a, Delaube’a, R. Challe’a, H. de Boulanvilliers, Du Maraisa. Okrycia dotyczące francuskich podziemnych manuskryptów filozoficznych budzą zainteresowanie badaczy zmieniając ideowy obraz Oświecenia. Okazuje się bowiem, jak niebagatelny i do tej pory nierozpoznany wkład, wnieśli ci undergroundowi myśliciele, zakresem i radykalizmem swoich koncepcji, w nieodległą epokę encyklopedyzmu i rewolucji 1789. Libertyńskie teorie zrodzone w reakcji na monarchiczny i klerykalny absolutyzm kryją kontekstualną, antysystemową wyrazistość polityczną. Tajni filozofowie traktując religię jako ludzki zamysł służący podporządkowaniu społeczeństwa politycznym partykularyzmom, wywiedli swoje przekonania z poszukiwań zrozumienia całej ludzkiej religijności lub z potrzeb artykułowania uniwersalności religii naturalnej. Nawiązując do podziemnego impulsu antyreligijnego, ich ideowi kontynuatorzy - osiemnastowieczni akademicy i encyklopedyści, nie sformułowali koncepcji przyznania szerokiej tolerancji religijnej lecz wykreowali teorie, które w kolejnym stuleciu stały się historią konfliktu dwóch wizji Francji prowadząc do usunięcie religijności ze sfery publicznej (laïcité). W artykule opisano formującą się koncepcję laickości w radykalnym, podziemnym ruchu oświeceniowym nawiązując do odłożonych w czasie konsekwencji tego zjawiska, gdy postrzegana jako politycznie niebezpieczna idea ta powróciła do politycznych debat dopiero w drugiej połowie XIX wieku będąc historią konfliktu dwóch wizji państwa, by ostatecznie na mocy ustawy 1905r. stać się la loi fondatrice republikańskiej Francji konstytuując świecką postawę francuskiego społeczeństwa porewolucyjnego i model rozdziału instytucji publicznych od kościołów, w którym państwo nie ingeruje w religię obywatela, a kościoły w funkcjonowanie państwa.
    The article describes the sources of anti-religious conceptions in French philosophical literature of Radical Enlightenment, based on secret symbolic manuscripts: Theophrastus Redivivus, Le Militaire philosophe, Lettre d'Hypocrate à Damagatte, La vie de Mahomed, Le traite sur les trois imposteurs, La Moysade and Le Philosophe, and aims to explore the radical approach to religion and faith of the following little-known French libertine thinkers, who were representatives of the so-called philosophie clandestine: B. Fontenelle, N. Malebranche, Y. de Vallone, Delaube, R. Challe, H. de Boulainvilliers. Discoveries related to French underground philosophical manuscripts attract the interest of researchers, changing the ideological picture of the Enlightenment. As it appears, underground thinkers – through the scope and radicalism of their ideas – made a so far unrecognized contribution to the not-so-distant age of encyclopaedism and the French Revolution. The libertine theories born in reaction to monarchical and clerical absolutism conceal contextual political and anti-Christian explicitness. Therefore, analyses of the approach to religion and faith expressed in underground philosophical texts allow us to classify them as anti-systemic. Undoubtedly, a great number of observations and recommendations of the secret philosophers was related to the search for understanding the entirety of human religiosity or to the need to articulate the universality of natural religion. However, French ideological continuators of the underground amateur philosophers, including eighteenth-century academics and encyclopaedists who referred to the underground anti-religious impulse, did not postulate introducing broadly-understood religious tolerance; on the contrary, they formulated theories that enabled the gradual removal of religiosity from the public sphere (laïcité). The article presents the idea of secularism in the radical underground Enlightenment movement and refers to the delayed consequences of said phenomenon, when this idea, considered politically dangerous, reappeared in political debates in the second half of the 19th century, and eventually became la loi fondatrice of the republican France under the 1905 law.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 4(29); 18-32
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The relevance of history: Dramatic history poems by Stanisław Wyspiański and Tytus Czyżewski
    Czym jest historia dla życia. Rapsody historyczne: Wyspiański i Czyżewski
    Autorzy:
    Sienkiewicz, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2088292.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the late 19th and Interwar period
    philosophy of history
    historical epic poems
    emancipation and progress
    modernity
    the French Revolution
    Stanisław Wyspiański (1869–1907)
    Tytus Czyżewski (1880–1945)
    Wyspiański
    Czyżewski
    rapsody
    historia
    rewolucja
    teodycea
    nowoczesność
    Opis:
    This article examines the analogies, and more specifically the historical 'theatre of the imagination', between Tytus Czyżewski's Robespierre/Rhapsody (1927) and Stanisław Wyspiańs-ki's poetic dramas Rhapsodies (Kazimierz the Great and Bolesław the Bold). Each of those poems foregrounds its principal historical character. Wyspiański's dramatic poems, commonly known as Rhapsodies, focus on Kazimierz the Great, Bolesław the Bold, and Piast. kings of pivotal significance in his vision of Poland's historical destiny. Twenty years later Tytus Czyżewski, an acclaimed avant-garde painter and poet, composed a poetic-essayistic salmagundi, in which he sought to render in a similarly elevated style and condensed dialogue the drama of the leaders of the French Revolution, Robespierre and Danton. While Robespierre has to face, apart from some common people, God, the Spirit and Judges that sit in judgment on him, the final section of Rhapsody evokes Juliusz Słowacki. A monologue, mimicking his lofty verse, establishes a metaphorical common thread in Polish history – from the days of mail-clad knights to the wretched everyday life in the trenches – set against a broad background of wars, destruction and the French Revolution. For Czyżewski the French Revolution was a ground-breaking event, the first act of a great historical process that ushered in the Modern Age with its ideas of progress, reason, freedom, social justice, the elimination of poverty. It continues to inspire mankind with the hope that even a most ambitious change is possible. For Wyspiański, on the other hand, the grand project of human emancipation does give rise to doubts whether a wholesale obliteration of the Old is justified and to questions about God, free will, theodicy and destiny, and the 'tyranny of reason'. The differences between the two philosophies of history – Wyspiański's, from the turn of the 19th century, and Czyżewski's, representative of the artistic and intellectual climate of the late 1920s – are no doubt profound, and yet, what both of them seem to share is a deep concern with the relevance of history for the present and for designing the future.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2019, 6; 613-630
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-25 z 25

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies