Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ZAKON KRZYŻACKI" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Od swoich do obcych, od obcych do swoich: transformacja wizerunku chrześcijanina w kronikach zakonu krzyżackiego XIII i XIV wieku
From the Self to the Other, from the Other to the Self. The Transformation of the Image of a Christian in the Chronicles of the Teutonic Order from the 13th and 14th Centuries
Autorzy:
Ryier, Yanina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37546355.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
zakon krzyżacki
krucjaty bałtyckie
rycerze
chrześcijanie
poganie
wiara
apostazja
transformacja
the Teutonic Order
Baltic Crusades
knights
Christians
pagans
faith
apostasy
transformation
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie przemiany pogan po ich chrzcie oraz chrześcijańskich rycerzy i nawróconych mieszkańców sąsiednich ziem pogańskich po ich zdradzie lub apostazji w trzynastoi czternastowiecznych kronikach zakonu krzyżackiego. Biorąc pod uwagę ideologiczne tło krucjat bałtyckich, autorka prowadzi swoje badania w kontekście koncepcji inności i wyróżnia grupy swoich (chrześcijan, rycerzy zakonnych) i obcych (pogan) jako punkt wyjścia swojego badania. To rozróżnienie pozwala nie tylko zidentyfikować dwie grupy na podstawie ich przynależności do prawdziwej wiary z punktu widzenia członków zakonu, ale także prześledzić transformację, jaką przechodzą poganie po chrzcie lub chrześcijanie po zbrodniach i apostazji, oraz podkreślić metody stosowane przez kronikarzy do zobrazowania takiego transferu.
The article aims to analyse the transformation of pagans after their baptism, as well as of Christian knights and converts from the neighbouring pagan lands who betray their faith or apostatize. This study is based on the chronicles of the Teutonic Order from the thirteenth and fourteenth centuries. Considering the ideological background of the Baltic crusades, the author places her study within the framework of the concept of otherness. She distinguishes between the groups of the self (Christians, the knights of the Order) and the other (the pagans) as the foundation for her research. This differentiation allows for the identification of the two groups based on their adherence to the true faith from the perspective of the Order’s members. Moreover, it enables the tracing of the transformation experienced by pagans after their baptism and by the Christians after their acts of betrayal and apostasy. The author highlights the methods employed by the chroniclers to depict such transitions in the narratives.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2024, 45, 2; 107-124
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Recenzja]: Sławomir Jóźwiak, Adam Szweda, Dwór wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego w Malborku. Siedziba i świeckie otoczenie średniowiecznego władcy zakonnego, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2022, ss. 375, ISBN 978-83-231-4630-8
Autorzy:
Włodarski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33339941.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
dwór
rezydencja
Malbork
Prusy
zakon krzyżacki
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 121; 625-630
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A model for chivalry or the abode of heresy? The Teutonic Order in the writings of Philippe de Mézières and Paweł Włodkowic
Wzór dla rycerstwa czy siedlisko herezji? Zakon krzyżacki w dziełach Philippe`a de Mézièresa i Pawła Włodkowica
Autorzy:
Chollet, Loïc
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28713309.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
international relationships
chivalric ethos
Baltic crusades
Teutonic Order
military orders
Polska
Lithuania
confrontation with non‑believers
Opis:
Pomimo tego, że krucjaty bałtyckie były jednym z najaktywniejszych frontów krucjatowych w późnym średniowieczu, także doczekały się krytyki. W niniejszym artykule podjęto próbę porównania krytycznych opinii formułowanych przez francuskiego rycerza i poetę Philippe`a de Mézièresa oraz polskiego prawnika i duchownego Pawła Włodkowica. Każdy z nich wykorzystywał obraz krzyżackich wypraw na Litwę (tzw. rejz) do własnych celów. Podczas gdy Mézières moralizował o rycerskości, Włodkowic musiał bronić praw Polski w sporze teologiczno-prawnym na soborze w Konstancji. Obaj zgadzali się wszakże, że krucjaty powinny służyć tylko uzasadnionym celom, czyli obronie chrześcijaństwa i odzyskaniu Ziemi Świętej, w związku z czym w swoim pisarstwie zawarli krytyką tego, co uważali za „złe krucjaty”. Dla Philippe`a de Mézièresa typowym „złym krzyżowcem” był świecki szlachcic, który szukał próżnej chwały i nie dbał o Boga. Francuski pisarz koncentrował swoją krytykę na zachodnioeuropejskich rycerzach gościach ochotnikach biorących udział w rejzach, ale sam zakon krzyżacki wyobrażał sobie jako instytucję pobożną i rycerską, zatem godną do naśladowania. De Mézières stworzył w swoich dziełach taki pozytywny wizerunek zakonu, ponieważ był dla niego wzorem idealnego zakonu rycerskiego. Dlatego też jego krytyka skupiła się wyłącznie na rycerzach, którzy przybywali do Prus, aby brać udział w wyprawach na Litwę. Paweł Włodkowic natomiast nie potępia uczestnictwa w rejzach jako próżnej chwały, ale dostrzega w nich agresywną i niesprawiedliwą wojnę. Dla niego za krucjaty nie są odpowiedzialni zwabieni krzyżacką propagandą cudzoziemscy krzyżowcy, ale winny jest sam zakon.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 42-60
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fragmenty tekstyliów z krypty północnej (wielkich mistrzów) w katedrze w Kwidzynie. Nowe propozycje możliwości interpretacyjnych
Fragments of textiles from the northern crypt (of the Grand Masters) in the Kwidzyn cathedral. New interpretative possibilities
Autorzy:
Szczupak, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28761836.pdf
Data publikacji:
2023-08-14
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
pochówek
średniowiecze
zakon krzyżacki
odzież
wielki mistrz
burial
Middle Ages
Teutonic Order
clothing
Grand Master
Opis:
W 2007 r. w katedrze św. Jana Ewangelisty w Kwidzynie odkryto kryptę z pochówkami trzech mężczyzn, których zidentyfikowano jako trzech wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego. Pośród szczątków kostnych zalegały również fragmenty tekstyliów. Po ich analizie podjęto się zrekonstruowania odzieży z trumien północnej i południowej. Jednak istnieją przesłanki do przeprowadzenia ponownych rozważań na ten temat. Tkaniny ornamentowane bezsprzecznie nie zostały wykorzystane do uszycia w całości płaszcza, mogły pochodzić jedynie z jego elementu. Część z nich być może pochodziła z poduszki, materaca, pasków lub całunu. Tkaniny niezdobione można identyfikować jako pozostałości kołnierza szalowego płaszcza, podszewki elementu dekoracyjnego, sukni, nogawic, czy też nakrycia głowy. Z kolei wstążki mogły być obszywkami płaszcza lub rękawów sukni, a pleciony sznurek pochodził ze sznura modlitewnego („paternoster”) lub, co bardziej prawdopodobne, spinał płaszcz na wysokości nieco poniżej obojczyka.
In 2007, a crypt was discovered in the cathedral of St. John the Evangelist in Kwidzyn. It hid the burial places of three men identified as three Grand Masters of the Teutonic Order. Fragments of textiles were found among their bone remains. After analysis, a reconstruction of the clothing from the northern and southern coffins started. However, there are reasons to reconsider this issue. Undoubtedly, ornamented fabrics were not used for the entire coat. They could only come from its parts. Some of those fabrics may have been used for a pillow, a mattress, belts, or a shroud. Fabrics without ornaments may be identified as remnants of a shawl collar of a coat, lining of a decorative element, a robe, chausses or headgear. Ribbons could be hems of a coat or robe sleeves, while a braided string might come from a prayer cord (“Paternoster”) or, more likely, fastened the coat just below the collarbone.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 321, 2; 199-217
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kulcie Matki Bożej w zakonie krzyżackim
On the veneration of the Mother of God within the Teutonic Order
Autorzy:
Rozynkowski, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22876869.pdf
Data publikacji:
2023-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
zakon krzyżacki
kult Matki Bożej
święta maryjne
ołtarze maryjne
wizerunki maryjne
ornaty maryjne
the Teutonic Order
veneration of the Mother of God
Marian feast days
Marian altars
Marian images
Marian chasubles
Opis:
W historię zakonu krzyżackiego bardzo intensywnie wpisana jest postać Najświętszej Maryi Panny. Spotykamy Ją już w samej nazwie wspólnoty, mówimy bowiem o Zakonie Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. Odwołanie do Matki Bożej stanowiło więc ważny aspekt tożsamości krzyżaków. W artykule przywołano kilka przejawów kultu maryjnego: święta maryjne, ołtarze maryjne, wizerunki oraz ornaty, których używano podczas liturgicznych obchodów maryjnych. Zostały one ukazane głównie w świetle zachowanych inwentarzy wyposażenia kaplic znajdujących się w krzyżackich domach zakonnych.
Blessed Virgin Mary played a prominent role in the history of the Teutonic Order. We meet her even in the name of this religious corporation - Order of the Hospital of Saint Mary of the Teutonic House in Jerusalem. Referring to the Mother of God was an important aspect of self-identity of the Teutonic Knights. The paper provides a number of examples of Marian worship: Marian feasts, altars, images and chasubles used in liturgical Marian celebrations. They are presented in the light of preserved inventories of chapels which existed in monastic houses of the Teutonic Order.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2023, 24; 7-17
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rotacje osobowe w Zakonie Krzyżackim w Prusach między przeniesieniem siedziby Wielkiego Mistrza do Malborka a bitwą pod Grunwaldem (1310-1409)
Personnel rotations in the Teutonic Order in Prussia between the removal of the Grand Master to the Marienburg and the Battle of Tannenberg (1310-1409)
Autorzy:
Gotówko, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432014.pdf
Data publikacji:
2023-10-20
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Zakon Krzyżacki
Prusy
rotacje osobowe
urzędy komturskie oraz Wysokich Dygnitarzy
zakaz tajnych ślubowań
Prussia
Teutonic Order
Personnel rotations
ranks of the Commanders and Highest Dignitaries
Prohibition of secret oaths
Opis:
Niniejsze badanie analizuje rotacje na urzędach krzyżackich na przestrzeni stu lat (od stycznia 1310 do grudnia 1409 r.). Wedle dotychczasowej opinii tenże mechanizm regularnej wymiany zakonnych funkcji, mający na celu zapobieganie korupcji, zdawał się działać do połowy XIV. w., następnie podupadając. Twierdzenia te są w świetle niniejszej analizy nie do końca prawidłowe, gdyż częstotliwość rotacyjna spadła już w latach czterdziestych XIV w., kiedy to młodym braciom stało się znacznie trudniej dotrzeć do tytułu komtura lub Wielkiego Dostojnika. Wyjaśnia to egzystencje tajnych ślubowań w celu wzajemnego wspierania się, zabronionych w 1354 r. W latach 60. XIV w. rotacje spadły jeszcze bardziej. Po śmierci długo rządzacego Winricha von Kniprode, gdy więcej młodych krzyżaków osiągało ważne funkcje, wezbrały one na krótko na sile. Kto jednak natychmiast nie skorzystał z nadarzającej się opcji, ten miał w następnych dwóch dekadach znów znacznie niższe szanse.
The following article examines the rotation on the offices of the Teutonic Order during the hundred years (January 1310-December 1409). According to the previous opinion, such a mechanism for the prevention of potential corruption seemed to have worked until the middle of the XIV century and ailed afterwards. That statement could have been not be entirely true, as the following research shows that the frequency of the rotations dropped already in the 1340s. In this decade it became for younger brethren more difficult to rise to a higher rank. It explains the existence of the secret oaths for the mutual career help which were banned in 1354. In the 1360s the frequency rotations decreased even more. After the death of the long -ruling Winrich von Kniprode it grew for a short period, as more young brethren were able to reach important functions. But those who did not take the chance immediately, had in the next two decades again much lower chances.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 322, 3; 463-502
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Teutonic Order and monasteries in Gdańsk Pomerania in the first half of the 14th century
Zakon krzyżacki a klasztory na Pomorzu Gdańskim w pierwszej połowie XIV w.
Autorzy:
Kubicki, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28712936.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Teutonic Order
Cistercians
Norbertines
Mendicant Friars
Gdańsk Pomerania
Opis:
Przedmiotem opracowania jest próba charakterystyki polityki prowadzonej przez zakon krzyżacki (niemiecki) wobec klasztorów na Pomorzu Gdańskim w pierwszej połowie XIV w. W dotychczasowych ocenach tradycyjnie wskazywano na konsekwentnie stosowane ograniczenia odnośnie do fundacji klasztorów mniszych w Prusach i dążenie zakonu niemieckiego do poddania ścisłej kontroli wszystkich zgromadzeń posiadających swoje siedziby na Pomorzu Gdańskim. W artykule wskazano przede wszystkim na dwa czynniki mające wpływ na relacje zakonu niemieckiego z klasztorami na Pomorzu Gdańskim, to jest na proces implantacji klasztorów i terytorializacji urzędów zakonu niemieckiego na Pomorzu Gdańskim. Z przeprowadzonych analiz wynika, że relacje zakonu niemieckiego z klasztorami na Pomorzu Gdańskim były nie tyle następstwem konsekwentnie realizowanej przez niego polityki, ale raczej wypadkową wielu czynników, wynikających z sytuacji panującej w danym zgromadzeniu zakonnym (cystersi) i odnośnie do konkretnego klasztoru (przy kład dominikanów w Gdańsku). Przy czym zakon niemiecki występował zazwyczaj jako władca terytorialny, potwierdzający transakcje kupna–sprzedaży względnie nadania lub zamiany dóbr oraz jako arbiter w sporach z innymi instytucjami (z władzami miejskimi). Funkcję taką pełnili miejscowi komturzy lub sam wielki mistrz zakonu. Udział tego ostatniego był zazwyczaj związany z potrzebą ogólnej regulacji, jak w przypadku generalnej konfirmacji dla dóbr klasztoru w Oli wie i Żarnowcu dokonanej przez wielkiego mistrza Ludolfa Königa. Ogólnie, wzajemne relacje zakonu z klasztorami były poprawne, jeśli nie wręcz dobre. Trzeba też podkreślić, że stanowisko zakonu niemieckiego wobec klasztorów na Pomorzu Gdańskim było elementem szerszej polityki kościelnej prowadzonej na tym terenie także wobec biskupa włocławskiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 86-109
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wilkierz miasta Debrzna z 1407 roku
Town statutes of the town of Debrzno from 1407
Autorzy:
Gierszewski, Andrzej
Kitowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40027142.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Pomorze
zakon krzyżacki
Debrzno
wilkierz
prawo
miasta
Pomerania
Teutonic Order
town statutes
law
towns
Opis:
Wilkierz miasta Debrzna z 1407 r. jest obecnie najstarszym znanym nauce zbiorem praw małych miast na Pomorzu Gdańskim. Przygotowany przez Radę Miejską i zatwierdzony przez Krzyżaków dokument składa się z 48 artykułów, które regulowały najważniejsze aspekty życia gminy oraz wprowadzały sankcje karne za określone wykroczenia. Odpis dokumentu zachowany w Archiwum Państwowym w Szczecinie pozwala zakładać, że jego pierwotna treść mogła mieć inny układ oraz że niektóre postanowienia były aktualizowane po wydaniu wilkierza. Zbiór praw regulował życie gminy w niemalże niezmienionej formie aż do pierwszego rozbioru Polski w 1772 r.
Town statutes of Debrzno from 1407 are currently the oldest known collection of rights of small towns in Pomerania. The document prepared by the City Council and approved by the Teutonic Knights consists of 48 articles which regulated the most important aspects of the life of the commune and introduced penal sanctions for specific offenses. A copy of the document preserved in the State Archives in Szczecin allows us to assume that its original content could have had a different layout and that some resolutions were updated after the release of the statutes. The set of laws regulated the life of the commune in an almost unchanged form until the first partition of Polish Commonwealth in 1772.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2023, XXVI, 26; 77-92
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z Krzyżakami przeciw królowi Polski w 1388 roku. Umowa wielkopolskich panów z Zakonem Krzyżackim w sprawie pomocy zbrojnej przeciwko Władysławowi Jagielle i jej sygnatariusze
With Teutonic Knights against the king of Poland in 1388. The agreement of Great Poland lords with the Teutonic Order concerning military aid against Władysław Jagiełło and its signatories
Autorzy:
Szybkowski, Sobiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763513.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Królestwo Polskie
Zakon Krzyżacki
Władysław Jagiełło
zdrada
możnowładztwo
Kingdom of Poland
Teutonic Order
treason
barons
Opis:
18 VI 1388 r. w Malborku kilku wielkopolskich panów zawarło układ z wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego Konradem Zöllnerem von Rotenstein w sprawie udzielenia mu pomocy zbrojnej przeciwko królowi Polski Władysławowi Jagielle, polegającej m.in. na udostępnieniu Krzyżakom na ich każde życzenie należących do nich „zamków”. W artykule dokonujemy identyfikacji owych wielkopolskich panów, przedstawiamy również hipotezy dotyczące pobudek, które doprowadziły ich do popełnienia zdrady wobec polskiego monarchy. W aneksie zostały również opublikowane dwa źródła: wspomniany dokument z 18 VI 1388 r. oraz dokumenty Wierzbięty ze Smogulca z 29 VII 1390 i 25 VII 1391 r.
On 18 June 1388 in Malbork a number of lords from Great Poland signed a treaty with the Grand Master of the Teutonic Order Konrad Zöllner von Rotenstein concerning supplying him with military aid against Władysław Jagiełło, the king of Poland, which would include, among other things, allowing the Order to use the “castles” belonging to them whenever they needed. The paper identifies those lords and puts forward a hypothesis concerning the motifs which led them to the betrayal of the Polish monarch. In the appendix two sources are published: the document of 18 June 1388 and the documents of Wierzbięta of Smogulec dated 29 July 1390 and 25 July 1391.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2023, 89; 21-49
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dolegliwości zdrowotne członków zakonu krzyżackiego w XIV-XV wieku
Health problems of members of the Teutonic Order in the 14th and 15th centuries
Autorzy:
Szczupak, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135579.pdf
Data publikacji:
2022-08-18
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
urazy
kontuzje
choroby
średniowiecze
zakon krzyżacki
injuries
traumas
diseases
Middle Ages
Teutonic Order
Opis:
Średniowieczne źródła pisane z XIV-XV w. oraz badania antropologiczne szczątków kostnych, odkrytych w krypcie „północnej” katedry w Kwidzynie, umożliwiły wyróżnienie trzech rodzajów dolegliwości zdrowotnych, z jakimi mogli zmagać się członkowie zakonu krzyżackiego. Urazów i kontuzji kończyn dolnych i/lub górnych doznawano w trakcie walk bądź wskutek nieszczęśliwych wypadków. Dochodziło wówczas do złamań, ran postrzałowych, czy też uszkodzeń więzadeł kolana. W XIV-wiecznych przekazach narracyjnych odnotowano nawet zaburzenia psychiczne, które mogły być uwarunkowane kilkoma schorzeniami. Wśród Krzyżaków szerzyły się także mniej lub bardziej poważne choroby zakaźne, takie jak przeziębienia, problemy gastryczne, dyzenteria, dżuma oraz prawdopodobnie wścieklizna. Ostatnimi wyróżnionymi w artykule dolegliwościami zdrowotnymi były choroby przewlekłe. Krzyżacy zmagali się m.in. ze zmianami zwyrodnieniowymi, ubytkami w uzębieniu, kamicą nerkową i problemami ze wzrokiem.
Medieval written sources from the 14th and 15th centuries and anthropological studies of bones discovered in the “northern” crypt of the Kwidzyn cathedral allowed the researchers to distinguish three types of health problems that members of the Teutonic Order probably struggled with. Injuries and trauma of lower and/or upper limbs were sustained during the fights or accidents. These led to fractures, gunshot wounds or damage to knee ligaments. The 14th century narrative records mention even mental disorders that could be conditioned by several diseases. More or less serious infectious diseases, such as colds, gastric problems, dysentery, plague and possibly rabies, were spreading among the Teutonic Knights. The last type of health problems highlighted in the article are chronic diseases. The Teutonic Knights struggled with, for instance, degenerative changes, dental defects, kidney stones and problems with proper vision.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2022, 317, 2; 219-234
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność krzyżackiego szpiega o pseudonimie „N.S. Arman” w Królestwie Polskim w połowie XV wieku i jego tożsamość
Activities of a Teutonic Spy Nicknamed “N.S. Arman” in the Kingdom of Poland in the Mid-Fifteenth Century and its Identity
Die Tätigkeit des Spions des Deutschen Ordens mit dem Spitznamen „N.S. Arman“ im Königreich Polen in der Mitte des 15. Jahrhunderts und seine Identität
Autorzy:
Duda, Michalina
Jóźwiak, Sławomir
Szybkowski, Sobiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27268747.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Königreich Polen
Deutscher Orden in Preußen
Großfürstentum Litauen
Intelligenz
ständisches Leben
Parlamentarismus
politische Kultur
Królestwo Polskie
zakon krzyżacki w Prusach
Wielkie Księstwo Litewskie
wywiad
życie stanowe
parlamentaryzm
kultura polityczna
Kingdom of Poland
Teutonic Order in Prussia
Grand Duchy of Lithuania
intelligence
state life
parliamentarism
political culture
Opis:
W artykule omówiono postać krzyżackiego informatora o pseudonimie „N.S. Arman”, opierając się na raportach kierowanych przez niego do wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Ludwika von Erlichschausen w latach 1451 i 1453. Podjęto również próbę ustalenia orientacyjnej datacji tych spośród raportów, które nie posiadały dat rocznych. Po przeprowadzeniu analizy zakresu wiadomości zamieszczonych w tych źródłach dokonano identyfikacji szpiega z wywodzącym się z Torunia mieszczaninem rypińskim Niclosem Schararem, klientem i totumfackim wojewody brzeskiego Jana Kretkowskiego, a następnie jego syna Andrzeja. W listach Scharara znajdujemy szeroką panoramę życia stanowego w Polsce, opis relacji pomiędzy Polską a Litwą, szczególnie w aspekcie sporów terytorialnych o Wołyń i Podole, poczynań króla Kazimierza Jagiellończyka, najazdów tatarskich, a także wojen na pograniczu polsko-śląskim. Dane z tych raportów nie zawierały jednak niemal wcale odniesień do trwających już wówczas intensywnych kontaktów opozycji pruskiej z różnymi ośrodkami politycznymi w Polsce. Pozwala to zatem uznać, że ich wartość dla krzyżackich mocodawców Niclosa była niewielka. Raporty Scharara mają wszakże wielkie znaczenie dla współczesnych badaczy w kontekście płynących z nich informacji dotyczących wewnętrznego życia politycznego Królestwa Polskiego na początku lat 50. XV wieku.
Im Artikel wird die Person des Informanten des Deutschen Ordens mit dem Spitznamen „N.S. Arman“ dargestellt. Die Ausführungen stützen sich auf Berichte, die von ihm in den Jahren 1451 und 1453 an den Hochmeister des Deutschen Ordens — Ludwig von Erlichshausen, gerichtet wurden. Dabei wird ein Versuch unternommen, die Datierung der Berichte, die mit keinem Jahresdatum versehen sind, ungefähr zu bestimmen. Die Analyse der darin enthaltenen Informationen ergab, dass es sich bei dem Spion um den aus Thorn stammenden Bürger der Stadt Rippin — Niclos Scharar, handelt, der Klient und Faktotum des Woiwoden von Brieg — Jan Kretkowski, und später auch dessen Sohnes — Andrzej, war. In Scharars Briefen findet man ein breites Panorama des ständischen Lebens in Polen sowie Schilderungen der polnischlitauischen Beziehungen, insbesondere im Hinblick auf Territorialstreitigkeiten um Wolhynien und Podolien, der Leistungen des Königs Kasimir des Jagiellonen, Einfälle von Tataren bzw. Kriege im polnisch-schlesischen Grenzgebiet. Die Berichte enthalten hingegen kaum einen Hinweis auf den damals bereits intensiven Kontaktaustausch zwischen der preußischen Opposition und verschiedenen politischen Zentren in Polen. Dies lässt den Schluss zu, dass der Verkehr für die Auftraggeber von Niclos aus dem Deutschen Orden eine geringe Rolle spielte. Scharars Berichte sind in besonderem Maße für die zeitgenössische Forschung von Bedeutung, da sie Informationen über das innenpolitische Leben des Königreichs Polen zu Beginn der 1550er Jahre liefern.
This authors of this article discuss the figure of the Teutonic informant with the pseudonym “N.S. Arman”, based on reports addressed by him to the Grand Master of the Teutonic Order Ludwig von Erlichschausen in 1451 and 1453. They have attempted to establish an indicative date for those of the reports that did not have annual dates. After analyze the scope of the messages included in these sources, the spy was identified with Niclos Scharar, a Rypin burgher from Toruń, a client and handyman of the Brest voivode Jan Kretkowski, and then his son Andrzej. In Scharar’s letters we find a wide panorama of state life in Poland, a description of relations between Poland and Lithuania, related in particular to territorial disputes over Volhynia and Podolia, the actions of King Kazimierz Jagiellończyk, Tatar invasions, as well as wars on the Polish-Silesian borderland. However, the data from these reports contain almost no references to the intensive contacts of the Prussian opposition with various political centers in Poland, which were already ongoing at that time. This allows the scholars to conclude that their value for the Teutonic principals of Niclos was small. Scharar’s reports, however, are of great importance for contemporary researchers in the context of the information they contain regarding the internal political life of the Kingdom of Poland in the early 1450s.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2022, 14; 237-274
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La partecipazione dei duchi di Masovia alle spedizioni armate di Ladislao II Jagiellone contro l'Ordine Teutonico come manifestazione dell'adempimento degli obblighi feudali
Participation of the Mazovian dukes in the armed expeditions of Władysław II Jagiełło against the Teutonic Order as a manifestation of the fulfillment of feudal obligations
Autorzy:
Jeż, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2174980.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Piastowie mazowieccy
księstwo mazowieckie
Władysław II Jagiełło
Zakon Krzyżacki
konflikty zbrojne w średniowieczu
the Mazovian Piasts
the Duchy of Mazovia
the Teutonic Order
medieval armed conflicts
Opis:
Za panowania Władysława Jagiełły (1386-1434) Piastowie mazowieccy aktywnie uczestniczyli we wszystkich konfliktach zbrojnych toczonych pomiędzy swoim suwerenem a siłami Zakonu Krzyżackiego – na początku lat dziewięćdziesiątych XIV w.; w czasie tzw. wielkiej wojny z Zakonem Krzyżackim 1409-1411; w walkach 1414 r.; w krótkotrwałej wyprawie 1419 r. (zaniechanej na skutek interwencji wysłannika Zygmunta Luksemburskiego, arcybiskupa Mediolanu Bartłomiej de Capra) i w wojnie 1433 r. W ten sposób król Władysław II wzmacniał własne siły wojskowe, zapewniał lepszą aprowizację dla swoich wojsk i uniemożliwiał Piastom mazowieckim (zwłaszcza Siemowitowi IV) opowiedzenie się po stronie zakonu.
During the reign of king Władysław II Jagiełło (1386-1434), the Mazovian Piasts participated actively in all conflagrations between their sovereign and forces of the Teutonic Order: at the beginning of the 1390s; during the so-called great war against the Teutonic Order 1409-1411; in warfare of 1414; in a short-lived military expedition of 1419 (abandoned due to the intervention of Sigismund of Luxembourg's envoy, Bartholomew de Capra, Archbishop of Milan) and in the war of 1433. In this way, king Władysław II strenghtened his army, provided better supplies for his troops, and prevented the Mazovian Piasts from siding with the Teutonic Order.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 2; 77-87
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe źródło do lokalizacji dworu urzędników krzyżackich w Mortągu
New Source for the Location of the Manor of Teutonic Order Officials in Mortąg
Autorzy:
Szczepański, Seweryn
Madela, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049654.pdf
Data publikacji:
2022-04-29
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
archeologia archiwalna
zakon krzyżacki
siedziby urzędników
folwarki
Urząd Konserwatora Zabytków Sztuki i Historii Prus Wschodnich
archival archaeology
Teutonic Order
headquarters of officials
folwarks
the office of Conservationist of Heritage and History of East Prussia
Opis:
Mortąg (dawne Mortung), to obecnie wieś położona w powiecie sztumskim (woj. pomorskie) wzmiankowana w źródłach po raz pierwszy w 1312 r. W XIV w. z Mortągiem związana jest siedziba prokuratora krzyżackiego (Pfleger / provisor) później mistrza rybickiego (Fischmeister). Urzędnicy krzyżaccy potwierdzeni są w Mortągu do 1455 r. Przy dworze urzędników w Mortągu funkcjonował także folwark, prokuratorom i mistrzom rybickim podlegały także wsie Stary Dzierzgoń (Alt Christburg), Monasterzysko (Munsterberg) oraz majątek i folwark Matule (Mothalen). W niniejszym artykule autorzy w oparciu o zachowane źródła wskazują potencjalne miejsce lokalizacji krzyżackich zabudowań związanych z funkcjonującym tu dworem oraz / lub folwarkiem.
Mortąg (former Mortung), is presently a village situated in the county of Sztum (Pomeranian Voivodeship) mentioned in sources for the first time in 1312. In the 14th century the seat of the Teutonic Procurator (Pfleger / provisor) and later of the Master of Fishery (Fischmeister) is connected with Mortag. Teutonic officials are confirmed in Mortąg until 1455. There was also a manor farm (folwark) adjacent to the officials' manor in Mortag; the villages of Stary Dzierzgoń (Alt Christburg), Monasterzysko (Munsterberg) and the estate and manor of Matule (Mothalen) were also subject to the procurators and masters of fishery. In this article the authors, on the basis of the preserved sources, indicate the potential location of the Teutonic Knights' buildings connected with the manor and/or folwark functioning here.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2022, 316, 1; 146-163
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ryt z zamku krzyżackiego w Toruniu. Przyczynek do badań nad średniowiecznymi projektami elementów architektury na obszarze państwa zakonu krzyżackiego w Prusach
The Architectural Graffiti from the Teutonic Knights’ Castle in Toruń. A Contribution to the Study of Medieval Designs of Architectural Elements in the Teutonic Order’s Territory in Prussia
Autorzy:
Szczupak, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15582278.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Toruń
architectural designs
Middle Ages
tracery
architectural detail
Teutonic Order
castle
projekty architektoniczne
średniowiecze
maswerk
detal architektoniczny
zakon krzyżacki
zamek
Opis:
Ryt z zamku krzyżackiego w Toruniu w świetle analiz czytelnych obecnie żłobków oraz fotografii sprzed kilku lat daje się odczytać jako przedstawienie maswerku. Na podstawie dotychczasowych ustaleń badaczy na temat faz budowy toruńskiego zamku oraz jego topografii i układu przestrzennego podjęto próbę ustalenia chronologii wykonania rytu i funkcji obiektu, w którym się znajdował. Istotne znaczenie dla wyjaśnienia przyczyn wyrycia przedstawienia maswerku miało niewątpliwie odkrycie reliktów detali architektonicznych w obrębie zamku wysokiego oraz odnalezienie pewnych analogii z kościołem św. Jakuba w Nowym Mieście Toruniu. 
In the light of analyses of the grooves that are now legible and photographs taken a few years ago, the architectural graffiti from the Teutonic Knights’ castle in Toruń can be read as a representation of a tracery. On the basis of earlier findings regarding the construction phases of the Toruń castle, its topography and spatial layout, an attempt was made to establish the chronology of the architectural graffiti and the function of the building in which it was located. The discovery of relics of architectural details within the upper castle and the finding of some parallels with the church of St James in the New Town of Toruń were undoubtedly crucial in explaining the reasons why the tracery had been sketched on the wall. 
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 3; 473-485
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakter procesu polsko-krzyżackiego z lat 1320-1321
Autorzy:
Maćkowiak, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954944.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Władysław the Short
Teutonic Order
lawsuits between Poland and the Teutonic Knights
canonical process
Eastern Pomerania
Władysław Łokietek
Zakon Krzyżacki
procesy polsko-krzyżackie
proces kanoniczny
Pomorze Wschodnie
Opis:
Artykuł dotyczy kwestii charakteru prawnego procesu polsko-krzyżackiego z lat 1320-1321 toczonego w Inowrocławiu i Brześciu. Na podstawie akt procesowych autor dowodzi, że był to proces o charakterze skargowym, sumarycznym i posesoryjnym.
The paper deals with the question of the legal character character of the lawsuit between Poland and the Teutonic Knights in 1320-1321 that took place in Inowrocław and Brześć. On the basis of the process records the authors argues that its character was accusatorial, summary and possessory.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2021, 87; 7-18
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies