Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "constitutional justice" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 58
Tytuł:
Od praw naturalnych do godności osoby ludzkiej. Rozważania filozoficzno-prawne w przedmiocie aksjologii Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
From Natural Rights to the Dignity of the Human Person. Considerations on the Axiology of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Łuszczyńska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083719.pdf
Data publikacji:
2024-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
human rights
justice
Natural law
constitutional axiology
prawa człowieka
sprawiedliwość
prawa naturalne
aksjologia konstytucyjna
Opis:
The article is a reflection on the issues of natural law. The dominant view in the literature on the subject is that natural law is a kind of matrix that should be duplicated by the legislator in order to prevent legal injustice. According to the Latin paremia: Lex iniusta non est lex (Unjust law is not law), the legislator must take into account unspecified higher- level norms. The aim of the article is to look from a philosophical perspective at the axiological foundations of the Polish legal order in the context, primarily, of the sources of law. According to the author of the article, in modern times the rationalism of natural law is becoming apparent, and its religious foundations will not necessarily be acceptable in a culturally pluralized society. The legal analysis method was used, the historical-legal method (in terms of examining the evolution of legal ideas underlying individual constitutional regulations) and the hermeneutic method in relation to the examination of the Constitution as a product of culture, not so much in the linguistic, but in the social, cultural and historical layer. The analysis of applicable legal provisions also forced the use of the formal and dogmatic method.
Artykuł stanowi refleksję nad problematyką prawa naturalnego. W literaturze przedmiotu dominuje pogląd, iż prawo naturalne jest rodzajem matrycy, która powinna być powielona przez ustawodawcę, co zapobiegać ma niesprawiedliwości prawa. W myśl łacińskiej paremii: Lex iniusta non est lex (Prawo niesprawiedliwe nie jest prawem) legislator musi uwzględniać bliżej niesprecyzowane normy wyższego rzędu. Celem artykułu jest spojrzenie z perspektywy filozoficznej na podstawy aksjologiczne polskiego porządku prawnego w kontekście przede wszystkim źródeł prawa. Zdaniem autora artykułu w czasach współczesnych racjonalizm prawa naturalnego staje się pozorny, zaś jego religijne fundamenty niekoniecznie będą akceptowalne w społeczeństwie kulturowo spluralizowanym. Użyta została metoda analizy prawa, metoda historyczno-prawna (w zakresie badania ewolucji idei prawnych leżących u podstaw poszczególnych uregulowań konstytucyjnych) oraz metody hermeneutycznej w odniesieniu do badania ustawy zasadniczej jako wytworu kultury, nie tyle w warstwie językowej, co społecznej, kulturowej i historycznej. Analiza obowiązujących przepisów prawnych wymusiła również skorzystanie z metody formalno-dogmatycznej.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 131-147
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dialog orzeczniczy między Trybunałem Konstytucyjnym a Trybunałem Sprawiedliwości – kooperacja czy konfrontacja?
Judicial dialogue between the Constitutional Court and the Court of Justice of the EU – cooperation or confrontation?
Autorzy:
Haczkowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30097997.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
the Constitutional Court
the Court of Justice of the EU
the judicial dialogue
pro-EU interpretation
common values
Trybunał Konstytucyjny
Trybunał Sprawiedliwości UE
dialog orzeczniczy
wykładnia prounijna
wspólne wartości
Opis:
Dialog orzeczniczy między Trybunałem Konstytucyjnym a Trybunałem Sprawiedliwości kształtował się ponad 20 lat. Początkowo, jeszcze przed akcesją Polski do UE, przybrał formę dokonywania wykładni przyjaznej integracji europejskiej i prawu unijnemu. Następnie przybierał różne formy konstytucyjnej rozmowy, w tym współpracy z Trybunałem Sprawiedliwości w ramach pytań prejudycjalnych. Dialog odbywał się z poszanowaniem pozycji ustrojowych i wzajemnych jurysdykcji oraz respektowaniem zasady lojalnej współpracy i pierwszeństwa prawa unijnego. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego po 2020 roku widoczne jest odejście od dialogu na rzecz postawy konfrontacyjnej. Trybunał Konstytucyjny wybrał bowiem „kolizyjny kurs” w dialogu z Trybunałem Sprawiedliwości UE. Wydaje się, że pożądanym rozwiązaniem jest poszukiwanie wspólnego mianownika w postaci wspólnych wartości konstytucyjnych, które stanowią podstawę aksjologii systemów prawnych państw członkowskich oraz fundament funkcjonowania UE. Prawo UE opiera się bowiem na tradycjach konstytucyjnych państw członkowskich. Wspólne wartości konstytucyjne państw członkowskich powinny stanowić podstawę poszukiwania kompromisu, niwelowania napięć, które w organizacji ponadnarodowej o tak wielowarstwowej strukturze, jaką jest Unia Europejska, są nieuniknione. Celem publikacji jest przedstawienie procesu kształtowania się dialogu orzeczniczego między Trybunałem Konstytucyjnym a Trybunałem Sprawiedliwości UE. W niniejszej publikacji zastosowano metodę prawno-dogmatyczną oraz metodę historyczno-prawną.
The jurisprudential dialogue between the Constitutional Court and the Court of Justice of the EU has developed over more than 20 years. Initially, before Poland’s accession to the EU, it took the form of making interpretations friendly to European integration and EU law. It then took on various forms of constitutional dialogue, including cooperation with the Court of Justice in the context of preliminary questions. The dialogue took place with respect for constitutional positions and mutual jurisdictions, and with respect for the principle of loyal cooperation and the primacy of Union law. The jurisprudence of the Constitutional Court after 2020 shows a departure from dialogue towards confrontation. The Constitutional Court has chosen a “collision course” in dialogue with the Court of Justice of the EU. It would seem desirable to seek a common denominator in the form of common constitutional values that underpin the axiology of the legal systems of the Member States and underpin the functioning of the EU. EU law is in fact based on the constitutional traditions of the Member States. The common constitutional values of the Member States should form the basis for a search for compromise and for the elimination of tensions that are inevitable in a supranational organization with such a multi-layered structure as the European Union. The aim of the publication is to present the process of shaping the judicial dialogue between the Constitutional Court and the Court of Justice of the EU. This publication uses the legal-dogmatic method and the historical-legal method.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 44; 59-77
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Extrenal supervision of the Minister of Justice over the administrative activities of common courts
Autorzy:
Zawadzki, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30098187.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Constitutional law
tripartition of powers
ordinary courts
Minister of Justice
supreme administrative supervision
Opis:
The purpose of the article is to demonstrate the flaws in the institutional construction of the external supervision of the Minister of Justice over the administrative activity of common courts. The main research method used in the study was a comparative analysis of the Constitution of the Republic of Poland, laws and other legal acts. The paper presents the supreme supervision of the Minister of Justice over the administrative activity of common courts introduced by the legislator, which compromises the independence of judges asymmetrically to the efficiency of the judiciary. The institutional construction of the supreme supervision of common courts equips the Minister of Justice with arbitrary and discretionary authority over the administrative activities of the courts, which violates the constitutional principle of the tripartite division of power. The problem of institutional construction and the balancing of powers from the perspective of the Constitution is extremely important. The first doubt is shown in Article 183(1) of the Constitution of the Republic of Poland that the Supreme Court supervises the activities of the common and military courts in the field of adjudication. Thus, in principle, the question of supervision of jurisdictional activities is clarified, whereas there is no explicitly expressed supervision of judicial administration in the Constitution. Nevertheless, such supervision is necessary, since the court is the disposer of budgetary funds, movable and immovable property, in matters of economic administration such supervision is necessary from the point of view of legality, economy, expediency and reliability. First of all, this study indicates what the administrative activity of common courts is. Then, the evolution of the external supervision of the Minister of Justice over the administrative activity of common courts is presented. In the next part of the paper, the Constitutional prerequisites for excessive interference in the independence of common courts are shown. In the final part, the urgent need for reform in the area of the Minister of Justice’s external supervision over the administrative activity of common courts is indicated.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 45; 113-123
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Israel – In Search of Constitutional Common Sense
Autorzy:
Sadowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40461704.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Israel
the principle of reasonableness
supreme court
high court of justice
Opis:
The Israeli radical judicial overhaul program, aiming to seriously weaken the judiciary, has led the country to the brink of chaos and violence, with hundreds of thousands of demonstrators in the streets, society tearing itself apart and numerous sectors of society, such as medical service or reservists of IDF, announcing a suspension of their service to a nation they fear will no longer be a democracy. Despite the strong social protest, Knesset – representing an extremely right-wing coalition – adopted on the July 24, 2023 the amendment to Basic Law: The Judiciary to bar the judiciary from striking down decisions of the government and its ministers on the grounds of such decisions being unreasonable. The measure known as the reasonableness clause (standard) is rooted in English and American case law and it is frequently used in Israel to control administrative activity. It allows the courts to strike down governmental and administrative decisions and their regulations seen as having not taken into account all the relevant considerations of a particular issue, or not given the correct weight to those considerations – even if they do not violate any particular law or administrative rulings. The current right-wing coalition, led by Benjamin Netanyahu, argues that the clause as it stands gives too much power to the judiciary, especially the Supreme Court sitting as a High Court of Justice, to interfere with the actions of the executive, and that the powers of judges, who are not elected by the public, remain out of control in this procedure. Opponents of the government’s amendment argue that this standard is crucial in helping to protect civil rights that are not fully defined in Israeli law. Eliminating the standard of reasonableness will be another step towards giving the government unlimited power. It violates not only the separation of powers principle and the rule of law but it also harms the right to good administration. Irrespective of the Supreme Court’s decision on the constitutionality of the government’s amendment, the struggle to maintain the democratic principles of the Israeli system will continue.
Źródło:
Review of European and Comparative Law; 2023, 55, 4; 243-260
2545-384X
Pojawia się w:
Review of European and Comparative Law
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjne uwarunkowania transitional justice po epizodzie regresu praworządności w świetle standardów europejskich a kwestia statusu sędziów
Constitutional determinants of transitional justice after the decline of the rule of law in the light of European standards: the issue of the status of judges
Autorzy:
Górski, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30097999.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
ECHR
transitional justice
right to a fair trial
National Council of the Judiciary
EKPC
sprawiedliwość okresu przejściowego
prawo do rzetelnego procesu
Krajowa Rada Sądownictwa
Opis:
Celem artykułu było ustalenie parametrów wymierzania sprawiedliwości okresu przejściowego w aspekcie sprawiedliwości dyskwalifikacyjnej, które wynikają z Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i stanowią obecnie standard wykładni Konwencji, ustalony w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Określone w ten sposób parametry zostały zastosowane do problemu weryfikacji statusu osób, które uzyskały stanowiska sędziowskie w wyniku procedur nominacyjnych z udziałem tzw. neo-KRS. Dokonano oceny projektów legislacyjnych, przedstawionych polskiemu ustawodawcy. Ustalono, że jedynie projekt przygotowany przez Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia realizuje ambicje wymierzenia sprawiedliwości dyskwalifikacyjnej. Przeprowadzono krytyczną analizę tego projektu, wskazując w rezultacie, że należy go ocenić ogólnie pozytywnie, z pewnymi zastrzeżeniami odnoszącymi się przede wszystkim do problemu braku sądowej kontroli nad postulowaną weryfikacją oraz do wątpliwości na tle zasady proporcjonalności. Do przeprowadzenia analizy wykorzystano metodę formalno-dogmatyczną oraz analizę orzecznictwa (zwłaszcza ETPC).
The aim of the article was to establish the parameters of administering transitional justice in the aspect of disqualifying justice, stemming from the European Convention on Human Rights and currently defining the standard of interpretation of the Convention established in the jurisprudence of the European Court of Human Rights. The parameters determined in this way were applied to the problem of verifying the status of persons who obtained judicial nominations as a result of procedures involving the so-called neo-KRS (National Council of the Judiciary as constituted by the law of 2017). The legislative drafts submitted to the Polish legislator were assessed against these criterions. It was found that only the draft presented by the Association of Polish Judges Iustitia fulfilled the ambitions of imposing disqualification justice. A critical analysis of this draft was carried out, indicating that it should be generally assessed positively, with some reservations relating mainly to the problem of the lack of judicial control over the proposed verification process and to doubts related to the proportionality principle. The formal and dogmatic method and the analysis of jurisprudence (mainly the ECtHR) were used to carry out the analysis.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2023, 44; 43-58
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjne uwarunkowania zakresu kognicji komornika sądowego po wejściu w życie ustawy z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019 poz. 1469 ze zm.)
Constitutional Determinants of the Scope of Cognition of a Court Bailiff after the Entry into Force of the Act of 4 July 2019 Amending the Act – Code of Civil Procedure and Certain other Acts (Dz.U. 2019, item 1469, as amended)
Autorzy:
Derlatka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197720.pdf
Data publikacji:
2023-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
komornik sądowy
wymiar sprawiedliwości
nowelizacja
postępowanie cywilne
przedawnienie roszczeń
court bailiff
justice
amendment
civil proceedings
limitation of claims
Opis:
The goal of the paper is to present the compliance with the Constitution of the Republic of Poland of the current scope of cognition of a court bailiff in civil proceedings. After the entry into force of the amendment to the Code of Civil Procedure of July 4, 2019, the bailiff is obliged to examine the limitation period for the creditor’s claim. This state of affairs raises important constitutional doubts. The assessment of the title issue would not be possible without taking a stance on the decision of the Constitutional Tribunal of 22.07.2022, P 23/19. The study uses a dogmatic-legal research method.
Celem niniejszego opracowania jest ocena zgodności z Konstytucją RP aktualnego zakresu kognicji komornika sądowego w postępowaniu cywilnym. Po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 4 lipca 2019 r. na komornika nałożono obowiązek badania przedawnienia roszczenia wierzyciela. Ten stan rzeczy budzi istotne wątpliwości natury konstytucyjnej. Ocena tytułowego zagadnienia nie byłaby możliwa bez ustosunkowania się do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z 22 lipca 2022 r., sygn. akt P 23/19. W opracowaniu wykorzystano dogmatyczno-prawną metodę badawczą.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 219-230
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojęcie legitymizacji na przykładzie statusu sędziego w polskim prawie konstytucyjnym
The Concept of Legitimacy on the Example of the Status of a Judge in Polish Constitutional Law
Autorzy:
Nowotko, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/6567738.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
władza sądownicza
pozycja ustrojowa
wymiar sprawiedliwości
sędzia
definicja legitymizacji
judge
administration of justice
judicial power
definition of legitimacy
systemic position
Opis:
Przedmiotem analizy jest definicja legitymizacji statusu ustrojowego sędziego. Autor dokonał wcześniej rekonstrukcji dwóch leksykalnych rozumień terminu „legitymizacja”, które określił odpowiednio jako „stan” i „proces”. Teza, że sposób definiowania terminu „legitymizacja” jako „procesu” jest adekwatny do analizy legitymizacji pozycji ustrojowej sędziego, stanowi asumpt do prowadzenia dalszych badań. Autor sformułował własną definicję legitymizacji, odnosząca się do statusu ustrojowego sędziego. Jest to szczególnie doniosłe zadanie z uwagi na złożoność konstruktu legitymizacji, a także panujący w doktrynie chaos terminologiczny. Problem legitymizacji w odniesieniu do sędziów jest kluczowy nie tylko pod względem uprawomocnienia ich pozycji ustrojowej, ale również pod względem ewentualnego stwierdzenia braku legitymizacji, z uwagi na konsekwencje takiego stanu rzeczy.
The subject of the analysis is the definition of legitimacy of the systemic status of a judge. The author has previously reconstructed two lexical understandings of the term “legitimacy”, which he defined as “state” and “process,” respectively. The thesis, that the way of defining the term “legitimacy” as “process” is adequate for analyzing the legitimacy of a judge’s constitutional position is the apex for further research. The author has formulated his own definition of legitimacy, referring to the judge’s systemic status. This is a particularly momentous task given the complexity of the construct of legitimacy, as well as the prevailing terminological confusion in the doctrine. The problem of legitimacy with regard to judges is crucial not only in terms of the legitimacy of their constitutional position, but also in terms of a possible finding of lack of legitimacy, given the consequences of this.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 25-36
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja: Aleksandra Kustra-Rogatka, Iwona Wróblewska, Wojciech Wołoch, Osobliwy Sąd. Idea sądownictwa konstytucyjnego w kontekstach rządów prawa, demokracji i praw jednostki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, ss. 242.
Review: Aleksandra Kustra-Rogatka, Iwona Wróblewska, Wojciech Wołoch, Osobliwy Sąd. Idea sądownictwa konstytucyjnego w kontekstach rządów prawa, demokracji i praw jednostki [The Peculiar Court. The Idea of Constitutional Justice in the Contexts of the Rule of Law, Democracy and Individual Rights], Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021, 242 pages
Autorzy:
Kiełpiński, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27310062.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
praworządność
sądownictwo konstytucyjne
rządy prawa
teoria prawa
norma prawna
rule of law
constitutional judiciary
legal theory
legal norm
Opis:
Sądownictwo konstytucyjne stanowi przedmiot sporów w obszarze nauk prawnych, głównie na poziomie filozofii prawa i teorii prawa. W związku z tym została poddana recenzji monografia, która porusza obecnie interesującą tematykę w obszarze zasad konstytucjonalizmu. Autorzy w poszczególnych rozdziałach udzielają odpowiedzi na wiele pytań z zakresu sądownictwa konstytucyjnego. Z wieloma zasygnalizowanymi problemami można spotkać się w życiu społecznym, politycznym i naukowym. Celem opublikowanej recenzji jest zaprezentowanie myśli autorów, którzy za pomocą analizy, rekonstrukcji i krytycznej refleksji połączyli sądownictwo konstytucyjne z trzema ideami: rządów prawa, demokracji i praw jednostki. Warto podkreślić, że przywołane trzy idee nie tworzą harmonijnej triady, ani apriorycznej rzeczywistości. Stworzenie tego typu monografii było możliwe dzięki wykorzystaniu różnych metod badawczych: dogmatycznoprawnej, filozoficznej, historycznej, filologicznej. Osobliwość sądu (judical review) nie stanowi punktu odniesienia, do tego, aby stworzyć grupy zwolenników oraz przeciwników sądownictwa konstytucyjnego. Zbadanie wszechstronne idei sądownictwa konstytucyjnego tworzy nowy katalog argumentów do wykorzystywania m.in. w rozwoju badań naukowych, prowadzenia debaty publicznej oraz szeroko pojętej edukacji społeczeństwa.
Constitutional judicature is a subject of dispute in the field of legal science, mainly at the level of philosophy of law and legal theory. In this connection, a book has been reviewed which deals with an interesting topic. In the individual chapters of the book, the authors provide answers to many questions, in the field of constitutional justice. Many of the problems indicated by the authors can be encountered in social, political and scientific life. The aim of the published review is to present the thoughts of the authors who, by means of analysis, reconstruction and critical reflection, have linked constitutional justice to three ideas: the rule of law, democracy and individual rights. It is worth emphasizing that the three ideas cited do not form a harmonious triad, nor an a priori reality. The creation of this type of monograph was possible thanks to the use of various research methods, dogmatic-legal, philosophical, historical, philological. The singularity of the court (judicial review) is not a point of reference, to create groups of supporters and opponents of constitutional justice. A comprehensive examination of the idea of constitutional justice creates a new catalogue of arguments for the use of, inter alia, the development of scientific research, the conduct of public debate and the broad education of the public.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 2; 625-633
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Standards for Review of the Concept of a “National Court” in EU Law
Wzorce kontroli pojęcia „sądu krajowego” w prawie unijnym
Autorzy:
Grądzka, Ilona
Krzysztofik, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344078.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Court of Justice
Polish Constitutional Tribunal
principle of judicial independence
national courts
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Konstytucyjny
zasada niezawisłości sędziowskiej
sądy krajowe
Opis:
The aim of the article is to demonstrate the evolutionary approach of the Court of Justice to the criteria for review of the concept of a court within the meaning of EU law. It has been shown that there are three basic standards used by the Court in this area. The first one is an examination of the premises developed as part of the procedure of a question referred to for a preliminary ruling, which includes functional and systemic premises. The second one is based on Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, which specifies three premises: independence, impartiality and establishment of a court by statute. The third standard of control indicated by the Court of Justice in the judgment in case C-64/16 is of a different nature. It has been applied to reforms of the justice system in the Member States and is based on the combined interpretation of three provisions: Article 2, Article 4 (2) and Article 19 (1) of the Treaty on European Union. The indicated standard was the cause of a lively discussion initiated by the constitutional tribunals of the Member States (the case of Poland and Romania). In principle, they do not question the right of the Court of Justice to review the concept of a court under the first and second standard. However, in relation to the reforms of the justice system, they emphasize their own competence, which is granted to them by their national constitutions. It should be noted that the fundamental problem that appears in the jurisprudence of both the Polish Constitutional Tribunal and the Court of Justice is the protection of primacy of the constitution and irrefutability of the judgments of constitutional tribunals by the Court of Justice.
Celem artykułu jest wykazanie ewolucyjnego podejścia Trybunału Sprawiedliwości (TS) do kryteriów kontroli pojęcia sądu w rozumieniu prawa unijnego. Wykazano, że wykształciły się trzy zasadnicze wzorce, z jakich korzysta Trybunał w tym obszarze. Pierwszy z nich to badanie przesłanek wypracowanych w ramach pytania prejudycjalnego, które obejmuje przesłanki funkcjonalne i ustrojowe. Drugi opiera się na art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, który wskazuje trzy przesłanki: niezawisłość, bezstronność oraz powołanie sądu na mocy ustawy. Odmienny charakter ma trzeci wzorzec kontroli, jaki wskazał TS w wyroku w sprawie C-64/16. Został on zastosowany do reform wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich i opiera się na łącznej interpretacji trzech postanowień art. 2, art. 4 ust. 2 i art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej. Wskazany wzorzec stał się przyczyną ożywionej dyskusji, jaką podjęły trybunały konstytucyjne państw członkowskich (sprawa Polski i Rumunii). Zasadniczo nie podważają one prawa TS do kontroli pojęcia sądu w ramach pierwszego i drugiego wzorca, natomiast w odniesieniu do reform wymiaru sprawiedliwości podkreślają własną kompetencję, jaką nadaje im konstytucja krajowa. Należy zauważyć, że podstawowym problemem, jaki zarysowuje się w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego oraz TS jest ochrona prymatu konstytucji oraz niepodważalność przez TS wyroków trybunałów konstytucyjnych.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 5; 143-161
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transitional Justice, the Dual State, and the Rule of Law
Sprawiedliwość tranzycyjna, podwójne państwo i rządy prawa
Autorzy:
Mikuli, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197724.pdf
Data publikacji:
2023-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
sprawiedliwość tranzycyjna
podwójne państwo
rządy prawa
Polska
Prawo i Sprawiedliwość
Trybunał Konstytucyjny
sądownictwo
transitional justice
dual state
rule of law
Polska
Law and Justice
Judiciary
Constitutional Tribunal
Opis:
In this article, the author argues that the introduction of measures in Poland to remedy violations of the rule of law, particularly regarding the judicial system, does not require so far referring to the principles of transitional justice. The author loosely refers to Ernst Fraenkel’s concept of a dual state which is sometimes used to describe the political reality in contemporary Poland. In a dual state, there are two parallel realities, and apart from politicized organs there may also exist institutions that have not yet been captured by the ruling party, i.e. institutions that do not recognise the current, unconstitutional legal order. Therefore, according to the author, the assessment of the legal legitimacy of certain institutions or persons (including judges), after the restoration of the rule of law in the nearest future, may differ from the classic transition from a completely non-democratic to a democratic regime.
W niniejszym artykule autor argumentuje, że wprowadzenie w Polsce środków mających na celu naprawę naruszeń praworządności, w szczególności dotyczących sądownictwa, nie wymaga jak na razie stosowania zasad transitional justice. Autor nawiązuje do koncepcji Ernsta Fraenkela dotyczącej państwa dualnego, która bywa wykorzystywana do opisu rzeczywistości politycznej współczesnej Polski. W państwie dualnym istnieją dwie równoległe rzeczywistości, bo oprócz upolitycznionych organów mogą istnieć instytucje, które nie zostały jeszcze przejęte przez partię rządzącą, czyli instytucje, które nie uznają obowiązującego, pozakonstytucyjnego porządku prawnego. Dlatego też, zdaniem autora, ocena legitymacji prawnej określonych instytucji czy osób (w tym sędziów), po przywróceniu w najbliższym czasie państwa prawa, może różnić się od klasycznego przejścia z reżimu całkowicie niedemokratycznego do demokratycznego.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 273-285
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ zasad i wartości konstytucyjnych na prywatnoprawną zasadę słuszności
Impact of Constitutional Principles and Values on the Private Law Principle of Equity
Autorzy:
Doliwa, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27177644.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prawo prywatne
konstytucja
słuszność
sprawiedliwość społeczna
private law
constitution
equity
social justice
Opis:
The purpose of this article is to establish an answer to the question whether, and if so, how, the private law value system, in particular the private law principle of equity, is influenced by constitutional values and principles. In conclusion, it is established that constitutional norms, reflecting the constitutional axiological order, should be taken into account when interpreting the function of the civil law principle of equity.
Celem artykułu jest ustalenie odpowiedzi na pytanie czy, a jeśli tak, to w jaki sposób na system wartości prawa prywatnego, w szczególności na prywatnoprawną zasadę słuszności, wpływają wartości i zasady konstytucyjne. W podsumowaniu ustalono, że normy konstytucyjne, odzwierciedlające ustrojowy porządek aksjologiczny, należy uwzględniać przy interpretacji funkcji cywilnoprawnej zasady słuszności
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 6(76); 177-188
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjna zasada wolności mediów w świetle niezależności wymiaru sprawiedliwości i niezawisłości sędziów w RP
The constitutional principle of media Freedom in the light of the independence of The judiciary and judges in the republic of Poland
Autorzy:
Olesiejuk, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2159184.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
prasa
media
wolność mediów
wymiar sprawiedliwości
Konstytucja RP
press
freedom of the media
justice system
the Constitution of the Republic of Poland
Opis:
Wolność mediów jest postrzegana jako za jeden z imperatywów polityki państw demokratycznych. Zasada ta, wyrażając ogólne wartości, wyznacza granice konstytucyjne, w obrębie których przebiega proces stanowienia i wykonywania prawa, w tym sprawowania wymiaru sprawiedliwości w sądach, jest źródłem zobowiązania aparatu państwowego do ważenia dóbr i wdrażania norm konstytucyjnych. Filarami wolności mediów są: wolność słowa i prawo do informacji o organach państwa. Wolność ta nie może być uważana za absolutną, toteż doznaje niejednokrotnie pewnych ograniczeń. Takie ograniczenia bywają konieczne w przypadku realizowania dziennikarstwa w obszarze władzy sądowniczej wykonywanej w sądach, z uwagi na realizację konstytucyjnych zasad niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Państwo zobowiązane jest zatem ważyć konkurujące ze sobą dobra i podejmować indywidualne decyzje w zgodzie z obowiązującym prawem.
Freedom of the media is considered to be one of the imperatives of the policy of democratic countries. This principle, expressing general values, sets constitutional boundaries within which the process of establishing and executing the law, including the administration of justice in courts, is the source of the obligation of the state apparatus to weigh goods and implement constitutional norms. The pillars freedom of the media are: freedom of speech and the right to information about state organs. This freedom cannot be considered absolute, therefore it is often subject to certain limitations. Such limitations are sometimes necessary in the area of judiciary power exercised in courts, due to the implementation of the constitutional principles of the independence of courts and of judges. The judiciary is obliged to make fair individual decisions in accordance with the applicable law.
Źródło:
Społeczeństwo i Polityka; 2022, 2(71); 107-120
1733-8050
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Effective” Air Quality Plan and Constitutional Guarantees of Ecological Security
„Skuteczny” program ochrony powietrza a konstytucyjne gwarancje bezpieczeństwa ekologicznego
Autorzy:
Karpus, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927991.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
air quality plan
ecological security
constitutional guarantees
right to protect human health
access to justice
EU Member State obligations
Program ochrony powietrza
bezpieczeństwo ekologiczne
gwarancje
konstytucyjne
prawo do ochrony zdrowia
dostęp do sprawiedliwości
obowiązki państwa członkowskiego UE
Opis:
Ecological security is a state in which air quality compliant with the standards of air protection is ensured for members of society. An air quality plan is a legal instrument serving the restoration of air quality to the level required by law as soon as possible in case of the emergence and the persistence of exceedances of such standards. Members of society fearing the influence of bad quality air on their health have the right to demand judicial control of the effectiveness of such a plan. The possibility of demanding the restoration of ecological security in such a way results from the guarantees given them at the constitutional and EU level. National courts in Poland, which is an EU Member State, are obliged to respect those guarantees.
Bezpieczeństwo ekologiczne to stan, w którym członkowie społeczeństwa mają zapewnioną jakość powietrza zgodną ze standardami ochrony powietrza. Program ochrony powietrza to instrument prawny służący przywracaniu jakości powietrza do poziomu wymaganego prawem tak szybko jak to możliwe, w razie zaistnienia i utrzymywania się przekroczeń takich standardów. Członkowie społeczeństwa, obawiający się o wpływ niewłaściwej jakości powietrza na swoje zdrowie, mają prawo żądać sądowej kontroli efektywności tego planu. Możliwość żądania przywrócenia w taki sposób bezpieczeństwa ekologicznego wynika z gwarancji przyznanych im na poziomie konstytucyjnym i unijnym. Sądy krajowe w Polsce, będącej państwem członkowski UE, są zobowiązane do respektowania tych gwarancji.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 6 (64); 467-477
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kompetencja referendarza sądowego do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu cywilnym w świetle konstytucyjnej zasady sądowego wymiaru sprawiedliwości
Court clerk jurisdiction to issue an order for payment in civil proceedings in the light of the constitutional principle of the judicial administration of justice
Autorzy:
Kościółek, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1920260.pdf
Data publikacji:
2021-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
referendarz sądowy
postępowanie cywilne
nakaz zapłaty
zasada sądowego wymiaru sprawiedliwości
court referendary
civil proceedings
order for payment
principle of judicial
administration of justice
Opis:
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza konstytucyjności przyznanego referendarzom sądowym uprawnienia do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu cywilnym. O ile bowiem ustawodawca zwykły jest uprawniony do rozszerzania kompetencji tego organu, o tyle nie może w tym względzie naruszać art. 175 Konstytucji RP, według którego wymiar sprawiedliwości sprawują wyłącznie sądy. Przedstawione w niniejszym opracowaniu rozważania w pierwszej kolejności podejmują kwestię tego, czy wydanie nakazu zapłaty w każdym z czterech postępowań odrębnych można lokować w sferze sprawowania wymiaru sprawiedliwości. Rozstrzygnięcie tej kwestii wydaje się kluczowe z perspektywy przedmiotu niniejszych rozważań, jako że art. 175 Konstytucji RP sugeruje, iż dopuszczalny zakres kompetencji referendarzy sądowych powinien kończyć się tam, gdzie zaczyna się sprawowanie wymiaru sprawiedliwości.
The subject of this article is to analyse the constitutionality of the court referendary’s jurisdiction to issue an order por payment in civil proceedings. While the ordinary legislator is entitled to extend the competences of this body, it cannot, in this respect, infringe art. 175 of the Polish Constitution, according to which justice is administered only by courts. Considerations presented in this study first of all address the issue of whether issuing of an order for payment in each of the four separate civil procedures can be regarded as administration of justice. Resolving this issue seems to be of key importance with regard to the subject of this paper, as art. 175 of the Polish Constitution suggests that the permissible scope of competences of court referendaries should end where the administration of justice begins. The assumption that issuing an order for payment falls within the sphere of administering justice moves the considerations to the compliance of entrusting this competence to court referendaries with art. 175 of the Polish Constitution. The analysis carried out in this respect includes an attempt to resolve whether it can be considered compliant with the principle of the judicial administration of justice.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 1 (59); 353-367
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona przyszłych pokoleń w procesie dążenia do neutralności klimatycznej w orzecznictwie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w Niemczech
Protection of the future generations in the context of the climate neutrality goals in the jurisprudence of the Federal Constitutional Court in Germany
Autorzy:
Hałub-Kowalczyk, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929066.pdf
Data publikacji:
2021-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
neutralność klimatyczna
Federalny Trybunał Konstytucyjny
ochrona środowiska
sprawiedliwość międzypokoleniowa
prawa człowieka
climate neutrality
the Federal Constitutional Tribunal
environmental protection
inter-generational justice
human rights
Opis:
W ramach badań dokonano próby zweryfikowania, w jakim zakresie obecne rozwiązania ustawowe w Niemczech w zakresie osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. oddziałują na realizację wolności i praw przyszłych pokoleń. Punktem wyjścia do podjęcia analizy jest wyrok Federalnego Trybunału Konstytucyjnego z 24 marca 2021 r. dot. zobowiązań władz publicznych do zapewnienia sprawiedliwości międzypokoleniowej w dziedzinie ochrony środowiska. W niniejszej pracy zbadano również, w jakim zakresie neutralność klimatyczna może stać się w niemieckim porządku prawnym nową, konstytucyjnie chronioną wartością.
In this paper the impact of the current legal provisions in Germany, dedicated to achieving the goal of climate neutrality till 2050, on the human rights and freedoms of next generations will be investigated. An assumption for this reaserch task is a judgement of the Federal Constitutional Tribunal from 24 March 2021, related to the obligaton for the public authorities to provide the inter-generational justice in the framework of environmental policy. The aim of this paper is also to examine if the climate neutrality can receive a status of new, constitutional value in the German legal order.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 271-280
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 58

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies