Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wyżyna Częstochowska" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-33 z 33
    Tytuł:
    Geochemiczny zapis diagenezy szczątków kostnych z Jaskini Deszczowej (Wyżyna Częstochowska)
    Geochemical record of diagenesis of bone remains fromDeszczowa Cave (Częstochowa Upland)
    Autorzy:
    Krajcarz, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2066279.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    diageneza szczątków kostnych
    osady jaskiniowe
    czwartorzęd
    Polska
    Deszczowa Jaskinia
    bone diagenesis
    cave sediments
    Quaternary
    Polska
    Deszczowa Cave
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2010, 58, 2; 163-172
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Porosty epifityczne i epiksyliczne rezerwatu Zielona Góra (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
    Epiphytic and epixylic lichens of the Zielona Góra nature reserve (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
    Autorzy:
    Bąbelewska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/410337.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    porosty
    jura
    rezerwat Zielona Góra
    lichens
    Jura
    Zieona Góra nature reserve
    Opis:
    Na terenie rezerwatu „Zielona Góra” odnotowano 34 gatunki porostów w dwóch grupach ekologicznych: porosty epifityczne i epiksyliczne. 56% bioty stanowiły gatunki o plechach skorupiastych, a 44% porosty o plechach listkowatych i krzaczkowatych. Najbogatszą biotę porostów stwierdzono na zboczu ostańca wapiennego „Zielonej Góry” o ekspozycji SE. W rezerwacie odnotowano występowanie chronionego w Polsce gatunku Graphis scripta (L.) Ach. [1] na powierzchni ok. 0.7 ha. Gatunek ten występował w rezerwacie „Zielona Góra” tylko na korze pni grabu na wysokości od 3 cm do 1 m na stanowiskach badawczych 1–4. Spośród gatunków z regionalnej listy porostów podlegających ochronie w województwie śląskim odnotowano dwa gatunki Parmeliopsis ambiqua i Parmelia saxatilis [2]. Niewielka liczba taksonów stwierdzonych w rezerwacie była wynikiem bardzo silnego zanieczyszczenia tego obszaru chronionego przez aglomerację częstochowską, a w szczególności hutę „Częstochowa” leżącą zaledwie 1 km od „Zielonej Góry”.
    34 lichen species in two ecology groups: epiphytic and epixylic lichens were identified at the area of “Zielona Góra” forest reserve. 56% of the biota was composed of species with a crustose thallus and 44% constituted lichens with foliose and fruticose thalli. The richest lichen biota was noticed on the slope of limestone outlier of “Zielona Góra” with SE exposure on the area of 0.7 ha. The occurance of Graphis scripta (L.) Ach. species was recorded on this area [1]. The mentioned species occured in “Zielona Góra” reserve only on the bark of harnbeam on the hight between 3 cm up to 1 m on the states 1–4. Four epiphytic species were identified among species under treath from silesian regional list of lichens: Parmeliopsis ambiqua and Parmelia saxatilis [2]. A small number of taxa recorded in the reserve resulted from heavy pollution of that protected area caused by Czestochowa agglomeration and in particular by the Czestochowa Steelworks located only 1 km from “Zielona Góra” area.
    Źródło:
    Chemistry, Environment, Biotechnology; 2016, 19; 101-104
    2083-7097
    Pojawia się w:
    Chemistry, Environment, Biotechnology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania litologiczne osadów stokowych okolic Częstochowy (Wyżyna Częstochowska) i Raducza (Wysoczyzna Rawska)
    Lithologic investigation of slope deposits near Czestochowa (Czestochowa Upland) and Raducz (Rawa Plateau)
    Autorzy:
    Kobojek, E.
    Kobojek, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084987.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Opis:
    The article deals with the usefulness of selected textural methods in the investigations of slope deposits. Granulometric characteristics of slope deposits in the Częstochowa Upland and the Rawa Plateau has been presented and also their morphoscopic features and a feldspar content have been analysed. In the slope series, the orientation of clasts has been measured. Lithological features of slope deposits have been compared with these of glacial, fluvial and aeolian origin. Textural investigations indicate that the variability of the slope series is dependent on the lithological properties of the bedrock and reflects types of occurring slope processes. Besides, the influence of other processes taking place synchronically with transport of gravity is marked. Creep and wash operated under conditions of varying wind morphogenetic action. The orientation of the long axes of pebbles shows that the most important diagnostic feature of the gravitational genesis of same lithologic types of slope deposits is the clast arrangement parallel to the slope inclination.
    Źródło:
    Prace i Studia Geograficzne; 2003, 33; 7-24
    0208-4589
    Pojawia się w:
    Prace i Studia Geograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanowisko późnoczwartorzędowych osadów jaskiniowych : schronisko nad Jaskinią Zegar w Skalach Zegarowych (Wyżyna Częstochowska)
    The site of Late Quaternary cave sediments : the Shelter above the Zegar Cave in Zegarowe Rocks (Częstochowa Upland)
    Autorzy:
    Krajcarz, M. T.
    Sudoł, M.
    Krajcarz, M.
    Cyrek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074909.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Pleistocene
    Holocene
    Palaeolithic
    fossil fauna
    reindeer Rangifer tarandus
    pleistocen
    holocen
    paleolit
    fauna kopalna
    renifer Rangifer tarandus
    Opis:
    The Shelter above the Zegar Cave (Shelter No 388) (N 50°25’41” E 19°40’27”) is located in the Zegarowe Rocks ridge in the Ryczów Upland (southern part of the Czêstochowa Upland), municipalityWolbrom, district Olkusz. In 2009, Mrs. Jadwiga and Mr. Lucjan Wodarz found an archeological flint artifact in a type of leaf point at the slope below the Shelter. This finding allowed suspecting the presence of Palaeolithic cultural layers inside or near the Shelter. The authors’aim was to recognize the geological context of the Palaeolithic settlement of the Shelter above the Zegar Cave and its neighborhood, and in further perspective of the entire southern part of the Ryczów Upland micro-region. Four layers were discovered in the Shelter during field works (downward): I – humic silty loam, Holocene; II – loess altered by secondary soil processes during the Holocene; III – unaltered loess, dated to MOIS 2; IV – silty cave loam with limestone rubble, dated to MOIS 3. The chronostratigraphy is based on lithostratigraphy and confirmed by radiocarbon and thermoluminescence dating. An archaeological cultural level occurs in layer IV, most probably related to the shift from the Middle to Upper Palaeolithic. The sequence of cave sediments may be well correlated with numerous profiles of cave sites from the Kraków-Czêstochowa Upland.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2012, 60, 10; 546--553
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielka Wojna na Jurze : działania i cmentarze wojenne z roku 1914 na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej i terenach przyległych
    Autorzy:
    Orman, Krzysztof.
    Orman, Piotr.
    Współwytwórcy:
    Wydawnictwo LIBRON. pbl
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Kraków : Wydawnictwo LIBRON
    Tematy:
    I wojna światowa (1914-1918)
    Bitwy
    Cmentarze
    Opis:
    Zawiera imienne wykazy żołnierzy pochowanych na cmentarzach wg alfabetycznego układu miejscowości.
    Bibliogr. s. [759]-764.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Krajobrazowe skutki wzrostu powierzchni leśnych na Wyżynie Częstochowskiej
    Landscape consequences the growth of forests of the Czestochowa Upland
    Autorzy:
    Nita, J.
    Myga-Piątek, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87818.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    źródła kartograficzne
    lasy
    krajobraz kulturowy
    GIS historyczny
    Wyżyna Częstochowska
    cartographic resource
    forests
    cultural landscape
    hGIS
    Częstochowa Upland
    Opis:
    Celem niniejszego opracowania jest prześledzenie zmian zasięgu lasów na obszarze Wyżyn Częstochowskiej przeprowadzona na podstawie analiz kartograficznych z użyciem technik komputerowych. Do badań wybrano obszar Wyżyny Częstochowskiej cechujący się unikatowym w skali Polski krajobrazem kulturowym. Wybór regionu wynikał m.in. z faktu dobrego zobrazowania kartograficznego regionu oraz udokumentowania zmienności zasięgu lasów w czasach historycznych. Analizę prowadzono w zależności od przebiegu procesów osadniczych, gospodarczych, politycznych, a także współczesnej polityki ochrony przyrody. Dodatkowym motywem wyboru Wyżyny Częstochowskiej do badań był fakt, iż na tym obszarze lasy są obecnie uważane (w środowisku przyrodników i konserwatorów zabytków), za kontrowersyjny składnik krajobrazu. Nadmierny i niekontrolowany wzrost zalesienia zagraża bowiem istnieniu specyficznych gatunków flory i fauny a ponadto ogranicza możliwość podziwiania unikatowych obiektów przyrodniczych - ostańce skalne i historycznych – zamki i warownie jurajskie. Zatracanie tych regionalnych cech i zubożenie fizjonomii regionu ma dalsze negatywne konsekwencje m. in. dla ochrony krajobrazu, turystyki i krajoznawstwa.
    The aim of this paper is to track back the changes in the forest range within the Częstochowa Upland, basing on the cartographic analyses using computer-aided technologies. The research covered the area of the Częstochowa Upland with cultural landscape which is unique in Poland. Among other factors, the choice of the region resulted from the fact that the region is well documented cartographically and the changes in forest ranges throughout the history are well recorded. The analysis was carried out in relation to the course of settlement, economic, and political processes, and also with regards to the contemporary policy of nature protection. Another argument for the choice of the Częstochowa Upland for the research was the fact that the forests in that area are considered (among environmentalists and historic buildings conservation officers) as a controversial component of the landscape. Excessive and uncontrolled increase in afforestation is a threat to existence of peculiar species of fauna and flora, and also makes it harder to admire the unique natural and historical-cultural components. These regional features vanish and the physiognomy of the region becomes poorer, which has negative consequences, e.g. for landscape protection, tourism and sightseeing.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2012, 16; 191-207
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola GIS w ocenie historycznych opracowań kartograficznych na przykładzie Wyżyny Częstochowskiej
    Use of GIS in assessment of historical cartographic materials – case study Częstochowa Upland
    Autorzy:
    Nita, J.
    Myga-Piątek, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87736.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    źródła kartograficzne
    mapy historyczne
    krajobraz kulturowy
    GIS historyczny
    Wyżyna Częstochowska
    cartographic sources
    historical maps
    cultural landscape
    hGIS
    Częstochowa Upland
    Opis:
    W ostatnich latach oberwany jest wzrost zainteresowania problematyką badawczą z pogranicza geografii i historii, tzw. geohistoria. Przedmiotem analiz są m.in. zmiany użytkowania terenu, dynamika procesów przyrodniczych czy krajobrazowe następstwa hydro-meteorologicznych zjawisk ekstremalnych w czasach historycznych. Analiza map dawnych służy pozyskaniu informacji o rozwoju regionu, (infrastrukturalnym, urbanistycznym, osadniczym itd.). GIS historyczny (hGIS) wykorzystuje mapę jako podstawę informacji, natomiast jako narzędzie jej przetwarzania – specjalistyczne oprogramowanie komputerowe. Nie wszystkie mapy historyczne są jednakowo przydatne. Dlatego celem niniejszego opracowania jest analiza wiarygodności wybranych opracowań kartograficznych dotyczących ziem polskich. Przeprowadzono analizę 14 map Wyżyny Częstochowskiej i jej obrzeży z lat 1685-1984. Oceniano m.in.: dokładność treści map, zgodność czasu opracowania, poprawność historyczną treści mapy, ocenę wartości i wiarygodności.
    Recent years have seen increased interest in research areas overlapping geography and history, so-called geohistory. The subject matter for research includes changes in land use, dynamics of natural processes, or consequences of hydro-meteorological phenomena in the history on landscape. Analyses of historical maps make it possible to collect information regarding development of a region in terms of infrastructure, urban growth, settlement, etc. Historical GIS (hGIS) uses maps for basic information and specialist software as a tool for processing this information. Not all historical maps are equally useful, and that is why this paper aims to analyze reliability of selected cartographic materials regarding Polish territories. The analyses concerned 14 maps of the Częstochowa Upland and its peripheries from years 1685-1984. The factors that were assessed included accuracy of the map contents, correct creation date of the map, historical precision of the map contents, and assessment of its importance and reliability.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2012, 16; 116-135
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wody podziemne zrębu Zakrzówka (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
    The groundwater of Zakrzówek Horst (S Kraków-Częstochowa Upland)
    Autorzy:
    Motyka, J.
    Postawa, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063364.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    skały węglanowe
    wody podziemne
    kras
    sieć hydrauliczna
    zrąb Zakrzówka
    carbonate rocks
    groundwater
    karst
    hydraulic networks
    Zakrzówek Horst
    Opis:
    Na podstawie kilkuletnich badań stężeń jonu chlorkowego w Wiśle i w 25 wybranych wyciekach w kamieniołomie "Zakrzówek" autorzy ocenili prędkość przepływu wód z rzeki do odkrywki. Minimalny czas oceniono na 100-120 dni. Mineralizacja ogólna wód Wisły w omawianym okresie wynosiła średnio 2750 mg/dm3. W składzie chemicznym dominowały jony chlorkowe i sodowe. W tym samym czasie wody opadowe wykazywały mineralizację ogólną do około 130 mg/dm3, z dominującymi jonami wapniowymi, magnezowymi i siarczanowymi. Wody z wycieków w kamieniołomie "Zakrzówek" charakteryzowały się mineralizacją od 400 do ponad 2000 mg/dm3. W północnej części odkrywki w wodach z wycieków dominowały jony chlorkowe i sodowe. W innych częściach kamieniołomu w składzie chemicznym wód zaobserwowano większy udział wapnia, magnezu, siarczanów i wodorowęglanów. Skład chemiczny wód dopływających do kamieniołomu "Zakrzówek" licznymi wyciekami, jest formowany na drodze mieszania składowych dopływu i dodatkowo transformowany poprzez reakcje zachodzące w układzie woda-warstwa wodonośna. O proporcjach mieszania decyduje struktura sieci hydraulicznej w wapieniach budujących zrąb Zakrzówka. Szczególnie ważną rolę odgrywają pionowe szczeliny, którymi odbywa się szybki przepływ wód słodkich w głąb i punktowe rozcieńczanie poziomego strumienia wód zanieczyszczonych. Efektem tych procesów jest znaczne zróżnicowanie składu chemicznego wód z poszczególnych wycieków. Przejawia się to w zasadniczych różnicach zarówno typów chemicznych jak i mineralizacji ogólnej.
    Basing on the analysis of chloride concentrations in the Vistula River and in 25 selected outflows in the Zakrzówek Quarry carried on systematically during almost three years (1990-93), the shortest time measured for water transfer from river to the quarry was about 100-120 days. Average TDS of river waters in this period was about 2750 milligrams per litre with dominating chloride and sodium ions. Simultaneously, meteoric waters analysed during those three years showed TDS up to 130 milligrams per litre with dominating calcium, magnesium and suplphide ions. In the quarry outflows the TDS varied from 620 to over 2000 milligrams per litre. In a few sampling points located in the northern part of the pit (i.e. close to the river bed) chloride and sodium ions predominated whereas waters from other points contained chloride and sodium along with calcium, magnesium, sulphates and hydrocarbonate ones. Decreasing TDS was accompanied by increasing percentage of sulphates, calcium and magnesium, and then HCO3 in the TDS. Transformation of chemical composition of waters migrating from the Vistula River to the Zakrzówek Quarry consists mainly of changes in concentrations of various ions. In most of the studied outflows waters are enriched in calcium and sulphates, and, in a few points, also in magnesium and potassium. This may result from leaching of these elements in waterbeds and also from ion exchange (e.g. Na-Ca). Concentrations of other pollutants originating from agriculture, sewages and industrial sources decrease on the way from river to quarry. Characteristic is the evolution of nitrogen compounds. Concentrations of ammonium nitrogen in the river waters are higher than the quarry outflows due to nitrification processes. On the contrary, contents of nitrates are higher in most of quarry outflows than in river waters. Generally, the quality of water improves during migration from river to the quarry.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2004, 412, Hydrogeologia z. 6; 71-129
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyspy obronne Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i ich turystyczne znaczenie
    Fortified islands of the Kraków-Częstochowa Upland and their touristic significance
    Autorzy:
    Uruszczak, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87899.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    strażnica
    turystyka
    Kraków-Częstochowa Upland
    watchtower
    tourism
    Opis:
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska to obszar położony w południowej Polsce, o dużym zróżnicowaniu wysokości względnej. Istniejące na całym terenie Jury wzgórza, swoiste wyspy obronne, stworzyły w przeszłości charakterystyczny militarny trakt o strategicznym znaczeniu, który dzięki swej wyjątkowości krajobrazowej przeistoczył się stopniowo w atrakcyjny szlak turystyczny. Budowle obronne zazwyczaj usytuowane są na wzgórzach, rzadziej na terenach nizinnych. Praca ukazuje zarówno obiekty wykorzystujące swój turystyczny potencjał oraz wskazuje możliwości rozwoju w przypadku miejsc nieznanych mogących zostać włączonych do Szlaku Orlich Gniazd.
    The Kraków-Częstochowa Upland (Jura Krakowsko-Częstochowska) is the area situated in southern Poland with great diversity of relative height. Hills located in the whole territory of Jura, kind of fortified islands, created in the past a characteristic military trail with strategic significance which thanks to its landscape uniqueness was gradually transformed into an attractive touristic route. The fortified objects are usually located on the hills and less frequently in the lowlands. The paper shows the objects that take advantage of their touristic potential and also indicates possibilities of development for the places which could be successfully included in the Trail of the Eagles' Nests (in Polish: Szlak Orlich Gniazd).
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2017, 35; 75-90
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Propozycja zakresu monitoringu hydrogeoekologicznego źródeł regionu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej
    Proposition of scope of springs hydrogeoecological monitoring in Kraków-Częstochowa Upland region
    Autorzy:
    Okoń, D.
    Różkowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062378.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    źródła
    monitoring hydrogeoekologiczny
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    springs
    hydrogeoecological monitoring
    Kraków-Częstochowa Upland
    Opis:
    W latach 2008–2011 badaniami geologicznymi, hydrogeologicznymi i biotycznymi objęto 13 nisz źródliskowych źródeł drenujących głównie wody poziomu jury górnej na obszarze Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Zasygnalizowano możliwości zastosowania w badaniach wskaźników biotycznych. Przedstawiono propozycję zakresu monitoringu hydrogeoekologicznego stref źródliskowych obejmującą zespół wskaźników geomorfologicznych, hydrogeologicznych i biologicznych (mszaki, rośliny naczyniowe, okrzemki i fauna bezkręgowców), nawiązującą do przepisów Dyrektywy 2000/60/WE.
    The paper presents the study of 13 spring niches, draining mainly the Upper Jurassic aquifer in the Kraków-Częstochowa Upland, performed during 2008–2011, using geological, hydrogeological and biotic methods. Possibility of biotic indices application is shown and proposition of the scope of hydrogeoecological monitoring of spring niche zones is presented. Such monitoring should include the geomorphologic, hydrogeological and biological indices (moss, vascular plants, diatoms and invertebrate fauna), according to Directive 2000/60/WE.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/2; 437--442
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykorzystanie nieczynnych kamieniołomów na wybranych przykładach obszaru Jury Krakowsko-Częstochowskiej
    Use of abandonem quarries on selected examples from Cracow-Czestochowa area
    Autorzy:
    Skreczko, S.
    Wolny, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87531.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    kamieniołom
    geoturystyka
    rekultywacja
    Kraków-Częstochowa Upland
    quarry
    geoturism
    reclamation
    Opis:
    W Polsce coraz częściej zostaje zaniechana eksploatacja surowców skalnych, co najczęściej związane jest z nieopłacalnością jej prowadzenia. Po zakończeniu działalności zakładu górniczego pozostaje problem obszaru byłego wyrobiska. Powszechnym zjawiskiem jest pozostawienie kamieniołomu bez przywrócenia wartości użytkowych oraz przyrodniczych. Są to miejsca cenne głównie ze względu na informacje zapisane w warstwach skalnych: ważne zjawiska, granice geologiczne oraz miejsca występowania skamieniałości. Kamieniołomy zmieniły krajobraz obszaru krakowsko-częstochowskiego. Początkowo zaburzały jego estetykę, obecnie mogą stanowić jego charakterystyczny element. Rozwiązań dla ich zagospodarowania jest wiele, m.in. rekultywacja w celach rekreacyjno-turystycznych czy dydaktyczno-edukacyjnych. Urozmaicona rzeźba terenu, zabytki architektoniczne oraz bioróżnorodność przyrodnicza sprawiają, że krajobraz regionu krakowsko-częstochowskiego jest unikatowy i cenny w skali kraju, a nawet Europy.
    In Poland exploitation of rocks is more and more often abandoned due to economic problems. When the mine is closed, a problem concerning of the mining area remains. Usually, the quarries are left without any interference. Such places are valuable mainly due to their educational value, as the rocks exposed contain data about important past phenomena, geological boundaries and fossils. The quarries changed the landscape of the Cracow-Czestochowa region. Previously they disturbed its visual appearance, but now they can constitute its characteristic element. There are a lot of solutions for their development, e.g., recultivation for recreation-touristic or educational purposes. The variable geomorphology of the area, historical monuments and natural biodiversity make the landscape of the Cracow-Czestochowa region is truly unique not only on a national, but also European scale.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 26; 67-78
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybiórczość siedliskowa orzechówki Nucifraga caryocatactes w okresie lęgowym na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej
    Habitat Preferences of the Nutcrackcer Nucifraga caryocatactes during the breeding season in the Krakow-Czestochowa Upland
    Autorzy:
    Kurek, P.
    Skowron, B.
    Swieciak, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2080550.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Zoologiczne
    Tematy:
    ptaki
    orzechowka
    Nucifraga caryocatactes
    okres legowy
    wybiorczosc siedliskowa
    monokultury sosnowe
    Wyzyna Krakowsko-Czestochowska
    Opis:
    Orzechówka Nucifraga caryocatactes jest gatunkiem borealnym o wyspowym rozmieszczeniu w Polsce, a dane na temat jej biologii i ekologii z tego obszaru są nieliczne. Celem niniejszych badań było określenie wybiórczości siedliskowej orzechówki w okresie lęgowym w izolowanej populacji na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. W latach 2000–2004 stwierdzono występowanie gatunku w 20 rewirach. Wszystkie rewiry/gniazda były zlokalizowane w lasach iglastych zdominowanych przez sosnę zwyczajną Pinus sylvestris, której udział w drzewostanie był nie mniejszy niż 90%. Ptaki gnieździły się w monokulturach sosnowych, których średni wiek wynosił 34 lata. Ubywanie preferowanych przez orzechówki drzewostanów w młodszych klasach wieku w wyniku ich naturalnego starzenia się, może w przyszłości wpływać ograniczająco na populację orzechówki na Jurze. Kontrole stanowisk lęgowych orzechówki przeprowadzone w latach 2014–2016 wykazały, że tylko cztery spośród 20 stanowisk (20%) znanych z lat 2000–2004 pozostało nadal zajęte.
    Źródło:
    Ornis Polonica; 2018, 59, 4; 264-272
    2081-9706
    Pojawia się w:
    Ornis Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konkrecje hiatusowe z iłów rudonśnych Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej
    Hiatus concretions fromthe ore-bearing clays of the Cracow-Czestochowa Upland (Polish Jura)
    Autorzy:
    Zatoń, M.
    Marynowski, L.
    Bzowska, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074474.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    konkrecje hiatusowe
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    hiatus concretions
    Middle Jurassic
    Cracow-Częstochowa Upland
    borers
    encrusters
    Opis:
    Hiatus concretions are arly-diagenetic sedimentary bodies, which in their history of formation, underwent exhumation during sedimentation break and/or erosion of sea-floor. Then they were colonized by various encrusters and borers, before they were buried again. Within Middle Jurassic (Bajocian through Bathonian) clays, hiatus concretions occur in four localities in the Cracow-Częstochowa Upland (south and central Poland): Ogrodzieniec, Bugaj, Mokrsko and Krzyworzeka. Preliminary data about their mineralogy, organic geochemistry and palaeoecology is given. Mineralogical analyses showed, that except dominant high Mg-calcite (up to 87.10% of total carbonates), concretions possess minor amounts of such compounds as quartz, clay minerals (kaolinite and illite), pyrite, siderite or Mg-kutnahorite. However, high differences are observed between total organic carbon contents of concretions (TOC=0.46%) and surrounded clays (TOC = 2.16%), but their molecular composition is similar. Most of identified biomarkers are of terrestrial origin. In clay lithology, the hiatus concretions are the only sedimentary bodies that clearly mark the sedimentation pauses (hiatuses). In the investigated area, they form more or less continuous horizons. The concretions are calcitic, possessing various encrusting fauna such as bryozoans, oysters and oyster-like bivalves, serpulids, solitary corals and foraminifers. They often post-date the borings, belonging to such ichnogenera as Gastrochaenolites, Trypanites and Entobia. Some of the nodules show distinct transition from firmground (characterized by the presence of Glossifungites ichnocoenosis) to hardground (presence of Trypanites ichnocoenosis), pointing to the fact, that they formed at, or very close to, the sediment-water interface. Some concretions, like those from Bugaj and Mokrsko, are characterized by their high diversity of hard bottom communities. Those concretions are also irregular in shape; others, like those from Ogrodzieniec and Krzyworzeka, possess lower diversity. The concretions from Krzyworzeka are especially dominated by the borers, while the encrusters are sparse and not diverse. Those nodules that are wide and flat tend to be more bored on one surface only, while those that are more roundish, are bored on both sides more evenly. The degree of diversity is probably correlated with physical disturbance, causing the rolling and overturning of the exhumed concretions in the littoral zone. On the other hand, the overall diversity could be lowered due to destructive abrasion either of the shallowest borings, echinoid/gastropod scratch marks and shells of nestling bivalves, as well as more delicate epilithozoans.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2006, 54, 2; 131-138
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krajobrazy kulturowe Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Rozważania o przyrodzie, historii, wartościach i zagrożeniach
    Cultural landscapes of the Kraków‐Częstochowa Upland. Discussion on nature, history, values and threats
    Autorzy:
    Myga-Piątek, U.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87503.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    krajobraz kulturowy
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    zagospodarowanie przestrzenne
    cultural landscape
    Cracow-Częstochowa Upland
    spatial development
    Opis:
    The article points to several very up‐to‐date issues that occur in relation with the vanishing of traditional forms of land use and introduction of new, other than indigenous, management styles in the area of the Kraków‐Częstochowa Upland. Current processes of deterioration of the structure of the cultural landscapes of the Upland have been discussed with regard to natural values and the historical proces of land management by man. The article is a peculiar case study for quite common negative transformation of the Polish countryside caused by relatively free use of the space, legal negligence, low awareness and poor identification of residents with the landscape – the countryside which loses its peculiar and typical features as the result of “mass consumption”. The text also presents positive examples of care taken for the regional landscape and lists initiatives aimed at improving the image of the discussed area.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2008, 10; 337-357
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naskalna populacja lęgowa pustułki Falco tinnunculus na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej
    On-rock nesting population of the Kestrel Falco tinnunculus of the Krakow-Czestochowa Upland (S Poland)
    Autorzy:
    Skowron, B.
    Kurek, P.
    Baran, J.
    Piechnik, L.
    Swieciak, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/79753.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Zoologiczne
    Tematy:
    ptaki
    pustulka
    Falco tinnunculus
    ptaki legowe
    populacje legowe
    srodowiska naskalne
    Wyzyna Krakowsko-Czestochowska
    Polska Poludniowa
    Źródło:
    Ornis Polonica; 2016, 57, 3
    2081-9706
    Pojawia się w:
    Ornis Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Educational trails of the Racławka Valley Nature Reserve and their potential for geoeducation
    Ścieżki edukacyjne Rezerwatu Przyrody Dolina Racławki i ich potencjał geoedukacyjny
    Autorzy:
    Szreter, Anna
    Skoczylas-Śniaz, Sylwia
    Wierzba, Katarzyna
    Czoch, Paulina
    Bolek, Szymon
    Kowal-Kasprzyk, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27323850.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    geosites
    didactic paths
    geotourism valorisation
    Krakow-Częstochowa Upland
    geostanowiska
    ścieżki dydaktyczne
    waloryzacja geoturystyczna
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    Opis:
    The Racławka Valley is located west of Krakow, in the Krakow-Częstochowa Upland. This is a place of high bio- and geodiver-sity, where various rocks of different ages outcrop in vast excavation pits, narrow gorges or form characteristic monadnocks. The richness of various morphological forms and special habitats led to the constitution of a nature reserve, covering most of the Racławka Valley and adjacent, southern parts of the Szklarka Valley. Three educational trails lead through the reserve, connecting a number of geosites. The Geotourism Students’ Scientific Club (GSSC) from AGH University of Science and Technology examined the usability of these trails for geoeducation. After completing geotourism valorisation, adequate teaching materials were prepared, and different age groups were guided around the trails. Their comprehension has been verified by quizzes and opinions gathered through questionnaires. On the bases of these, the three educational trails were widely described and assessed in respect for their terrain difficulty, accessibility, and infrastructure. Each trail has a leitmotif and a specific theme, however geosites from different trails can be combined together to get a route of a chosen theme. The GSSC also released three new geotourism guidebooks, one for each trail, as a result of AGH rector's grant projects in the years 2018–2020.
    Dolina Racławki położona jest na zachód od Krakowa, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Stanowi ona obszar o dużej bio- i georóżnorodności, gdzie rozmaite skały o różnym wieku odsłaniają się w rozległych wyrobiskach, na ścianach wąwozów lub w po-staci ostańców. Ze względu na bogactwo form morfologicznych i wykształcone na nich siedliska, większość doliny Racławki i przyległą, południową część doliny Szklarki objęto rezerwatem przyrody. Przez obszar rezerwatu prowadzą trzy ścieżki dydaktyczne łączące szereg geostanowisk. Koło Naukowe Geoturystyka (KNGt) z Akademii Górniczo-Hutniczej zbadało ich przydatność dla geoedukacji. Po dokona-niu waloryzacji geoturystycznej opracowano materiały dydaktyczne, a następnie po ścieżkach oprowadzono różne grupy wiekowe. Za po-mocą quizów sprawdzono zrozumienie przez uczestników omawianych tematów, a opinie zebrano w formie ankiet. Działania te umożliwiły dokładne opisanie ścieżek oraz ich ocenę pod kątem trudności terenu, dostępności i infrastruktury. Każda ze ścieżek ma motyw przewodni, można je jednak z powodzeniem łączyć, by zaplanować trasę o określonej tematyce. KNGt przygotowało też trzy przewodniki geoturystycz-ne po dolinie Racławki, po jednym dla każdej ze ścieżek, w ramach Grantu Rektora AGH w latach 2018–2020.
    Źródło:
    Geotourism / Geoturystyka; 2021, 1--2 (64--65); 35--52
    1731-0830
    Pojawia się w:
    Geotourism / Geoturystyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tereny po odkrywkowej eksploatacji zwięzłych kopalin skalnych na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej – możliwości adaptacji
    Post-mining areas of hard-rock in Krakow-Czestochowa Upland – adaptation possibilities
    Autorzy:
    Pietrzyk-Sokulska, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/87120.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
    Tematy:
    surowce mineralne
    kopaliny
    gornictwo odkrywkowe
    tereny poeksploatacyjne
    wyrobiska poeksploatacyjne
    atrakcyjnosc geologiczna
    atrakcyjnosc turystyczna
    zagospodarowanie terenu
    Wyzyna Krakowsko-Czestochowska
    Źródło:
    Problemy Ekologii Krajobrazu; 2009, 24
    1899-3850
    Pojawia się w:
    Problemy Ekologii Krajobrazu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Epigenetic silicification of the Upper Oxfordian limestones in the Sokole Hills (Kraków-Częstochowa Upland): relationship to facies development and tectonics
    Autorzy:
    Matyszkiewicz, J.
    Kochman, A.
    Rzepa, G.
    Gołębiowska, B.
    Krajewski, M.
    Gaidzik, K.
    Żaba, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/138902.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Upper Jurassic limestones
    epigenetic silicification
    tectonic deformations
    Kraków-Częstochowa Upland
    wapienie górnej jury
    deformacje tektoniczne
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    Opis:
    A spectacular epigenetic silicification was encountered in the Oxfordian bedded limestones exposed in the Sokole Hills situated in the Kraków-Częstochowa Upland. The main epigenetic mineral is microcrystalline quartz accompanied by minor goethite, hematite, barite, galena and sphalerite. Locally, the mineralized limestones reveal Pb and Cu contents exceeding over 150 times the background values of these metals in unmineralized limestones. The epigenetic mineralization of the bedded limestones was probably a two-stage process. During the first, Early Cretaceous stage, silicified limestones formed at the erosional surface of a denuded carbonate complex. Such silicification greatly limited the progress of the first karstification phase of the Upper Jurassic carbonates initiated in the Hauterivian. The sources of silica accumulated in the limestones were descending solutions enriched in silica derived from the weathering zone. This silicification affected the topmost part of the Upper Jurassic massive limestones and the deeper portions of the bedded limestones along the fracture systems and stylolites. Early Cretaceous tectonic activity generated new dislocations and re-opened the existing faults, which were subsequently filled with permeable Albian quartz sands. These openings became the migration pathways for ascending, warm, relict, sulphide-carrying hydrothermal solutions at the second formation stage of the epigenetic mineralization. The newly supplied silica from the Albian sands precipitated on the silicified limestones and, as concentric rims, on brecciated, early diagenetic cherts. The second-stage mineralization proceeded under phreatic conditions, presumably close to a fluctuating mixing zone of ascending, warm hydrothermal solutions and descending cold groundwaters. The brecciated cherts acting as silica crystallization nuclei indicate that the last mineralization stage probably followed the final phase of Cenozoic faulting.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2015, 65, 2; 181-203
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stare piece wapiennicze w krajobrazie Jury Krakowsko-Częstochowskiej jako element dziedzictwa górniczego
    Old lime kilns in the Krakow-Częstochowa Jura landscape as an element of the mining heritage
    Autorzy:
    Krzeczyńska, Monika
    Woźniak, Paweł
    Kaczmarzyk, Ewa
    Głowacki, Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2048422.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
    Tematy:
    przemysł wapienniczy
    piec wapienniczy
    edukacja
    rekreacja
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    lime industry
    lime kiln
    education
    recreation
    Kraków-Częstochowa Upland
    Opis:
    Tradycje przemysłu wapienniczego sięgają odległych czasów. Wapno, jako spoiwo zapraw budowlanych i farb używane jest już od kilku tysiącleci. Stare piece wapienne i towarzyszące im wyrobiska spotykane na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej (a zwłaszcza w jej północnej części) doskonale nadają się do zagospodarowania i wykorzystania w przyszłości jako miejsca edukacyjne ułatwiające poznanie i zrozumienie wielu procesów kształtujących powierzchnię Ziemi, w tym poprzez gospodarczo-przemysłową działalność człowieka. Znane są już ciekawe, krajowe przykłady dostosowania obiektów przemysłu wapienniczego do realizacji funkcji rekreacyjno-poznawczych. Najwięcej jest ich w Sudetach. Autorzy referatu mają nadzieję, że w nieodległej przyszłości dołączy do nich przynajmniej jeden z jurajskich wapienników z okolicy Olsztyna, Rudnik, Częstochowy, Złotego Potoku, Mstowa, Kusiąt lub Choronia.
    The traditions of the lime industry date back to distant times. Lime has been used as a binder of building mortars and paints for several millennia. Old lime kilns and the accompanying excavations found in the Kraków-Częstochowa Upland (especially in its northern part) are perfect for development and future use as educational places facilitating the knowledge and understanding of many processes shaping the Earth's surface, including economic and industrial activities of humans. Interesting local examples of adapting lime industry facilities aimed at enhancing recreation and cognitive functions are well recognized. Most of them are in the Sudetes. The authors of the paper hope that in the near future one of the Jurassic lime kilns in the vicinity of Olsztyn, Rudnik, Częstochowa, Złoty Potok, Mstów, Kusiąt or Choroń will also soon become recognizable.
    Źródło:
    Hereditas Minariorum; 2020, Vol. 6; 25-32
    2391-9450
    2450-4114
    Pojawia się w:
    Hereditas Minariorum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Walory antropogeniczne terenów pogórniczych a rozwój regionów
    Anthropogenic values of post-mining areas to question development of regions
    Autorzy:
    Pietrzyk-Sokulska, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/88136.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geograficzne
    Tematy:
    tereny pogórnicze
    walory antropogeniczne
    rozwój
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    post-mining areas
    anthropogenic values
    development of regions
    Kraków-Częstochowa Upland
    Opis:
    Nasilająca się antropopresja na środowisko powoduje zmniejszanie jego zasobów i obniżanie walorów, co skutkuje spadkiem atrakcyjności, a tym samym pogorszeniem komfortu życia mieszkańców i recesją gospodarczą regionów. Odpowiedzialne za to jest w niektórych regionach Polski, zwłaszcza o wysokich walorach środowiska przyrodniczego m.in. górnictwo odkrywkowe kopalin, o wielowiekowej tradycji. Po zakończeniu działalności pozostawia ono tzw. nieużytki pogórnicze pozbawione czasowo funkcji użytkowej. Tymczasem dysponują one pewnym potencjałem walorów środowiska, które dzięki zabiegom adaptacyjnym pozwoliłyby nadać im nowe funkcje zgodnie z potrzebami społecznymi, realne ekonomicznie i harmonijnie wpisane w otoczenie. W ten sposób tereny te miałyby wpływ na rozwój gospodarczy regionów i wzrost ich atrakcyjności środowiskowej i inwestycyjnej. W artykule analizami objęto Wyżynę Krakowsko-Częstochowską, jako region cenny przyrodniczo, z wieloma opuszczonymi terenami pogórniczymi.
    Increasing anthropogenic impact on the environment results in the decrease of its quality and resources. As a consequence, it contributes to the declining attractiveness of the region, economic recession and finally-deterioration of local living standards. Surface mining of historical tradition is the main source of this process in many Polish regions of high nature value. As the mining operation ceases a large post-mining wasteland usually appears. Nevertheless, the potential of its natural amenities still exists and if used properly, it may restore its functions in a way which meets social needs, being both economical and friendly to the environment. Thereby, post-mining areas might contribute to the economic development of the region as well as increase investment activity and natural attractiveness. The Krakow-Czestochowa Upland, which is a region of high nature value and hosts many post-mining areas, was chosen for the study.
    Źródło:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 26; 27-36
    1896-1460
    2391-5293
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Związek temperatury gleby z temperaturą powietrza w warunkach jurajskiej doliny rzecznej
    Relation of soil temperature with air temperature at the Jurassic river valley
    Autorzy:
    Wojkowski, J.
    Skowera, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/399935.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    warunki termiczne
    temperatura gleby
    temperatura powierzchni czynnej
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    thermal conditions
    soil temperature
    active surface temperature
    Kraków-Częstochowa Upland
    Opis:
    Celem niniejszej pracy było zbadanie związku pomiędzy temperaturą powierzchni czynnej i gleby a temperaturą powietrza w warunkach jurajskiej doliny rzecznej. W badaniach wykorzystano materiał obserwacyjny z lat 1991– 2006 pochodzący ze stacji meteorologicznej w Ojcowie. Stacja ta położona jest w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej na dnie jurajskiej doliny. Obliczono średnie dobowe, miesięczne i roczne temperatury gleby oraz jej miesięczne i roczne amplitudy. Do oceny związku pomiędzy temperaturą gleby na różnych głębokościach, a temperaturą powietrza, opadami atmosferycznymi oraz pokrywą śnieżną posłużono się współczynnikiem korelacji rang Spearmana. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że najsilniejsze związki temperatury powietrza z temperaturą gleby występowały w okresie wiosny i jesieni. Wzrost opadów atmosferycznych wiosną i jesienią powodował osłabienie związku temperatury powietrza z temperaturą gleby. W okresie lata związki temperatury powietrza z temperaturą gleby były słabsze i statystycznie istotne tylko do głębokości 20 cm. Wykazano ponadto, że opady atmosferyczne w lecie mogą powodować wzrost temperatury gleby. Zimą, ze względu na pokrywę śnieżną, związki temperatury powietrza z temperaturą gleby były najsłabsze i w większości przypadków statystycznie nieistotne. Stwierdzono również, że różnica temperatury powierzchniowej warstwy gleby pokrytej śniegiem i gleby bez pokrywy śnieżnej zależy przede wszystkim od grubości zalegającego śniegu.
    The paper presents the results of research on thermal conditions of the soil and active surface. The main aim of the research was to evaluate the relation of active surface and soil temperature with air temperature. In this evaluation, data from the period 1991–2006 from meteorological stations in Ojców were used. The meteorological station is situated in the southern part of the Kraków-Częstochowa Upland in the bottom of the Jurassic valley. For all the depths, daily, monthly and annual soil temperature was calculated. To evaluate the relation between soil temperature and air temperature, precipitation and snow cover the Spearman correlation coefficients were used. The strongest relation between the air temperature and soil temperature was observed in spring and autumn. The rise in the precipitation in spring and autumn made the relation of air temperature and soil temperature weaker and in summer the relation between the air temperature and soil temperature and statistically significant only to 20 cm deep. It was also proved that the precipitation in summer may lead to higher soil temperature. In winter, because of the snow, the relation between air temperature and soil temperature was the weakest and in most cases statistically not significant. It was also found that the differences in the temperature of the surface covered with snow and the soil without any snow cover depends primarily on the snow cover thickness.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 1; 18-26
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przejawy okruszcowania U-Pb-Zn-Cu-Ni w kopalni dolomitów Dubie (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
    Symptoms of Fe-U-Pb-Zn-Cu-Ni mineralization in the Dubie dolomite mine (Kraków-Częstochowa Upland)
    Autorzy:
    Kania, M.
    Muszer, A.
    Maliszewski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/169795.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
    Tematy:
    okruszcowanie
    kopalnia dolomitów
    minerały metalonośne
    mineralization
    dolomite mine
    metal-bearing minerals
    Opis:
    Przedstawiono wyniki badań kruszców obecnych w żyłkach kwarcowo-kalcytowych i kwarcowo-barytowych, towarzyszących dajce andezytowej w rejonie kopalni Dubie. Stwierdzono podwyższoną zawartość U i Th w strefach uskokowych, obecność pirytów i markasytów Ni- i Zn-nośnych, magnetytów skarnowych i magmowych, sfalerytu, hematytu, goethytu, cerusytu i barytu. Procesy pirytyzacji, cerusytyzacji oraz barytyzacji towarzyszące intruzji andezytowej mogą świadczyć o obecności klasycznego żyłowego złoża hydrotermalnego z wysoko- i średniotemperaturowymi minerałami metalonośnymi na południe od Dubia.
    Results of the analysis of the metalliferous quartz – calcite and quartz – barite streaks, associated with an andesitic dyke in the Dubie quarry, have been presented below. The higher concentration of U and Th within the fault zones has been noted. Furthermore, presence of Ni- and Zn-bearing pyrites and marcasites, skarn and magmatic magnetites, sphalerites, hematites, goethites, cerussites and barites has been revealed. The processes of pyritization, cerussitization and baritization, correlated with the local andesitic intrusion, may indicate the evidences of a classic, hydrotermal vein – type deposit with high- and medium temperature metal-bearing minerals, located south of Dubie.
    Źródło:
    Górnictwo Odkrywkowe; 2016, 57, 4; 39-45
    0043-2075
    Pojawia się w:
    Górnictwo Odkrywkowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Experimental method for estimation of compaction in the Oxfordian bedded limestones of the southern Kraków-Częstochowa Upland, Southern Poland
    Autorzy:
    Kochman, A.
    Matyszkiewicz, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/139080.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    differential compaction
    oedometer test
    basin analysis
    microfacies
    Upper Jurassic
    Kraków-Częstochowa Upland
    kompakcja
    badania edometryczne
    analiza
    dorzecze
    mikrofacje
    jura późna
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    Opis:
    The Upper Jurassic carbonates exposed in the southern part of the Kraków-Częstochowa Upland are well known for their significant facies diversity related to the presence of microbial and microbial-sponge carbonate buildups and bedded detrital limestone in between. Both the buildups and detrital limestones revealed differential susceptibility to compaction which, apart from differential subsidence of the Palaeozoic basement and synsedimentary faulting, was one of the factors controlling seafloor palaeorelief in the Late Jurassic sedimentary basin. The compaction of the detrital limestones has been estimated with an experimental oedometric method in which specially prepared mixtures made of ground limestones from a quarry in the village of Żary were subjected to oedometer tests. The diameters of the detrital grains and their percentages in the limestones were determined by microscopic examinations of thin sections. The diameters were assigned to predetermined classes corresponding to the Udden-Wentworth scale. The rock samples were then ground down to the grain sizes observed in thin sections. From such materials, mixtures were prepared of grain size distributions corresponding to those observed in thin sections. After adding water the mixtures were subjected to oedometer tests. Analysis of the compression of such mixtures under specific loads enabled preparation of a mathematical formula suitable for the estimation of mechanical compaction of the limestone. The obtained values varied from 27.52 to 55.53% for a load corresponding to 300 metres burial depth. The most significant effect of mechanical compaction was observed for loads representing only 2 metres burial depth. Further loading resulted in a much smaller reduction in sample height. The results of the oedometer tests cannot be used directly to determine compaction of the detrital limestones. Mainly because microscopic observations of thin sections of the experimental material show that chemical compaction was also an important factor influencing thickness reduction of the limestones.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2013, 63, 4; 681-696
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rekonstrukcja czasu zalegania pokrywy śnieżnej na podstawie wartości albedo (na przykładzie pomiarów w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej)
    Reconstruction of Snow Cover Duration Using Solar Radiation Values (on the Example of Measurements in Southern Kraków-Częstochowa Upland)
    Autorzy:
    Falarz, M.
    Caputa, Z.
    Partyka, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163932.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    pokrywa śnieżna
    promieniowanie słoneczne
    albedo
    rekonstrukcja
    Ojcowski Park Narodowy
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    snow cover
    solar radiation
    reconstruction
    Ojcow National Park
    Kraków-Częstochowa Upland
    Opis:
    Główny cel opracowania to cel metodyczny – wypracowanie metody rekonstrukcji czasu zalegania pokrywy śnieżnej na podstawie pomiarów promieniowania słonecznego. Celem dodatkowym jest cel poznawczy – porównanie czasu zalegania pokrywy śnieżnej w różnych formach terenu (dno doliny i wierzchowina) i na różnych wysokościach n.p.m. Badania zostały przeprowadzone na przykładzie warunków niwalnych południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, w dolinie Prądnika w Ojcowskim Parku Narodowym. W opracowaniu użyto danych z okresu 2008-2014 dotyczących pokrywy śnieżnej na stacji Park Zamkowy (PZ; 322 m n.p.m.), położonej w dnie doliny Prądnika, oraz wartości promieniowania słonecznego na stacji PZ i w Lepiance Czajowskiej (LCZ; 483 m n.p.m.), położonej na wierzchowinie. Na podstawie danych aktynometrycznych wyliczono wartości albedo. Rekonstrukcję liczby dni z pokrywą śnieżną przeprowadzono w LCZ w trzech etapach: 1) zbadano częstość występowania wartości albedo w przedziałach osobno w dniach z pokrywą śnieżną i w dniach bez pokrywy śnieżnej na stacji PZ; 2) przeprowadzono symulacje czasu zalegania pokrywy śnieżnej na stacji PZ, stosując różne wartości progowe albedo dziennego i albedo z godzin 6-9 UTC; 3) wartości graniczne albedo wyznaczone w poprzednim etapie badań stały się podstawą rekonstrukcji czasu zalegania pokrywy śnieżnej na stacji LCZ; za dzień z pokrywą śnieżną przyjęto taki, w którym albedo było większe od ustalonych wartości progowych. Wyznaczone wartości graniczne albedo wynoszą 26% dla okresu całego dnia i 34% dla godzin 6-9 UTC. Różnica między nimi jest wynikiem zależności wartości albedo od wysokości Słońca. Średnia roczna liczba dni z pokrywą śnieżną wyniosła 80 dni w PZ i 75 dni w LCZ. Różnica w czasie zalegania pokrywy śnieżnej między dnem doliny Prądnika a wierzchowiną południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej jest wypadkową oddziaływania dwóch czynników: wysokości nad poziomem morza i formy terenu. Wysokość nad poziomem morza odgrywa większą rolę w tworzeniu się pokrywy śnieżnej, forma terenu natomiast w procesie zanikania śniegu wiosną.
    The main objective of the study is methodical one: development of a method to reconstruct the snow cover duration on the basis of measurements of solar radiation. The additional objective is cognitive: comparison of seasonal snow cover duration in various geomorphological forms: concave (the bottom of the valley) and convex (plateau) and at different heights above sea level. Studies were carried out on the example of the nival conditions in southern Krakow-Częstochowa Upland: in Prądnik valley in Ojcow National Park. There were used daily and timely data of total and reflected shortwave solar radiation for the period 2008-2014, on the basis of which albedo values (α; %) were calculated. Actinometric measurements were performed on the Park Zamkowy station (PZ; 322 m a.s.l.) located in the bottom of the valley of Prądnik and in Lepianka Czajowska station (LCZ; 483 m a.s.l.) located on the plateau of southern Kraków-Częstochowa Upland. There were also used daily data describing the thickness of the snow cover in the PZ for the same period. Reconstruction of the number of days with snow cover in the LCZ was performed in three stages: 1. frequency of albedo values were examined in intervals for days with snow cover and days without snow cover in the PZ; 2. simulations of snow cover duration (number of days) were conducted in the PZ using different threshold values (bottom limit) of daily albedo and albedo for 6-9 UTC; 3. limits of albedo designated in the preceding stage research were the basis of reconstruction the number of snow cover in the LCZ; a day with snow cover was the day when the albedo was higher than the established limit values. Designated the boundary values of the albedo is 26% for the entire day and 34% for 6-9 UTC. The difference between these values is the result of albedo dependency on the Sun height. The average annual number of days with snow cover in the investigated period (2008-2014) is 80 in the PZ (observation data) and 75 in LCZ (reconstructed and observation data). In November, when snow cover is created, more days with snow on the ground is observed on the plateau (LCZ: 3 days in average), while from December to March, snow cover occurred longer in the bottom of the valley (PZ). The difference in the snow cover duration between the bottom of the Prądnik valley and the plateau of southern Kraków-Częstochowa Upland increases in particular months towards the end of the winter season: it is namely 1 day in January, 2 days in February and 3 days in March. The differences in snow cover duration between the bottom of the valley and the plateau are the resultant of two factors: altitude and topography. The altitude above sea level, plays a more important role in the formation of snow cover, while the morphology of the terrain is of greater importance in the process of melting the snow in the spring.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2016, 3-4; 195-207
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Występowanie puszczyka zwyczajnego Strix aluco i puszczyka uralskiego S. uralensis w pofragmentowanych lasach centralnej Małopolski
    Abundance of tje Tawny Owl Strix aluco and Ural Owl S. uralensis in fragmented forests in central Malopolska Province
    Autorzy:
    Matysek, M.
    Figarski, T.
    Wieczorek, P.
    Wyka, J.
    Kajtoch, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/79610.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Zoologiczne
    Tematy:
    ptaki
    sowy
    Strigidae
    puszczyk zwyczajny
    Strix aluco
    puszczyk uralski
    Strix uralensis
    wystepowanie
    lasy
    srodowisko pofragmentowane
    fragmentacja lasow
    Pogorze Zachodniobeskidzkie
    Wyzyna Krakowsko-Czestochowska
    Malopolska
    Źródło:
    Ornis Polonica; 2015, 56, 4
    2081-9706
    Pojawia się w:
    Ornis Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Life span and growth rate of Middle Jurassic mesohibolitid belemnites deduced from rostrum microincrements
    Autorzy:
    Wierzbowski, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061020.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    belemnite rostra
    belemnites
    growth rings
    Polish Jura Chain
    Bathonian
    Ore Bering Częstochowa Clay Formation
    rostry belemnitów
    belemnity
    pierścienie wzrostu
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    baton
    formacja częstochowskich iłów rudonośnych
    Opis:
    The microincrements of nine Middle Jurassic mesohibolitid belemnite rostra (Hibolithes jurensis, Pachybelemnopsis fusiformis and Pachybelemnopsis “subhastatus”) were analysed to measure the ontogenic age and growth rate of the belemnites. The microincrements are interpreted to have been formed daily based on analogy with extant coleoid cephalopods and the frequency of circadian rhythms in animal activity. The mesohibolitid belemnites are found to have had a short life span of ca. 1 year. The short life span of the belemnites studied is similar to the life span of modern coleoids (squids, cuttlefishes and common octopuses). It restricts the utility of belemnite rostra as a proxy for average secular seawater temperatures and chemistry. Short-lived cycles (2–8 days) in the belemnite growth rate are linked to variations in the metabolic activity of these animals. Minor diagenetic alteration revealed by the dull cathodoluminescence of some rostra is found to have no effect on the preservation of the growth rings.
    Źródło:
    Volumina Jurassica; 2013, 11, 1; 1--18
    1896-7876
    1731-3708
    Pojawia się w:
    Volumina Jurassica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Management of tourist values on the example of the Mstów commune
    Gospodarowanie walorami turystycznymi na przykładzie gminy Mstów
    Autorzy:
    Wolski, O.
    Różycki, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/128390.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    management of tourist qualities
    tourist attractions
    Mstów commune
    Kraków-Częstochowa Upland
    tourist routes
    tourist sector
    gospodarka walorami turystycznymi
    walory turystyczne
    gmina Mstów
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    szlaki turystyczne
    sektor turystyki
    Opis:
    The management of tourist values is not an easy issue. It seems that the presence of specific cultural premises, exceptional landscapes and landforms is sufficient to attract tourists. Unfortunately, this is a very complex problem, requiring numerous treatments, knowledge and skills of decision-makers. Development trends of communes, towns and entire regions are determined by various issues, sometimes independent on the will of the residents and local authorities. The key issue seems to be finances. Before a tourism product is developed and it appears in the minds of tourists, and before the area becomes a real tourism region, the expenses must be incurred for ' development and promotion of attractions. An example of the commune having aspirations for tourism development is Mstów located in the vicinity of Częstochowa. Location and diversified tourist offer in the future can be the magnets for tourists coming to Częstochowa or traveling through the northern part of the Kraków- Częstochowa Upland. It is also important to develop new tourist trails in the area of commune. Also, support from the government, even without significant funding at the moment, is an important stimulus for the development of various forms of tourism.
    Gospodarowanie walorami turystycznymi nie jest rzeczą łatwą. Pozornie wydaje się, iż występowanie na określonym terenie obiektów kulturowych, wyjątkowych krajobrazów i form ukształtowania terenu wystarczy, aby przyciągnąć turystów. Niestety jest to sprawa bardzo złożona, wymagająca licznych zabiegów, wiedzy i umiejętności decydentów. Wielokrotnie kierunki rozwoju gmin, miejscowości i całych regionów uwarunkowane są rozlicznymi, niekiedy niezależnymi od woli mieszkańców i władz, kwestiami. Kluczową sprawą wydają się finanse. Zanim rozwinie się produkt turystyczny i zaistnieje w świadomości turystów, a także zanim dany obszar stanie się regionem rzeczywistym, muszą zostać poniesione nakłady finansowe na rozwój i promocję tworzonej atrakcji. Przykładem gminy mającej aspiracje rozwoju przez turystykę jest Mstów, leżący w bliskim sąsiedztwie Częstochowy. Lokalizacja oraz urozmaicona oferta turystyczna mogą być w przyszłości magnesem dla turystów przybywających do Częstochowy bądź podróżujących po północnej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Nie bez znaczenia dla turystów jest zaproponowanie nowych tras turystycznych na obszarze gminy. Przychylność władz nawet bez znaczących na razie środków finansowych jest istotnym bodźcem do rozwoju różnych form turystyki.
    Źródło:
    Geotourism / Geoturystyka; 2012, 3-4; 55-70
    1731-0830
    Pojawia się w:
    Geotourism / Geoturystyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyniki badań mikropaleontologicznych utworów jury górnej, kredy górnej i miocenu w otworach wiertniczych Trojanowice 2 i Cianowice 2 (południowo-wschodnia część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej)
    Results of micropaleontological investigations of the Upper Jurassic, Upper Cretaceous and Miocene sediments in the Trojanowice 2 and Cianowice 2 boreholes (south-eastern part of the Kraków-Częstochowa Upland)
    Autorzy:
    Olszewska, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061889.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    biostratygrafia
    mikroskamieniałości
    miocen
    kreda górna
    jura środkowa i górna
    Trojanowice 2
    Cianowice 2
    Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
    biostratigraphy
    microfossils
    Miocene
    Upper Cretaceous
    Middle-Upper Jurassic
    Trojanowice 2 and Cianowice 2 boreholes
    Kraków-Częstochowa Upland
    Opis:
    Z otworów wiertniczych Trojanowice 2 i Cianowice 2 opracowano mikropaleontologicznie utwory miocenu, kredy górnej, jury górnej i stropu jury środkowej. Miocen (otwór Trojanowice 2) jest reprezentowany przez utwory ogniwa iłów spirialisowych formacji z Machowa z charakterystyczną Velapertina indigena (Łuczkowska) (późny baden) oraz przez warstwy skawińskie z Praeorbulina glomerosa (Blow) (wczesny baden). Utwory kredy górnej z uwagi na obecność w zespołach form zbliżonych do Stensioeina exculpta (Reuss) wiekowo odniesiono do późnej kredy. Utwory jury górnej zawierają trzy zróżnicowane gatunkowo zespoły mikroskamieniałości: 1 – z Protomarssonella jurassica (Mityanina) i Colomisphaera carpathica (Borza) (późny oksford), 2 – z Ophthalmidium strumosum (Gümbel) i Paalzowella turbinella (Gümbel) (?środkowy–wczesny oksford); 3 – Globuligerina oxfordiana Grigelis, Colomisphaera fibrata (Nagy) i Comittosphaera czestochowiensis Rehánek (wczesny oksford). Wapienie krynoidowe i piaskowce allochemiczne stropu jury środkowej zawierały ubogi zespół otwornic aglutynujących keloweju z Verneuilinoides minimus (Kosyreva), Protomarssonella osowiensis Bielecka et Styk i Dorothia insperata Bułynnikova. W utworach tych stwierdzono również obecność gatunku Bosniella croatica (Gušić) związanego z obszarami płytkowodnej sedymentacji węglanowej.
    Miocene, Upper Cretaceous and Middle/Late Jurassic sediments from the Trojanowice 2 and Cianowice 2 boreholes were studied for microfossils. Miocene sediments (Trojanowice 2 borehole only) are represented by the “Spirialis Clays” member of the Machów Formation (Late Badenian) with Velapertina indigena (Łuczkowska), and by the Skawina Beds (Early Badenian) with Praeorbulina glomerosa (Blow). Upper Cretaceous (Senonian) sediments are documented by the occurrence of forms similar to Stensioeina exculpta (Reuss). Upper Jurassic sediments contain three different assemblages: 1 – with Protomarssonella jurassica (Mityanina) and Colomisphaera carpathica (Borza) (Late Oxfordian); 2 – with Ophthalmidium strumosum (Gümbel) and Paalzowella turbinella (Gümbel) (?Middle–Early Oxfordian); 3 – with Globuligerina oxfordiana Grigelis, Colomisphaera fibrata (Nagy) and Comittosphaera czestochowiensis Rehánek (Early Oxfordian). Crinoidal limestone and allochemic sandstone of the uppermost Middle Jurassic sediments containan impoverished assemblage of agglutinated foraminifers: Verneuilinoides minimus (Kosyreva), Protomarssonella osowiensis (Bielecka et Styk) and Dorothia insperata Bułynnikova. Additionally, a typical carbonate platform foraminifer Bosniella croatica (Gušić) is observed.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2014, 459; 109--131
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ sytuacji synoptycznych na temperaturę powietrza w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej
    The influence of synoptic situations on air temperature in the south part of the Krakowsko-Czestochowska Upland
    Autorzy:
    Skowera, B.
    Wojkowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/62156.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
    Tematy:
    klimatologia
    sytuacja atmosferyczna
    temperatura powietrza
    temperatura minimalna
    temperatura maksymalna
    temperatura srednia dobowa
    odchylenia temperatur
    pomiary meteorologiczne
    Wyzyna Krakowska
    Stacja Meteorologiczna Ojcow
    Stacja Meteorologiczna Krakow-Balice
    Stacja Meteorologiczna Garlica Murowana
    Opis:
    Przedmiotem podjętych badań były warunki termiczne w połudnowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Uznano za interesujące przeanalizowanie wpływu sytuacji synoptycznych na wartości odchyleń temperatury powietrza od średniej wieloletniej. Cyrkulacja atmosferyczna w porównaniu do czynników geograficznych jest procesem bardzo zmiennym w czasie. Stąd też, tak ważne znaczenie odgrywają badania zmierzające do ilościowego określenia zróznicowania elementów klimatu przy panujących sytuacjach synoptycznych. W badaniach wykorzystano typy sytuacji synoptycznych dla Dorzecza Górnej Wisły opracowane przez T. Niedźwiedzia oraz wyniki obserwacji temperatury powietrza z lat 1991–2005 ze stacji meteorologicznych reprezentujących odmienne formy terenu. Formy płaskie reprezentuje płaszczyzna w Krakowie- Balicach, wklęsłe dno doliny w Ojcowie, natomiast wypukłe wierzchowina położona w Garlicy Murowanej. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że na analizowanym obszarze częściej pogodę kształtowały sytuacje antycyklonalne (56%) niż cyklonalne (44%). Najczęściej występowały typy sytuacji: Ka (13,8%), Bc(11,8%), Wa(9,5%) i Wc(8,7%). Najrzadziej zaś notowano sytuacje Ec(1.3%) i Cc(0,7%) oraz X (1,7%) i NEc(1,8%). Jak wykazały badania, we wszystkich porach roku występowało duże zróżnicowanie odchyleń temperatury zarówno co do wartości bezwzględnej jak i znaku.
    The object of the study was the thermal conditions in the southern part of the Krakowsko-Częstochowska Upland. The analysis of the influence of synoptic situations on the value of air temperature deviation from perennial mean. Recent studies more often analyze standard meteorological elements as well as synoptic situations which are characterized by specific spacious pressure distribution and the direction of air mass. Atmospheric circulation in comparison to geographical factors of climate is a process variable in time. Therefore the studies which aim to describe differentiation of the climate elements in current synoptic situations are so important. The types of synoptic situations described by T. Niedzwiedz were used for the Upper Vistula River Basin. Also the results of the air temperature observations carried from 1991 to 2005 at the meteorological stations in Kraków-Balice, Garlica Murowana and Ojców. The stations represent the most typical forms of the area i.e. flattened valley (Kraków-Balice), hill (Garlica Murowana) and deep valley (Ojców). The research showed that in the study area anticyclonic situations (56%) occurred more often than cyclonic situations (44%). The most frequent situations were: Ka (13,%), Bc (11,8%), Wa (9,5%) and Wc (8,7%). The least frequent were: Ec (1,3%), Cc (0,7%) and X (1,7%) and NEc (1,8%). As the research showed the deviation of mean and extreme temperature at the stations was characterized by high differentiation of absolute value during all the seasons of the year.
    Źródło:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 05
    1732-5587
    Pojawia się w:
    Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-33 z 33

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies