Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "epigram," wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-45 z 45
    Tytuł:
    Między antologią a fragmentem. O hellenistycznych zbiorach epigramów
    Between Anthology and Fragment: On Hellenistic Epigram Books
    Autorzy:
    Kwapisz, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129173.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    poezja grecka
    antologia
    książka poetycka
    hellenistyczny epigram
    Posejdippos
    papirusy
    fragment
    Greek poetry
    anthology
    poetry book
    Hellenistic epigram
    Posidippus
    papyri
    Opis:
    Artykuł przedstawia dostępne świadectwa dokumentujące istnienie hellenistycznych książek zbierających epigramy i analizuje naturę poetyckich antologii, czyli książek poetyckich, w tym okresie. Omówione zostały dwa dokumenty o zasadniczym znaczeniu: „zwój mediolański”, papirusowa antologia z III w. przed Chr. zawierająca epigramy przypisane Posejdipposowi, i tak zwane „wiedeńskie incipity epigramów”, papirus z tego samego okresu przechowujący listę epigramatycznych incipitów, zapewne podstawa do ułożenia nowej antologii. Zbieranie poezji, zwłaszcza epigramów, jest podstawowym, charakterystycznym środkiem komunikacji poetyckiej w epoce hellenistycznej, co ma konsekwencje dla statusu poszczególnych utworów. Trafniej postrzegać je jako części większej całości − fragmenty − niż autonomiczne jednostki.
    This paper presents available evidence of Hellenistic epigram books and discusses the character of the poetic anthologies, i.e. poetry books of that period. Two major documents discussed in the article are the “Milan Papyrus” − a third-century BC anthology of epigrams ascribed to Posidippus, and the so-called “Vienna Epigram Papyrus” − a papyrus of the same period including a list of epigram incipits, presumably as a basis for compiling a new anthology. It is argued here that collecting poetry, epigrams in particular, is an essential and specific means of poetic communication in the Hellenistic age, which affect the status of a single poem. It is best to conceptualize an epigram as a part of a larger whole − a fragment − rather than a self-contained entity.  
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2022, 12 (15); 25-44
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fraszka jako gatunek somatyczny
    Epigram as a somatic genre
    Autorzy:
    Śnieżko, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1397836.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
    Tematy:
    fraszka
    epigram
    medycyna humoralna
    melancholia
    śmiech
    terapia
    humoral medicine
    melancholy
    laughter
    therapy
    Opis:
    The article comments on the therapeutical properties of the epigram (and other short, comical poetic genres). Laughter was considered one the best remedies for melancholy, the most serious of the psychosomatic syndromes in the diagnostics of humoral medicine, based on the ancient theory of four humours. Because of its direct influence on the spleen, i.e. the organ responsible for the secretion of black bile, laughter was supposed to alleviate melancholy. Epigrams, considered by Old Polish authors to be a poetic genre written “for the body”, were to be relaxing and listening or reading them, especially in a group of friends, was supposed to be a therapeutic medicinal practice.
    Źródło:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2020, 29, 2; 201-211
    1509-0957
    Pojawia się w:
    Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epigramatyka barokowa w świetle analizy logicznej
    Logical analysis of Baroque epigram
    Autorzy:
    Wierzbicka-Trwoga, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012616.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    epigramat
    barok
    koncept
    logika
    entymemat
    epigram
    Baroque
    conceit
    logic
    enthymeme
    Opis:
    The paper considers the question of the logical status of conceited epigram. 16th century theoreticians, for instance J.C. Scaliger, already applied logical methods to the analysis of epigrams, and 17th century theoreticians developed a strict logical description of the so-called compound epigram. This form of epigrams met with particular interest in the Baroque period because of the opportunity it gave to express the construction of a conceit. A conceit was defined as an “argument urbanely fallacious” by E. Tesauro, i.e. an enthymematical construction built upon a metaphor. It should be therefore called a paralogismo, but 17th century theoreticians avoided this term in the belief that the conceit offered special cognitive possibilities. In my paper I use logical methods to analyse the epigrams by J.A. Morsztyn, M.K. Sarbiewski and S.H. Lubomirski, to argue the assumed thesis that conceits served as logical experiments performed in the conviction of the insufficiency of Aristotle’s categories to describe the transcendent as well as the visible world. Above all, the questioning of Aristotle’s principle of non-contradiction allowed Baroque writers to transgress the two classical logical values, “true” and “false”, bringing along the intuition of a third logical value, defined in the 20th century as the “unknown” by J. Łukasiewicz.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 135-148
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyraz ἔκχυτον w epigramie IX 395 Antologii Palatyńskiej
    Word ἔκχυτον in IX 395 Epigram of The Greek Anthology
    Autorzy:
    Zalewska-Jura, Hanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/648617.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    the Greek Anthology
    Greek epigram IX 395
    Palladas of Alexandria
    word “ekchyton”
    Opis:
    The article aims to present one of the possible interpretations of a unique noun ekchyton found in the epigram of Palladas of Alexandria AP IX 395. As its meaning seems at least doubtful, it makes the satisfactory translation and interpretation of the poem utterly unachievable. The problem may be solved, if we recognize the word ekchyton as a sociolect, which corresponds with another noun egchytos that is sufficiently attested in ancient Greek literature. The analysis of source texts lets us interpret the meaning of the word egchytos as a kind of elegant baking that consists of finely ground flour, a large amount of honey, eggs and cottage cheese or sour milk. Ekchyton, in that case, can be interpreted as ‘a honey cake with cheese’.
    -
    Źródło:
    Collectanea Philologica; 2017, 20; 103-108
    1733-0319
    2353-0901
    Pojawia się w:
    Collectanea Philologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epitaphs in Nonnus' 'Dionysiaca'
    Autorzy:
    Lasek, A. M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/702911.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    EPIC POETRY
    EPIGRAM
    GREEK LITERATURE
    NONNUS ('DIONYSIACA')
    Opis:
    Nonnus' great epic poem contains many epigrams that are presented as written on somebody's tomb or invented as an epitaph by a dying man, his killer, or another mythical personage. The epitaphs stand out of the poem and usually have most of the elements typical of their genre.
    Źródło:
    Meander; 2006, 61, 1-2; 56-65
    0025-6285
    Pojawia się w:
    Meander
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Diogenes Laertius: Epigrams on Pythagoras
    Autorzy:
    Marcinkowska-Rosol, M.
    Rosol, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/702733.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    DIOGENES LAERTIUS
    EPIGRAM
    GREEK LITERATURE
    POLISH TRANSLATION
    PYTHAGORAS
    Opis:
    Diogenes Laertius' four epigrams on Pythagoras are printed here in Maria Marcinkowska-Rosol's and Rafal Rosol's, with the translators' notes.
    Źródło:
    Meander; 2005, 60, 2; 173-174
    0025-6285
    Pojawia się w:
    Meander
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Violetta Julkowska, Historie rodzinne: narracje, narratorzy, interpretacje, Poznań: Instytut Historii UAM; Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Epigram, 2018, s. 272
    Autorzy:
    Menz, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2095925.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Źródło:
    Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture; 2020, 9; 144-148
    2299-4645
    Pojawia się w:
    Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    О грамматическом своеобразии текстов русских эпиграмм
    O gramatycznej specyfice tekstów epigramatów rosyjskich
    On grammatical peculiarity of Russian epigram text
    Autorzy:
    Wołyniec, Tatiana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1627186.pdf
    Data publikacji:
    2018-07-18
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Opis:
    In the article some peculiarities of grammatical realization of Russian epigram texts (mainly nominal architecture of speech, demand for elliptical and comparative patterns, evaluation characterizing predicates, updating of secondary functions of grammatical forms) will be discussed.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2010, 35; 299-306
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Громкоголосый граф
    The vociferous count
    Autorzy:
    Кунарев, Андрей
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/651089.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Ф. И. Толстой-Американец
    эпиграмма
    библейские реминисценции
    Fyodor Tolstoy “the American”
    epigram
    biblical allusions
    Opis:
    The article considers the artistic idea and devices of Alexander Pushkin’s epigram on Fyodor Tolstoy “the American”, entitled “David the Singer was short...” (1822). Some semantic nuances are explained and clarified.
    В статье рассматриваются художественные особенности эпиграммы А. С. Пушкина на Ф. И. Толстого-Американца «Певец Давид был ростом мал...» (1822), уточняются и проясняются ее некоторые смысловые нюансы.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2017, 10
    1427-9681
    2353-4834
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Diogenes Laertios: Epigramy o Empedoklesie (VIII 75)
    DIOGENES LAERTIUS: EPIGRAMS ON EMPEDOCLES
    Autorzy:
    Rosół, Rafał
    Marcinkowska-Rosół, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/702737.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Diogenes Laertius
    Greek epigram
    Empedocles
    Opis:
    Diogenes Laertius’ two epigrams on Empedocles are printed here in Maria Marcinkowska-Rosół’s and Rafał Rosół’s translation, with an introduction and notes.
    Źródło:
    Meander; 2008, 63, 1-4; 125-128
    0025-6285
    Pojawia się w:
    Meander
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nawiązania do Marcjalisa w epigramatach Janusa Pannoniusa
    References to Martial in Janus Pannonius Epigrams
    Autorzy:
    Łuka, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954795.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Janus Pannonius
    Marcjalis
    epigramat
    aemulatio
    imitatio
    Martial
    epigram
    Opis:
    The various and rich output of Janus Pannonius, Hungarian poet of Renaissance, includes almost five hundred epigrams, written in splendid Latin and following traditions of poetics. The article gives several examples of Pannonius' epigrams to reveal references to Martial they contain. Janus refers to the classics in accordance with the principles of imitatio and aemulatio, due to which the work meets the requirements of Renaissance poetics without losing its own authenticity at the same time. Pannonius is not only the first known poet of his country, but also the first who implanted European culture in Hungary.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 3; 39-49
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauczyciele, uczeni i poeci w epigramatach Janusa Pannoniusa
    Teachers, Scholars and Poets in Janus Pannonius’ Epigrams
    Autorzy:
    Łuka, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954294.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Janus Pannonius
    Guarino Veronese
    epigramat
    imitatio
    epigram
    Opis:
    Janus Pannonius, the first great poet in Hungary, brought his skills to perfection in Italy. He attended Guarino Veronese’s school in Ferrara and studied law in Padua, where he came into contact with many poets and scholars. The paper deals with the references to those contacts in Janus’ epigrams. Many a time Pannonius not only sneers at second-rate poets and inefficient scholars, but also ruthlessly ridicules their mental impotence and apparent erudition. On the other hand, he willingly praises people, whose output is really splendid and composed in accordance with the requirements of contemporary poetics. Janus’ scoffs are first of all addressed to his schoolmates. Being a poet aware of his own talent, Pannonius tends to point out the erroneous understanding of Renaissance theories, the misuse of the principle of imitatio antiquorum and the lack of self-invention in adopting other – both classic and modern – authors’ motifs. Neither does he approve of innovatory style of writing and considers that as an offence against pure Latinitas. Despite his severe criticism, he also manages to appreciate true talent, praise poetical skills or admire someone’s versatility. With unaffected pleasure and approval he is singing the praises of Guarino Veronese, his master from Ferrara. Janus highlights Guarino’s knowledge, eloquence, didactic powers and great command of Latin and Greek. In his epigrams Pannonius shows oneself as a careful observer precisely describing features of persons from his own circle, many times showing them, if that is the word, in a distorting mirror, what does not, perhaps, creates complete picture of Renaissance humanists, but surely makes it more witty and florid.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 3; 121-130
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jeszcze w sprawie genezy terminu „fraszka”
    A few more words on the notion of “fraszka”
    Autorzy:
    Rusnak, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649921.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    fraszka
    epigramat
    Fraszki
    Satyr
    Jan Kochanowski
    Stanisław Orzechowski
    Historyja trojańska
    epigram
    Opis:
    Author, pondering over various meanings of “fraszka” in the work of Jan Kochanowski, expresses his doubts in regards of Sante Graciotti’s thesis, claiming there is no one single case of its genological use in it. Sufficient enough to prove it wrong is the fact of him naming his epigrammatic collection – simultaneously to the process of putting in proper order his output – with the use of nothing other but this exact notion. The impending appropriation of such a use in Polish language has been shortly after confirmed by Melchior Pudłowski’s Fraszek księga pierwsza (1586). In further part of the article author tries to establish the precise moment of the first ever use of the word “fraszka” in print. As it turns out, although Kochanowski makes a use of it for the first time in his Satyr (1564), he was slightly preceded by both Stanisław Orzechowski’s Rozmowa albo dyjalog około egzekucyjej (1563) and anonymous Historyja trojańska (1563).
    Autor, rozważając sposoby rozumienia leksemu „fraszka” przez Jana Kochanowskiego, poddaje w wątpliwość tezę Sante Graciottiego, jakoby nie pojawił się ani razu w twórczości pisarza genologiczny sens tego leksemu. Za dostateczny dowód, iż jest inaczej, uznaje on opatrzenie przez czarnoleskiego poetę takim a nie innym tytułem swej obszernej epigramatycznej antologii w momencie porządkowania dorobku całego życia, a potwierdzenie, iż sens ten doczekał się rychłego zadomowienia, przynosi wydany krótko potem zbiór Melchiora Pudłowskiego Fraszek księga pierwsza (1586). W drugiej części artykułu próbuje się ustalić, komu należy przypisać pierwszeństwo, jeśli chodzi o użycie wyrazu „fraszka” w druku. Jak się okazuje, u samego Kochanowskiego leksem ten po raz pierwszy pojawia się w Satyrze (1564), wyprzedzają go natomiast nieznacznie zarówno Rozmowa albo dyjalog około egzekucyjej (1563) Stanisława Orzechowskiego, jak i anonimowa Historyja trojańska (1563).
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 53, 2; 213-227
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Compassio Christi? O figliku Mikołaja Reja „Baba, co w Pasyją płakała”
    Compassio Christi? On the Mikołaj Rey’s epigram "Old woman who cried during the Passion of Christ"
    Autorzy:
    Stępień, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012150.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Opis:
    In 1520 Luther, having read Valli’s treaty on Constantine’s donation, was finally convinced that opposing the Pope meant undertaking the struggle with Antichrist rather than with mere deterioration and abuse within the Church. The struggle with the apocalyptic evil spreading from papal Rome caused Mikołaj Rey, when writing his epigram Baba, co w Pasyją płakała [Old woman who cried during the Passion of Christ], to change radically and extend the meaning of the anecdote which had earlier, as an exemplum, a fable or a jest, ridiculed the conceited clergymen by means of the ass symbolism of foolishness and musical disharmony. Rey’s verse exposes, in turn, the machinations of “the jealous devil” ruling the Church, and their disastrous results for the simpletons not knowing Latin. Moreover, it seems that the epigram Baba, co w Pasyją płakała also challenges the Catholic directive to suffer with the tormented Christ. A peasant woman mourns not Saviour’s, but her “dear little donkey’s” death, as she listens on Good Friday to the incomprehensible story of Christ’s passion and death, sang in Latin by the priest in a voice of an ass. The viciousness of the Church of Rome makes the behaviour of the peasant woman at the celebration of the Passion hardly less than idolatry.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2010, 59, (3); 35-53
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Opisy posągów (Andriantopoiika) w nowo odkrytych epigramach Posejdipposa
    Presentation of Statues (Andriantopoiika) in the New Posidippus
    Autorzy:
    Danielweicz, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127722.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    poezja grecka
    kultura hellenistyczna
    epigram
    Posejdippos
    ancient Greek poetry
    Hellenistic culture
    Posidippus
    Opis:
    Posidippus’ Andriantopoiika (epigrams 62-70 Austin-Bastianini), in accordance with their subject heading, deal with statue-making. Nearly every epigram contains phrases alluding to sculpting. One of the poet’s chief concerns was to show the criteria of the perfect art. The section begins with a direct appeal to sculptors to imitate ‘these works’ (probably those presented by Posidippus in the cluster that follows) and to leave aside ‘ancient rules for larger-than-lifesize statues’. In one poem (63) the poet proclaims a ‘canon of truth’, i.e. of realism, as the desirable style of sculpture. Miniaturism and polish are also highly valued. Although Posidippus praises other masters too — including older ones — the precedence is given to Lysippus, the favourite sculptor of Alexander whose presumed lawful successors were the Ptolemies. The section as a whole certainly gives a valuable clue to the principles of Hellenistic art. Most of these poems can be classified as ekphrastic. Their form and underlying conception prove that Posidippus had an ambition to create a varied type of ekphrasis, in its content considerably independent of the described work of art. In the Andriantopoiika, the poet inserts, among other things, a historical comment (68), an anecdote (66), and literary allusions (64). His formal addressees include the spectator (64, 67), the artist who created a given work of art (65), and even the work or its elements themselves (64). However, it is always the reader who remains the intended addressee of each poem. The poet neither simply presents the sculptures nor states the plain facts connected with them. His epigrams serve specific ideological purposes, as they promote the cultural policy of the Ptolemies, consciously adopting the aesthetic preferences of Alexander.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 3; 119-129
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elocutio w wybranych epigramatach Janusa Pannoniusa na tle porównawczym
    Elocutio in Janus Pannonius’ Selected Epigrams on a Comparative Background
    Autorzy:
    Łuka, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953788.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Janus Pannonius
    elocutio
    epigramat
    figury retoryczne
    epigram
    figures of rhetoric
    Opis:
    The paper attempts to put some light on the question of elocutio in Janus Pannonius’ epigrams, showing means of expression he preferred, as anaphora, antithesis, comparatio, enumeratio, epitheton, sententia and synonymia. Using them, the poet easily attracts the attention of the reader and captures his imagination. Enumerationes may be often found in laudatory or thanksgiving epigrams, especially when Pannonius tries to portray a person, a thing or a situation precisely. To incite the curiosity of the reader Janus willingly uses antithesis which gives rise to tension and makes the culminating point more puzzling. Due to synonymia the poet avoids monotony and makes the description of a given object more vivid. Sententia also plays an important role in epigrams, as it first of all allows conciseness of the text and then makes the contents timeless. Means of expression enumerated in the paper were used by Pannonius more often than some others, that is why they seem to be his favourites. One must remember, however, that to meet the requirements of Renaissance poetics, as far as elocutio is concerned, the poet was naturally made to choose those means of expression, which had been typical elements of the ancient epigrams. Needless to say, only thus did he manage to deal with the principles of imitatio and aemulatio antiquorum.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 3; 101-121
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Robortello nei Foricoenia e negli Elegiarum Libri Quattuor di Jan Kochanowski
    Robortello in Jan Kochanowski’s Foricoenia and Elegiarum Libri Quattuor
    Autorzy:
    Cabras, Francesco
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929916.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Kochanowski
    Foricoenia
    Elegiarum Libri Quattuor
    Robortello
    epigram
    De Epigrammate
    Opis:
    This article aims to study Jan Kochanowski’s Foricoenia and Elegiarum Libri Quattuor in the light of Francesco Robortello’s treatise Eorum omnium quae ad methodum et artificium scribendi epigrammatis spectant explicatio. After having set Robortello’s treatise in its historical and literary context, the article shows how Jan Kochanowski, who probably attended Robortello’s classes during his first two stays in Padua (1552-1555; 1556-1557), agreed with the ideas presented in the treatise. The fact that Kochanowski agrees with his professor’s ideas on the epigram does not mean that he behaves in a totally passive and uncritical way, for he clearly shows his independence when writing his Latin epigrams, sometimes refusing to comply with Robortello’s suggestions (e.g., Kochanowski does not avoid the use of elegant and rare Graecisms, which Robortello advises against excessively using). Kochanowski owes Robortello his high consideration for Catullus: when imitating Catullus’s epigrams, Kochanowski often chooses to imitate (or to hint at) the same epigrams Robortello commends in his treatises (for instance, Cat. LXIX is clearly imitated in Foricoenia XXV, while Cat. XV is quoted in elegy I 7). We encounter the same situation when Kochanowski deals with Martial: although Robortello clearly prefers Catullus over Martial, he praises the love epigrams written by the latter poet, and Kochanowski, in writing his foricoenium CV, imitates Cat. XCIX as well as Mart. III 65 and XI 8, the latter two epigrams not quoted explicitly by Robortello, but chosen by Kochanowski himself.
    Il contributo si propone di studiare i Foricoenia e gli Elegiarum Libri Quattuor di Jan Kochanowski alla luce del trattato di Francesco Robortello Eorum omnium quae ad methodum et artificium scribendi epigrammatis spectant explicatio. Dopo aver inquadrato il trattato di Robortello nel contesto storico-letterario in cui è stato composto, si procederà a dimostrare come le idee del professore dell’Università di Padova in merito a questo genere letterario verranno in buona parte accolte da Kochanowski, che era stato molto probabilmente suo allievo durante gli studi universitari. L’accoglimento delle idee di Robortello non è tuttavia passivo e pedissequo, ché il poeta polacco saprà anche rielaborare in modo personale i suggerimenti del maestro e finanche rifiutarli esplicitamente (ad esempio là dove non si astiene dall’impiegare grecismi nei suoi epigrammi latini). Kochanowski deve a Robortello l’attenzione riservata a Catullo. Egli infatti molto spesso imita o allude agli stessi epigrammi catulliani elogiati da Robortello (è il caso di Cat. XV e LXIX, ripresi nell’elegia I 7 e nel For. XXV), mentre mostra di apprezzare (esattamente come Robortello, che pure non nasconde la sua predilezione per Catullo) il Marziale autore di epigrammi erotici, ripreso ad esempio nel foricoenium CV, dove Kochanowski incrocia un epigramma catulliano (il carme XCIX) con due testi marzialiani (III 65 e XI 8).
    Źródło:
    Italica Wratislaviensia; 2021, 12.1; 47-65
    2084-4514
    Pojawia się w:
    Italica Wratislaviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „PO ILU PATYKACH ZANIKA ETYKA?” O POLITYCZNYCH I METAFIZYCZNYCH HORYZONTACH EPIGRAMATYKI WACŁAWA KLEJMONTA
    On Political and Metaphysical Horizons in Wacław Klejmont’s Epigrams
    Autorzy:
    Żurawlew, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444176.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Wacław Klejmont,
    epigram,
    aphorism,
    axiological paradigm,
    theological aspect
    Opis:
    The present paper aims at an analysis of the axiological paradigm in the satirical output of Wacław Klejmont, a poet, essayist and literary critic, locally well known in the culture of the Polish Warmia and Masuria. The author attempts to set a broader context of the epigrams and specifically focuses on their theological aspects that have not yet been so well exposed in the Polish aphoristic literature.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2012, XIV/1; 211-222
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O pożytkach liczenia jaj. Interpretacja epigramatu Wacława Potockiego Sofista
    On the Benefits of Counting Eggs. An Interpretation of Wacław Potockis Epigram The Sophist
    Autorzy:
    Gostyńska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954754.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    argumentacja
    argumenty sofistyczne
    retoryka
    sofistyka
    argumentation
    sophistic fallacies
    rhetoric
    sophistry
    Opis:
    The paper analyzes the epigram Sophist from the collection of The Garden of Epigrams by Wacław Potocki. The author points out that the sophism with which ends the anecdote from the epigram is rooted in dialectic tradition, though apparently it could seem to be connected rather with the roguish trend and ludic attitude, and this is how it was usually commented by editors. The hero of Potocki's epigram uses the proof of the kind fallacia divisionis, described already by Aristotle, and rightly associated by the Sarmatian poet with the logic of sophists. That hero belongs to that world of perverse dialectic. His ultimate ridicule is, according to the author, characteristic of Potocki's negation of 17th-century „new intellectual and rhetoric styles”, and his opting for the truth of common sense and the senses.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 1; 75-84
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „To, czego pragnąłem, spłonęło w ogniu”. Hebrajski epigraf z Józefowa
    „All that I needed had burnt in fire’” The Hebrew epigram from Józefów
    Autorzy:
    Trzciński, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117304.pdf
    Data publikacji:
    2011-12-31
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Jews
    Józefów Biłgorajski
    cemetery
    Torah
    matzevah
    Żydzi
    cmentarz
    Tora
    macewa
    Opis:
    Na cmentarzu żydowskim w Józefowie Biłgorajskim zachowała się macewa, położona nad zakopanymi zwojami Tory, zniszczonymi w pożarze w 1864 roku. Autor, uznając inskrypcję za artefakt pola kultury żydowskiej, opisuje ją w następujących aspektach: 1) prawo i zwyczaje judaizmu; 2) analiza napisu pod względem treści jako przykład literatury cmentarnej; 3) zajęcie krytycznego stanowiska w stosunku do treści napisu z uwzględnieniem historii miejsca.
    A matzevah remained at the Jewish cemetery in Józefów Biłgorajski, set over buried Torah’s scrolls, damaged in the fire of 1864. The author, considering the inscription as the artifact of the Jewish culture’s field, describes it in the following aspects: 1) the religious law and the customs of Judaism; 2) analysis of the inscription in terms of the content as an example of the cemetery literature; 3) taking a critical stance in relation to the inscription’s content taking into consideration the history of the place.
    Źródło:
    Studia Żydowskie. Almanach; 2011, 1, 1; 11-16
    2083-5574
    Pojawia się w:
    Studia Żydowskie. Almanach
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekłady i parafrazy „Vitae Regum Polonorum” Klemensa Janicjusza od XVI do XVIII wieku – sposoby kreowania wizerunku doskonałego władcy
    Autorzy:
    Słomka vel Słomiński, Krystian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1789372.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
    Tematy:
    epigramat
    władca
    wizerunek
    adjekcja
    detrakcja
    transmutacja
    immutacja
    epigram
    ruler
    image
    addition
    omission
    transposition
    permutation
    Opis:
    W artykule analizowane są podobieństwa i różnice w sposobie kreowania wizerunków doskonałego władcy, które występują w zbiorze epigramatów Janicjusza oraz w tekstach inspirowanych jego dziełem, napisanych przez S. F. Klonowica, J. A. Kmitę, J. Głuchowskiego, M. Paszkowskiego i J. Bielskiego. Fakt, iż teksty te w różnym stopniu nawiązują do pierwowzoru, a ponadto powstawały na przestrzeni 200 lat, sprawia, że w kolejnych zbiorach zmienia się wymowa poszczególnych epigramów (ocena czynów władcy ulega złagodzeniu lub wyostrza się nagana); ponadto modyfikacji poddany jest zespół cech monarchów. Służą temu cztery typy zabiegów retorycznych (quadripartita ratio): adjekcja (adiectio), detrakcja (detractio), transmutacja (transmutatio) i immutacja (immutatio).
    The article offers an insight into the similarities and differences in the way of creating the images of a perfect ruler in the collection of Janicius' epigrams and the texts inspired by his work, written by S.F. Klonowic, J.A. Kmita, J. Głuchowski, M. Paszkowski and J. Bielski. The fact that these texts refer to the prototype to a varying degree, and, moreover, were written over the span of 200 years, makes the significance of individual epigrams evolve in subsequent collections (the assessment of the ruler’s deeds is softened or the criticism is sharpened). Moreover, the set of monarchs’ features is subject to modification by using four fundamental rhetorical operations (quadripartita ratio): addition (adiectio), omission (detractio), permutation (immutatio) and transposition (transmutatio).
    Źródło:
    Res Rhetorica; 2021, 8, 3; 4-19
    2392-3113
    Pojawia się w:
    Res Rhetorica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z badań nad literaturą staropolską tworzoną przez protestantów. Wybrane metodologie
    The old polish literature written by protestants. Selected methodologies
    Autorzy:
    Chemperek, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2048360.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-27
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Protestantism
    methodology
    Aesopian speech
    sermon
    hymn-books
    epigram
    protestantyzm
    metodologia
    mowa ezopowa
    kazanie
    kancjonał
    epigramat
    Opis:
    The article presents four research methods that find application in the study of literary works written by Polish Protestants in the Old Polish epoch. The first one is a reconstruction of the theological (religious, ethical) programme of the writers who openly declare that they are Evangelicals or Anti-Trinitarians. What serves as a liminal case are funeral works about high-ranking people and addressed to Christians in general – here Protestant writers use the principle of denominational modesty, although in the terms of inventio their rhetoric is different from that of Catholics. The second method consists in examining the religious background of ludic works (e.g. epigrams) from the perspective of cultural hermeneutics – an analysis of symbolism, and historical and moral references. A researcher must go even deeper when analysing parenteral or didactic works addressed to general readers and promoting the Protestant ethos, usually in a subtle and consistent manner. The fourth method is usually used when studying anonymous poems (from the 17th century) or those in which the religious declaration is vague. These texts can be successfully examined using the philological method of tracking phrases from denominational Bibles and songs from popular Protestant hymn-books (“biblical and song pebbles” inlaid into the mosaic of the work). Yet, the researcher also needs to pay attention to subtle theological allusions (sometimes in Aesopian speech) that are characteristic of Protestantism.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2021, 76; 121-132
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jan Andrzej Morsztyn and Votum z Seneki; or, A scorpion and his stings
    Jan Andrzej Morsztyn i Votum z Seneki; albo Skorpion i jego użądlenia
    Autorzy:
    Jakielaszek, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012620.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Jan Andrzej Morsztyn
    Seneka
    Horacy
    epigram
    stoicyzm
    Seneca
    Horatius
    Stoicism
    Opis:
    The present paper investigates the relevance of structural and intertextual information for an interpretation of Votum z Seneki dla Jegomości Pana Chorążego Wielkiego Księstwa Litewskiego by Jan Andrzej Morsztyn. Placing both the structural and intertextual properties of the text against a wider context of the literary practices of the period, of the contemporaneous philosophical discussions and tendencies, as well as philological discussions of relevant hypotexts, allows one, it is argued, to uncover at least two distinct, although closely intertwined, layers of irony and scepticism in Morsztyn’s piece.
    Źródło:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2015, 5(8); 149-166
    2084-6045
    2658-2503
    Pojawia się w:
    Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Vectes” i „vestes”. Dwie lekcje antycznego tekstu i dwie różne imitacje
    Vectes and vestes. Two lessons of ancient text and two different imitations
    Autorzy:
    Głombiowska, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1806885.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-12
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    votive epigram
    Roman elegy
    militia amoris
    frangere postes
    farewell to Venus and love
    Opis:
    The article shows the Horatian ode III 26 on the background of the votive epigram and in reference to the custom and at the same time the topos of „winning” by violence the house of a lover (frangere postes) and the way of imitating this ode by Filip Buonaccorsi Kallimach in the XXVII elegy and by Jan Kochanowski in the elegy II 11 (in the version preserved in the so-called Osmólski’s manuscript). Callimachus had the text of the ode with the lesson of vestes in verse 7, Kochanowski with the lesson of vectes. As a consequence, in Kallimach’s elegy there is no topos of breaking the door, but the motif of the victorious militia amoris remains, while Kochanowski uses the topos of frangere postes, but departs with love, Lydia and the goddess Venus not with the satisfaction of a victorious soldier, but similarly to Propertius in anger and with a feeling of experienced harm.
    Źródło:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2021, 31, 1; 85-105
    0302-7384
    Pojawia się w:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Entymemat jako struktura epigramatyczna. Koncepcja Jakuba Masena
    Enthymeme as epigrammatic structure the concept of Jacob Masen
    Autorzy:
    Nowaszczuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2008101.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Jakub Masen’s concept
    rhetoric syllogism
    enthymeme
    17th-century poetics
    epigram 
    koncepcja Jakuba Masena
    sylogizm retoryczny
    entymemat
    poetyka XVII wieku
    epigramat
    Opis:
    Barokowe epigramaty bywają oceniane krytycznie, uznawane za mało ciekawe i wymyślne. Jak się okazuje, dzisiejsi czytelnicy i interpretatorzy mogą błądzić nie tylko w ocenach, ale i rozumieniu dorobku dawnej epoki. Na przestrzeni czasu zagubiony został bowiem w badaniach literaturoznawczych entymemat, jeden z istotnych składników procesu twórczego i jedna z metod odczytywania poezji. Zasady, jakimi kierowano się, korzystając z sylogizmu krasomówczego w poezji, omawia w ósmym rozdziale swojego dzieła pod tytułem Ars nova argutiarum jeden z najwybitniejszych uczonych jezuickich XVII wieku, Jakub Masen. Autor podejmuje utrwalone w dialektyce i retoryce pojmowanie entymematu, oparte na wykładzie Arystotelesa, który skłania się ku tzw. koncepcji stylistycznej rozumienia zjawiska, wiążąc je zasadniczo z kompozycją dzieła. Swój wykład popiera licznymi przykładami i pokazuje, jak łączyć sylogizm z innymi środkami poetyckimi. Dzieło jezuity jest tym bardziej cenne, że stanowiło swego rodzaju itinerarium dla adeptów sztuki poetyckiej. Pozwalało uczniom i czytelnikom poznać niuanse procesu twórczego. Obecnie stanowić może dobre narzędzie do "deszyfracji" zawartego w epigramatach przesłania, co pozwoli bardziej skutecznie i poprawnie tłumaczyć i interpretować dawny dorobek epigramatyczny
    Baroque epigrams are sometimes criticised and considered as not interesting and sophisticated enough. It appears that today's readers and interpreters may be wrong not only in their judgements but also in their understanding of the achievements of the past era. With the passage of time, literary studies have lost the enthymeme, which is a major component of the creative process and one of the methods for interpreting the meaning of poetry. The principles applied when using rhetorical syllogism in poetry are discussed in chapter eight of the work entitled Ars nova argutiarum by one of the most eminent Jesuit scholars of the 17th century, namely Jakub Masen. The author deals with the understanding of enthymeme as it is established in dialectics and rhetoric, based on Aristotle's lecture. On the one hand, Masen leans towards the so-called stylistic concept of understanding the phenomenon, linking it - in principle - with the composition of the work. His lecture is illustrated with numerous examples and shows how to combine syllogism with other poetic means. The Jesuit's work is all the more valuable because it was a kind of itinerarium for beginners in the art of poetry. The work allowed students and readers to discover nuances of the creative process. Today, it can be a useful tool in "deciphering" the message contained in epigrams, which will allow for even more effective and correct explanation and interpretation of the epigrams of the past
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2015, 1; 107-124
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pankratija Sumarokowa wkład w rozwój czasopiśmiennictwa rosyjskiego
    Pancras Sumarokov’s Contribution to the Development of the Russian Periodicals
    Autorzy:
    Dąbrowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437070.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
    Tematy:
    Pankratij Sumarokow
    czasopismo
    Tobolsk
    „Wiestnik Jewrropy”
    epigramat
    sentymentalizm
    polemika literacka
    Pancras Sumarokov
    periodical
    Tobol’sk
    „Vestnik Evropy”
    epigram
    sentimentalism
    literary polemics
    Opis:
    Artykuł zawiera omówienie roli Pankratija Płatonowicza Sumarokowa (1765–1814) – poety, tłumacza, redaktora czasopism, krewnego Aleksandra Sumarokowa) w dziejach czasopism prowincjonalnych (regionalnych) „Irtysz, priewraszczajuszczyjsia w Ippokrenu” (Tobolsk, 1789–1791) oraz „Biblioteka uczonaja, ekonomiczeskaja…” (Tobolsk, 1793–1794) i stołecznego czasopisma „Wiestnik Jewropy” z lat 1804–1805. Artykuł dotyczy związków Sumarokowa z kierunkami literackimi (sentymentalizm), gatunkami literackimi (epigramat) i polemikami literackimi (Iwan Pnin).
    Pancras Platonovich Sumarokov (1765–1814) was a poet, translator, editor of the periodicals and Alexander Sumarokov’s relative. The article presents the role of Sumarokov in the history of the local periodicals: „Irtysh, prevrashchaiushchiisia v Ippokrenu” (Tobol’sk, 1789–1791), „Biblioteka uchonaya, ekonomicheskaya…” (Tobol’sk, 1793–1794), and the capital periodical „Vestnik Evropy” of 1804–1805. The article concerns connections of Sumarokov with the literary movements (sentimentalism), genres (epigram) and literary polemics (Ivan Pnin).
    Źródło:
    Przegląd Środkowo-Wschodni; 2018, 3; 121-138
    2545-1324
    Pojawia się w:
    Przegląd Środkowo-Wschodni
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O cnocie w Ikones książąt i królów polskich Jana Głuchowskiego
    About the virtue in “Ikones of Polish princes and kings” by Jan Głuchowski
    Autorzy:
    Słomka vel Słomiński, Krystian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597363.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Badań Literackich PAN
    Tematy:
    cnota
    epigramat
    ikones
    władca
    męstwo
    porównanie
    przysłowie
    virtue
    epigram
    icones
    ruler
    bravery
    comparison
    proverb
    Opis:
    “Vitae Regum Polonorum” by Klemens Janicki (Clemens Ianicius) (1516–1543) based on the Polish tradition of describing Polish rulers. This genre flourishes at the turn of the 16th and 17th centuries. The numerous translations and paraphrases of the Ianicius’ cycle were created then, including published in 1605, “Icones of Polish princes and kings” (“Ikones książąt i królów polskich”) by Jan Głuchowski (?–1604), who, based on the various rhetorical measures, repeatedly emphasized the role of virtue in the system of ruler’s values, and also formulated its definitions. It appears in the enumeration alongside other monarch attributes, but in different configurations. It also functions in the description of the ruler’s qualities as the culmination of other values. The definitions of virtue were built by Głuchowski using comparisons where he made tendecious associations, such as identification with a jewel. The highest value also appears in apophthegm formulations. Głuchowski most often drew on the proverbs that were popular in the literature at that time, modifying them to emphasize the content.
    Źródło:
    Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura; 2019, 2, 11; 35-52
    2449-7339
    Pojawia się w:
    Meluzyna. Dawna Literatura i Kultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Female Images in European Baroque Poetry (Based on the Verses of Ivan Velychkovsky, Danylo Bratkovsky, Robert Herrick, and Andrew Marvell)
    Autorzy:
    Boiko, Svitlana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154652.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-26
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    women’s images
    Ivan Velychkovsky
    Polish-language epigram
    Danylo Bratkovsky
    English Baroque
    Robert Herrick
    Andrew Marvell
    Baroque antithesis
    biblical reception
    Opis:
    The following paper explores the specificity of female images with regard to the peculiarities of their formation in European poetry of the Baroque period on the examples of Ivan Velychkovsky’s works. The oeuvre of this striking representative of seventeenth-century Ukrainian literature is compared with the verses of the Polish-language author Danylo Bratkovsky as well as English Baroque epigrams by Robert Herrick and verses by Andrew Marvell. Comparison of poetic specimens belonging to different linguistic and cultural spaces is possible because, in spite of the different local mentality, all the above-mentioned poets are carriers of the common Baroque worldview formed on the basis of the Holy Scripture, Christian theology, and the heritage of Greek and Roman antiquity. In the course of our research, we observed the existence of common Baroque poetry traits (regardless of the place of genesis and confessional affiliation) in the perception of women and the formation of female images. All of the mentioned poets followed the bipolarity and Baroque antithesis of women’ imagery. All of them, in one way or another, derive their judgments from the reception of the established biblical stereotypes. In view of the insufficient reflection on this issue in contemporary Ukrainian literary criticism and in order to arrive at a more comprehensive outline of female images in the seventeenth-century poetry, we use a method of comparing Ukrainian, Polish, and English samples of Baroque verses in terms of their features and traits, characteristic for the works of this period. This article proposes to create a generalised Baroque image of the woman, outlining her place in the society at that time, by comparing the works of the representatives of different local mentalities.
    Źródło:
    Studia Polsko-Ukraińskie; 2020, 7; 30-37
    2353-5644
    2451-2958
    Pojawia się w:
    Studia Polsko-Ukraińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sposoby opracowania akuminu. Jakub Masen i jego cykl epigramatyczny „De Iuda proditore”
    Methods of study acumen. Jacob Masen and his epigrammatic series de luda proditore
    Autorzy:
    Nowaszczuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139059.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Jesuit epigram
    Jacob Masen’s theory
    epigrams about the death of Judas
    argutia sources
    conceptual poetry
    Opis:
    The theory which Jacob Masen presented in the work Ars nova argutiarum was well considered by him. The author wanted to present a diversity of possibilities which enabled building the argutia; he also attempted to arrange their multiplicity in clearly structured categories. He was interested in making reference to those acumens which occur in the grounds of the depicted reality as well as those which are based on the lingual devices. The whole of the lecture is strongly rooted in the philosophical analyses belonging to the old dialectics; it is especially based on Categories by Aristotle. Without a doubt, the lecture places itself in that scope of poetics which refers to a sophisticated poetry. The author leads the reader step by step, disclosing to him more new possibilities of creating the argutia. It is worth noticing that he generally makes references to the same contents. Within the scope of the presented epigrammatic cycle, especially to the Judas’ suicidal death. Skilfully infl uencing the fl ow of thoughts, controlling the occurring associations, using the game of words allowed the author to develop a rich epigrammatic collection. The works do not always present a proper level of artistry. They happen to be too simple in what they communicate. However, there are also such works which cause the intended surprise and joy of disclosing a thought conveyed in a veiled form by the poet. It is diffi - cult to determine whether Masen’s belief that actually every argutia can be assigned to the sources specifi ed by him is true. However, without a doubt he left an important tool for carrying literary research on this scope of Baroque literary works which used acumens. The question whether the theory presented by the Jesuit is an introduction into the poetic art or already a lecture on the sophisticated art still remains unanswered and a problem to solve. The epigrams concerned are not subjected to graphical forms. Apart from the fourth source, they generally lack solutions typical for the sophisticated poetry such as, for example, anagram. The presented epigrams do however contain something typical for the very essence of the sophisticated poetry. As a matter of fact, a juxtaposition of its vari ous forms shows that in each of them a line is assigned to a certain scheme, adopted by the poet. Generally, it is a graphical scheme, sometimes a scheme based on a game of letters or metrical devices. In case of Masen, it is also a certain scheme. However, this scheme is not related to the external layer of the work but it lies at its foundation. The point is that it concerns internal assumptions, the course of thinking and logical associations.
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2013, 1; 107-132
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Apostrofy do wód – nowe spojrzenie na cykl epigramów w czwartej księdze Marcjalisa (18; 22 i 63)
    Apostrophes to Waters – a New Insight into an Epigram-cycle in Martial’s Book 4 (18, 22 i 63)
    Autorzy:
    Pieczonka, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/648680.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Martial
    epigrams
    cycle
    book 4
    Opis:
    The article focuses on the Martial’s poems no. 18, 22 and 63 from the Book 4 of epigrams. These poems unite in a cycle of epigrams with a common motif of an apostrophe to water appearing in the last line of each epigram. Although this cycle has been previously disputed in an article by Mark A. P. Greenwood (‘Talking to Water’: An Epigram-Cycle in Martial, Book 4 (4.18; 4.22; 4.63), RhM 141 (1998), 367–372), the author finds it necessary to reassess the epigrams. As a result of these analyses the author discovers the links and the differences between the poems that have not been noted before. Furthermore the article presents the possible connections between the cycles and suggests that they form a complex structure, a whole web, inside the Book 4. Concluding, the author puts forward a hypothesis that perhaps this special arrangement of epigrams (complied with the principle of cohesion and variety) exceeds the boundaries of Book 4.
    Źródło:
    Collectanea Philologica; 2018, 21; 117-126
    1733-0319
    2353-0901
    Pojawia się w:
    Collectanea Philologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poetyka konceptu Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w kręgu historii idei
    Maciej Kazimierz Sarbiewski’s Conceptist Poetics within the History of Ideas
    Autorzy:
    Kołos, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365808.pdf
    Data publikacji:
    2017-03-06
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    aesthetics
    epigram
    punch line
    concept
    sarbiewski
    formulaic poetics
    baroque
    History of Ideas
    epigramat
    estetyka
    pointa
    koncept
    Sarbiewski
    poetyka sformułowana
    barok
    historia idei
    Opis:
    Twórczość teoretyczna Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, cieszy się stałym zainteresowaniem badaczy, którzy najwięcej uwagi poświęcają problematyce koncepcji i estetyki poezji, chrystianizacji antyku czy imitacji horacjańskiej. Wieloaspektowa refleksja autora przynależącego do „przejściowej” formacji intelektualnej w dziejach europejskiej myśli zachęca jednak równie silnie do studiów z zakresu historii idei, które sytuują przedmiot poznania na styku zautonomizowanych dziedzin nauki. Traktat De acuto et arguto poświęcony konceptycznej strukturze epigramatu, stanowi nie tylko świadectwo barokowej teorii literatury, lecz również, czytany w dialogu z innymi pismami Sarbiewskiego, odsłania konsekwentną kosmologię rzeczywistości.
    The theoretical writings of Maciej Kazimierz Sarbiewski have provided a constant focal point of scholarly interest, most often in the context of the study of problems relating to poetry’s concepts and aesthetics, the Christianization of antiquity, or the imitation of Horace. The multifaceted thought of this author, who belonged to a transitional intellectual formation in the history of European thought, can and should nonetheless likewise inspire studies in terms of the history of ideas, which place the object of knowledge at the intersection of artificially separated areas of knowledge. Sarbiewski’s treatise De acuto et arguto, devoted to his conceptist structure of the epigram, represents not only an enunciation of baroque literary theory, but also, read in dialogue with his other writings, reveals a consistent cosmological vision of reality.
    Źródło:
    Forum Poetyki; 2017, 7; 6-17
    2451-1404
    Pojawia się w:
    Forum Poetyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sacrae litterae. Anagramatyczne wariacje na temat Virginis – Deiparae w Oraculum Parthenium Józefa Stanisława Bieżanowskiego (1668)
    Sacrae litterae. Anagrammatic variations on Virginis Deiparae in Oraculum Parthenium by Joseph Stanislaw Bieżanowski (1668)
    Autorzy:
    Zaborowska-Musiał, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046757.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    anagram
    epigram
    the Angelic Salutation
    the Virgin Mother of God
    Bieżanowski
    Agnese
    Opis:
    Joseph Stanislaw Bieżanowski, a professor at the University of Krakow, a eulogist and poet, in the collection entitled Oraculum Parthenium (Krakow 1668) used a hundred of simple anagrams of Giovanni Battista Agnese published in Rome in 1661. These short (one-sentence) phrases, formed from the letters of the first part of the Angelic Salutation (Ave Maria, gratia plena, Dominus Tecum), accentuated on Mary’s immaculate purity and freedom from the stain of the original sin on the one hand and her divine motherhood on the other, thus increasing the role and the importance of Mary in God’s plan of salvation. Bieżanowski used these anagrams, making each of them a motto elaborated on in his epigrammatic comment. Epigrams of the Krakow lecturer are characterized not so much by the deepening of the religious reflection, as attention to the formal aspects, the pursuit of artistry. This is reflected in the application, many times within one work, of rhetorical figures highly valued in the Baroque (antitheses, oxymorons), the chiastic structure and interspersing the punch line of the epigram with the anagram from the motto (sometimes in a modified form). Anagram not only served as an additional rhetorical decoration, highlighting the main idea of a work, but also provided a bridge integrating the entire composition. Bieżanowski enclosed the anagrammatic-and-epigrammatic praise of the Virgin Mother of God by an interesting theory of the genre outlined in the preface to Pope Clement IX, whom the University of Cracow gave the collection while making efforts to proceed with the beatification of John Cantius. It combines the literary and theological reflection and in this way exalts the genre, contrary to the opinions of some seventeenth-century theorists. Bieżanowski’s original approach is also evident in the change in the system of anagrams proposed originally by Agnese. In this new system Oraculum Parthenium could perform several functions: educationional,  propagandistic and polemical. Above all, however, it was a poetic prayer, complementing the official Marian liturgy.
    Źródło:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2014, 24, 1; 163-183
    0302-7384
    Pojawia się w:
    Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcje antytezy w epigramie religijnym I poi XVI w. (Na przykładzie utworów Krzyckiego i Janickiego)
    Functions of antithesis in the religious epigram of the 1st half of the 16th century (on the basis of Krzycki’s and Janicki’s poems)
    Autorzy:
    Budzisz, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1965802.pdf
    Data publikacji:
    1982
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 1982, 30, 3; 81-90
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Venezia e Padova nelle poesie in latino di Klemens Janicki
    Venice and Padua in the Latin poems of Klemens Janicki
    Autorzy:
    Wojtkowska-Maksymik, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37502961.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Klemens Janicki
    elegy
    epigram
    Padua
    Venice
    Opis:
    L’articolo tratta di elegie ed epigrammi scelti composti da Klemens Janicki, i quali contengono descrizioni di Padova, dell’Italia e di persone legate alla città di Antenore e a Venezia: Lazzaro Bonamico, Giovanni Battista Da Monte, Francesco Cassano, Pietro Bembo, Ludovico Dolce, Daniele Barbaro. L’Autrice sostiene che Janicki sia riuscito a creare un’immagine dell’Italia ed in particolare di Padova, una seconda patria, dove il poeta potè svilupparsi, studiare ed essere curato. Le poesie legate all’Italia e Padova contribuiscono inoltre ad arricchire la biografia letteraria di Janicki, un cittadino del mondo, un poeta laurato, uno studente allegro, un paziente felice, un amico e un collega delle persone legate alla Repubblica di Venezia nella prima metà del XVI secolo.
    This article discusses selected elegies and epigrams by Klemens Janicki which contain descriptions of Padua, Italy and people associated with the city of Antenor and Venice: Lazzaro Bonamico, Giovanni Battista Da Monte, Francesco Cassano, Pietro Bemba, Ludovico Dolce, Daniele Barbaro. The author argues that Janicki succeeded in creating an image of Italy and, above all, Padua – a second homeland where the poet could develop, study, and be cured. The poems associated with Italy and Padua also help to enrich the literary biography of Janicius – a citizen of the world, a laureate poet, a cheerful student, a happy patient, a friend, and colleague of the people associated with the Republic of Venice in the first half of the 16th century.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 41, 2/1; 227-240
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Grzegorz Dąbrowski, "Prosta etnografia Wileńszczyzny", Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej, Wrocław 2013, ss. 313. „Wileńszczyzna. Przedmioty – opowieści – refleksje” red. Piotr Oleksy, Mateusz Sikora, Epigram, Bydgoszcz 2012, ss. 185
    Autorzy:
    Głuszkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676573.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Vilnius region
    the Commonwealth of Poland and Lithuania
    ethnography
    field research
    Opis:
    The review concerns two books devoed to the sociocultural, historical and lingusitic situation of Vilnius region (Lithuania). The author compares G. Dąbrowski's 'simple' ethnography and the practical application of his theories in the volume "Wileńszczyzna. Przedmioty – opowieści – refleksje".
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 333-339
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epigrammata longiora sine vitio. Egzemplifikacje Jakuba Masena w cyklu Narodzenie Chrystusa
    Epigrammata longiora sine vitio. Jacob Masen’s long-short epigrams in the cycle De Christo nato
    Autorzy:
    Nowaszczuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882769.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    epigramat jezuicki
    teoria Jakuba Masena
    epigramaty o narodzeniu Chrystusa
    zwięzłość wyrażenia
    długie epigramaty
    Jesuit epigram
    Jakob Masen theory
    Epigrams of the birth of Christ
    brevity of expression
    long epigrams
    Opis:
    Niemiecki jezuita, Jakub Masen, w traktacie z dziedziny poetyki pod tytułem Ars nova argutiarum przedstawia obok treści teoretycznych również przygotowane przez siebie utwory ilustrujące omawiane koncepcje. W ósmym rozdziale dysertacji prezentuje, inaczej niż we wcześniejszej partii dzieła, utwory rozbudowane. Dzieli je na dwa cykle. Przedmiotem zainteresowania w obecnym artykule stały się wiersze dotyczące Bożego Narodzenia, zgromadzone w zbiorze pod tytułem De Christo nato. Spośród dziewięciu znajdujących się w tej grupie przetłumaczono i poddano analizie siedem, które – jakkolwiek autor uznał je za rozbudowane – nie odbiegają znacznie od zwyczajowo przyjętej wielkości utworów. Jak się okazało, potwierdzają one w wielu miejscach erudycję autora. Stosuje on barwne słownictwo; sięga po wyrazy niepospolite, pochodzące z mitologii, neologizmy poetyckie. Sięga ponadto po bardzo szeroki zestaw środków stylistycznych i figur. Korzystając z descriptio a partium numeratione, stosuje niezwykle obrazowy sposób przedstawienia. Punktem wyjścia jest często samo Dzieciątko Jezus, ukazane z perspektywy zwykłego obserwatora bądź świadomego dokonujących się rzeczy teologa. Kiedy indziej bierze za punkt wyjścia którąś z okoliczności zdarzeń (circumstantiae) i na jej kanwie buduje całe przedstawienie. Wszystkie wiersze zostały opracowane na bazie podanej w dysertacji teorii źródeł (fontes) i żył (venae). Mieszczą się one w obrębie poezji nie tyle nawet zretoryzowanej, co „zlogizowanej”. Przedstawione epigramaty nie posiadają szczególnie wyrazistych argucji, lecz jest to również zgodne z założeniem wstępnym przyjętym przez poetę. Wszystkie natomiast stanowią rodzaj itinerarium do zrozumienia barokowej poezji, która niejednokrotnie – ze względu na swoje zagmatwanie – wydaje się mało interesująca, a nawet bezwartościowa. Analiza kilku zaledwie utworów Masena przekonuje, że w jej obrębie należy posłużyć się swoistymi metodami literaturoznawczymi, które pozwolą odnaleźć całe spektrum myśli i rozwiązań „utajonych” w utworze przez poetę.
    The German Jesuit, Jacob Masen, in his poetics treatise entitled Ars nova argutiarum, in addition to the theoretical content, he presents work he prepared himself illustrating the concepts under discussion. Unlike in the earlier part of the work, in Chapter 8 of his dissertation, he presents elaborate poems. He divides them into two cycles. This article is concerned with epigrams on Christmas, which appear in the collection entitled De Christo nato. Out of this group of nine, seven were translated and analysed, and although they were considered by the author as long, their length did not exceed the commonly accepted length for such type of work. As it turned out, the poems prove in many places the author’s erudition. He uses vivid vocabulary, extraordinary words and words originating from mythology and poetic neologisms. At the same time he introduces a wide range of stylistic devices and figures of speech. By the use of descriptio rerum a partium numeratione his topics are presented in an extremely vivid way. The starting point for his descriptions is often the Child Jesus himself depicted from the perspective of an ordinary observer or a conscious of things theologian. Some other time, the scholar starts from the circumstances of the event (circumstantiae) and on their basis the whole performance is built. All the poems are built based on the theory of sources (fontes) and veins (venae) expounded in the dissertation. These pieces of his work are not so much within the rhetorized poetry as within poetry guided by logic. They do not have particularly distinct argutias but this is also in line with the preliminary assumption made by the poet. On the other hand they all form a sort of itinerarium necessary to understand baroque poetry which often, due to its intricacy, appears to be not much interesting and even worthless. It is enough to analyse just a few epigrams by Masen to see that to find the whole range of ideas and solutions concealed by the poet in his poems unconventional literary methods should be used within his poetry.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 3; 123-147
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ślepy człowiek na swoje wady” – o dydaktyzmie w Ogrodzie, ale nie plewionym Wacława Potockiego
    “The blind man has his faults” – on the Didactism in Wacław Potocki’s The Garden, but Not Weeded
    Autorzy:
    Książek-Bryłowa, Władysława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953540.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dydaktyzm
    Wacław Potocki
    Ogród
    ala nie plewiony
    XVII wiek
    dyskurs
    fraszka
    narracja
    przypowieść
    didactism
    The Garden
    but Not Weeded
    17th century
    discourse
    epigram
    narration
    parable
    Opis:
    We describe here the ways to express didactism in various genres from The Garden, but Not Weeded by W. Potocki, the poet of the 17th century. The author has manage to find out that the didactic function is played by the titles, the contents – being an example – with inherent maxims, counsels, warnings etc. Potocki very clearly formulated his moralising intentions and played the role of a mentor.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 6; 5-26
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Życie seksualne jako obiekt krytyki i źródło inwektyw w literaturze politycznej czasów stanisławowskich. Casus „Zagadek Sejmu Czteroletniego
    Sexual life as an object of criticism and source of invectives in political literature of the times of Stanislaus. The case of ‘Zagadki Sejmu Czteroletniego’
    Autorzy:
    Kaczyński, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690336.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    literatura oświecenia
    literatura polityczna
    epigramat
    inwektywa
    Sejm Wielki
    Enlightenment literature
    political literature
    epigram
    invective
    Great Sejm
    Opis:
    The paper focuses on the collection of political epigrams from the time of the Four-year Sejm. It is compilation of a few hundred pieces depicting in a different light all the participants of the parliamentary sessions, as well as a number of women in these circles. In critical epigrams, the role of an argument is often played by more or less open allusions to love life of the criticised people. Although the riddles touching upon this subject constitute only a minor part of this collection (approx. 14%), different strategies in employing the theme of love life can be distinguished: from delicate taunts to depicting the love life of the given character as the main argument against the person, related to allegations of indifference to the fate of their homeland or even treason. An interesting disparity can be observed while comparing the riddles about men and women. In the case of women, criticism of their love life occurs more frequently than in the case of men. Despite the use of sexual themes as an argument in the political struggle, Polish poetry of the Four-year Sejm era is much less radically vulgar or obscene compared to, for instance, French political literature of the Revolution.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2013, 68; 73-109
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jana Kochanowskiego epigramaty o „pszczołach budziwiskich” i radziwiłłowska elegia (III 9). Prolegomena do badań nad środowiskiem kulturalnym Mikołaja Radziwiłła Czarnego
    Jan Kochanowski’s Epigrams on the “Budziwiszki Bees” And Radziwill’s Elegy (III 9). Prolegomena to the Study of Cultural Environment of Nikolai Radziwill the Black
    Autorzy:
    Chemperek, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879715.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jan Kochanowski
    Mikołaj Radziwiłł Czarny
    reformacja
    mecenat
    fraszka
    foricoenium
    elegia
    Nikolai Radziwill the Black
    reformation
    patronage
    epigram
    elegy
    Opis:
    Cztery polskojęzyczne epigramaty poświęcone „pszczołom budziwiskim” (Fraszki, „Księgi wtóre”, 83-86), dwie łacińskie miniatury z tomu Foricoenia (44, 45) oraz Elegia IX z „Księgi III” Elegiarum libri quattuor Jana Kochanowskiego dokumentują jego związki z Mikołajem Radziwiłłem Czarnym (1515-1565), kanclerzem wielkim litewskim i wojewodą wileńskim, przywódcą protestantów w państwie polsko-litewskim. Poetyckie miniatury powstały najpewniej w okresie 10 czerwca – 19 października 1563 w Budziwiszkach vel Bujwidiszkach (obecnie: Buivydiškės) koło Wilna, natomiast jesienią tego roku Kochanowski napisał elegię. O ile w Elegii IX poeta kreuje wizerunek Radziwiłła jako męża stanu, sługi państwa króla Zygmunta Augusta, o tyle w bezpretensjonalnych epigramatach możnowładca jest przedstawiany jako mecenas skupionego wokół niego środowiska humanistów, propagujących reformację. Jako radziwiłłowskie „pszczoły” – pracowite, dobroczynne, znoszące na ziemię Bożą prawdę (odwołanie do Platońskiego toposu) – Kochanowski określił leksykografa Jana Mączyńskiego, poetę Andrzeja Trzecieskiego młodszego i zapewne Cypriana Bazylika – poetę, muzyka, drukarza. W epigramatach autor ukazał Mikołaja Radziwiłła Czarnego jako mecenasa kultury nowego formatu, promującego protestantyzm, zaś zgromadzonych wokół niego twórców jako spójne środowisko literackie. Jakkolwiek zostało ono przedstawione w sposób afirmatywny, Kochanowski zachował wobec niego postawę życzliwego outsaidera. Świadczy o tym sceptyczny ton foricoenium 45 i uwarunkowania biograficzne poety, który był wówczas sekretarzem biskupa Piotra Myszkowskiego.
    Four Polish language epigrams on the “Budziwiszki bees”  (Epigrams, Second Books, 83-86), two Latin miniatures from the volume Foricoenia (44, 45) and Elegy IX of Book III Elegiarum libri quattuor by Jan Kochanowski document his relationship with Nikolai Radziwill the Black (1515-1565), the great Lithuanian chancellor and voivode of Vilnius, the leader of the Protestants in the Polish-Lithuanian State. The poetic miniatures were probably written between June 10 and October 19, 1563 in Budziwiszki aka Bujwidiszki (now Buivydiškės) near Vilnius, and Kochanowski wrote Elegy IX in autumn 1563. While in Elegy IX the poet creates the image of Radziwill as a statesman, a servant of the state of King Zygmunt August, in the unpretentious epigrams the magnate is presented as a patron surrounded by the humanists who promote reformation. Kochanowski described lexicographer John Mączyński, poet Andrew Trzecieski junior and most probably Cyprian Bazylik, poet, musician, and printer, as the Radziwill “bees” – hard-working, charitable, bringing the truth to the God's earth (a reference to a Platonic topos). In his epigrams, the author showed Nikolai Radziwill the Black as a patron of culture of the new format promoting Protestantism, and the creators gathered around him as a coherent literary milieu. Although it was presented in an affirmative way, Kochanowski maintained an attitude of the benevolent outsider. It is reflected by the skeptical tone of foricoenium 45 and biographical circumstances of the poet who was the then secretary of Bishop Piotr Myszkowski.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 1; 153-172
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aesculapius and Priapus: The medical and literary contexts of Jan Kochanowskis epigram On The Old Man (II. 42)
    Eskulap i Priap. Fraszka O starym (II 42) Jana Kochanowskiego w kontekstach medycznych i literackich
    Autorzy:
    Lawenda, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087671.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish literature of the 16th century
    literature and medicine
    Priapic verse
    bawdiness
    humoural medicine
    Martial (c. 40–103 AD)
    Jan Kochanowski (1530–1584)
    fraszki
    medycyna humoralna
    priapizm
    literatura priapejska
    obscenum
    Opis:
    This is an analysis of the epigram On the Old Man (II.42), Jan Kochanowski's single epigram (fraszka) on a medical theme. The old man of the title suffers from priapism, i.e. an abnormal persistent erection. Part I of the article discusses the significance of the poem's place in the sequence of epigrams that make up the collection and its intertextual links to earlier literature referring to the phallic god Priapus, especially Martial's Epigrams. In Part II it is argued that Kochanowski's understanding of priapism and its underlying causes was based on humoral medicine and detailed descriptions of this condition in Renaissance (primarily Italian) medical manuals. An analysis of the poem from the medical perspective leads to the conclusion that Kochanowski's bawdy conceit contains a misrepresentation: what for humoral medicine was a possible anomaly (priapism in old men) became a well-documented condition.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2021, 5; 587-629
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag o Epigramatach polskich Wespazjana Kochowskiego. Przyczynek do recepcji Acroamatum epigrammaticorum centuriae VII Alberta Inesa w epigramatyce polskiej XVII wieku
    Some Remarks on Wespazjan Kochowski’s Epigramaty polskie. A Contribution to the Reception of Albert Ines’s Acroamatum epigrammaticorum centuriae VII in Polish Seventeenth-Century Polish Epigrammatic
    Autorzy:
    Piskała, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945401.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Albert Ines
    Wespazjan Kochowski
    przekład
    nowołacińska poezja barokowa
    epigramat
    recepcja
    translation
    new-Latin
    baroque poetry
    epigram
    reception
    Opis:
    Albert Ines, the Jesuit new-Latin poet writing in the middle of the seventeenth century, is today almost forgotten. This does not mean that he was not popular among his contemporaries, in particular as an author of epigrams, a fact testified by the number of the editions of his “Acroamatum epigrammaticorum libri VII”, but also by the presence of his works in the collections of poets writing in Polish. He was a source of inspiration for them that equaled Marcialis or John Owen. This paper discusses the question of the reception of Albert Ines’s epigrams in Polish seventeenth-century poetry, as instanced by the paraphrases of the Jesuit poet’s texts in Wespazjan Kochowski’s collection of epigrams put in “Niepróżnujące próżnowanie” [Non-idling Idling]. Moreover, it seeks to present the intertextual dependencies on the basis of some translations made by Kochowski.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 1; 153-167
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maria Magdalena – bohaterka jezuickiej epigramatyki. Przegląd źródeł
    Maria Magdalena, a Character in Jesuit Epigrams Overview of Sources
    Autorzy:
    Nowaszczuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878363.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    piśmiennictwo jezuickie
    epigramatyka XVI i XVII wieku
    utwory o Marii Magdalenie
    Maria Magdalena w poezji
    biogram Marii Magdaleny
    epigramaty religijne
    teorie literackie renesansu i baroku
    epigramatyka po Soborze Trydenckim
    poeci jezuiccy
    epigramatycy jezuiccy
    Jesuit writings
    16th- and 17th- century epigrams
    texts on Mary Magdalene
    Mary Magdalene in poetry
    biographic entry on Mary Magdalene
    religious epigrams
    literary theories of the Renaissance and baroque
    epigrams after the Council of Trent
    Jesuit poets
    Jesuit epigram writers
    Opis:
    W epigramatycznym dorobku poetów jezuickich szesnastego i siedemnastego wieku znajduje się wiele tekstów poświęconych Marii Magdalenie. Pojawiają się one u przedstawicieli kilku generacji twórców i to bez względu na ich pochodzenie. Utwory takie odnaleźć można także u najwybitniejszych spośród nich, jak choćby u Bernarda Bauhusjusza, Jakuba Bidermanna, Franciszka Remonda, Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Piotra Aloisa, Piotra Justa Sautela i wielu innych. Ożywienie zainteresowania postaciami nadprzyrodzonych pośredników nastąpiło po Soborze Trydenckim, zwłaszcza po opublikowaniu dekretu De invocatione, veneratione et reliquis sanctorum et sacris imaginibus oraz nowego Martyrologium Romanum. Święci sławieni w poezji to zwłaszcza reprezentanci epoki nowożytnej, w tym przedstawiciele samej Societas Iesu. Pośród tych „nowoczesnych” bohaterów szczególne miejsce zajęła postać biblijna, Maria Magdalena. Analiza opublikowanych drukiem łacińskich kolekcji epigramatycznych wykazuje w nich tendencję do tworzenia cyklów i porządkowania wierszy na podstawie jakiejś zasady przewodniej, zwłaszcza chronologii wydarzeń w biogramie Świętej. Utwory pojawiają się w większej ilości na przełomie renesansu i baroku, rzadziej natomiast w drugiej połowie siedemnastego wieku. W tym okresie nastąpić musiała dość istotna zmiana gustów czytelniczych. Popularność zdobyły utwory krótkie i zwieńczone dosadną konkluzją. Wątki znane z dotychczasowych opracowań ku czci Marii Magdaleny, problem miłości doczesnej i nadprzyrodzonej, temat płaczu i ognia miłości zaczęto kultywować na gruncie innych gatunków. Jak dotąd nie wyjaśniono zjawiska owej „migracji” materii. Można domniemywać, że przejęcie motywów artystycznie wysublimowanych przez formy liryczne nastąpiło na skutek silnego oddziaływania teorii konceptu. Ostatecznie trzeba przyznać, że epigramaty ku czci Marii Magdaleny jaskrawo uwidaczniają wiodące tendencje kulturowe epoki renesansu i baroku, stanowią też świadectwo dawnych upodobań literackich i ówczesnej teorii pisarstwa.
    The body of epigrams authored by Jesuit poets of the sixteenth and seventeenth centuries comprise many texts with Mary Magdalene as a character. They were written by representatives of a few generations of authors, regardless of their origins. Such texts can also be found in the work of the most remarkable authors, including – to mention only a few – Bernardus Bauhusius, Franciscus Remondus, Matthias Casimirus Sarbiewski, Petrus Alois, Petrus Iustus Sautel and many others. A revival of interest in supernatural mediators came after the Council of Trent, particularly following the publication of On the Invocation, Veneration, and Relics of Saints, and on Sacred Images (De invocatione, veneratione et reliquis sanctorum et sacris imaginibus) and the Roman Martyrology (Martyrologium Romanum). The saints glorified in poetry are mainly representatives of modern times, including the Society of Jesus (Societas Iesu) itself. The biblical character of Mary Magdalene has a special place among these “modern” characters. An analysis of Latin collections of epigrams published in print indicates a tendency to produce poetic cycles or to arrange poems according to a particular central rule, especially the chronology of the events in biographical entries on the saint. Such epigrams were written predominantly in the late Renaissance and early baroque, with not so many in the second half of the 17th century. It seems that reading tastes and habits changed considerably during that period. Short texts with blunt conclusions became popular. The themes from previous texts dedicated to Mary Magdalene, such as earthly love versus supernatural love, crying and the fire of love, found their way into other literary genres. However, this ‘migration’ phenomenon has not been explained to this day. As a matter of conjecture, the transition of artistically sublime motifs into lyrical forms may have been strongly influenced by the theory of concepts. After all, it must be admitted that epigrams honouring Mary Magdalene paint a clear picture of the predominant cultural trends in the Renaissance and baroque times and testify to the literary preferences and literary theory of those days.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 3; 59-77
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-45 z 45

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies