Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "architektura XVI w." wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Kinsberg House, a place fit for a prince to live in... Grodno Castle in modern times ($16^{th}$ and $18^{th}$ centuries) in the light of historiographic sources and field research
Dom Kinsberg, w którym książę nie powstydziłby się zamieszkać... Zamek Grodno w czasach nowożytnych (XVI–XVIII w.) w świetle źródeł historiograficznych i badań terenowych
Autorzy:
Gryglewska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028639.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
architecture of 16th century
architecture of 17th century
architecture of 18th century
Grodno Castle
von Logau
Silesia
Zagórze Śląskie
architektura XVI w.
architektura XVII w.
architektura XVIII w.
zamek Grodno
Śląsk
Opis:
The subject of the article is the early modern remodeling and extensions of the medieval Grodno Castle (Kinsberg) at the time when it was the seat of the von Logau family, i.e. Matthäus, Kaspar and Georg, in the years 1545-1595, and its subsequent transformations until 1823. Purchased then by Johann Gustav Gottlieb Büsching, the castle was secured and turned into a romantic ruin. The studies were based on the analysis of German historical research, mainly from the $19^{th}$ and the beginning of the $20^{th}$ century, using the sources which were either incomplete or lost in 1945. Historical descriptions of buildings and an attempt at interpreting them were presented. Preserved iconographic materials and the field research, which was conducted in the years 2019-2021 by a team of scientists from the Department of History of Architecture, Art and Technology of Wrocław University of Science and Technology, were also taken into consideration. The aim of the article was to present the architecture of the castle in its heyday. The discussed early modern phase of its remodeling turned out to be a consistently implemented and completed concept of rebuilding the late-gothic castle from the beginning of the $16^{th}$ century into an elegant Renaissance residence which consisted of a three-winged body of the upper castle closed with a curtain wall, crowned with a high roof surrounded by an attic, with an internal courtyard and a tower; then the middle castle, outer bailey and lower castle. In terms of the quality of architecture and its design, Grodno Castle could compete with Silesian princely residences at the end of the $16^{th}$ century.
Tematem artykułu są nowożytne przebudowy i rozbudowy średniowiecznego zamku Grodno (Kinsberg) w czasach, gdy był siedzibą rodziny von Logau, Matthäusa, Kaspara i Georga, w latach 1545-1595, oraz jego późniejsze przemiany – do 1823 r. Zakupiony wówczas przez Johanna Gustava Gottlieba Büschinga zamek został zabezpieczony i przekształcony w romantyczną ruinę. Studia zostały oparte na analizie niemieckich opracowań historycznych, przede wszystkim z XIX i początku XX w., wykorzystujących obecnie niekompletne lub zaginione w 1945 r. źródła. Zaprezentowano historyczne opisy budowli oraz próbę ich interpretacji z uwzględnieniem zachowanych materiałów ikonograficznych oraz badań terenowych, prowadzonych w latach 2019-2021 przez zespół naukowców z Katedry Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej. Celem artykułu było przedstawienie architektury zamku w okresie jego największej świetności. Omówiona nowożytna faza jego przebudowy okazała się konsekwentnie realizowaną i skończoną koncepcją przebudowy późnogotyckiego zamku z początku XVI w. w wytworną renesansową rezydencję, składającą się z trójskrzydłowej bryły zamku górnego zamkniętej ścianą kurtynową, zwieńczonej wysokim dachem otoczonym attyką, z wewnętrznym dziedzińcem, wieżą i przedbramiem; średniego zamku, międzymurza i dolnego zamku. Pod względem jakości architektury i jej wystroju zamek Grodno mógł w końcu XVI w. rywalizować ze śląskimi rezydencjami książęcymi.
Źródło:
Architectus; 2021, 4 (68); 49-62
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ fundacji papieskich na polską architekturę początku XVI wieku. Watykański kontekst mauzoleum prymasa Jana Łaskiego
Influence of Papal Foundations on Polish Architecture in Early 16th Century. The Vatican Context of the Mausoleum of Primate Jan Łaski
Autorzy:
Gryglewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791411.pdf
Data publikacji:
2020-12-22
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia architektury
sztuka polska
architektura sakralna XVI w.
renesans
history of architecture
Polish art
church architecture 16th century
Renaissance
Opis:
Przedmiotem omówienia jest kaplica św. Stanisława, wzniesiona w pobliżu katedry gnieźnieńskiej z inicjatywy prymasa Jana Łaskiego między 1518 a 1523 r. (rozebrana w końcu XVIII w.). Fundacja tego centralnego, wolnostojącego mauzoleum zajmuje ważne miejsce w historii początków sztuki renesansowej w Polsce. Jej realizacja przebiegała równolegle z budową kaplicy – mauzoleum króla Zygmunta Starego na Wawelu. Arcybiskup Jan Łaski był zaangażowany w sprowadzenie do Polski Bartłomieja Berrecciego – projektanta królewskiej kaplicy, być może zaangażowanego również w projekcie gnieźnieńskim. Niewątpliwie wpływ na fundację Łaskiego miał jego pobyt w Rzymie w latach 1513-1515. Arcybiskup otrzymał wtedy zgodę na zebranie ziemi z rzymskiej nekropolii Campo Santo i prawo uświęcenia nią cmentarza przy katedrze w Gnieźnie. Z koncepcją mauzoleum wiązała się też zamówiona na Węgrzech w pracowni Jana Florentczyka płyta nagrobna. Na podstawie zachowanej linii fundamentów można wyróżnić wiele istotnych cech tej budowli. Dysponowała ona układem centralnym. Trzon miał formę cylindra, najprawdopodobniej przesklepionego kopułą. Trzy półkoliste apsydy tworzyły czytelny trichonchos. Od południa znajdowało się wejście do kaplicy. Nie mniej istotna był lokalizacja mauzoleum, usytuowanego między katedrą a kolegiatą św. Jerzego. Na tej samej osi znajdowała się pierwotna lokalizacja grobu św. Wojciecha. Podjęte w Gnieźnie rozwiązania mogły mieć źródła w rzymskim ośrodku artystycznym. Tkwią one w szeregu projektów i koncepcji pojawiających się wokół fundacji Juliusza II, renowacji bazyliki św. Piotra i koncepcji mauzoleum papieskiego. Miały one związek z twórczością Donato Bramantego i Giuliana da Sangallo. Watykańskie projekty architektoniczne były formułowane w kontekście wyjątkowego, historycznego znaczenia miejsca pochówku św. Piotra. Podobny, starożytny kontekst pojawiał się w Gnieźnie, miejscu związanym z początkami chrześcijaństwa w Polsce.
The analysis is devoted to the St. Stanislaus chapel erected near Gniezno Cathedral on the initiative of Primate Jan Łaski between 1518 and 1523 (pulled down in the late 18th century). Foundation of this central, free-standing mausoleum plays an important role in the history of the beginnings of Renaissance art in Poland. Its realisation took place simultaneously with construction of the chapel: the mausoleum of King Sigismund I the Old at Wawel. Archbishop Jan Łaski was involved in bringing to Poland Bartolommeo Berrecci, a designer of the royal chapel, who perhaps also participated in preparing the Gniezno design. Undoubtedly, the Łaski foundation was influenced by his stay in Rome in 1513-1515, when the Archbishop was permitted to take some soil from the Roman necropolis of Campo Samo and use it to sanctify the cemetery at Gniezno Cathedral. The concept of the mausoleum was also connected with the tombstones ordered in Hungary in Giovanni Fiorentino studio. On the basis of the preserved line of foundations, we can distinguish a number of important features of the building. It had a central layout. The core part took the form of a cylinder, most probably vaulted by the dome. Three semi-circular apses formed a elear triconch. From the south there was an entrance to the chapel. No less important was location of the mausoleum, situated between the cathedral and St George’s a collegiate church. On the same axis was the original location of the tomb of St. Adalbert. The solutions applied in Gniezno may have had their sources in a Roman art centre. They were used in a sedes of projects and concepts appearing around the Julius II foundation, renovation of St. Peter’s Basilica and the concept of the papai mausoleum. They were related to the work of Donato Bramante and Giuliano da Sangallo. The Vatican architectural designs were formulated in the context of unique historical signifi of St. Peter’s burial place. A similar, ancient context appeared in Gniezno, a place associated with the beginnings of Christianity in Poland.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 4 Special Issue; 109-138
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Protestancka architektura kościelna XVI–XVIII wieku w Polsce i krajach sąsiednich
Protestant Church architecture in Poland and in neighbouring countries from the 16th to the 18th centuries
Autorzy:
Harasimowicz, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082176.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Opis:
The subject of this paper is Protestant church architecture in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the early modern era, within Poland’s present-day borders. This includes lands which belonged to Poland before the Partitions and those granted in 1945 by the decision of the Potsdam Conference of three great powers (Mazury, New Marchia, Western Pomerania, and Silesia). In all the lands between the rivers Oder and Bug, which were affected by the Reformation, especially where the Evangelical National Churches (Mazury, New March, West Pomerania) were built, the concept of church founders “meriting” Eternal Salvation was gradually disappearing. According to the recommendations of Martin Luther, all the churches that were not used for preaching the word of God, especially monastic and pilgrim churches, could be used for secular purposes or even dismantled. Only parish and castle churches were deemed acceptable, as they were serving the communities assigned to them. Wherever the Reformation supporters succeeded in taking over the medieval parish churches, far-reaching changes were made to their furnishings with time. Medieval altars were usually left in their original place, although some underwent Renaissance “modernising”, as in St. Nicholas Church in Brzeg (1572). New additions were in general the pulpits and the baptismal fonts, which together with the altar made the so-called liturgical triad, visible from anywhere in the church. In order to improve the visibility of the main liturgical acts, the emporas or galleries were introduced in the church interiors, forming an arrangement similar to the letter “L” or “U”. The elevation within the church space was created for the distinguished representatives of the widely understood establishment – the princely and noble patrons, mayors, councillors and aldermen. They were seated on special benches or in loges/boxes, usually highly impressive and ornamental pieces of furniture. From the mid-16th century, many churches in towns and country began to show signs of a new style: the Renaissance portals and gables, and the “Italian” tented roofs. The outer walls of the brick churches began to be plastered, and even made using the technique of sgraffito, in imitation of stone cutting. This was supposed to give churches a more “noble” look. Totally new places of worship were built wherever Evangelicals could not take possession of the local parish church, or where they had to return the church to the Catholics by court order or as a result of royal intervention. In the area of Lesser Poland (Malopolska), the noble followers of Calvinism and Arianism developed a rather dynamic church building, erecting structures of such high rank as the Calvinist church in Oks near Jędrzejów based on the horizontal plan of the Greek cross. In the area of Greater Poland (Wielkopolska) and Royal Prussia, Lutheran municipalities were often forced to hastily reuse various secular buildings such as private houses, baths, town halls and granaries. The most famous example of such a structure is the “Kripplein Christi” in Wschow, built in 1604 over a short period of time near the city walls, and using its gate tower as bell tower. A good occasion for the construction of new Evangelical churches, mainly Lutheran ones, were human resettlements conducted in the 16th and 18th centuries in the swampy areas of the Polish-Brandenburg borderland, near Trzcianka and Wielen, as well as in rural areas surrounding the three major towns of Royal Prussia – Gdańsk, Toruń and Elbląg. As part of these movements, not only voluntary settlers from the Netherlands and North Germany came to Poland, but also religious refugees, especially the Mennonites, highly praised for their development of Żuławy. A much larger scale of resettlements, however, was due to religious refugees from Bohemia and Silesia, especially in the final phase of the Thirty Years’ War (1635–1648). Thanks to these migrants, the existing towns of the Wielkopolska- Silesian borderlands, including Wschowa and Lesznów, enjoyed considerable growth, but also new centres such as Bojanowo, Rawicz, Szlichtyngowa, Zaborowo and Zduny were established. In each of these towns, inhabited almost entirely by Evangelicals, new churches were immediately built, which over time had acquired, like the Lutheran church of the Holy Cross in Leszno, monumental proportions. Several prominent new churches were also built in the second half of the 17th and early 18th centuries for the Silesian Evangelists who did not flee the country, although they lived in an area of re-catholicisation. According to the provisions of the Peace of Westphalia, the so-called Churches of Peace were established in Glogow, Świdnica and Jawor, which were not part of the existing parish network, then already completely Catholic. Similarly, the six so-called Churches of Grace were built in Silesia (Cieszyn, Jelenia Góra, Kamienna Góra, Kożuchów, Milicz, Żagań), as a result of the Convention of Altranstädt, signed in 1707 by Holy Roman Emperor Joseph I and King Charles XII of Sweden. The new tradition of Protestant church building, independent of the existing parish network was followed by the so-called Friedrichian prayer houses, established in Prussian Silesia since 1742, and the so-called tolerant churches, erected in Austrian Silesia since 1782. Similar status was granted to Lutheran churches in Poznan and Warsaw, built thanks to the concessions granted by King Stanislas Augustus Poniatowski after the restoration of rights to Polish religious dissenters by the Sejm in 1768. Both churches are outstanding works of Polish architecture in the era of early classicism. A separate place in the Protestant church building in the early modern era was occupied by castle chapels and court churches. A few substantial edifices of this type are still preserved in Poland, beginning with the Lutheran castle chapel in Szczecin (1575–1577) representing the “Vitruvian” ideals of the Renaissance. We can also mention the Calvinist castle chapel in Siedlisko near Nowa Sól (1616–1618), which combines with sophistication the modified gothic and mannerist forms, as well as the castle church in Kamieniec Suski (1716–1718), originally also Calvinist, which is one of the best replicas of the famous Huguenot temple from Charenton sur Seine. The Evangelical-Reformed court church in Wroclaw (1746–1750) was of great importance for church building in Silesia. Initially, it offended the local Lutherans with its ostentatious lack of images, but over time it became an inspiration for the most outstanding church buildings of Silesian Classicism, designed by Carl Gotthard Langhans, the Lutheran churches in Dzierżoniów, Rawicz, Syców and Walbrzych. A further development of Protestant church building in the lands belonging to the Polish state has progressed in a fairly uniform manner. Most of these lands after 1815 belonged to the Kingdom of Prussia, which over time was transformed into the German Empire. Church building, controlled by the Berlin headquarters, has undergone a far reaching standardization and homogenization. This fact began to reflect upon the perception of its earlier achievements, which for some critics have ceased to be a title for glory, as a manifestation of excessive individualism and too exuberant imagination. German scholarly research on the history of Protestant church construction in the countries “east of the Elbe” was interrupted by World War II and its consequences, which for the architectural heritage of the Reformation turned out to be particularly tragic. Many churches were destroyed during the war and many have fallen into disrepair as a result of the post-war human migrations and a huge gap in the Evangelical population. The Polish Catholic Church, which had taken over most of the old Evangelical temples, for a long period of time, could not cope with their furnishings. Fortunately, there were some well-informed and educated priests who took care of the Protestant temples. From the late 1960s they were also able to count on the support of the academic community, in particular the Institute of Art History of the University of Wroclaw. This institution has continued to conduct systematic research on Protestant church architecture and art in Silesia, Poland and throughout Europe. This has brought a rich crop of master and doctoral dissertations and many other publications in Poland and abroad.
Źródło:
Rocznik Historii Sztuki; 2017, 42; 63-90
0080-3472
Pojawia się w:
Rocznik Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rywalizacja wyznań w architekturze i sztuce śląskiej czasów nowożytnych.
Autorzy:
Harasimowicz, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560173.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
XVI, XVII wiek na Śląsku
architektura śląska
sztuka śląska
architektura sakralna
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2007, 2(4); 16-25
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gotycka architektura kościoła parafialnego w Dzierżoniowie i jej przekształcenia do połowy XVI w.
The Gothic architecture of the parish church in Dzierżoniów and its changes until the middle of the 16th century
Autorzy:
Legendziewicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/2206430.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
Śląsk
średniowiecze
architektura sakralna
joannici
Dzierżoniów
Silesia
Middle Ages
church architecture
The Knightly Order of the Hospital of St. John of Jerusalem
Opis:
Kościół parafialny pw. św. Jerzego w Dzierżoniowie zaliczany jest do grupy świątyń miejskich powstałych w 2. połowie XIII w. Został on przekazany pod patronat Zakonowi Rycerskiemu Szpitalników św. Jana z Jerozolimy w 1338 r., zatem zdecydowanie później niż inne świątynie na Śląsku (np. w Strzegomiu w 1203 r., w Złotoryi przed 1267 r., w Głubczycach w 1279 r., w Brzegu w 1280 r. czy we Lwówku w 1281 r.). W artykule, w oparciu o wyniki przeprowadzonych badań architektonicznych oraz studia porównawcze podjęto próbę określenia formy pierwotnego kościoła halowego i jego przekształceń w XIV w., obejmujących wieżę oraz ciągi kaplic. Kolejna przebudowa realizowana od początków XV w., a zakończona w 1556 r. w dużym stopniu zatarła pierwotny układ świątyni. W wyniku tych prac powstała nawa główna nakryta sklepieniem sieciowym z chórem zamkniętym wielobocznie oraz trójnawowy korpus bazylikowy.
The parish church St George in Dzierżoniów belongs to a group of city temples dating to the 2nd half of the 13th century. It was passed to the patronage of The Knights Order of the Hospital of St John of Jerusalem, later than other temples in Silesia (eg. in Strzegom in 1203, in Złotoryja before 1267, in Głubczyce in 1279, in Brzeg in 1280 or in Lwówek in 1281). Based on the results of the architectural research and comparative studies we have attempted to determine the form of the original hall church and its transformations in the 14th century which included the tower and a series of chapels. Another reconstruction implemented at the beginning of the 15th century was completed in 1556 and it largely obliterated the original layout of the temple. As a result of these works the main nave was created with a choir with a polygonal enclosure, covered with a network vault and the body of a three-nave basilica.
Źródło:
Dziedzictwo architektoniczne. Rekonstrukcje i badania obiektów zabytkowych; 110-124
9788374939805
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczna architektura kościoła parafialnego w Głubczycach od II połowy XIII do początków XVI wieku
The medieval architecture of the parish church in Głubczyce from the second half of the 13th century to the beginning of the 16th century
Autorzy:
Legendziewicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1195676.pdf
Data publikacji:
2021-01-20
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Architektura
Śląsk
kościół
średniowiecze
joannici
architecture
Silesia
church
the Middle Ages
Hospitallers
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań kościoła parafialnego p.w Narodzenia NMP w Głubczycach. We wstępie przedstawiono analizę źródeł pisanych i ikonograficznych oraz omówiono aktualną literaturę. Na podstawie badań architektonicznych i analizy porównawczej uznano, że pierwszy kościół został prawdopodobnie zbudowany w trzeciej ćwierci XIII wieku i złożony był z prostokątnego dwuprzęsłowego prezbiterium, zakrystii i trójnawowego korpusu bazylikowego z niedokończonym masywem wieżowym. Patronat nad świątynią przekazano Zakonowi Rycerskiego Szpitala Św. Jana w Jerozolimie w 1279 roku.  Prawdopodobnie w pierwszej połowie XIV wieku powiększono prezbiterium, a korpus przekształcono nadając mu układ halowy z portalami zachodnimi i południowymi. Po opuszczeniu świątyni przez joannitów w 1526 roku w 1579 r. wzniesiono wieżę południową, zwieńczoną renesansowym hełmem.
The article presents the results of research on the parish church of Nativity of the Blessed  Virgin Mary in Głubczyce. In the introduction presents a analysis of written and iconographic sources and discusses the current literature on the subject. Based on architectural research and comparative analysis, it was considered that the first church was probably built in the third quarter of the 13th century and consisted of a rectangular two-span presbytery, sacristy and a three-nave basilica body with an unfinished tower massif. It was passed to the patronage ofThe Knights Order of the Hospital of St John of Jerusalem in the 1279. Probably in the first half of the 14th century, the presbytery was enlarged and the body was transformed into a hall layout with western and southern portals. After leaving the temple by the Knights of St. John in 1526, in 1579 the south tower was raised, crowning it with a Renaissance helmet.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 2; 46-59
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku. Część 4. Kościoły w okresie od XIII do połowy XVI w.
Medieval hall churches in Silesia. Part 4. Churches between the 13th and mid 16th c.
Autorzy:
Kozaczewska-Golasz, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366596.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Śląsk
architektura gotycka
kościoły halowe
Silesia
gothic architecture
hall churches
Opis:
Artykuł stanowi posumowanie trzech wcześniejszych publikacji o halowych kościołach wznoszonych na Śląsku w kolejnych stuleciach od XIII do połowy XVI w. Przedstawiono zmiany, jakie zaszły w tym okresie w układach przestrzennych bryły i wnętrza, konstrukcji, systemach sklepiennych. Ukazano także detale architektoniczne, podkreślając wiodące i nowe elementy. Wszystkie istotne etapy w kształtowaniu kościołów, ich wnętrz i detali znalazły odzwierciedlenie w rysunkach i fotografiach.
This article is a summary of three earlier publications about hall churches erected in Silesia from the 13th to the mid 16th c. It presents changes which occurred in this time in spatial designs of the church body, its interior, construction and vaulting systems. It also discusses architectural details emphasising leading and new elements. All essential stages in shaping churches, their interiors and details are presented in drawings and photographs.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 4; 5-30
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiany architektury pałacu w Siestrzechowicach od XVI do końca XX wieku
Architectural transformations to the Siestrzechowice palace from the 16ᵗʰ century to the end of the 20ᵗʰ century
Autorzy:
Legendziewicz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217471.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Śląsk
architektura
rezydencje
renesans
barok
Silesia
architecture
residences
Renaissance
Baroque
Opis:
Artykuł omawia wyniki badań architektonicznych pałacu w Siestrzechowicach koło Nysy. Na wstępie przedstawiono opis obiektu oraz omówiono dotychczasową literaturę. W świetle przeprowadzonych badań budowę pałacu osadzono w latach 1592–94, a jako jego fundatora wskazano Andrzeja von Jerin, sędziego biskupiego. Pierwotne założenie, w typie Palazzo in Fortezza, wzniesiono na prostokątnym plateau o wymiarach około 60 × 90 metrów, wzmocnionym czterema bastionami i otoczonym fosą. Rezydencję zbudowano na rzucie zbliżonym do prostokąta o wymiarach około 32,7 na 37 metrów. Trójskrzydłowe założenie rozplanowano wokół dziedzińca z krużgankiem, ze ścianą parawanową od południa. Elewacje otrzymały regularną kompozycję z fastiowymi opaskami oraz ramową dekoracją sgraffitową, a fasadę podkreślono kostkowym półkolistym portalem z herbami biskupa wrocławskiego i właścicieli. Wnętrza skrzydła północnego założono w układzie dwutraktowym trzypasmowym, a w bocznych jako jednotraktowe. Na osi umieszczono sień, po jej wschodniej stronie izbę z polichromowanym stropem, a po zachodniej dwie duże sklepione sale. W 1609 roku jedną z nich przekształcono w kaplicę, której wnętrze ozdobiono polichromowaną dekoracją obejmującą m.in. herby biskupów Andrzeja von Jerin i Karola Austriackiego oraz kartusze herbowe rodzin szlacheckich związanych z dworem biskupim w Nysie. Pierwsza poważna przebudowa miała miejsce w 1730 roku w związku z przekazaniem pałacu przez księcia biskupa elektora Franciszka Ludwika von Pfalz-Neuburg pod zarząd naczelnego szpitala biskupiego w Nysie. Bryłę wzbogacono o wieżę na osi fasady oraz powiększono o skrzydło południowe pałacu. Zmieniono wystrój elewacji, wprowadzając gładki detal na fakturowanym tle. Kolejny etap przekształceń miał miejsce prawdopodobnie w II połowie XIX wieku, gdy wnętrza skrzydła zachodniego zaadaptowano na gorzelnię, natomiast na dziedzińcu w miejsce krużganków renesansowych wprowadzono nowe, neogotyckie. Po wojnie pałac użytkowany był przez PGR, w 1963 roku zawaliła się wieża. Prace zabezpieczające rozpoczęto w latach 70., rezygnując z odbudowy wieży. Niestety brak właściciela spowodował zawalenie się stropów skrzydła wschodniego. Rozpoczęte w 2010 roku prace, których jednym z etapów były badania architektoniczne, mają na celu uratowanie obiektu i jego rewaloryzację z wydobyciem zatartych historycznych form.
The article presents the results of architectural research on the palace at Siestrzechowice near Nysa. At the beginning a description of the object is presented and the current literature is discussed. In the light of the research carried out, the palace was constructed in the years 1592–94 and it was funded by Andreas von Jerin, a bishop’s judge. The original Palazzo in Fortezza was erected on an about 60/90-metres rectangular plateau, reinforced with four bastions and surrounded by a moat. The residence was built on an about 32.7/ 37-metre rectangle-like plan. The three-winged structure was planned around a galleried courtyard, with a partition wall from the south. The façade received a regular composition with fascia and framed sgraffi to decorations, and the façade was emphasized with a rusticated, semi-circular portal with the coats of arms of the Bishop of Wrocław and the palace owners. The interiors of the north wing were laid out in a two-section three crosswise-section system and it contained side wings as one-section system. Along the axis there is a hallway, on the east side there is a room with a polychrome ceiling, and on the west side there are two large vaulted rooms. In 1609, one of the rooms was transformed into a chapel and its interior was decorated with polychrome decorations including the coats of arms of bishop Andreas von Jenin and Charles of Austria and the coat of arms of noble families associated with the bishop’s court in Nysa. The first major reconstruction took place in 1730, in connection with the transfer of the palace by Bishop Elector Franz Ludwig von Pfalz-Neuburg to the management of the bishop’s main hospital in Nysa. The building was enriched with a tower that was built along the façade axis and the south wing of the palace was added. The design of the façade was changed by introducing a smooth detail on a textured background. The next stage of transformation probably took place in the second half of the 19th century, when the west-wing interior was adapted to a distillery, while in the courtyard new neo-Gothic galleries were introduced in place of the Renaissance ones. After the Second World War the palace was used by a state farm. In 1963 the tower collapsed. Security works began in the 1970s but the tower was not subjected to reconstruction. Unfortunately, the lack of the owner caused the collapse of the ceilings in the east wing. Further works started in 2010 and included an architectural research as one of the stages. They aimed at protecting the object and restoring its valuable historical forms.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2019, 57; 17-29
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane realizacje sakralne architekta i budowniczego jezuickiego Jana Marii Bernardoniego działającego w Polsce w końcu XVI w. i początku XVII w.
Autorzy:
Sobol, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217680.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
fundacja Mikołaja Zebrzydowskiego
wspólnota oo. Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej
Sanktuarium Kalwaryjskie
Bernardoni Jan Maria
obiekt sakralny
architektura sakralna
Nicholas foundation Zebrzydowski
oo community. Bernardine in Kalwaria
sanctuary of Kalwaria
sacral
church architecture
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2005, 18; 58-62
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne kościoły halowe na Śląsku. Część 3. Kościoły z XV – połowy XVI w.
Medieval hall churches in Silesia. Part 3. Churches between the 15th and mid 16th c.
Autorzy:
Kozaczewska-Golasz, H.
Golasz-Szołomicka, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/145810.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Śląsk
architektura gotycka
kościoły halowe
Silesia
gothic architecture
hall churches
Opis:
W okresie od XV w. do około połowy XVI w. na Śląsku (w granicach historycznych) wznoszono kościoły halowe na obszarze od Gubina do Żor. Posiadały one zróżnicowane układy przestrzenne, podziały wnętrz i sklepienia. Wśród 21 kościołów ponad połowę stanowią kościoły z jednonawowym prezbiterium, o niezbyt wysokich korpusach nawowych około 12-14 m, z wyjątkiem kościoła w Żarach o wysokości 19,10 m. Kościoły te przekryte były sklepieniami krzyżowymi, gwiaździstymi i pięciopodporowymi. Tylko w kościołach w Kątach Wrocławskich, Gryfowie Śląskim i w zakrystii we wrocławskim kościele św. Barbary założono sklepienia sieciowe. Żebra sklepień opierają się na wspornikach lub wnikają bezpośrednio w ściany i filary. Artykulację ścian wnętrza pilastrami zastosowano w Żarach i być może w Sycowie. W dziewięciu kościołach halowemu korpusowi odpowiada halowe prezbiterium. W trzech obiektach (Namysłów, Opole, Lwówek Śląski) każdą z naw zakończono po stronie wschodniej wielobokiem, podobnie jak w XIV w. po raz pierwszy na Śląsku uczyniono to w kościele NMP na Piasku we Wrocławiu. Halowe prezbiterium i korpus nadają kościołom znaczną długość. Nakrywano je jednym dachem dwuspadowym oraz dachami wielobocznymi nad częścią wschodnią. Kościół w Bytomiu, po przebudowie w XIX w. uzyskał układ z trójnawowym prezbiterium halowym, jednak pierwotnie posiadał on jednonawowe prezbiterium z wysokimi kaplicami po bokach, a każde wnętrze nakryte było oddzielnym dachem, które kontynuowano nad korpusem. Wnętrza kościołów różnią się rozstawem filarów, artykulacją ścian oraz systemem sklepiennym. Tylko w Namysłowie zachowały się sklepienia z XV w., w Opolu i Bytomiu założono sklepienia sieciowe około połowy XVI w., natomiast w Lwówku Śląskim sklepienia uległy całkowitemu zniszczeniu. W pięciu kościołach z halowymi prezbiteriami wprowadzono nowe rozwiązanie w postaci wielobocznego halowego obejścia, wcześniej niewystępującego na Śląsku. Po raz pierwszy wzniesiono je prawdopodobnie w Szprotawie, potem w Nysie i Gubinie. Kościoły w Górze i Mirsku zamknięto od wschodu wielobocznie, ale układ filarów i arkad międzynawowych dochodzących do ściany wschodniej nie tworzy właściwego obejścia. Kościoły halowe z prezbiterium z obejściem budowano także na niedalekich od Śląska terenach Pomorza Zachodniego i Wielkopolski. Niewątpliwie na kościołach pomorskich z kaplicami między wewnętrznymi przyporami wzorował się twórca kościoła w Gubinie. Jednak strona zewnętrzna kościoła pozostała tradycyjnie „śląska” – z wyraźnymi przyporami. W Wielkopolsce kościoły z halowym obejściem zaczęto budować później niż na Śląsku. „Hale obejściowe” Wielkopolski powstałe po 1450 r. mimo stosowanej nazwy nie miały wykształconego obejścia, sklepienie nawy głównej dochodziło do wschodniego wieloboku. Podobnie rozwiązano część wschodnią w kościele w Górze i Mirsku. Koncepcje halowego obejścia w Polsce wzorowane były na przykładach zachodnich występujących w Niemczech i Austrii. W Czechach kościoły z obejściem halowym zaczęto budować od połowy XV w., a więc później niż w Polsce. W Bytomiu, Nysie, Gubinie i Górze długie wnętrza kościołów zostały przedzielone w połowie poprzeczną ścianą arkadową, która oddziela część kapłańską. W kościołach w Gubinie i Górze wieloboczną część wschodnią otaczają kaplice, połączone na zewnątrz w wielobok ścianą bez rozczłonkowań. We wnętrzach wystąpiła nowa, wzbogacona forma dwu- i trzypoziomowej artykulacji. W Nysie, gdzie kaplice znajdują się tylko wzdłuż ścian podłużnych, po stronie wschodniej pozostawiono nisze okienne sięgające do posadzki, jak w XIV w. w Paczkowie. Obok nowego układu przestrzennego z halowym obejściem ważnym osiągnięciem architektury z XV – poł. XVI w. było wzbogacenie rysunku żeber w sklepieniach gwiaździstych oraz wprowadzenie nowych sklepień sieciowych i kryształowych. Sklepienia sieciowe otrzymały różne układy żeber, w większości w oparciu o sklepienia kolebkowe z lunetami. Najstarszymi sklepieniami sieciowymi na Śląsku były sklepienia o jednorodnej sieci z końca XIV w., a pojawiły się w nawie głównej kościoła św. św. Piotra i Pawła w Legnicy, w prezbiterium kościoła parafialnego w Środzie Śląskiej oraz w kruchcie kolegiaty św. Krzyża we Wrocławiu. W kościołach halowych na Śląsku sklepienia o jednorodnej sieci zastosowano w Górze (zakrystia), Nysie (kaplice) oraz w Gubinie. Od 1. ćw. XV w. w śląskich kościołach halowych zaczęto stosować sklepienia sieciowe w Szprotawie, Gubinie, Gryfowie Śląskim wzorowane na sklepieniu zastosowanym przez P. Parlera w katedrze praskiej (Czechy). Różnią się one proporcjami przęseł kwadratowych i prostokątnych oraz układem sieci żeber. Potrójny układ żeber występował w nawie głównej kościoła w Szprotawie oraz w prezbiterium kościoła w Gubinie. W kościołach w Bytomiu i w Lwówku Śląskim (kruchta płn.) wzniesiono XVI w. sklepienia sieciowe wzorowane na sklepieniu P. Parlera znajdującym się w wieży mostu Karola w Pradze (Czechy). Sklepienia kryształowe założono w kaplicach kościoła w Gubinie oraz pod emporą w katedrze w Opolu. W Gubinie są one na bazie sklepień o jednorodnej sieci, a w Opolu – podobne do gwiaździstych. Na Śląsku pierwsze sklepienia kryształowe powstały prawdopodobnie w prezbiterium kościoła franciszkańskiego w Żaganiu (1486-1495), choć być może wcześniejsze od nich są sklepienia w kaplicach w Gubinie. Kościoły śląskie posiadały wysokie elewacje rozczłonkowane przyporami, między którymi znajdowały się maswerkowe okna. Ściany szczytowe ozdabiano blendami ostrołukowymi lub w formie okien o podziale kratowym. W kościołach późnogotyckich o niewielkiej liczbie detali architektoniczno-rzeźbiarskich ważną rolę odgrywały okna maswerkowe, którym nadawano zróżnicowane kompozycje. Duże okna o trójdzielnych i czterodzielnych maswerkach występują w kościołach w Nysie, Lwówku i Namysłowie. Nowym elementem są łęki półkoliste, zgeometryzowane rybie pęcherze, przedłużone profile laskowania, ucięte za przecięciem profili, dowolne układy krzywolinijne oraz układy sieciowe. Nie przywiązywano natomiast większej wagi do portali – są niewielkie, niezbyt dekoracyjne. Średniowieczni budowniczowie na Śląsku w XV – poł. XVI w. stworzyli własne koncepcje kościołów halowych, wykorzystując różne elementy kościołów zachodnich, a także z dzielnic sąsiednich. Zachowano stosowany w śląskich kościołach halowy układ naw o szerokości zbliżonej do proporcji 1 : 2, tylko w Gubinie szerokość naw bocznych jest większa, ale nie równa nawie głównej, jak czyniono to w wielu kościołach austriackich. Nie wprowadzono na Śląsku filarów cylindrycznych, charakterystycznych dla kościołów europejskich. Wnętrza przekrywano sklepieniami gwiaździstymi o urozmaiconych układach żeber oraz nowymi sklepieniami sieciowymi i kryształowymi. Duże okna maswerkowe stanowią dekoracyjne dopełnienie wysokich i przestronnych wnętrz.
Hall churches were built in Silesia from the beginning of the 13th c. In the 15th c. and until the mid 16th c. 21 hall churches were erected or reconstructed . Most of the reconstructed churches came from the 13th or the beginning of the 14th c. Sometimes it is hard to establish the time and scope of reconstruction, even in situations when the documentation describing construction work have been preserved. Some essential and irreversible changes in churches were made in the 19th and at the beginning of the 20th c. In this period of time churches were not so often described as in the 14th c., H. Lutsch pointed out that transverse blind arcade which shortened the nave appeared in churches, as well as radial chapels around the presbytery, which he defined as the result search for new forms conducted by late medieval constructors. H. Tintelnot noticed that between the 14th c. and the Reformation Silesian Gothic style did not undergo any major changes. Descriptions of churches were included in catalogues of art monuments by: H. Lutsch, S. Kowalski, J. Pilch, in the Catalogue of Art Monuments in Poland. In 1962 there was a session of the Association of Art Historians, it was devoted to late Gothic architecture and art. A. Miłobędzki presented there church types occurring in Poland, pointing out that there was large number of hall churches. In his opinion the construction of the Collegiate Church of Virgin Mary in Poznań with a hall presbytery and a polygonal ambulatory was influenced by Hans von Burghausen’s churches – the Church of Holy Spirit in Landshut (1407-1461) and the choir of the Franciscan church in Salzburg (started before 1408). Unfortunately Silesia was not mentioned in these considerations. M. Zlat emphasised that there was a magnificent solution used in the church in Nysa, which, in his opinion, was covered with the Parler’s net vault. He pointed out that there was break in construction of churches due to the Hussite Wars, after which no notable buildings were erected. M. Kutzner presented Silesian architecture from the 15th and 16th c. from the perspective of its conservative character. He noticed new forms in vault details, window traceries, and interior decorations. Articles written by M. Brykowska, D. Hanulanka and M. Zlat are devoted only to vaults. In the catalogue of Architektura gotycka w Polsce (Gothic Architecture in Poland) the earlier literature, descriptions and church dating. The goal of the work preparing measurement and photographic documentation of churches, architectural and historical research as well as reconstruction of their state from the 15th – mid 16th c. The research encompassed preserved hall churches in historical borders of Silesia. Research results were the basis for a comparative analysis of projections, spatial designs, architectural and sculptural details presented in this article. The allowed to date some churches more precisely.
Źródło:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2013, 58, 3; 5-66
0023-5865
Pojawia się w:
Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka fundacyjna podskarbich koronnych w XVI i XVII wieku. Analiza wybranych przykładów
Fundamentals of the Crown Treasmodlnury’s foundation policy at the end of the 16th and beginning of the 17th century. Initial characterization attempt based on selected examples
Autorzy:
Gryglewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519222.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Historia polityczna Polski
podskarbi koronny
architektura rezydencjonalna
architektura sakralna
XVI wiek
XVII wiek
Daniłłowicze – ród
Ligęzowie – ród
Polish political history
Crown Treasurer
residential architecture
sacral architecture
16th century
17th century
Daniłłowicz – family
Ligęza – family
Opis:
W systemie rządów dawnej Rzeczypospolitej podskarbi koronny był jednym z najważniejszych centralnych urzędów ministerialnych. Dostojnicy piastujący tę funkcję sprawowali pieczę nad dochodami i wydatkami państwa, odpowiadając bezpośrednio przed sejmem. Niewątpliwie osiągnięcie tej godności stanowiło wyjątkową nobilitację dla przedstawicieli poszczególnych rodów dawnej Polski. W tekście, analizującym wybrane ścieżki kariery podskarbich z przełomu XVI i XVII w., zostały poruszone dwa pytania. Po pierwsze, czy i w jaki sposób objęty urząd przekładał się na politykę fundacyjną? Drugie zagadnienie dotyczy specyfiki tytułowej godności i jej potencjalnego wpływu na działania fundacyjne i umocnienie rodu. Niniejszy tekst jest próbą zestawienia i porównania wybranych postaci podskarbich koronnych działających w czasach Zygmunta III i Władysława IV. W tym okresie funkcję tę sprawowali m.in. przedstawiciele Firlejów, Warszyckich, Ligezów i Daniłłowiczów. Zaproponowana metoda analizy dotyczy dwóch płaszczyzn aktywności dostojników. Z jednej strony przybliża ich ścieżki kariery, z drugiej zaś zestawia je z działalnością fundacyjną, głównie na polu architektonicznym. Ważnym czynnikiem charakteryzującym ten urząd było uposażenie dostojnika dobrami królewskimi, które w niezbędny sposób zabezpieczało jego zadania finansowe. Taka sytuacja dotyczyła zasobnego Jana Firleja. W innych przypadkach uposażenie królewskie wyprzedzało awans na urząd. Wyjątkową pozycją w tym zakresie dysponowali Daniłłowicze. Pojawienie się urzędu podskarbiowskiego w dziejach rodu z jednej strony mogło być oznaką osiągniętej pozycji, w innych przypadkach dopiero przyspieszało ten awans. Materialną oznaką budowanej pozycji były fundacje architektoniczne – rezydencjonalne lub sakralne. Nie ulega wątpliwości, że każda z przeanalizowanych postaci w czytelny sposób aktywizowała swoje działania fundacyjne w okresie sprawowania urzędu. Topograficznie koncentrując swoją uwagę na dobrach rodowych, ale również starając się zachować związek z dworem i administrowanymi królewszyznami. Innym, intersującym uzupełnieniem możliwości, jakie dawał urząd podskarbiego, było prawo umieszczania na emisji monet herbu rodowego.
In the system of rule of the former Polish-Lithuanian Commonwealth, the Crown Treasurer was one of the most important central ministerial offices. The dignitaries holding this function were in charge of the state’s incomes and expenses, reporting directly to the Seym. Undoubtedly, the achievement of such dignity was an exceptional ennoblement for representatives of individual families of old Poland. In the text analyzing selected career paths of the treasurers from the turn of the 16th and 17th centuries, two questions were raised. First, whether and how the office translated into the foundation policy? The second issue concerns the specificity of the said dignity and its potential impact on the founding activities and strengthening the family. This text is an attempt to compile and compare selected figures of the Crown Treasury from the times of Sigismund III and Władysław IV. During this period, the office was held by, inter alia, representatives of the Firlej, Warszycki, Ligęz and Daniłłowicz families. The proposed method of analysis concerns two levels of activity of dignitaries. On the one hand, it focuses on their career paths, and on the other hand, it compares them with the foundation’s activities, mainly in the field of architecture. An important factor characterizing this office was the emolument of the dignitary with royal goods, which indispensably secured his financial tasks. This was the case with wealthy Jan Firlej. In other cases, the royal salary preceded promotion to office. Daniłłowicze had a unique position in this respect. The appearance of the Treasury Office in the history of the family on the one hand could be a sign of the position achieved, in other cases it only accelerated such promotion. Architectural foundations – residential or religious – were a material sign of building of one’s position. There is no doubt that each of the characters analyzed clearly activated their foundation activities during their term of office. Topographically focusing his attention on the family goods, but also trying to maintain a connection with the court and the administered royal lands. Another, interesting supplement to the possibilities offered by the office of treasurer was the right to place the family coat of arms on coins.
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2022, 9; 79-100
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Układ przestrzenny i funkcje wnętrz renesansowego zamku baliwów joannickich w Słońsku
Spatial arrangement and functions of the interiors of the Renaissance Bailiffs’ castle in Słońsk
Autorzy:
Wroński, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206973.pdf
Data publikacji:
2022-12
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
history of architecture
castelology
residential architecture
16th–17th century
Brandenburg
Western Pomerania
historia architektury
kasteologia
architektura rezydencjonalna
XVI-XVII wiek
Brandenburgia
Pomorze Zachodnie
Opis:
The article examines the spatial and functional arrangement of the Renaissance phase of the castle of the Order of St John in Słońsk based on written sources and iconography from the mid-16th century to the mid-17th century.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2022, 18; 145-184
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parameters of castle fortifications on the territory of the western regions of Ukraine of the middle of the 16th - beginning of the 18th centuries
Parametry umocnień zamkowych w połowie XVI – na początku XVIII wieku na terenie zachodnich obwodów Ukrainy
Autorzy:
Okonchenko, Olha
Okonchenko, Ihor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034201.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
bastion
castle
fortifications
military architecture
tower
architektura obronna
basteja
baszta
fortyfikacja
zamek
Opis:
A comparative typological and metrological analysis of defensive structures of 53 castles in the western regions of Ukraine is carried out. Fortification lines of castles are classified, based on the division of fortresses by their dimensions, proposed in the treatise on fortification in 1659 by J. Naronovich-Naronsky. The reasons for the functioning of castle fortifications with different levels of defense in one period are explained.
Przeprowadzono porównawczą analizę typologiczną i metrologiczną umocnień obronnych pięćdziesięciu trzech zamków zlokalizowanych na terenie zachodnich obwodów Ukrainy. Sklasyfikowano linie umocnień zamkowych w oparciu o podział twierdz pod względem rozmiaru, zaproponowany w traktacie o fortyfikacjach 1659 roku przez Naronowicza-Narońskiego. Uzasadniono przyczyny funkcjonowania w tym samym okresie umocnień zamkowych o różnym poziomie obronności.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2021, 47; 213-226
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamek w Trembowli w świetle inwentarzy z lat 1550 i 1551
The Terebovlia castle in the light of inventories from 1550 and 1551
Autorzy:
Grabarczyk, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46176837.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Trembowla
Polska
Ukraina
zamek
architektura
uzbrojenie
lustracje
XVI wiek
Terebovlia
Polska
Ukraine
castle
architecture
weapons
inventories
16th century
Opis:
Artykuł dotyczy zamku w Trembowli (obecnie Ukraina) po przebudowie, jaką przeszedł w latach trzydziestych XVI w. z inicjatywy starosty Andrzeja Tęczyńskiego. Dotychczas znany był opis tej twierdzy zawarty w inwentarzu starostwa trembowelskiego z 1551 r.  W zbiorach Biblioteki Narodowej znajduje się jeszcze jeden, niewykorzystany dotąd przez badaczy inwentarz, sporządzony w 1550 r. Zawiera on więcej szczegółowych informacji na temat budowli, co pozwala odtworzyć rozmieszczenie budynków w obrębie murów obronnych oraz znajdujących się w nich pomieszczeń. Pisarz uwzględnił również wyposażenie zamkowych izb i pomieszczeń gospodarczych, a także opis zgromadzonych zapasów żywności. Zanotowano też informacje o przechowywanym na zamku uzbrojeniu. Zestawienie obu inwentarzy pozwala stwierdzić, że zamek w połowie XVI w. znajdował się w złym stanie. Wyraźnej poprawie uległo w 1551 r. zaopatrzenie w broń. Do artykułu dołączono aneks zawierający inwentarz zamku z 1550 r.
The article concerns the castle in Terebovlia (now Ukraine) after the reconstruction it underwent in the 1530s on the initiative of ‘starosta’ (capitaneus) Andrzej Tęczyński. Until now, the description of this fortress has been known from the inventory of the Terebovlia eledrship (capitaneatum) from 1551. The collection of the National Library in Warsaw includes another inventory, drawn up in 1550, which has not been used by researchers so far. It contains more detailed information about the building, which allows to tell how the buildings within the defensive walls and the rooms within them were constructed. The writer also described the equipment of the castle chambers and utility rooms, as well as the accumulated food supplies. It also contains information about the weapons stored in the castle. Comparison of information from both inventories shows that the castle in the mid-16th century was in poor condition. The supply of weapons was clearly improved in 1551. The article is accompanied by an annex containing the inventory of the castle from 1550.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 45-67
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies