Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "a linguistic worldview" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 34
Tytuł:
Obrazy „swoich” i „obcych” w polskich piosenkach dziecięcych: między sentymentalnym polonocentryzmem a postawą homo europeaus
The images of the ‘fellow countrymen’ and the ‘strangers’ in Polish children’s songs: between the sentimental polonocentrism and the ‘homo europeus’ attitude
Autorzy:
Pilecka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43096402.pdf
Data publikacji:
2024-01-22
Wydawca:
Akademia Ateneum w Gdańsku
Tematy:
piosenka dziecięca
językowy obraz świata
postawa patriotyczna
obraz Innego
a children’s song
a linguistic worldview
a patriotic attitude
a picture of the Other
Opis:
W artykule omówiono obraz postawy patriotycznej, a także sposoby prezentowania przedstawicieli kultur innych niż polska wyłaniające się ze współczesnych piosenek dziecięcych. W wyniku jakościowej analizy tekstów i nagrań autorka zrekonstruowała modele patriotyzmu, które są promowane przez utwory adresowane do najmłodszych, a zwłaszcza tzw. „patriotyzm symboliczny”, ukierunkowany jedynie na rozbudzanie emocjonalnego przywiązania do ojczyzny, a nie na faktyczne zaangażowanie w pracę na jej rzecz. Z zaprezentowanych badań wynika również, że tylko nieliczne piosenki dziecięce propagują postawę inkluzywną wobec reprezentantów innych narodowości, zaś zawarta w piosenkach wiedza na ich temat często odzwierciedla krzywdzące stereotypy.
The article discusses the image of the patriotic attitude, as well as the ways of presenting the representatives of various cultures emerging from contemporary Polish children’s songs. As a result of the qualitative analysis of the texts and recordings, the author reconstructed the models of patriotism promoted by the songs addressed to children, especially the so called “symbolic patriotism”, aimed only at awakening emotional attachment to the motherland, and not at actual commitment to work for its benefit. The presented research also shows that only a few children’s songs promote an inclusive attitude towards foreigners, and the information about them contained in the songs often reflects harmful stereotypes.
Źródło:
Studia i Badania Naukowe Ateneum; 2023, 1, 1; 45-62
2657-4209
Pojawia się w:
Studia i Badania Naukowe Ateneum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porównanie symboliki wierzby i lilii w chińskiej i polskiej kulturze na tle teorii językowego obrazu świata
Comparison of the symbolism of the willow and the lily in Chinese and Polish cultures in the context of the theory of a linguistic worldview
Autorzy:
Zou, Jiahao
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340109.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Opis:
The article introduces the symbolism of the willow and the lily, which have played an important role in the lives of Chinese and Poles over many years. The research issue of this article is the question: What are the differences and similarities in terms of willow and lily symbolism in Chinese and Polish culture? The article is based on an analysis of literature. It aims to indicate the symbolism of the willow and the lily and to find the roots of their differences and similarities in Chinese and Polish cultures. The first part of the article is devoted to the theory of a linguistic worldview, which is the theoretical basis of the research. The second part of the article focuses on the most important and widespread symbolisms of the willow. The third part presents the most important connotations of the lily in both cultures. I It turns out that there are many similar symbolisms of the willow in Chinese and Polish culture, such as homesickness and vitality, etc. Nevertheless, the willow is an attribute of the noble hermit in Chinese culture, while in Polish culture it symbolizes susceptibility because of its pliancy. There are also many analogies in the associations of the lily in Polish and Chinese cultures, such as purity and holiness. Contrary to appearances, in the two civilizations the differences in lily symbolism are not readily apparent.
Źródło:
Gdańskie Studia Azji Wschodniej; 2023, 23; 84-103
2353-8724
Pojawia się w:
Gdańskie Studia Azji Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On second thoughts. . . Academic self-translation and strategic knowledge transfer as migration across a sea of cultural-linguistic icebergs
Po namyśle… Autoprzekład tekstu naukowego i strategia transferu wiedzy jako przeprawa przez morze kulturowo-językowych gór lodowych
Autorzy:
Gicala, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670924.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
self-translation
academic translation
Agnieszka Gicala
Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym
Translating a Worldview. Linguistic Worldview in Literary Translation
językowy obraz świata
autoprzekład
przekład tekstu naukowego
Opis:
Odwołując się do metafory przeprawy przez niebezpieczne morze, można powiedzieć, że tłumacz własnego tekstu rzeczywiście zapuszcza się na jakieś nieznane wody, meandruje między górami lodowymi źródłowych i docelowych języków, kultur i tradycji pisarstwa akademickiego. Niniejszy artykuł jest zaproszeniem do prześledzenia procesu autoprzekładu na język angielski mojej własnej książki pt. Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym, wydanej po polsku w 2018 roku, a osadzonej tematycznie w (głównie) słowiańskich tradycjach etnolingwistyki i badań nad językowym obrazem świata. Książka ukazała się w języku angielskim w 2021 roku pod tytułem Translating a Worldview. Linguistic Worldview in Literary Translation. Rozważane w artykule aspekty autoprzekładu obejmują pamięć autora tekstu źródłowego (tj. moją własną) dotyczącą procesu pisania oryginału, polski i angielski styl akademicki, odtwarzanie terminologii (w tym kluczowego terminu językowy obraz świata – linguistic worldview/linguistic view of X, czy pojęcie/koncept – concept), sam tytuł monografii jako aspekt rekonstrukcji treści, a także zarządzanie cytatami. Co więcej, proces autoprzekładu okazał się niełatwy, bo wysiłek zrozumienia autora oryginału powiększył się o wymiar zmagania, by zrozumieć samą siebie: własne myśli i intuicje, zapisane jakiś czas temu.
To use the metaphor of a voyage across a rough sea, it can be said that a self-translator does indeed venture into some unknown waters, meandering between the icebergs of the source and target languages, cultures and academic writing traditions. This study is an invitation to trace back the process of self-translation into English of my own book Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w przekładzie artystycznym, published in Polish in 2018, and couched within the (mostly) Slavic traditions of ethnolinguistics and the study of linguistic worldviews. The book appeared in English in 2021 under the title Translating a Worldview. Linguistic Worldview in Literary Translation. The aspects of self-translation considered in the paper include the source-text author’s (i.e. my own) memory of the (original) writing process, the Polish and English academic styles, re-creation of the terminology (including the key terms językowy obraz świata – linguistic worldview/linguistic view of X, or pojęcie/koncept – concept), the title itself as an aspect of content reconstruction, as well as management of quotations. Moreover, the process of self-translation turned out to be no easy task as the effort to understand the original author was doubled by the struggle to understand myself: my own thoughts and intuitions, recorded some time ago.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2023, 35; 131-152
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The speaking subject in Jerzy Bartmiński’s Linguistic Worldview Program: A Cognitive Grammar perspective
Autorzy:
Kardela, Henryk
Kędra-Kardela, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611579.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
linguistic worldview
speaking subject
author
reader meaning negotiation
current discourse space
storyworld possible self
językowy obraz świata
podmiot mówiący
podmiot wewnętrznie zdialogizowany (dialogujący z sobą samym)
negocjowanie znaczeń przez czytelnika
bieżąca przestrzeń dyskursu
możliwe „ja” w tekście literackim
Opis:
The paper examines the concept of the speaking subject, the key term of Jerzy Bartmiński’s Linguistic Worldview Program (LWP), from the point of view of Ronald Langacker’s theory of Cognitive Grammar. We propose to characterize the dynamic, open nature of Bartmiński’s speaking subject in terms of Langacker’s notion of conceptualizer, a hybrid category consisting of the speaker and the hearer, between whom the discursive negotiation of meaning takes place. It is assumed that the model applies to all types of discursive interaction involving all kinds of spoken and written discourse, including literary works.  In order to be able to account for the meaning negotiation process in discourse, we propose to use Ronald Langacker’s theory of the Current Discourse Space (CDS) combined with the Storyworld Possible Self model (SPS) as developed by María-Ángeles Martínez in her analysis of literary texts.
W artykule omawiamy (z punktu widzenia gramatyki kognitywnej Ronalda Langackera) kategorię podmiotu mówiącego -- kluczowego pojęcia w programie rekonstrukcji językowego obrazu świata (JOS) w wersji przedstawionej przez Jerzego Bartmińskiego. Proponujemy, by dynamiczne, otwarte ujęcie podmiotu wewnętrznie dialogującego z sobą samym (w propozycji Bartmińskiego) scharakteryzować w kategoriach langackerowskiego konceptualizatora jako hybrydową kategorię złożoną z nadawcy i odbiorcy, między którymi zachodzi negocjowanie znaczeń w dyskursie. Zakłada się, iż model ten można zastosować do wszystkich typów interakcji dyskursywnych, pisanych i mówionych, w tym dyskursu literackiego. Aby opisać proces negocjowania znaczenia w dyskursie, proponujemy połączenie langackerowskiej koncepcji bieżącej przestrzeni dyskursu (Current Discourse Space, CDS) z modelem możliwego „ja” w świecie literackim (Storyworld Possible Self, SPS) rozwijanym przez Maríę-Ángeles Martínez w jej analizie tekstów literackich.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2019, 31
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O konieczności uwzględniania danych tekstowych w rekonstrukcji językowych obrazów kategorii pojęciowych
Autorzy:
Łozowski, Przemysław
Włodarczyk-Stachurska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611299.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
lexical semantics
language and culture
etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
semantyka leksykalna
język a kultura
Opis:
The study responds to Jerzy Bartminski’s call for using various kinds of data in doing ethnolinguistic research. The authors, thus, champion (i) the necessity of including textual data in reconstructing a linguistic worldview as well as (ii) a culturally-oriented non-systemic lexical semantics. That ethnolinguistic reconstruction cannot be based merely on dictionary-like information is shown by a critical assessment of purely systemic analyses of hussy, pheasant, and maid. It is concluded that textual evidence should be extensively explored and systematically used in cognitive ethnolinguistics as primary, rather than as supplementary data.
Autorzy dowodzą konieczności uwzględnienia danych tekstowych przy rekonstrukcji JOS-u w myśl koncepcji etnolingwistyki kognitywnej Jerzego Bartmińskiego. Na przykładzie trzech kategorii konceptualnych oznaczonych angielskimi leksemami hussy ‘latawica’, pheasant ‘bazant’, i maid ‘pokojówka’, ‘panna’, pokazują na ile i o ile zmienia się językowy obraz świata po uzupełnieniu danych systemowych w postaci definicji słownikowych o znaczenia kontekstowe obecne w wybranych tekstach. Swoje rozważania i analizy umieszczają w szerszym kontekście metodologicznym, tj. sporu o sposób rozumienia i uprawiania semantyki leksykalnej. W tym względzie kontrastują metodologie JOS-u, otwarta na wiele typów danych, w tym danych tekstowych, z taką praktyką badawcza, która programowo zorientowana jest wyłącznie na dane słownikowo-encyklopedyczne.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy językowego obrazu świata w nauczaniu języka francuskiego w kontekście filologicznym
Elements of the Linguistic Worldview in teaching French as a foreign language in the philological context
Autorzy:
Dryjańska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52566844.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Collegium Novum. Polskie Towarzystwo Neofilologiczne
Tematy:
linguistic worldview
lexical competence
semantic competence
teaching French as a foreign language
językowy obraz świata
kompetencja leksykalna
kompetencja semantyczna
nauczanie języka francuskiego jako obcego
Opis:
In teaching French as a foreign language in the philological context, insufficient attention is paid to the development of lexical and semantic competences, especially in relation to culture. The linguistic worldview is an ethnolinguistic concept that integrates many different lexical phenomena such as polysemy, derivation, connotation and word structures in order to show the close relationship between lexis and culture. Showing a word in a complex network of lexical-semantic-compositional relations is a tool with strong didactic potential. The aim of this study is to identify this potential in the context of teaching French vocabulary. We focus on the theoretical background of lexical and semantic competences and on the analysis of the relationship between language, culture and meaning in ethnolinguistic and cognitive terms. The empirical part explores, in a quantitative and qualitative way, the methodology of teaching lexis as it is implemented in French language textbooks. The result of our study shows that this methodology, in terms of the presentation of vocabulary and the number and types of lexical exercises, is not sufficient for learning the real meaning of words. The linguistic worldview is a tool that may meet this challenge.
Źródło:
Neofilolog; 2024, 62/2; 409-426
1429-2173
Pojawia się w:
Neofilolog
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
El problema del género gramatical en la traducción: un estudio comparativo de dos traducciones del Romance de la luna, luna de Federico García Lorca (1928) al polaco
The Problem of Grammatical Gender in Translation: A Comparative Study of Two Polish Translations of Romance de la luna, luna by Federico García Lorca (1928)
Autorzy:
Jamka, Anna
Castellano Martínez, José María
Nalewajko, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1032372.pdf
Data publikacji:
2020-07-09
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
traducción poética
imagen/visión lingüística del mundo
luna
lingüística cognitiva
Federico Garcia Lorca
translation of poetry
linguistic worldview/linguistic picture of the world
cognitive linguistics
Opis:
La luna, el símbolo de la muerte en la poesía lorquiana, en el Romance de la luna, luna se convierte en una mujer encantadora que pretende seducir al niño con fin de raptarlo (Arango 1995: 60). Es una imagen consistente para cada hispanohablante dado el género gramatical femenino de la voz “luna” y el hecho de que en la cultura de habla hispana la muerte es normalmente personificada como mujer (Guthke 1999: 7). No obstante, ¿qué ocurre al traducir el poema a un idioma en el que el equivalente del vocablo “luna” y las asociaciones que provoca vienen a ser de género (gramatical) masculino? El presente trabajo tiene como objetivo estudiar dos traducciones más recientes del romance lorquiano al polaco –Romanca o lunie, lunie de Leszek Engelking (2017) y Romanca o księżycu, księżycu de Jacek Lyszczyna (2017)– haciendo hincapié en el problema del género gramatical en la traducción de la voz “luna”. El punto de partida para la autora será la tesis de que la traducción poética viene a ser una reconstrucción de la visión/imagen lingüística del mundo (językowy obraz świata, linguistic image of the world/worldview) no estándar que, a su vez, surge de la visión/imagen lingüística del mundo estándar, es decir, de la interpretación del mundo común en una lengua y cultura determinadas (Gicala 2018).
In Romance de la luna, luna the moon, a symbol of death in Lorca’s poetry, is portrayed as a charming woman who tries to seduce a boy in order to kidnap him (Arango 1995: 60). Given the feminine grammatical gender of the lexeme luna and the fact that in the Spanish and Latin American culture death is usually personified as a woman (Guthke 1999: 7), such image does not seem strange or unusual to the Spanish speakers. However, what will happen if we translate the poem into a language in which the equivalent of the word luna is of the masculine grammatical gender? The paper aims to examine two most recent Polish translations of García Lorca’s romance – Romanca o lunie, lunie by Leszek Engelking (2017) and Romanca o księżycu, księżycu by Jacek Lyszczyna (2017) – with a particular focus on the problem of grammatical gender in translation of the lexeme luna. The starting point for the author will be a thesis that any literary translation is a reconstruction of a non-standard linguistic picture of the world/linguistic worldview (językowy obraz świata) which, in turn, arises from a standard linguistic worldview embedded in each language, i.e., from the interpretation of the world in given language and culture shared by its speakers (Gicala 2018).
Źródło:
La traducción literaria en el contexto de las lenguas ibéricas; 249-268
9788323542841
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Popularisation of Science as Translation: A Cultural Linguistic Account
Autorzy:
Stadnik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579087.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
conceptual metaphor
knowledge management
linguistic worldview
science popularisation
translation
Opis:
In the paper, we focus on the question of science popularisation as translation. We develop a Cultural Linguistic account of how conceptual metaphors help tailor the abstract conceptual content to the needs of non-experts. Since the issue linking the various topics in our paper is the mind-reality relation, we offer a linguistic analysis of selected conceptual metaphors in Michał Heller’s Philosophy of Chance. We provide insights into the worldview emerging from the author’s narrative about the evolution of the concept of CHANCE.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2017, 60, 3 (123); 37-51
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language as a Mirror of Cultural Stereotypes – an Ethnolinguistic Perspective
Autorzy:
Krawiec, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/973962.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
language
stereotypes
ethnic others
linguistic mirroring of cultural stereotypes
linguistic worldview
Opis:
The article deals with the issue of mirroring stereotypes through language which is presented in this material as an important tool of reflecting opinions, beliefs and judgements about ethnic others. The paper discusses different linguistic means which help to express cultural stereotypes commonly held in societies. On the basis of the opinions, comments and observations of different scholars, the author of the article distinguishes items which are essential for linguistic reproduction of cultural (mental) stereotypes. In his account he demonstrates how closely stereotypes are linked with the linguistic signs in use. Although the paper examines the notion of stereotyping from a linguistic perspective, it also refers to the assumptions of the cognitive and cultural approaches to stereotyping.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2012, XIV/2; 47-58
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lubelska etnolingwistyka kognitywna a anglojęzyczna lingwistyka kulturowa. Wybrane problemy
Autorzy:
Głaz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611635.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Lublin cognitive ethnolinguistics
cultural linguistics in English
Cultural Linguistics
linguistic worldview
translation and reconstruction of linguistic worldview
lubelska etnolingwistyka kognitywna
anglojęzyczna lingwistyka kulturowa
językowy obraz świata
tłumaczenie a rekonstrukcja JOS
Opis:
Basic sources of inspiration in the emergence of Lublin cognitive ethnolinguistics (LCE) include: research on the language of folklore (directly inspired by Maria Renata Mayenowa, indirectly by Roman Jakobson and Piotr Bogatyryev),Russian ethnolinguistics (Nikita Tolstoy) and semiotics (Vyacheslav Ivanow and Vladimir Toporov), 18th- and 19th-c. German thought (Johann Herder, Wilhelm von Humboldt), the American idea, largely deriving from the German context, of linguistic relativity (Franz Boas, Edward Sapir, Benjamin Whorf), plus a major role that has been played by the work of Bronislaw Malinowski and, especially, Anna Wierzbicka. Inspirations from cognitive linguistics have enriched Lublin ethnolinguistics with the cognitive dimension. After several decades of its existence, LCE may plausibly be compared with cultural linguistics as it is practised by authors writing in English, especially with a characteristic model within that tradition known as Cultural Linguistics (capitalised), associated with the names of Gary Palmer or the model’s main advocate, Farzad Sharifian. It is also instructive to consider, in this context, specific issues and challenges that LCE must face, as has been pointed out by Western scholars (not necessarily working under the rubric of Cultural Linguistics). Two such problems are discussed here: the role of translation in the reconstruction of linguistic worldview (raised by James Underhill) and the notion of linguistic worldview as such, as it is understood in LCE and Cultural Linguistics.
Podstawowe źródła i inspiracje w procesie kształtowania się lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej to: badania nad językiem folkloru (bezpośrednio z inspiracji Marii Renaty Mayenowej, pośrednio – Romana Jakobsona i Piotra Bogatyriewa), rosyjska etnolingwistyka (Nikita Tołstoj) i semiotyka (Wiaczesław Iwanow, Władimir Toporow), XVIII- i XiX-wieczna myśl niemiecka (Johann Herder, Wilhelm von Humboldt), wywodząca się niej w dużej mierze amerykańska koncepcja relatywizmu językowego (Franz Boas, Edward Sapir, Benjamin Whorf) oraz kluczowe dla rozwoju prowadzonych w Lublinie badań prace Bronisława Malinowskiego, a zwłaszcza Anny Wierzbickiej. Późniejsze inspiracje językoznawstwem kognitywnym wzbogaciły etnolingwistykę lubelską o ten właśnie wymiar. Po kilkudziesięciu latach istnienia lubelskiej etnolingwistyki autor dokonuje porównania jej dokonań z osiągnięciami anglojęzycznej lingwistyki kulturowej, której szczególny rys, określany jako Cultural Linguistics, wiązany jest z nazwiskami np. Farzada Sharifiana i Gary’ego Palmera. W tym kontekście sygnalizuje też konkretne problemy domagające się rozwiązania w ramach badań nad językiem i kulturą oraz wyzwania, które przed lubelską etnolingwistyką stawiają ich anglojęzyczni koledzy (niekoniecznie związani z Sharifianowską lingwistyką kulturową). W szczególności omawia dwa z nich: problem miejsca i roli tekstów tłumaczonych w programie rekonstrukcji JOS (co podnosił James Underhill) oraz rozumienie samej koncepcji językowego obrazu świata (linguistic worldview) w lubelskiej etnolingwistyce i anglojęzycznej Cultural Linguistics.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad językowym obrazem świata a semantyka filozoficzna: w poszukiwaniu pokrewieństw
Linguistic worldview studies and philosophical semantics: quest for compatibility
Autorzy:
Mirocha, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431125.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
językowy obraz świata
semantyka językoznawcza
semantyka filozoficzna
inferencjalizm semantyczny
linguistic semantics
philosophical semantics
semantic inferentialism
linguistic worldview
Opis:
The goal of the paper is to determine the relation between theoretical presuppositions of linguistic worldview studies (LWS) and heterodox strains of philosophical semantics, as well as the connection with the semantic prerequisites of other schools of text linguistics, in particular corpus linguistics. Semantic consequences of the concept of defining in the LWS are presented. It is claimed that they do not pose great constrains on philosophical semantics (e.g. while the concept of stereotype developed by Hillary Putnam needs to be accepted, semantic externalism does not follow). It is proved that LWS are compatible with the concept of meaning-as-use, particularly with semantic inferentialism, as developed by Robert Brandom and Jaroslav Peregrin. The paper also considers the ontological status of meaning reconstructions proposed in the framework of the LWS, as an answer to critiques originating in more traditionalist or minimalist approaches to semantics. It is demonstrated that similar issues occur in other strains of text linguistics, for instance, in corpus linguistics. However, the paper claims that methodological precision and proper choice of a text corpus guarantee results satisfying from the perspective of empirical linguistics.
Źródło:
Conversatoria Linguistica; 2023, 15; 51-66
1897-1415
Pojawia się w:
Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Coming out” czyli „wychodzenie z szafy”: Analiza porównawcza językowych obrazów świata w prasie brytyjskiej i polskiej
“Coming out” or “wychodzenie z szafy”: A comparative analysis of linguistic worldviews in British and Polish press
Autorzy:
Wyrwa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1192489.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
językowy obraz świata
wymiary językowego obrazu świata
postrzeganie świata
konceptualizacja świata
kulturowa rama mentalna
świat osobisty
perspektywa
linguistic worldview
dimensions of linguistic worldview
world-perceiving
world-conceiving
cultural mindset
personal world
perspective
Opis:
Artykuł przedstawia analizę porównawczą językowych obrazów świata „wyłaniających” się z polskich i angielskich tekstów prasowych relacjonujących coming out polskiego księdza. Wykorzystany tu model językowego obrazu świata wg Jamesa Underhilla (np. 2011) zakłada wielowymiarowość tego zjawiska, obejmującego nie tylko zakodowany w systemie danego języka sposób postrzegania i konceptualizowania rzeczywistości, ale także wymiary osobisty, ideologiczny i związany z perspektywą mówiącego. Analiza tekstów na ww. temat w odniesieniu do tych właśnie wymiarów pozwala określić, na ile „wyłaniające się” z nich obrazy są do siebie podobne, a na ile różne. Zebrane artykuły prasowe traktują o tym samym wydarzeniu, ale ponieważ powstały w dwóch różnych kontekstach kulturowych, należy spodziewać się odmiennych „oglądów” sytuacji. Analiza porównawcza rzuca światło na istotę tych różnic oraz prowadzi do refleksji nad ich uwarunkowaniami.
The article presents an analysis of linguistic worldviews emerging from the Polish and English press articles reporting on the coming out of a Polish priest. James Underhill’s (2012) model of the linguistic worldview used for the analysis assumes multidimensionality of this phenomenon that embraces not only the dimensions of world-perceiving and world-conceiving encoded in language systems but also the dimensions of personal world, cultural mindset and the perspective of the speaker. The analysis of the press articles in relation to these dimensions reveals similarities and differences between the linguistic worldviews emerging from the articles. The newspaper articles collected for the analysis deal with the same event but because they have been created in two different cultural contexts, a different view of the world should be expected. The comparative analysis sheds light on the nature of these differences and reflects on their circumstances.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2017, 2, 2
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt badawczy (ETNO) EUROJOS a program etnolingwistyki kognitywnej
Autorzy:
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611483.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
cognitive ethnolinguistics
linguistic worldview
values
comparative research
traditional culture
etnolingwistyka kognitywna
językowy obraz świata
wartości
badania porównawcze
kultura tradycyjna
Opis:
An observation is made that the linguistic worldview is grounded in values, which play a decisive role in the shaping of a given community’s (collective) identity. Therefore, it is postulated that the folk Slavic axiological system (the world of values cherished in folk Slavic traditions) be investigated. The project called (ETHNO)EUROJOS – parallel to EUROJOS, an international research programme headed by Jerzy Bartmiński and based on standard language varieties and “national” traditions – would thus be concerned with the values common to Slavic folk cultures. It has been shown that Slavic nations are much closer to one another at the level of folk cultures than at the level of national, elite-shaped cultures. A survey among distinguished researchers in various Slavic traditions reveals that the values important for Slavs are: health and life, family and kinship, home, land, work and diligence, love, beauty, happiness, wisdom, frankness, integrity, faithfulness, justice, freedom, honour, faith (religion) and God. A description of these values could follow the methodological assumptions of the Lublin Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols.
Autorka, wychodząc z założenia, że wartości leżą u podłoża językowego obrazu świata i stanowią o tożsamości wspólnotowej (zbiorowej), postuluje badanie ludowego słowiańskiego systemu aksjologicznego (świata wartości ważnych dla ludowych tradycji słowiańskich). Projekt pod nazwą (ETNO)EUROJOS – paralelny do międzynarodowego programu EUROJOS, realizowanego pod kierunkiem Jerzego Bartmińskiego na bazie języków ogólnych (standardowych) i tradycji ogólnonarodowych – miałby na celu analizę wartości wspólnych nosicielom słowiańskiej kultury ludowej. Na poziomie kultur ludowych narody słowiańskie są sobie dużo bliższe niż na poziomie kultur ogólnonarodowych, kształtowanych przez elity. Na podstawie sondażu przeprowadzonego wśród wybitnych badaczy różnych tradycji słowiańskich, można wstępnie przyjąć, że wartościami ważnymi dla Słowian są: zdrowie i życie, rodzina i ród/pokrewieństwo, dom, ziemia, praca i pracowitość, miłość, piękno, szczęście, mądrość, szczerość, uczciwość, wierność, sprawiedliwość, wolność, honor, wiara (wyznanie) i Bóg. Opis tych wartości mógłby zostać oparty na założeniach metodologicznych lubelskiego Słownika stereotypów i symboli ludowych.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2013, 25
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gramatykalizacja i leksykalizacja pojęć a językowy obraz świata. Szkic o ekwiwalencji kognitywnej
Autorzy:
Filar, Dorota Elżbieta
Łozowski, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611760.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
grammaticalization
lexicalization
cognitive equivalence
linguistic worldview
gramatykalizacja
leksykalizacja
ekwiwalencja kognitywna
językowy obraz świata
Opis:
The aim of the study is to highlight the role and place of those language elements that, in the overall scheme of the linguistic worldview, are traditionally referred to as grammatical. We, thus, side with those linguistic conceptions that assume that grammar and lexicon constitute a continuum of symbolic structures. The key operational tool/notion is that of cognitive equivalence, with grammatical conceptualization (grammaticalization) and lexical conceptualization (lexicalization) being the two equivalent ways, or two complementary cognitive tasks, of expressing conceptualizations in language. In the analytical part of the article, the paradigm of the linguistic worldview comes to the fore, and it is within its premises that the research question of how futurity happens to be conceptualized in selected languages is attempted. The examples come from English, Polish, and several other European languages.
Celem artykułu jest ukazanie roli elementów tradycyjnie określanych jako gramatyczne w badaniach nad językowym obrazem świata. Nawiązujemy przy tym do koncepcji lingwistycznych, które uznają gramatykę i leksykę języka za kontinuum struktur symbolicznych. Co istotne, przyjmujemy założenie o kluczowej roli ekwiwalencji kognitywnej, a w konsekwencji uznajemy konceptualizację gramatyczną (gramatykalizację) i konceptualizację leksykalną (leksykalizację) za dwa ekwiwalentne sposoby konceptualizacji językowej, czy też – dwa uzupełniające się zadania poznawcze. W części analitycznej artykułu próbujemy odnieść powyższe założenia bezpośrednio do paradygmatu JOS i zapytać o ten fragment językowego obrazu świata, który wyłania się z analizy różnych sposobów wyrażania zdarzeń przyszłych w języku angielskim, polskim oraz w kilku innych językach używanych na terenie Europy.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2018, 30
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected English, German, and Polish Phraseological Units about Human Communication: An Attempt of a Comparative Analysis
Autorzy:
Mirek, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601263.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
phraseology, contrastive phraseology, phraseological units, idioms, semi-idioms, idiomacity, equivalence, linguistic worldview
Opis:
Undoubtedly, phraseological units constitute one of the most fascinating aspects of the language, especially with regard to their illustrative and often abstract meaning contrasted with their equivalents in other languages. Describing the same phenomena, they often emphasise distinct elements. For instance, in English one can lie through one’s teeth, however, one neither needs teeth to lie in Polish, as eyes are indispensable (kłamać komuś w żywe oczy), nor in German – in this case, all that is necessary is somebody’s face (jemandem glatt ins Gesicht lügen). In order to beat about the bush, cotton is required in Polish (owijać w bawełnę) and flowers in German (etwas durch die Blumen sagen). Nevertheless, in some cases the equivalence rate is considerably high (lay one’s cards on the table – wyłożyć karty na stół – die Karten offen auf dem Tisch legen). However, speaking off the cuff has hardly anything in common with its German equivalent (aus dem hohlen Bauch heraus sprechen), whereas the Polish equivalent (mówić bez przygotowania) is not even deemed a phraseological unit at all. This article is an attempt at a comparative analysis of selected English, German, and Polish phraseological expressions concerning human communication with regard to both their idiomaticity degree in accordance to typologies by Harald Burger (2010), Christiane Römer and Brigitte Matzke (2005) and the represented equivalence type, based on classifications by Hessky (1992), and Laskowski (2003). Finally, the question regarding the linguistic worldview, the origin of convergences and divergences between the aforementioned expressions, is touched upon.
Źródło:
New Horizons in English Studies; 2019, 4
2543-8980
Pojawia się w:
New Horizons in English Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The image of the fly in Polish, French and English phraseology. A comparative analysis
Autorzy:
Sadowska-Dobrowolska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081479.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
lexical semantics
linguistic worldview
comparative analysis
phraseology
linguistic view of the fly
equivalence
semantyka leksykalna
językowy obraz świata
analiza porównawcza
frazeologia
językowy obraz muchy
ekwiwalencja
Opis:
 The article concerns the image of the fly in Polish, French, and English phraseology. Connections between language and culture are discussed, with comparative semantic analyses as an important element of intercultural dialogue. Such analyses also benefit translation studies and language teaching. It is considered what properties of the fly are important for a given linguistic community, how the insect is viewed axiologically, and what experience of the insect has been preserved in the language’s phraseology. In the analysis, parallel phraseological units in all three languages are identified, with an account of the connections motivated by the physical properties of flies, their behaviour and axiology in relation to humans. In each language, different features of the fly are preserved so that the overall images of the insect are different. The frequency of the units with the nominal ‘fly’ in these languages also varies.
Artykuł dotyczy obrazu muchy utrwalonego w polskich, francuskich i angielskich frazeologizmach. Na wstępie autorka przypomina zależności istniejące między językiem i kulturą, dzięki którym porównawcze analizy semantyczne są ważnym elementem dialogu międzykulturowego. Następnie opisuje korzyści, jakie płyną z takich badań dla translatologii i dydaktyki przekładu. Stawia pytania o to, jakie właściwości muchy zostały przez daną społeczność komunikatywną uznane za istotne; jak społeczność ta wartościuje opisywanego owada i jakie doświadczenia zostały przez nią utrwalone w procesach frazeologicznych. W kolejności dokonuje analiz związków frazeologicznych tożsamych we wszystkich badanych językach, a następnie utrwalonych połączeń motywowanych właściwościami fizycznymi much, ich zachowaniem oraz wartościowaniem w relacji do człowieka. Porównanie zasobu frazeologicznego trzech języków pozwala ustalić, że każdy z nich skupia się na innych cechach muchy i utrwala nieco odmienny obraz tego owada. Różna jest również frekwencja związków z komponentem nominalnym mucha w poszczególnych językach.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 169-186
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dos diccionarios temáticos mirados desde más cerca: las palabras pertenecen a una cultura
Two Thematic Dictionaries Viewed from Near: Words Belong to a Culture
Dwa słowniki tematyczne oglądane z bliska: słowa należą do kultury
Autorzy:
Jaskot, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887046.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
słownik tematyczny
językowy obraz świata
komparatystyka lingwistyczna
leksykografia
thematic dictionary
linguistic worldview
linguistic comparison
lexicography
Opis:
La popularidad de la lengua española ha superado las fronteras de la Unión Europea yse va extendiendo a los países vecinos del Este de Europa. El interés por el español va aumentando en Ucrania donde a lo largo de los últimos años han aparecido nuevos diccionarios y materiales didácticos para el aprendizaje del castellano. En esta presentación nos gustaría hacer un breve análisis comparativo de dos diccionarios temáticos de la misma editorial y serie. Se trata del diccionario temático ucraniano-español (Украïнсько-iспанський тематичний словник) y del diccionario temático ucraniano-polaco (Украïнсько-польський тематичний словник), los dos editados por la editorial Vadim Karcenko de Kiev en 2012 y 2008 respectivamente. La finalidad de la comparación es analizar los criterios de elección del léxico adoptados para el primero y el segundo de los diccionarios en cuestión para intentar trazar un esbozo de la percepción lingüística del mundo propuesta en ambos diccionarios. Lo interesante de esta comparación trilingüe, según nuestro modesto parecer, es ver cómo la lengua polaca refleja a través de las acepciones que encontramos en el diccionario ucraniano-polaco, el “carácter-puente” de la cultura polaca, que se halla entre Oriente y Occidente.
The main purpose of this paper is to draw attention to several issues related to the lexicography of bilingual thematic dictionaries. It seems to us, as to Stark (2011), the author of the book Biingual Thematic Dictonaries, that this kind of dictionaries has not yet been sufficiently described. Therefore, at the beginning of this article, arises the question what exactly is a bilingual thematic dictionary (BTD), and arguments are presented to prove that a BTD is an interesting subject of study. Then, we briefly discuss the macrostructure of a BTD and some reflections on the linguistic picture of the world in the dictionary are presented. The reference point for these reflections is a brief comparison of two thematic dictionaries: the Ukrainian-Polish and Ukrainian-Spanish issued by Vadim Karcenko Publisher from Kiev in 2008 and 2012. A series of short examples of the solutions used in the two dictionaries is shown in order to point out the need to further description of the structure of the DSTs and to stress that composing this kind of dictionary is a complex process that is not only challenging from the lexicographical point of view, but it is an interdisciplinary complex task, requiring consideration of various culturological and semasiological researches.
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na kilka kwestii związanych z leksykografią dwujęzycznych słowników tematycznych. Wydaje nam się, podobnie jak Starkowi (2011), autorowi książki Bilingual Thematic Dictonaries, że ten rodzaj słowników nie został jeszcze dostatecznie opisany. Dlatego też na początku artykułu pojawia się pytanie, czym właściwie jest dwujęzyczny słownik tematyczny (DST), oraz przedstawione są argumenty, które według autora czynią zeń interesujący przedmiot badań. Następnie krótko omówiona jest makrostruktura DST, a potem przedstawione kilka rozważań na temat językowego obrazu świata w słowniku. Punktem odniesienia do tych refleksji jest zwięzłe porównanie dwóch słowników tematycznych: ukraińsko- polskiego i ukraińsko-hiszpańskiego, wydanych przez wydawnictwo Vadim Karcenko z Kijowa w 2008 i 2012 r. Seria krótkich przykładów rozwiązań zastosowanych w obu słownikach ma za zadanie wskazać potrzebę głębszego opisania struktury DST oraz zwrócenie uwagi, że pisanie tego rodzaju słowników jest złożonym procesem, który nie tylko jest wyzwaniem leksykograficznym, ale przede wszystkim złożonym zadaniem interdyscyplinarnym, wymagającym uwzględnienia szeregu badań kulturologicznych i semazjologicznych.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 5; 85-95
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz troski o II Rzeczpospolitą utrwalony w nazwach stowarzyszeń
A linguistic image of concern over the Second Polish Republic as preserved in associations’ names
Autorzy:
Karamańska, Marta
Młynarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459230.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
names of associations
socioideonyms
Second Polish Republic
linguistic worldview
nazwy stowarzyszeń
socjoideonimy
II Rzeczpospolita
językowy obraz
świata
Opis:
The article discusses names of associations, hitherto unresearched, from the interwar period in Poland in terms of the linguistic worldview they are a testimony to. Analysing lexical components of the names reflects great care taken of restored statehood in several domains: the Republic’s integration and firm establishment of Polishness throughout, economic and cultural development, civic education and strengthening the state’s defence.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2018, 13; 13-24
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy choroba jest kobietą? – o językowym obrazie wybranych dolegliwości (rozważania na podstawie tekstów polskiego folkloru)
Is the Disease a Woman? – about the Linguistic Image of Selected Ailments (Considerations Based on the Texts of Polish Folklore)
Autorzy:
Marczewska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2895984.pdf
Data publikacji:
2023-06-27
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
polska kultura ludowa
etnolingwistyka
językowy obraz świata
choroba
kobieta
Polish folk culture
ethnolinguistics
linguistic worldview
disease
woman
Opis:
Autorka koncentruje się na przedstawieniu utrwalonych w polskiej kulturze ludowej wyobrażeń choroby. Przywołuje różnorodne dane językowe (od nazw po teksty) poświadczające ślady dawnych wierzeń dotyczących postrzegania poszczególnych dolegliwości na podobieństwo żywych istot, zwłaszcza kobiet. Wskazuje również podstawowe przyczyny antropomorfizowania chorób.
The author focuses on presenting the linguistic images of the disease established in Polish folk culture. She analyzes various linguistic data (from names to texts) that testify to traces of old beliefs regarding the perception of individual ailments as living beings, especially women. The article also discusses the primary causes of the disease anthropomorphization.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2023, 1(14); 223-239
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Translations as Icebergs, Translators as Navigators: a Poetic Case Study
Tłumaczenia jako góry lodowe, tłumacze jako nawigatorzy
Autorzy:
Gicala, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/912394.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
linguistic worldview
literary translation
iceberg model of culture
Wisława Szymborska
językowy obraz świata
przekład artystyczny
model kultury jako góry lodowej
Opis:
Following the iceberg model of culture, the present study offers a view of a poetic text and its translations as the tips of cultural-linguistic icebergs. This assigns to the translator the task of navigating the meanders of the source and target languages as well as diving below the surface of words. This thesis is exemplified by an analysis of English translations of Wisława Szymborska’s poem Rozmowa z kamieniem with its keyword kamień and its underlying cultural-linguistic foundations, supported by the concept of linguistic worldview. Hopefully, in this framework the human factor in translation still is, and will always be, irreplaceable.
Opierając się na modelu kultury jako góry lodowej, niniejszy artykuł proponuje spojrzenie na tekst poetycki i jego przekłady jako wierzchołki kulturowo-językowych gór lodowych, gdzie zadaniem tłumacza jest nawigacja poprzez meandry języków: źródłowego i docelowego, i zanurzanie się pod powierzchnię słów. Przykładem jestanaliza angielskich przekładów wiersza Wisławy Szymborskiej pt. Rozmowa z kamieniem wraz ze słowem-kluczem kamień i jego kulturowo-językową bazą. Narzędziem analizy jest pojęcie językowego obrazu świata. Autorka wyraża nadzieję, że w takim ujęciu czynnik ludzki w przekładzie wciąż jest i zawsze pozostanie niezastąpiony.
Źródło:
Porównania; 2020, 26, 1; 267-280
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tłumaczenie chińskich nazw własnych w ujęciu kognitywnym
The Translation of Chinese Proper Names: A Cognitive Approach
Autorzy:
Galewska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/598145.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
tłumaczenie nazw własnych przekładoznawstwo kulturowe gramatyka kognitywna nieprzekładalność
językowy obraz świata
cultural translation studies
translation of proper names
cognitive grammar
untranslatability
linguistic worldview
Opis:
The article focuses on the translation of non-literary Chinese proper names, a subject which to date has not enjoyed much research interest as a result of the common belief that proper names are untranslatable. The article discusses techniques used in the translation of Chinese anthroponyms, toponyms and brand names into Polish and English. The author refers to the strategies used in the process of transferring names to the target language and presents the consequences of applying given techniques from the cognitive perspective, which entails analysing the names in terms of their structure and meaning. Particular attention is paid to the connotations of the names, the impact they have on the speakers of a given language, as well as the mental images that can be derived from their structure. In the contrastive analysis of the names of tourist locations in Beijing and their Polish and English equivalents, the author applies the cognitive grammar approach as developed by Ronald W. Langacker. The image schemas of the names are used to present the distinct conceptualizations embodied in the names with the same references in different languages. One of the chapters describes how European names are adapted into Chinese. The study also provides an overview of the characteristics of the Chinese onomasticon, a factor which makes translation from Chinese to European languages particularly complicated. The observations made in the course of the analysis permit conclusions to be drawn on the linguistic worldview created by Polish, Chinese and English propria.
Źródło:
Onomastica; 2019, 63; 263-278
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W jaki sposób i z jakiej okazji świętują podręcznikowi i prawdziwi Polacy? Negocjowanie ważności świąt
How and what do textbook poles celebrate?
Autorzy:
Strzelecka, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967025.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polish as a foreign language
textbook in Polish as a foreign language
glottodidactis
Polish holidays
linguistic worldview/linguistic view of the Polish people
język polski jako obcy
podręcznik do nauczania języka polskiego jako obcego
glottodydaktyka
polskie święta
wizerunek polaków w podręcznikach
Opis:
The article presents the results of a study of Polish as a foreign language textbooks to teach (levels A1–C2) focused on the content of information about how Poles celebrate holidays. The material allowed to answer the following questions: which holidays Polish people in Polish as a foreign language course books celebrate and what are the habits associated with these holidays. The second part of the article compares the results of the textbooks analyses with social research and statistics.
W artykule zostały przedstawione wyniki badań podręczników do nauczania języka polskiego jako obcego (A1–C2) pod kątem zawartości informacji dotyczących świąt obchodzonych przez Polaków. Wyekscerpowany materiał pozwolił odpowiedzieć m.in. na następujące pytania: jakie święta obchodzą podręcznikowi Polacy i jakie są zwyczaje związane z tymi świętami. Wyniki badań podręczników porównano z wynikami badań ankietowych CBOS i GUS, co umożliwiło zestawienie podręcznikowego obrazu Polaków z rzeczywistym.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2014, 21
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania językowego obrazu świata a hermeneutyka Hansa Georga Gadamera
Autorzy:
Sima, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340765.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
językowy obraz świata
hermeneutyka
Gadamer
JOS
linguistic worldview
hermeneutics
Hans Georg Gadamer
Opis:
Hans Georg Gadamer w swoich rozważaniach nad istotą hermeneutyki w szczególny sposób akcentuje rolę języka w poznaniu i rozumieniu świata. W artykule podejmowana jest próba znalezienia zastosowania hermeneutyki Gadamera w prowadzonych przez lingwistów badaniach nad językowym obrazem świata. Pierwsza część pracy poświęcona jest językowemu obrazowi świata (JOS) w lingwistyce, druga dotyczy zaś hermeneutyki Hansa Georga Gadamera. Trzeci rozdział, łączący tematykę dwóch poprzednich, odpowiada na pytanie stawiane jako cel pracy. Prezentowane tu rozważania mieszczą się w szerszej refleksji nad filozoficznymi podstawami badań lingwistycznych.
Hans Georg Gadamer in his studies on the essence of hermeneutics emphasizes in a special way the role of language in cognition and the understanding of the world. The paper intends to find an application of Gadamer’s hermeneutics in the linguists’ research of the linguistic worldview. Section 1 of the paper considers the worldview in linguistics, section 2 analyzes some aspects of Gadamer’s hermeneutics, while section 3 connects the problems considered in sections 1 and 2 and determines the aim of the paper. The presented considerations are situated in the reflection on the philosophical foundations of linguistic research.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2022, 10; 187-204
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powiedz mi, co jesz, a powiem ci, kim jesteś – o kulinariach w Słowenii
Tell me what you eat and I will tell you who you are on slovene culinary arts
Autorzy:
Wacławek, Maria
Wtorkowska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679933.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kulinaria
stereotyp
Słowenia
językowy obraz świata
culinary arts
stereotype
Slovenia
linguistic worldview
Opis:
Culinary arts are an important part of every nation’s culture. The goal of our text is to converge the linguistic-cultural view of Slovene culinary arts from a hetero-stereotypical point of view of Polish people. For our analysis, we used operational categories of an ethnolinguistic school from Lublin and its continuators from all over Poland. The article is based on academic surveys. We differentiated and wrote about two thematic circles, which reconstruct Slovene culinary arts: 1) the general characteristics of Slovene cuisine, 2) specific dishes, ingredients, drinks etc. The linguistic worldview captured in the discourse on culinary identity are one of the main factors influencing the cultural identity of a given community. The vocabulary, especially culturally conditioned, regarding the culinary arts should find its place in the glottodidactic process.
Kulinaria są ważnym składnikiem każdej kultury narodowej. Tekst ma na celu przybliżenie językowo-kulturowego obrazu słoweńskich kulinariów w perspektywie heterostereotypowej, widzianego oczyma Polaków. W analizie wykorzystano kategorie operacyjne wypracowane przez lubelską szkołę etnolingwistyczną i jej kontynuatorów z całej Polski. Bazę materiałową artykułu stanowią dane ankietowe. Wyróżniono i opisano dwa kręgi tematyczne, które współtworzą rekonstruowany obraz słoweńskich kulinariów: 1) ogólna charakterystyka kuchni w Słowenii, 2) konkretne dania, składniki, napoje itp. Tak ujęte badania językowego obrazu świata włączają się w dyskurs o tożsamości kulinarnej, będącej jednym z istotnych czynników wpływających na odrębność kulturową danej wspólnoty. Słownictwo z zakresu kulinariów, zwłaszcza uwarunkowane kulturowo, powinno więc znaleźć swoje miejsce w procesie glottodydaktycznym.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2018, 25; 55-68
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Мовна гра як вияв національної лінгвокреативності: на матеріалі галицьких паремій XIX ст.
Language Play as a Manifestation of Linguistic Creativity (on the Material of Nineteenth-Century Galician Paroemias)
Gra językowa jako przejaw kreatywności językowej (na materiale galicyjskiej paremii z XIX wieku)
Autorzy:
Гнатюк, Лідія Павлівна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38700107.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Ukrainian paroemias
language play
wordplay
occasional coinage
national linguistic personality
reconstruction of linguistic worldview
Opis:
This article analyses nineteenth-century paroemias from the threevolume collection Halytsʹko-rusʹki narodni prypovidky [Galician-Ruthenian Folk Paroemias] by Ivan Franko, published in 1901–1910. The proverbs and sayings recorded in the collection indicate that in the nineteenth century Ukrainians often combined words that sound alike, which endowed them with new shades of meaning. In order to add expressivity and subtle humour, Ukrainian speakers made skilful use of rich lexico-semantic and grammatical resources. They played with transformation of homonyms, paronomasia, and metathesis of syllables or words in syntagmas. They also used synonyms and words from the same word families and they created onyms.
W artykule zanalizowano dziewiętnastowieczną paremię zamieszczoną w trzytomowym zbiorze Галицько-руські народні приповідки, którą w latach 1901–1910 opublikował Iwan Franko. Zawarte w nim przysłowia i porzekadła świadczą, że w XIX wieku Ukraińcy często łączyli wyrazy o podobnym brzmieniu, co nadawało im nowe odcienie znaczeniowe. Dla wyrażenia ekspresji i subtelnego humoru umiejętnie korzystali z bogatego zasobu leksykalno-semantycznego i gramatycznego. W grze językowej sięgali po: przekształcanie homonimów, paronomazję, przestawianie sylab lub wyrazów w syntagmach. Wykorzystywali również synonimy i wyrazy pokrewne, stosowali reinterpretację etymologiczną, tworzyli także onimy.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 34

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies