Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "folk religion" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Kult Świętej Barbary w polskiej religijności ludowej
    The Cult of Saint Barbara in Polish Folk Religion
    Autorzy:
    Kupisiński, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143996.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    etnograficzne badania terenowe
    religijność ludowa
    tradycja ludowa
    kult św. Barbary
    przysłowia ludowe
    patronka dobrej śmierci
    ethnographic field investigations
    the cult of St. Barbara
    folk religiosity
    folk tradition
    proverbs
    patroness of good death
    Opis:
    The purpose of this article is to show the importance of Saint Barbara in Polish traditions and folk religion. The study is based mainly on the author’s ethnographic field research conducted in the regions of Opoczno and Radom in 1990-1993, and in 1995-2005, as well as on research about St. Barbara’s cult featured in master’s theses and doctoral dissertations written at the Institute of Fundamental Theology of John Paul II Catholic University of Lublin. The article consists of three sections. First, the figure of St. Barbara is introduced with focus on her biography. In the second part, the role of this Saintly Woman in Polish folk religion is illuminated, and in the third section, the significance of the St. Barbara cult is presented through customs and folk proverbs. In Poland, the cult of St. Barbara has a very long and lively tradition, and can be traced to the Wawel Cathedral in Krakow. The first mention of this Saint in liturgy is found in the “Gertrude Psalter”, dating from 11th Century and belonging to a daughter of the early Polish King Mieszko II. St. Barbara is the patroness of a good death, virtuous brides and family life, and is the protectoress from fires, thunderstorms, and sickness of the plague, as well as cemetery chapels. She is venerated primarily by people who are exposed in their occupations to unexpected sudden death, such as miners, steel workers, sailors, fishermen, soldiers, masons, prisoners, bricklayers, gunners, carpenters, blacksmiths, and manufacturers of fireworks. Employees of these professions honor St. Barbara in their own specific ways. Placing the Feast of St. Barbara on December 4 has contributed to the fact that around her, as the Patroness of this day, there have arisen a lot of proverbs predicting the weather for Christmas. Some of these sayings have survived to modern times, and testify to the vitality of the cult of St. Barbara and her popularity in a folk religiosity in Poland.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2012, 4; 241-257
    2080-8534
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie pieśni pielgrzymkowe i kalwaryjskie
    Autorzy:
    Grochowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/687296.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
    Tematy:
    religijność ludowa, katolicyzm, pielgrzymki, kalwarie, pieśni  pielgrzymkowe
    folk religion
    Catholicism
    pilgrimage
    Calvary
    pilgrimage songs
    Opis:
    W artykule tym podjęto próbę opisu pieśni pielgrzymkowych, jako specyficznego gatunku tekstów wykonywanych przez pielgrzymów w trakcie  wędrówki i podczas pobytu w sanktuariach. W pierwszej części omówiono dotychczasowe sposoby definiowania pieśni pielgrzymkowych oraz przedstawiono  propozycję nowej definicji odwołującej się do elementów tekstowych, w których  uwidacznia się specyficzny kontekst wykonawczy omawianych utworów. W drugiej  części artykułu zaprezentowano szczegółową analizę tekstowych wykładników  sytuacji wykonawczej, wskazujących na róże etapy pielgrzymki i różne działania  pielgrzymów. Ostatnia część poświęcona jest analizie funkcji pieśni pielgrzymkowych w kontekście teorii procesów społecznych Victora Turnera. Analizy prowadzą  do wniosku, że w szerszej perspektywie główna funkcja pieśni pielgrzymkowych  polegała na kreowaniu określonych zachowań i sposobów myślenia pielgrzymów  oraz na ochronie i stabilizowaniu podstawowych struktur społecznych, które na  czas pielgrzymki ulegały zawieszeniu bądź rozluźnieniu.
    The paper describes songs performed by pilgrims on their way to sanctuaries and during their stay there, presenting them as a specific genre of texts. In the first part of the paper, the author discusses the way pilgrimage songs were understood in earlier works. Furthermore, he proposes their new definition, referring to these elements of the texts which demonstrate the specific context in which the songs were performed. In the second part of the paper, the author analyses in detail textual signs which indicate various activities undertaken by pilgrims and refer to the stages of their journey. Finally, he focuses on the functions of pilgrimage songs and analyses them in the context of Victor Turner’s theory of ritual process. The conclusion of the analysis is that in a broad perspective, the main function of these songs was to create certain behaviours and ways of thinking, as well as to protect and stabilise the fundamental social structures which were temporarily loosened or suspended during pilgrimage.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Etnograficzne; 2016, 55
    2450-5544
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Etnograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sen Scypiona z VI księgi De Re Publica Marka Tulliusza Cycerona na tle ówczesnych wierzeń greckich i rzymskich
    The Dream of Scipio in Book VI of De Re Publica by Marcus Tullius Cicero against the Background of Contemporary Greek and Roman Beliefs
    Autorzy:
    Trzebuniak, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/480816.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-01
    Wydawca:
    Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
    Tematy:
    Marek Tulliusz Cyceron
    De Re Publica
    Somnium Scipionis
    kult
    religijność ludowa
    Marcus Tullius Cicero
    cult
    folk religion
    Opis:
    W niniejszym artykule opisane zostały wierzenia starożytnych Rzymian w kontekście VI księgi traktatu filozoficznego Marka Tulliusza Cycerona De Re Publica zatytułowanej Somnium Scipionis. Najpierw przedstawiono etapy formowania się religijności współczesnych Cyceronowi obywateli Rzymu. Wskazano, że wpłynęły na nią zwłaszcza archaiczne kulty italskie i religijność greckich kolonizatorów. Opisano organizowanie kultu, ogłaszanie dni świątecznych przez kapłana-pontyfika oraz działalność rzymskich flaminów. Ponadto ukazano wpływ pitagoreizmu, orfizmu, a także racjonalizmu greckoorientalnego na ówczesną religijność. Następnie przedstawiono postać Cycerona, który uznawał wielką użyteczność polityczną religii tradycyjnej i nowych nurtów mistycznych. W VI księdze De Re Publica – Sen Scypiona, Cyceron zaprezentował swoje tezy filozoficzne dotyczące tej kwestii. Jego przemyślenia wykazują pokrewieństwa ze stoicyzmem i platonizmem (bardzo wówczas rozpowszechnionymi). Na koniec przedstawiono krytyczne spojrzenie na kult, pobożność i moralność starożytnych Greków i Rzymian. Ich religijność była de facto „sprawą osobistą”, chociaż powszechnie dostrzegano materialne korzyści wynikające ze sprawowanego kultu.
    The sixth book of Cicero’s De Re Publica, entitled The Dream of Scipio, provides the context for this article’s presentation of the beliefs of ancient Romans. It opens with an overview of the religiosity of Cicero’s contemporaries and how it evolved. It describes the organisation of the cult, procedures for declaring feast days by priest pontifex and activities of Roman flamens. It notices the influence of Pythagoreanism, Orphism and Greco-Oriental Rationalism on the religious life of the Romans, and – in Cicero’s view – a great beneficial effect of the traditional religion and emerging mysticism on political life of the state. His reflections on this theme, expressed in The Dream of Scipio in the sixth book of De Re Publica, demonstrate close affinity with Stoicism and Platonism, both very popular philosophical systems at the time. The article closes with a critical overview of the cults, piety and morality of the ancient Greeks and Romans. Their religiosity was de facto their personal matter, though they did not neglect the material benefits that could be drawn from the cults.
    Źródło:
    Nurt SVD; 2015, 1; 94-108
    1233-9717
    Pojawia się w:
    Nurt SVD
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzień świętego Szczepana w religijności i kulturze ludowej w Polsce
    Saint Stephens Day in Religiousness and Folk Culture in Poland
    Autorzy:
    Kupisiński, Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036020.pdf
    Data publikacji:
    2019-08-27
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    zwyczaje i obrzędy
    kultura ludowa
    religijność ludowa
    św. Szczepan
    liturgia
    owies
    customs and rituals
    folk culture
    folk religion
    St. Stephen
    liturgy
    oats
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest św. Szczepanowi – pierwszemu chrześcijańskiemu męczennikowi, którego święto w liturgii Kościoła katolickiego przypada w drugi dzień Bożego Narodzenia, tj. 26 grudnia. Autor omawia oddziaływanie patrona tego dnia na życie codzienne oraz formy świętowania mieszkańców wsi. Kult świętego Szczepana zauważalny jest nie tylko w religijności ludowej, ale także w obrzędowości ludowej charakterystycznej dla tego święta. W opracowaniu tematu autor wykorzystał własne etnograficzne badania terenowe prowadzone w subregionach opoczyńskim i radomskim nad obrzędowością doroczną (1990-1994) oraz doroczną i funeralną (1997-2006), jak również literaturę przedmiotu z zakresu teologii i religioznawstwa. W wierzeniach ludowych wokół św. Szczepana skoncentrowały się niektóre przedchrześcijańskie praktyki agrarne, ale po nadaniu im chrześcijańskiej interpretacji zostały włączone w liturgię Kościoła. Jednym z powszechnych zwyczajów jest święcenie przez księdza owsa w kościele i wzajemne obsypywanie się nim. Dawniej był to obrzęd magiczny mający zapewnić pomyślność w uprawie zbóż i gospodarstwie. Po uzyskaniu chrześcijańskiej wykładni stał się symbolem ukamienowania św. Szczepana. Ponadto autor przedstawia i analizuje inne zwyczaje i obrzędy ludowe charakterystyczne dla tego dnia, jak składanie życzeń, kolędowanie, rozwiązywanie przez służbę umów o pracę czy kojarzenie małżeństw.
    The article concerns Saint Stephen, the first Christian martyr whose feast in the liturgy of the Catholic Church falls on the second day of Christmas, i.e., 26th of December. The veneration of the saint is seen not only in folk religiosity, but also in folk rituals characteristic for this holiday. The author used his own ethnographic field research conducted in the Opoczno and Radom subregions on annual rituals (1990-1994) and annual and funeral rituals (1997-2006), as well as the theological and religious literature on the subject. In folk beliefs around the figure of St. Stephen some pre-Christian agrarian practices were focused, but after giving them a Christian interpretation they were incorporated into the Church liturgy. One of the common customs is that a priest will bless oats in the church, which people then throw at each other. In the past it was a magical ritual to ensure prosperity in the growing of cereals and on the farm. After giving it a Christian interpretation, it symbolizes the stoning of the patron saint of that day – St. Stephen. In addition, the article discusses other customs and folk ceremonies characteristic of this holiday, such as: exchanging wishes, carol singing, termination of employment by servants or marriage matching.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2019, 66, 9; 127-139
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Narkoreligia w hybrydowej rzeczywistości Meksyku
    Narco-Religion in the Hybrid Reality of Mexico
    Autorzy:
    Skorupska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/480208.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
    Tematy:
    kartele narkotykowe
    kult ludowy
    Meksyk
    Narkoreligia
    rzeczywistość hybrydowa
    drug cartels
    folk worship
    Mexico
    narco-religion
    hybrid reality
    Opis:
    Liczne konflikty, targające od wieków Meksykiem, spowodowały kryzys wartości wśród jego mieszkańców. Hybrydowa rzeczywistość, w której dwie elity – rząd meksykański oraz kartele narkotykowe – dążą do sprawowania władzy i określania norm, okazała się dla Meksykanów ogromnym wyzwaniem. Aby mu sprostać, dostosowali oni do swoich potrzeb tę dziedzinę życia, która daje ludziom największą nadzieję i ostoję, czyli wiarę. Kult ludowy, stanowiący archetyp narkoreligii, rozwinął się w XIX wieku i wciąż ewoluuje. Kiedy w drugiej połowie XX wieku w Meksyku powstały pierwsze kartele narkotykowe, wierzenia ludu stały się wobec bezsilności rządu jedyną ucieczką dla Meksykanów. Alternatywy zaczęli również szukać członkowie karteli. Z czasem poczęli wykorzystywać wiarę ludu, by zaskarbić sobie jego sympatię. W kręgu kultu trzech popularnych postaci: Jesusa Malverde, Świętej Śmierci oraz św. Judy Tadeusza stworzyli specyficzny krąg wyznawców narkoświata.
    Numerous conflicts tormenting Mexico for centuries caused a crisis of values among its inhabitants. A hybrid reality, in which two elites – the Mexican government and drug cartels - strive to exercise power and set standards, proved to be a huge challenge for Mexicans. To cope with it, they adapted to their needs the area of life that gives people the greatest hope and refuge, namely, the faith. The popular cult, an archetype of narco-religion, developed in the nineteenth century and is still evolving. When the first drug cartels emerged in Mexico in the second half of the 20th century, the beliefs of the people became the only refuge for the Mexicans in the face of government’s helplessness. The members of cartels also started looking for alternatives. With time, they began to use the faith of the people to win their sympathy. In the circle of worship of three popular figures: Jesus Malverde, Holy Death and St. Jude they developed a specific group of followers of the narco-world.
    Źródło:
    Nurt SVD; 2018, 2; 142-153
    1233-9717
    Pojawia się w:
    Nurt SVD
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sabat czarownic jako figura demonizująca noc
    The Sabbath of witches as a figure demonizing the night
    Autorzy:
    Toboła-Feliks, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054764.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    wierzenia ludowe
    czarownica
    sabat
    noc
    teachings about culture and religion
    folk beliefs
    witch
    Sabbath
    night
    Opis:
    Zloty czarownic, znane jako sabaty, stanowią konstrukt znaczeniowy obejmujący kompleks wyimaginowanych zachowań o znamionach rytualno-magicznych. Kojarzone z nimi kobiety – rzekome czarownice – miały wyzbywać się wszelkich ograniczeń, którym podporządkowani byli inni śmiertelnicy w swej codziennej egzystencji. Wizja destrukturalizacji świata następującej na „łysych górach” musiała budzić lęk, potęgowany dodatkowo przez poczucie dezorientacji towarzyszące nocy. Niepewność wywoływana przez błądzenie w ciemności, w zestawieniu z brakiem taksonomicznych reguł czarcich biesiad oraz z bezkrytyczną wiarą w tego rodzaju spotkania sprawiły, iż kategoria nocy została na trwale połączona z figurą czarownicy.
    The meeting of witches known as the “witches’ Sabbath” is a semantic construct that denotes a set of imaginary ritual and magical actions. The female participants of these meetings – known as witches – were believed to free themselves from all the constraints of mundane mortal existence. Visions of the world losing its structure during a “devil’s feast” on top of the “bald mountain” was bound to inspire fear, a reaction further intensified by the sense of a person losing one’s bearings in the dark of the night. The night became a category perpetually combined with the figure of the witch for at least the following reasons: diminished self-confidence brought on by a person’s wandering in the dark; lack of a set of rules that governed such meetings; uncritical belief in the reality of these meetings.
    Čarodějnické shromáždění známé jako Sabbaths jsou konstruktem významu, který zahrnuje komplex imaginárního rituálně magického chování. Ženy, které se do nich zapletly - údajné čarodějnice - se měly zbavit všech omezení, kterým byli ostatní smrtelníci v jejich každodenní existenci podřízeni. Vize destrukturizace světa v Baldových horách musela vzbuzovat strach, který ještě zhoršil pocit dezorientace doprovázející noc. Konečně, nejistota způsobená putováním ve tmě, v kombinaci s nedostatkem taxonomických pravidel čarodějnických hodů, učinila kategorii noci trvale v kombinaci s postavou čarodějnice.
    Źródło:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2021, 21, 1; 1-19
    1506-5790
    2353-9860
    Pojawia się w:
    Studia Etnologiczne i Antropologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cosmogonies and mythopoesis in the Balkans and beyond
    Autorzy:
    Badalanova Geller, Florentina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/677650.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    the Folk Bible
    anthropology of religion
    vernacular Christianity
    creation myths
    Slavonic and Balkan cosmogonies
    dualism
    Bogomilism
    oral tradition
    apocryphal literature
    modern Bulgarian poetry
    Viktor Grigorovich
    M. Dragomanov
    Pencho Slaveykov
    Opis:
    Cosmogonies and mythopoesis in the Balkans and beyondCompared and contrasted in this article are three different types of accounts dealing with the cosmogonic and eschatological themes employed in Slavonic and Balkan oral tradition, para-Biblical literature and modern poetry. The focus of analysis is the cluster of motifs attested in the creation narrative of the apocryphal Legend of the Sea of Tiberias. Two versions are examined: the South-Slavonic one discovered in 1845 by V. Grigorovich in the Monastery of Slepche, and the 18th century Russian account from MS № 21.11.3 (fols. 3a–5b) from the Archaeographic Department of the Library of the Academy of Sciences [Библиотека Академии наук, Рукописный отдел] in St. Petersburg, composed most probably by an Old Believer; this manuscript is published here for the first time. Folklore counterparts of the apocryphal Legend of the Sea of Tiberias are treated, with special emphasis on the oral narratives from the Bulgarian diaspora in Bessarabia (God and the Devil Create the World Amicably but then Fall Out). Finally, a poem of the 20th century Bulgarian intellectual Pencho Slaveykov [Пенчо Славейков] from his anthology “On the Island of the Blessed” is discussed; the poem, entitled How God willed the Earth to come to be and what did Satanail do after that? was designated by Slaveykov himself as “a legend of the Bogomils”, and blended within his lyrics are dualistic themes and motifs attested in vernacular Christianity, with the hallmark of Haeresis Bulgarica. Kosmogonie i mitopoetyki na Bałkanach i nie tylkoW artykule zostały porównane trzy typy narracji zawierających wątki kosmogoniczne i eschatologiczne, które funkcjonują w słowiańskiej i bałkańskiej tradycji ustnej, literaturze parabiblijnej oraz poezji doby modernizmu. Przedmiotem uwagi stała się grupa motywów poświadczonych w narracji o stworzeniu, znanej z Legendy o Morzu Tyberiadzkim. Analizom poddane zostały dwie wersje: południowosłowiańska, odkryta w 1845 roku przez W. Grigorowicza w Monastyrze w Slepče, oraz ruska – z XVIII wieku, znajdująca się w kodeksie MS № 21.11.3 (fols. 3a–5b), przechowywanym w Oddziale Rękopisów Biblioteki Akademii Nauk w Sankt Petersburgu – skomponowana najprawdopodobniej w środowisku staroobrzędowców (rękopis ten jest tu publikowany po raz pierwszy). Następnie przeprowadzona została analiza odpowiedników folklorystycznych apokryficznej Legendy o Morzu Tyberiadzkim, ze szczególnym uwzględnieniem narracji ustnych funkcjonujących w bułgarskiej diasporze w Besarabii (Bóg i Diabeł tworzą świat w przyjaźni ale potem stają się wrogami). Na końcu został poddany interpretacji poemat z XX wieku autorstwa bułgarskiego modernisty Penczo Sławejkowa [Пенчо Славейков] z antologii Na wyspie błogosławionych [На острова на блажените]; poemat ten, zatytułowany Jak Bóg zezwolił, aby powstała ziemia i co potem uczynił Satanael?, został nazwany przez samego autora „legendą Bogomiłów”, i skompilowany w jego tekstach z dualistycznymi motywami występującymi w chrześcijaństwie tego regionu, a rozpoznawanymi jako haeresis bulgarica.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2014, 14
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies