Wszystkie pola: frakcja - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Opieka koordynowana w POZ: interpretacja wyników echokardiografii
Coordinated care in the practice of a primary care physician: interpretation of echocardiography results
Autorzy:: Pęksa, Jan W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/41162869.pdf
Data publikacji:: 2024-08-05
Wydawca:: Wydawnictwo Naukowe Medyk sp. z o.o.
Tematy:: echocardiography
left ventricle ejection fraction
coordinated care
primary care
chokardiografia
frakcja wyrzutowa lewej komory
opieka koordynowana
podstawowa
opieka zdrowotna
Opis:: Transthoracic echocardiography (TTE) is one of the tests available in Poland as part of coordinated care in primary care. It is non-invasive, safe, and provides a wealth of data describing both the structure and function of the heart. The information obtained during a TTE examination is essential for diagnosing many diseases and is used in the care of patients with various pathologies. One of the most important parameters estimated during TTE is the left ventricular ejection fraction (LVEF). LVEF is the primary measure of the systolic function of the left ventricle, indicating what proportion of blood volume is ejected with each contraction of the heart relative to the end-diastolic volume. This paper discusses the indications for performing a TTE test, the information that can be obtained from it, and the normal values of selected parameters in healthy adult subjects. TTE images obtained during the examination of a 40-year-old patient diagnosed at a cardiology outpatient clinic due to reported palpitations are presented.
Źródło:: Gabinet Prywatny; 2024, 296, 4; 41-48
2353-8600
Pojawia się w:: Gabinet Prywatny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Frakcja energetyczna w odpadach komunalnych wytwarzanych w wybranych województwach południowo-wschodniej Polski
Energy fraction in municipal waste generated in selected south-eastern voivodeships of Poland
Autorzy:: Klojzy-Karczmarczyk, Beata
Makoudi, Said
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2204801.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: odpady komunalne
frakcje energetyczne
wytwarzanie
selektywne zbieranie
mieszkańcy
municipal waste
energy fractions
generation
selective collection
inhabitants
Opis:: 25. Wielgosiński, G. 2020 – Termiczne przekształcanie odpadów. Wydawnictwo Nowa Era. Analizą objęto wytwarzanie frakcji energetycznej i jej udział w odpadach komunalnych wytwarzanych przez mieszkańców województw południowo-wschodniej Polski (województwo małopolskie, województwo śląskie oraz województwo podkarpackie). Udziały poszczególnych frakcji morfologicznych w całym strumieniu odpadów komunalnych są zróżnicowane w zależności od województwa. Analizę przeprowadzono na podstawie dostępnych dokumentów planistycznych (na lata 2016–2022) oraz materiałów sprawozdawczych (za lata 2017‒2019). Za frakcje energetyczne uznano odpady z tworzyw sztucznych, papieru i tektury, tekstyliów, drewna oraz odpady wielomateriałowe. Udział frakcji energetycznych w całkowitym strumieniu wytwarzanych odpadów komunalnych w województwie małopolskim sięga blisko 49%. W województwach podkarpackim oraz śląskim udział ten kształtuje się odpowiednio na poziomie 29 i 36%. Ustalono, że wielkość wytwarzania frakcji energetycznej w województwiemałopolskim kształtowała się w granicach od 500 531 do 603 875 Mg rocznie. Wielkość wskaźnika wytwarzania tej frakcji w województwie jest na poziomie 148–177 kg/M/rok. Roczna wielkość wytwarzania odpadów frakcji energetycznej w województwie podkarpackim mieściła się w granicach 138 239–165 100 Mg. Wartości wskaźnika wytwarzania kształtują się na poziomie 65–78 kg/M/rok. Wytwarzanie frakcji energetycznej w województwie śląskim mieściło się w granicach 553 556‒700 868 Mg rocznie. Wartości wskaźnika wytwarzania tej frakcji kształtują się na poziomie 122–155 kg/M/rok. Wykazano ponadto szacowaną wielkość niezagospodarowanej masy frakcji energetycznej, która może być docelowo wysegregowana w instalacji i skierowana do dalszego przetwarzania a obecnie najprawdopodobniej zasila strumień odpadów zmieszanych. Masa takiej frakcji jest zdecydowanie zróżnicowana dla województw i mieściła się w szerokich granicach od 10 do 71% masy wytworzonej. Ze względu na trudności metodyczne, napotkane w trakcie analizy, uzyskane wyniki należy traktować orientacyjnie.
The analysis covered the production of the energy fraction and its percentages in the municipal waste produced by the inhabitants of the voivodships of south-eastern Poland (Małopolskie, Śląskie and Podkarpackie voivodships). The shares of individual morphological fractions in the entire stream of municipal waste vary depending on the voivodship. The analysis was carried out on the basis of available planning documents (for 2016‒2022) and reporting documents (for 2017‒2019). Wastes from plastics, paper and cardboard, textiles, wood and multi-material waste were considered as energy fractions. The percentages of energy fractions in the total stream of municipal waste generated in the Małopolskie Voivodship is close to 49%. In the Podkarpackie and Śląskie Voivodships, the percentages is 29 and 36%, respectively. The production of the energy fraction in the Małopolskie Voivodship ranged from 500,531 to 603,875 Mg per year. The production index of the fraction in the voivodeship was set at the level of 148–177 kg/per capita/year. The annual volume of energy fraction waste generation in the Podkarpackie Voivodship ranged from 138,239 to 165,100 Mg. The values of the production index range from 65 to 78 kg/per capita/year. The production of the energy fraction in the Śląskie Voivodship ranged from 553,556 to 700,868 Mg annually. The production index of the fraction are at the level of 122–155 kg/per capita/year. Moreover, the estimated the mass of the energy fraction, which can be ultimately segregated in the installation and directed to further processing, and currently most likely feeds the stream of mixed waste, has been shown. The mass of the a fraction is definitely differentiated for voivodeships and ranged from 10 to 71% of the produced mass. Due to methodological difficulties encountered during the analysis, the obtained results should be treated as indicative.
Źródło:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2023, 111; 167--180
2080-0819
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Morphometric analysis of pebbles in verification of transport processes and interpretation of palaeoenvironment: A case study from the Ogwashi Formation (Oligocene), Niger Delta Basin, Nigeria
Autorzy:: Ogbe, Ovie B.
Osokpor, Jerry
Emelue, Chukwunomso V.
Ocheli, Azuka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2204373.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: grain morphometry
sandstone facies
bivariate plot
ternary diagram
mixed environments
Oligocene sediments
morfometria
frakcja
piaskowiec
osady
Oligocen
Opis:: The present paper discusses a palaeoenvironmental interpretation of the Oligocene Ogwashi Formation (Niger Delta Basin, Nigeria) through morphometric analysis of pebbles, a research method essentially depending on the quantitative evaluation of pebble size and shape which change during transport processes in a range of depositional environments. The relationship of bivariate and ternary-diagram plots of independent functions was determined from freshly exposed sandstone sections in quarries at Ibusa, near Asaba, Nigeria. The grain size of pebbles ranges from fine (11.00 mm) to very coarse (41.33 mm), with a mean size of 21.05 mm (coarse pebbles). A bivariate plot of the flatness index vs maximum projection sphericity index shows 37% of the pebbles to fall within a beach (marine) environment, and 33% within a fluvial environment; the remaining 30% are uncertain. The maximum projection sphericity index vs oblate-prolate index bivariate plot indicates that 47% of pebbles fall within a marine environment and 22% within a fluvial environment, while the remaining 31% are uncertain. The sphericity-form ternary diagram plot shows that the pebbles primarily comprise bladed, platy, very bladed and very platy of near-equal proportions with minor elongate and very elongate stones, which suggests that the pebbles are diverse in origin. The sphericity-form bivariate plot indicates that the pebbles are largely of disc and blade shapes with a minor number of spherical and rod shapes. The near-equal proportion of pebbles in different segments of the bivariate and ternary diagram plots, and the wide distribution of the pebble grain sizes and shapes suggest the Ogwashi Formation is composed of redeposited sediments that likely were transported and deposited in a mix of marine and fluvial settings with possible transitional environments. In other words, the pebbles can be interpreted as marine-influenced fluvial sediments in marginal-marine settings.
Źródło:: Geologos; 2023, 29, 1; 21--31
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:: Geologos
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Frakcja poliolefifinowa ze strumienia odpadów komunalnych jako surowiec do produkcji paliw
Autorzy:: Hańderek, Adam
Matuszewska, Anna
Derej, Wojciech
Biernat, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2096871.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Nowa Energia
Tematy:: termiczne przekształcanie odpadów komunalnych
surowiec
produkcja paliw
thermal treatment of municipal waste
raw material
fuel production
Opis:: We współczesnych koncepcjach rozwoju gospodarczego w coraz większym stopniu akcentowane są kwestie związane z ochroną środowiska naturalnego. Wśród przyczyn tej sytuacji można wymienić: zanieczyszczenie środowiska naturalnego, co jest czynnikiem motywującym do działań ograniczających emisję zanieczyszczeń oraz usuwanie zalegających w środowisku odpadów; ograniczenie zasobów naturalnych, co motywuje do ograniczenia zużycia surowców i wdrażania nowych rozwiązań technologicznych uniezależniających gospodarkę od tego typu ograniczeń oraz wzrost „odpowiedzialności za środowisko” przez społeczeństwa.
Źródło:: Nowa Energia; 2022, 1; 8-13
1899-0886
Pojawia się w:: Nowa Energia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Krótki przegląd wybranych doustnych leków przeciwcukrzycowych
Short overview of oral antidiabetic drugs
Autorzy:: Liczner, Grzegorz
Sądel, Przemysław
Błażyca, Aleksandra
Ochapska, Patrycja
Wiciński, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2080186.pdf
Data publikacji:: 2022-05
Wydawca:: Wydawnictwo Naukowe Medyk sp. z o.o.
Tematy:: type 2 diabetes
heart failure with reduced ejection fraction
oral antidiabetic drugs
glycosuria
sodium-glucose co-transporter 2 (SGLT2) inhibitors
cukrzyca typu 2
niewydolność serca z obniżoną frakcją wyrzutową
doustne leki przeciw- cukrzycowe
inhibitory kotransportera sodowo-glukozowego 2 (SGLT-2)
glukozuria
Opis:: The recently observed increase in the incidence of type 2 diabetes and the high percentage of deaths due to its complications, including diseases of the cardiovascular system, is a significant public health problem today. Type 2 diabetes and cardiovascular disease are the leading causes of hospitalisation in highly developed countries. Prevention of metabolic and vascular complications of type 2 diabetes is a priority action according to the recommendations of modern diabetology. Until recently, outpatient diabetes treatment focused solely on metformin, acarbose, sulfonylureas or thiazolidinediones. The appearance on the market of new oral hypoglycemic drugs made it possible to avoid insulin therapy or postpone the stage at which insulin becomes necessary for the control of diabetes. Some of these drugs significantly reduce the risk of death from cardiovascular causes as well as the frequency of hospitalization due to heart failure with a reduced ejection fraction in both people diagnosed with type 2 diabetes and without concomitant diabetes. The drug that permanently connected diabetes and cardiology is empagliflozin – a competitive inhibitor of the sodium-glucose co-transporter 2.
Źródło:: Gabinet Prywatny; 2022, 282, 03; 15-19
2353-8600
Pojawia się w:: Gabinet Prywatny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Ocena narażenia zawodowego na frakcję respirabilną krzemionki krystalicznej powstającą w trakcie pracy
Assessment of occupational exposure to the respirable fraction of crystalline silica produced in technological processes
Autorzy:: Pośniak, Małgorzata
Dobrzyńska, Elżbieta
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31342487.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: krzemionka krystaliczna
frakcja respirabilna
czynnik rakotwórczy
pylica krzemowa
narażenie zawodowe
crystalline silica
respirable fraction
carcinogen
silicosis
occupational exposure
Opis:: Wśród form krystalicznej krzemionki (minerałów zbudowanych z ditlenku krzemu), które najpowszechniej występują w środowisku naturalnym i w środowisku pracy, są kwarc i krystobalit. Są one wykorzystywane w różnych gałęziach przemysłu, m.in. w branży ceramicznej, szklarskiej czy budowlanej, i stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników. Frakcja respirabilna krzemionki krystalicznej (FRKK), która przedostaje się do obszaru wymiany gazowej płuc, wywołuje przewlekłe reakcje zapalne, następnie zmiany zwłóknieniowe tkanki płucnej i w efekcie pylicę krzemową, często prowadzącą do raka płuc. Zarówno pracodawcy, jak i osoby zarządzające bhp, mają duże trudności z interpretacją oraz stosowaniem przepisów prawnych dotyczących pomiarów stężeń FRKK (w celu oceny narażenia zawodowego) i klasyfikacji prac w narażeniu na respirabilny pył powstający w trakcie procesów technologicznych. Informacje przedstawione w artykule powinny pomóc w rozwiązywaniu tych problemów.
Among the forms of crystalline silica (silicon dioxide minerals) that are most common in the natural and work environments are quartz and cristobalite. They are used in various industries, including in the ceramics, glass and construction industries and pose a serious health risk to workers. The respirable of crystalline silica (RCS), which penetrates into the gas exchange area of the lungs causes chronic inflammatory reactions, followed by fibrotic changes in the lung tissue and, as a result, silicosis pneumoconiosis, often leading to lung cancer. Both employers and health and safety managers have great difficulties with the interpretation and application of legal provisions concerning the measurement of RCS concentrations (for the purpose of occupational exposure assessment) and the classification of work involving exposure to respirable dust generated during technological processes. The information in this article should help you resolve these issues.
Źródło:: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka; 2022, 1; 13-19
0137-7043
Pojawia się w:: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Determination of emission of iron oxides from the welding process on the basis of mathematical models
Określenie na podstawie modeli emisji tlenków żelaza powstałych w procesie spawania
Autorzy:: Pikulik, Karolina Weronika
Mikołajczyk, Jarosław Robert
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1819234.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:: dym spawalniczy
frakcja respirabilna
frakcja wdychana
tlenek żelaza
welding smoke
respirable fraction
inhalable fraction
iron oxide
Opis:: Oxygen in metals is most often present in the form of oxides, including: FeO, Fe2O3, Fe3O4. The complexity of the welding process means that oxygen compounds can enter both the liquid metal and the atmosphere, causing negative effects. A welder is exposed to harmful emission of oxides entering the human body through the respiratory system or pores in the skin. The essence of the problem is so serious that standards for air purity and determination of amount of oxides at workplaces have been introduced. The article presents the results of research on the influence of the welding current intensity on the emission of air pollutants (in particular the emission of iron oxides) of the inhalable and respirable fractions. The bench tests were carried out on the basis of the applicable standards for air quality at welding stations. Based on the test results, on the basis of the R program, mathematical models of the emission of iron oxides generated during the welding process were developed. It was observed that with the increase of the welding current, the average value of the emission of iron oxides - both the inhalable and respirable fractions - increases. For both fractions, it was also noted that the model values are closer to the values measured in the model No. 1.
Tlen w metalach występuje najczęściej w postaci tlenków, m. in.: FeO, Fe2O3,Fe3O4. Złożoność procesu spawania powoduje, że związki tlenu mogą dostawać się zarówno do ciekłego metalu, jak i do atmosfery, wywołując negatywne skutki. Spawacz narażony jest na szkodliwą emisję tlenków dostających się do organizmu ludzkiego, poprzez układ oddechowy, czy pory w skórze. Istota problemu jest na tyle poważna, że wprowadzono normy dotyczące czystości powietrza oraz oznaczania ilości tlenków na stanowiskach pracy. W artykule przedstawiono wyniki badań wpływu natężenia prądu spawania na emisję zanieczyszczeń powietrza - w szczególności emisję tlenków żelaza - frakcji wdychanej i respirabilnej. Badania stanowiskowe wykonano w oparciu o obowiązujące normy dotyczące jakości powietrza na stanowiskach spawalniczych. Na podstawie wyników badań, w oparciu o program R, opracowano modele matematyczne emisji tlenków żelaza powstałych w czasie procesu spawania. Zaobserwowano, że wraz ze zwiększeniem prądu spawania wzrasta średnia wartość emisji tlenków żelaza - obydwu frakcji wdychanej i respirabilnej. Dla obydwu frakcji zanotowano także, że wartości modelowe są bliższe wartościom zmierzonym w modelu nr 1.
Źródło:: Welding Technology Review; 2021, 93, 2; 35--42
0033-2364
2449-7959
Pojawia się w:: Welding Technology Review
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Efficiency of solar energy use in domestic hot water systems in Poland
Autorzy:: Savсhenko, Olena
Lis, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2174975.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Politechnika Częstochowska
Tematy:: energia słoneczna
system ciepłej wody użytkowej
kolektor słoneczny
frakcja słoneczna
sprawność
solar energy
domestic hot water system
solar collector
solar fraction
efficiency
Opis:: This article establishes the efficiency of a single-circuit thermosyphon domestic solar hot water system for Polish cities such as Warsaw, Lublin, Bialystok, Czestochowa and Szczecin, using two indicators, namely the solar fraction and the efficiency of solar collector. It was found that of the selected cities, Bialystok is the most attractive in terms of using solar energy for hot water supply systems, as the solar hot water supply system has the highest solar fraction f = 0.64, and the efficiency of the solar collector is ƞ = 0.553. The lowest efficiency of the solar hot water supply system is observed for the city of Szczecin, which is characterized by indicators f = 0.49 and ƞ = 0.505, respectively. These analytical studies show that the use of the solar hot water system in selected cities in Poland can save on traditional energy sources for hot water systems by up to 50%.
Źródło:: Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym; 2021, 10, 2; 45--52
2299-8535
2544-963X
Pojawia się w:: Budownictwo o Zoptymalizowanym Potencjale Energetycznym
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Fly ash – a valuable material for the circular economy
Popiół lotny – cenny materiał dla gospodarki o obiegu zamkniętym
Autorzy:: Strzałkowska, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1849589.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: microsphere
magnetic fraction
glass
unburned coal
mikrosfera
frakcja magnetyczna
szkliwo
niespalony węgiel
Opis:: Generation of coal-based electricity is always associated with the origination of large amount of combustion waste. The presented article is a review concerning the possibilities of innovative directions of management for one of the by-products of coal combustion: fly ash. The storage of these waste products is associated with their negative impact on the environment. This is why research has been undertaken worldwide on the implementation of the concept of a circular economy. This article includes the examination of basic physical, chemical, and mineralogical properties of the most valuable components of fly ash (microspheres, magnetic fraction, and glass). It contains the examination of methods of separating these components and indicates the prospective directions of their use, e.g. as light fillers for polymers, sorbents, catalysts, composite materials, light ceramics, lightweight concretes, thermal insulation materials, biomaterials, raw material for the synthesis of zeolites or geopolymers. The paper also presents the components of fly ash, which can be treated as an alternative source of valuable elements, including critical elements. Moreover, it points to the necessity of capturing flammable substances from combustion by-products in order to obtain raw material characterised by a high degree of purity. It has been demonstrated that this way of ash management can lead to high recycling rates and bring valuable materials back to the economy. Such actions fit perfectly into global efforts for sustainable development and the circular economy.
Wytwarzanie energii elektrycznej opartej na węglu wiąże się zawsze z powstawaniem dużej ilości odpadów paleniskowych. Prezentowany artykuł ma charakter przeglądowy i dotyczy możliwości innowacyjnych kierunków zagospodarowania jednego z ubocznych produktów spalania węgla – popiołu lotnego. Składowanie tych odpadów wiąże się z ich negatywnym oddziaływaniem na środowisko, dlatego na całym świecie podjęto badania nad wdrażaniem koncepcji gospodarki obiegu zamkniętego. W artykule omówiono podstawowe, istotne dla oceny przemysłowej właściwości fizyczne, chemiczne i mineralogiczne najbardziej cennych składników popiołów lotnych (mikrosfer, frakcji magnetycznej i szkliwa). Omówiono sposoby wydzielenia tych składników oraz wskazano na perspektywiczne kierunki ich zastosowania np. jako lekkich wypełniaczy polimerów, sorbentów, katalizatorów, materiałów kompozytowych, lekkiej ceramiki, betonów lekkich, materiałów termoizolacyjnych, biomateriałów, surowca do syntezy zeolitów czy geopolimerów. Wskazano składniki popiołów lotnych, które mogą być traktowane jako alternatywne źródło cennych pierwiastków, w tym pierwiastków krytycznych. W celu uzyskania surowca o wysokim stopniu czystości zwrócono uwagę na konieczność wychwycenia substancji palnych z ubocznych produktów spalania. Wykazano, że taki sposób gospodarowania popiołami może prowadzić do wysokich wskaźników recyklingu i sprawić, że cenne materiały będą trafiały z powrotem do gospodarki. Takie działania doskonale wpisują się w globalne wysiłki na rzecz zrównoważonego rozwoju i gospodarki o obiegu zamkniętym.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2021, 37, 2; 49-62
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Fly ash – a valuable material for the circular economy
Popiół lotny – cenny materiał dla gospodarki o obiegu zamkniętym
Autorzy:: Strzałkowska, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1849603.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: microsphere
magnetic fraction
glass
unburned coal
mikrosfera
frakcja magnetyczna
szkliwo
niespalony węgiel
Opis:: Generation of coal-based electricity is always associated with the origination of large amount of combustion waste. The presented article is a review concerning the possibilities of innovative directions of management for one of the by-products of coal combustion: fly ash. The storage of these waste products is associated with their negative impact on the environment. This is why research has been undertaken worldwide on the implementation of the concept of a circular economy. This article includes the examination of basic physical, chemical, and mineralogical properties of the most valuable components of fly ash (microspheres, magnetic fraction, and glass). It contains the examination of methods of separating these components and indicates the prospective directions of their use, e.g. as light fillers for polymers, sorbents, catalysts, composite materials, light ceramics, lightweight concretes, thermal insulation materials, biomaterials, raw material for the synthesis of zeolites or geopolymers. The paper also presents the components of fly ash, which can be treated as an alternative source of valuable elements, including critical elements. Moreover, it points to the necessity of capturing flammable substances from combustion by-products in order to obtain raw material characterised by a high degree of purity. It has been demonstrated that this way of ash management can lead to high recycling rates and bring valuable materials back to the economy. Such actions fit perfectly into global efforts for sustainable development and the circular economy.
Wytwarzanie energii elektrycznej opartej na węglu wiąże się zawsze z powstawaniem dużej ilości odpadów paleniskowych. Prezentowany artykuł ma charakter przeglądowy i dotyczy możliwości innowacyjnych kierunków zagospodarowania jednego z ubocznych produktów spalania węgla – popiołu lotnego. Składowanie tych odpadów wiąże się z ich negatywnym oddziaływaniem na środowisko, dlatego na całym świecie podjęto badania nad wdrażaniem koncepcji gospodarki obiegu zamkniętego. W artykule omówiono podstawowe, istotne dla oceny przemysłowej właściwości fizyczne, chemiczne i mineralogiczne najbardziej cennych składników popiołów lotnych (mikrosfer, frakcji magnetycznej i szkliwa). Omówiono sposoby wydzielenia tych składników oraz wskazano na perspektywiczne kierunki ich zastosowania np. jako lekkich wypełniaczy polimerów, sorbentów, katalizatorów, materiałów kompozytowych, lekkiej ceramiki, betonów lekkich, materiałów termoizolacyjnych, biomateriałów, surowca do syntezy zeolitów czy geopolimerów. Wskazano składniki popiołów lotnych, które mogą być traktowane jako alternatywne źródło cennych pierwiastków, w tym pierwiastków krytycznych. W celu uzyskania surowca o wysokim stopniu czystości zwrócono uwagę na konieczność wychwycenia substancji palnych z ubocznych produktów spalania. Wykazano, że taki sposób gospodarowania popiołami może prowadzić do wysokich wskaźników recyklingu i sprawić, że cenne materiały będą trafiały z powrotem do gospodarki. Takie działania doskonale wpisują się w globalne wysiłki na rzecz zrównoważonego rozwoju i gospodarki o obiegu zamkniętym.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2021, 37, 2; 49-62
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Investigation of particle size distribution of grinded amber by electropulse discharges in a liquid medium
Autorzy:: Chornyi, Valentyn
Kharchenko, Yevhen
Mysiura, Taras
Popova, Nataliia
Zavialov, Volodymyr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1845029.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: amber
electropulse discharge
grinding
particle size distribution
fraction
bursztyn
szlifowanie
rozkład wielkości cząstek
frakcja
Opis:: The article presents the study results of electropulse grinding of amber in aqueous and alcoholic media at different amounts of supplied energy. Description of the electropulse grinding laboratory installation, the mechanism of the destruction process of amber particles and methods of statistical processing of experimental data are given. It was established that alcohol medium has a greater impact on the efficiency of crushing than water. Thus, under the same conditions of energy supply, in the aqueous medium the weighted average particle size of amber was 601:6±688:9 μm, and in an alcohol medium – 368:0±269:6 μm. In an aqueous medium, the particle size decreased to 1/13.6 of raw sample, and in an alcoholic medium to 1/22.3 of raw sample compared to the initial size of raw amber. We found that in the aqueous medium the ratio of large to small fractions is mainly the same with the coefficient of alignment of particles with a size of 1.09. In an alcoholic medium, this ratio significantly differs, with the coefficient of alignment of amber particles of a size of 1.67 with the amount of supplied energy of 125 kJ.
Źródło:: Archive of Mechanical Engineering; 2021, LXVIII, 3; 337-348
0004-0738
Pojawia się w:: Archive of Mechanical Engineering
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Pyły drewna – frakcja wdychana. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Wood dust – inhalable fraction. Documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:: Soćko, Renata
Pakulska, Daria
Szymczak, Wiesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1845107.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: pyły drewna
narażenie zawodowe
NDS
substancja uczulająca
substancja rakotwórcza
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
wood dust
occupational exposure
OEL
sensitizing substance
carcinogenic substances
health sciences
environmental engineering
Opis:: Drewno jest surowcem przemysłu drzewnego. Narażenie na pyły drzew liściastych (drewno twarde) lub w mieszaninie z gatunkami iglastymi (drewno miękkie) jest skorelowane z wystąpieniem gruczolakoraka nosa. Astma zawodowa jest najczęściej wynikiem działania biologicznie aktywnych związków chemicznych obecnych w drewnie drzew liściastych i iglastych. Pyły drewna twardego i miękkiego mogą upośledzać drożność dróg oddechowych, wywołując przewlekłe choroby płuc. Biorąc pod uwagę skutki zdrowotne oraz uwzględniając przedstawione przez Komisję Europejską uwarunkowania socjoekonomiczne przedsiębiorstw, zmniejszono dotychczasową wartość NDS z 3 mg/m³ do 2 mg/m³ dla frakcji wdychalnej pyłów drewna z przypisem, że wartość NDS dotyczy wszystkich rodzajów pyłów drewna. Proponowana wartość jest na poziomie proponowanej przez Komisję Europejską wartości wiążącej dla frakcji wdychalnej pyłów drewna twardego i będzie obowiązywać w Polsce i w innych państwach Unii Europejskiej od 18 stycznia 2023 r. Do 17 stycznia 2023 r., w okresie przejściowym, dla pyłów drewna twardego obowiązuje wartość wiążąca 3 mg/m³ . Komisja UE zaliczyła prace związane z narażeniem na pyły drewna twardego i mieszanego do procesów technologicznych klasyfikowanych jako rakotwórcze dla ludzi (wg dyrektywy 2017/2398/WE). Ze względu na fakt, że pyły drewna wykazują działanie: rakotwórcze, mutagenne i pylicotwórcze, ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) jest nieuzasadnione. Pyły drewna oznakowano jako substancję rakotwórczą zgodnie z załącznikiem nr 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia oraz – ze względu na możliwe działanie uczulające – literą „A”. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
Wood is a raw material of the wood industry. Exposure to dust from deciduous trees (hardwood) or from a mixture with coniferous species (softwood) is correlated with nasopharyngeal adenocarcinomas. Occupational asthma is the result of actions of the biologically active compounds present in some wood species (both hardwood and softwood). Hardwood and softwood dusts may impair clear airway, resulting in chronic lung disease. Taking into account the health effects and the socio-economic conditions of enterprises presented by the European Commission, we propose to lower the current TLV value from 3 mg/m³ to 2 mg/m³ for the inhalable fraction of wood dust, with the note that the TLV value applies to all types of wood dust. The proposed value corresponds to the binding value proposed by the European Commission (BOELV) for the inhalable fraction of hardwood dusts set at 2 mg/m³, taking into account the socio-economic conditions of enterprises. This value will apply in Poland and EU countries from January 18, 2023. The Commission of the European Union included research on exposure to hard and mixed wood dust to technological processes classified as carcinogenic to humans (Directive 2017/2398/EC) and indicating that if there is a mixture of hardwood dust with other wood dust then MAC refers to the total wood dust present in the mixture. Due to the fact that wood dusts are carcinogenic, mutagenic and cause pneumoconiosis, the determination of STEL values is unjustified. Wood dust was labeled as a carcinogen with Annex 1 to the Regulation of Ministry of Health, and with letter “A” because of possible sensitization. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2021, 2 (108); 27-138
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Zagrożenia frakcją respirabilną krystalicznej krzemionki w przemysłowych procesach wysokotemperaturowych
Respirable fraction hazards of crystalline silica in high temperature industrial processes
Autorzy:: Surgiewicz, Jolanta
Pośniak, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1845101.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: respirabilna krystaliczna krzemionka
kwarc
krystobalit
spektrometria w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR)
przemysłowe stanowiska pracy
narażenie zawodowe
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
respirable crystalline silica
quartz
cristobalite
Fourier transform-infrared spectrometry
industrial workplaces
occupational exposure
health sciences
environmental engineering
Opis:: W artykule przedstawiono wyniki badań dotyczące rozpoznania wielkości narażenia na krystaliczną krzemionkę występującą we frakcji respirabilnej w powietrzu na stanowiskach pracy w procesach odlewniczych. Badaniami objęto dziesięć stanowisk pracy w dwóch zakładach przemysłowych. Próbki powietrza pobierano za pomocą cyklonów umożliwiających pobranie z powietrza frakcji respirabilnej aerozolu. Krystaliczną krzemionkę oznaczano w powietrzu metodą spektrometrii w podczerwieni z transformacją Fouriera (FT-IR). Na badanych stanowiskach stwierdzono stężenia frakcji respirabilnej krzemionki przekraczające wartość normatywu higienicznego (NDS) wynoszącego w Polsce 0,1 mg/m3. Największe stężenia: 0,25 i 0,15 mg/m³ oznaczono w procesach przygotowania mas formierskich na stanowisku przerabiacza mas i czyszczenia form do odlewu oraz na stanowisku formierza maszynowego, jak również na stanowisku kadziowego pracującego przy przygotowaniu i obsłudze kadzi – 0,13 mg/m³. Stężenie frakcji respirabilnej w aerozolu krystalicznej krzemionki zależy od prowadzonego procesu z udziałem niezwiązanego piasku krzemowego i rodzaju wykonywanych czynności, w których powstaje duża ilość respirabilnego aerozolu, a także od natężenia prac wykonywanych na badanym stanowisku. Dla większości badanych stanowisk stwierdzono zagrożenie krystaliczną krzemionką na stanowiskach pracy. Wyniki badań wskazują na konieczność podjęcia środków zaradczych w celu eliminacji tego zagrożenia. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
The article presents results of research on recognition of a size of crystalline silica exposure present in respirable fraction in the workplace air at high-temperature foundry processes. The study included 10 workplaces in two factories. Air samples collected with cyclones allowing the separation of respirable air. The crystalline silica was measured in air with Fourier transform infrared spectrometry (FT-IR). High concentrations of respirable fraction of silica, exceeding the value of the hygienic standard (NDS) of 0.1 mg/m3 in Poland, were found at the studied workplaces. The largest concentration of respirable crystalline silica (0.25 mg/m³ ) was found in the processes of sand preparation of transformer masses and processes of preparing forms on a position of aformer machine – 0.15 mg/m³ and on position of a sliding and pourer forms, at astand of machine moulder, at a stand of ladle maker during preparation and operation of ladles – 0.13 mg/m³ . The amount of respirable aerosol coagulation crystalline silica in high-temperature processes depends on a type of process and is especially present in stages involving unbound silica sand. It also differs in workflow steps and intensity performed on particular workplaces, where large amount of respirable aerosol is produced. Majority of examined workplaces are exposed to high risk of occurring crystalline silica in the respirable fraction. Research results indicate the need of implementing remedial measures to eliminate the hazard. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2021, 3 (109); 189-204
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: 4-Chloro-2-toliloamina i jej chlorowodorek (w przeliczeniu na 4-chloro-2-toliloaminę) – frakcja wdychalna : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
4-Chloro-o-toluidine and its hydrochloride – inhalable fraction : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:: Kilanowicz, Anna
Stragierowicz, Joanna
Skrzypińska-Gawrysiak, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137443.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: 4-chloro-2-toliloamina
toksyczność
narażenie zawodowe
NDS
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
4-chloro-o-toluidine
toxicity
occupational exposure
MAC
health sciences
environmental engineering
Opis:: 4-Chloro-2-toliloamina (4-COT, 4-chloro-o-toluidyna) i jej chlorowodorek są ciałami stałymi. W warunkach laboratoryjnych 4-COT jest stosowana jako barwnik w immunochemii i w biologii molekularnej. W Polsce narażenie na 4-chloro-2-toliloaminę i/lub jej chlorowodorek zgłaszały wyłącznie laboratoria. Zgłoszona do rejestru liczba narażonych na 4-COT wyniosła 262 osoby w 2012 r., a w 2017 – 12 osób. W warunkach narażenia zawodowego 4-COT wchłania się głównie przez skórę i drogi oddechowe. U osób narażonych stwierdzono działanie methemoglobinotwórcze związku oraz występowanie objawów ze strony dróg moczowych w postaci ostrego, krwotocznego zapalenia pęcherza moczowego. Mediany dawek letalnych 4-COT dla gryzoni (drogą pokarmową) wynoszą 860 ÷ 1 058 mg/kg mc. Związek ten wywiera także umiarkowane działanie drażniące na skórę i oczy. Dane na temat toksyczności podprzewlekłej i przewlekłej 4-COT dla zwierząt wskazują na toksyczność ogólnoustrojową. 4-COT wykazuje działanie mutagennie i genotoksycznie zarówno w warunkach in vivo, jak i in vitro. Powoduje uszkodzenie DNA oraz tworzy addukty z DNA. W dostępnym piśmiennictwie nie ma informacji na temat wpływu 4-COT na rozrodczość ludzi. Nie ma danych na temat embriotoksyczności i teratogenności tego związku. W doświadczeniu na myszach wykazano, że 4-COT nie ma wpływu na potencjał rozrodczy samców oraz rozwój potomstwa. U osób zawodowo narażonych na 4-COT stwierdzano istotny wzrost występowania raka pęcherza moczowego. Brak jest danych o wielkości stężeń 4-COT, na jakie osoby te były narażone. 4-COT jest związkiem rakotwórczym dla zwierząt. 4-COT ma zharmonizowaną klasyfikację jako substancja rakotwórcza kategorii zagrożenia 1B. IARC zaliczyła 4-COT do grupy 2A – związków o prawdopodobnym działaniu rakotwórczym na człowieka. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych dotyczących wydajności i wchłaniania 4-COT różnymi drogami. U zwierząt metabolizm 4-COT może przebiegać szlakami N-acetylacji i N-hydroksylacji/N-oksydacji, przy udziale CYP1A1 i/lub CYP1A2, do aktywnych metabolitów. Związek jest wydalany głównie z moczem w postaci niezmienionej oraz metabolitów, np. kwasu 5-chloroantranilowego i 4-chloro-2-metyloacetanilidu. Nie ma danych na temat toksykokinetyki 4-COT u ludzi. W większości państw nie ustalono wartości dopuszczalnych stężeń dla 4-COT w środowisku pracy ze względu na jej potencjał rakotwórczy. Jedynym krajem europejskim, w którym ustalono wartość normatywu, jest Chorwacja, gdzie wartość NDS ustalono na poziomie 0,01 mg/m³ z jednoczesną notacją „skóra”. Podstawy ustalenia tej wartości nie są znane. Jako podstawę do zaproponowania wartości NDS przyjęto działanie rakotwórcze 4-COT. Wartość NDS wyprowadzono przy wykorzystaniu współczynnika SF = 0,27 (mg/kg-dzień)-1, ustalonego na podstawie występowania nowotworów naczyniowych u myszy. Przy założonym ryzyku R = 10-4 obliczona wartość NDS wynosi 0,02 mg/m³ . Nie znaleziono podstaw do ustalenia wartości chwilowej NDSCh i dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Narażenie przez skórę może mieć znaczny udział w ilości związku pobranej przez pracowników, wymagana jest więc notacja „skóra”. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
4-Chloro-o-toluidine (4-COT) and its hydrochloride are solids. 4-Chloro-o-toluidine is currently used as a dye in immunochemistry and molecular biology. In Poland, exposure to 4-COT and/or its hydrochloride was only reported by laboratories. The number of people exposed was 262 in 2012 and 12 in 2017. Under occupational exposure conditions, 4-COT is absorbed through the skin and airways. Methemoglobinogenic effects and acute hemorrhagic cystitis were diagnosed in exposed individuals. Median lethal doses after administration of 4-COT by the oral route to rodents were 860-1058 mg/kg b.w. The compound had a moderately irritating effect on skin and eyes. Studies of subchronic and chronic toxicity in animals indicate systemic toxicity. 4-COT had mutagenic and genotoxic effects in vivo as in vitro. It caused damage and adducts of DNA. There are no data on the effects of 4-COT on human reproduction and no data on its embryotoxicity and teratogenicity. In mice, 4-COT did not affect the reproductive potential of males or the development of their offspring. A significant increase in the incidence of bladder cancer was observed in individuals occupationally exposed to 4-COT. There are no data on the concentrations of 4-COT to which these individuals were exposed. 4-COT is an animal carcinogen. 4-COT is classified as a category 1B carcinogen. IARC has classified 4-COT into group 2A – compounds with probable carcinogenic effects in humans. No data are available on the rate and efficiency of absorption of 4-COT by different routes. In animals, the metabolism of 4-COT may be via N-acetylation and N-hydroxylation/N-oxidation routes, involving CYP1A1 and/or CYP1A2, to active metabolites. The compound is excreted mainly with urine in unaltered form and the metabolites, e.g. 5-chloroantranilic acid and 4-chloro-2-methylacetanilide. There are no data on the toxicokinetic of 4-COT in humans. In most countries, no MAC values have been established due to the carcinogenic potential of 4-COT. Only in Croatia the MAC value was set at 0.01 mg/m³ , with the notation ‘skin’. The basis for establishing this value is unknown. The carcinogenic effect of 4-COT has been used as a basis for proposing the MAC values. The value of MAC was derived from the factor SF = 0.27 (mg/kg-day)-1, determined on the basis of the occurrence of vascular tumors in mice. At the assumed risk of R = 10-4, the calculated MAC value is 0.02 mg/m³ . No basis for establishing STEL and BEI values was found. As dermal absorption may be as important as inhalation exposure, a “skin” notation is required. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2020, 3 (105); 5-35
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: 5-Fluorouracyl – frakcja wdychalna : metoda oznaczania w powietrzu na stanowiskach pracy
5-Fluorouracil – inhable fraction : determination method in workplace air
Autorzy:: Bonczarowska, Marzena
Brzeźnicki, Sławomir
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/958176.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: fluorouracyl
cytostatyki
metoda analityczna
chromatografia cieczowa
powietrze na stanowiskach pracy
nauki o zdrowiu
inżynieria środowiska
fluorouracil
cytostatics
analytical method
liquid chromatography
workplace air
health sciences
environmental engineering
Opis:: 5-Fluorouracyl (5-FU) w temperaturze pokojowej występuje w postaci białego lub bezwonnego proszku. 5-FU jest jednym z najczęściej stosowanych cytostatyków, wykazującym silne działanie w przypadkach nowotworów układu pokarmowego, a zwłaszcza w przypadku raka jelita grubego. Zawodowe narażenie na 5-FU (przez skórę lub drogą inhalacyjną) dotyczy głównie pracowników służby zdrowia oraz osób zatrudnionych przy produkcji tego leku. Narażenie na 5-FU tymi drogami może skutkować uszkodzeniem szpiku kostnego, negatywnym wpływem na układ sercowo-naczyniowy oraz w przypadku kontaktu ze skórą podrażnieniami skóry i reakcjami alergicznymi. Celem prac badawczych było opracowanie i walidacja metody oznaczania stężeń 5-fluorouracylu w powietrzu na stanowiskach pracy w zakresie 1/10 ÷ 2 zaproponowanej wartości NDS, zgodnie z wymaganiami normy europejskiej PN-EN 482. Do badań wykorzystano zestaw do wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją spektrofotometryczną. Rozdziałów chromatograficznych dokonywano przy użyciu kolumny analitycznej XTerra C-18 o wymiarach 150 × 2,1 mm, o uziarnieniu 3,5 µm, którą wymywano mieszaniną acetonitrylu i wody z dodatkiem kwasu mrówkowego. Metoda polega na zatrzymaniu obecnego w powietrzu fluorouracylu na filtrze z włókna szklanego, ekstrakcji filtra za pomocą mieszaniny acetonitryl: woda z dodatkiem 0,1-procentowego kwasu mrówkowego i chromatograficznej analizie otrzymanego roztworu. Zaproponowany sposób ekstrakcji 5-FU z filtrów umożliwia wysoki odzysk analitu. Średnia (dla trzech stężeń) wartość współczynnika odzysku wynosi 0,93. Zależność wskazań detektora UV-VIS w funkcji stężeń 5-FU ma charakter liniowy (r = 0,999) w zakresie stężeń 0,052 ÷ 2,6 μg/ml. Obliczone granice wykrywalności i oznaczania ilościowego wynoszą odpowiednio 0,007 i 0,022 µg/ml. Zastosowanie w oznaczeniach detektora UV-VIS oraz kolumny XTerra pozwala na selektywne i specyficzne oznaczenie 5-FU w obecności innych leków cytostatycznych. Metoda zapewnia możliwość oznaczenia 5-FU na poziomie 0,00014 mg/m³, tj. na poziomie 1/25 obowiązującej wartości NDS. Opisana w załączniku w formie przepisu analitycznego metoda spełnia wymagania normy PN-EN 482 stawiane procedurom oznaczania czynników chemicznych. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.
5-Fluorouracil (5-FU) at room temperature is a fine white crystalline odorless powder. 5-FU is one of the most widely used cytotoxic drug and has a strong antitumor activity in gastrointestinal tract cancer, especially of colorectal cancer. Occupational exposure to 5-fluorouracile (mainly via skin contact or via inhalation route) may occur among group of healthcare workers or workers employed in the production of this drug. Exposure to 5-FU can cause suppression of bone marrow function, cardiotoxicity and in the case of skin contact, skin irritation or allergic skin reactions. The aim of this study was to develop and validate a sensitive method for determining the concentration of 5-fluorouracil in workplace air in the range from 1/10 to 2 MAC values, in accordance with the requirements of standard PN-EN 482. The study was performed using a liquid chromatograph with spectrophotometric detection (HPLC-UV-VIS). All chromatographic analysis were performed with XTerra C-18 150 × 2.1 mm × 3.5 mm analytical column, which was eluted with mixture of acetonitrile and water with 0.1% of formic acid. This method is based on the collection of 5-FU on glass fiber filter, extraction with mixture of acetonitrile:water with addition of formic acid (0.1%), and chromatographic determination of resulted solution with HPLC-UV-VIS. The average recovery factor of 5-FU from filters was 0.93. The method is linear (r = 0.999) within the investigated working range of 0.052–2,6 µg/ml. The calculated limit of detection (LOD) and limit of quantification (LOQ) were 0.007 and 0.022 μg/ml, respectively. The analytical method described in this paper, thanks to the UV-VIS detection technique and Xterra analytical column, makes it possible to selectively determine 5-FU in workplace air in the presence of other compounds at concentrations from 0.00014 mg/m³ (1/25 MAC value). The method is precise, accurate and it meets the criteria for procedures for measuring chemical agents listed in standard EN 482. This method can be used for assessing occupational exposure to 5-FU and associated risk to workers’ health. The developed method of determining 5-FU has been recorded as an analytical procedure (see appendix). This article discussess the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2020, 2 (104); 63-77
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "frakcja" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język