Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ZAKON KRZYŻACKI" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Bitwa pod Grunwaldem w pracach historyków litewskich
Autorzy:
Baranauskas, Tomas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436760.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
późne średniowiecze
Grunwald
Zakon Krzyżacki
Opis:
The author of the article explores the onomastic conceptions of the battle of Grunwald appearing in the Lithuanian literature. The name „Žalgirio mūšis,” which is a translation ofthe German “Grünwald” into Lithuanian, was adopted. The author discuses the works of the Lithuanian historians which were developed in a strong opposition to the Polish apprehensionwritten by Karol Szajnocha. The main reason for the criticism of Szajnocha’s work, as well as of numerous other Polish studies, was that they uncritically adopted Długosz’s version about theLithuanians’ abandonment of the battlefield. The Lithuanian historiography has always been sensitively reacting to any attempts of belittling the importance of the Lithuanian army andVytautas’ role in the battle of Grunwald. Instead, the Lithuanian historians were developing a conception of a diversionary flight manoeuvre which was generally accepted before SvenEkdahl published the famous letter of a Teutonic commander. For a long time, a thesis that the Polish army was unwilling to fight and the whole burden of combat in the battle of Grunwaldwas borne by the Lithuanians was prevailing in many works of the Lithuanian historians. The author shows that the tense Polish-Lithuanian relationships during the interwar period had influence on the historiography. The Lithuanian literature attaches much importance to the account of Bychowiec’s Chronicle which is usually disregarded by the Polish historians and considered rather unreliable. With the course of time, analyses of various aspects of the battle conducted mainly from the military point of view, started to appear (the place of the battle, the route of the march, the strength of the army, the ar t of the war fare and thecourse of the battle). Many aspects, i.e. the strength of the army, are still discussed in the works of the Lithuanian authors. In the most recent literature the issue of the diversionaryflight manoeuvre still arouses controversy. The manoeuvre is almost commonly accepted as a historic fact, however, the historians dispute whether the Lithuanians culled it from theTatars or was it an immanent feature of their art of war fare. The author concludes his article with a discussion of the latest treaties by M. Jučas, R. Batūra, E. Gudavičius, K. Gudmantas, R.Petrauskas. The significant role of the Lithuanians in the initial and final stages of the battle is contemporarily commonly accepted. The author concludes that for a long time theLithuanian historiography has been presenting the battle of Grunwald as an epoch-making event that led to the destruction of the power of the Teutonic Order.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2011, 11; 75-91
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na pograniczu świata barbarzyńskiego i feudalnego. Rody staropruskie po podboju krzyżackim
On the Borderland of the Barbarian and Feudal World. Old Prussian Kinship after the Teutonic Order’s Conquest of Prussia
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049863.pdf
Data publikacji:
2021-12-24
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
ród
Prusowie
zakon krzyżacki
Kinship
Old Prussians
Teutonic Order
Opis:
Niniejszy artykuł przedstawia dwa znaczenia rodziny, jedno z epoki barbarzyńców – w okresie pogaństwa pruskiego, drugie po ich podboju przez Zakon Krzyżacki, w epoce feudalnej. Zakładano, że Prusowie, podobnie jak inne ludy barbarzyńskie, uznawali pokrewieństwo obu stron, linie (patrylinearne i matrylinearne), mierzone jako „kolana” (od głowy przez ramiona do łokci i paznokci). Oznaczało to, że rodzina nie była sztywną i stabilną grupą, ale zróżnicowaną w każdym pokoleniu. Nawet bliscy krewni mieli różne kręgi pokrewieństwa. Tylko bracia i siostry należeli do tej samej grupy. Oznaczało to również, że rodzina nie miała jednego miejsca. Pierwszym i najważniejszym zadaniem rodziny było wróżenie, jak również również odbiór lub zapłatę za nieruchomość. Drugim i równie ważnym zadaniem rodziny wydaje się być ochrona własności. Kolejnym zadaniem rodziny kognitywnej była powszechna przysięga. Każdy członek gminy był zobowiązany do stawania z bliskimi i dochowania złożonej im przysięgi, zaś z drugiej strony mógł liczyć na konsekwentne wsparcie krewnych. Rodzina w epoce feudalnej była czymś innym. Została zbudowana na bazie agnatycznej, a zatem składała się z zamkniętej grupy, wywodzącej się od tego samego przodka w dół linii patrylinearnej. Jej funkcja podlegała również pewnym ograniczeniom. Również krąg osób uprawnionych do zadań indywidualnych został zmieniony. Trendem było zawężenie tego kręgu. Ze względu na to, że rodzina kognitywna nie pozwalała ambitnym rodzinom na zwiększanie swojego znaczenia i bogactwa, zwłaszcza w pomnażanu ich własności ziemi, pod koniec epoki pogańskiej w Prusach, rosło znaczenie pokrewieństwa na bazie agnatycznej, jak to miało miejsce od jakiegoś czasu w feudalnej Europie. Zlikwidowania dawnych struktur rodowych dokonał ostatecznie Zakon Krzyżacki. Kognitywna rodzina była niezbędna i możliwa tylko w społeczeństwie kolektywnym. Nową erę zdefiniował: indywidualizm i relacje rodzinne. Wraz z powstaniem nowej władzy solidarność rodzina zniknęła. Na jej miejscu pojawiła się niepodzielna jednostka agnatyczna. Rozpad rodziny kognitywnej nie nastąpił od razu, nie było też jednej decyzji ani środka prawnego od nowych władców w tej sprawie. Był to pewien proces, a niektóre stare elementy zostały zachowane. Do takich elementów należały: krwawa zemsta i „weregild” jako akt pokory, wspólne zamieszkiwanie krewnych, znaczenie linii matrylinearnej, zwłaszcza wuja-siostrzeńca, wspólną własność posiadaną przez grupę krewnych oraz przenoszenie imion w obu liniach. Po rozpadzie rodziny kognitywnej krąg krewnych, oparty na kanonie praw, zmieniał się i był stale pomniejszany. Pojawiły się także nowe zasady dziedziczenia, a w końcu ważne i nowe formy identyfikacji rodzin agnatycznej epoki feudalnej, a mianowicie herby i pieczęcie. W wyniku tych zmian w XV wieku w Prusach ślady dawnej rodziny kognitywnej są trudne do znalezienia.
This article presents two meanings of family, one from the Barbarian epoch – in the period of Prussian paganism, the second after their conquest by the Teutonic Order, in the feudal era. It was assumed that the Prussians, like other barbarian peoples, recognized kinship along both lines (patrilineal and matrilineal), measured as “knees” (from the head through the shoulders down to the elbows and nails). This meant that the family was not a rigid and stable group, but varied in every generation. Even close relatives had different kinship circles. Only brothers and sisters belonged to the same group. It also meant that the family did not have a single seat, as well as a single authority. The first and foremost task of the family was divination, and as a consequence this also involved the reception of or payment for property. The second and equally important task of the family seems to be have been the protection of ownership. Another task of the cognitive family was a common oath. Each member of the community was obliged to stand with his relatives and assist him with an oath, but on the other hand, he could rely on consistent support from other relatives. The family in the feudal era was something else. It was built on an agnatic basis, and therefore consisted of a closed group deriving from the same ancestor down the patrilineal line. Its functions had also undergone some restrictions. The circle of people entitled to individual tasks also changed. The trend was a narrowing of this circle. Due to the fact that the cognitive family did not allow ambitious families to increase their significance and wealth, especially in multiplying their ownership of land, at the end of the pagan era in Prussia, the importance of kinship was growing on an agnatic basis, as has been the case in feudal Europe for some time. The breakdown of the old ancestral structures was finally made by the Teutonic Order. The cognitive family was only indispensable and possible in a collective society, the new era was defined by individualism and family relationships. With the rise of the new authority, the solidarity of the family disappeared. In its place an indivisible agnatic unit appeared. The disintegration of the cognitive family did not happen immediately, nor was there any single decision or legal measure from the new rulers in this matter. It was a certain process, and some of the old elements were retained into modern times. Such elements included: blood revenge and ‘weregild’ as an act of humility, the cohabitation of relatives, the importance of the matrilineal line, especially uncle–nephew, commonly held property possessed by a group of relatives, and the transfer of names down both lines. After the disintegration of the cognitive family, the circle of relatives, which was based on canon law, changed and constantly decreased. New rules of inheritance also appeared, and finally an important and new form of identifying families of the agnatic feudal era, namely heraldic emblems and seals. As a result of these changes in the 15th century in Prussia, traces of the former cognitive family are difficult to find.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 282-300
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na pograniczu świata barbarzyńskiego i feudalnego. Rody staropruskie po podboju krzyżackim
On the Borderland of the Barbarian and Feudal World. Old Prussian Kinship after the Teutonic Order’s Conquest of Prussia
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365757.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
ród
Prusowie
zakon krzyżacki
Kinship
Old Prussians
Teutonic Order
Opis:
This article presents two meanings of family, one from the Barbarian epoch - in the period of Prussian paganism, the second after their conquest by the Teutonic Order, in the feudal era. It was assumed that the Prussians, like other barbarian peoples, recognized kinship along both lines (patrilineal and matrilineal), measured as “knees” (from the head through the shoulders down to the elbows and nails). This meant that the family was not a rigid and stable group, but varied in every generation. Even close relatives had different kinship circles. Only brothers and sisters belonged to the same group. It also meant that the family did not have a single seat, as well as a single authority. The first and foremost task of the family was divination, and as a consequence this also involved the reception of or payment for property. The second and equally important task of the family seems to be have been the protection of ownership. Another task of the cognitive family was a common oath. Each member of the community was obliged to stand with his relatives and assist him with an oath, but on the other hand, he could rely on consistent support from other relatives. The family in the feudal era was something else. It was built on an agnatic basis, and therefore consisted of a closed group deriving from the same ancestor down the patrilineal line. Its functions had also undergone some restrictions. The circle of people entitled to individual tasks also changed. The trend was a narrowing of this circle. Due to the fact that the cognitive family did not allow ambitious families to increase their significance and wealth, especially in multiplying their ownership of land, at the end of the pagan era in Prussia, the importance of kinship was growing on an agnatic basis, as has been the case in feudal Europe for some time. The breakdown of the old ancestral structures was finally made by the Teutonic Order. The cognitive family was only indispensable and possible in a collective society, the new era was defined by individualism and family relationships. With the rise of the new authority, the solidarity of the family disappeared. In its place an indivisible agnatic unit appeared. The disintegration of the cognitive family did not happen immediately, nor was there any single decision or legal measure from the new rulers in this matter. It was a certain process, and some of the old elements were retained into modern times. Such elements included: blood revenge and ‘weregild’ as an act of humility, the cohabitation of relatives, the importance of the matrilineal line, especially uncle-nephew, commonly held property possessed by a group of relatives, and the transfer of names down both lines. After the disintegration of the cognitive family, the circle of relatives, which was based on canon law, changed and constantly decreased. New rules of inheritance also appeared, and finally an important and new form of identifying families of the agnatic feudal era, namely heraldic emblems and seals. As a result of these changes in the 15th century in Prussia, traces of the former cognitive family are difficult to find.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 291, 1; 11-29
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O strażnicy krzyżackiej w Jegławkach
On the Teutonic Order’s watchtower in Jegławki
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049858.pdf
Data publikacji:
2021-12-24
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
fortyfikacje
Jegławki
Prusy
Zakon Krzyżacki
fortifications
Prussia
Teutonic Order
Opis:
Ostatnio ponownie wprowadzono do literatury i potocznego obiegu istnienie zamku krzyżackiego w Jegławkach (Jäglack). Ów domniemany krzyżacki zameczek miał zostać zniszczony dopiero podczas tzw. najazdów tatarskich w czasie drugiej wojny północnej (1655–1660), a na jego miejscu powstał nowożytny pałac, którego obecna bryła pochodzi z XIX w. Ta w zasadzie pojedyncza informacja zaistniała już w historiografii, zwłaszcza popularnonaukowej, ale też naukowej, nie wspominając szerzej o Internecie. Można mieć jednocześnie poważne wątpliwości co do identyfikacji wspomnianego obiektu pałacowego w Jegławkach jako zamku krzyżackiego. Stąd zasadne wydaje się jak najszybsze zweryfikowanie tej informacji i ewentualne jej sprostowanie.
Recently, the existence of the Teutonic Order’s castle in Jegławki (Jäglack) has been reintroduced into the scholarly literature. This alleged castle was to be destroyed only during the so-called Tatar invasions during the Second Northern War (1655–1660), and in its place a modern palace was built, the present shape of which dates back to the nineteenth century. This single piece of information has already appeared in the historiography, especially in popular research, but also in academic works, not to mention online. At the same time, one can have serious doubts as to the identification of the aforementioned palace in Jegławki as a Teutonic Order castle. Hence, it seems justified to verify this information as soon as possible and correct it, if necessary.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 251-259
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opozycja rycerstwa pruskiego. Na początku XV wieku
Prussian knights’ opposition at the beginning of 15th century
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049856.pdf
Data publikacji:
2021-12-24
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
bitwa pod Grunwaldem
opozycja stanowa
rycerstwo pruskie
wiek XIV
i XV
zakon krzyżacki
The Battle of Grunwald
opposition of the knighthood
Prussian
knighthood
14th and 15th century
Teutonic Order
Opis:
Artykuł dotyczy sprzeciwu rycerstwa pruskiego wobec Zakonu Krzyżackiego na początku XV wieku – zwłaszcza w okresie wielkiej wojny z Polską i Litwą. Główny punkt ciężkości stanowi bitwa pod Grunwaldem. Zakres geograficzny obejmuje Prusy i ziemię chełmińską, a chronologicznie od założenia Związku Jaszczurczego do sądu rycerskiego w Bratianie (1414). Większość z wymienionych rycerzy należała do grupy aktywnej politycznie, która chciała mieć większy wpływ na życie państwa krzyżackiego. Zaowocowało to szeregiem działań przed bitwą pod Grunwaldem, w tym konspiracyjnych (np. Jan Surwiłło [Hans Surwille]). Działania te nie ustały po bitwie. Bardzo dobrym przykładem jest Mikołaj z Pilewic [von Pfeilsdorf], który dostarczał Krzyżakom fałszywych informacji wywiadowczych i wymieniał z Polakami wrogie Zakonowi listy. Na pewno ten rodzaj sprzeciwu nie był zbyt powszechny. Na początku działań wojennych rycerze z ziemi chełmińskiej i dobrzyńskiej starali się pozyskać dalsze przywileje od Zakonu, np. przywilej z października 1409 r. Nie można całkowicie wykluczyć, że rzeczywiście istniała zorganizowana opozycja przed Bitwą pod Grunwaldem. Zostało potwierdzone, że w krzyżackich siłach rozpoznawczych służyli polskojęzyczni rycerze. W tym świetle warto zwrócić uwagę na polskie proporczyki odnalezione po aresztowaniu Mikołaja z Pilewic oraz ciekawe wyniki rekonesansu po polskim wycofaniu się z Kurzętnika. W czasie bitwy pod Grunwaldem chorągiew ziemi chełmińskiej, stanowiąca część ostatniego krzyżackiego uderzenia poddała się Polakom po śmierci wielkiego mistrza. Rycerze zostali wzięci do niewoli więc nie możemy mówić o zdradzie stanu, ale mimo wszystko mniejsza kapitulacja mogła mieć wpływ na wynik bitwy. Po klęsce Zakonu część rycerzy jawnie opowiedziała się po stronie polskiej – przyrzekli wierność Jagielle i wzięli udział w szturmowaniu zamków krzyżackich. Przy współpracy z niepokornym rycerstwem Polacy zdobyli Ostródę, Kowalewo, Krzyżbork, Bałgę i Kętrzyn. W efekcie, gdy Heinrich von Plauen został Wielkim Mistrzem, a polskie wojska wycofały się na przełomie września i października 1410 r., rycerze ci zostali surowo ukarani. Ścigani byli m. in. Mikołaj z Plewic, Eberhard z Korsz, Jochart z Kętrzyna i niejaki Zbylut (najprawdopodobniej tożsamy ze Zbylutem Zebowskim). Część rycerzy zbiegła do Polski (Mikołaj z Ryńska [von Renis] czy Stanisław z Bolumina [von Bolmen], a niektórzy uzyskali ułaskawienie Wielkiego Mistrza (np. Albrecht Karschau). Niektórzy z uciekinierów powrócili później do Prus, (Mikołaj z Ryńska już w jesienią 1410 r. ). Wkrótce potem rycerze nawiązali kontakt z ambitnym komturem radzyńskim Jerzym Wirsembergiem. Prawdopodobnie zamierzali obalić Heinricha von Plauen i zmusić nowego Wielkiego Mistrza, aby przyznał więcej przywilejów dla rycerzy. Konspiracja została ujawniona i zarówno Jerzy Wirsberg i Mikołaj z Ryńska zostali aresztowani. Mikołaj został później ścięty za zdradę stanu. Inni członkowie konspiracji (Janusz z Pułkowa [von Pulkau], Fryderyk z Kitnowa [von Kintenau], Janusz ze Szczuplinki [von Czipplin] i Gunter z Dylewa [von der Delau]) zbiegli do Polski i próbowali odzyskać swoje majątki. Oni, a także inni zbiegowie (Jan Surwiłło,Kacper/Jakub z Kobyły [von Kobil]) wspierali zarówno Jagiełłę, jak i Witolda. Po obaleniu Heinricha von Plauen większość rycerzy powróciła do Prus, a w 1414 r. uniewinniono pozostałych przy życiu członków spisku Wirsberga. Istnieją pewne uderzające podobieństwa między rycerzami przeciwstawiającymi się regule Zakonu. Istnieją pewne uderzające podobieństwa między rycerzami przeciwstawiającymi się regule Zakonu. Byli to często członkowie tej samej rodziny: bracia z Ryńska i Kitowa, ojciec i syn z Dylewa, teść i zięć (Mikołaj z Ryńska i Gunter z Dylewa), kuzyni (z Ryńska, Kitnowa i Szczuplinek). Często byli też sąsiadami, zwłaszcza wśród pochodzących z ziemi chałmińskiej (Pilewice, Płąchawy, Robakowo i Kobyły; Szczuplinki i Kitnowo; Słomowo i Bolumin; Ryńsk, Orzechowo i Pułkowo), ale także z okolic Korsz (Eberhard Kunseck, Albrecht Karschau i prawdopodobnie Jochart) i Ostródy (Dylewo i Durąg).
The article covers Prussian knights’ opposition against the Teutonic Order at the beginning of 15th century – especially during the Great War with Poland and Lithuania. The main focal point of the work is set on the Battle of Grunwald. The geographical scope is that of Prussia and Culmerland and the chronological one is from the foundation of the Lizard League up to the knights’ court in Bratian (1414). Most of the knights mentioned belong to the politcaly active group, who wanted a bigger influence on the current matters of the state. This resulted in a number of activities before the Battle of Grunwald, including conspiracy (e.g. Jan Surwiłło [Hans Surwille]). Those activities did not cease after the battle. A very good example is Mikołaj z Pilewic [von Pfeilsdorf], who had been supplying the Teutonic Knights with false intelligence and had exchenged hostile to the Order letters with the Poles. For sure this kind of opposition was not very widespread. After the beginning of hostilities knights from Culmerland and Dobrzyn Land tried to acquire further privileges from the Order, e.g. the privilege from October 1409. It cannot be completely ruled out, that there was indeed an organized opposition before the Battle of Grunwald. It has been confirmed, that there were Polish-speaking knights in the Teutonic Order reconnaissance forces. In that light it is important to note Polish pennants found after the arrest of Mikołaj from Pilewice and curious results of the reconnaissance after Polish withdrawal from Kurzętnik. During the Battle of Grunwald the Culm Banner, which was a part of the last Teutonic Order strike, has surrendered to the Poles just after the death of the Grand Master. The knights have been taken captive, so we cannot speak of high treason, but nevertheless the surrender could have affected the battle’s outcome. After the Order was defeated some of the knights have openly backed the Polish side – they have pledged allegiance to Jagiełło and took part in storming of the Teutonic Order castles. In cooperation with rebellious knights the Poles have captured Ostróda, Kowalewo, Krzyżbork, Bałga and Kętrzyn. In effect, when Heinrich von Plauen became the Grand Master and Polish forces have withdrawn in September–October of 1410, those knights have been severely punished, without proper trials. The prosecution included, among others, Mikołaj from Plewice, Eberhard from Korsze, Jochart from Kętrzyn and a certain Zbylut (most likely identical with Zbylut Zebowski). Some knight fled to Poland (Mikołaj from Ryńsk [von Renis] or Stanisław from Bolumin [von Bolmen] and some obtained pardon of the Grand Master (e.g. Albrecht Karschau). Some of the fugitives later returned to Prussia, (Mikołaj from Ryńsk already in the autumn of 1410). Soon after, the knights contacted the ambitious komtur of Radzyń Jerzy Wirsberg. Probably they intended to overthrow Heinrich von Plauen and to force the new Grand Master to give more privileges to the knights. The conspiracy was revealed and both Jerzy Wirsberg and Mikołaj from Ryńsk were arrested. Mikołaj was later beheaded for treason. Other memebers of the conspiracy (Janusz from Pułkowo [von Pulkau], Fryderyk from Kitnowo [von Kintenau], Janusz from Szczuplinka [von Czipplin] and Gunter from Dylewo [von der Delau]) fled to Poland and tried to regain their properties. They, and also other fugitives (Jan Surwiłło, Kacper/Jacob from Kobyły [von Kobil]) were backed by both Jagiełło and Witold. Finally, after Heinrich von Plauen was overthrown most of the knights returned to Prussia and the knights’ tribunal acquitted the surviving members of Wirsberg conspiracy in 1414. There are some striking similarities between the knights opposing the Order rule. They are often members of the same family: brothers from Ryńsk and Kitowo, father and son from Dylewo, father-in-law and son-in-law (Mikołaj from Ryńsk and Gunter from Dylewo), first cousins (from Ryńsk, Kitnowo and Szczuplinki). Frequently they were also neighbours, especially among those who came from Culmerland (Pilewice, Płąchawy, Robakowo and Kobyły; Szczuplinki and Kitnowo; Słomowo and Bolumin; Ryńsk, Orzechowo and Pułkowo), but also from Korsze region (Eberhard Kunseck, Albrecht Karschau and probably Jochart) and Ostróda (Dylewo and Durąg). At least some of the knights owned money to the Order. There is no comprehensive data, but Dytryk and Gunter from Dylewo, Mikołaj from Ryńsk, Janusz from Pułkowo, Konrad from Płąchawy [von Planchau], Janusz from Szczuplinki, Konrad from Orzechowo [von Orsechaw], Mikołaj from Słomowo [von Slommau] and Janusz from Topolno [Toppolensky] were indebted. This could not be without influence on their attitude to the Order. To be fair one has to add, that there were also knights, who reminde faithful to the Order. The best known examples are Mikołaj Witkop from Targowo [von Tergewisch], Szymon Wagil and Albrechta from Wigwałd [von Wittchenwalde], who was given Sławkowo in 1411 „umb synes getruwen dinstes willen, den her unsern orden in den groesten noten hat beweist”. Some of the Lizard League members also remained faithful, e.g. Otton from Konojady [von Konoyad], who was not persecuted after the Battle of Grunwald (he appears in the sources in 1417). His family also worked with the Order: his brother Knrad (Kuncze) from Dąbrówka [von Damerau] was working in the Teutonic Order intelligence. At the beginning of the 15th century the Teutonic Order state was shaken by an internal struggle between the knights with the Order authorities. Both parties remained without a clear victory as their argument ended, for a time, in a stalemate. But the future would belong to the knights, and in an alliance with burgers, they eventually defeated the Teutonic Order.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 206-250
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przywilej dla osady pod zamkiem w Piszu z 1367 roku
The privileges of the settlement by the castle at Pisz in 1367
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365931.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Pisz
przywilej lokacyjny
bartnictwo
rybacy
zakon krzyżacki
Pisz (Johannisburg)
location privilege
bee keeping
Teutonic Order
Opis:
This paper discusses, in detail, the content of the privileges for the residents of the settlement by the castle at Pisz from 10 November 1367, which were presented simultaneously by the commander of Balga and the Natangian advocate Ulryk Fricke. The commander provided the right to fish freely, maintain apiaries and hunt, and the inhabitants also received the Kulm law, although this was not mentioned in the document. From the beginning, the community also had a clear role in serving the castle garrison, tasked with the economic exploitation of the forest and wetlands. The inhabitants, however, were free, with the status of gardeners, and were referred to above all as bee keepers or fishermen.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2017, 295, 1; 23-34
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sprawie lasów i leśnictwa w południowo-wschodnich Mazurach od XIV do początku XVIII wieku
On forests and forestry in south-eastern Masuria from the 14th to the beginning of the 18th century
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049829.pdf
Data publikacji:
2021-12-24
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
leśnictwo
Mazury
osadnictwo
Prusy
zakon krzyżacki
forestry
Masuria
settlement
Prussia
Teutonic Order
Opis:
Dzieje lasów w Prusach otrzymały co prawda fundamentalne opracowanie pióra F. Magera, ale nadal pewne szczegóły pozostają nie wyjaśnione. Uboga jak do tej pory jest polska literatura na ten temat. Najpoważniejsze okazuje się ostatnie omówienie T. Brzeczkowskiego. Niniejsza praca też nie stanowi kompletnego obrazu tej tematyki, raczej są to szczegółowe uwagi uzupełniające dotychczasową historiografię. Podstawą rozważań jest obszar dwóch starostw w południowo-wschodnich Mazurach – starostwo leckie (tj. giżyckie) i ryńskie. Uwagi obejmują okres od XIV do początków XVIII w., opierają się głównie na źródłach archiwalnych z dawnego archiwum królewieckiego.
The history of forests in Prussia was the focus of a major study by F. Mager, but still some details remain unclear. The Polish literature on this subject has thus far been limited. The last discussion by T. Brzeczkowski was the most serious. This study does not provide a complete picture of the subject, but rather includes detailed comments supplementing the existing historiography. The basis for the considerations is the area of two elderships in south-eastern Masuria – the Lec (ie Giżycko) and Ryn elderships. The notes cover the period from the 14th to the beginning of the 18th century, and are mainly based on archival sources from the former Königsberg archives.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 22-40
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakon krzyżacki w Prusach i Inflantach. Podziały administracyjne i kościelne w XIII–XVI wieku, pod red. R. Czai i A. Radzimińskiego, oprac: M. Arszyński, M. Biskup, R. Czaja, B. Jähnig, K. Militzer, Z. H. Nowak, A. Radzimiński, J. Tandecki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013, ss. 573.
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365111.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Opis:
Omówienie publikacji: Zakon krzyżacki w Prusach i Inflantach. Podziały administracyjne i kościelne w XIII–XVI wieku, pod red. R. Czai i A. Radzimińskiego, oprac: M. Arszyński, M. Biskup, R. Czaja, B. Jähnig, K. Militzer, Z. H. Nowak, A. Radzimiński, J. Tandecki, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013, ss. 573.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2015, 288, 2; 343-346
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instrukcje lekarskie dla wielkiego marszałka zakonu krzyżackiego z pierwszej połowy XV wieku
Medical Directions for the Grand Marshall of the Teutonic Knights in the First Half of the 15th Century
Ärztliche Empfehlungen für den Hochmarschall des Deutschen Ordens in der ersten Hälfte des 15. Jahrhunderts
Autorzy:
Broda, Michalina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529637.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Miłośników Torunia
Tematy:
Zakon Krzyżacki
XV wiek
instrukcje lekarskie
Deutschen Ordens
XV Jahrhundert
Ärztliche Empfehlungen
Teutonic Knights
15th Century
Medical Directions
Źródło:
Rocznik Toruński; 2012, 39; 125-136
0557-2177
Pojawia się w:
Rocznik Toruński
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Regionalna specyfika pojęcia granic i pograniczy Wielkiego Księstwa Litewskiego w XV–XVI wieku
Autorzy:
Bucevičiūtė, Laima
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690107.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie
Polska
Liwonia
zakon krzyżacki
Prusy
Państwo Moskiewskie
ordy tatarskie
Imperium Osmańskie
granice
pogranicza
przestrzeń
terytorium
kolonizacja
stepy
Grand Duchy of Lithuania
Polska
Livonia
Teutonic Order
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie specyfiki pojęcia granic i pograniczy Litwy oraz jej sąsiadów w XV–XVI w. Przedstawiono etapy rozwoju granic państwa litewskiego i rozważono przypadek zmiany granicy Litwy w kontekście teoretycznym. Państwa posiadające wspólną granicę z Wielkim Księstwem Litewskim z punktu widzenia kultury regionu proponowały oraz konstruowały różne modele sąsiedztwa. Granica linearna ostatecznie sformowała się po zrealizowaniu programu wojskowo-obronnego, społeczno-ekonomicznego i kulturalno-ideowego opanowania terytorium. Tylko w przypadku północnych i zachodnich sąsiadów Litwie udało się stworzyć linearny model granicy. Za najważniejszy warunek do ukształtowania się granicy linearnej uważa się zjawisko kolonizacji wewnętrznej. The aim of this article is to present the concept and specificity of the borders and borderlands of Lithuania and its neighbours in the fifteenth and sixteenth centuries. The phases of the development of the Lithuanian state borders are presented and the case of Lithuanian border evolution is discussed in the context of the theory of border development. The states that bordered with the Grand Duchy of Lithuania offered and constructed a different neighbourhood model in terms of regional cultural approach. Linear state borders were finally formed after fulfilling the programme of military, socio-economic and cultural-ideological conquest of the area. The linear border model is applicable only to the northern and western borders of Lithuania. Internal colonization is regarded as the most important precondition for the creation of a linear border.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2017, 3
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bitwa pod Grunwaldem w polskich podręcznikach do historii
Autorzy:
Chłosta-Sikorska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436750.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
historia Polski
bitwa grunwaldzka
Zakon Krzyżacki
dydaktyka
Opis:
The picture of the battle of Grunwald presented in the Polish history textbooks, from those published during the partitions through the interwar textbooks to the post-war ones andthose used after the educational reform in 1999 was changing. Each of those periods was characterised by a particular approach to the battle as it was attempted to make use of thehistory for the needs of the current politics. That is why the events of 1409–1411, although unambiguously interpreted as a great victory, had an undercurrent depending on the plannedand expected effects of the message. Teaching as well as learning is based mainly on words, that is why textbooks play such an important role in those processes. Textbooks as information carriers reaching wide audiences are perfectly suitable for the purpose of creating the pastaccording to the needs of the current political situation. Textbooks published during the partitions focused mainly on the victories of the Polish army and on those decisions of thePolish rulers and commanders which contributed to the increase of the country’s power. The Teutonic Order was identified with Prussia – one of the powers involved in the partitions.The germanisation period contributed to associating it with the Third Reich. That is why Poles willingly cast their minds back to the glorious pictures of the past victories over the contemporary oppressor. When the longed-for freedom came the history textbooks were not altered in any major way. The positive moments in the history of our country were emphasised, this time in order to remind those who were born under the foreign ruling that they should double they effort to unite the brutally torn country. This idea was interrupted by the outburst of another world conflict. Its aftermath, namely the annexation of Polandinto the Eastern Bloc, had long-lasting consequences. The authority imposed by the Soviet Union attempted to create an anti-western and anti-imperial myth of Grunwald. The battlewas depicted as an example of a Slavic brotherhood of blood and the victory of the nations of the Soviet Union over Germany – an enemy of time immemorial identified with the TeutonicOrder. In the textbooks published after 1989 we will not find the identification of the Teutonic Order with Germany. The authors usually show the holistic European background of the battleof Grunwald pointing out that the victory had wide repercussions on the international arena and its consequences had an immense influence on the 14th-century Europe. The power ofthe Jagiellonian country increased as it took the helm of the old continent’s politics for a long time while the influence of the Teutonic Order decreased. The analysis of the Polish historytextbooks suggests that the battle of Grunwald was, and still is, an event of which Poles are proud and as such occupies special space on the textbooks’ pages.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2011, 11; 147-169
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A model for chivalry or the abode of heresy? The Teutonic Order in the writings of Philippe de Mézières and Paweł Włodkowic
Wzór dla rycerstwa czy siedlisko herezji? Zakon krzyżacki w dziełach Philippe`a de Mézièresa i Pawła Włodkowica
Autorzy:
Chollet, Loïc
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28713309.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
international relationships
chivalric ethos
Baltic crusades
Teutonic Order
military orders
Polska
Lithuania
confrontation with non‑believers
Opis:
Pomimo tego, że krucjaty bałtyckie były jednym z najaktywniejszych frontów krucjatowych w późnym średniowieczu, także doczekały się krytyki. W niniejszym artykule podjęto próbę porównania krytycznych opinii formułowanych przez francuskiego rycerza i poetę Philippe`a de Mézièresa oraz polskiego prawnika i duchownego Pawła Włodkowica. Każdy z nich wykorzystywał obraz krzyżackich wypraw na Litwę (tzw. rejz) do własnych celów. Podczas gdy Mézières moralizował o rycerskości, Włodkowic musiał bronić praw Polski w sporze teologiczno-prawnym na soborze w Konstancji. Obaj zgadzali się wszakże, że krucjaty powinny służyć tylko uzasadnionym celom, czyli obronie chrześcijaństwa i odzyskaniu Ziemi Świętej, w związku z czym w swoim pisarstwie zawarli krytyką tego, co uważali za „złe krucjaty”. Dla Philippe`a de Mézièresa typowym „złym krzyżowcem” był świecki szlachcic, który szukał próżnej chwały i nie dbał o Boga. Francuski pisarz koncentrował swoją krytykę na zachodnioeuropejskich rycerzach gościach ochotnikach biorących udział w rejzach, ale sam zakon krzyżacki wyobrażał sobie jako instytucję pobożną i rycerską, zatem godną do naśladowania. De Mézières stworzył w swoich dziełach taki pozytywny wizerunek zakonu, ponieważ był dla niego wzorem idealnego zakonu rycerskiego. Dlatego też jego krytyka skupiła się wyłącznie na rycerzach, którzy przybywali do Prus, aby brać udział w wyprawach na Litwę. Paweł Włodkowic natomiast nie potępia uczestnictwa w rejzach jako próżnej chwały, ale dostrzega w nich agresywną i niesprawiedliwą wojnę. Dla niego za krucjaty nie są odpowiedzialni zwabieni krzyżacką propagandą cudzoziemscy krzyżowcy, ale winny jest sam zakon.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 42-60
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies