Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "The March Constitution" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 34
Tytuł:
Wacław Komarnicki o Konstytucji marcowej
Wacław Komarnicki about the March Constitution
Autorzy:
Mohyluk, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621392.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
II Rzeczpospolita, prawo konstytucyjne, reformy prawa konstytucyj- nego
Second Polish Republic, constitutional law, reforms of Polish constitutional law
Opis:
Wacław Komarnicki (1891–1954) was an outstanding Polish lawyer and academic. He was a constitutionalist and served in government in the II and III terms of the Second Polish Republic (1918–1939). Educated in Lyviv and at Dopat, Komarnicki taught law at the University of Stefan Batory in Vilnius, where he became a professor, and at the School of Political Science in Warsaw. He was also a member of the Polish Academy of Sciences, a political activist and Minister of Justice in the Polish Government in Exile in London, where he later died. His academic research and personal contribution in rela- tion to the March Constitution of 1921 and its amendment in August 1926, is deserving of particular attention.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 2; 143-163
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Right to privacy in the March Constitution of Poland of 1921 and its bills
Autorzy:
Skowyra, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1364292.pdf
Data publikacji:
2018-09-30
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
prawo do prywatności
prawo cywilne
Konsytuacja marcowa
dobra osobiste
prawa człowieka
right to privacy
civil law
March Constitution
personality rights
human rights
Opis:
At present, the right to privacy is one of fundamental human rights. In the Polish legal system, its value is emphasised by the circumstance that it was laid down expressis verbis in the Constitution that is currently in force. This situation is a unique novelty since the right to privacy was not directly expressed in the previous Polish basic laws. However, this does not mean that the legislator did not envisage any regulations related to the matter of privacy. Indeed, this norm can be derived from the guarantees indicated in the content of the March Constitution. The article presents the development of the right to privacy in the March Constitution and its bills.
Współcześnie prawo do prywatności jest jednym z podstawowych praw człowieka. W systemie prawa polskiego jego znaczenie podkreśla okoliczność, iż zostało wyrażone expressis verbis w obowiązującej Konstytucji. Sytuacja ta stanowi swoiste novum, gdyż w poprzednio obowiązujących w Polsce ustawach zasadniczych prawo do prywatności nie było wyrażane w sposób bezpośredni. Nie oznacza to jednak, iż ustrojodawca nie przewidywał regulacji odnoszących się do materii prywatności. Przedmiotową normę można bowiem wywodzić już z gwarancji wskazanych w treści Konstytucji marcowej. Niniejszy artykuł prezentuje ukształtowanie prawa do prywatności w Konsytuacji marcowej i jej projektach.
Źródło:
Ius Novum; 2018, 12, 3; 182-193
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie prawo prasowe w latach 1919—1939
Autorzy:
Todos, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782582.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
press law
Second Republic of Poland
freedom of speech
the March Constitution
the penal code
Opis:
The view that the press has an almost unlimited power of influencing public opinion is hard to question. For this reason, legal regulations regarding the press have frequently been dependent on the current political system. State authorities, being aware of the impact that the press may have on public opinion, have been eager to create the press law. The years 1919—1939 were a period of increased legislative activity with respect to the press law on the territory of Poland. The legal acts that were passed at that time aimed not only at eliminating particularisms stemming from the regulations practised by the invading countries, but also at shaping the limits of the freedom of press so as to enable the authorities to control the content of the published texts. Therefore, the present article analyses individual press law acts applicable in the years 1919—1939 for the legal structures that affected the degree of freedom of speech granted to the press. Also, an attempt has been made at answering the question whether the contemporary political situation has affected the shape of the press law.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2017, 10; 105-140
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powstanie i kulisy uchwalenia ustawy przechodniej z dnia 18 maja 1921 r. do Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 marca 1921 r. w sprawie czasowej organizacji władzy zwierzchniej Rzeczypospolitej
Establishment of and Behind the Scenes of the Adoption at the Transitive Act of May 18, 1921 to the Constitutional Act of March 17, 1921 on the Temporary Organization of the Supreme Power of the Republic of Poland
Autorzy:
Stokowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108818.pdf
Data publikacji:
2022-06-15
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
the transitive act
the March constitution
the Constitutional Commission
ustawa przechodnia
konstytucja marcowa 1921
Komisja Konstytucyjna
Opis:
10 lutego 1919 r. na pierwsze posiedzenie zebrał się Sejm Ustawodawczy, którego głównym celem było przygotowanie projektu ustawy zasadniczej dla odrodzonej Polski. Przez najbliższe miesiące, w specjalnie utworzonej do tego celu Komisji Konstytucyjnej, pracowano nad utworzeniem i przedstawieniem Sejmowi Ustawodawczemu projektu nowej konstytucji. W celu jednak zapewnienia choćby podstawowych ram funkcjonowania państwa już 20 lutego 1919 r. podjęto uchwałę Sejmu Ustawodawczego w sprawie powierzenia Józefowi Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa. Uchwała ta, potocznie zwana małą konstytucją, obowiązywała formalnie do 1 czerwca 1921 r., czyli dnia ogłoszenia konstytucji marcowej. Mimo formalnego uchylenia tychże przepisów, funkcjonowały one nadal. W stosunku do Sejmu Ustawodawczego przepisy Małej Konstytucji obowiązywały do 28 listopada 1922 r., zaś w stosunku do Naczelnika Państwa do 14 grudnia 1922 r. Z uwagi jednak na zauważenie błędu legislacyjnego w małej konstytucji oraz w przepisach przechodnich w konstytucji marcowej uchwalono 18 maja 1921 r. ustawę przechodnią do Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 marca 1921 r. w sprawie tymczasowej organizacji władzy zwierzchniej Rzeczypospolitej, która „załatała” błędnie sformułowane przepisy w małej konstytucji. Praca została oparta na literaturze poświęconej ustawie zasadniczej z 1921 r., projektach ustaw oraz poprawkach przedstawionych w Komisji Konstytucyjnej, a także na licznych stenogramach z posiedzenia Sejmu Ustawodawczego, Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Zgromadzenia Narodowego.
On February 10, 1919, the Legislative Seym met for the first session, whose main goal was to prepare a draft of the basic law for the reborn Poland. Over the next few months, in a specially created constitutional commission, work was carried out to create and submit to the Legislative Seym a draft of a new constitution. However, in order to ensure at least the basic framework for the functioning of the state, on February 20, 1919, a resolution of the Legislative Seym was passed entrusting Józef Piłsudski with the further exercise of the office of the Head of State. This resolution, commonly known as the Small Constitution, was formally in force until June 1, 1921, i.e. the day the March Constitution was announced. Despite the formal repeal of these provisions, they continued to function. In relation to the Seym, the provisions of the Small Constitution were formally in force until November 28, 1922, and in relation to the Head of State until December 14, 1922. However, due to noticing a legislative error in the Small Constitution and in the passing regulations, the provisions of the March Constitution were adopted on May 18, 1921; the Act passed to the Constitutional Act of March 17, 1921 on the temporary organization of the supreme power of the Republic, which “patched up” the incorrectly formulated provisions in the Small Constitution. The work was based on the literature on the Basic Law of 1921, draft laws and amendments presented in the Constitutional Committee, as well as on numerous shorthandings from the sessions of the Legislative Seym, the Seym of the Republic of Poland and the National Assembly.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2021, 20, 2; 57-69
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ustrój republikański z perspektywy stulecia Konstytucji marcowej z 1921 r.
The republican system from the perspective of the century of the March Constitution of 1921
Autorzy:
Uziębło, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929732.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
republikańska forma rządów
zasady ustrojowe
ewolucja ustroju Rzeczypospolitej Polskiej
republican form of government
constitutional principles
evolution of the
political system of the Republic of Poland
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie ewolucji pojmowania republikańskiej formy rządów w Rzeczypospolitej Polskiej. Analiza ta dotyczy nie tylko regulacji prawnej tej zasady ustrojowej, ale także zmian poglądów doktryny konstytucyjnej na kwestie postrzegania zasady republikańskiej, w tym elementów na nią się składających. Rozbieżności postrzegania zasady republikańskiej formy rządów wśród badaczy były i są znaczące, co pokazuje, że przez ponad 100 lat niepodległego państwa polskiego spory te w dalszym ciągu są aktualne. Wspomniane różnice w interpretacji zasady republikańskiej dotyczą przede wszystkim elementów materialnych tej zasady, ujawniających związek pomiędzy ustrojem republikańskim a innymi zasadami ustrojowymi, przede wszystkim zasadą suwerenności ludu (narodu), zasada podziału władzy oraz zasadą określającą system rządów. W tym celu konieczne staje się dekodowanie tych zasad z uwzględnieniem tradycji republikańskich, a co za tym idzie w sposób pozwalający na realizacje tych wartości, które legły u podstaw stworzenia ustroju republikańskiego, nie tyle jako negacji monarchii, lecz jako formy stanowiącej dla niej alternatywę.
The main purpose of this article is to show the evolution of the understanding of the republican form of government in the Republic of Poland. This analysis concerns not only the legal regulation of this constitutional principle, but also refers to changes in the views of the constitutional doctrine on the perception of the republican principle, including its components. Discrepancies in the perception of the principle of the republican form of government among researchers were and are significant, which shows that for over 100 years of an independent Polish State, these disputes are still vigorous. The aforementioned differences in the interpretation of the republican principle concern primarily the material elements of this principle, revealing the relationship between the republican system and other principles of the system, first of all the principle of the sovereignty of the people (the nation), the principle of the separation of powers and the principle defining the system of government. For this reason, it becomes necessary to decode these rules in a way that respects the republican traditions. and, consequently, in a way that allows the implementation of the values that underpin the creation of the republican system, not so much as a negation of the monarchy, but as an alternative form to it.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 17-37
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parlamentarny system rządów w Polsce i Niemczech po I wojnie światowej
The parliamentary system of government in Poland and Germany after the First World War
Autorzy:
Dunaj, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621568.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
parlamentarny system rządów, II Rzeczpospolita, Republika Weimarska, konstytucja marcowa, konstytucja weimarska
parliamentary system of government, the II Republic of Poland, the Weimar Republic, the March Constitution, the Weimar Constitution
Opis:
The end of the First World War coincided in Poland and Germany with the birth of a parliamentary system of government. However, while Poland adopted classical political devices derived from the then model a la française, which at that time dominated, Germany decided to create an original parliamentary system of government, with the strong position of a president elected by universal and direct election. It soon turned out that in both countries this resulted in a “democracy that came too soon”. Quite quickly, crisis and the collapse of parliamentary rule occurred. The subject of the analysis undertaken by the author is the reflection on the solutions of the German Constitution of 1919 and the Polish March Constitution of 1921, which shaped the parliamentary system of government, with particular reference to the premises that led to crisis and the collapse of parliamentary democracy.
Koniec I wojny światowej zbiegł się w Polsce i Niemczech z narodzinami parlamen- tarnego systemu rządów. O ile jednak Polska przyjęła klasyczne urządzenia ustro- jowe zaczerpnięte z dominującym wówczas wzorcem a la française, o tyle Niemcy zdecydowali się na stworzenie oryginalnego systemu rządów parlamentarnych, z silną pozycją prezydenta wybieranego w wyborach powszechnych i bezpośrednich. Okazało się niebawem, iż w obu państwach zaszedł przypadek „demokracji, która przyszła za wcześnie”. Dość szybko nastąpił kryzys i upadek rządów parlamentar- nych. Przedmiotem analizy podjętej przez autorkę jest refleksja nad rozwiązaniami niemieckiej konstytucji z 1919 r. i polskiej konstytucji marcowej (1921) kształtujący- mi parlamentarny system rządów ze szczególnym uwzględnieniem przesłanek, które doprowadziły do kryzysu i upadku demokracji parlamentarnej.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 1; 43-59
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej. Rozważania na tle konstytucji marcowej oraz konstytucji z 1997 roku
Foreign policy of the Republic of Poland. Considerations in the context of the March constitution and the constitution of 1997
Autorzy:
Trubalski, Artur
Trubalska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929712.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucja marcowa
konstytucja z 1997 r.
polityka zagraniczna
prezydent
rada ministrów
the March constitution
the 1997 constitution
foreign policy
the president
the council of ministers
Opis:
Opracowanie ma na celu analizę konstytucyjnych rozwiązań dotyczących prowadzenia polityki zagranicznej przez Rzeczpospolitą Polską. Płaszczyznami rozważań będą zarówno rozwiązania, które funkcjonowały pod rządami konstytucji marcowej, jak również rozwiązania, które zostały zapisane w obowiązującej konstytucji z 1997 r. Analiza obecnych rozwiązań będzie również obejmowała kwestie związane z politykę europejską. Celem artykułu jest przedstawienie i porównanie rozwiązań zawartych w ramach konstytucji marcowej oraz konstytucji z 1997 r. Rozwiązania funkcjonujące na gruncie każdej z analizowanych konstytucji zakładają prymat jednego z organów władzy wykonawczej w zakresie prowadzenia polityki zagranicznej państwa. Przeprowadzona analiza poszczególnych rozwiązań w tym zakresie skłania do wniosku, iż ciężar prowadzenia polityki zagranicznej przez prezydenta funkcjonujący na gruncie konstytucji marcowej został przeniesiony na gruncie konstytucji z 1997 r. na rzecz Rady Ministrów oraz Prezesa Rady Ministrów.
The aim of the study is to analyze the constitutional solutions concerning the conduct of foreign policy by the Republic of Poland. The areas of consideration will include solutions that functioned under the rule of the March constitution, as well as solutions that were enshrined in the binding constitution of 1997. The analysis of the current solutions will also include issues related to European policy. The aim of the article is to present and compare the solutions contained in the March constitution and the constitution of 1997. The solutions functioning under each of the analyzed constitutions assume the primacy of one of the executive authorities in the field of conducting the state’s foreign policy. The analysis of individual solutions in this respect leads to the conclusion that the burden of conducting foreign policy by the president under the March constitution was transferred under the 1997 constitution to the Council of Ministers and the Prime Minister.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 213-224
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Concepts of local government in the Polish constitutions of the interwar period (1918–1939)
Koncepcje samorządu terytorialnego w polskich konstytucjach dwudziestolecia międzywojennego (1918–1939)
Autorzy:
Cichoń, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189309.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
local government
Second Polish Republic
the March Constitution 1921
the April Constitution 1935
samorząd terytorialny
II Rzeczpospolita
konstytucja marcowa 1921 r.
konstytucja kwietniowa 1935 r.
Opis:
The article outlines concepts of local government based on the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 17 March 1921 (the March Constitution) and the Constitutional Act of 23 April 1935 (the April Constitution). In the first place, the assumptions of the March Constitution concerning the political system in relation to local government are presented, and then its influence on the formation of this local government in the Second Polish Republic is shown. The author outlines challenges and difficulties accompanying the attempts to adopt statutes on local government in line with the spirit of the March Constitution and outlines the legal basis for the organisation and activity of local government in Poland during the interwar period (1918–1939). Attention is also drawn to the changes in the approach of those in power to the role of local government which followed the May Coup in 1926 and were introduced in the Act of 23 March 1933 on the Partial Change of the Local Government System. The author also presents the legal position of local government in the April Constitution and indicates the ideas that underlay the creation of constitutional concepts of local government and how they were externalised in the specific political conditions. The article also provides a comparative analysis of the concept of local government resulting from the Constitutions mentioned above.
Artykuł przedstawia w ogólnym zarysie koncepcje samorządu terytorialnego oparte na przepisach Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 17 marca 1921 r. (konstytucji marcowej) oraz Ustawy konstytucyjnej z 23 kwietnia 1935 r. (konstytucji kwietniowej). W pierwszej kolejności przedstawiono założenia ustrojowe konstytucji marcowej odnoszące się do samorządu terytorialnego, a następnie ukazano jej wpływ na kształtowanie się tego samorządu w II RP. Opisano wyzwania i trudności towarzyszące próbom uchwalenia ustaw samorządowych zgodnych z duchem konstytucji marcowej. Wskazano na podstawy prawne organizacji i działalności samorządu terytorialnego w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym (1918–1939). Zwrócono również uwagę na zmiany w podejściu rządzących do roli samorządu terytorialnego, które nastąpiły po zamachu majowym w 1926 r. i zostały wprowadzone w ustawie z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego. Następnie przedstawiono pozycję prawną samorządu terytorialnego w konstytucji kwietniowej. Wskazano też idee, które legły u podstaw tworzenia konstytucyjnych koncepcji samorządu terytorialnego i to, w jaki sposób zostały uzewnętrznione w konkretnych warunkach politycznych. W artykule dokonano także analizy porównawczej koncepcji samorządu terytorialnego wynikających z ww. konstytucji.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2022, XXV, 25; 139-158
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskurs nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej
Considerations on the introduction of the constitutional control of the law in the era of the March Constitution – reconstruction of the discourse
Autorzy:
Mistygacz, Michał
Zaleśny, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929714.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Konstytucja marcowa
kontrola konstytucyjności prawa
praworządność
nadużywanie prawa
The March constitution
control of the constitutionality of the law
the rule
of law
abuse of the law
Opis:
Przedmiotem artykułu uczyniono rekonstrukcję rozważań nad wprowadzeniem kontroli konstytucyjności prawa w dobie Konstytucji marcowej. Podnosi się, że było to zagadnienie dostrzegalne przez uczestników stosunków prawnych i politycznych, do którego powracano w okresie jej obowiązywania, w szczególności po 1926 r. - w związku z postępującym nadużywaniem prawa i faszyzacją stosunków politycznych. Szczególną rolę w promocji znaczenia kontroli prawa dla procesu budowania państwa prawnego przypisuje się w pracy przedstawicielom doktryny prawa konstytucyjnego. Stawia się tezę, że w tym aspekcie stosunek do kontroli konstytucyjności prawa nie był politycznie indyferentny. Dowodzi się, że na jego rzecz optowały przede wszystkim formacje prawicowe, podczas gdy lewicowe były przeciwne.
The subject of the article is the reconstruction and explanation of the considerations on the failure to introduce the constitutional control of the law in the era of the March Constitution. It is argued that this was an issue noticeable by participants in legal and political relations, which was repeated during the period when it was in force, in particular after 1926 – due to the progressive abuse of the law and the fascization of political relations. Representatives of the doctrine of constitutional law are assigned a special role in promoting the importance of the control of the law for the process of building the rule of law. In this context the thesis of the article is as follows: the attitude to the control of the constitutionality of the law was not politically indifferent. It is argued that it was primarily the right-wing formations that opted for it, while the left-wing formations were against it.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 191-201
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka słów o niezawisłości sądowej wedle art. 77-78 Konstytucji polskiej
A few words about judicial independence according to Articles 77-78 of the Polish Constitution of 1921
Autorzy:
Starzyński, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498816.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
sąd
sędzia
niezawisłość sędziowska w konstytucjach europejskich
niezawisłość sędziowska w Konstytucji marcowej z 1921 r.
court of law
judge
judicial independence in European constitutions
judicial independence in the March Constitution of 1921
Opis:
Artykuł ukazał się na łamach „Czasopisma Sędziowskiego” w 1931 r. Jest głosem jednego z najwybitniejszych konstytucjonalistów polskich, powszechnie szanowanego i uważanego za nestora wśród konstytucjonalistów, prof. Stanisława Starzyńskiego (1853-1935). Pozycję tego uczonego z Uniwersytetu Lwowskiego potwierdzają liczne opinie z epoki, w tym także to, że był on stałym konsultantem projektów konstytucji oraz wszelkich zmian w niej. Starzyński był mistrzem Ludwika Ehrlicha, którego artykuł przedrukowujemy niżej. W artykule prof. Starzyński koncentruje się na fundamencie trzeciej władzy czyli gwarancji niezawisłości i powiązanej z nią gwarancji nieusuwalności. Pomija kwestię powoływania sędziów, bo ta nie interesowała ustrojodawców XIX-wiecznych i XX-wiecznych – była drugorzędna w stosunku do fundamentalnej zasady niezawisłości i wynikającej z niej nieusuwalności. Gwarantowały je wszystkie konstytucje państw demokratycznych i praworządnych. W artykule dokonano jedynie drobnych korekt, wynikających z różnic w pisowni w 1931 i 2019 r., które służą większej czytelności tekstu.
The article was published in the „Czasopismo Sędziowskie” (“Magazine of the Judges”) in 1931. This is an intervention of Professor Stanisław Starzyński – one of the greatest Polish constitutionalists of the era who is widely respected and considered a nestor among constitutionalists. The position of this scholar from the University of Lwów is confirmed by numerous opinions from the era, including the fact that he was a permanent consultant with regard to drafts of the constitution and any modifications therein. Starzyński was a teacher of Ludwik Ehrlich whose article we reprint above. In the reprinted article, the scholar focuses on the foundation of the third power, i.e. the guarantee of independence and the associated guarantee of irremovability. He omits an issue of the appointment of the judges because this did not interest the nineteenth-century and the twentieth-century constitution-makers – it was secondary to the fundamental principle of independence and the irremovability resulting therefrom. All constitutions of democratic and law-abiding states guaranteed them.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2019, 2, 2(4); 381-386
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siła i słabość Konstytucji RP z 17 marca 1921 r.
Autorzy:
Kruk, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1335847.pdf
Data publikacji:
2021-07-21
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
konstytucja marcowa
Konstytucja RP z 17 marca 1921 r.
Rzeczpospolita
uchwalenie konstytucji marcowej
odzyskanie niepodległości Polski a dylematy wyboru ustroju konstytucyjnego
parlamentaryzm – absolutyzm parlamentarny
krytyka konstytucji marcowej
dziedzictwo konstytucji marcowej
March Constitution
Constitution of the Republic of Poland of 17 March 1921
Republic of Poland
adoption of the March Constitution
restoration of Poland’s sovereignty versus the dilemmas of choosing a constitutional system
parliamentary system – parliamentary absolutism
criticism of the March Constitution
March Constitution legacy
Opis:
Motywem podjęcia problematyki polskiej Konstytucji z 17 marca 1921 r. była 100. rocznica jej uchwalenia. Chodziło jednak nie tylko o rocznicowe przypomnienie jednej z historycznych polskich ustaw zasadniczych, ale o zwrócenie uwagi – przy okazji tej rocznicy – na wiele szczególnych okoliczności towarzyszących jej uchwaleniu, na konsekwencje polityczne jej wejścia w życie i – ostatecznie – jej znaczenie dla polskiego konstytucjonalizmu.Z jednej strony była to konstytucja, która stała się widomym znakiem, wręcz symbolem renesansu państwa polskiego, które po ponad 100 latach braku niepodległości (od końca XVIII w. pod władaniem Prus, Austrii i Rosji), po I wojnie światowej, nie bez dodatkowych trudności (wojna z Rosją bolszewicką), odzyskiwało swą niepodległość. Z drugiej – konstytucja ta uchwalana była w sytuacji stuletniej przerwy własnej ewolucji konstytucyjnej, oderwana odwłasnej tradycji i pozbawiona własnego doświadczenia w funkcjonowaniu nowoczesnego na owe czasy konstytucjonalizmu. Wzory trzeba było czerpać z zewnątrz. I był to podstawowy, istotny dylemat, bo dokonać wyboru należało na dwu zasadniczych płaszczyznach: monarchia czy republika, system prezydencki (amerykański) czy parlamentarny (anglo-francuski)? I na tym tle wybuchły zagorzałe spory doktrynalne i polityczne, bo ani doktryna nie była całkiem własna, ani system polityczny ostatecznie ukształtowany i wypróbowany. Ale zarazem panował ogromny „głód konstytucji”, intensywnie odbudowywane państwo nie mogło jej nie mieć. Upowszechniona w Polsce kultura francuska przesądziła o wyborze modelu III Republiki francuskiej, a swoista idealizacja parlamentu, jako organu przedstawicielstwanarodowego, spowodowała wybór systemu z silną władzą ustawodawczą. I w konsekwencji – ze słabą egzekutywą. Tym bardziej że rozbicie polityczne nie pozwoliło na ukształtowanie większości parlamentarnej, a tym samym na efektywność i stabilność rządów. I znowu pojawiły się zagorzałe spory. Ale wtedy podjęto już zmiany konstytucji – w ich rezultacie została zastąpiona aktem z 1935 roku, który nie kontynuował demokratycznej linii ustrojowej, raczej dopasowując ją do trendów lat 30. w Europie. Konstytucja marcowa, upragniona i oczekiwana, ale krytykowana „przed, w trakcie i po” swego istnienia, pozostała symbolem demokratycznej polskiej myśli konstytucyjnej. I nadal krytykowanej.W tekście przedstawione zostały okoliczności i atmosfera towarzysząca uchwaleniu aktu, przebieg uchwalenia, podstawowe zasady i treści konstytucji, a ponadto wiele towarzyszących temu poglądów, słów krytyki, postulatów ówczesnej polskiej doktryny konstytucyjnej.
The motive for discussing the issue of the Polish Constitution of 17 March 1921 is the centenaryof its adoption. But the aim is not just to remind the anniversary of one of the historic Polishbasic laws but also to draw attention, by the way, to a series of specific circumstancessurrounding its adoption, political consequences of its entry into force and, eventually, itsimportance for the Polish constitutional system.On the one hand, it was a constitution that became an apparent sign, even a symbolof the revival of the Polish state, which, after over 100 years’ lack of independence (beingunder the rule of Prussia, Austria and Russia from the late 18th century) and World War I,was really striving to regain its independence (the Polish-Soviet War). On the other hand, theConstitution was adopted during a hundred years’ discontinuity in its own constitutionalevolution, separated from its own tradition and deprived of its own experience in thefunctioning of the then modern constitutionalism. Patterns had to be derived from outside.And it was a real, fundamental dilemma because it was necessary to make a choice betweentwo basic options: a monarchy or a republic, a presidential (American) or parliamentary(Anglo-French) system? And, against that background, fierce doctrinal and political disputesbroke out because neither the doctrine was really the country’s own nor the political systemwas ultimately developed and tested.Nevertheless, there was an enormous ‘appetite for a constitution’; an intensively restoredcountry could not lack it. The French culture, which was popular in Poland, played a decisiverole in the choice of the model of the French Third Republic, and the specific idealisation ofa parliament as a body of national representation resulted in the choice of a system with stronglegislative power and, in consequence, with weak executive power. What is more, the politicalbreakup did not allow for the formation of a parliamentary majority and, therefore, theefficiency and stability of the government. Again, that led to fierce disputes. But amendmentsto the Constitution were already adopted then and, as a result, a new act substituted for it in 1935. However, it adjusted to the trends of the 1930s in Europe instead of continuinga democratic route in the political system.The desired and long-awaited March Constitution, but criticised “before, during and after”the time it was in force, remained a symbol of the Polish democratic constitutional thought,which is still criticised.The article presents the circumstances and atmosphere accompanying the adoption ofthe act, the course of its adoption, basic principles and content of the Constitution, anda series of accompanying opinions, criticism, and proposals of the then contemporary Polishconstitutional doctrine.
Źródło:
Ius Novum; 2021, 15, 2; 5-24
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ku doskonaleniu ustaw - kilka uwag o rozwiązaniach instytucjonalnych w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji marcowej
Towards the improvement of laws – a few remarks on institutional solutions in the 100th anniversary of the adoption of the March Constitution
Autorzy:
Grzybowski, Marian
Przywora, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929713.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Konstytucja z 17 marca 1921 r.
Komisja Kodyfikacyjna
Rada Prawnicza
Senat II Rzeczypospolitej
The Constitution of 17 March 1921
Codification Committee
Legal Council
Senate of the Second Polish Republic
Opis:
Celem opracowania jest próba przypomnienia instytucji służących doskonaleniu prawodawstwa w 100-lecie od uchwalenia Konstytucji z 17 marca 1921 r. Należały do nich, w różnej skali i uwarunkowaniach, Komisja Kodyfikacyjna, Senat, a także - Rada Prawnicza. Do refleksji nad nimi skłania setna rocznica uchwalenia Konstytucji marcowej. Instytucjom powołanym na jej podstawie wiele publikacji poświęcił nieżyjący już Profesor Jacek Czajowski; dotyczyły one zwłaszcza organizacji i funkcjonowania Senatu jako „izby refleksji i rozwagi”). W dedykowanym Jego pamięci opracowaniu nawiązujemy do tych opracowań. Omawiane rozwiązania instytucjonalne mają znaczenie nie tylko z historycznego punktu widzenia, ale także z perspektywy optymalizacji tworzonego prawa.
The aim of the study is an attempt to recall, in the 100th anniversary of the adoption of the Constitution of March 17, 1921, institutions serving the improvement of legislation. These included, in different scales and conditions, the Codification Committee, the Senate, and the Legal Council. The hundredth anniversary of the enactment of the March Constitution invites us to reflect on these institutions. Many papers by the late professor Jacek Czajowski dealt with the institutions established on its basis; they concerned the organization and functioning of the Senate as a “chamber of reflection and consideration” in particular. In the study dedicated to his memory, we make reference to these papers. The discussed institutional solutions are important not only from a historical point of view, but also from the perspective of optimization of the created law.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 203-212
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcje prawne Ignacego Matuszewskiego w okresie II Rzeczypospolitej
Autorzy:
Wawrzyniec, Kowalski,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902922.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Ignacy Matuszewski
The Second Republic
Poland – the state system
The March Constitution
The April Constitution
two-chamber
The Council of Ministries of the Republic
supporters of Pilsudski
sanation
interwar period
Druga Rzeczypospolita
Polska – ustrój państwa
Konstytucja marcowa
Konstytucja kwietniowa
dwuizbowość
Rada Ministrów RP
piłsudczycy
sanacja
dwudziestolecie międzywojenne
Opis:
The subject matter of this article is discussing legal concepts of Ignacy Matuszewski in the interwar period. In the core of the camp of adherents of Piłsudski he was one of the few people interested in the economic issues of the state, what is more he belonged to a small circle of its representatives who themselves formulated original political concepts of the Republic of Poland. Matuszewski’s output as a publicist formed not only the projects of a constitution, but also discussions concerning the shape and functioning of specific constitutional bodies. It was demonstrated that Matuszewski – the proponent of strong power of the head of the state, at the same time was characterised by a pragmatic attitude to system issues. He was against the view that only with the help of adequately enacted law the intended goal could be unfailingly achieved. The article contains the analysis of Matuszewski’s constitutional views from which it could be deduced that he was the advocate of a two-chamber parliament and of effective rule of the Council of Ministers. The study brings closer the achievements of Matuszewski in the sphere of law, which are in our times practically unknown.
Źródło:
Studia Iuridica; 2016, 66; 135-152
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The significance of amendments to the March Constitution of 2 August 1926 and the Constitution of the People’s Republic of Poland of 7 April 1989 for political changes in Poland
Znaczenie nowelizacji Konstytucji Marcowej z 2 sierpnia 1926 roku i Konstytucji PRL z 7 kwietnia 1989 roku dla przemian politycznych w Polsce
Autorzy:
Eckhardt, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942122.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
constitutional amendment
Polish constitutionalism
correction of the state system
zmiana konstytucji
polski konstytucjonalizm
korekta ustroju państwa
Opis:
In August 1926 and April 1989 the Polish constitutions in force at that time were amended. Substantively these amendments have nothing in common, yet they have many common features, which the author of this article tries to show. In particular, the author draws attention to the fact that they have been used in a way that goes far beyond a formal system correction. The political practice based on them, which differed from the constitutional assumptions, brought fundamental changes in the political system and its evaluation has not been and still is not carried out from the point of view of observance of constitutional standards and the nature of undertaken actions, whether they were aimed to authoritarianism as after May 1926, or to democratization as after April and especially after June 1989.
W sierpniu 1926 r. i w kwietniu 1989 r. znowelizowano obowiązujące wówczas polskie konstytucje. Merytorycznie nowelizacji tych nic nie łączy, mimo to mają wiele wspólnych cech, co stara się wykazać Autor artykułu. W szczególności zwraca uwagę na to, że zostały one wykorzystane w sposób daleko wykraczający poza formalną korektę ustroju. Oparta na nich praktyka polityczna odbiegająca od założeń konstytucyjnych przyniosła gruntowne zmiany ustrojowe a jej ocena nie była i do dzisiaj nie jest dokonywana z punktu widzenia przestrzegania norm konstytucji a charakteru podejmowanych działań, tego czy zmierzały one do autorytaryzmu jak po maju 1926 r., czy do demokratyzacji jak po kwietniu a w szczególności po czerwcu 1989 r.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 6 (46); 63-72
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wolności i prawa jednostki w stuletniej perspektywie polskiego konstytucjonalizmu
Freedoms and rights of the individual in the hundredyear perspective of Polish constitutionalism
Autorzy:
Bisztyga, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929719.pdf
Data publikacji:
2021-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Wolności i prawa jednostki
konstytucyjny katalog wolności i praw jednostki
polski konstytucjonalizm
gwarancje wolności i praw jednostki
100-lecie polskiego konstytucjonalizmu
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 21 marca 1921 r.
Konstytucja marcowa.
Freedoms and rights of the individual
the constitutional catalog of individual freedoms and rights
Polish constitutionalism
guarantees of individual freedoms and
rights
the 100th anniversary of Polish constitutionalism
the Constitution of the Republic of Poland of March 21
1921
the March Constitution.
Opis:
Setna rocznica uchwalenia Konstytucji marcowej stwarza okazję do prześledzenia konstytucyjnych regulacji dotyczących wolności i praw jednostki w czasowej perspektywie wieku polskiego konstytucjonalizmu. W opracowaniu podjęto zabieg prezentacji ewolucji katalogów wolności i praw jednostki właściwych kolejnym, polskim, konstytucyjnym regulacjom z uwzględnieniem zagadnienia gwarancji tych wolności i praw oraz implementacji europejskich narzędzi z tego zakresu. Autor udowadnia tezę o zasadniczym braku ciągłości zawartych w Konstytucji marcowej rozwiązań z zakresu wolności i praw jednostki w 100-letniej perspektywie polskiego konstytucjonalizmu. Zaznacza także, że historię kształtowania się konstytucyjnego statusu jednostki w republikańskiej Polsce cechuje ustrojowa i koncepcyjna nieciągłość.
The hundredth anniversary of the adoption of the March Constitution provides an opportunity to trace the constitutional regulations regarding the freedoms and rights of an individual in the time perspective of the age of Polish constitutionalism. The study undertook the procedure of presenting the evolution of catalogs of freedoms and rights of an individual proper to successive Polish constitutional regulations, taking into account the issue of guarantees of these freedoms and rights and the implementation of European tools in this field. The author proves the thesis about the fundamental lack of continuity of the solutions in the field of individual freedom and rights contained in the March Constitution in the 100-year perspective of Polish constitutionalism. He also points out that the history of shaping the constitutional status of an individual in republican Poland is characterized by a systemic and conceptual discontinuity.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 4 (62); 153-169
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 34

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies