- Tytuł:
-
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA IDEI W WYKŁADNI MALEBRANCHE’A
GENERAL CHARACTERISTICS OF IDEA ACCORDING TO MALEBRANCHE - Autorzy:
- Walerich, Elżbieta
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/488427.pdf
- Data publikacji:
- 2012
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
- Tematy:
-
idea
reprezentacja
rozciągłość inteligibilna
czyste rozumienie
widzenie w Bogu
representation
intelligible extension
pure understanding
seeing in God - Opis:
-
According to Malebranche only God can cause the interaction between mind and body, two substances having totally different characteristics. Descartes claims that in the cognition we need ideas’ mediation. While we can get to know spiritual ego in a clear manner, we know the material world only in an imperfect way because it is located outside our mind. The originality of Malebranche’s philosophy consists in the fact that he appreciates the cognition of the material world. We mustn’t forget, however, to follow our reason as well as clear and distinct ideas, not blurred sensations. The French philosopher deprives senses and imagination of their cognitive value in favour of intellectual cognition. Information received through our senses serves the body to sustain life. Imagination is in many cases the source of mistakes. It is only pure understanding that gives us the possibility for objective cognition based on eternal and unchangeable archetypes.
We cannot get to know God’s immensity nor God’s attributes because of our mental limitations. Still, in the most perfect way we can apprehend ideal extension which constitutes this part of God’s substance that contains clear and distinct ideas of bodies. Archetypes of objects contain all properties of objects. Looking at the created world, we see them in different ways depending if we get to know them only intellectually or receive the movements of nerves’ fibres as well. But we can’t see God by an intermediary of an idea because nothing finite can represent infinity.
Według Malebranche’a jedynie Bóg może sprawić, że dochodzi do współdziałania duszy i ciała, które są substancjami o całkowicie odmiennym charakterze. Jednak podczas gdy dla Kartezjusza duchowe ja poznajemy na sposób przejrzysty, a świat materialny niedoskonale, gdyż potrzebujemy do tego pośrednictwa idei, oryginalność filozofii francuskiego oratorianina polega na tym, że dokonuje on dowartościowania poznania świata materialnego. Musimy jednak posługiwać się rozumem oraz jasnymi i wyraźnymi ideami, a nie mętnymi odczuciami zmysłowymi. Francuski filozof odbiera więc zmysłom i wyobraźni władzę panowania na rzecz poznania intelektualnego. Informacje pochodzące od zmysłów służą ciału tylko do zachowania życia. Z kolei wyobraźnia stanowi często źródło pomyłek. Jedynie czyste rozumienie daje nam możliwość poznania obiektywnego, opartego na wiecznych i niezmiennych archetypach1. Podczas gdy z powodu naszej ograniczoności nie jesteśmy w stanie pojąć bezmiaru Boga ani jego atrybutów, niczego nie możemy poznać umysłem lepiej niż właśnie rozciągłość idealną stanowiącą tę część Boskiej substancji, która mieści w sobie jasne i wyraźne idee ciał. Archetypy przedmiotów zawierają w sobie wszystkie ich własności. Widzimy je różnie, gdy patrzymy na świat stworzony, w zależności od tego, w jaki sposób jaka część rozciągłości idealnej nas dotyka i w zależności od tego, czy pojmujemy ją jedynie umysłowo, czy otrzymujemy poruszenia włókien nerwowych. Natomiast Bóg nie może być postrzegany poprzez ideę, gdyż nic skończonego nie może przedstawiać nieskończoności. - Źródło:
-
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 3; 15-34
0035-7685 - Pojawia się w:
- Roczniki Filozoficzne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł