- Tytuł:
-
Granice inicjatywy dowodowej sądu pierwszej instancji a rzetelne postępowanie dowodowe
Limits of the evidence initiative of the court of first instance and the reliable evidence procedure - Autorzy:
- Skwarcow, Marek
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/52089846.pdf
- Data publikacji:
- 2024
- Wydawca:
- Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
- Tematy:
-
postępowanie karne, inicjatywa dowodowa sądu, bezstronność sędziego, rzetelne postępowanie dowodowe, oskarżony
criminal proceedings, evidence initiative of the court, impartiality of the judge, reliable evidence proceedings, the accused - Opis:
-
Celem niniejszego artykułu jest określenie granic inicjatywy dowodowej sądu pierwszej instancji, który obarczony jest obowiązkiem realizacji celów postępowania karnego wyrażonych w art. 2 § 1 pkt 1 i § 2 k.p.k., ocenianych z punktu widzenia rzetelności postępowania dowodowego, będącego elementem koncepcji rzetelnego procesu karnego. Aktywność dowodowa sądu została więc poddana analizie przez pryzmat warunków, jakie wynikają z art. 6 ust. 1 i 3 EKPC, w szczególności zasad niezawisłości, bezstronności, kontradyktoryjności, bezpośredniości i warunku dostępu do materiałów postępowania karnego. Artykuł ma charakter dogmatyczny, jest oparty na analizie obowiązujących norm prawa krajowego i przepisów Konwencji Rzymskiej, tak z punktu widzenia poglądów doktryny, jak i orzecznictwa sądów krajowych oraz Trybunału w Strasburgu, przez co publikacja jest przeznaczona zarówno dla przedstawicieli doktryny, jak i prawników praktyków – uczestników postępowania karnego. Na podstawie tej analizy można przyjąć, że inicjatywa dowodowa sądu ujęta w szerszym znaczeniu, czyli rozumiana jako uprawnienie do wprowadzania dowodów na forum rozprawy głównej, sposób (metodę) przeprowadzenia dowodu i prawo dostępu do materiałów zgromadzonych w toku postępowania, nie może ograniczać prawa stron postępowania, w tym zwłaszcza strony słabszej, jaką jest oskarżony, do podejmowania własnej aktywności dowodowej. Pozbawienie sądu prymatu niezawisłości i bezstronności, ograniczenie stron w możliwości prowadzenia sporu na rzecz inkwizycyjnie działającego organu postępowania jurysdykcyjnego naruszają prawo do rzetelnego postępowania dowodowego. Sąd, strzegąc wartości, jaką jest prawda materialna, nie powinien nigdy zapominać, że jego rolą jest wymierzanie sprawiedliwości – jest więc ważącym wszystkie racje arbitrem. Poszukiwanie dowodów tylko w celu udowodnienia winy oskarżonego kłóci zatem się z istotą funkcji procesowej orzekania i powoduje, że sąd staje się kolejnym rzecznikiem oskarżenia. Wszechstronne wyjaśnienie przez sąd okoliczności sprawy nie może zatem prowadzić do wytrącenia stronom oręża z ręki, jakim jest bez wątpienia ich inicjatywa dowodowa.
This article aims to delineate the boundaries of the evidence initiative of the Court of the First Instance, which bears the responsibility to fulfil the goals of criminal proceedings, as outlined in Article 2 § 1 item 1 and § 2 of the Code of Criminal Procedure, from the perspective of evidence reliability, an essential component of the fair criminal trial concept. The court’s evidentiary actions were thus examined through the lens of requirements stemming from Article 6(1) and (3) of the ECHR, especially the principles of independence, impartiality, adversarial process, immediacy, and access to criminal proceeding materials. The article adopts a dogmatic approach, building on an analysis of current national legal standards and the Rome Convention’s provisions, viewed through doctrine and jurisprudence of national courts and the Court in Strasbourg. This makes the publication relevant for both legal scholars and practitioners involved in criminal proceedings. The analysis suggests that the court’s initiative to introduce evidence, its methods of evidence gathering, and access to collected materials during proceedings must not curtail the rights of the parties, especially the accused, to conduct their evidentiary activities. Depriving the court of the primacy of independence and impartiality, restricting the parties’ capacity to engage in dispute in favour of an inquisitorial jurisdictional body violates the right to fair evidentiary proceedings. The court, in safeguarding the principle of material truth, must remember its role as a justice administrator and balance all arguments accordingly. Seeking evidence solely to establish the accused’s guilt contradicts the procedural function of adjudication and compromises the court’s neutrality, making it an extension of the prosecution. Hence, a thorough elucidation of case circumstances by the court should not disempower the parties, particularly regarding their initiative to present evidence. - Źródło:
-
Ius Novum; 2024, 18, 1; 84-103
1897-5577 - Pojawia się w:
- Ius Novum
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł