Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "communist authorities" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-46 z 46
    Tytuł:
    Represje władz komunistycznych wobec radomskiego proboszcza ks. Jana Wiącka
    Repression of communist authorities against Rev. Jan Wiącek, a Radom parish priest
    Autorzy:
    Stanaszek, Bogdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560473.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    represje
    władze komunistyczne
    parafia radomska
    Jan Wiącek
    repression
    communist authorities
    Radom parish
    Opis:
    Ks. dr Jan Wiacek (1900-1973) był duchownym diecezji sandomierskiej. Przez 13 lat był proboszczem w Radomiu, a następnie przez kolejne 20 lat w Koprzywnicy koło Sandomierza. Proboszczem parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Radomiu-Glinicach został w okresie okupacji niemieckiej latem 1941 r. Po zakończeniu wojny kontynuował budowę tamtejszego kościoła parafialnego. W 1949 r. bp Jan Lorek, ordynariusz diecezji sandomierskiej mianował go proboszczem eksponowanej parafii Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu, pełnił także funkcję dziekana. Jego zasługą było spłacenie sporych, przedwojennych długów parafii. Restrykcje ze strony władz państwowych dotknęły go w 1950 r. Początkowo były to sankcje finansowe (niewspółmiernie wysokie podatki). Władze chciały także przymusowo dokwaterować na plebanię dodatkowych lokatorów. Próbowano go zastraszyć, nękano nocnymi telefonami i pogróżkami. Naciskano, by włączył się w działania ruchu tzw. „księży patriotów”, wspierających władze państwowe i występujących z krytyką hierarchii kościelnej. Kiedy stanowczo odmówił, władze państwowe zażądały usunięcia go ze stanowiska. Do tego celu wykorzystano dekret z 9 lutego 1953 r. Bp Lorek bronił ks. Wiącka, kierował odwołania do władz centralnych. Spór trwał osiem miesięcy, a w końcu przymuszony hierarcha udzielił ks. Wiąckowi urlopu. W lutym 1954 r. przeniósł go na probostwo w Koprzywnicy. Mimo podejmowanych starań po odwilży politycznej na przełomie 1956/1957 r. władze państwowe nie dopuściły do jego powrotu do Radomia.
    Rev. dr Jan Wiącek (1900—1973) was a cleric of the Sandomierz diocese. Wiącek was a parish priest in Radom for 13 years, and then in Koprzywnica near Sandomierz for another 20 years. He started leading the parish of the Sacred Heart of Jesus in Radom-Glinice in the summer of 1941 under the Nazi occupation. After the war ended, he continued to build the local church. In 1949, Bishop Jan Lorek, the ordinary of the Sandomierz diocese, put him in charge of the parish of the Care of the Blessed Virgin Mary in Radom; Wiącek also served as a dean. It was thanks to him that the parish repaid large pre-war debts. He was first troubled by restrictions on the part of state authorities in 1950. Initially these included financial sanctions (dis- proportionately high taxes). The authorities also wanted to forcibly accom- modate additional tenants in the presbytery. Rev. Wiącek was intimidated, harassed by night phone calls and threatened. The authorities insisted that Wiącek should join the movement of the so-called "patriotic priests" who supported the government and criticised the Church hierarchy. When he flatly refused, state authorities demanded that he be removed from his po- sition. To this end, they used the decree of 9 February 1953. Bishop Lorek defended Rev. Wiącek by submitting appeals to central authorities. The dispute lasted eight months; faced with pressure, the bishop finally granted Rev. Wiącek a period of leave. In February 1954 he transferred Wiącek to the parish in Koprzywnica. Despite efforts made after the political thaw of late 1956/early 1957, the state authorities did not allow him to return to Radom.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/2; 367-404
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół w Polsce represjonowany przez władze komunistyczne w latach 1944-1989
    The Church In Poland Vectimised By Communist Authorities 1944-1989
    Autorzy:
    Dębiński, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1026466.pdf
    Data publikacji:
    2012-06-25
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    okres powojenny
    komunizm
    Polska
    duchowieństwo
    post-war period
    communism
    Polska
    clergy
    Opis:
    After the Second World War, Poland underwent the process of Sovietisation. The entire activity of the new authority was confined to the collectivization of agriculture and the fight with the Church. It is true that in the years 1944-1947 the authorities adopted a relatively liberal policy towards the Church, which did not exclude, however, repression against clandestine activities of the clergy, and even assassinations. Soon, an open dispute arose between the authorities and the Episcopate, which was caused, among other things, by the cancellation of the concordat, the decree establishing the obligation of civil marriages and authorities’ interference in the church administration on the Recovered Territories (Western and Northern part of Poland). The communist authorities denounced the Catholic clergy for pathological hostility towards communism and post-war reality. Without good reason, they accused the Church of using the pulpit and confessional in this fight and supporting anti-communist underground. The period of severe repression against the Church lasted in the years 1948-1955 . It was the period of arrests, trials and bishops’ removal from their dioceses. To fight with the Church, the authorities created a separate Department IV in the Ministry of Home Affairs, whose structure survived until the fall of the Communism. The whole clergy was under control. Their activities were documented in the fi les of the operational records; from 1963 each clerical student joining the seminary had his fi le. The authorities also restricted the activities of the Catholic University of Lublin and created the Academy of Catholic Theology from the departments in Krakow and Warsaw. In addition, seminarists were obliged to do military service, the aim of which was to disorganize the teaching at the seminary. To settle the conflict in relations between the state and the Church, the Mixed Commission was established at the initiative of. Its purpose was to resolve conflict issues. In fact, despite the signed agreement, the communist authorities did not keep their commitments from the beginning. They started subversive activities in the Church, forming the movement of the “patriotic priests” attached to The Society of Fighters for Freedom and Democracy. They were given, among other things, the stolen property of the charitable church organization “Caritas”. Throughout the whole period of the Communism in Poland (1944-1989) the authorities used repression against 704 diocesan priests and 211 monks. Repressive measures of the Communists against the Church, which lasted from the end of the Second World War to 1989, are part of the martyrdom of the Catholic Church in the 20th century. In the following years only the methods and means changed in the fight with the Church, the essence remained always the same-to remove religion from public life.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2012, 97; 45-64
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władze komunistyczne w Polsce a ruch miast bliźniaczych w Europie
    Communist Authorities in Poland and the Twin Towns Movement in Europe
    Autorzy:
    Pasztor, Maria
    Jarosz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2091949.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
    Tematy:
    City
    Partner relationships
    International relations
    Communism
    Miasto
    Relacje partnerskie
    Stosunki międzynarodowe
    Komunizm
    Opis:
    Ruch partnerstwa miast, który zaczął się w Polsce rozwijać po przemianach października 1956 r., występował w różnych formach i obejmował kontakty z miastami zarówno z bloku wschodniego, jak i ze świata kapitalistycznego. Ze strony polskiej relacje z miastami - europejskimi partnerami zagranicznymi były ściśle kontrolowane na szczeblu centralnym władzy zarówno przez struktury KC PZPR (głównie Wydział Zagraniczny), jak i przez urzędy i ministerstwa. Kontakty były silnie podporządkowane pryncypiom polityki zagranicznej PRL. To one warunkowały zarówno skalę, jak i formy współpracy. Pod względem typu najważniejsza różnica dzieliła relacje miast PRL z miastami państw tzw. realnego socjalizmu i Europy Zachodniej. Te pierwsze były najczęściej inicjowane przez centralne władze PZPR. Kontakty z miastami zachodnioeuropejskimi dużo silniej podlegały uwarunkowaniom polityki międzynarodowej, w tym zwłaszcza rywalizacji na linii Wschód-Zachód. Poza tym kontekstem ważnym czynnikiem różnicującym skalę i formy kontaktów między miastami polskimi i położonymi po przeciwnej stronie "żelaznej kurtyny" był stan relacji PRL z poszczególnymi państwami zachodniej Europy. Na przeciwnych biegunach pod tym względem znajdowały się Niemcy Zachodnie, uznawane za państwo politycznie faktycznie wrogie wobec Polski i Francja - traktowana jako najważniejszy partner polityczny na Zachodzie, m.in. z powodu wspólnego wyczulenia na zagrożenie niemieckie.(abstrakt oryginalny)
    The town twinning movement, which began developing in Poland after the transformations of October 1956, took many forms and included relations with towns from both the Eastern Block and the capitalist world. On the part of Poland, relations with the European foreign partners were strictly controlled on the central government level by the structures of the Central Committee of the Polish United Workers' Party (mainly the Foreign Department) as well as ministries and central institutions. Contacts were strongly regulated by the principles of Poland's foreign policy, which determined both the scale and forms of cooperation. In terms of types of relations, the greatest difference was between the relations of Polish towns with towns from other real socialist countries and with those from Western Europe. The former were usually initiated by the central authorities of the Polish United Workers' Party. Relations with Western European countries, in turn, were much more influenced by international policy, including especially the rivalry between the East and the West. Beyond this context, an important factor differentiating the extent and form of contacts between Polish towns and those on the other side of the Iron Curtain was the state of Poland's relations with the individual countries of Western Europe. In this regard, West Germany and France were at the opposite poles, the former considered to be politically hostile to Poland, and the latter perceived as Poland's most important partner in the West, for reasons such as shared sensitivity to the German threat.(original abstract)
    Źródło:
    Stosunki Międzynarodowe - International Relations; 2016, 52, 4; 293-313
    0209-0961
    Pojawia się w:
    Stosunki Międzynarodowe - International Relations
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stosunek władz PRL do działalności i posługi Prymasa Wyszyńskiego
    The Attitude of the Communist Authorities to the Activity and Service of Primate Wyszyński
    Autorzy:
    Raina, Peter
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22792715.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Tematy:
    władza komunistyczna
    Kościół katolicki
    laicyzacja
    communist authorities
    Catholic Church
    secularization
    Opis:
    Celem stalinowców była całkowita laicyzacja społeczeństwa polskiego i zlikwidowanie Kościoła katolickiego w Polsce. Prymas Wyszyński zabiegał o to, aby władzom nie powiodło się osiągnięcie tych celów. Prymas był przekonany, że Kościół nie może odizolować się od wspólnych losów z narodem polskim.
    The aim of the communist authorities was to completely laicize the Polish society and liquidate the Catholic Church in Poland. Primate Wyszyński tried to ensure that the authorities failed to achieve these goals. The Primate was convinced that Church can not isolate itself from common destinies with the Polish nation.
    Źródło:
    Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2018, 13, 15 (2); 253-268
    2719-3128
    2719-7336
    Pojawia się w:
    Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władza a książka społeczno-polityczna w PRL 1956–1989
    The Communist Authorities and the „Social-Political Book” in Poland, 1956–1989
    Autorzy:
    Jarosz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/471905.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Opis:
    Tematem artykułu jest sposób traktowania przez powojenne władze komunistyczne w Polsce tzw. literatury społeczno-politycznej. Podstawą źródłową poczynionych ustaleń są przede wszystkim materiały archiwalne zgromadzone w zespole akt Komitetu Centralnego PZPR w Archiwum Akt Nowych i dokumenty odnalezione w moskiewskim Rosyjskim Archiwum Państwowym Historii Najnowszej oraz prasa specjalistyczna. Przedmiotem szczegółowych analiz są takie problemy jak: pojęcie literatury społeczno-politycznej; zabiegi propagandowe wokół książki społeczno-politycznej (ze szczególnym uwzględnieniem genezy i rozwoju Dni Książki Społeczno-Politycznej „Człowiek Świat Polityka w latach 1967–1989), charakterystyka partyjnego instrumentarium upowszechniania książki społeczno-politycznej (partyjne komisje, Rada do Spraw Książki Społeczno-Politycznej przy Sekretariacie KC PZPR); analiza kanonu literatury społeczno-politycznej (elementy trwałości i zmian); wpływ Kremla na wydawnictwa społeczno-polityczne w Polsce.
    The article deals with the way the Communist authorities in Poland approached the issue of the so called “social-political” literature. The analysis is chiefl y based on the archival materials assembled in the Fond: Central Committee, Polish United Workers’ Party, kept at the Central Archives of Modern Records in Warsaw, on the documents from the Russian State Archive of Contemporary History in Moscow, and on the professional press. The major aspects analysed are: the concept of “social-political” literature; propaganda measures undertaken by the Communist authorities to proliferate this type of reading (with special emphasis on the Festival of the Social-Political Book during the years 1967–1989); characteristics of instruments developed by the Communist party dedicated to disseminating the reading of “social-political” literature (party commissions, the Council for the Social-Political Book affi liated with the Central Committee of the Communist party); the canon of “social-political” literature, and its constant and changeable elements; infl uence of the Kremlin on “social-political” publications in Poland.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2013-2014, 7-8; 133-172
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Primate Wyszyński towards Polish Western Lands after the Second World War
    Autorzy:
    Zamiatała, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/512007.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Western Lands
    Primate S. Wyszyński
    Church
    German revisionism
    communist authorities
    Opis:
    Primate S. Wyszyński was interested in each symptom of social and religious life of the society in the Western Lands. Thanks to his frequent visitations he knew Church, social and national reality in this area very well. He also noticed an important role of the Church in its mission to unite these lands with “homeland”. Primate was not doubtful that these lands fairly belonged to Poland. The assignment of these lands to Poland was perceived by him as not only the recognition of historical rights, but also as “Divine restitution”, as an expression of justice for Poland being harmed by the German occupier, and not a political game. In his speeches and sermons, he reassured and encouraged its inhabitants. He called them to last here, on these old Piast lands, and believe in „historical moment of the nation on these lands” and to love this land. Primate noticed the effects of confusing policy of the communists towards Silesian people in Opole region. He saw that the encounter of indigenous people with Poland by communism must have been disastrous for Poland, which identified everything, which was Polish, with communism.
    Źródło:
    Studia Theologica Varsaviensia; 2018, 56, 2; 201-213
    0585-5594
    Pojawia się w:
    Studia Theologica Varsaviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władza komunistyczna wobec duszpasterstwa polonijnego prowadzonego przez zakony męskie
    The Communist Authorities vs. Pastorate Conducted by Male Religious Orders for the Polish Community Abroad
    Autorzy:
    Zamiatała, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1962015.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    zakony męskie
    duszpasterstwo polonijne
    polityka wyznaniowa PRL
    men's orders
    Polish community abroad pastorate
    denominational policies of the Polish People's Republic
    Opis:
    The Communist authorities included pastorate conducted by male orders and congregations for the Polish community abroad in the domain of political actions against the Catholic Church in Poland. In the first years after the Second World War the Communists, who wanted to keep appearances of good relations with the Church, allowed monks to go abroad and work in Polish communities there. Their approach to this issue changed in the Stalinist times, when they were more interested in re-emigration of Poles to Poland than in Polish clergy going abroad. Such an approach presented by the Warsaw authorities resulted in dissatisfaction among Poles living abroad. A lack of Polish priests in the emigration centers resulted in priests of other nationalities taking over Polish parishes. Requests and petitions for priests from Poland filed by various Polish organizations to the Polish authorities had no effect. They were simply ignored. At the beginning of the 1960s the situation changed; the authorities agreed to allow monks to leave, however, under some strictly defined conditions; permits to leave depended on meeting these conditions. It was only in the 1970s and 1980s that the Communists' policies towards Polish pastorate abroad changed completely. The Warsaw authorities, realizing the aversion most members of Polish communities abroad had to the Polish People's Republic, tried to use monks going abroad for their own goals and aspirations. This is why they were monitored by diplomatic posts abroad, seminars were organized for monks leaving Poland to work with Poles abroad, and meetings were arranged in Wilanów for those who came to Poland to spend their holidays here. Going abroad to work there was not hindered, and in certain situations some congregations were even encouraged to send their monks to conduct pastorate in Polish communities. Also the security services were interested in the involvement of religious orders in Polish pastorate abroad.
    Źródło:
    Studia Polonijne; 2012, 33; 27-55
    0137-5210
    Pojawia się w:
    Studia Polonijne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityka władz komunistycznych wobec twórców kultury w latach 1945–1989
    The Policy of the Communist Authorities towards Writers and Artists between 1945 and 1989
    Autorzy:
    Ligarski, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477465.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    kultura, polityka, władza, PRL, 1945–1989, twórcy
    Opis:
    The policy of the communist authorities towards writers and artists in the 1945 to 1989 period can be divided into several stages. The first lasted from the end of 1944 to November 1947. The second stage lasted from November 1947 until the end of 1949, when socialist realism was forcibly introduced into all areas of cultural life. The third stage ended at the beginning of 1955, when one could observe a weakening of the authorities (accused of violations of the socialist rule of law). The whole year 1955 and the turn of 1956/1957 is referred to as the “thaw” period. During Władysław Gomułka’s era (October 1956 –December 1970), the attitude adopted by the authorities towards artists remained mostly unchanged. It manifested itself as an ideological offensive and repression of any emerging signs of resistance in that community. When Edward Gierek was in power as the First Secretary of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (1970–1980), the policy towards writers and artists evolved in two stages. The first (1971–1976) was characterized by liberalism and pragmatism, as part of a regime’s legitimization strategy. During the second stage, lasting from February 1976 to August 1980, preventive and repressive elements began to prevail in the position taken towards artists, who increasingly voiced opposition towards the authorities. Opposition was to be quashed by more stringent censorship, numerous searches, interrogation of artists and harassment. In 1980 and 1981, the authorities concentrated on ensuring that the managing bodies of the artist/writer associations had the right political credentials, although with no effect. They supported artists with communist party affiliations and unsuccessfully tried to attract the neutral centre and to exploit it. During the martial law period, the authorities adopted a repressive policy towards artists, but they failed to put an end to their boycott of public institutions. The attempt to use artists to legitimize the activities of the authorities in the perestroika period was only partially successful. Finally, the cultural policy of the authorities was put aside altogether after the political changes of 1989.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2014, 2(24); 51-73
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie reakcje na I rozszerzenie Wspólnot Europejskich o Wielką Brytanię, Danię, Irlandię (1961-1973)
    The Polish response to the first enlargement of the European Community to include Great Britain, Denmark and Ireland (1961–1973)
    Autorzy:
    Barabasz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/969844.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Great Britain
    European Economic Community
    Communist authorities
    accession
    Polish press
    European integration
    Opis:
    The primary objective of this paper is to examine the response of the authorities of the Polish People’s Republic to the extending scope and range of European integration in 1961–1973. The following countries applied for EEC membership in this period: the United Kingdom, Ireland and Denmark. The analysis is conducted on the basis of press releases of the Polish Press Agency (PAP) as well as features published in newspapers and magazines (“Trybuna Ludu”, “Polityka”, “Nowe drogi”, “Ideologia i Polityka”), as well as academic periodicals (“Przegląd Międzynarodowy”, “Przegląd Zachodni”).
    Źródło:
    Rocznik Integracji Europejskiej; 2015, 9; 505-525
    1899-6256
    Pojawia się w:
    Rocznik Integracji Europejskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół katolicki w latach przełomu (1987–1989)
    The Roman Catholic Church in the Breakthrough Years (1987–1989)
    Autorzy:
    Łatka, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478044.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Roman Catholic Church
    Polish episcopacy
    communist authorities
    Józef Glemp
    Wojciech Jaruzelski
    system transformation
    negotiations
    Opis:
    R ola Kościoła katolickiego w trzech ostatnich latach istnienia PRL była znacząca. Po trzeciej pielgrzymce Jana Pawła II wspomniana instytucja wystąpiła jako pośrednik i moderator dialogu między władzami a opozycją. Episkopat konsekwentnie odrzucał kolejne propozycje strony rządowej zmierzające do reformy systemu bez udziału dzia- łaczy zdelegalizowanej „Solidarności”. Zaangażowanie hierarchii kościelnej było nie- zwykle ważne dla doprowadzenia do rozmów „okrągłego stołu” oraz w czasie wyborów parlamentarnych w czerwcu 1989 r., gdy jej wsparcie okazało się kluczowe dla zwycięstwa Komitetu Obywatelskiego i klęski listy rządowej. W tym okresie Episkopat odniósł także bezprecedensowe sukcesy w zakresie relacji państwo–Kościół: uregulowanie swojego statusu prawnego i nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i PRL. Oba osiągnął na własnych warunkach, wykorzystując swoją silniejszą pozycję negocjacyjną. Artykuł przedstawia podejście struktur centralnych Kościoła w Polsce do sytuacji politycznej w ostatnich trzech latach PRL, gdy Episkopat był swego rodzaju akuszerem porozumienia między władzą a opozycją.
    T he Roman Catholic Church played a significant role during the last three years of the People’s Republic of Poland. Following the third pilgrimage of John Paul II, the institution acted as a mediator and moderator of dialogue between the authorities and the opposition. The episcopacy kept rejecting subsequent proposals of the government party to reform the system without involving activists of the delegalized “Solidarity” Movement. The involvement of the Roman Catholic hierarchy was hugely important for initiating the “Round Table” talks and during the parliamentary elections of June 1989 when its support turned out to be of key significance for the victory of the Civic Committee and for the defeat of the government party. At that time, the episcopacy also recorded unprecedented successes in the relations between the state and the Church, the regulation of its legal status as well as the Holy See and the People’s Republic of Poland entering into diplomatic relations. It achieved both on its own terms by leveraging its superior negotiation power. The article discusses the approach of the highest hierarchy of the Roman Catholic Church in Poland toward the political situation during the last three years of the People’s Republic of Poland when the episcopacy served as a kind of “midwife” for the agreement between those in power and the opposition.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 13-40
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Żądania „Solidarności” wobec władz komunistycznych dotyczące wolności słowa w radiu i telewizji
    Demands of Solidarity against communist authorities concerning freedom of speech on radio and television
    Autorzy:
    Dziekan-Łanucha, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30105629.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Solidarność
    wolność słowa
    władze komunistyczne
    obrady Okrągłego Stołu
    Komitet do spraw Radia i Telewizji
    środowiska niezależne
    radio i telewizja
    Solidarity
    freedom of speech
    communist authorities
    Round Table talks
    Radio and Television Committee
    independent environments
    radio and television
    Opis:
    Żądania „Solidarności” wobec władz komunistycznych dotyczące wolności słowa w radiu i telewizji. Formujący się na początku lat 80. Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” od pierwszych momentów swojej działalności walczył o wolność mediów, likwidację monopolu władz komunistycznych w radiofonii i telewizji, dopuszczenie do głosu niezależnych środowisk. Rozpoczynał tuż przed wybuchem stanu wojennego od żądań dostępu do radia i telewizji dla siebie oraz dla wszystkich środowisk odgrywających istotną rolę w życiu publicznym kraju. W czasie obrad Okrągłego Stołu opozycjoniści domagali się likwidacji Komitetu do spraw Radia i Telewizji oraz stworzenia systemu mediów poddanego kontroli społecznej. Celem artykułu jest prezentacja wyników badań polegających na analizie głównie materiałów źródłowych (oficjalnych dokumentów, doniesień prasowych) wytworzonych w 80. latach, a odnoszących się do poglądów i żądań przedstawicieli „Solidarności” dotyczących pluralizmu w mediach elektronicznych.
    Demands of Solidarity against communist authorities concerning freedom of speech on radio and television. Independent Self-governing Trade Union “Solidarity” which was founded in the early 1980s fought for media freedom, eliminating the monopoly of the communist authorities on the radio and television, allowing independent environments to speak, from the beginning of its activity. It started just before the outbreak martial law with demands of free radio and television access for itself and all environments which played important role in public life of the country. During Round Table talks oppositionists demanded liquidation of the Radio and Television Committee and creating media system which would work under social control. The aim of the article is to present findings based on analysis of source materials (official documents, press reports) which were created in the 1980s and referred to opinions and demands of the representatives of Solidarity concerning electronic media pluralism.
    Źródło:
    Studia Socialia Cracoviensia; 2019, 11, 2; 27-42
    2080-6604
    Pojawia się w:
    Studia Socialia Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prymas Stefan Wyszyński wobec rzeczywistości społeczno-politycznej PRL w 1968 r.
    Primate Stefan Wyszyński and the socio-political reality of the Polish Peoples Republic in 1968
    Autorzy:
    Łatka, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139256.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-03
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    prymas Wyszyński
    1968
    młodzież
    władze PRL
    społeczeństwo
    Primate Wyszyński
    the youth
    communist authorities
    society
    Opis:
    Tekst w całościowy sposób przybliża podejście kard. Stefana Wyszyńskiego do rzeczywistości społeczno-politycznej PRL w 1968 r. Omówiono trzy płaszczyzny aktywności prymasa: nauczanie społeczne, stosunek do wydarzeń politycznych oraz do najważniejszych problemów z zakresu relacji państwo–Kościół. Analizę oparto na źródłach pierwotnych w postaci wypowiedzi hierarchy: publicznych, w czasie obrad Episkopatu i na kartach dziennika Pro memoria.
    The text comprehensively introduces the approach of Cardinal Stefan Wyszyński to the social and political reality of the Polish People's Republic in 1968. Three planes of Primate's activity were discussed: social teaching, his attitude towards political events and the most important problems of the state-Church relations. The analysis was based on primary sources in the form of the hierarch's statements: in public, during Episcopal sessions and on the pages of his diary Pro memoria.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 1; 241-257
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczynek do dziejów ruchu pielgrzymkowego w Polsce na przykładzie parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kaliszu
    Attitudes to the pilgrimage movement in Poland as amintained by the communist authorities
    Autorzy:
    Klonowski, Grzegorz Benedyk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595718.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Wallfahrten
    Kalisz
    Hl. Joseph
    pielgrzymki
    św. Józef
    pilgrimages
    St. Joseph
    Opis:
    Since the 17th century the Assumption of the Blessed Virgin Mary parish in Kalisz has been an important place of worship to St. Joseph. Communist authorities focused on discouraging the public from taking part in pilgrimages. Walking pilgrimages from Kalisz to Jasna Góra were organized despite persecution against their members. In the 1980s, the main concern of the communist authorities was to decrease the ‘Solidarity’ influence in the pilgrimage movement. The cult of St. Joseph in Kalisz developed despite the oppression, thanks to the efforts of priests: Mieczysław Janowski, Bogumił Kasprzak, Zenon Kalinowski, Józef Olczyk, Marian Chwilczyński and Lucjan Andrzejczak.
    Od XVII w. parafia pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP jest ważnym miejscem kultu św. Józefa. Władze komunistyczne koncentrowały się na zniechęceniu ludności do udziału w pielgrzymkach. Piesze pielgrzymki z Kalisza na Jasną Górę odbywały się pomimo prześladowania ich uczestników. W latach 80. głównym celem władz komunistycznych było ograniczenie wpływów „Solidarności” w ruchu pielgrzymkowym. Kult św. Józefa w Kaliszu pomimo prześladowań rozwijał się dzięki wysiłkom proboszczów parafii: Mieczysława Janowskiego, Bogumiła Kasprzaka, Zenona Kalinowskiego, Józefa Olczyka, Mariana Chwilczyńskiego oraz Lucjana Andrzejczaka.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2019, 39, 1; 239-254
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władze komunistyczne wobec zakonów męskich na Środkowym Nadodrzu w latach 1970-1980
    The communist authorities’ policy with regard to male religious orders in Środkowe Nadodrze in the years 1970-1980
    Autorzy:
    Zamiatała, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023021.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-26
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    the Office of Religious Affairs
    Środkowe Nadodrze
    religious orders
    Gorzów Wielkopolski
    the Security Service
    the Polish People’s Republic
    zakony
    Służba Bezpieczeństwa
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    Urząd do Spraw Wyznań
    Opis:
    In the 1970s in the Polish People's Republic, despite declaration of co-existence of the state and the Church, the Communists continued to fight with the Church on the ideological plane and strived to weaken it and reduce its pastoral activity, and it especially referred to religious orders in Polish society. Those principles were implemented by the organs of administration and security in Środkowe Nadodrze. During that period, they tried to lead a flexible policy with regard to religious orders. According to the top-down decisions, religious authorities tried to neutralize monks from the political influence of bishops. First, they sought, and with success, to make religious orders and congregations in that area loyal to them. They did that mainly through frequent individual conversations with monks and visits to religious houses. Then they continued to implement the task of forcing the orders to respect socio-political principles and binding state laws. They systematically analysed and then provided the Office of Religious Affairs in Warsaw with the information on the overall assessment of the current attitudes and activities of religious orders  in their provinces. They monitored, on a regular basis, the relationships inside religious orders and their pastoral activities. They sought to set monks at variance with the local bishop and diocesan clergy. The actions taken by local governments towards religious orders brought the desired effect. Monks complied with the state regulations concerning the Church and they were not engaged in anti-socialist activities.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2015, 103; 285-306
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Importance of Hong Kong in the Political and Economic Strategy of the Chinese Communist Authorities under Xi Jinping
    Znaczenie Hongkongu w strategii polityczno-gospodarczej chińskich władz komunistycznych za Xi Jinpinga
    Autorzy:
    Bielicki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/45676868.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-03
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Chiny
    Hong Kong
    Pekin
    Xi Jinping
    USA
    strategia
    China
    Beijing
    strategy
    Opis:
    The aim of the article is to present and analyse the importance of Hong Kong in the political and economic strategy of the communist authorities in China under Xi Jinping. I am going to try to answer the question of whether China’s policy towards the Special Autonomous District has changed after the President of China came to power. I have decided to present this topic as a result of the discussions in the discourse on the future of Hong Kong in the era of Chinese expansionist policy. In the text, I analysed the main determinants of the relationship of both entities and the increasingly frequent attempts to undermine the autonomy that Hong Kong has enjoyed for over 20 years. During Xi Jinping’s rule, the new secretary general of the Central Committee of the Communist Party of China, aims to accelerate the process of unifying this area with mainland China, recognizing it as the first stage in gaining China’s position as a global superpower. The main thesis of the article assumes that from the beginning of Xi’s rule in power, the Chinese communists recognized Hong Kong as one of the most important problems in Beijing’s political strategy. Therefore, they took specific steps to strengthen control over the province. The authorities in Beijing believe that only strict control over the Hong Kong people will enable a strong influence for China in international events, strengthening its position in the time of a possible confrontation with the United States. The main research paradigm used in the text is the system analysis method.
    Celem artykułu jest przedstawienie i analiza znaczenia Hongkongu w strategii politycznej i ekonomicznej władz komunistycznych w Chinach za rządów Xi Jinpinga. Zamierzam spróbować odpowiedzieć na pytanie, czy polityka Chin wobec Specjalnego Okręgu Autonomicznego uległa zmianom po objęciu władzy przez prezydenta Chin. Niniejszy temat zdecydowałem się przybliżyć na skutek obecnych w dyskursie dyskusji odnośnie przyszłości Hongkongu w dobie ekspansywnej polityki chińskiej. W tekście przeanalizowałem główne determinanty, przedstawiające stosunki obu podmiotów i coraz częściej pojawiające się próby podważenia autonomii, którą cieszył się Hongkong przez ponad dwadzieścia lat. Xi Jinping, nowy sekretarz generalny Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Chin, w okresie rządów dąży on do przyspieszenia procesu unifikacji tego obszaru z Chinami kontynentalnymi, uznając to za pierwszy etap uzyskania pozycji Chin jako globalnego supermocarstwa. Główna teza artykułu zakłada, że od początku sprawowania władzy przez Xi chińscy komuniści uznali Hongkong za jeden z najważniejszych problemów w strategii politycznej Pekinu. Dlatego podjęli oni konkretne kroki na rzecz wzmocnienia kontroli nad prowincją. Władze w Pekinie uważają, że jedynie ścisła kontrola nad Hongkończykami umożliwi silny wpływ Chin na wydarzenia międzynarodowe, wzmacniając swoją pozycję w dobie ewentualnej konfrontacji ze Stanami Zjednoczonymi. Głównym paradygmatem badawczym, zastosowanym w tekście, jest metoda analizy systemowej.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 9; 111-139
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Represje o charakterze personalnym wymierzone w duchownych Kościoła rzymskokatolickiego w Rzeszowskiem w latach 1944-1968
    THE REPERCUSSIONS ABOUT PERSONAL CHARACTER THAT ARE AIMED AT PRIESTS OF ROMAN CATHOLIC CHURCH IN THE RZESZÓW VOIVODSHIP IN PERIOD FROM 1944 TO 1968
    Autorzy:
    Rak, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/490178.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
    Tematy:
    represje
    Kościół katolicki duchowieństwo
    komunizm
    aparat bezpieczeństwa
    władza ludowa
    repressions
    Catholic Church
    priesthood
    communism
    security apparatus
    communist authorities in Poland
    Opis:
    This article presents the array of methods which was used by communists in order to break the power and decrease the rank and role of Catholic Church in Rzeszów voivodship. Communists did it in special way like attacking directly into individuals-priests (there were personal repressions against them) who shaped the Catholic Church. This is an outline which includes selected forms of repressions, for example: legal case and imprisonment caused by priestly activity, attempt of discrediting as well as the fol-lowing cases: battery, intimidations and blackmail. An outline is based on records which are held in archive of Institute of National Remembrance in Rzeszow (reports, infor-mation, some notes, some studies, dispatches and reports which come from substructures of security apparatus and others materials which are developed by security service (pro-ceedings, investigative dossiers, and different kinds of characteristics etc.) The inquiry carried out in archive of Institute of National Remembrance in Rzeszow complement ma-terials which are held in State Archive in Rzeszow (documents developed by different Religious Departments).
    Źródło:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2016, 23; 247-273
    1234-8880
    Pojawia się w:
    Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityka władz komunistycznych wobec nauczania religii na terenie diecezji płockiej w latach 1950-1956
    The policy of the Communist authorities to teaching religion in the Diocese of Płock in the years 1950-1956
    Autorzy:
    Celmer, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/466638.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    nauczanie religii
    diecezja płocka
    teaching of religion
    Plock’s Diocese
    Opis:
    Artykuł niniejszy przedstawia działania organów władz państwa komunistycznego w Polsce dotyczące problemu katechizacji na terenie diecezji płockiej w okresie apogeum, a następnie stopniowego upadku systemu stalinowskiego w latach 1950-1956. Okres ten charakteryzował się utrudnianiem, ograniczaniem, a potem usunięciem nauki religii ze szkół. Po tym fakcie katechizacja dzieci i młodzieży szkolnej odbywała się w kościołach, kaplicach i domach prywatnych. Artykuł prezentuje konkretne kierunki, przykłady oraz metody działań władz komunistycznych związanych ze zwalczaniem nauki religii w szkołach diecezji płockiej. Przedstawia walkę duchowieństwa oraz wiernych Kościoła katolickiego o utrzymanie nauczania religii w szkole. W artykule wykorzystano źródła archiwalne z zasobów Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie i Bydgoszczy, Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz Archiwów Państwowych w Mławie, Płocku, Pułtusku i Milanówku, a także wydawnictwa źródłowe. Oprócz źródeł archiwalnych do pisania artykułu pomocna była literatura naukowa (książki i artykuły z czasopism naukowych) dotycząca analizowanego problemu. Temat niniejszego artykułu wymaga dalszych pogłębionych i szczegółowych badań naukowych, np. ustalenia dokładnej liczby księży oraz katechetów świeckich zwalnianych ze szkół w czasach stalinizmu w diecezji płockiej.
    The article presents the policy of the communist authorities to the teaching of religion.
    Źródło:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2015, 7; s. 65-87
    0860-5637
    Pojawia się w:
    Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relacje Konferencji Episkopatu Polski z władzami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1980-1981
    Relations of the Conference of the Episcopate of Poland with the authorities of the Polish People Republic in the years 1980-1981
    Autorzy:
    Stępień, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085944.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Konferencja Episkopatu Polski
    Polska Rzeczypospolita Ludowa
    relacje
    władze komunistyczne
    the Conference of the Episcopate of Poland
    Polish People Republic
    relations
    communist authorities
    Opis:
    After the Second World War communists took over the power in Poland. The main purpose of the ruling party was introducing the principles of Marxist philosophy. In the center of ideological fight was the Roman Catholic Church perceived as serious obstacle or even threat in achieving their goals. In the years 1980-1981, the Polish authorities again declared their will to normalize relations and to reactivate the Joint Commission of the Government and the Episcopate. The communists as the rulers counted on the help of the Church in calming social moods and normalizing the situation after the unrest and strikes that took place at that time. The talks however did not bring any significant effects. Only a few small matters were settled.
    Źródło:
    Prawo Kanoniczne; 2020, 63, 3; 87-118
    2353-8104
    Pojawia się w:
    Prawo Kanoniczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modification of the legal basis of the activity of religious orders in Poland introduced by the communist authorities in 1949
    Zmiana podstawy prawnej działalności zakonów w Polsce dokonana przez władze komunistyczne w 1949 r.
    Autorzy:
    Ordon, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043645.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    zakony
    prawo o stowarzyszeniach
    reżim komunistyczny
    ograniczenia wolności
    religijnej w prl
    zgromadzenia zakonne w prl
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    Kościół Katolicki
    freedom of thought
    conscience and religion
    anti-religious activities
    repression against religious orders
    Poeple's Republic of Poland
    Catholic Church
    religious orders
    the Law of Association's
    Communist regime
    freedom of association
    Opis:
    This study casts light on the circumstances and effects of changes to the legal acts defining the legal framework of the activities of religious orders in post-war Poland. Until 1949, religious orders had not been covered by the regulations on the creation and legalization of secular associations. Pursuant to the decree of 5 August 1949, however, they were obligated to comply with the provisions of the Law on Associations. Failure to apply for the registration resulted in the dissolution of the order and the forfeiture of its assets by the state. Still, despite the submission of the applications as provided by law, the authorities refused to registered orders and did not maintain an official register of such entities, either. In point of fact, the communist regime only intended to develop such a legal context in which the law might be used as a tool of repression against religious orders. The actual aim of the 1949 amendment was not the intent to clarify the legal status of religious orders, which remained uncertain in the aftermath of the Resolution of the Provisional Government of National Unity of 12 September 1945 invalidating the 1925 Concordat. The authorities only intended to establish a strict state control over religious organizations and, by extension, gradually reduce their activity until their complete disappearance from public life. The content relies primarily on the analysis of the legislation and archival material gathered in the state and ecclesiastical archives in Poland.
    Artykuł pokazuje okoliczności i skutki zmiany aktów prawnych, określających prawne ramy działalności zakonów w Polsce po II wojnie światowej. Do roku 1949 zakony nie podlegały przepisom dotyczącym tworzenia i legalizacji zrzeszeń świeckich. Na podstawie dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. zostały zobowiązane do podporządkowania się przepisom Prawa o stowarzyszeniach. Brak wniosku o rejestrację skutkować miał rozwiązaniem zgromadzenia zakonnego i przejęciem jego majątku na rzecz państwa. Pomimo złożenia przewidzianych prawem wniosków, władze nie dokonały rejestracji zakonów, nie prowadziły również formalnego rejestru tych podmiotów. W rzeczywistości bowiem władzom zależało jedynie na ukształtowaniu takiego stanu prawnego, który można byłoby wykorzystać jako narzędzie represji wobec zakonów. Jak pokazują materiały archiwalne, prawdziwym celem nowelizacji z 1949 r. nie było dążenie do uregulowania stanu prawnego zakonów, który w tamtym okresie pozostawał niepewny ze względu na uchwałę Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z dnia 12 września 1945 r. deklarującą nieobowiązywanie Konkordatu z 1925 r. Władzom zależało jedynie na objęciu zakonów skrupulatnym nadzorem państwowym, a w konsekwencji stopniowe ograniczanie ich działalności, aż do zupełnego usunięcia z życia społecznego. Tekst oparty został przede wszystkim na analizie aktów prawnych oraz na materiałach archiwalnych zgromadzonych w polskich archiwach państwowych i kościelnych.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2014, 17; 193-208
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podziemie niepodległościowe w Polsce w latach 1947–1953. Próba syntezy
    The Independence Underground in Poland between 1947 and 1953: An Attempt at Synthesis
    Autorzy:
    Poleszak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056222.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the Polish independence underground
    underground military organizations
    armed units
    communist authorities
    underground
    polskie podziemie niepodległościowe
    podziemne organizacje wojskowe
    oddziały zbrojne
    władza komunistyczna
    konspiracja
    Opis:
    Po przeprowadzonej wiosną 1947 roku akcji ujawnienia struktur polskiego podziemia niepodległościowego ludzie, którzy pozostali w konspiracji, nie stanowili już dla władzy komunistycznej żadnego poważnego zagrożenia. Postanowili kontynuować dalszą walkę, gdyż nie wierzyli komunistom, nie godzili się na sowietyzację Polski i liczyli na szybki wybuch trzeciej wojny światowej. Struktury podziemnych organizacji wojskowych zostały rozbite do przełomu 1949/1950 roku. Do końca 1953 roku zlikwidowano ostatnie grupy lokalne i oddziały zbrojne. Pozostały jedynie kilkuosobowe grupy zbrojne o charakterze „przetrwaniowym”.
    After the action of disclosing the structures of the Polish independence underground in the spring of 1947, those who remained underground did not pose any serious threat to the communist authorities. They decided to continue the fight, because they did not believe in communists, they did not accept the Sovietization of Poland and they hoped for a quick outbreak of the Third World War. The structures of the underground military organizations were broken up by the turn of 1949/1950. By the end of 1953, the last local groups and armed units had been liquidated. Only a few armed groups of a “survival” nature remained.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2021, 76; 327-365
    0239-4251
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityka państwa wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w sferze inwestycji budowlanych
    The State Policy towards Building Investments at the Catho- lic University of Lublin
    Autorzy:
    Kumor-Mielnik, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807021.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    budownictwo; uniwersytet; władze państwowe; władze komunistyczne; Katolicki Uniwersytet Lubelski; rektor
    building; construction; university; state authorities; the communist authorities; Catholic University of Lublin; rector
    Opis:
    Problematyka artykułu koncentruje się wokół zagadnień związanych z postawą władz komunistycznych wobec podejmowanych przez rektorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego inwestycji remontowo-budowlanych. Złożoność polityki państwa wobec KUL-u w sferze inwestycji budowlanych wynikała z wielu czynników, które kształtowały stosunek władz partyjno-państwowych do władz uniwersyteckich. W latach 50. i 60. władze komunistyczne skutecznie przeciwdziałały wielokrotnie podejmowanym przez rektorów KUL-u próbom rozbudowy zaplecza lokalowego uczelni. Kierowane do władz powiatowych i wojewódzkich wnioski z prośbą o zezwolenie na budowę nowych gmachów czy na rozbudowę istniejących już budynków rozpatrywane były odmownie. W latach 70. wraz z dokonującymi się na KUL-u zmianami polityka państwa wobec podejmowanych przez nowe władze uczelni przedsięwzięć budowlanych zmieniła się. W konsekwencji już w latach 70. przystąpiono do stopniowej rozbudowy gmachu uniwersytetu, która właściwej dynamiki nabrała w latach 80.
    The issue of the article concerns issues related to the attitude of the communist authorities towards the renovation and construction investment undertaken by the rectors of the Catholic University of Lublin. The state policy towards building investments undertaken at the Catholic University of Lublin depended on the relationship of party-state authorities to this university. In the 50s and 60s, communist authorities opposed the attempts to expand the buildings of the university. Addressed to district and provincial authorities applications for permission to build and expand university buildings, were refused. In the 70s, with the changes that have taken place at the university, the attitude of the state to building investments undertaken by the new university authorities has also changed. As a result of these changes, it was possible to start a gradual development of the University’s buildings, which did not have the proper dynamics until the 80s.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2 Special Issue; 137-158
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problematyka budownictwa sakralnego diecezji lubelskiej w stenogramach z przemówień i kazań biskupa sufragana lubelskiego Zygmunta Kamińskiego z lat 1978-1980 zarejestrowanych przez funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa
    Autorzy:
    Kumor-Mielnik, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33341638.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    communist authorities
    Department of Religious Affairs
    religious administration
    Diocese of Lublin
    suffragan bishop
    władze komunistyczne
    Wydział ds. Wyznań
    administracja wyznaniowa
    diecezja lubelska
    biskup sufragan
    Opis:
    Wiodącym zagadnieniem artykułu jest charakterystyka problemów budownictwa sakralnego diecezji lubelskiej zawartych w stenogramach z przemówień i kazań biskupa sufragana lubelskiego Zygmunta Kamińskiego z lat 1978-1980, jak też przedstawienie opinii władz państwowych na temat osoby duchownego. Wprowadzenie do tych kwestii stanowi statystyczno-porównawcza prezentacja zapisów jego wypowiedzi, które były efektem zainteresowania władz aparatu bezpieczeństwa działalnością sufragana lubelskiego. Ważnym akcentem jest dostrzeżenie zaangażowania bp. Z. Kamińskiego w rozwój budownictwa kościołów i kaplic w diecezji lubelskiej w okresie PRL, które przejawiało się przede wszystkim w inspirowaniu wiernych, poprzez kazania i odwiedziny w parafiach do podejmowania inicjatyw budowlanych, ale także w przezwyciężaniu represji wynikających z egzekwowania przez władze komunistyczne przepisów prawa budowlanego. Troska bp. Kamińskiego o rozwój budownictwa sakralnego w diecezji wyrażała się również w składaniu przez niego próśb i wniosków budowlanych do władz administracji wyznaniowej różnego szczebla, ale także w szczegółowym rozpoznawaniu potrzeb budowlanych diecezji. Podejmowane przez władze komunistyczne różne formy przeciwdziałania aktywności pasterskiej biskupa okazały się nieskuteczne. I mimo że władze na szczeblu centralnym, mając na uwadze działania bp. Kamińskiego, ostrzegały, że nie można dopuścić do pojawienia się drugiego bp. Ignacego Tokarczuka, to jednak żadnymi restrykcjami nie zdołały „uciszyć” sufragana lubelskiego, który swoim słowem zachęcał i mobilizował diecezjan do podejmowania inwestycji budowlanych oraz duszpasterskich, mimo sprzeciwu władz państwowych, powtarzając, że każdy ma prawo do wyznawania swojej wiary i zaspokajania potrzeb religijnych w budynkach sakralnych.
    The main point of the article is the characterization of the issues of sacral construction in the Lublin Diocese contained in the transcripts of speeches and sermons of Lublin Suffragan Bishop Zygmunt Kamiński from 1978–1980, as well as the presentation of the opinion of state authorities on the figure of the clergyman. The introduction to these issues constitutes a statistical and comparative presentation of the records of his statements, which were the result of the interest of the authorities of the Security Service in the activities of the Lublin suffragan. An important emphasis is recognition of Bishop Z. Kamiński’s involvement in the development of the construction of churches and chapels in the Lublin Diocese during the communist period, which manifested itself primarily in inspiring the faithful, through sermons and visits to parishes aimed to undertake construction initiatives, but also in overcoming the repression resulting from the enforcement of construction laws by the communist authorities. Bishop Kamiński’s concern for the development of sacral construction in the diocese was also expressed in his submission of requests and building applications to the religious administration authorities at various levels, but also in his detailed recognition of the construction needs of the diocese. Various forms of counteracting the bishop’s pastoral activities undertaken by the communist authorities proved ineffective. Although the authorities at the central level, mindful of the actions of Bishop Kamiński, warned that the emergence of a second Bishop IgnacyTokarczuk was unthinkable, they failed to ‘silence’ the Lublin suffragan, who succeeded in encouraging and mobilizing diocesans to undertake construction and pastoral investments, despite the objections of the state authorities, and reiterating that everyone has the right to profess their faith and meet their religious needs in sacred buildings.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 241-280
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działania władz komunistycznych wobec Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku
    Communist authorities actions towards the Seminary in Białystok at the turn of 50s and 60s of XX century
    Autorzy:
    Sychowicz, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950323.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Kościół katolicki
    Służba Bezpieczeństwa
    Wyższe Seminarium Duchowne
    Rada Narodowa
    roman catholic church
    seminary in białystok
    secret police
    religious department
    province committee of civic police
    province national
    council
    Opis:
    Since the moment of coming into being the Seminary in Białystok was in the sphere of interest the omnipresent secret police after the Second World War. According to the secret police, it was negative to familiarize seminarians with structures of teenager organizations, namely with the Scouts; the meetings of ex-scouts and the symphatizers of the organization which took place in Białystok were not positive, either .The statements and seminarians’ attitudes towards the Seminary in Białystok aroused the interest of the secret police. At the turn of 50s and 60s there was a period of official ‘political thaw’ nevertheless, it was a period of priests which –hunt and an attempt of taking supervision over seminaries by authorities. In province Białystok the situation in the Seminaries was analyzed by the secret police, emphasising the low recruitment standards which were caused by the seminarians military conscription. The official actions of administrative authorities met with bishop Władysław Suszyński resistance which was gradually breaking down. The restrictions on his activity were being developed in the next years, as an example of restrictions could be a telegram sent by the Religious Office in Warsaw to Religious Departament of the National Council Presidium in Białystok on 29th June, 1965. It was indicated in the message that there were possibilities of negative consequences in relation to the Seminary in Białystok because of the Seminaries’ definitely negative attitude towards authorities and law regulations.
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2016, 15, 1
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Los „zakazanych książek” w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu
    The history of “banned books” in the Poznań University Library
    Autorzy:
    Góra, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956822.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    ordinances and decrees passed by the Communist authorities
    as well as on in-house regulations
    internal instructions
    reports and relevant documents issued by the Head Librarian.
    Opis:
    This article presents and examines the fate of prohibited and condemned books in Communist Poland in the years 1945–1989 held at the time in Poznań University Library. The subject is addressed based on available archive records, ordinances and decrees passed by the Communist authorities, as well as on in-house regulations, internal instructions, reports and relevant documents issued by the Head Librarian.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Wychowania; 2016, 35; 113-126
    1233-2224
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Działalność zbrojna „żołnierzy wyklętych” przeciwko władzy komunistycznej na terenie Gminy Zbuczyn w latach 1944-1956
    The military activity of the "cursed soldiers" against the Communist authorities on the territory of the Zbuczyn Commune in the year 1944-1956
    Autorzy:
    Charczuk, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/564137.pdf
    Data publikacji:
    2013-09-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    żołnierze wyklęci
    Zbuczyn
    komunizm
    Opis:
    Wyparcie wojsk hitlerowskich przez ACz w lipcu 1944 r. z terenu gm. Zbuczyn nie zakończyło działalności podziemia i konspiracji. Zbrojny opór przeciwko narzuconej siłą społeczeństwu komunistycznej władzy trwał tutaj do połowy lat 50 XX wieku, a więc jeszcze przez kilka lat po zakończeniu II wojny światowej. Po pierwszym otrząśnięciu się z wrażania jakie wywołały aresztowania i represje ze strony NKWD i UB, przystąpiono do odtwarzania konspiracyjnych struktur w terenie, m.in. funkcję komendanta Komendy Obwodu AK Siedlce po aresztowaniu oficerów w dniu 4 listopada 1944 r. miał pełnić por. Bolesław Prochenka „Lot” (komendant ośrodka V Zbuczyn) i akcji o charakterze propagandowym, samoobronnym, m.in. 16 września 1944 r. na rynku w Zbuczynie patrol NSZ wykonał wyrok śmierci na Julianie Tomaszewskim-aktywiście PPR, który utrzymywał ścisłe kontakty z Armią Czerwoną. W terenie tworzono oddziały partyzanckie, m.in. Narodowych Sił Zbrojnych. W kwietniu 1945 r. por. Jerzy Wojtkowski „Drzazga” ze Zbuczyna zorganizował oddział „lotny”, nad którym komendę przekazał Tadeuszowi Ługowskiemu „Krogulec” z Chromnej, zaś zastępcą został sierż. Czesław Ługowski „Kobus”, m.in. w skład oddziału NSZ wchodzili: Kazimierz Peryt, Edward Żurawski vel Żórawski, Czesław Charczuk, Jan Chromiński (Ługi Wielkie), Jastrzębski, Eugeniusz Chromiński, Stefan Zdanowski, Władysław Nowosielski. W ramach akcji samoobronnych i przyhamowania represji ze strony aparatu bezpieczeństwa uderzono na posterunki MO instytucje administracji władzy komunistycznej, m.in. oddział sierż. Czesława Ługowskiego „Kobus” 19 maja 1945 r. uderzył na posterunek MO w Zbuczynie. Amnestia z sierpnia 1945 r. nie przerwała ciągłości pracy konspiracyjnej struktur poakowskich na terenie gm. Zbuczyn, np. we wrześniu 1945 r. ujawnił się st. sierż. Jan Zdanowski „Żółw”-dowódca plutonu NSZ, strukturalnie podlegał kompanii 204 –Zbuczyn por. Jerzemu Wojtkowskiemu „Drzazga”, ale nadal utrzymywał związki z podziemiem. Ustawa amnestyjna z 1947 r. nie zakończyła działalności konspiracyjnej na terenie gm. Zbuczyn, m.in. w nocy z 25 na 26 czerwca 1947 r. patrol podziemia dokonał likwidacji w Zbuczynie funkcjonariusza MO Czesława Książka-członka PPR. Po odwilży październikowej 1956 r. siedlecka „bezpieka” nie była bezczynna. Opracowany w 1956 r. przez funkcjonariuszy KdsBP w Siedlcach raport w postaci Charakterystyki terenu jest cennym źródłem wiedzy dla badacza dziejów najnowszych. Z jego zawartości wynika, że w dalszym ciągu konspiratorzy wywodzący się z AK, BCh, NSZ i innych organizacji zbrojnych określane w nomenklaturze języka władzy komunistycznej „jako wrogi element kontrrewolucyjny” byli poddani ścisłej obserwacji przez sieć informatorów, będących na usługach aparatu bezpieczeństwa. Na interesującym nas terenie inwigilacją było objętych 145 osób, których inwigilowało 17 informatorów, w rozbiciu na gminy przedstawiało się w sposób następujący: Zbuczyn określano liczbę „wrogich elementów” na 65 osób, Krzesk na 30 osób i Czuryły na 50 osób. Informacje zbierało będących na usługach Kds.BP w Siedlcach na terenie gm. Zbuczyn-6 informatorów, gm. Krzesk-Królowa Niwa-7 i gm. Czuryły-4 informatorów.
    The expulsion of German troops by the Red Army from the Zbuczyn Commune in July 1944 did not put an end to the activity of the underground and conspiracy. The armed resistance against the Communist rule forced upon the Polish community persisted until the mid-1950s, that is even several years after the end of World War II. After the first effects of the captures and repressions by the NKVD and the Office of Public Security were shaken off, conspiratorial structures started to be recreated in the field, i.a., the function of the commander of the 'Siedlce' Home Army Sub-district after the officers were arrested on 4th November 1944, was to be taken over by Lt. Bolesław Prochenka "Lot" (commander of Zbuczyn 5th Station). Also the activities of propaganda and self-defensive character, e.g. on 16 September 1944 on the market square in Zbuczyn, the patrol of the National Armed Forces inflicted the death penalty on Julian Tomaszewski, the Polish Workers' Party activist, who had close connections with the Red Army. Partisan fighters were organised in the field, i.a. of the National Armed Forces. In April 1945, Lt. Jerzy Wojtkowski "Drzazga" from Zbuczyn organised a volatile unit, the command of which he entrusted to Tadeusz Ługowski "Krogules" from Chromna, and the role of deputy was delegated to Sgt. Czesław Ługowski "Kobus". Other members of the division of National Armed Forces were Kazimierz Peryt, Edward Żurawski vel Żórawski, Czesław Charczuk, Jan Chromiński (Ługi Wielkie), Jastrzębski, Eugeniusz Chromiński, Stefan Zdanowski, Władysław Nowosielski. Within the actions aimed at self-defence and lifting the repression from the security apparatus, were attacked the Citizens Militia station, the administra-tive institutions of Communist authority, i.a. the division of Sgt. Czesław Ługowski "Kobus" attacked the Citizens Militia station in Zbuczyn on 19th May 1945. The amnesty of August 1945 did not put an end to the continuation of the conspiratorial work of the post-Home Army structures in the Zbuczyn Commune. For instance, in September 1945, Sgt Maj Jan Zdanowski - "Żółw" ,- commander of the platoon of National Armed Forces came out. He was structurally subordinate to the 204-Zbuczyn company, Lt. Jerzy Wojtkowski "Drzazga", but he still had relations with the underground. The granting of an amnesty of 1947 did not bring the conspiratorial activity in the Zbuczyn Commune to an end. For instance, on the night of June 25th 1947, the under-ground patrol executed Czesław Książek, who was a Citizens Militia officer and a member of the Polish Workers Party. After the Polish October in 1956, the security services in Siedlce were far from idle. The report delivered in 1956 by the Public Security Committee officers in Siedlce entitled "Charakterystyka terenu" (The characteristics of the area) is an invaluable source of information for the researchers of contemporary history. Its content indicates that the conspirators coming from the Home Army, the Peasants' Battalions (Bataliony Chłopskie), the National Armed Forces, and other military organisations, defined in the Communists' terminology as "a hostile counter-revolutionary element", were observed closely by the network of informers reporting to the security-services apparatus. On the territory concerned, the invigilation covered 145 people, monitored by 17 informers. When taking into account the number of "hostile elements" per commune, the distribution was Zbuczyn 65 people, Krzesk 30 people, and Czuryły 50 people. The facts were gathered by informers subordinate to the Public Security Committees in Siedlce, to be precise 6 informers in Zbuczyn, 7 in Krzesk-Królowa Niwa, and 4 in the Czuryły Commune.
    Źródło:
    Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2013, 11; 107-126
    1643-4374
    Pojawia się w:
    Radzyński Rocznik Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Starania o utworzenie i budowę Wyższego Seminarium Duchownego w Szczecinie w kontekście polityki władz PRL (1972-1989)
    Autorzy:
    Kowalczyk, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33342804.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Higher Theological Seminary in Szczecin
    Diocese of Szczecin-Kamień
    the policy of the communist authorities
    Wyższe Seminarium Duchowne w Szczecinie
    diecezja szczecińsko-kamieńska
    polityka władz PRL
    Opis:
    W artykule zanalizowano proces powstania i budowy Wyższego Seminarium Duchownego (WSD) w Szczecinie w kontekście polityki władz państwowych w Polsce. Określono podmioty i cele polityki wyznaniowej władz PRL w rozpatrywanym okresie, status Kościoła katolickiego na Ziemiach Zachodnich i Północnych, następnie etapy działań biskupów o powołanie seminarium. Od 1945 roku do początku lat 70. XX wieku na tym obszarze funkcjonowała tymczasowa polska administracja kościelna. Po podpisaniu układu normalizacyjnego między PRL a RFN w 1970 roku, Stolica Apostolska przystąpiła do organizacji stałej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, tj. utworzenia diecezji, w tym szczecińsko-kamieńskiej. Diecezja ta została powołana przez papieża Pawła VI w 1972 roku. Jednym z wymogów jej funkcjonowania było posiadanie własnego seminarium duchownego. Już w 1972 roku starania o utworzenie WSD podjął pierwszy ordynariusz diecezji szczecińsko-kamieńskiej bp Jerzy Stroba. Działania te kontynuował od 1979 roku jego następca – bp Kazimierz Majdański. Władze komunistyczne konsekwentnie odmawiały zgody na utworzenie tej instytucji. W ich optyce powstanie seminarium wzmacniałoby intelektualnie, formacyjnie i duszpastersko diecezję. W związku z tym stosowano taktykę „uników” lub odsyłania ordynariusza do poszczególnych wojewódzkich lub centralnych organów władzy. W tej sytuacji o powstanie WSD apelowała Komisja Plenarna Episkopatu Polski (1977) i prymas kard. Stefan Wyszyński (1979). Biskupi uznawali, że utworzenia seminarium wymaga polska racja stanu na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Dopiero po powstaniu NSZZ „Solidarność” zaistniały przesłanki do realizacji tego postulatu. Partia komunistyczna i rząd zaaprobowały spełnienie niektórych postulatów Kościoła. W listopadzie 1980 roku przedstawiciele władz państwowych wyrazili zgodę na budowę seminarium w Szczecinie. Proces ten nie odbywał się bez utrudnień ze strony państwa. Brakowało materiałów budowalnych, inwigilowano robotników. W 1987 roku papież Jan Paweł II dokonał wmurowania kamienia węgielnego pod powstające WSD. Prace budowlane zakończyły się dopiero w wolnej Polsce w 1993 roku.
    The article analyses the process of establishment and construction of the Higher Theological Seminary (WSD) in Szczecin in the context of the policies of the state authorities in Poland. The subjects and goals of the religious policy of the communist authorities in the period under consideration, the status of the Catholic Church in the Western and Northern Territories, then the stages of the bishops’ efforts to establish a seminary, are subsequently defined. From 1945 until the early 1970s, a temporary Polish church administration operated in the area. After the signing of the normalization treaty between the Polish People’s Republic and West Germany in 1970, the Holy See proceeded to organize a permanent church administration in the Western and Northern Territories, i.e. the creation of dioceses, including the Diocese of Szczecin-Kamień. The diocese was established by Pope Paul VI in 1972. One of the requirements for its operation was to have its own seminary. As early as 1972, efforts to establish the WSD were made by the first Ordinary of the Szczecin-Kamień Diocese, Bishop Jerzy Stroba. These activities were continued from 1979 by his successor, Bishop Kazimierz Majdański. Communist authorities consistently refused to allow the establishment of this institution. In their view, the establishment of the seminary would strengthen the diocese intellectually, formally and pastorally. Accordingly, the tactic of ‘dodging’ or referring the Ordinary to individ ual provincial or central authorities was used. In this situation, the Plenary Commission of the Polish Episcopate (1977) and Primate Cardinal Stefan Wyszyński (1979) called for the establishment of the WSD. The bishops recognized that the establishment of the seminary was required by the Polish raison d’état in the Western and Northern Territories. It was only after the formation of the Solidarity Trade Union that the rationale for the realization of this demand emerged. The Communist Party and the government approved the fulfilment of some of the Church’s demands. In November 1980, representatives of state authorities consented to the establishment of a seminary in Szczecin. The process did not take place without impediments from the state. Construction materials were in short supply, and workers were being invigilated. In 1987, Pope John Paul II laid the cornerstone of the nascent WSD. Construction work was not completed until 1993, in free Poland.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 223-240
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DZIAŁANIA WŁADZ KOMUNISTYCZNYCH WOBEC KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W POWIECIE PŁOCKIM W LATACH 1945-1956 (WYBRANE ASPEKTY). CZĘŚĆ II
    FUNCTIONINGS OF COMMUNIST AUTHORITIES TOWARDS THE ROMAN CATHOLIC CHURCH IN THE PŁOCK DISTRICT IN THE YEARS 1945-1956 (SELECTED ASPECTS). PART II
    Autorzy:
    Celmer, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/491561.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    relacje państwo-Kościół katolicki
    stalinizm
    powiat płocki
    Płock
    the state-Church relations
    Stalinism
    Płock district
    Opis:
    Niniejszy artykuł przedstawia działania jakie prowadziły władze komunistyczne przeciwko Kościołowi katolickiemu na terenie powiatu płockiego w latach 1945-1956. W artykule szczególny nacisk położono na scharakteryzowanie roli aparatu bezpieczeństwa w walce z Kościołem katolickim. Totalitarny reżim komunistyczny podejmował działania mające na celu usunięcie Kościoła z przestrzeni publicznej. Pomimo stosowania różnych działań represyjnych, Kościół katolicki przetrwał ten trudny okres i wyszedł zwycięsko ze zmagań z systemem komunistycznym.
    The present article is describing action communist authorities conducted which against the Roman Catholic Church in the Płock district in years 1945-1956. In the article the special stress was put for characterizing the role of the security service in the fight with the Roman Catholic Church. The totalitarian communist regime took action being aimed at removing the Church from the public sphere. In spite of applying coercive various actions, the Roman Catholic Church survived throughout this difficult period and emerge victorious from the struggle with the Communist system.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2019, 4(261); 30-37
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władza ludowa contra brat Kloc. Z frontu walki z nielegalnym handlem dewocjonaliami w powiecie kozielskim w 1965 r.
    Communist authorities contra Brother Kloc. The battlefront against the illegal trade of devotional items in the Koźle district in 1965
    Autorzy:
    Szymański, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044040.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    People’s Republic of Poland
    trade in the period of People’s Republic of Poland
    freedom of conscience and religion
    religious freedom
    church-state relations
    monks
    clergy
    Church in the period of People’s Republic of Poland
    law on religion
    Catholic Church
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    PRL
    handel w PRL
    wolność sumienia i religii
    relacje państwo-kościół
    zakonnicy
    duchowni
    osoba duchowna
    Kościół w PRL
    Kościół Katolicki
    Opis:
    W artykule przedstawiony został casus jednego z zakonników Kościoła Katolickiego. Zdaniem autora przypadek ten dobrze ilustruje realia, w jakich przyszło żyć duchowieństwu w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wojciech Kloc, ze Zgromadzenia Braci Albertynów, prowadził handel dewocjonaliami w celu zarobienia pieniędzy na remont dachu domu zakonnego. Z tego powodu został zatrzymany przez milicję przed jednym z kościołów w Kędzierzynie (powiat kozielski), gdzie odebrano mu dewocjonalia, którymi handlował oraz pieniądze, które przy nim znaleziono. Czyn, którego się dopuścił zakonnik, został zakwalifikowany jako przestępstwo w świetle ustawy z 1958 r. o zezwoleniach na wykonywanie przemysłu, rzemiosła, handlu i niektórych usług przez jednostki gospodarki nieuspołecznionej. Sąd Powiatowy w Koźlu skazał brata Wojciecha Kloca na karę grzywny, nakazał pokrycie kosztów sądowych, a także orzekł przepadek dewocjonaliów na rzecz Skarbu Państwa. Artykuł oparty został na materiałach archiwalnych zgromadzonych w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.
    The article presents the case of one of the monks of the Catholic Church. In the author’s opinion, this case is a good illustration of the realities of the clergy in the period of People’s Republic of Poland. Wojciech Kloc from the Albertine Brothers traded devotional objects in order to earn funds for the renovation of the roof of the monastery. For this reason, he was detained by the militia in the vicinity of one of the churches in Kędzierzyn (the Koźle district). The militia took away both the devotional items he was trading and the money found on him. The monk’s deed was recognised as a crime under the Act of 1958 on the permissions for non-public economic units to be engaged in industry, craft, trade and some services. The District Court in Koźle sentenced Brother Wojciech Kloc to a fine, ordered him to pay the court costs and ordered forfeiture of the devotional items to  the State Treasury. The present article is based on the archival documents from the Archives of the Institute of National Remembrance.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2019, 22; 191-200
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DZIAŁANIA WŁADZ KOMUNISTYCZNYCH WOBEC KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W POWIECIE PŁOCKIM W LATACH 1945-1956 (WYBRANE ASPEKTY). CZĘŚĆ I
    FUNCTIONINGS OF COMMUNIST AUTHORITIES TOWARDS THE ROMAN CATHOLIC CHURCH IN THE PŁOCK DISTRICT IN THE YEARS 1945-1956 (SELECTED ASPECTS). PART I
    Autorzy:
    Celmer, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/491009.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Płockie
    Tematy:
    relacje państwo-Kościół katolicki
    stalinizm
    powiat płocki
    Płock
    the state-Church relations
    Stalinism
    Płock district
    Opis:
    Niniejszy artykuł przedstawia działania jakie prowadziły władze komunistyczne przeciwko Kościołowi katolickiemu na terenie powiatu płockiego w latach 1945-1956. W artykule szczególny nacisk położono na scharakteryzowanie roli aparatu bezpieczeństwa w walce z Kościołem katolickim. Totalitarny reżim komunistyczny podejmował działania mające na celu usunięcie Kościoła z przestrzeni publicznej. Pomimo stosowania różnych działań represyjnych, Kościół katolicki przetrwał ten trudny okres i wyszedł zwycięsko ze zmagań z systemem komunistycznym.
    The present article is describing action communist authorities conducted which against the Roman Catholic Church in the Płock district in years 1945-1956. In the article the special stress was put for characterizing the role of the security service in the fight with the Roman Catholic Church. The totalitarian communist regime took action being aimed at removing the Church from the public sphere. In spite of applying coercive various actions, the Roman Catholic Church survived throughout this difficult period and emerge victorious from the struggle with the Communist system.
    Źródło:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2019, 3(260); 36-47
    0029-389X
    Pojawia się w:
    Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Więzienna korespondencja biskupa Czesława Kaczmarka do Prymasa Stefana Wyszyńskiego (1951-1953). Analiza źródłoznawcza
    Autorzy:
    Gryz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33342065.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    epistolography
    prison letters
    Stalinism
    communist authorities
    Diocese of Kielce
    Bishop Czesław Kaczmarek
    Primate Stefan Wyszyński
    epistolografia
    listy więzienne
    stalinizm
    władze komunistyczne
    diecezja kielecka
    biskup Czesław Kaczmarek
    prymas Stefan Wyszyński
    Opis:
    Biskup Czesław Kaczmarek, ordynariusz kielecki, był więźniem politycznym w czasach komunizmu w Polsce od 20 stycznia 1951 roku do września 1956 roku. W więzieniu śledczym Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) przy ul. Rakowieckiej w Warszawie poddawano go brutalnemu i długiemu śledztwu przez 967 dni. Funkcjonariusze śledczy przejęli w tym okresie dziewiętnaście osobistych listów, które bp C. Kaczmarek usiłował nielegalnie przesłać z celi więziennej do prymasa Stefana Wyszyńskiego. Niniejszy artykuł jest próbą wypełnienia luki badawczej i przeprowadzenia analizy źródłoznawczej z uwzględnieniem krytyki zewnętrznej i wewnętrznej źródła. Duża objętość listów stanowi problem w ich kwalifikacji do kategorii „grypsów śledczych”. Treść merytoryczna więziennego diariusza pozwala na wysoką ocenę jego wartości historycznej. Listy były elementem udanej kombinacji operacyjnej śledczych MBP, którzy zdołali zrealizować założenia wynikające z instalacji stałego agenta celnego. Był on pośrednikiem w przekazywaniu nielegalnych listów biskupa oraz autorem bardzo obszernych donosów z celi. W zakończeniu artykułu sformułowano postulaty, co do dalszych możliwości badawczych w zakresie analizy źródeł z archiwaliów więziennych bp. Kaczmarka w kontekście przewlekłości postępowania pseudodowodowego, będącego komponentem stalinowskich procesów pokazowych.
    Bishop Czesław Kaczmarek, the Ordinary of Kielce, was a political prisoner under communist regime in Poland from 20 January 1951 to September 1956. He was subjected to a brutal and prolonged investigation for 967 days in the investigative prison of the Ministry of Public Security (MBP) on Rakowiecka Street in Warsaw. Investigating officers seized nineteen personal letters during this period, which Bishop C. Kaczmarek attempted to illegally send from his prison cell to Primate Stefan Wyszyński. This article is an attempt to fill the research gap and conduct a source analysis including external and internal source criticism. The large volume of the letters poses a problem in their classification as ‘prison kites’. The substantive content of the prison diary allows a high assessment of its historical value. The letters were part of a successful operational arrangement by MBP nvestigators, who succeeded in fulfilling the assumptions arising from the installation of a permanent customs agent. He was an intermediary in the transmission of the bishop’s illegal letters and the author of very extensive cell denunciations. The article concludes with demands for further research opportunities in the analysis of sources from Bishop Kaczmarek’s prison archives in the context of the prolonged nature of pseudo-evidence proceedings, a component of Stalin-era show trials.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 95-120
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pobór kleryków do wojska jako forma represji władz komunistycznych wobec Kościoła katolickiego. Alumni-żołnierze archidiecezji poznańskiej
    Conscription of Clerics to the Army as a Form of Repression of the Communist Authorities against the Catholic Church. Alumni-Soldiers of the Archdiocese of Poznań
    Autorzy:
    Wilczyński, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039291.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Arcybiskupie Seminarium Duchowne w Poznaniu
    archidiecezja poznańska
    Ludowe Wojsko Polskie
    klerycy w wojsku
    army
    clerics in the army
    Archbishop's Seminary in Poznań
    Poznań Archdiocese
    People's Polish Army
    Opis:
    Po raz pierwszy poboru kleryków do służby w Ludowym Wojsku Polskim dokonano w 1955 roku. Była to nowa metoda represji zastosowana wobec Kościoła katolickiego, zaś jej celem było zniechęcenie kandydatów do kapłaństwa do realizacji obranej drogi życiowej. Kres tym prześladowaniom położył dopiero wybór papieża-Polaka na Stolicę Piotrową. Ogółem w latach 1955-1979 represjonowano 2.713 kleryków w całej Polsce.Artykuł omawia tło historyczne, motywacje władz komunistycznych, przeciwdziałanie ze strony Episkopatu Polski i poszczególnych hierarchów, akcentując w sposób szczególny działania ochronne podejmowane przez duchowieństwo archidiecezji poznańskiej wobec młodzieży kleryckiej służącej w Ludowym Wojsku Polskim. Podstawą źródłową była korespondencja kleryków z przełożonymi seminarium oraz opracowania dotyczące najnowszej historii państwa i Kościoła.
    For the first time, clerics were conscripted for service in the People's Polish Army in 1955. It was a new method of repression applied to the Catholic Church, and its aim was to discourage candidates for priesthood to pursue their chosen way of life. The ending of this persecution was laid only by the election of the Polish Pope to the Holy See. In total, in the years 1955-1979   2,713 clerics were repressed throughout Poland.The article discusses the historical background, motivations of the communist authorities, counteraction on the part of the Polish Episcopate and individual hierarchs, emphasizing in particular the protective actions taken by the clergy of the Poznań Archdiocese towards the clerical youth serving in the People's Polish Army. The source basis was the correspondence of seminarians with the superiors of the seminar and studies on the recent history of the state and the Church.
    Źródło:
    Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2017, 12; 173-207
    1731-0679
    Pojawia się w:
    Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Propaganda „antyklerykalna” na łamach prasy Pomorza Zachodniego do 1956 roku. Z dziejów walki władzy komunistycznej z Kościołem katolickim w Polsce
    „Anticlerical” Propaganda in the Press of Western Pomerania up to 1956. History of the Fight of the Communist Authorities against the Catholic Church in Poland
    Autorzy:
    Urbanowicz, Adam Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497141.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    prasa
    propaganda
    Pomorze
    press
    Pomerania
    Opis:
    In years 1945-1956 in subsequent political and propaganda campaigns the communist press tried to undermine the authority of the Catholic clergy in the society. The article presents the involvement of the local West Pomeranian press in such campaigns. It points out that during the subsequent campaigns this press tried to prove that the criticism of the clergy was not the fight against the religion. It was constantly emphasised that the Catholic faith enjoyed full freedom in the People’s Republic of Poland. The charge of lack of patriotism and subordination to directives from Vatican was levelled against the Church hierarchy and the part of the ordinary clergy. The Holy See was presented as the enemy of the Polish state and nation and as the ally of German revisionists challenging the Polish western border. In 1953 the authorities considered the Primate Stefan Wyszyński as their main opponent in the country.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2016, 2(14); 145-159
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krzyże na cenzurowanym. Represje władz komunistycznych wobec ks. Michała Winiarza SDB za postawienie krzyży misyjnych na terenie parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Skrzatuszu w roku jubileuszowym 1966 (edycja źródłowa)
    Crosses on the censored. The repression of the communist authorities against Fr. Michał Winiarz, SDB, for putting up mission crosses in the parish of Assumption of the Blessed Virgin Mary in Skrzatusz in the jubilee year 1966 (source edition)
    Kreuze auf dem zensierten. Die Repression der kommunistischen Behörden gegenP. Michał Winiarz SDB für das Aufstellen von Missionskreuzen in der Pfarrei Himmelfahrt der seligen Jungfrau Maria in Skrzatusz im Jubiläumsjahr 1966 (Quellenausgabe)
    Autorzy:
    Wąsowicz, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138186.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej
    Tematy:
    ks. Michał Winiarz SDB
    parafia w Skrzatuszu
    rok jubileuszowy 1966
    represje władz komunistycznych
    źródła
    Fr. Michał Winiarz SDB
    the parish in Skrzatusz
    jubilee year 1966
    repressions of the communist authorities
    sources
    Opis:
    Jednym z najważniejszych wydarzeń religijnych w powojennej Polsce były obchody Tysiąclecia Chrztu Polski. W polskim Kościele przygotowania do tego jubileuszu trwały dekadę. Program przygotowań odwoływał się do prawd wiary i nauki Kościoła, jak również do życia społecznego narodu polskiego. Towarzyszyły temu akcje duszpasterskie, które ożywiały pobożność Polaków. Zagrażało to laicyzacji prowadzonej przez władze komunistyczne i dlatego utrudniano przebieg dziesięcioletnich przygotowań do milenijnych uroczystości i nawet zorganizowano konkurencyjne obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego. Jako przykład takiej działalności władz przedstawiono postać ks. Michała Winiarza SDB, proboszcza w Skrzatuszu.
    One of the most important religious events in post-war Poland was the celebration of the Millennium of the Baptism of Poland. In the Polish Church, preparations for this jubilee lasted a decade. The preparation program referred to the truths of faith and the teaching of the Church, as well as to the social life of the Polish nation. It was accompanied by pastoral campaigns that enlivened the piety of Poles. This threatened the secularization carried out by the communist authorities, and therefore the course of the ten-year preparations for the Millennium Celebrations was hindered, and even competitive celebrations of the Millennium of the Polish State were organized. As an example of such activity of the authorities, the figure of Fr. Michał Winiarz SDB, the parish priest in Skrzatusz.
    Źródło:
    Rocznik Skrzatuski; 2022, 10; 107-119
    2300-8296
    Pojawia się w:
    Rocznik Skrzatuski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola Kościoła katolickiego oraz polonijnych organizacji w USA w kształtowaniu świadomości narodowej młodego pokolenia Polaków
    Roman Catholic Church and Polish organizations in the USA, their role in creating and upholding the national spirit
    Autorzy:
    Gołębiewski, Walter Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/503027.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    Kościół rzymsko-katolicki
    duch narodowy
    tożsamość narodowa
    demokratyczne rządy
    gościnność narodowa
    trendy kulturowe
    agresja sowiecka
    globalizacja
    wielokulturowość
    komunistyczne władze
    ojczyzna
    Roman Catholic Church
    national spirit
    national identity
    democratic governance
    national hospitality
    cultural trends
    Bolshevik aggression
    globalization
    multiculturalism
    communist authorities
    Fatherland
    Opis:
    A national spirit derives directly from a sense of national identity, a sense of having a common language, culture, traditions and history. A national spirit also encompasses religious values as in this case the Roman Catholic Church. This religion is the very foundation of the national identity as it identifies the beginning of the Polish nation in 966 AD and has remained the common thread throughout the last 1050 years of our history. Over this millennium the nation has been exposed to numerous challenges but three national characteristics seem to dominate throughout – democratic governance, national hospitality to strangers and a respect for the deceased. National identity, as opposed to the national spirit, is rooted more in current cultural interpretations and is subject to manipulation by such factors as cultural trends, current governments or external pressures from abroad. Three distinct periods can be recognized in the development of the national spirit in the last 100 years. In 1914–1944 there was the rush to statehood, a brief independence and defeat at the hands of our two neighbors. In 1944–1989, the Polish People’s Republic era, Soviet dominated government unrepresentative of its people and actively fighting against the national spirit, for example the Catholic religion. 1989–2017 mark a new era with governments preoccupied with a rush to globalization and integration into supranational structures such as the global markets and the European Union, actively suppressing many national characteristics in order to be more global in its image and acceptance. The role of the Catholic Church and institutions in the USA was fundamental in maintaining that national spirit, especially in the first two periods. Great Poles such as Jan Ignacy Paderewski were instrumental in returning Poland onto the world map but also the Catholic Church helped in spreading the message resulting in huge rush to the ranks of Polish volunteers, which then were able to defend the new nation against Bolshevik aggression in 1919/1920. During the second period the Catholic Church was instrumental in stressing the milestone of 1966, when Poland was celebrating a millennium of her nationhood. The communist authorities were celebrating statehood trying desperately to separate this momentous occasion from any role of the Catholic Church in its creation. It was the message of Poland and US based Polish clergy such as Cardinal Wyszynski and bishop J. Krol that stressed that it was the Roman Catholic religion that created the nation and later the state and its absolutely fundamental role. That message was then taken up by the first Polish Pope, John Paul II, who visited the USA seven times. In conclusion the role of the Catholic Church now is to preserve the national spirit when it is challenged with new ideas such as globalization and multiculturalism. Religion is progressively seen and propagated by the new social media platforms as a brake on progress of humanity and needs to be discouraged whenever possible. Poles as a nation still retain our identity and God, Honor and Fatherland are our signpost for the future.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 4; 45-62
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nadzór państwa nad punktami katechetycznymi na przykładzie działań administracji w Zielonej Górze wobec Kościoła gorzowskiego
    State supervision over religious instruction centres - an example of state administration in Zielona Gora and its activities toward the church organization in Gorzow Wielkopolski
    Autorzy:
    Mazurkiewicz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912692.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    freedom of religion
    law on religion
    religious freedom
    Catholic Church - communist authorities conflicts (Poland)
    church-state relations (People' Republic of Poland)
    clergy
    freedom of conscience and religion
    Peoples Republic of Poland
    relations between the state and churches
    religion education in Polish school
    kościoły i inne związki wyznaniowe
    nauka religii
    prawo wyznaniowe
    relacje państwo - kościół
    wolność sumienia i wyznania
    PRL
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    Opis:
    Bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej władze komunistyczne przystąpiły do ograniczania wpływu Kościoła na środowisko szkolne. Pomimo zobowiązania do nieutrudniania nauczania religii w szkołach, podjętego w „Porozumieniu” z 1950 r., przystąpiły do zmniejszania godzin lekcji religii i usuwania katechetów. W związku z tym, już w roku szkolnym 1952/1953, Kościół przystąpił do organizowania punktów katechetycznych. Chwilowa zmiana nastąpiła na fali „odwilży” w roku 1956, kiedy to szkoły stały się na nowo miejscem nauczania religii. Stan ten trwał jednak tylko do roku 1961, bowiem wtedy wraz z ustawą z dnia 15 lipca ostatecznie usunięto katechezę ze szkoły, a wszelką działalność oświatowo – wychowawczą poddano nadzorowi Ministerstwa Oświaty. Na jej podstawie wydane zostało zarządzenie w sprawie prowadzenia punktów katechetycznych i instrukcja w sprawie ich rejestracji. Stały się one podstawą do uzurpowania sobie przez władze komunistyczne prawa do wizytowania i kontrolowania zajęć prowadzonych w punktach katechetycznych. W parafiach Kościoła gorzowskiego znajdujących się na terenie województwa zielonogórskiego władze wyznaniowe i oświatowe próbowały zmusić księży do podporządkowania się wydanym przepisom, jednak zdecydowana postawa Kurii gorzowskiej powodowała, że jedynie nieliczni księża rejestrowali punkty katechetyczny i pobierali wynagrodzenie za nauczanie religii. Również niewielu księży godziło się na wizytowanie lekcji religii odbywających się w pomieszczeniach kościelnych i składanie sprawozdań z nauczania. Widząc nieskuteczność zarówno działań administracyjnych, jak i bezprawnych nacisków polegających na zastraszaniu, szantażowaniu i karaniu księży nauczających w punktach katechetycznych, w połowie lat 70-tych władze państwowe praktycznie zrezygnowały z nadzoru nad punktami katechetycznymi, a w październiku 1981 r. uchyliły krzywdzące Kościół przepisy uznając przy tym, że katecheza parafialna jest wewnętrzną sprawą kościołów i związków wyznaniowych.
    Immediately after World War 2, the communist authorities began to curb the Church's influence on the educational environment. Despite the commitment not to obstruct religious education in schools, undertaken in the Church-State Agreement of 1950, the authorities decided to reduce the number of religion classes and expel the instructors. In response, already in the school year 1952/1953, the Church initiated the establishment of religious instruction centres. A temporary change occurred during the political 'thaw' in 1956, when religion was re-established as a school subject. This condition, however, lasted no longer than until 1961; according to the newly enacted law of 15 July 1961, religious instruction was ultimately removed from educational establishments, and the supervision over the entire educational activity was to be exercised by the Ministry of Education. The provisions of the new law provided for the management of religious instruction centres and instructed on their official registration. Consequently, the communist authorities were vested with special powers to visit and monitor the activities of such centres. In the parishes of the Gorzow Church located in the Zielona Gora region, the authorities responsible for handling denominational and educational affairs tried to make priests comply with the regulations, but the unyielding stance of the Gorzow Curia resulted in merely few priests registering their religious instruction classes and accepted remuneration for the teaching. Also, few priests consented to the authorities visiting religion classes held in the church premises and reporting on the instruction. Confronted with the ineffectiveness of both administrative action and unlawful pressure involving intimidation, blackmailing and punishing the priests conducting religion classes in the centres, in the mid-1970s, the authorities practically abandoned the control of such establishments, and in October 1981 repealed the unfair regulations recognizing that any religious instruction in parishes is an internal matter of churches and religious associations.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2011, 14; 111-139
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityka finansowo-podatkowa władz komunistycznych wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
    Financial and Tax Policy of the Communist Government against the Catholic University of Lublin
    Autorzy:
    Münnich, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807019.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    polityka finansowo-podatkowa; podatek; Katolicki Uniwersytet Lubelski; rektor; władze finansowe
    policy of financial and tax; tax; the Catholic University of Lublin; rector; financial authorities
    Opis:
    Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie polityki finansowo-podatkowej prowadzonej przez władze komunistyczne wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach 1944-1989. Analiza dokumentów podatkowych jednoznacznie wskazuje, że ustawodawstwo finansowo-podatkowe w okresie komunizmu było niezwykle skutecznym narzędziem pozwalającym na realizację wrogiej KUL-owi polityki władz komunistycznych.
    The aim of this study accordance with its title is the present policy of financial and tax carried out by the communist government against the Catholic University of Lublin, 1944-1989. The analysis of tax documents clearly indicate that the financial and tax legislation during the communist period was an extremely effective tool for the implementation of the KUL hostile policy of the communist authorities.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2 Special Issue; 115-135
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Patriotyczna młodzież Zjednoczonego Stronnictwa Narodowego oraz Związku Walczącej Polski represjonowana przez władze stalinowskie – Młodociani Więźniowie Polityczni Łagru Jaworzno
    Patriotic youth from the United National Organization and the Association of Fighting Youth which was represses by the Stalinist authorities – juvenile political prisoners in Jaworzno Camp
    Autorzy:
    Mieczkowski, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/502681.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    Progresywne Więzienie dla Młodocianych w Jaworznie
    młodzież w PRL-u
    Związek Walczącej Młodzieży Polskiej
    Zjednoczone Stronnictwo Narodowe
    Marek Eminowicz
    Józef Poteraj
    Progressive Prison for Juvenile in Jaworzno
    youth in communist Poland
    Association of Fighting Youth
    United National Organization
    Opis:
    The subject of my interest in this paper are repressions against students during the formation of the communist system in Poland in the years 1951–1956. This analysis is based on the history of two organizations: Zjednoczone Stronnictwa Narodowe (United National Organization) and Związek Walczącej Młodzieży (Association of Fighting Youth), biographies of prisoners and the history of Jaworzno camp – a progressive prison for juveniles in Jaworzno. Many young people, students from Polish junior high schools and high schools, were sent to prisons due to their involvement in patriotic activities in many organizations and struggle for independence. The aim of the imprisonment was to carry out their re-education in accordance with the requirements of the communist political system. One of the main goals of communism was to negate their deepest values, such as: Catholic faith, patriotic desire to build a sovereign Polish state independent of Moscow. As the result of their conflict with the communist authorities caused by their patriotic attitude many young people ended up in Jaworzno camp. Biographies of Józef Poteraj (born in 1934) and Marek Eminowicz (1933–2013) are of particular interest in this study.
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2016, 25, 3; 61-75
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lokalne władze partyjno-państwowe wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego 1944-1956
    Local Authorities and Party of Power against the Catholic University of Lublin 1944-1956
    Autorzy:
    Wrona, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807003.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski; rektor ks. Antoni Słomkowski; partia komunistyczna (PZPR); Kościół; edukacja akademicka; stalinizm; władze miasta Lublina 1944-1956
    Catholic University of Lublin; rector professor priest Antoni Słomkowski; communist party; Church; academic education; stalinism; Lublin city government 1944-1956
    Opis:
    Od 1945 r. działalność Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL) nadzorowały struktury Urzędu Bezpieczeństwa, a od 1950 r. Wydział ds. Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie. Polityczne oceny funkcjonowania KUL-u tworzyły wojewódzkie i miejskie struktury partii komunistycznej (PPR/PZPR). W kontaktach bilateralnych formalnym partnerem katolickiej uczelni byli prezydenci miasta (przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej) i wydziały MRN w Lublinie. Komuniści i podległy im aparat władzy administracyjnej negatywnie postrzegali KUL – jako politycznego wroga tzw. Polski Ludowej. Ocena katolickiej uczelni dokonywała się w dużej mierze przez pryzmat funkcjonowania Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (UMCS). KUL oskarżano o wywoływanie wszelkich politycznych problemów, jakie pojawiały się na państwowej uczelni. Główni regionalni działacze partii komunistycznej w latach 1948-1956 poprzez różnego rodzaju działania i dezyderaty utrudniali życie pracowników i studentów uczelni, i wręcz domagali się likwidacji katolickiego uniwersytetu. Ten postulat nie został zrealizowany wobec sprzeciwu polskiego Kościoła na czele z prymasem Stefanem Wyszyńskim. Nie zyskał też aprobaty w kierowniczych gremiach partii komunistycznej w Warszawie.
    Since 1945 the operations of the Catholic University of Lublin (KUL) had been supervised by the structure of the Secret Political Police and since 1950 by the Department of Religion of the Presidium of the Provincial National Council in Lublin. The political evaluations of the functioning of the KUL were formed by the provincial and municipal structures of the Communist Party (PPR/PZPR). In bilateral contacts the formal partners of KUL were the city president and the departments of the Municipal National Council in Lublin. The Communists and the administratively subordinated government viewed the KUL through the prism of functioning of the state-owned Maria Curie-Skłodowska University (UMCS). KUL was accused of all political problems that appeared at the state university (UMCS) which was intended by the communist authorities to be the showcase of the city. Major regional activists of the Communist Party in 1948-1956, in all sorts of desiderata, were very unfavourable to KUL, hindered the lives of university workers and students. They even demanded the liquidation of a Catholic University of Lublin. This postulate was neither realized due to opposition of the Polish church authorities led by the Primate Stefan Wyszyński nor it gained approval in the leadership of the Communist Party in Warsaw.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2; 59-98
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władze Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego wobec komunistycznych organizacji młodzieżowych w latach 1944-1956
    The Authorities of the Catholic University of Lublin towards the Communist Youth Organizations in the Years 1944-1956
    Autorzy:
    Rzeczkowska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807067.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski; komunizm; młodzież; organizacje
    The Catholic University of Lublin; communism; youth; organization
    Opis:
    Pod koniec lat 40. ubiegłego wieku komunistyczne władze oświatowe usiłowały przejąć kontrolę nad kształceniem i wychowaniem studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W tym celu wywierały presję na władze uczelni, aby zgodziły się one na utworzenie na KUL-u koncesjonowanych przez władze organizacji: Związku Akademickiego Młodzieży Polskiej, Federacji Polskich Organizacji Studenckich oraz Zrzeszenia Studentów Polskich. Ówczesne władze KUL-u nie wyraziły zgody na zalegalizowanie na uniwersytecie tych formacji. Sprzeciwiał się ich powstaniu rektor ks. Antoni Słomkowski. Za swoją niezłomną postawę został usunięty z uczelni, aresztowany i osadzony w więzieniu. Dzięki jego postawie komunistyczne organizacje młodzieżowe nigdy nie zostały na KUL-u zalegalizowane. Władze uniwersyteckie oferowały studentom możliwość działania w studenckich kołach naukowych, teatrze, chórze, duszpasterstwie akademickim, proponowały konferencje naukowe, wykłady, spotkania towarzyskie.
    By the end of the 1940s communist educational authorities tried to gain control over education and upbringing of the students of the Catholic University of Lublin (KUL). In order to do that they put pressure on the University authorities to agree to form organizations supported by the communist government: Union of Polish Academic Youth, Federation of Polish Student Organizations, and Polish Students’ Association. The University authorities of the time refused to legalise these organizations. Rector of the University Rev. prof. Antoni Słomkowski was against it. Because of his steadfast attitude he was removed from the University, arrested and imprisoned. Thanks to him the communist youth organizations were never legalised in KUL. The University authorities offered their students opportunities for participating in student clubs, a theatre, a choir, Academic Ministry, and also in scientific conferences, lectures and social meetings.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2 Special Issue; 383-401
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modernisation through Contamination: Degradation of the Natural Environment in Poland (1945–70) as Perceived by the Authorities and the Society
    Autorzy:
    Jarosz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/601571.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    protection of (natural) environment
    ecology in (post-war) communist Poland (the People’s Republic of Poland)
    communism vs. ecology
    contamination of waters
    pollution of the air
    Opis:
    The period 1945–70 saw a change in the approach to environmental contamination on the part of Polish authorities and the society. Before 1956, the imposed model of economic modernisation, which imitated and reproduced the Soviet patterns, glaringly contradicted the requirements of ecology. In the aftermath of the political turn of 1956, protection of waters and air against pollution finally became a matter of debate involving the authorities and the society. Basic legal solutions in this respect, meant to protect the environment against degradation, were adopted in the 1960s. The legislators generally followed the arguments and reasons behind the period’s industrial policy, with the resulting limited efficiency of the legal acts adopted. In any case, between 1956 and 1970 awareness emerged in the society with respect to threats to the environment. This is attested by the letters sent to the authorities whose authors, individuals and groups, criticised the developments of industrial modernisation – owing, primarily, to its detrimental impact on their health.
    Źródło:
    Acta Poloniae Historica; 2017, 115
    0001-6829
    Pojawia się w:
    Acta Poloniae Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W służbie nauki i Uniwersytetu Autorytet i postawy ludzi Uniwersytetu w czasie komunistycznego totalitaryzmu
    In the service of science and the University The authority and attitudes of the University’s people during the communist totalitarian period
    Autorzy:
    Drogoń, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/782641.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    University of Silesia
    Adam Lityński
    authorities
    surveillance
    Security Service
    historical commission
    Solidarity
    Opis:
    The image of the University of Silesia (UŚ) has been presented in various ways. The basic problem, which makes it possible to understand many mechanisms taking place in universities in the times of totalitarian system domination, boils down to the evaluation of the authority of the people of the University, without which the essence of universitas does not exist. In 1981, the construction of opposition structures and the possibility of effective action to eliminate various abnormalities, especially when it came to systemic solutions, proved impossible. After the institutional collapse of the totalitarian system, attempts were made to settle accounts, which often met with resistance from academic circles. At the University of Silesia, at the request of the company branch of the Solidarity Trade Union, no sooner than in April 2007 did the Senate of the University of Silesia pass a resolution to establish a Historical Commission, which was to analyse the attitudes of the University’s people in the past on the basis of the documents of the Institute of National Remembrance and the University Archives. An opportunity arose to objectively examine not only the history of the institution, but also the attitudes of its employees. The aim was to indicate not only negative examples of behaviour which were supposed to imply a violation of the principles of academic ethics, especially in the context arising from vetting statements, but also heroic attitudes of the employees of the University of Silesia in the years 1968—1990. The Commission’s reports were made public, either in the form of information about the works or in their entirety by the “Gazeta Uniwersytecka” daily. One of the most active members of the works of the Historical Committee of the University of Silesia Senate was its first Chairman — prof. zw. dr hab. Adam Lityński.
    Źródło:
    Z Dziejów Prawa; 2019, 12; 875-893
    1898-6986
    2353-9879
    Pojawia się w:
    Z Dziejów Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władze Związku Sowieckiego wobec katastrofy czarnobylskiej
    The Authorities of the Soviet Union towards the Chernobyl Disaster
    Autorzy:
    Dworaczek, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/653878.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Chernobyl
    Chernobyl disaster
    Central Committee of the Soviet Communist Party
    Mikhail Gorbachev
    nuclear power plants
    Czarnobyl
    katastrofa w Czarnobylu
    Komitet Centralny Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego (KC KPZS)
    Michaił Gorbaczow
    elektrownie atomowe
    Opis:
    Artykuł opisuje działania władz sowieckich w pierwszych kilkunastu dniach po katastrofie czarnobylskiej. Poruszona została w nim kwestia likwidacji skutków awarii, ochrony ludności przed promieniowaniem oraz polityka informacyjna w kraju i za granicą. Zawiera też próbę odpowiedzi na pytanie, gdzie popełniono błędy i z czego one wynikały.
    The article describes the actions of the Soviet authorities undertaken throughout the first fortnight after the Chernobyl disaster. It addresses the questions of the liquidation of the disaster’s consequences, protection of people against radiation exposure, and information policy both in the country and abroad. It also attempts to answer the question where the mistakes were made and from what they resulted.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2020, 55, 1; 155-176
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz Kościoła katolickiego w prasie jugosłowiańskiej w okresie dążenia władz jugosłowiańskich do zerwania relacji ze Stolicą Apostolską (1952)
    The Image of the Catholic church in the Yugoslav press in the period of Yugoslav authorities’ efforts to break the relations with the Holy See (1952)
    Autorzy:
    Wawryszuk, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2043568.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    state-church relations
    communism
    religion
    Yugoslavia
    press
    communist repressions
    relacje państwo-kościół
    komunizm
    religia
    Jugosławia
    prasa
    represje komunistyczne
    Opis:
    Artykuł przedstawia kampanię prasy jugosłowiańskiej, skierowaną przeciwko Kościołowi katolickiemu. Jej początek jest datowany na połowe stycznia 1952 roku, gdy podczas posiedzenia Komitetu Wykonawczego (Politbiura) KC Komunistycznej Partii Jugosławii, Josip Broz Tito zadecydował o zerwaniu stosunków dyplomatycznych ze Stolicą Apostolską. Główny nacisk kampanii prasowej został skierowany na Chorwację i Słowenię, gdzie katolicy stanowili większość. Gazety przedstawiały Kościół katolicki jako siłę antyjugosłowiańską i ukazywały hierarchów, na czele z chorwackim biskupem Alojzije Stepincem, jako kolaborantów reżimów faszystowskich z czasów II wojny światowej. Unikano jednak atakowania duchownych niższej rangi, chcąc przyciągnąć ich do stowarzyszeń, które współpracowały z władzami.
    The aim of the article is to analyse the actions taken by the Yugoslav press against the Catholic Church. The beginning of this campaign may be dated from the middle of January 1952. During the meeting of the Executive Bureau of the Central Committee of the Communist Party of Yugoslavia, Josip Broz Tito decided the break diplomatic relations with the Holy See. The press campaign focused mostly on Croatia and Slovenia, the republics with the majority of the Catholic population. The Catholic church was presented as an anti-Yugoslav factor, and the Yugoslav Catholic hierarchy and its leaders, including a head of the church, Croatian bishop Alojzije Stepinac were accused of being  collaborators of the fascist regimes from the war period. On the other hand, the press avoided attacks on lower rank priests, hoping to convince them to join the pro-government associations.
    Źródło:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 2; 99-116
    0239-4278
    2450-3177
    Pojawia się w:
    Balcanica Posnaniensia Acta et studia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Roszczenia majątkowe osób poszkodowanych działaniami komunistycznego państwa polskiego i sposób ich zaspokajania w okresie "odwilży" (1955-1957). Zarys problematyki
    Property claims of the persons affected by the actions of the Polish communist state and the way of the enforcment in the the period of Polish thaw (1955-1957) - outline of the issues
    Autorzy:
    Kutkowski, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/478376.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    roszczenia majątkowe akty władzy organów państwa Ministerstwo Sprawiedliwości Generalna Prokuratura amnestia rehabilitacje
    property claims acts of state authorities the Ministry of Justice the General Prosecutor's Office amnesty rehabilitations
    Opis:
    Artykułu jest próbą przybliżenia problemu odszkodowań wypłacanych w latach „odwilży” ofiarom komunistycznego bezprawia. Tematyka ta należała do najistotniejszych w omawianym okresie i wiązała się ściśle z bezprecedensową w historii krajów komunistycznych falą rozliczeń, które w części spośród nich, przede wszystkim w ZSRR i w Polsce, rozpoczęły się po śmierci Stalina i kulminowały w latach 1956-1957 r. Autor dowodzi, że pierwsze rekompensaty byli więźniowie otrzymali już po ujawnieniu rewelacji Józefa Światły na przełomie 1954/1955 r. Ich beneficjentami stały się wówczas przede wszystkim ofiary czystek w szeregach partii komunistycznej i Ludowego Wojska Polskiego, a organizacją pomocy zajęły się instytucje oparte na strukturach Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej: Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej i Wydziału Administracyjnego KC PZPR. Sytuacja ta zmieniła się radykalnie po XX Zjeździe KPZR i – zwłaszcza – po dojściu do władzy Władysława Gomułki. W listopadzie 1956 r. Sejm PRL uchwalił ustawę o odpowiedzialności państwa za szkody wywołane przez funkcjonariuszów państwa, która coraz liczniejszemu gronu osób rehabilitowanych pozwalała na stosunkowo skuteczne działania rewindykacyjne. W połowie 1957 r. Ministerstwo Finansów szacowało, że wnioski o odszkodowania sięgają już ok. 210 mln zł. Zaskoczona takim obrotem sprawy ekipa Władysława Gomułki bardzo szybko podjęła działania mające przynieść ograniczenie skutków ustawy, a Sąd Najwyższy w naprędce przyjętych wytycznych wymiaru sprawiedliwości uznał, że przy zasądzaniu odszkodowań należy uwzględniać „nie tylko okoliczności przemawiające na rzecz poszkodowanego”, ale i sytuację finansową państwa. Przedstawiony przez autora opis jest tylko bardzo wstępnym zarysowaniem problemu. Wymaga on dalszych badań, i związanej z nimi pogłębionej kwerendy, zwłaszcza w zasobach archiwalnych byłego Ministerstwa Sprawiedliwości, Prokuratury Generalnej, Naczelnej Prokuratury Wojskowej, Sądu Najwyższego, Najwyższego Sądu Wojskowego i resortów gospodarczych PRL.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 28; 353-372
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Społeczna percepcja wyborów w PRL w świetle listów nadesłanych do władz podczas konsultacji projektu nowej ordynacji wyborczej do Sejmu w 1985 roku
    Social Perception of Elections in the Polish People’s Republic in the Light of Letters sent to the Authorities during a Consultation of the Draft of a New Electoral Law to the Sejm in 1985
    Autorzy:
    Siedziako, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950952.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    elections in People’s Poland
    Polish United Workers’ Party
    Polish Sejm
    social perception of the communist regime in Poland
    wybory w PRL
    Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
    Sejm PRL
    percepcja społeczna rządów komunistycznych w Polsce
    Opis:
    The article presents a survey of opinions expressed in the letters sent to the authorities of the Polish People’s Republic during the so-called social consultations of the draft of a new electoral law to the Sejm in 1985. A majority of people wrote critically not only about the project itself but also about the whole electoral system of the Polish People’s Republic. After a comparison of these opinions with other letters known from the period of building of a communist system in Poland, the author puts forward a thesis that in the successive decades of the rule of the Polish Workers’ Party/Polish United Workers’ Party, even if they had voted in universal elections, the Polish people were aware of their window-dressing nature.
    Artykuł prezentuje przegląd opinii, które zawierają listy przesłane władzom PRL podczas tzw. konsultacji społecznych projektu nowej ordynacji wyborczej do Sejmu w 1985 r. Większość nadawców pisała krytycznie nie tylko o samym projekcie, ale także o systemie wyborczym PRL w ogóle. Zestawiając te opinie ze znanymi z innych publikacji listami z okresu budowy w Polsce systemu komunistycznego, autor stawia tezę, iż przez kolejne dziesięciolecia trwania rządów PPR/PZPR Polacy nawet jeśli brali udział w powszechnych głosowaniach, zdawali sobie sprawę z ich fasadowego charakteru.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 4; 181-200
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Piszę w imieniu mieszkańców…”. Życie codzienne w województwie leszczyńskim w świetle listów opublikowanych w „Panoramie Leszczyńskiej” w latach 1980–1989
    “I am writing on behalf of the residents...”. Daily Life in the Province of Leszno in the Letters Published in “Panorama Leszczyńska” 1980–1989
    Autorzy:
    Gendera, Adrian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/46446455.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    kryzys gospodarczy w PRL
    krytyka władz
    handel i system kartkowy
    przestrzeń publiczna
    problemy mieszkaniowe
    „Panorama Leszczyńska”
    economic crisis in communist Poland
    criticism of the party authorities
    trade and the ration card system
    public space
    housing problems
    “Panorama Leszczyńska”
    Opis:
    Celem artykułu jest prezentacja wiodących elementów życia codziennego ludności z terenu województwa leszczyńskiego w latach 1980–1989. Podstawą źródłową są listy czytelników, które opublikowano na łamach wojewódzkiego tygodnika „Panorama Leszczyńska”. Prezentują one tematykę kryzysu gospodarczego (wynikających z niego problemów socjalno- bytowych), stosunku społeczeństwa do władz lokalnych i pracowników handlu. Kreślą także obraz socjalistycznego społeczeństwa, w którym przejawiają się postawy: marnotrawstwa, alkoholizmu, nieszanowania wspólnej własności, niskiego etosu pracy.
    The aim of the article is to present main elements of everyday life of the population living in the territory of the Leszno Voivodeship in 1980–1989. The sources are readers’ letters published in the voivodeship weekly “Panorama Leszczyńska”. They show the economic crisis (in particular the social-living problems appearing as its result), society’s attitude towards local authorities and trade workers. They also draw a picture of the problems of socialist society: waste, alcoholism, disrespect for common property, poor work ethos.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2024, 115; 165-179
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-46 z 46

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies