Wszystkie pola: filozofia dziejów - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Maurycy Straszewski – filozofia dziejów filozofii w poszukiwaniu praw i zasad rozwoju filozofii
Autorzy:: Tyl, Mirosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/637615.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: philosophy, logic, theoretical sociology
Opis:: W dniu 7 V 1900 roku, na posiedzeniu działającego w Wiedniu Towarzystwa Filozoficznego, Maurycy Straszewski (1848-1921) wygłosił wykład pt. Ideen zur Philosphie der Geschichte der Philosophie, którego tekst wydał później w języku polskim, jednak już pod zmienionym tytułem: Pomysł do ujęcia dziejów filozofii w całości. W pierwszych partiach swego wystąpienia, dokonując wstępnej ekspozycji tematu, odwołał się Straszewski do osobliwego wydarzenia, na które raczej nie zwracano w tym czasie uwagi. Chodziło o prawdopodobną rocznicę publicznego ogłoszenia przez Talesa poglądów na temat genezy i natury rzeczywistości, co miało – jego zdaniem – dokonać się około 600 roku p.n.e. i stanowić zarazem początek filozofii. W pełnych patosu słowach mówił dalej o niezerwanej już nigdy później nici tradycji filozoficznego myślenia, o duchowym szlachectwie wszystkich filozofujących, które nie tylko przysparza im i ich dyscyplinie dostojeństwa, lecz które nade wszystko pociąga za sobą określone obowiązki.
Źródło:: Principia; 2010, 53
2084-3887
Pojawia się w:: Principia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Filozofia dziejów G.W.F. Hegla i jej echa w poglądach Ĺ. Štúra
Autorzy:: Dupkala, Rudolf
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2158578.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
Tematy:: philosophy
history of philosophy
philosophy of history
Slovak philosophy
Hegel
Štúr
Opis:: The Hegelian philosophy of history constitutes the ideal picture of development of the world as the process of progress in realizing freedom. Ontological subject of history is the spirit of the world (Reason) based on freedom. History is self-reflection and selfaffirmation of the absolute spirit. The state is the social-historical, political and ethical condition of development of the mankind. The positive result of the world development assumes fulfilment of two following requirements: firstly, individuals should be governed by their own conscience and secondly, the world (state) along with its all social and political institutions should be organized and administered rationally. Thanks to fulfilment of these requirements, that is, thanks to the realization of freedom at its objective and subjective level, a development of the world will reach its culminating point. In this way also in Hegel, what J. Burckhardt proves, ‘we find the Enlightening science about the endeavour to attain perfection, and about the possibility of improvement or also about so-called progress’. Already in the first half of the XIXth century Hegel’s philosophy of history was also clearly reflected in Slovakia. First of all, the works of a prominent representative of Slovakian Hegelianism Ĺudovít Štúr (1815-1856) prove it. Similarly as Hegel also Štúr distinguishes three methods of historical research. They are as follows: ‘primitive history, understanding one and philosophical one’, but for the best method of historical dissertations he considers the philosophical method which is nothing else but only rational comprehension of history. Štúr not only cites or paraphrases individual Hegel’s views with avocation but also modifies them with the intention of using them for his needs, and he even creatively extrapolates them on the new ideological meaning planes connecting, first of all, with the problems of cultural and national life of Slavs and Slovaks. Štúr’s interpretation of Hegel’s philosophy of history is still relevant today in such a perspective despite the passage of time.
Źródło:: Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne; 2011, 2(2); 17-27
1730-0266
Pojawia się w:: Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Philosophy of History in Poland in the Context of Thomistic Thinking
Polska filozofia dziejów w świetle myślenia tomistycznego
Autorzy:: Mróz, Mirosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/558821.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:: Polish philosophy
philosophy of history
thomism
personalism
Polish messianism
filozofia polska
filozofia dziejów
tomizm
personalizm
mesjanizm polski
Opis:: Philosophy of history practiced in the early modern period and nowadays in Poland appears to be one of the principal trends of Polish philosophical thinking. This thought encompasses various themes and is anchored in realism and Thomistic personalism. Polish representatives of philosophy of history do not disregard theology of history and perceive Christian faith as a historical reality. Therefore apart from philosophy of history they develop theology of history where the understanding of the past of your own nation is a crucial element. In this context the thought of Thomas Aquinas inspires to view history from the philosophical and theological perspective. Franciszek Sawicki, Franciszek Manthey and Czesław Bartnik in their research answer the question about the sense of time and history and the significance of historical processes. They originate from the school of traditional Thomism but they also have a thorough knowledge of modern philosophy Thanks to them we may speak of philosophy of history in Poland which deserves reflection and which is the source of the thought of St. John Paul II. Among them the reflection of Franciszek Sawicki deserves special attention. For Sawicki, Thomism is important as a value which organises his own presentation of the problem. It is, by no means, the repetition of the old tradition as Sawicki frequently refers to the modern thought. The question about the reference of Polish philosophy of history to Thomism is principally realized through personalist references and building social ethic based on philosophy and theology of nation where solidarity and participation are dominant. The abovementioned philosophers, F. Sawicki in particular, focus on the question about man in their reflection on history. For all of them it is Christianity that demonstrates the right form for references among people, the discovery of truth, moral and social activity as well as social and supernatural life, human autonomy and its relation to God.
Filozofia historii uprawiana w czasach nowożytnych i współcześnie w Polsce jawi się jako jeden z podstawowych nurtów polskiego myślenia filozoficznego. Obejmuje ona różne wątki i jest zakotwiczona w realizmie i personalizmie o zabarwieniu tomistycznym. Polscy reprezentanci filozofii historii nie abstrahują od teologii historii, a wiarę chrześcijańską widzą jako rzeczywistość historyczną, dlatego obok filozofii historii rozwijają teologię historii, gdzie ważnym elementem jest zrozumienie dziejów własnego narodu. W tym kontekście myśl Tomasza z Akwinu inspiruje spojrzenie na dzieje z punktu widzenia filozofii i teologii. Franciszek Sawicki, Franciszek Manthey oraz Czesław Bartnik w swojej twórczości odpowiadają na pytanie o sens czasu i historii oraz o znaczenie procesów historycznych. Wychodzą ze szkoły tomizmu tradycyjnego, dobrze znając filozofię współczesną. Dzięki nim możemy mówić o polskiej myśli historycznej, która zasługuje na przemyślenie i z której wypłynęła myśl św. Jana Pawła II. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują przemyślenia Franciszka Sawickiego, dla którego tomizm stanowi wartość dyscyplinującą własne przedstawienie problemu, przez co nie powtarza on jedynie dawnych tradycji, a w sposób uporządkowany sięga do myśli jak najbardziej współczesnej. Pytanie o odniesienie polskiej myśli filozofii historii do tomizmu zasadniczo realizuje się poprzez odniesienie personalistyczne i budowanie etyki społecznej na gruncie filozofii i teologii narodu, gdzie dominuje zasada solidarności i uczestnictwa. Wspomniani twórcy, a zwłaszcza F. Sawicki, wiele dróg swoich dociekań budują wokół pytania o człowieka. Dla wszystkich to chrześcijaństwo prezentuje właściwą formę: odniesień między ludzkich, odkrywania prawdy oraz działalności moralnej i społecznej, życia społecznego i nadprzyrodzonego oraz autonomii człowieka i jego związku z Bogiem.
Źródło:: Studia Gdańskie; 2017, 41; 197-216
0137-4338
Pojawia się w:: Studia Gdańskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Wierszowana historiozofia wolności (1773-1830)*
Autorzy:: Waśko, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/420689.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:: filozofia dziejów
wolność
oświecenie
romantyzm
poezja polska
rewolucja francuska
polskie powstania
Opis:: Tematem artykułu są związki poezji polskiej epoki oświecenia i wczesnego romantyzmu ze współczesną filozofią dziejów. Obok tematyki historii narodowej w poezji polskiej tego okresu daje się zauważyć także zainteresowanie historią powszechną ludzkości. Poeci polscy starają się określić pozycję Polski – dawnej i współczesnej – w historii powszechnej. Ukazują przebieg dziejów ludzkości oraz w różny sposób odpowiadają na pytanie, czym są dzieje i czy rządzą nimi jakieś stałe prawa. Franciszek Karpiński (1741-1825), wybitny reprezentant sentymentalizmu, opłakuje upadek złotej wolności szlacheckiej po I rozbiorze Polski (1772) oraz ukazuje historię, zgodnie z poglądami Jana Jakuba Rousseau, jako proces stopniowego upadku wolności w miarę oddalania się od pierwotnego stanu natury. Jakub Jasiński (1761-1794) uważa z kolei, że wolność jest prawem naturalnym człowieka, a historia spełni swój cel, gdy prawo to zostanie przywrócone dzięki zwycięstwu rewolucji francuskiej i polskiego powstania przeciwko zaborcom. Julian Ursyn Niemcewicz (1757-1841) twierdzi natomiast, że postęp nie jest możliwy, bo natura ludzka jest pełna wad, a historia ludzkości to „Boże igrzysko”. Adam Mickiewicz (1798-1855) i Juliusz Słowacki (1809-1849), najwybitniejsi poeci polskiego romantyzmu, przedstawiają dzieje powszechne jako postęp wolności. Młody Mickiewicz w roku 1822 utożsamia postęp z realizacją haseł rewolucji francuskiej, choć krytycznie ocenia jej przebieg. Natomiast Słowacki w okresie powstania listopadowego (1830) za ideał ustroju gwarantującego wolność jednostki i narodu uznaje brytyjską monarchię konstytucyjną. Analizowane w artykule wiersze dowodzą, że poeci polscy rozpatrują sprawę polską na tle historii powszechnej. Ich spektrum ideowe obejmuje staropolską tradycję republikańską i myśl Rousseau (Karpiński), hasła rewolucji francuskiej (Jasiński, Mickiewicz) oraz liberalizm brytyjski (Słowacki). Niemcewicz natomiast jest pesymistą i nie wierzy w postęp.
Źródło:: Horyzonty Polityki; 2013, 4, 6; 55-75
2082-5897
Pojawia się w:: Horyzonty Polityki
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Idea zrównoważonego rozwoju w kontekście historiozoficznym
Sustainable development in the context of our philosophy of history
Autorzy:: Gawor, L.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/371324.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:: filozofia dziejów
cywilizacja
ludzkość
rozwój zrównoważony
philosophy of history
civilization
humankind
sustainable development
Opis:: Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza prezentuje oświeceniową historiozofie z ludzkością jako zasadniczym podmiotem dziejów. Druga cześć opisuje idee pluralizmu cywilizacyjnego (Toynbee, Huntington) w której ludzkości nie ma, a są jedynie wielkie historycznie, zantagonizowane cywilizacje. Trzecia część omawia koncepcje zrównoważonego rozwoju, która nawiązuje do idei oświeceniowej i z całej ludzkości czyni przedmiot historiozoficznej refleksji.
The article consists of three parts. The first presents the Enlightment's philosophy of history, presenting humanity as the principal subject of history. The next describes the concept of civilization pluralism (Toynbee, Huntington) in which humanity does not appear - only great and antagonistic civilizations. The final part presents the idea of sustainable development, which refers to the Enlightment's idea and considers humanity.
Źródło:: Problemy Ekorozwoju; 2007, 2, 2; 19-25
1895-6912
Pojawia się w:: Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Henryk Skolimowski’s Ecophilosophy in the Aspect of Philosophy of History
Historiozoficzny aspekt ekofilozofii Henryka Skolimowskiego
Autorzy:: Gawor, L.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/371442.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:: Skolimowski
filozofia dziejów
ekofilozofia
metanoja
homo ecologicus
kosmokracja
philosophy of history
ecophilosophy
metanoia
cosmocracy
Opis:: Przedstawiany tekst jest próbą rekonstrukcji filozofii dziejów Skolimowskiego, dającej się wyczytać z jego różnorodnych tekstów. Koncepcja ekofilozofii Skolimowskiego jest de facto filozofią społeczną, krytycznie oceniającą kondycję dzisiejszej cywilizacji ludzkiej. Ratunkiem dla niej jest postulowana metanoja (przemiana) człowieka początku nowego tysiąclecia. Ta konieczna transformacja człowieka współczesnego w homo ecolo-gicus, co jest centralnym punktem ekofilozofii, oparta jest na określonej wizji dziejów. Ukazuje ona z jednej strony logikę historii doprowadzającą ludzkość na skraj przepaści. Z drugiej zaś snuje optymistycznie prospek-tywną refleksję nad przyszłością człowieka mistycznie wręcz odrodzonego, jako aktywnego elementu wyższego poziomu rozwoju ludzkości – kosmokracji.
The presented text is an attempt to reconstruct the philosophy of history of Henryk Skolimowski – the idea can be extracted from his various works. The concept of eco-philosophy by Skolimowski is a de facto social philos-ophy that critically evaluates the present condition of human civilization. The rescue for it is postulated metanoia (change) of man of the new millennium. This necessary transformation of contemporary man into homo ecologicus, which is the central point of eco-philosophy, is based on a certain vision of history. On the one hand it shows the logic of the history that brings the humanity to the brink of a precipice, on the other, it spins an optimistic prospective reflection on the future of man almost mystically reborn as an active element of a higher level of human development – cosmocracy.
Źródło:: Problemy Ekorozwoju; 2012, 7, 1; 95-103
1895-6912
Pojawia się w:: Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Cykliczny i linearny obraz dziejów w historiozofii XX wieku na podstawie myśli Oswalda Spenglera i Francisa Fukuyamy
A Cyclical and Linear Picture of History in the Historiosophy of the 20th Century Based on the Ideas of Oswald Spegler and Francis Fukuyama
Autorzy:: Tomasiewicz, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/28762583.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: filozofia dziejów
historiozofia
linearność
cykliczność
kultura
philosophy of history
historiosophy
linearity
cyclicality
culture
Opis:: W niniejszym artykule zaprezentowane zostały dwa modele historiozoficzne, obecne w filozofii dziejów XX wieku. Pierwszy, zakładający cykliczność dziejów, ukazany został na podstawie dzieła Oswalda Spenglera Zmierz Zachodu. Drugi z kolei, linearny, stanowił założenie filozofii dziejów zawartej w Końcu historii i Ostatnim człowieku Francisa Fukuyamy. W tym kontekście poruszone zostały kwestie postępu i regresu, nieodwracalności procesu historycznego oraz determinizmu dziejowego. W podsumowaniu autor zwraca uwagę na to, w jaki sposób wybór określonej koncepcji dziejów: linearnej lub cyklicznej, koresponduje z krytyką bądź afirmacją zastanego porządku społeczno-politycznego. Jednocześnie zostaje postawione pytanie o znaczenie pojęcia „kultury”, jako charakterystycznego dla historiozofii XX wieku podmiotu dziejów.
This article presents two historiosophical models present in the philosophy of history in 20th century. The first one, assuming the cyclical nature of history, was presented on the basis of Oswald Spengler’s The Decline of the West. The second, linear, was the foundation of the philosophy of history contained in The End of History and the Last Man by Francis Fukuyama. In this context, issues of progress and regression, the irreversibility of the historical process as well as historical determinism were raised. In the summary, the Author draws attention to the way in which the choice of a specific concept of history: linear or cyclical, corresponds with the criticism or affirmation of the existing socio-political order. At the same time, the question is raised concerning the meaning of the term “culture” as the subject of history characteristic of the historiosophy of the twentieth century.
Źródło:: Logos i Ethos; 2021, 58, 2; 107-126
0867-8308
Pojawia się w:: Logos i Ethos
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: MIĘDZY OPTYMIZMEM I PESYMIZMEM DZIEJOWYM – JACQUES’A MARITAINA KONCEPCJA REALIZMU HISTORIOZOFICZNEGO
BETWEEN OPTIMISM AND PESSIMISM OF HISTORY: JACQUES MARITAIN’S CONCEPTION OF HISTORIOSOPHIC REALISM
Autorzy:: Wasyluk, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488700.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: filozofia dziejów
optymizm
Maritain
prawa dziejowe
postęp
philosophy of history
optimism
historical laws
progress
Opis:: The subject matter of the article is an idea of philosophy of history of J. Maritain, one of the most influential contemporary philosopher, inspired with Christian thought. In his interpretation of history, Jacques Maritain asks a question, if philosophy of history is possible and what is a genuine philosophy of history. French philosopher comes to believe that philosophical reflection upon history is important part of philosophy itself, but should be understand as practical philosophy. Also Maritain distances himself from historiosophical pessimism and catastrophe theories as well as naive optimism. He believe in progress, but as a personalist, he finds it as a synthesis of subjective and objective frames of human life. In his opinion, true progress is possible but it depends on human and personal activity.
Przedmiotem artykułu jest filozoficzna koncepcja dziejów J. Maritaina, jednego z bardziej wpływowych współczesnych filozofów, inspirowanych myślą chrześcijańską. Interpretując historię, Maritain stawia pytanie, czy filozofia dziejów jest dzisiaj potrzebna oraz jaki rodzaj refleksji nad historią byłby możliwy. Zdaniem francuskiego filozofa, filozofia dziejów stanowi istotną część filozoficznej refleksji, ale należy rozumieć ją przede wszystkim jako filozofię praktyczną. Rozważając problem idei postępu dziejowego Maritain dystansuje się zarówno od koncepcji pesymizmu i katastrofizmu historiozoficznego, jak również naiwnego optymizmu uważając, że rzeczywisty postęp jest możliwy jedynie jako synteza podmiotowego i przedmiotowego aspektu ludzkiej egzystencji, a jego prawdziwy obraz kształtowany jest przez aktywność jednostki i osoby.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 2; 5-23
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Historiozoficzna interpretacja rewolucji październikowej w myśli społeczno-politycznej Slavoja Žižka
Historiosophic Interpretation of the October Revolution in Slavoj Žižek’s Social and Political Thought
Autorzy:: Drelich, Sławomir
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2235033.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: myśl społeczno-polityczna
historiozofia
Slavoj Žižek
filozofia dziejów
heglizm
social and political thought
historiosophy
philosophy of history
Hegelianism
Opis:: Artykuł prezentuje interpretację rewolucji październikowej w pismach społeczno-politycznych Slavoja Žižka. Myśliciel ten analizuje wydarzenia rewolucji 1917 r. w kontekście historiozoficznym. W rozważaniach posługuje się on pojęciami z zakresu filozofii dziejów Hegla oraz Marksa. Interpretacja Žižka przedstawiona została w pięciu krokach, w których zobrazowano najważniejsze elementy koncepcji.
The article presents the interpretation of the October Revolution made by Slavoj Žižek in his social and political writings. The thinker interprets the events of the 1917 revolution in a historiosophical context. He uses some concepts of the philosophy of history of Hegel and Marx in his deliberations. The Žižek’s interpretation is presented in five steps, which illustrate the most important elements of this concept. The article is based on the content analysis of Žižek’s main texts that include the most important considerations about the Bolshevik revolution.
Źródło:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2022, 57, 2; 127-144
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Filozofia tomistyczna w metodologii historii Feliksa Konecznego
Thomistic philosophy in the historical methodology of Feliks Koneczny
Autorzy:: Nowik, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/452557.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:: Feliks Koneczny
tomizm
metodologia historii
filozofia dziejów
teoria cywilizacji
thomism
historical methodology
philosophy of history
theory of civilization
Opis:: Feliks Karol Koneczny was born in Cracow in 1862. He studied history at the Jagiellonian University and worked in various Cracow science institutions focusing mainly on specific studies about Poland and neighboring countries. Between 1919 and 1929 he worked at the Vilnius University, later returning to Cracow. In this time period he focused on the philosophy of history, publishing his most important works from this area: "Polskie Logos i Ethos", "O wielości cywilizacyj" and "Rozwój moralności". Koneczny died in Cracow in 1949. In his historical studies he was careful to correctly state individual events sticking to the positive traditions of the Cracow school. When creating historical syntheses he considered connecting to Thomism with his philosophical concept of necessary people. He considered historical philosophy, upon which the laws of history are formed from, a final step to historical studies. He used this as a base for his famous theory of civilization as a method of living community. Building historical methodology based on thomistic philosophy lead to Koneczny’s civilization theory differing from other well known ideas of Oswald Spengler and Arnold Toynbee or Erazm Majewski. Without the concepts of people as beings with a body, soul, knowledge, and freedom, Koneczny couldn’t have used the basic categories that comprise the “Quincunx” concepts of truth, goodness, beauty, health and well-being He considered his biggest scientific discovery claiming that there can not be synthesis between civilizations. It is the main similarity between his theory of modern civilization, and the most popular modern theory of Samuel Huntington.
Źródło:: Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 155-167
2300-1976
Pojawia się w:: Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "filozofia dziejów" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język