Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Upper Permian" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-46 z 46
    Tytuł:
    Mandibles of mastodonsaurid temnospondyls from the Upper Permian–Lower Triassic of Uruguay
    Autorzy:
    Pineiro, G.
    Marsicano, C.A.
    Damiani, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22097.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    Buena Vista Formation
    Lower Triassic
    Mastodonsauridae
    South America
    mastodonsaurid temnospondyl
    Temnospondyli
    Upper Permian
    Uruguay
    jaw
    lower jaw
    paleontology
    morphology
    Opis:
    Partially preserved temnospondyl mandibles from the Late Permian–Early Triassic Buena Vista Formation of Uruguay are referred to the basal stereospondyl taxon Mastodonsauridae. These represent the earliest known members of this group for South America. In most cases, this assignment was based on the characteristic morphology of the postglenoid (= postarticular) area of the lower jaw together with the presence of a hamate process. Comparisons with basal mastodonsaurids indicate that the Uruguayan specimens are phenetically similar to Gondwanan and Laurasian Early Triassic taxa, such as Watsonisuchus, Wetlugasarus, and Parotosuchus. Nevertherless, they display some characters which have not previously been described in Mesozoic temnospondyls. The Permo−Triassic Uruguayan mastodonsaurids support a Gondwanan origin for the group, an event which probably occurred sometime during the latest Permian.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2007, 52, 4
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gypsum domes and diapirs: common features in the Zechstein (Upper Permian) of Germany
    Autorzy:
    Paul, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060043.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Gypsum diapirism
    Zechstein
    Werra Anhydrite
    Leine Anhydrite
    Germany
    Opis:
    The Upper Permian Zechstein Group contains three gypsum horizons of variable thickness. All of them are affected by gypsum diapirism which is not related to salt diapirism. Best areas for observations and descriptions of this phenomenon are outcrops and mining districts around the Harz Mts. The lowermost gypsum member (A1) is overlain by Main Dolomite (Ca2) of the Stassfurt Formation - dolomite showing mudstone and wackestone textures. The gypsum forms cupolas or elongate ridges up to 50 m high, several km long, and may project through its roof. Above the ridges, the Ca2 roof is thinner or completely removed by slumping and sliding. The uplift of the gypsum started very early before the carbonates were completely lithified. All the ridges strike between 90 and 120°, most likely, drawn out by tectonic forces. The Basal Anhydrite (A2) and the Main Anhydrite (A3) are overlain by rock salt and behave in the same manner. Here, too, only the upper parts of the gypsum are involved in the movements. Reasons of the uplift are high water content of gypsum, additional release of water by the conversion of gypsum to anhydrite and, last not least, bouyancy of the light gypsum mud against compact rock salt or semi-lithified carbonates.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2014, 58, 3; 521--530
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    First evidence of a neonate dentition in pareiasaurs from the Upper Permian of Russia
    Autorzy:
    Kordikova, E G
    Khlyupin, A J
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22530.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    locality
    Ursulov Formation
    Upper Permian
    skull fragment
    skeleton
    adult specimen
    neonate
    Pareiasauridae
    fossil record
    Vyatka River
    dentition
    Russia
    Deltavjatia vjatkensis
    Opis:
    Finds of juvenile parareptiles are rare in the fossil record. We describe partial upper dentition with large vacuities between bones belonging to a neonate pareiasaur (preserved skull fragment is 22.4 mm long). The specimen was collected within 5 m from a skeleton of an adult specimen of Deltavjatia vjatkensis (Hartmann-Weinberg, 1937) (Pareiasauridae) from red calcareous mudstones in the upper part of the Vanyushonkov Member of Ursulov Formation (Upper Permian, Upper Tatarian substage, Vishkil'skiy regional stage) of Kotel'nich locality, Vyatka River region, Russia. Referral to Deltavjatia vjatkensis is based on the presence of heterodont dentition: spatulate maxillary, triconodont vomerine and conical, palatine and pterygoid teeth located on well-developed palate ridges. This is the first positively identified record of the neonate pareiasaur dentition.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2001, 46, 4
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Conodonts of the Upper Permian of Poland
    Konodonty z permu górnego Polski
    Verkhnepermskie konodonty Polshi
    Autorzy:
    Szaniawski, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20257.pdf
    Data publikacji:
    1969
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    conodont
    Upper Permian
    Permian
    paleontology
    new species
    Lonchodina vistulensis
    Prioniodina lindstroemi
    Hibbardella baltica
    macrofauna
    Polska
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 1969, 14, 2
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Heterogeneity of folding in Zechstein (Upper Permian) salt formations in the Kłodawa Salt Structure, central Poland
    Autorzy:
    Burliga, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060041.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Kłodawa Salt Structure
    salt tectonics
    sheath folds
    superposition of folds
    Opis:
    Analysis of folds carried out in the Kłodawa Salt Structure (central Poland) showed that the Upper Permian (Zechstein) siliciclastic-evaporitic bed sequence is heterogeneously folded, which resulted from differences in competence of rocks and from bed stratigraphy. Rock salt and potash-rich complexes of each Zechstein cycle are internally folded and contain multiple sheath folds, interpreted as the early sheath folds, originated during lateral flow of salt. These folds are superposed by upright sheath folds inside thick PZ1-PZ2 rock salt complexes. The lack of superposed folds in younger Zechstein salt complexes (PZ3-PZ4) and unconformities between the PZ1-PZ2 and PZ3-PZ4 beds imply that rock salt beds were internally folded prior to diapirism, independently in each salt bed. Two oldest rock salt beds welded during lateral flow and were folded together into upright sheath folds during the upward flow of salt. These superposed folds clustered into subordinary diapirs and pierced through the younger deposits. The latter sunk in salt masses and formed large-scale synclinoria, consisting of beds with fossil early tectonic and sedimentary structures.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2014, 58, 3; 565--576
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hydrocarbons in the Upper Permian PZ1– PZ2 cycles of the Kłodawa Salt Structure, central Poland
    Autorzy:
    Wolny, Ł.
    Czechowski, F
    Burliga, S.
    Raczyński, P.
    Hojniak, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191617.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    Zechstein Basin
    Kłodawa Salt Structure
    PZ1–PZ2 rocks
    hydrocarbons
    biomarkers
    maturity
    hydrocarbons migration
    Opis:
    Organic geochemical studies were carried out on the sulphate–shale–carbonate series, representing the upper PZ1 and lower PZ2 sections of the Zechstein cycles in the Kłodawa Salt Structure, located in the central part of the Zechstein Basin, in Poland. Hydrocarbons extracted from the Na1 and Na2 rock salts, the A1g and A2 anhydrites, the Ca2 dolomitic anhydrite and the T2 shale-carbonate rocks were analysed by gas chromatography mass spectrometry (GC-MS). Homological series of the n-alkanes and chained isoprenes indicate the algal nature of the organic matter with the characteristic chemiistry of type II kerogen deposited under anoxic conditions. The molecular composition of other biomarkers (n-alkylbenzenes, steranes) as well as phenenthrene and dibenzothiophene and their methyl derivatives revealed the highest maturity of the hydrocarbons (level of advanced stage of the oil-window zone) in the upper part of the Stinking Shale. In the adjacent beds, a gradual decrease in the maturity of the hydrocarbons was observed both upwards and downwards in the stratigraphic sequence. The main source rock of the hydrocarbons is represented by the Stinking Shale deposits. The observed trend of vertical variation in maturity through the rock profile is explained as resulting from the continuous vertical migration of hydrocarbons, expelled during maturation from the Stinking Shale rocks into the underlying and overlying strata.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2014, 84, 4; 363-374
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strontium isotopes in the Zechstein (Upper Permian) anhydrites of Poland: evidence of varied meteoric contributions to marine brines
    Autorzy:
    Denison, R. E.
    Peryt, T. M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2059197.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Polska
    Zechstein
    Late Permian
    anhydrite
    strontium isotopes
    Opis:
    Strontium isotope ratios have been determined on 74 anhydrite samples from seven borehole cores in the Polish Zechstein. Five of the borehole cores are located in the basin and isotope results from these samples show a nearly pure marine signal. Results from one borehole core, located near the Zechstein coastline that migrated through time, record a stronger, in consistent influence of continental strontium to a marine base. Intermittent meteoric influence is recorded in anhydrites from other borehole cores close to the carbonate platform that was emergent during the anhydrite deposition. Consistency of isotope values indicates a marine signal and there is a narrow range in consistent values from 87Sr/86Sr near deltasw –215 (0.70702) for the oldest anhydrites and near deltasw –205 (0.70712) for the youngest an hydrites. Comparison with a sea water 87Sr/86Sr curve based on samples in West Texas and a Permian-Triassic boundary value from China shows that the Polish Zechstein in these seven boreholes is latest Permian in age and major deposition represents a short time interval (~2 million years). Strontium isotope ratios reported by other workers indicate some of the younger Zechstein elsewhere indicate even greater continental influence is in agreement with the interpreted sedimentological set ing for those anhydrites.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2009, 53, 2; 159-166
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The dolomite problem : evidence from 3D modeling, XRD and geochemical data of Zechstein reefs (Upper Permian, Germany)
    Autorzy:
    Blendinger, Wolfgang
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060255.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Zechstein
    dolomite
    limestone
    isotopes
    3D modeling
    fluid flow
    Opis:
    Three-dimensional modeling of the limestone and dolomite distribution in an Upper Permian (Zechstein) stromatolite-bryozoan reef, ~500 m in diameter and 35 m thick (77 borehole cores, 172 data points), shows that dolomite occurs as laterally and vertically discontinuous intervals. The prevailing mineral phases are near-stoichiometric dolomite and Mg-free calcite (370 XRD and 274 XRF analyses). Both δ13C and δ18O (526 analyses) show a spread of ~10‰ and co-vary with the mineralogy; the heaviest dolomite and calcite δ13C differ by ~1.5‰. Diagenetic modifications caused by flowing meteoric fluids could account for the observed “inverted J” trend of stable and the radiogenic signature of 87Sr/86Sr (23 analyses), but neither vertical nor horizontal gradients occur in the reef modeled. Because the dolomite geometries are incompatible with those predicted by fluid flow models, and the limestone-dolomite difference in δ13C overlaps estimates of isotope fractionation associated with Mg content, the dolomite studied was a depositional Very High Mg Calcite recrystallized to dolomite in a semi-closed diagenetic system rather than a Low Mg Calcite transformed by a dolomitization process. The isotope pattern suggests biogenic fractionation and/or loss of heavy stable C and O and light Sr isotopes during diagenesis.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2020, 64, 3; 692--710
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A new species of Todites [Pteridophyta] with in situ spores from the Upper Permian of Pechora Cis-Urals [Russia]
    Autorzy:
    Naugolnykh, S V
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22721.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Tematy:
    Pteridophyta
    in situ
    Todites
    Osmundaceae
    Upper Permian
    Todites lobulatus
    fossil
    Permian
    Russia
    new species
    Intinskian Formation
    spore
    Ural Mountains
    paleontology
    fern
    Opis:
    Todites lobulatus sp.nov.is described from the lowermost Upper Permian (Ufimian) of the Pechora basin.The fossil remains preserved as compressions and impressions, were collected from near−shore lake deposits of the Intinskian Formation.The species belongs to protoleptosporangiate ferns (Pteridophyta) of the Osmundaceae, and is characterized by tripinnate fertile fronds with deeply dissected lobate pinnules with round apexes.Sporangia are round or ovoid, free, and located on the abaxial leaf surface.A group of specialized thick−walled cells is located on the top or side part of the sporangia.The species is the most ancient representative of Osmundaceae. Spores of Osmundacidites−type, preserved in situ, are characterized.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2002, 47, 3
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    First report on swimming trace fossils of fish from the Upper Permian and Lower Triassic of the Dolomites (Italy)
    Autorzy:
    Ronchi, A.
    Santi, G.
    Marchetti, L.
    Bernardi, M.
    Gianolla, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191698.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    Trace fossils
    Undichna
    Permian
    Triassic
    northern Italy
    Opis:
    In the Upper Permian continental to marginal-marine succession of the Southern Alps (Dolomites, north Italy), the ichnological record consists of diverse vertebrate footprints and non-diverse invertebrate trace fossils, mainly occurring in the “Bletterbach ichnoassociation” of the Val Gardena Sandstone Formation. After the Permian-Triassic Boundary event, vertebrate ichnoassociations are scarce until the Middle Triassic (Anisian), whereas the uppermost Permian-Lower Triassic Werfen Formation preserves a rich invertebrate trace-fossil record. To date, fish body and trace fossils (Undichna) are very rare in the pre- and post-extinction deposits of the Dolomites; only Undichna gosiutensis Gibert, 2001 was identified in the “Voltago Conglomerate” (Middle Anisian), whereas some unidentified fossil fish casts were found in the Permian Val Gardena Sandstone and some fish remains in the overlying Werfen Formation. Recently, for the first time, fish trails have been discovered in the Val Gardena Sandstone (Lopingian) and in the Werfen Formation (Campil member, Early Triassic, Smithian). Val Gardena Sandstone yielded Undichna cf. quina Trewin, 2000 and U. bina Anderson, 1976 and these represent the oldest fish trails found in the Southern Alps so far. Conversely, the specimens found in the Werfen Formation can be assigned to Undichna cf. britannica Higgs, 1988. They represent the oldest Mesozoic record of fish trace fossils in northern Italy and one of the few records of Undichna from marine environments. These trace fossils are consistent with the fossil association found in the two formations and reflect fish swimming activity in different environments: in very shallow, calm, brackish distal-floodplain to marginal-marine environments in the Late Permian, in association with abundant and diverse tetrapod tracks, and non-diverse invertebrate trace fossils, and in inter- to subtidal calm, shallow, marine environments in the Early Triassic, together with abundant, but not diverse invertebrate trace fossils.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2018, 88, 2; 111-125
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Jiyuan tetrapod fauna of the Upper Permian of China: new pareiasaur material and the reestablishment of Honania complicidentata
    Autorzy:
    Xu, L.
    Li, X.-W.
    Jia, S.-H.
    Liu, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22012.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Opis:
    Honania complicidentata and Tsiyuania simplicidentata are pareiasaur taxa based on material from the Shangshihezi Formation of Jiyuan, Henan Province, China that were earlier designated as nomina vana. Based on the study of new material, and the reexamination of old specimens, we determine that the pareiasaur material from Jiyuan represents a single species that differs from all known species from other localities. Thus, we resurrect the name H. complicidentata for the material from Jiyuan. H. complicidentata is characterized by maxillary teeth with high crowns, dentary teeth slightly posteriorly inclined compared to the dentary dorsal margin, nearly all preserved marginal teeth have a cusped cingulum on the lingual surface, and humerus without an ectepicondylar foramen. Phylogenetic analysis shows Honania is more basal than Shansisaurus and Shihtienfenia from the Sunjiagou Formation of China.
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 2015, 60, 3
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The first microfossil record of ichthyofauna from the Naujoji Akmenė Formation (Lopingian), Karpėnai Quarry, northern Lithuania
    Autorzy:
    Dankina, D.
    Chahud, A.
    Radzevičius, S.
    Spiridonov, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060600.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    chondrichthyans
    actinopterygians
    Upper Permian
    Zechstein Basin
    northern Lithuania
    Opis:
    The assemblage of rare fish microremains of chondrichthyans and actinopterygians from Upper Permian deposits in Karpénai Quarry in northern Lithuania is described in detail for the first time. The deposits are characterized as reflecting a rapid phase of deposition of the Zechstein Limestone, interpreted as on a shallow shelf above storm-wave base in a proximal part of the Polish-Lithuanian Zechstein Basin. The actinopterygian microremains are represented by various teeth and a few scales from mostly palaeonisciforms and pycnodontiforms. The chondrichthyans are represented by various eusela- chian-type scales and a tooth of ?Helodus sp. The low abundance and low species diversity of the fossil assemblages studied may be due to arid palaeoenvironments that caused locally restricted conditions at this palaeogeographical location.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2017, 61, 3; 602--610
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Carbon isotope stratigraphy of the basal Zechstein (Lopingian) strata in Northern Poland and its global correlation
    Autorzy:
    Peryt, T. M.
    Durakiewicz, T.
    Kotarba, M. J.
    Oszczepalski, S.
    Peryt, D.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2058984.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Upper Permian
    Zechstein
    organic geochemistry
    Kupferschiefer
    carbon isotope stratigraphy
    Opis:
    The Kupferschiefer (T1) records a period of basin-wide euxinic conditions, and is thus considered an excellent time-marker in the Zechstein (Lopingian) basin. Previous studies indicated that both the Kupferschiefer and Marl Slate and the overlying Zechstein Limestone (Magnesian Limestone) show remarkable changes in carbon isotopic composition towards higher 131313131313
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2012, 56, 2; 285-298
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Coalified bitumens from the Kłodawa Salt Structure (central Poland) as evidence on migration of hydrothermal fluids in Zechstein (Upper Permian) deposits
    Autorzy:
    Wagner, M.
    Burliga, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060051.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    collotelinite
    micrinite
    vitrinization of bitumens
    Kłodawa Salt Structure
    Main Dolomite
    Stinking Shale
    Opis:
    The paper presents the results of petrographic and geochemical studies of coaly matter occurring in Stinking Shale and Main Dolomite (PZ2, Upper Permian) deposits in the Kłodawa Salt Structure in central Poland. The coaly matter is both dispersed in the PZ2 shales and carbonates and concentrated in veins which crosscut these deposits and, depending on the location, depicts contrasting maceral composition and the rank of coal. The veins are built of colotellinite and micrinite, showing a mean random reflectance of coal in the range of 1.38–1.40%, whereas the dispersed organic matter is composed mostly of semifusinite and fusinite with minor vitrinite, showing a mean random reflectance of 0.82%. It is interpreted that the heterogeneous composition and rank of coal result from migration of hot fluids within a fracture system developed in the PZ2 shale and carbonate beds. The influx of hot fluids into the organic matter-rich beds led to the generation of bitumen which catagenetically altered along the hot fluid conduits. The coalification of bitumens took place at an early stage of tectonic deformation of the Zechstein salt series, initiated by regional extension and normal displacement on a basement fault, most probably in the Late Permian–Early Triassic.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2014, 58, 3; 555--564
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Foraminiferal colonization related to the Zechstein (Lopingian) transgression in the western part of the Wolsztyn Palaeo-Ridge area, Western Poland
    Autorzy:
    Peryt, D.
    Peryt, T. M.
    Raczyński, P.
    Chłódek, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2059413.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Upper Permian
    Zechstein
    encrusting foraminifers
    carbon isotopes
    oxygen isotopes
    transgression
    breccias
    Opis:
    The basal Zechstein succession in SW Poland is dominated by breccias and/or conglomerates or extraclast-bearing bioclastic limestones, which were deposited during rapid flooding of the pre-existing intracontinental basin in the early Lopingian (Late Permian). Of these, the boulder-cobble breccias and conglomerates are interpreted as deposited in a rocky shore-zone where density flows and upwelling prevailed. The breccias gradually pass up into bryozoan (or other bioclastics) grainstones. The matrix-supported breccias were deposited as large extraclasts and blocks of Carboniferous rock were rolled down or detached from a cliff and were then either embedded into a carbonate sand or formed a framework supplying voids that could be colonized by tubular encrusting foraminifers. These foraminifers abound in all basal Zechstein facies (except in the debris-flow deposits) and are attributed to Palaeonubecularia. The associated faunas include other foraminifers (uniserial and hemigordiopsids), bryozoans, brachiopods, bivalves, gastropods, and microbial deposits. The prolific growth of tubular encrusting foraminifers has resulted from nutrient supply from the basin by upwelling. Botryoidal aragonite cements (also interpreted as due to upwelling) also characterize the basal Zechstein strata, although they were previously reported only from the upper Zechstein Limestone. The ẟI3C values of the basal Zechstein deposits show small variation and oscillated around 4.0%o, suggesting that these deposits are younger than the Kupferschiefer.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2012, 56, 3; 529--546
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mineralogy and geochemistry of the Tonmittelsalz (z3TM) and Tonbrockensalz (z4TS) as “zuber” equivalents in the German Zechstein (Upper Permian)
    Autorzy:
    Onneken, J.
    Schramm, M.
    Hammer, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060085.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    clay-bearing strata
    Tonmittelsalz
    Tonbrockensalz
    Zechstein
    zuber
    North Germany
    Opis:
    Two main lithostratigraphic units of clay-bearing rock salt, the Tonmittelsalz of the Leine formation (z3) and Tonbrockensalz of the Aller formation (z4), occur in the German Zechstein (Upper Permian) succession. These units could be equivalents of the Brown Zuber (Na3t) and Red Zuber (Na4t) in the PZ3 and PZ4 cyclothemes of the Polish Zechstein basin. Mineralogical-geochemical investigations of the Tonmittelsalz and Tonbrockensalz were carried out on samples taken from a deep borehole in the Gorleben salt dome in Northern Germany. Even though these units are characterized by a similar mineralogical composition of mainly halite with subordinate quantities of anhydrite and clay minerals, variations in mineral content and fabric were observed. The older Tonmittelsalz rocks document some primary features like chevrons in halite crystals and idiomorphic halite crystals in clay-bearing layers. A brecciated fabric and a vague layering, shown by polarizing microscopy and CT-imaging, indicate a deformation of the younger Tonbrockensalz, which is folded in the deep borehole Go1004. Nevertheless, internal fabrics of clay clasts in the z4TS show an early brecciated and folded fabric during sedimentation or diagenesis. Main component chemistry and REE are comparable in both units, but significant differences were observed for trace element and isotope data. The z3TM rocks contain higher values of trace elements like Liand higher values in REE, while the z4TS rocks are enriched in K. Isotope data of anhydrites of both units correspond to those of the Zechstein. The δ18O values of samples from the Tonbrockensalz display a relatively large range (8.5-11.9‰) and may indicate changing conditions during its formation. In contrast, only minor variations in the δ34S of samples from the Tonbrockensalz and in both isotope compositions of samples from the Tonmittelsalz have been documented.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2018, 62, 4; 896--916
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geochemia i wykształcenie skał zubrowych górnego permu (cechsztyn) z obszaru Polski
    Comparative geochemistry and development of the Upper Permian (Zechstein) zuber rocks from Poland
    Autorzy:
    Tomassi-Morawiec, Hanna
    Wachowiak, Jacek
    Czapowski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061456.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    skały zubrowe
    geochemia
    cechsztyn
    Polska
    zuber rocks
    geochemistry
    Zechstein
    Polska
    Opis:
    Praca prezentuje wyniki szczegółowych badań składu chemicznego skał zubrowych dwu głównych wydzieleń litostratygraficznych w cyklotemowej sukcesji osadów polskiego cechsztynu: zubra brunatnego (Na3t; cyklotem PZ3) i zubra czerwonego (Na4t; cyklotem PZ4) oraz innych cechsztyńskich ogniw i formacji zubrowych wyróżnionych na obszarze Polski. Skały te opróbowano w 2 wysadach solnych (Kłodawa i Mogilno) oraz w profilach 7 otworów wiertniczych. Utwory Na3t w wysadzie Kłodawa cechuje wyższy udział halitu w porównaniu ze skałami Na4t, które zawierają więcej materiału terygenicznego (materiał detrytyczny i substancja ilasta) co wyraża się większą średnią zawartością SiO2, Al2O3, Fe2O3 i K2O oraz wzbogaceniem w Mn, Rb, Zn i Zr w porównaniu z osadami Na3t. Skały Na3t w obu wysadach (Kłodawa i Mogilno) charakteryzują się wyższą średnią zawartością CaO, MgO i Sr w porównaniu z wydzieleniem Na4t, przede wszystkim dzięki wyższemu udziałowi węglanów Ca i Mg (głównie magnezytu) i podrzędnie kalcytu i dolomitu. Zawartość bromu w profilach Na3t w obu wysadach jest wyższa niż w osadach Na4t i jest charakterystyczna dla pierwotnych chlorków wytrącanych z morskiej solanki. Podobną zawartość bromu stwierdzono tylko w niektórych partiach sukcesji Na4t. W niektórych skałach profili Na4t zarejestrowany udział bromu <40 ppm sugeruje, że są one mieszaniną pierwotnych i wtórnych chlorków, powstałych wskutek recyklingu (rozpuszczanie i ponowne wytrącanie) wcześniej osadzonych morskich soli. Zmiany zawartości bromu w profilach opisanego wyżej wydzielenia Na4t oraz w profilach skał zubrowych subcyklotemów cyklotemu PZ4, opróbowanych w wybranych otworach wiertniczych z obszaru Niżu Polskiego wskazują, że środowisko depozycji zubrów ewoluowało od basenu morskiego (dolna część profilu Na4t i osady subcyklotemów PZ4a do PZ4b) do kontynentalnego jeziora solnego (górna część sukcesji Na4t i osady subcyklotemów PZ4c do PZ4e), w którym następowała kumulacja materiału terygenicznego i chlorków wytrąconych głównie z wtórnych, recyklingowych solanek. Udział takich składników jak: SiO2, Al2O3, MgO, K2O i Fe2O3, Rb, Zn i Zr, związanych głównie z obecnością substancji ilastej i materiału detrytycznego jest wyższy w przypadku skał typu zubra bezteksturalnego i warstwowanego w porównaniu z solami kamiennymi i zailonym, warstwowanymi i bezteksturalnymi. Obecność Sr i CaO, związanych z węglanami i siarczanami, jest częściej wyższa w solach kamiennych warstwowanych, gdzie pojawiają się laminy ilasto-anhydrytowe.
    The paper presents results of detailed studies of chemical composition of zuber-like rocks of main two zuber lithostratigraphic units of the Polish Zechstein succession: the Brown Zuber (Na3t; PZ3 cyclothem) and the Red Zuber (Na4t; PZ4 cyclothem), as well as of other Zechstein zuber members and formations distinguished in Poland. These rocks were sampled from two salt domes (Kłodawa and Mogilno) and profiles of seven wells. Deposits of the Na3t unit in the Kłodawa dome have a higher content of halite compared with the Na4t unit. Deposits of the latter con - tain more terrigenous material (detrital and clay matter). They are characterized by higher average contents of SiO2 , Al2 O3 , Fe2 O3 and K2O and are enriched with Mn, Rb, Zn and Zr, compared with the Na3t succession. Rocks of the Na3t unit in both the Kłodawa and Mogilno domes are characterized by higher average contents of CaO, MgO and Sr than the deposits of the Na4t unit mainly due to their higher contents of Ca and Mg carbonates (with dominant magnesite) and, subordinately, of calcite and dolomite. Bromine content in the Na3t profiles of both domes is higher than in the Na4t deposits and it is characteristic for primary chlorides precipitated from marine brine. Such bromine concentration was found only in some parts of the Na4t succession. The bromine content <40 ppm, observed in some rocks of the Na4t profile, suggests that they are mixtures of primary and secondary chlorides, produced by recycling (dissolution and precipitation) of formerly accumulated marine salts. The bromine content changes, observed in the above-described Na4t unit profiles, as well as in the zuber profiles of the PZ4 subcyclo - thems, show that depositional environment of the zuber deposits evolved from a marine basin (in the lower part of the Na4t profile and in deposits of the PZ4a and PZ4b subcyclothems) to continental saline lakes (in the upper part of the Na4t succession and in deposits of the PZ4c to PZ4e subcyclothems), which trapped a terrigenous material an d chlorides precipitated mainly from secondary (recycled) brine s. The contents of such components as SiO2, Al2O3 , MgO, K2O, Fe2O3 , Rb, Zn and Zr, highly influenced by the content of clay matter and detrital material, are significantly higher in the structureless and layered zuber types, compared with the textural equivalents of clayey and rock salts. The contents of Sr and CaO, connected with carbonate and sulphate admixture, are commonly higher in the layered rock salts with frequent clay-anhydrite laminae.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2019, 477; 69--122
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja górnopermskich (cechsztyńskich) basenów ewaporatowych w rejonie Gorzowa Wielkopolskiego (Zachodnia Polska)
    Evolution of Upper Permian (Zechstein) evaporite basins in the Gorzów Wielkopolski area (western Poland)
    Autorzy:
    Czapowski, Grzegorz
    Małolepszy, Zbigniew
    Szynkaruk, Ewa
    Chełmiński, Jacek
    Nowacki, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192008.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    model 3D
    cechsztyński ewaporat
    paleofacja
    paleogeografia
    blok Gorzowa
    3D model
    Zechstei evaporite
    palaeofacie
    palaeogeography
    Gorzów Block
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2022, 16; 163--167
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Walory geoedukacyjne i geoturystyczne kamieniołomu Zygmuntówka na Czerwonej Górze (Góry Świętokrzyskie)
    Geoeducational and geotourist value of the Zygmuntówka (Sigismund) quarry at Czerwona Góra (Holy Cross Mountains)
    Autorzy:
    Jewuła, Karol
    Fijałkowska-Mader, Anna
    Salwa, Sylwester
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074327.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    kamieniołom Zygmuntówka
    zlepieńce
    górny perm-loping
    geoedukacja
    Zygmuntówka quarry
    conglomerates
    Upper Permian-Lopingian
    geoeducation
    Opis:
    The geosite Zygmuntówka (Sigismund ) quarry, located at Czerwona Góra near Chęciny in SW part of the Holy Cross Mountains, is the oldest and the most famous among the so-called Chęciny „marble” quarries which provided stones for constructing numerous important buildings in the region and beyond. Upper Permian conglomerates (Czerwona Góra Formation), with a thickness of several tens of metres, outcrop in this area. The conglomerates are clast- and locally mud-supported and consist of light grey and beige carbonate pebbles and cobbles chaotically distributed within the reddish-brown silty-carbonate-ferriferous matrix. The conglomerates represent continental alluvial fan deposits deposited under arid and semiarid climate conditions. The quarry, of a regional rank, is well suited for both geoeducation and geotourism purposes.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2022, 70, 1; 25--33
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zastosowanie wskaźnika TAI (thermal alteration index) i analizy palinofacjalnej do określenia stopnia dojrzałości termicznej materii organicznej w utworach górnego permu i triasu w północnej części niecki nidziańskiej (Polska centralna)
    Application of the TAI (Thermal Alteration Index) and palynofacial analysis for determining the degree of organic matter termal maturity in the Upper Permian and Triassic deposits in the northern part of the Nida Basin (central Poland)
    Autorzy:
    Fijałkowska-Mader, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1834094.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    wskaźnik TAI
    palinofacja
    kerogen
    górny perm
    trias
    niecka nidziańska
    TAI
    palynofacies
    Upper Permian
    Triassic
    Nida basin
    Opis:
    Determining the thermal maturity of palynomorph based on their color is a method commonly used in hydrocarbon prospecting. The color of the outer membrane of miospores (exine) changes as a result of heating from pale yellow to black depending on the paleotemperature. Currently, there are many palynomorph color scales correlated with the value of vitrinite reflectance, temperature of burial and hydrocarbon generation stages. Due to the varied material, both in taxonomic and morphological terms, the author used the TAI AMOCO scale. Furthermore, the share of individual kerogen groups in palynofacies was analyzed in terms of their hydrocarbon potential. The Upper Permian and Triassic deposits from eleven boreholes located in the north part of the Nida Basin were investigated. They showed that the Triassic and in the Upper Permian samples from the Milianów IG 1 borehole, are dominated by the pale yellow to orange color of spores and pollen grains, corresponding to a TAI index from 1 to 4, i.e. the pre-generation, dry gas and the early oil generation windows. In turn, only the samples of the Upper Permian from the Pągów IG 1 borehole are dominated by the brown color of miospores, which corresponds to a TAI index from 4+ to 5, i.e. the peak oil prone. Dominant vitrinite reflectance Ro varies from 0,4% to 0,6%, so the degree of organic matter maturity in the Upper Permian and Triassic deposits is not very high, which indicates relatively low temperatures of sediment diagenesis (< 80°C). Analysis of palynofacies showed that the Upper Permian and Triassic deposits contain mixed and structural kerogen. Mixed kerogen, occurring in carbonate rocks, contains amorphous fine-scattered kerogen and “fluffy” of algae origin, as well as structural kerogen of terrigeneous origin, mainly exinite and vitrinite. Mixed kerogen is characterized by oil potential, whereas structural kerogen – by gas-oil potential.
    Źródło:
    Nafta-Gaz; 2020, 76, 8; 495-500
    0867-8871
    Pojawia się w:
    Nafta-Gaz
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Three new polychaete jaw apparatuses from the Upper Permian of Poland
    O trzech nowych aparatach szczękowych wieloszczetów z permu górnego Polski
    O trekh novykh cheljustnykh apparatakh mnogoshhetinkovykh kolchecov
    Autorzy:
    Szaniawski, H.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20767.pdf
    Data publikacji:
    1968
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Paleobiologii PAN
    Źródło:
    Acta Palaeontologica Polonica; 1968, 13, 2
    0567-7920
    Pojawia się w:
    Acta Palaeontologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Influence of tectonics on petrological characteristics of the anhydrite and anhydrite-halite intercalations in the Oldest Halite (Na1) (Zechstein, Upper Permian) of the Bądzów area (SW Poland)
    Autorzy:
    Toboła, T. T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060064.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Fore Sudetic Monocline
    Zechstein
    anhydrite
    microtectonics
    Oldest Halite (Na1)
    Opis:
    The Oldest Halite (Na1) (Zechstein, Upper Permian) played a significant role in the development of geological structure of the Fore-Sudetic Monocline (SW Poland) because of its different rheological properties in comparison to the adjacent rocks. Intercalations of anhydrite and anhydrite-halite occurring within the Na1 show a lot of features of tectonically disturbed rocks. Macroscopic petrological observations revealed that anhydrite rocks represent four rock types with different structural and textural properties. On the microscopic scale, five types of crystals have been distinguished in all macroscopic types. They vary in size, shape and distribution of primary fluid inclusion assemblages. The anhydrite-halite rocks show two groups with slightly different petrological features that are apparently related to their tectonic deformation and recrystallisation processes. The main recorded directions of tectonic movements seem to be horizontal or sub-horizontal.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2014, 58, 3; 531--542
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wzorcowe profile bromowe cechsztyńskich soli kamiennych w Polsce i w Niemczech na przykładzie kopalni soli w Kłodawie i w Görleben
    Standard bromine profiles of the Polish and German Zechstein salts (a case study from the Kłodawa and Görleben salt mines)
    Autorzy:
    Bornemann, Otto
    Schramm, Michael
    Tomassi-Morawiec, Hanna
    Czapowski, Grzegorz
    Misiek, Grzegorz
    Kolonko, Piotr
    Janiów, Sylwester
    Tadych, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/94682.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    standardowe profile bromowe
    sól kamienna
    cechsztyn
    Polska
    standard bromine profiles
    rock salt
    Zechstein (Upper Permian)
    Polska
    Opis:
    Skonstruowano wzorcowy profil bromowy dla ogniwa solnego cyklotemu PZ2 (odpowiednik standardowego profilu bromowego utworów cyklu Z2 w Niemczech) oraz przedstawiono wstępne wyniki prac nad wzorcowym profilem bromowym dla ogniwa solnego cyklotemu PZ3. Porównanie profilu bromowego danego odcinka serii solnej z profilem wzorcowym całej serii solnej umożliwia określenie jego pozycji stratygraficznej w obrębie tego ogniwa wiekowego, a także pozwala na identyfikację struktur fałdowych w utworach solnych, co jest niezwykle przydatne w górnictwie, szczególnie podczas ługowania kawern. Przeprowadzono szczegółowe opróbowanie pięciu profili starszych soli kamiennych w kopalni soli Kłodawa (trzech na poziomie 600 m i dwóch na poziomie 750 m) oraz jednego profilu młodszych soli kamiennych (poziom 600 m). Opróbowanie utworów cyklu PZ2 objęło także tzw. „warstwy przejściowe” (Na2+K2) oraz starszą sól potasową. Badania były prowadzone równolegle przez dwa zespoły: zespół z Federalnego Instytutu Nauk o Ziemi i Surowców Naturalnych (BGR) z Hanoweru oraz zespół z Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. W pobranych próbkach oznaczono zawartość bromu oraz Na, Cl, K, Mg, Ca, SO4 i części nierozpuszczalnych w wodzie. Zawartość składników głównych została przeliczona na skład mineralny. Szczegółowe profile bromowe ogniwa starszej soli kamiennej, wykreślone w oparciu o dane z dwóch najdłuższych profili, wykazują duże podobieństwo. Trzy charakterystyczne odcinki odznaczające się określoną tendencją zmian zawartości bromu tworzą profil wzorcowy ogniwa soli starszych Na2. Skonstruowany profil wzorcowy dla soli cyklu PZ2 jest w części dolnej i środkowej bardzo podobny do standardowego profilu bromowego utworów Z2 opracowane go dla obszaru NW Niemiec. Profil bromowy opracowany dla soli cyklu PZ3 w Kłodawie znacznie różni się od profilu bromowego utworów cyklu Z3 w NW Niemczech.
    The aim of the study was to develop a bromine standard profile of the Polish Zechstein 2 (PZ2) analogue to the German Z2 bromine standard profile. Studies of the bromine content in salts were realized in five sections of the Kłodawa salt mine (central Poland); samples were taken from the Screening Older Halite unit, the Older Potash unit, the “Transitional Beds” and the Older Halite units. The material was analyzed in the Polish Geological Institute for the content of Cl, insolubles in water and Br. German partners (BGR) analyzed the content of Na, K, Ca, Mg, Cl, SO4 and Br. Based on these components, the mineral composition and the bromine content of the halites were calculated. The Older Halite rocks are relatively pure rock salts with a NaCl content from 74 to 100% by weight; the bromine content in the halites varies between 31 and 341 μg/g halite. The “Transitional Beds” (Na2+K2) and the Older Potash (K2) units contain more sulphates (including secondary polyhalite). The Br content of the “Transitional Beds” varies from 76 to 269 μg/g. The highest concentrations correspond to those of potash salts and they vary from 275 to 974 Rg/g in section III. In the lowermost beds of the Na2 unit, the occurrence of polyhalite and particularly the abnormal high bromine values (up to 150 Rg/g) are probably due to the inflows of brines of higher salinity. The decreasing bromine values in the upper part indicate a reduced influence of external brines. The bromine distribution indicates that the Br content slightly increases in a long interval (10-120 m) from approx. 40 (60) to 90 (100) Rg/g. The slight increase of the bromine trend can be interpreted as a normal evaporation progress and is consistent with the lower parts of the German Hauptsalz unit regarding the bromide value. In contrast to the German lower Hauptsalz, small amounts of polyhalite can be observed locally in the Kłodawa sections. Upwards, over an interval of a few meters, the bromine content rapidly increases to approx. 300 Rg/g, indicating the dominance of evaporation in contrast to dilution by newly invading sea water and recycling of sediment. Neglecting the lowest part of the Older Halite (Na2) unit with the abnormal high bromine concentration and the altered top, the following characteristic trends can be recognized in its bromine profiles: (1) a subtle increasing bromine trend over a long vertical interval in the oldest layers reflecting ongoing sedimentation under conditions of continuous evaporation, (2) a very steep increase in the bromine values in the middle part of the profile, due to the fact that the basin did no longer participate in brine exchange, (3) small variations in the high bromine values of the overlying beds. The characteristics of the bromine standard profile enables stratigraphic correlation of the salt units with other localities. The bromine profile of the Younger Halite unit from the Kłodawa mine differs greatly from the German Z3 profile from the Görleben mine. The data presented here are preliminary; additional studies of some other sections in central Poland are required for developing a standard bromine profile for PZ3.
    Źródło:
    Geologos; 2008, 14, 1; 73-90
    1426-8981
    2080-6574
    Pojawia się w:
    Geologos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poziomy mineralne w solach cechsztyńskich wysadu solnego Kłodawa jako narzędzie korelacji litostratygraficznej
    Mineral levels in Upper Permian (Zechstein) salts of the Kłodawa salt diapir as a tool for lithostratigraphic correlation
    Autorzy:
    Wachowiak, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/183555.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    górny perm (cechsztyn)
    stratygrafia cechsztynu
    skały solne
    minerały solne
    wysad solny Kłodawa
    Upper Permian (Zechstein)
    Zechstein stratigraphy
    salt rocks
    salt minerals
    Kłodawa salt diapir
    Opis:
    W utworach ewaporatowych występuje wiele minerałów akcesorycznych, nierozpuszczalnych w wodzie, które można łatwo wydzielić poprzez rozpuszczenia tych osadów. Z próbek pobranych z soli kamiennych, potasowo-magnezowych i zubrów wysadu solnego Kłodawa wydzielono w efekcie hydroseparacji nierozpuszczalne w wodzie residuum, w którym stwierdzono obecność idiomorficznych monokryształów: anhydrytu, hydrotalkitu siarczanowego, magnezytu, dolomitu, kalcytu, boracytu, kongolitu, kwarcu, hematytu, pirytu, siarki, oraz mikrokrystaliczne skupienia szajbelyitu, talku, mik i chlorytów. Większość z tych minerałów występuje jednocześnie w różnych warstwach profilu. Nieliczne z nich wykazują bardzo wąski zakres koncentracji dotyczący wyłącznie określonej warstwy lub części pokładu, tworząc swego rodzaju poziomy mineralne. Należą do nich: kwarc i kalcyt z wrostkami bituminów, boracyt, szajbelyit, talk, hydrotalkit siarczanowy i kongolit. Na podstawie ich występowania wydzielono w kłodawskim wysadzie solnym pięć poziomów mineralnych. Mogą one być nowym narzędziem do identyfikacji oraz korelacji litostratygraficznej pokładów i warstw w cechsztyńskich złożach soli.
    Evaporate formations include a number of accessory minerals that are insoluble in water. They can be easily separated by dissolving sediments. The samples collected from rock, potassium-magnesium and zuber salts of the Kłodawa salt diapir were subjected to hydro-separation to obtain insoluble residuum in which the presence of idiomorphic monocrystals was found: anhydrite, sulphate hydrotalkite, magnesite, dolomite, calcite, boracite, kongolite, quartzite, hematite, pirite and sulphur, as well as microcrystalline concentrations of szaibelyite, talc, mica and chlorites. The majority of those minerals occur in various section layers at the same time. Few of them display a very narrow scope of concentration relating to exclusively specific layer or part of the stratum, creating specific mineral layers. They include: quartz and calcite with the ingrowths of bitumen, boracite, szaibelyite, talc, sulphate hydrotalkite and kongolite. Based on the occurrence of those minerals, five mineral levels were identified in the Kłodawa salt diapir. They can present a new tool for lithostratigraphic identification and correlation of strata and layers in Zechstein salt deposits.
    Źródło:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2010, 36, 3; 367-393
    0138-0974
    Pojawia się w:
    Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewaporaty górnego permu (cechsztyn) na obszarze centralnej części monokliny przedsudeckiej (SW Polska) – warunki występowania i wykształcenie
    Geology of Upper Permian (Zechstein) evaporites in the central Fore-Sudetic Monocline (SW Poland)
    Autorzy:
    Czapowski, Grzegorz
    Nowacki, Łukasz
    Chełmiński, Jacek
    Głuszyński, Andrzej
    Skowroński, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192064.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    ewaporaty
    górny perm (cechsztyn)
    centralna część monokliny przedsudeckiej
    SW Polska
    evaporites
    Upper Permian (Zechstein)
    central Fore-Sudetic Monocline
    SW Poland
    Opis:
    Analiza obecnego występowania i zróżnicowania miąższości utworów ewaporatowych (siarczanowych i chlorkowych) górnego permu (cechsztyn) na obszarze centralnej części monokliny przedsudeckiej, bazująca na danych z 635 archiwalnych otworów wiertniczych, umożliwiła przedstawienie obrazu przypuszczalnej paleogeografii basenów siarczanowych i chlorkowych w przypadku niektórych ewaporatowych wydzieleń litostratygraficznych kolejnych czterech cyklotemów. Utwory siarczanowe i chlorkowe cyklotemów PZ1 i PZ3 oraz siarczany cyklotemu PZ2 (anhydryt podstawowy [A2]) powstały w zbiornikach o wyraźnie zróżnicowanej batymetrii, ze strefami płytszymi (bariera i płycizny) i głębszymi (baseny). Akumulacja tych osadów następowała według schematu występującego w basenie typu „wypełnieniowego”, w którym na etapie depozycji soli chlorki wypełniają głównie obniżenia dna wcześniejszego zróżnicowanego batymetrycznie zbiornika siarczanowego, zaakcentowane różnym tempem osadzania siarczanów (szybszym na płycinach i wolniejszym w basenach). Lokalne występowanie pozostałych ewaporatów cyklotemów PZ2 i PZ4 nie pozwala otworzyć paleogeografii ich zbiorników depozycji. Omówiono też wykształcenie wydzieleń ewaporatowych, wykorzystując dane z terenów sąsiadujących z obszarem badań w sytuacji braku miejscowego materiału rdzeniowego.Tektonika dysjunktywna (sieci uskoków i dwa rowy tektoniczne) w różnym stopniu przemodelowała pierwotne rozmieszczenie ewaporatów i spowodowała ich lokalny wzrost miąższości w strefach przyuskokowych.
    Analysis of recent extension and thickness of Upper Permian (Zechstein) evaporites (sulphates and chlorides) in the area of central Fore-Sudetic Monocline, based on data from 635 archive boreholes, enabled to reconstruct the possible palaeographic images of both sulphate and chloride basins, represented some evaporitic lithostratigraphic units of four Zechstein cyclothemes. Sulphates and chlorides of PZ1 and PZ3 cyclothemes as well as sulphates of PZ2 cyclotheme (Basal Anhydrite [A2] unit) have deposited in the basins with distinctly varied bathymetry, where existed the shallow (barrier and shoals) and the deeper (basins) parts. Their accumulation realized the depositional scheme of the „infill” type of evaporitic basin, after which dominant infill by chlorides took place in the deeps of former sulphate basin with differentiated bathymetry accentuated by other accumulate rate of sulphates (a higher on bottom shoals and slower in the deeps). Local occurrence of other evaporate units of PZ2 and PZ4 cyclothemes eliminated creation of similar palaeogeographic images for their depositional basins. Commented evaporite units were characterized by data representative for their age equivalents drilled in the nearest areas because of extremely rare core data form the study area. Disjunctive tectonics (fault systems and two tectonic grabens) modified in a different rate the primary extent of studied evaporites as well as it was responsible for their local thickness increase in the near-fault zones.
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2018, 14; 29--53
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wzorcowe profile bromowe dla solnych utworów cechsztynu w Polsce
    Standard bromine profiles of the Polish Zechstein salts
    Autorzy:
    Tomassi-Morawiec, H.
    Czapowski, G.
    Bornemann, O.
    Schramm, M.
    Misiek, G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216994.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    profil bromowy
    profil standardowy
    sól kamienna
    cechsztyn
    Polska
    bromine profile
    standard profile
    rock salt
    Zechstein (Upper Permian)
    Polska
    Opis:
    Sole kamienne głównych cyklotemów cechsztynu z obszaru Polski były badane w celu skonstruowania wzorcowych profili bromowych dla poszczególnych ogniw solnych, umożliwiających ich identyfikację w obrębie wysadowych struktur solnych, gdzie często istnieją problemy z normalną sukcesją ogniw litostratygraficznych. Badania (strukturalno-teksturalne, geochemiczne i petrologiczne) przeprowadzono na facjach głębokowodnych utworów solnych, zarejestrowanych w materiale rdzeniowym z wybranych profili wiertniczych z obrzeża basenu permskiego w Polsce (sól kamienna cyklu PZ1) oraz w profilach wyrobisk kopalni soli Kłodawa (wysad kłodawski położony w osiowej części basenu, sole kamienne cykli PZ2, PZ3 i PZ4). Bromowy profil wzorcowy dla utworów soli kamiennej cyklu PZ1 (ogniwo Na1) cechuje się: (a) stopniowym wzrostem zawartości bromu w części dolnej, (b) utrzymującymi się na mniej więcej stałym poziomie wartościami w jego środkowej części (z lekką tendencją spadkową) i (c) gwałtownymi wahaniami zawartości bromu w części stropowej (szybkim spadkiem, wzrostem i ponownym spadkiem). Bromowy profil wzorcowy dla utworów soli kamiennej cyklu PZ2 (ogniwo Na2) cechuje się: (a) powolnym wzrostem zawartości bromu na długim odcinku w dolnej części profilu, odzwierciedlającym postęp ewaporacji, (b) nagłym wzrostem udziału bromu w części środkowej profilu, świadczącym o okresie izolacji obszaru sedymentacji, i (c) drobnymi wahaniami wysokiej zwartości bromu w wyżej położonych warstwach soli. Stwierdzono, że mające duże rozprzestrzenienie w osiowej części basenu cechsztyńskiego dwa ogniwa zubrowe: zuber brunatny (Na3t) i zuber czerwony (Na4t), charakteryzują się znacząco różnymi zawartościami bromu - wyższymi w przypadku ogniwa zubru brunatnego. Reasumując, pomimo zbliżonych niejednokrotnie przedziałów zawartości bromu, krzywe jego rozkładu dla poszczególnych ogniw solnych są odmienne i mogą być uznane za ich cechę diagnostyczną, szczególnie w przypadku braku jednoznacznych różnic w wykształceniu strukturalno-teksturalnym utworów solnych.
    Rock salts of the Late Permian (Zechstein) evaporite cycles in Poland were studied for construction of the representative bromine curves. Such standard bromine profiles could enable identification of individual salt units within the highly tectonized and deformed salt structures such as diapirs, where the normal successions of evaporite lithological components are uncommon. Structural-textural, geochemical and petrological studies (Tab. 1-2, 5-10) were realized on the deep-water facies of salt deposits, defined in the cores from selected wells located on the Poland Permian Basin (PPB) margins (Oldest Halite [Na1] unit of PZ1 cycle - Figs 1-5) and in sections from mine galleries of the Kłodawa salt mine (a salt diapir with rock salt units of PZ2, PZ3 and PZ4 cycles located in the axial part of PPB - Figs 7-9, 11-13,15-18). Standard bromine profile for the rock salt succession of PZ1 cycle (Na1 unit; Tab. 1-2, 5-6; Fig. 6) characterizes with: (a) gradual increase of Br content in the lower part of section, (b) almost constant content values in its middle part (with a subtle decrease tendency upward) and (c) rapid fluctuations of Br content in the top part of section (rapid decrease, following increase and fall). Vertical bromine content distribution in the standard bromine profile for the rock salt succession of PZ2 cycle (Na2 unit, Tab. 7; Fig. 10) evidences: (a) gradual Br content increase along a thick interval of lower part of the section, registering evaporation progress; (b) rapid increase of Br values in the middle section part, indicating a period of isolation and (c) fine fluctuations of generally high Br content in the upper part of succession. [...] Vertical bromine content distribution for the rock salt succession of PZ4 cycle (Na4 unit, Tab. 8; Fig. 16) characterizes with: (a) rapid Br content increase within the Underlying Halite (Na4a0) unit, (b) almost constant Br content in the Lower Youngest Halite (Na4a1) unit, (c) fall and following increase of Br values in the Clay Youngest Halite (Na4at) unit and significant Br content fluctuations within the Upper Youngest Halite (Na4a2) unit. The extended in the axial part of PPB two zuber (mixed clay-salt rocks) units (Tab. 9; Fig. 15, 17-18): the Brownish Zuber (Na3t) and the Red Zuber (Na4t) differ with distinctly various Br content intervals being the higher for the Brownish Zuber rocks (Tab. 9; Fig. 18). Concluding, although sometimes comparable values intervals of Br content in studied Zechstein salt deposits (Tab. 10), the curves of Br distribution for individual salt lithostratigraphic units are different and may be considered as a characteristic feature of each unit. So this parameter (Br content distribution) could be used to identify the lithostratigraphic units especially in the highly tectonized successions build of almost structurally homogeneous rock salt deposits e.g. in salt diapirs.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2009, 25, 2; 75-143
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowe dane o budowie geologicznej wysadu solnego Lubień. Część I – interpretacja danych geofizycznych
    New data on the geological structure of the Lubień Salt Dome. Part I - interpretation of geophysical data
    Autorzy:
    Wachowiak, Jacek
    Roman, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192037.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    górny perm
    cechsztyn
    wysad solny Lubień
    sejsmik
    model 3D
    Upper Permian
    zechstein
    Lubień salt dome
    seismic
    3D model
    Opis:
    Wysad solny Lubień jest jedną z kilkudziesięciu struktur solnych występujących na Niżu Polskim. Został zidentyfikowany badaniami grawimetrycznymi, prowadzonymi w latach 1937-1950. Zalega w formie nieregularnego słupa solnego, zwężającego się wraz z głębokością. W przekroju poprzecznym wysad ma kształt kolisty o maksymalnej średnicy około 2,8 km. Wnętrze wysadu budują ewaporaty cechsztyńskiej serii solnej, które są przykryte czapą anhydrytowo-gipsowo- -ilastą. W otoczeniu wysadu występują utwory jury górnej i środkowej, nad którymi zalegają osady paleogenu i neogenu oraz czwartorzędu. W rejonie występowania wysadu odwiercono 31 otworów, z których 20 nawierciło serię solną. Zostały też wykonane liczne badania i pomiary geofizyczne. Na podstawie danych z pomiarów sejsmicznych wykonanych w 2014 roku oraz ich reprocesingu i reinterpretacji w 2017 i 2018 roku, opracowano modele przestrzenne wysadu Lubień i zaktualizowano podstawowe parametry wysadu.
    The Lubień Salt Dome is one of the several dozen salt structures found in the Polish Lowlands. He was identified by gravimetric research conducted in the years 1937-1950. It lies in the form of an irregular salt column, narrowing with depth. In its cross-section, the dome has a circular shape with a maximum diameter of about 2.8 km. The interior of the dome is built by evaporates of the Zechstein salt series, which are cooverlain by an anhydrite-gypsum-clay cap-rock. In the vicinity of the dome there are Upper and Middle Jurassic formations over which Palaeogene, Neogene and Quaternary deposits. 31 holes were drilled in the area of the dome, 20 of which drilled a series of salt. Numerous geophysical surveys and measurements were also made. Based on the data from seismic measurements made in 2014 and their reprocessing and reinterpretation in 2017 and 2018, spatial models of the Lubień Salt Dome were developed and the basic parameters of the dome were updated.
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2020, 15; 14--21
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paleogleby w zapisie sedymentacyjnym formacji z Siodeł w Górach Świętokrzyskich (perm górny–trias dolny)
    Paleosols in the sedimentary record of the Siod³a Formation in the Holy Cross Mountains (Upper Permian–Lower Triassic)
    Autorzy:
    Trela, W.
    Fijałkowska-Mader, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075746.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    paleogleba
    rizolity
    kalkrety
    czerwone mułowce
    perm
    trias
    paleosols
    rhizoliths
    calcretes
    red mudstones
    Permian
    Triassic
    Opis:
    The uppermost Permian in the NWHoly Cross Mountains is represented by red mudstones with sandstone and conglomerate interbeds, forming the PZt cyclothem (dated by miospores of the Lueckisporites virkkiae Bc Zone), which grade upwards into the Siodta Formation. This succession is overlain by sandstones and mudstones of the Jaworzna Formation yielding the lowermost Triassic spore-pollen assemblage of the Lundbladispora obsoleta- Protohaploxypinus pantii Zone. Mudstones of the Siodta Formation reveal mottling structure with numerous root traces, rhizobreciation, as well as nodular and bedded calcretes. The root -Mader structures are represented by calcite tubules and root moulds, the latter filled with dark red calcareous mudstones. The presence of root traces in the Siodta Formation clearly indicates an increase of substrate moisture in contrast to the underlying PZt cyclothem. The mottled red mudstones were deposited in the playa-lacustrine depositional system and lost their primary structure due to rooting and other pedogenic processes. Carbonate nodules and thin indurated calcretes are related to periods of lower sediment accumulation rate or even non-deposition periods favouring development of continental carbonates. A relatively rapid switch to the alluvial depositional system represented by the Jaworzna Formation appears to be coeval to the increased sediment flux in terrestrial setting, postulated by Newell et al. (2010) at the Permo-Triassic boundary, driven by a devegetation event of upland catchments.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2017, 65, 4; 227--233
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane pierwiastki śladowe w górnopermskich (cechsztyn) utworach solnych i potasonośnych w Polsce : ocena złożowa
    Selected trace elements in the Upper Permian (Zechstein) salt and potash-bearing deposits in Poland : valuation of potential reserves
    Autorzy:
    Czapowski, Grzegorz
    Tomassi-Morawiec, Hanna
    Wachowiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2087038.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    pierwiastki śladowe
    złoża soli
    ocena złożowa
    cechsztyn
    Polska
    trace elements
    salt deposits
    reserves valuation
    Zechstein
    Polska
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2022, 70, 5; 384--409
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Baseny ewaporatowe cykli PZ1, PZ2 i PZ3 cechsztynu (górny perm) w Polsce – studium miąższościowe
    Evaporate basins of Z1 to Z3 cycles of Polish Zechstein (Upper Permian ) – A thickness study
    Autorzy:
    Czapowski, G.
    Tomaszczyk, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192131.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    cechsztyn
    późny perm
    Polska
    ewaporatowe baseny depozycyjne
    relacje miąższości
    interpretacja
    Zechstein
    Late Permian
    Polska
    evaporite depositional basins
    thickness relation
    interpretation
    Opis:
    Ewaporaty (utwory chlorkowe i siarczanowe) cyklotemów PZ1, PZ2 i PZ3 cechsztynu budują blisko 72% całej sukcesji późnego permu na terenie Polski. W każdym cyklotemie sole kamienne, potasowe i lokalnie zubry są podścielone i przykryte ogniwami siarczanowymi (Tab. 1). W oparciu o dane z ponad 800 otworów wiertniczych, rozmieszczonych w 6 obszarach na obrzeżu późnopermskiego basenu w Polsce (Ryc. 1) przebadano relacje aktualnych miąższości utworów chlorkowych do podścielających i przykrywających je serii siarczanowych (Tab. 2). Relacje te zinterpretowano w kontekście warunków depozycji ewaporatów, przedstawiono 3 typy ewaporatowego basenu depozycyjnego: typ „wypełnieniowy”, typ „subsydujący” i typ „niestabilny” (Ryc. 2-4), w których rozwoju kluczową rolę odgrywają trzy czynniki: pierwotna batymetria, tempo subsydencji oraz możliwy wpływ tektoniki syn- i postsedymentacyjnej. W cyklu PZ1 (Ryc. 6) w północnej Polsce akumulacja chlorków (Na) i podścielających siarczanów (Ad) nastąpiła w stosunkowo głębokich zbiornikach o braku lub słabej subsydencji (typ „wypełnieniowy”), podobny typ depozycji przeważał na położnych ku wschodowi brzegach zbiornika cyklu PZ3 (Ryc. 9). Z kolei we wschodniej części zbiornika cyklu PZ2 taka sukcesja powstała w basenie typu „subsydującego” (Ryc. 7). Na pozostałych obszarach obrzeża zbiornika cechsztyńskiego sukcesja Ad+Na uformowała się w basenach o zmiennym tempie subsydencji (typ „niestabilny”; Ryc. 5, 7, 9), w podobnych warunkach nastąpiło osadzenie siarczanów przykrywających chlorki (Ag) w obu cyklach PZ1 i PZ2 (ryc. 6 i 8). W tym typie basenu na stosunki miąszościowe siarczanów i chlorków istotny wpływ miała zmienna subsydencja dna zbiornika, erozja osadów oraz tektonika. Ustalenie powyższych relacji, mimo ograniczeń wynikających z różnej ilości informacji, może być przydatne np. przy prognozowaniu przypuszczalnej miąższości poszczególnych wydzieleń ewaporatowych w wybranym rejonie dla przyszłego zagospodarowania (np. kawerny magazynowe czy składowiskowe). Optymalnymi dla tych celów są pokładowe sukcesje ewaporatów, powstałe w basenach typu „wypełnieniowego” i „subsydujacego”).
    Evaporites (chlorides and sulphates) of three cycles (PZ1, PZ2 & PZ3) constituted up to 72% of whole the Late Permian (Zechstein) succession in Poland (Czapowski, 2007). In each cyclothem the rock, potash and locally clayey salts are underlain and overlain by sulphates (tab. 1). Relations (tab. 2) of actual thickness of mentioned evaporite units (data from over 800 wells, localized in 6 areas) were analyzed on the margin of Zechstein basin (to minimalize halotectonic overprint – Fig. 1) to define a role of sedimentary conditions (3 the evaporite basin types, controlled by primary bathymetry and subsidence rate, were defined: infill, subsiding and fluctuating types – Figs 2-4) and tectonics. Accumulation chlorides (Na) and subsalt sulphates (Ad) in the relatively of deep but tectonically stable (lack or weak subsidence) basins („infill” basin type) took place during PZ1 cycle in northern Poland (Fig. 6) as well as on the more eastern basin margins of Z3 cycle (fig. 9). Such succession developed in the “subsiding” basin type, located on the eastern margin of Z2 cycle basin (Fig. 7). In other areas of the basin margins of Z1 to Z3 cycles the mentioned above Ad+Na evaporite complex as well as all occurrences of suprasalt sulphates (Ag; Z1 and Z2 cycles) have formed in the basins of “fluctuating” type (Figs 5-9), with variable bathymetry and subsidence rate (tectonic activity) and possible thickness modifications by erosion and later tectonics. Nevertheless the of different data quality (various number of wells) such calculations could help in management projects of Zechstein salts (for storage or disposal caverns construction) e.g. in prediction of evaporite units thickness in a selected area (the optimum stratifiorm evaporite successions have developed in the basins of “infill“ and “subsiding” type).
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2014, 10; 49--64
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena geologicznych możliwości lokowania kawern magazynowych wodoru w pokładowych wystąpieniach soli kamiennych górnego permu (cechsztyn) w Polsce
    Geological possibility of hydrogen storage caverns location in the Upper Permian (Zechstein) stratiform rock salts in Poland
    Autorzy:
    Czapowski, Grzegorz
    Tarkowski, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192047.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    kawernowe magazynowanie wodoru
    pokładowe wystąpienia soli kamiennej
    cechsztyn
    hydrogen cavern storage
    stratiform rock salts
    zechstein
    Opis:
    Podziemne magazynowanie wodoru jest opłacalną i bezpieczną formą magazynowania nośników energii (np. Chromik, 2015, 2016), szczególnie przy fluktuacjach związanych z produkcją energii przez OZE zaś instalacje wykorzystujące ten gaz do produkcji energii są przyjazne środowisku, gdyż źródłem jego pozyskiwania i spalania jest woda. Jednym z optymalnych miejsc takiego magazynowania są kawerny magazynowe, ługowane w grubych warstwach soli kamiennej, budujących wysady solne (np. Czapowski, Tarkowski, 2018; Tarkowski, Czapowski, 2018) oraz wystąpienia pokładowe.
    Underground hydrogen storage is a profitable and safe form of energy sources storage reacting quickly for fluctuations on the energy market (e.g. Chromik, 2015, 2016), especially in a case of energy produced by the Renewable Energy Sources being non-toxic to the environment because both the gas source and the final product in such installations is water. Salt caverns, leached in thick rock salt complexes of salt diapirs (e.g. Czapowski, Tarkowski, 2018; Tarkowski, Czapowski, 2018) and stratiform salt occurrences are one of recommended optimal form of such gas storage
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2020, 15; 22--24
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane pierwiastki śladowe w górnopermskich (cechsztyn) utworach potasonośnych w Polsce – czy warto je stąd pozyskiwać?
    Selected trace elements in the Upper Permian (Zechstein) potash-bearing deposits in Poland – is their exploitation from salts economically plausible?
    Autorzy:
    Czapowski, Grzegorz
    Tomassi-Morawiec, Hanna
    Wachowiak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192016.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    pierwiastek śladowy
    utwór potasonośny
    cechsztyn
    trace element
    potash-bearing deposit
    zechstein
    Opis:
    Przedstawiono aktualną charakterystykę zawartości wybranych pierwiastków śladowych (Ag, As, Ba, Be, Br, Cd, Ce, Co, Cr, Cs, Cu, Ga, J, La, Li, Mn, Mo, Ni, Pb, Rb, Sb, Se, Sn, Sr, Ti, Tl, U, V i Zn) w utworach potasonośnych cyklotemów PZ1, PZ2 i PZ3 cechsztynu (tab. 1) w Polsce, opartą o analizę wyników badań geochemicznych (archiwalnych i publikowanych) 307 próbek skał (tab. 2). Większość danych dotyczy 4 wysadów solnych z centralnej Polski (ryc. 1): Damasławek (14 próbek), Góra (5 próbek), Kłodawa (266 próbek) i Mogilno (13 próbek). Najwięcej danych uzyskano dla utworów potasonośnych cyklotemu PZ3 (207 próbek), dwukrotnie mniej (91 próbek) dla serii potasonośnej cyklotemu PZ2. Skąpe dane (9 próbek) dotyczą siarczanowych soli K-Mg (polihality) cyklotemu PZ1 w północnej Polsce (tab. 2). Średni udział większości wymienionych pierwiastków w tych utworach jest niski, nie przekracza zwykle 1-4 mg/ kg (tab. 3-5). Opisane serie potasonośne nie stanowią zatem ekonomicznie opłacalnego źródła pozyskiwania pożądanych rzadkich pierwiastków śladowych takich jak np. lit, bor, stron czy cez.
    Content analysis was conducted on selected trace elements (Ag, As, Ba, Be, Br, Cd, Ce, Co, Cr, Cs, Cu, Ga, J, La, Li, Mn, Mo, Ni, Pb, Rb, Sb, Se, Sn, Sr, Ti, Tl, U, V, and Zn) of the Upper Permian (Zechstein) potash-bearing deposits of cyclothems PZ1 to PZ3 in Poland, based on both archival and published geochemical data concerning 307 rock samples (Table 1). Most of the samples (296) were collected from four salt domes, located in central Poland (Fig. 1): Damasławek (14 samples), Góra (5 samples), Kłodawa (266 samples), and Mogilno (13 samples). Dominant data (207 samples) represented the potash-bearing series of cyclothem PZ3 (Transitional Beds, Na2+K2, and Older Potash units; Table 2), fewer data (91 samples) characterised the potash-bearing deposits of cyclothem PZ2 (Transitional Beds, Na3+K3, and Younger Potash unit; Table 2). Only a few samples (9) were taken from sulphate potassium-magnesium salts (polyhalites) of PZ1 cyclothem from northern Poland (Fig. 1). An average content of most often detected trace elements was low in the studied deposits, usually not higher than 1–4 mg/kg (Tables 3–5); therefore, those Zechstein potash-bearing rocks are not economic sources of many marketable trace elements, e.g. lithium, boron, strontium or caesium
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2022, 16; 43--66
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prospects of hydrogen storage caverns location in the Upper Permian (Zechstein) stratiform rock salts in Poland – geological valuation
    Perspektywy lokowania kawern magazynowych wodoru w pokładowych wystąpieniach soli kamiennych górnego permu (cechsztyn) w Polsce – ocena geologiczna
    Autorzy:
    Czapowski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061450.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    kawernowe magazynowanie wodoru
    pokładowe wystąpienia soli kamiennej
    cechsztyn
    Polska
    hydrogen cavern storage
    stratiform rock salts
    Zechstein
    Polska
    Opis:
    Underground hydrogen storage is a profitable and safe form of energy sources storage responding quickly to fluctuations on the energy market, especially in a case of energy produced by the Renewed Energy Sources. Such energy production is non-toxic to the environment because water is both the gas source and the final product in such installations. Salt caverns, leached in thick rock salt complexes of salt domes and stratiform salt bodies, are one of the recommended optimal forms of such gas storage. Size and volume of hydrogen storage caverns could be smaller than of these dedicated to natural gas, so they may be often located in the stratiform rock salt bodies. These bodies are characterized by a simple geological structure favoured leaching of numerous caverns. Data on the prospective occurrences of Upper Permian (Zechstein) rock salts in Poland enabled to point out several areas and single boreholes within the stratiform salt bodies, in which the geological parameters of salt seam are positive for location of hydrogen storage caverns. The assumed geological criteria for salt seam in such places are as follows: for the optimal location, the salt seam thickness is >100 m and the depth of seam top no deeper than 1 km, but the prospective sites are characterized by a salt seam top placed within a 1–1.5 km interval and its thickness is >145 m. In the Zechstein stratiform rock salt bodies of the PZ1, PZ2 and PZ3 cyclothems, nine optimal and nine prospective areas have been distinguished and dispersed 27 optimal and four prospective boreholes have been characterized, in which geological parameters of these rocks favoured location of hydrogen storage caverns.
    Podziemne magazynowanie wodoru jest opłacalną i bezpieczną formą magazynowania nośników energii, szczególnie przy fluktuacjach związanych z produkcją energii przez OZE. Instalacje wykorzystujące ten gaz do produkcji energii są przyjazne środowisku, gdyż źródłem jego pozyskiwania i spalania jest woda. Jednym z optymalnych miejsc takiego magazynowania są kawerny magazynowe, ługowane w grubych warstwach soli kamiennej, budujących wysady solne oraz wystąpienia pokładowe. Kawerny magazynowe wodoru, w odróżnieniu od tych magazynujących np. gaz ziemny, mogą mieć stosunkowo niewielkie wymiary i objętości, co pozwala lokować je w obrębie pokładowych wystąpień soli kamiennej. Zaletą pokładów solnych jest ich stosunkowo prosta budowa geologiczna, ułatwiająca ługowanie licznych kawern. Na podstawie danych dotyczących perspektywicznych wystąpień soli kamiennych górnego permu (cechsztynu) w Polsce wskazano w obrębie pokładowych wystąpień soli w północnej i południowo-zachodniej Polsce wiele obszarów i otworów wiertniczych, w których pokład soli sprzyja ulokowaniu kawern magazynowych wodoru. Przyjęto, że dla miejsc optymalnych miąższość pokładu soli wynosi >100 m, głębokość występowania jego stropu do 1 km, dla miejsc perspektywicznych zaś miąższość pokładu soli to >145 m, głębokość występowania stropu mieści się w przedziale 1–1,5 km. Łącznie wyróżniono i scharakteryzowano w wystąpieniach pokładowych cechsztyńskich soli kamiennych cyklotemów PZ1, PZ2 i PZ3 cechsztynu 9 obszarów optymalnych i 9 obszarów perspektywicznych, sprzyjających lokowaniu kawern magazynowych wodoru oraz 27 rozproszonych otworów optymalnych i 4 otwory perspektywiczne.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2019, 477; 21--53
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mineralogiczno-petrograficzna charakterystyka utworów zubru czerwonego (Na4t) występujących w rejonie otworu M-34 w wysadzie solnym Mogilno
    Mineralogical and petrologic characteristic of Red Zuber (Na4t) deposits from the borehole M-34 of the Mogilno Salt Dome
    Autorzy:
    Natkaniec-Nowak, L.
    Wachowiak, J.
    Stach, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192126.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    minerały solne
    sole ilaste
    zuber czerwony
    górny perm
    cechsztyn
    wysad solny Mogilno
    salt minerals
    clayey salt
    Red Zuber
    Upper Permian
    Zechstein
    Mogilno salt dome
    Opis:
    Ewaporaty solno-ilaste – zubry osadziły się w górnym permie wraz z innymi skałami solnymi, w osiowej części wschodnio-europejskiego basenu górnopermskiego i są osadami charakterystycznymi dla polskiej prowincji cechsztynu na obszarze środkowej Polski. Wskutek silnej subsydencji skały te zostały pogrzebane na głębokość kilku kilometrów i tam zostały poddane przeobrażeniom diagenetycznym i/ lub metamorficznym. W wyniku tych procesów powstało wiele nowych, towarzyszących halitowi, minerałów epigenetycznych. W badanych skałach zubrowych, oprócz halitu, stwierdzono minerały ilaste, naniesione do cechsztyńskiego zbiornika sedymentacyjnego z otaczającego lądu. Na podstawie analizy rentgenograficznej najdrobniejszej frakcji osadu nierozpuszczalnego w wodzie, stwierdzono występowanie illitu i chlorytu. Illit może być słabo przeobrażonym minerałem pierwotnym, natomiast chloryt jest produktem wtórnych, postsedymentacyjnych przeobrażeń geochemicznych. Wyraźny refleks od płaszczyzny dhkl = 1,54Å wskazuje, że jest to chloryt trioktaedryczny. Oprócz minerałów ilastych, stwierdzono występowanie kwarcu, anhydrytu, magnezytu i hematytu. Minerały te wykształcone są w formie idiomorficznych lub/i subidiomorficznych kryształów. Ich wielkość waha się od setnych części milimetra do 2 mm. W składzie chemicznym soli ilastej, wydzielonej z warstwy zubru czerwonego, wśród oznaczonych pierwiastków zdecydowanie przeważają sód i chlor (ponad 94% wag.). Pozostałe 6% wag. stanowią: siarczany (SO4 2-), wapń, magnez, glin, potas, żelazo oraz w bardzo małej ilości krzemionka (SiO2) i brom.
    Clayey-salt evaporites, called zubers, were deposited in the axial part of the Eastern European Zechstein (Upper Permian) basin . Zubers are the most characteristic rocks for the Polish province of Zechstein on the Polish Lowlands. As a result of strong subsidence, the rocks were buried down to the depth of several kilometers and afterwards subjected to diagenetic and metamorphic transformations. Consequently, many epigenetic minerals have developed in the presence of halite such as: anhydrite, quartz, magnezite and hematite. These minerals were developing mostly in the form of idiomorphic and/or sub-idiomorphic crystals from hundredths parts of millimeter up to 2 mm in size. In addition to halite, the main component found in zuber’s rock was a clay matter, delivered into the Zechstein basin from the surrounding land. Based on the X-ray analysis of the finest water insoluble fractions, two clay minerals were identified: illite and chlorite. Illite could be a poorly transformed primary mineral, while chlorite is a secondary one, produced during post-sedimentation geochemical transformations. A clear reflex dhkl = 1.54Å indicates that it is a trioctaedral chlorite. In addition to clay minerals, the finest fraction also includes quartz, anhydrite, magnezite and hematite. The chemical composition of clay salt, a component of the Red Zuber (Na4t) unit, is strongly dominated by sodium and chlorine among the identified elements (over 94 weight%). The remaining ca. 6 weight% includes: sulfates (SO4 2-), calcium, magnesium, aluminum, potassium, iron and a small amount of silica (SiO2) and bromo.
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2014, 10; 13--24
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mineralogiczno-petrograficzna charakterystyka utworów zubru brunatnego (Na3t) występujących w rejonie otworu M-34 w wysadzie solnym Mogilno
    Mineralogical and petrographic characteristic of Brown Zuber deposits (Na3t) from the borehole M-34 of the Mogilno Salt Dome
    Autorzy:
    Wachowiak, J.
    Natkaniec-Nowak, L.
    Smoliński, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192129.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    minerały solne
    sole ilaste
    zuber czerwony
    górny perm
    cechsztyn
    wysad solny Mogilno
    salt minerals
    clayey salt
    Brown Zuber
    Upper Permian
    Zechstein
    Mogilno Salt Dome
    Opis:
    W profilu ewaporatów cechsztyńskich na Niżu Polskim utwory zubrowe występują w stropowej partii cyklotemu PZ3 (zuber Na3t) i w środkowej partii cyklotemu PZ4 (zuber Na4t) (Czapowski i in. 2008), gdzie w naturalnej, nie zaburzonej sekwencji tworzą kompleks skał iłowo-solnych o łącznej miąższości około 320–400 m (Wagner, 1994). W wysadach solnych, wypiętrzonych w wyniku procesów halokinetycznych z głębokości około 6000 m, miąższość ta jest bardzo zmienna. W wysadzie kłodawskim miąższość skał zubrowych ogniwa zubru brunatnego waha się od 80 do 140 metrów (Charysz, 1973). W profilu otworu badawczego M-34, odwierconego w wysadzie solnym Mogilno, skały zubru brunatnego stwierdzono w dwóch interwałach głębokości: 1063-1100 m oraz 1457- 1468 m (Wachowiak, Pitera, 2013). Są to utwory iłowo-solne o zmiennej proporcji udziału halitu w stosunku do minerałów ilastych. W badanych próbkach zawartość halitu waha się od 78,6% wag. do 88,4% wag. Zawartość części trudno rozpuszczalnych w wodzie zmienia się od 21,4% wag. do 11,6% wag. Nierozpuszczalne w wodzie residuum jest zbudowane z takich minerałów jak: anhydryt, kwarc, magnezyt, dolomit, piryt oraz minerały ilaste (illit, chloryt), które zidentyfikowano na podstawie analizy rentgenograficznej. W składzie chemicznym skał zubru brunatnego dominują jony sodu i chloru, których sumaryczny udział wynosi 79% i 86% wag. Pozostałą masę skały stanowią jony siarczanowe, węglanowe, wapń, magnez, glin, potas, żelazo, krzemionka oraz w minimalnej ilości inne pierwiastki występujące śladowo.
    Brown Zuber rocks (Na3t) occur in the upper part of the PZ3 cyclothem, creating nearly 80-140 m complex of claysalt rocks in the normal deposit succession of the Zechstein (PZ) evaporite profile of the Polish Lowlands (Charysz, 1973; Czapowski et al., 2008). In the salt domes formed by the halokinetic processes, the thickness of this complex is variable. Brown Zuber rocks were found in two depth intervals: 1063-1100 m and 1457-1468 m (Wachowiak, Pitera, 2013) in the profile of exploratory borehole M-34, drilled in the Mogilno Salt Dome. Those were clay-salt formations with changeable proportions of halite and clay minerals. Halite is the main rock-forming mineral, and the samples analysis demonstrated that its content ranges from 78,6 to 88,4 wt.%. The proportion of poorly water soluble parts varies from 21,4 to 11,6 wt.%. The insoluble residuum is composed of such minerals as: anhydrite, quartz, magnesite, pyrite, and clay minerals (illite and chlorite), identified on the basis of X-ray analysis. Chemical composition of the Brown Zuber rocks is dominated by sodium (Na) and chlorine (Cl). The total proportion of these elements amounted 79 and 86 wt.% by weight. Sulfate ion (SO42-), calcium, magnesium, aluminum, potassium, iron and silica (SiO2) equal the remaining wt.%. as well as a small amount of bromine was detected.
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2014, 10; 25--38
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eksploatacja górnicza a zuskokowanie spągowej partii utworów cechsztyńskich w Kopalni "Rudna" KGHM, Polska Miedź S.A.
    Mining exploitation and the tectonic dislocation of Lower/Upper Permian rocks boundary in "Rudna" Mine, the KGHM Polish Copper SA
    Autorzy:
    Markiewicz, A.
    Suchan, J.
    Tomanik, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/349174.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    eksploatacja górnicza
    monoklina przedsudecka
    cechsztyn
    tektonika
    subhoryzontalne strefy ścinania
    stateczność stropu
    mining exploitation
    Fore Sudetic Monocline
    Zechstein
    tectonics
    sub-horizonat shear surfaces
    roof stability
    Opis:
    Występujące na granicy dolnego i górnego permu struktury tektoniczne odsłaniające się w trakcie eksploatacji polimetalicznych złóż monokliny przedsudeckiej wskazują na częste występowanie subhoryzontalnych przemieszczeń spągowej części utworów cechsztyńskich, oraz tworzą specyficzne strefy w obrębie elewacji piaskowca. Artykuł skupia się na związku zachodzącym pomiędzy tymi przesunięciami, a morfologią spągu cechsztynu w rejonie elewacji. Autorzy wskazują na związek pomiędzy podstawowymi objawami tego typu tektoniki i wykształceniem tektonicznie przeobrażonych stref oraz warunkami prowadzenia i zaburzeniami postępu robót górniczych. Rozważania te mogą mieć praktyczne zastosowanie w analizie geodynamicznej górotworu i projektowaniu robót górniczych.
    The tectonic deformation of Upper and Lower Permian rocks on the Fore Sudetic Monocline appears as subhorizontal displacements of the bottom part of Zechstein rocks in vicinity of polymetallic stratabaund orebody. The dislocations relate to the paleomorphology of the Rotligende/Zechstein boundary. The paper describes relations between the tectonic and structure zonation of the hostrock inside the paleohighs and the petrographical rebuilt of dolomite structure and the conditions of mining exploitation. The discussion can be practically apply in to geodynamic analyze of the hostrock and preparing the mining works.
    Źródło:
    Górnictwo i Geoinżynieria; 2007, 31, 3/1; 395-407
    1732-6702
    Pojawia się w:
    Górnictwo i Geoinżynieria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka mineralogiczna, geochemiczna i izotopowa solanki z samowypływu z otworu M-32 w wysadzie solnym Mogilno
    Mineralogical, geochemical and isotopic characteristics of brine from the outflow from borehole M-32, Mogilno Salt Dome
    Autorzy:
    Wachowiak, J.
    Kasprzak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2192128.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
    Tematy:
    górny perm
    ewaporaty cechsztyńskie
    wysad solny Mogilno
    solanki syngenetyczne
    hydrogeologia złóż solnych
    Upper Permian
    Zechstein evaporites
    Mogilno Salt Diapir
    syngenetic brines
    hydrogeology of salt deposits
    Opis:
    Otwór badawczy M-32 usytuowany jest w południowo- -zachodniej części wysadu solnego Mogilno na złożu Mogilno I (Ryc. 1, 2). Wiercenie otworu rozpoczęto 30.10.2013 r. a zakończono w dniu 03.04.2014 r. W dniu 12.03.2014 podczas wiercenia otworu w soli kamiennej Na2, na głębokości 1258 m zaobserwowano dopływ płynu ze złoża (wypływ pod ciśnieniem na powierzchnię) w ilości około 3 m3. Podczas dalszego wiercenia wydajność wypływu wzrosła osiągając wartości 40- 80 m3 na dobę. W dniu 03.04.2014 przerwano i zakończono wiercenie na głębokości 1502 m i przeprowadzono częściową likwidację otworu w interwale 1502 – 1200 m. W składzie chemicznym solanki pobranej z wypływu po zatrzymaniu wiercenia (brak wpływu płuczki, próbka M-32/2) stwierdzono bardzo dużą zawartość magnezu - 74070 mg/dm3, potasu - 15890 mg/ dm3, wapnia - 15140 mg/dm3 i żelaza - 7754 mg/dm3 oraz stosunkowo małą zawartość sodu - 9572 mg/dm3. Ponadto zarejestrowano wysokie zawartości pierwiastków śladowych: strontu, litu, manganu, boru, cynku i wanadu. W wyniku badań izotopowych w badanej próbce nie stwierdzono obecności trytu (3H). Uzyskany wynik to 0,0 ± 0,3 TU. Oznacza to, że w solance nie występuje składowa współczesna, zasilana po 1952 roku. Stosunek zawartości izotopów stałych δ2H – δ18O, lokuje badany płyn w obszarze solanek syngenetycznych (Ryc. 10). Powyższy chemizm jest charakterystyczny dla syngenetycznych solanek złożowych, powstałych w wyniku postsedymentacyjnych procesów diagenetycznych/metamorficznych zachodzących w złożu solnym (przeobrażeń uwięzionych paleosolanek oraz minerałów i skał solnych).
    The M-32 exploratory borehole is located on the Mogilno I deposit in the SW part of the Mogilno salt dome. Drilling started on 30.10.2013 and it was completed on 03.04.2014. During drilling on 12.03.2014, an outflow of liquid under pressure from the deposit to land surface was identified in Na2 rock salt at 1258 m, in the quantity of about 3 m3. Outflow was increased to 40-80 m3/d during continuation drilling. On 03.04.2014 drilling was stopped at 1502 m, with partial borehole liquidation at the 1502-1200 m. interval. Sample M-32/2 (not contaminated with drilling wash liquid) contain significant contents of Mg2+ - 74070 mg/dm3, K+ - 15890 mg/dm3, Ca2+ - 15140 mg/dm3 and Fe2+,3+ - 7754 mg/dm3 and relatively slight contents of Na2+ - 9572 mg/dm3. Either high concentrations of strontium, lithium, magnesium, boron, zinc and vanadium was observed. As a result of isotopic tests, tritium has been not detected in the tested sample ((3H): 0.0 ± 0.3 TU), which meant that no contemporary component existed in brine, fed after 1952 (i.e. after nuclear tests were initiated in the atmosphere). The proportion of the constant isotope content δ2H – δ18O, located the liquid in the area of syngenetic brines (Fig. 10). The M-32 exploratory borehole is located on the Mogilno I deposit in the SW part of the Mogilno salt dome. Drilling started on 30.10.2013 and it was completed on 03.04.2014. During drilling on 12.03.2014, an outflow of liquid under pressure from the deposit to land surface was identified in Na2 rock salt at 1258 m, in the quantity of about 3 m3. Outflow was increased to 40-80 m3/d during continuation drilling. On 03.04.2014 drilling was stopped at 1502 m, with partial borehole liquidation at the 1502-1200 m. interval. Sample M-32/2 (not contaminated with drilling wash liquid) contain significant contents of Mg2+ - 74070 mg/dm3, K+ - 15890 mg/dm3, Ca2+ - 15140 mg/dm3 and Fe2+,3+ - 7754 mg/dm3 and relatively slight contents of Na2+ - 9572 mg/dm3. Either high concentrations of strontium, lithium, magnesium, boron, zinc and vanadium was observed. As a result of isotopic tests, tritium has been not detected in the tested sample ((3H): 0.0 ± 0.3 TU), which meant that no contemporary component existed in brine, fed after 1952 (i.e. after nuclear tests were initiated in the atmosphere). The proportion of the constant isotope content δ2H – δ18O, located the liquid in the area of syngenetic brines (Fig. 10). Presented water chemistry is characteristic for reservoir brines formed during post-depositional diagenetic and/ or metamorphic processes within salt deposits (transformation of palaeobrines, minerals and salt evaporates).
    Źródło:
    Przegląd Solny; 2014, 10; 39--48
    2300-9349
    Pojawia się w:
    Przegląd Solny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Depositional environment of the Bagh-e-Vang Formation – the only occurrence of upper Lower Permian in Iran
    Autorzy:
    Yegane, Bizhan Yousefi
    Van Loon, A.J. (Tom)
    Fard, Sakine Arefi
    Farahpour, Mohammad Mehdi
    Sharahi, Safoora Yasbolaghi
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1841615.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    limestones
    microfacies analysis
    transgression conglomerate
    barrier deposits
    lagoonal environment
    Tabas Block
    wapienie
    analiza mikrofacjalna
    konglomerat
    transgresja
    osady
    laguna
    Opis:
    A transgression of the Tethys Ocean occurred in east central Iran, like in other areas of the Tethys Ocean, around the Yakhtashian/Bolorian (regional chronostratigraphical units corresponding with the Artinskian/Kungurian of the Early Permian) transition. This led to the development of a carbonate platform that is represented in the Shirgesht area on the northern part of the Tabas Block by the Bagh-e-Vang Formation, which constitutes the only known sedimentary unit from the late Early Permian in Iran. Field data and thin-section analysis indicate deposition on a carbonate ramp with barriers separating a lagoonal area with intertidal mud flats from the open-marine environment. The overall transgres-sive development is indicated by the presence of open-marine sediments on top of the barrier and lagoonal sediments.
    Źródło:
    Geologos; 2021, 27, 1; 1-14
    1426-8981
    2080-6574
    Pojawia się w:
    Geologos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chromium-rich illite/smectite in the basal Balinka Conglomerate of the Upper Carboniferous-Permian Boskovice Basin (Bohemian Massif). Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Autorzy:
    Hršelová, Pavla
    Houzar, Stanislav
    Buriánek, David
    Všianský, Dalibor
    Szczerba, Marek
    Ciesielska, Zuzanna
    Štelcl, Jindřich
    Nehyba, Slavomír
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/24201051.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    Chromium illite-smectite
    Cr-rich spinelides
    Balinka Conglomerate
    diagenetic alteration
    Upper Carboniferous
    Boskovice Basin
    Bohemian Massif
    Opis:
    The Upper Carboniferous polymictic Balinka Conglomerate was deposited along the western margin of the Boskovice Basin (eastern part of the Bohemian Massif). Angular aggregates of deep-green chromium-rich interstratified clay mineral R1-illite(0.8)/smectite (I/S) are present exclusively in the basal part of this unit. The textural position of chromium-bearing I/S (0.77–2.88 wt.% Cr2O3; 0.040–0.153 apfu Cr) in the conglomerate matrix indicates a genetic link with the highly altered chromium spinel, which is preserved in the relics. The source of Cr-rich spinelides was serpentinized peridotites in the adjacent Moldanubicum (Gföhl Unit). The formation of I/S is related to diagenetic processes in the conglomerate matrix. The fluids would have relatively high fugacity of CO2 and activity of K+. K/Ar ages of 284.1 ± 7.7 and 276.3 ± 7.4 Ma (lower Permian – Kungurian/Artinskian age) confirmed the diagenetic origin of this I/S.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2023, 93, 2; 195--210
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stephanian-Early Permian basaltic trachyandesites from the Sławków and Nieporaz-Brodła Grabens near Kraków, Southern Poland
    Autorzy:
    Lewandowska, A.
    Rospondek, M. J.
    Nawrocki, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191897.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    Upper Carboniferous/Permian volcanism
    a-a lava flows
    autoclastic breccias
    basaltic trachyande-sites
    transitional calc-alkaline to alkaline rocks
    hydrous magma
    Opis:
    In the Kraków-Lubliniec section of the major Hamburg-Kraków-Dobrogea Fault Zone (HKDFZ), the Stephanian-Early Permian magmatic activity was simultaneous with subsidence/uplift of formed blocks. In the proximity of the uplifted areas the sedimentation started with fanglomerates, distally passing into playa siltstone and was accompanied by volcanism. In the Nieporaz-Brodła graben, basaltic trachyandesite a-a lava flows with autoclastic breccias reach ca. 150 m in thickness. The weathering recorded as adhesive rims around breccia clasts reflects palaeosoil formation during quiescence periods between the eruptions. The eruptions were effusive although scoriaceous lava indicates high volatile content of the magma. The water content before eruption had to be over 2 wt. percent. Only then the crystallisation model predicts accurately the type, composition and order of the crystallising phases. Thus, the basaltic trachyandesite magma originated from a source containing hydrous phase (i.e., amphibole or phlogopite). All the studied basaltic trachyandesites had fayalitic olivine on their liquidus reflecting the crystallisation stage in a magma chamber at crustal depths. During final decompression on the magma ascent due to water exsolution, the olivine was followed by plagioclase, spinel, augite, ilmenite, apatite, K-feldspar and residual high-K rhyolitic glass. The high potassium content of these volcanics was thus a primary feature reflecting the source geochemistry and differentiation trend, and its consequence was potassium metaso- matism. Due to water exsolution the glass was altered, however, homogenous interstitial glass survived in some rocks. The glass is strongly enriched in incompatible trace elements, showing that it is a highly fractionated residual melt fraction of the basaltic trachyandesite magma. Thus, the glass geochemistry reflects the trend of fractional crystallisation indicating that co-occurring K-rich felsic rocks were not derived from the same magma. All the basaltic trachyandesites studied have calc-alkaline to alkaline affinity. They contain fayalitic olivine and are low in MgO <5 wt. %, Cr and Ni, the features characteristic for evolved magmas. They show significant negative Sr/Sr*> 0.5-0.80 and small Eu/Eu* > 0.9-1.0 anomalies suggesting fractionation of plagioclase. The Eu/Eu* anomaly is probably compensated by amphibole retaining in the source. Negative Nb, Ti anomalies suggest Fe-Ti oxide fractionation characteristic for calc-alkaline evolution trend. A significant enrichment in LREE relatively to HREE (La/Yb > 10) indicates subduction-related metasomatism. However, the described tectonic context is inconsistent with subduction related characteristics. Concluding, the observed geochemical characteristics indicate remarkable role of water in magma evolution. The volcanism was related to strike-slip dextral movement along the Kraków-Lubliniec section of HKDFZ, transformed into crustal extension and subsidence, the features typical for the formation of pull-apart basins, in the late stages of the Variscan orogen evolution.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2010, 80, No 3; 227-251
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sand sheets interaction with aeolian dune, alluvial and marginal playa beds in Late Permian Upper Rotliegend setting (western part of the Poznań Basin, Poland)
    Autorzy:
    Kiersnowski, H.
    Buniak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060530.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Upper Rotliegend
    sand sheet
    marginal playa
    Poznań Basin
    Polska
    Late Permian climate
    Opis:
    The Upper Rotliegend deposits of the western part of the Poznań Basin, Poland, represent three main sedimentary environments: aeolian desert (dunes and sand sheets), alluvial plain (alluvial covers with wadi deposits) and marginal playa. In arid periods, dunes prograded into areas dominated by alluvial sedimentation. During wet periods, alluvial deposits eroded the aeolian deposits and prograded onto dune fields. Playa sediments were deposited among aeolian or alluvial sediments during periodic expansions of the playa. These aeolian, alluvial and playa deposits are arranged in depositional sequences. Boundaries between sequences are marked by rapid changes in depositional facies; and by erosional bounding surfaces. Maximum Wetting Surfaces have been distinguished within some parts of the depositional sequences, which enable regional correlations. The sections studied are composed of thick sequences of sand and sand-gravel sheets. The sand sheets represent periods of stratigraphic condensation. Systems of sand sheets are typical of marginal areas of ergs. We distinguish nine depositional complexes (units) numbered 1-9 from base to top, respectively. These subdivisions are based on the interpretation of the sedimentological record in palaeoclimatic terms, and in terms of major erosional boundaries, which are probably of regional extent. In the aeolian deposits, major boundaries are associated with deflation surfaces related to the stabilization of groundwater levels. In the marginal playa deposits, the most important boundaries are correlated to transgressive surfaces that developed during playa expansion. Time gaps represented by the boundaries and the scale of erosion below them, are difficult to estimate. The depositional system of the Upper Rotliegend was dominated by sand and sand-gravel sheets, and is either a unique feature in the entire Southern Permian Basin or, as we assume, sand sheets occur more com monly in the Rotliegend than has been previously thought.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2016, 60, 4; 771--800
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewolucja przestrzeni porowej w piaskowcach górnego karbonu i dolnego permu Pomorza Zachodniego
    Evolution of pore space in the Upper Carboniferous and Lower Permian sandstones from Western Pomerania
    Autorzy:
    Kuberska, M.
    Kozłowska, A.
    Maliszewska, A.
    Buniak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074510.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Pomorze Zachodnie
    górny karbon
    dolny perm
    przestrzeń porowa
    piaskowce
    Western Pomerania
    Upper Carboniferous
    Lower Permian
    sandstones
    pore space
    Opis:
    The paper presents results of detailed research of pore space in the Upper Carboniferous and Lower Permian sandstones and those from the Upper Carboniferous/Lower Permian transitional section. This is followed by a preliminary assessment of reservoir properties against the background of diagenetic processes. The samples were collected from 11 boreholes. The research included standard petrological investigations supported by a digital image analysis of thin sections. Compaction and cementation were the main processes reducing porosity in all the sandstones. Cementation locally reduced primary porosity to approximately 80%. Compaction was much less active. The sandstones are characterized by primary and secondary porosity. Secondary intergranular as well as intercrystalline and intracrystalline porosity developed as a result of diagenetic dissolution of feldspar grains and cements. Variability of petrophysical parameters can be a result, among others, of lithological and facies development. Upper Carboniferous and Upper Carboniferous/Lower Permian sandstones show the best reservoir properties. Lower Permian sandstones are characterized by variable properties.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2007, 55, 10; 853-860
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The sulphur and oxygen isotopic composition of anhydrite from the Upper Pechora Basin (Russia) : new data in the context of the evolution of the sulphur isotopic record of Permian evaporites
    Autorzy:
    Galamay, A. R.
    Meng, F.
    Bukowski, K.
    Ni, P.
    Shanina, S. N.
    Ignatovich, O. O.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060517.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Upper Pechora Basin
    Permian
    isotopic composition
    anhydrite
    pyrite
    sulphate reduction
    Opis:
    This study describes a new determination of the S and O isotope composition of Lower Permian (Kungurian) anhydrites from the Upper Pechora Basin, Cis-Ural region, Russia. δ34S values in sulphate facies vary from +13.7 to +15.1‰; and δ18O values range from +9.3 to +10.4‰. The values of d34S and d18O of anhydrite from halite facies varies from +12.6 to +15.0‰ and +7.5 to +10.9‰ respectively. The quantitative ratio of pyrite content from the water-insoluble residue (silty-sand fraction) is characterized by extremely low (<<1%) to high (4–5%) steep gradation values. The increased presence of pyrite indicates the influence of bacterial sulphate reduction. The sulphate reduction process was more intense, especially when evaporites were formed in mud. The narrow fluctuation range of sulphur and oxygen isotopes values of the measured anhydrite indicates low levels of fractionation. It was established that during the Permian, evolutionary changes in the content of sulphate ions in sea water correlate with the sulphur isotopic composition of marine evaporites
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2016, 60, 4; 990--999
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Regionalizacja tektoniczna Polski-Polska południowa (blok górnośląski i blok małopolski)
    Tectonic subdivision of Poland: southern Poland (Upper Silesian Block and Małopolska Block)
    Autorzy:
    Buła, Z.
    Żaba, J.
    Habryn, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074564.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    regionalizacja tektoniczna
    blok górnośląski
    Brunovistulicum
    blok małopolski
    plan podpermsko-mezozoiczny
    jednostki tektoniczne
    regional subdivision
    Brunovistulikum
    Upper Silesian Block
    Małopolska Block
    sub-Permian-Mesozoic paleosurface
    tectonic units
    Opis:
    The attempt to divide the Upper Silesian Block and the Małopolska Block into tectonic units has been based on a general map at scale of 1:1000000, without Permian-Mesozoic and Cenozoic strata. Cartographic, general and monographic works regarding formation of Precambrian basement of both of the blocks have been discussed and presented, and data concerning development of sedimentation, tectonics, and structure of the Paleozoic cover of the blocks were the background for the suggested division. The Upper Silesian Block is a part of a larger unit determined as the Brunovistulicum, which together with the Brno Block are entirely located within the borders of the Czech Republic. The Brunovistulicum and the Małopolska Block vary in formation of Precambrian basement and covering Paleozoic formations, what proves different paleogeographical-facial and paleotectonic development. Current data do not allow determining their southern range, where both units are within the range of the orogeny of the Outer Carpathians and quite possibly in the range of the Inner Carpathians. The boundary of the Brunovistulicum and the Małopolska Block along the part between Lubliniec and Cracow and farther to the vicinity of Bochnia and Nowy Sącz is relatively well defined and documented. It is a narrow Cracow-Lubliniec fault zone, approximately 500 m wide, cutting and moving all rock series of the Precambrian and the Paleozoic. The fault zone of the Odra River probably forms its NW continuation. The following tectonic units have been distinguished in the Upper Silesian Block: 1) Moravian-Silesian Fold-and-Thrust Belt, 2) Upper Silesian Fold Zone, 3) Upper Silesian Trough, 4) Bielsko-Biała Dome, 5) Rzeszotary Horst, 6) Liplas Graben. There is only one tectonic unit distinguished in the Małopolska Block-Kielce Fold Belt, dipping towards NW-SE, along the NE boundary of the block. Paleozoic formations building the unit represent thrust fault structure. In this case, the Kielce Fold Belt significantly varies from the other parts of the Małopolska Block, where Paleozoic formations build numerous small block structures.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2008, 56, 10; 912-920
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A revision of Campyloprion Eastman, 1902 (Chondrichthyes, Helicoprionidae), including new occurrences from the Upper Pennsylvanian of New Mexico and Texas, USA
    Autorzy:
    Itano, W. M.
    Lucas, S. G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/139067.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    carboniferous
    permian
    eugeneodontiformes
    helicoprionidae
    edestoidea
    Chondrichthyes
    geometric morphometrics
    karbon
    perm
    ryby chrzęstnoszkieletowe
    ryby chrzęstne
    chrzęstniki
    morfometria geometryczna
    Opis:
    Campyloprion Eastman, 1902 is a chondrichthyan having an arched symphyseal tooth whorl similar to that of Helicoprion Karpinsky, 1899, but less tightly coiled. The holotype of Campyloprion annectans Eastman, 1902, the type species of Campyloprion, is of unknown provenance, but is presumed to be from the Pennsylvanian of North America. Campyloprion ivanovi (Karpinsky, 1922) has been described from the Gzhelian of Russia. A partial symphyseal tooth whorl, designated as Campyloprion cf. C. ivanovi, is reported from the Missourian Tinajas Member of the Atrasado Formation of Socorro County, New Mexico, USA. Partial tooth whorls from the Virgilian Finis Shale and Jacksboro Limestone Members of the Graham Formation of northern Texas, USA, are designated as Campyloprion sp. Two partial tooth whorls from the Gzhelian of Russia that were previously referred to C. ivanovi are designated as Campyloprion cf. C. annectans. The age of Toxoprion lecontei (Dean, 1898), from Nevada, USA, is corrected from the Carboniferous to the early Permian. An alternative interpretation of the holotype of T. lecontei is presented, resulting in a reversal of its anterior-to-posterior orientation. The genera Helicoprion, Campyloprion, and Shaktauites Tchuvashov, 2001 can be distinguished by their different spiral angles.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2018, 68, 3; 403-419
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Carboniferous/Permian, calc-alkaline, I-type granodiorite from the Małopolska Block, Southern Poland: implications from geo chemi cal and U-Pb zircon age data
    Autorzy:
    Żelaźniewicz, A.
    Pańczyk, M.
    Nawrocki, J.
    Fanning, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2059094.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Brunovistulian
    Upper Silesian Block
    Kraków-Lubliniec fault zone
    SHRIMP
    Variscan foreland
    strike-slip
    Opis:
    A granodiorite from bore hole WB-102A in the Dol ina Będkowska, the Małopolska Block (MB), South ern Po land, yielded a mean U-Pb zir con age of 300 š3 Ma with SHRIMP II. No in her ited older com po nent was de tected. Geo chemically, it is a K-rich, I-type, calc-al ka line granodiorite with su pra-subduction char ac ter is tics (neg a tive Nb and Ti anom a lies). Silicic ig ne ous rocks are abun dant at the MB mar gin along the Kraków-Lubliniec Fault Zone (KLFZ) across which it ad joins to the Up per Silesian Block (USB) where such rocks are scarce. Both blocks be long to the Variscan fore land. Gra nitic rocks can not, how ever, gen er ate at fore land set tings. Thus, the hy poth e sis is put for ward that the par ent melt for the silicic rocks was de rived from the thick ened lower crust of the Variscan orogenic belt ow ing to extensional de com pres sion melt ing, and trans ported away to wards pul-apart open ings de vel oped along the crustal-scale fault zone (KLFZ) that un der went a com plex strike-slip his tory around the Car bon if er ous/Perm ian bound ary.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2008, 52, 4; 301-301
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-46 z 46

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies