Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Sigismund III." wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Powrót synów marnotrawnych Pułkownik Idzi Kalinowski i jego żołnierze w latach 1623–1624
The Return of the Prodigal Sons – Colonel Idzi Kalinowski and his Soldiers (1623–1624)
Die Rückkehr der verlorenen Söhne. Oberst Idzi Kalinowski und seine Soldaten in den Jahren 1623–1624
Autorzy:
Kalinowski, Emil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/48498056.pdf
Data publikacji:
2024-09-24
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
lisowczycy
Idzi Kalinowski
dowódcy
wojna trzydziestoletnia
Zygmunt III
Ferdynand II
Lisowczycy
commanders
Thirty Years’ War
Sigismund III
Ferdinand II
Lisowczyks
Befehlshaber
Dreißigjähriger
Krieg
Sigismund III.
Ferdinand II.
Opis:
Przed kilkoma laty opublikowane zostały dwie części naukowej biografii jednego z mniej znanych pułkowników polskich najemników na służbie cesarskiej, zwanych lisowczykami, Idziego Kalinowskiego (? – ok. 1627). Niniejszy artykuł stanowi kontynuację tego dzieła, opowiadając losy zarówno dowódcy, jak i częściowo jego formacji oraz dzieje cesarskich zaciągów w Rzeczypospolitej w latach 1623–1624. W historiografii nadal pokutują błędne osądy tej postaci, oparte na przestarzałej bądź tendencyjnie przedstawiającej go literaturze. Nie jest to jednak jego apologia, lecz próba spojrzenia nań sine ira et studio, bez przekłamań dawniejszych historyków. Narracja rozpoczyna się w momencie przyjęcia na żołd cesarza Ferdynanda II dwóch pułków polskich kondotierów, Kalinowskiego oraz Stanisława Stroynowskiego. Żołnierze Kalinowskiego w latach 1623–1624 walczyli na Morawach. Jeszcze w 1624 r. wrócili do Rzeczypospolitej i rozpoczęli starania o uzyskanie królewskiego pardonu.
A few years ago, two parts of a scientific biography of one of the lesser-known colonels of Polish mercenaries in the imperial service, known as Lisowczycy, Idzi Kalinowski (? – ca. 1627), were published. This article is a continuation of that work, telling the fate of both the commander and, to a certain extent, his formation and the history of imperial recruitment in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the years 1623–1624. There are still erroneous judgments of this figure in the historiography, which are based on outdated or biased literature. However, this is not an apology, but an attempt to look at him sine ira et studio, without the distortions of earlier historians. The narrative begins with the acceptance into the pay of Emperor Ferdinand II of two regiments of Polish condottieri, Kalinowski and Stanisław Stroynowski. Kalinowski’s soldiers fought in Moravia in 1623–1624. In 1624 they returned to the Republic and began efforts to obtain a royal pardon.
Vor einigen Jahren wurden zwei Teile einer wissenschaftlichen Biographie über einen der weniger bekannten Obersten der polnischen Söldner in kaiserlichen Diensten, bekannt als Lisowczyks, Idzi Kalinowski (? – ca. 1627), veröffentlicht. Der vorliegende Artikel knüpft an diese Arbeit an und schildert das Schicksal des Feldherrn und zum Teil auch seine Ausbildung sowie die Geschichte der kaiserlichen Rekrutierungen im polnisch-litauischen Königreich in den Jahren 1623–1624. In der Geschichtsschreibung gibt es immer noch Fehleinschätzungen über diese Figur, die auf veralteter oder tendenziöser Literatur über ihn beruhen. Dies ist jedoch keine Apologie, sondern ein Versuch, ihn sine ira et studio zu betrachten, unter Ausblendung der falschen Darstellungen früherer Historiker. Die Erzählung beginnt damit, dass zwei Regimenter polnischer Kondottiere, Kalinowski und Stanislaw Stroynowski, in den Sold von Kaiser Ferdinand II. aufgenommen wurden. Kalinowskis Soldaten kämpften in den Jahren 1623–1624 in Mähren. Bereits 1624, kehrten sie in die polnisch-litauische Union zurück und bemühten sich um eine königliche Begnadigung.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2024, XXV(LXXVI), 2(288); 12-36
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diariusz kampanii w Prusach Królewskich w 1626 roku Wolfa von der Ölsnitza
Wolf von der Ölsnitz’s Diary of the Campaign in Royal Prussia in 1626
Tagebuch des Feldzugs von 1626 in Königlich Preußen von Wolf von der Ölsnitz
Autorzy:
Augusiewicz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/8778715.pdf
Data publikacji:
2023-07-27
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
wojny polsko-szwedzkie w XVII w.
bitwa pod Gniewem
Prusy Królewskie
Prusy Książęce
Wolf von Ölsnitz
Zygmunt III
Gustaw Adolf
diariusz
Polish-Swedish wars in the 17th century
Battle of Gniew
Duchy of Prussia
Sigismund III
Gustav Adolf
diary
Royal Prussia
Polnisch-schwedische Kriege im 17. Jahrhundert
Schlacht bei Gniew
Königliches Preußen
Herzogliches Preußen
Sigismund III.
Tagebuch
Opis:
Po ataku szwedzkim na Prusy Królewskie w lipcu 1626 r. władze Prus Książęcych, zobowiązane do udzielenia pomocy militarnej Zygmuntowi III, w związku z wysuwanymi w Rzeczypospolitej przeciw nim oskarżeniom o przepuszczenie przez terytorium Księstwa wojsk Gustawa Adolfa wysłały w poselstwie do króla polskiego Wolfa von der Ölsnitza. Poseł towarzyszył monarsze i armii koronnej w czasie kampanii przeciw Szwedom w drugiej połowie 1626 r., był świadkiem największego wydarzenia w jej trakcie – bitwy pod Gniewem (22 września – 1 października). Regularnie sporządzał diariusz, który w częściach przesyłał elektorowi brandenburskiemu Jerzemu Wilhelmowi i nadradcom pruskim. W Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz w Berlinie-Dahlem zachowały się trzy fragmenty tegoż diariusza, obejmujące okres od 24 września do 2 listopada 1626 r. Źródło to jest praktycznie nieznane i niewykorzystane przez historyków. Zawiera wiele nowych informacji, które mogą uzupełnić dotychczasowe ustalenia na temat pierwszych miesięcy tzw. „wojny o ujście Wisły”.
After the Swedish attack on Royal Prussia in July 1626, the authorities of the Duchy of Prussia, in connection with the accusations leveled against them in the Commonwealth for allowing Gustavus Adolf’s troops to pass through the territory of the Duchy and the obligation to provide military assistance to Sigismund III, sent Wolf von der Ölsnitz as an envoy to the Polish king. The envoy accompanied the monarch and the Crown army during the campaign against the Swedes in the second half of 1626 and was present during its most important event – the Battle of Gniew (September 22 – October 1). Ölsnitz regularly compiled diary entries, which he sent in parts to the Elector of Brandenburg, Jerzy Wilhelm, and to the Prussian councilors. Th ree fragments of the diary have been preserved (covering the period from 24 September to 2 November, 1626) and are currently held in the Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz in Berlin-Dahlem. Th ese fragments are practically unknown and unused by historians. They contain a lot of new information that can complement the previous research concerning the first months of the socalled „War for the mouth of the Vistula”.
Nach dem schwedischen Angriff auf Königlich-Preußen im Juli 1626 entsandten die Behörden von Herzoglich-Preußen angesichts der Vorwürfe aus dem Königreich Polen, man würde das Heer von Gustav Adolf durch das Gebiet des Herzogtums ziehen lassen, und auch angesichts ihrer Verpfl ichtung, Sigismund III. militärischen Beistand zu leisten, Wolf von der Ölsnitz als Gesandten zum polnischen König. Der Gesandte begleitete den Monarchen und das Kronheer während des Feldzugs gegen die Schweden in der zweiten Hälft e des Jahres 1626 und wurde Zeuge dessen größten Ereignisses – der Schlacht von Gniew (22. September – 1. Oktober). Er führte regelmäßig ein Tagebuch, das er in Teilen an den Kurfürsten von Brandenburg, Georg Wilhelm, und an die preußischen Hohen Räte schickte. Im Geheimen Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz in Berlin-Dahlem haben sich drei Fragmente dieses Tagebuchs erhalten, die den Zeitraum vom 24. September bis zum 2. November 1626 abdecken. Diese Quelle ist praktisch unbekannt und wird von Historikern nicht genutzt. Sie enthält viele neue Informationen, die die bisherigen Erkenntnisse über die ersten Monate des sogenannten „Weichselmündungskrieges” ergänzen können.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 1(283); 201-234
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ławryn Drewiński – najważniejszy prawosławny protagonista szlachecki w czasach Zygmunta III
Ławryn Drewiński – the Most Important Orthodox Noble Protagonist in the Reign of Sigismund III
Autorzy:
Kempa, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33915739.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Sigismund III Vasa
Ławryn Drewiński
Ruthenian nobility
Orthodoxy
the Union of Brest
the Diet (Sejm) of the Polish-Lithuanian Commonwealth
the orthodox Brotherhoods
Zygmunt III Waza
ruska szlachta
prawosławie
unia brzeska
sejm polsko-litewskiej Rzeczypospolitej
bractwa cerkiewne
Opis:
Artykuł poświęcony jest postaci jednego z najważniejszych prawosławnych liderów szlacheckich w czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów – Ławrynowi Drewińskiemu. Był on jednocześnie jednym z najwybitniejszych parlamentarzystów epoki staropolskiej. Uczestniczył w 15 sejmach. Zasłynął z wyrazistych mów wygłaszanych na forum parlamentarnym (zwłaszcza w latach 1620 i 1621) w obronie prawosławia, które po zawarciu unii brzeskiej (1596) musiało rywalizować o zachowanie wcześniej posiadanych wolności i przywilejów z Cerkwią unicką. Drewiński był posłem z województwa wołyńskiego, którego sejmik w okresie panowania Zygmunta III Wazy najczęściej zabierał głos w sprawach wyznaniowych, konsekwentnie opowiadając się za zachowaniem tolerancji religijnej. Odegrał wybitną rolę w okresie bezkrólewia 1632 r., gdy prawosławnym udało się (w znacznej mierze dzięki determinacji króla-elekta Władysława IV Wazy) doprowadzić do odzyskania części władyctw, a potem także szeregu cerkwi, wcześniej przejętych przez unitów. Mimo zajmowanej konsekwentnej postawy wierności wobec prawosławia, w 1629 r. włączył się aktywnie w próbę budowania unii pomiędzy prawosławnymi i unitami. Drewiński należał też do najbardziej czynnych działaczy bractw prawosławnych w czasach Zygmunta III, widząc w nich szansę na duchowe i intelektualne odrodzenie prawosławia w Rzeczypospolitej. Mimo podkreślanego ruskiego pochodzenia Drewiński uległ też w pewnej mierze polonizacji. W działalności publicznej posługiwał się językiem polskim. Tak jak ojciec Bazyli, był zwolennikiem unii polsko-litewskiej, jednocześnie będąc przeciwnikiem wciągania Moskwy do walki o przywrócenie praw prawosławnym w Rzeczypospolitej.
The article concerns one of the most important Orthodox noble leaders in the times of the Polish-Lithuanian Commonwealth – Ławryn Drewiński. He was one of the most outstanding parliamentarians of the Old Polish era. He participated in 15 parliamentary assemblies. He became famous for his expressive speeches in the parliamentary forum (especially in 1620 and 1621) in defense of the Orthodox Church, which after the conclusion of the Union of Brest (1596) had to compete with the Uniate Church for the preservation of previously held freedoms and privileges. Drewiński was a deputy from the Volyn voivodeship, whose sejmik, during the reign of Sigismund III Vasa, most often spoke about religious matters, consistently advocating for religious tolerance. He played an outstanding role during the interregnum of 1632, when the Orthodox managed (largely thanks to the determination of the king-elect Władysław IV Vasa) to regain some of the bishoprics, and then also a number of churches, previously taken over by the Uniates. Despite his consistent stance of fidelity to Orthodoxy, in 1629 he actively supported the attempt to build a union between the Orthodox Church and Uniates in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Drewiński was also one of the most active activists of the Orthodox brotherhoods in the times of Sigismund III, seeing them as an opportunity for the spiritual and intellectual revival of Orthodoxy in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Despite the emphasized Ruthenian origin, Drewiński was also to some extent polonized. In public activities, he used the Polish language. Like his father Basil, he was a supporter of the Polish-Lithuanian Union, while at the same time being an opponent of involving Moscow in the fight for the restoration of the Orthodox Church in the Polish-Lithuanian Commonwealth (after the Union of Brest).
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 89-150
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tacierzyństwo i samotne ojcostwo. Zygmunt III i jego dzieci w latach 1593—1605
Fatherhood and Single Fatherhood: Sigismund III and His Children in the Years 1593—1605
Autorzy:
Barwicka-Makula, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27316246.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
tacierzyństwo
ojcostwo
król Polski Zygmunt III Waza
królewicz Władysław Zygmunt Waza
królowa Anna Habsburżanka
królewna Anna Maria Wazówna
arcyksiężna Maria Bawarska
fatherhood
paternity
Sigismund III Vasa
King of Poland
Anne of Austria
Queen of Poland
Prince Ladislaus Sigismund Vasa
Princess Anne Marie Vasa
Maria Anna of Bavaria
Archduchess of Austria
Opis:
W artykule ukazano króla Zygmunta III w roli ojca i jego stosunek do potomstwa zrodzonego z małżeństwa z Anną Habsburżanką. Skoncentrowano się na okresie po śmierci pierwszej małżonki monarchy, co pozwoliło pokazać, jak król wypełniał zadania samotnego ojca i jakie emocje temu towarzyszyły. Omówiono również główne zadania stojące przed królewskim ojcem, takie jak: wybór dla dziecka imienia i rodziców chrzestnych oraz modelu wychowania, wyznaczenie opiekunów i wychowawców, a także zaplanowanie przyszłości dzieci przez zacieśnianie więzów rodzinnych z najważniejszymi rodami panującymi Europy.
In her article, Aleksandra Barwicka-Makula discusses King Sigismund III in the role of a father. She analyses this monarch’s attitude to the offspring born from his marriage to Anna Habsburg and focuses on the period after the death of his first wife, which provides an opportunity to present how the king fulfilled the task of a single father and what emotions accompanied his fulfilment of this task. A characteristic feature of Sigismund III’s upbringing style is that it was based on Habsburg models, developed at the Graz court by Archduchess Maria of Bavaria. The monarch consciously sought to strengthen family ties with the Styrian Habsburgs. In his will of May 19th, 1598, he appointed his mother-in-law and his brother-in-law, Archduke Ferdinand, later to become the emperor, as legal guardians of his offspring in the event of his own death. He hoped that his active contacts with the court in Graz, and through it with other European courts, would in future provide his children with appropriate connections to enable them to reach high dignities and honors.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2023, 18, 23; 1-20
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyprawa odwetowa hetmana Mikołaja Kamienieckiego do Mołdawii w 1509 roku
The Retaliatory Expedition of Hetman Mikołaj Kamieniecki to Moldova in 1509
Die Vergeltungsexpedition von Hetman Mikołaj Kamieniecki nach Moldawien im Jahr 1509
Autorzy:
Gładysz, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23202331.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
kampania mołdawska 1509 r.
bitwa nad Dniestrem 4 października 1509 r.
Zygmunt I Stary
Mikołaj Kamieniecki
Bogdan III Jednooki
Moldavian campaign of 1509
battle of the Dniester crossing on
4 October 1509
Sigismund I the Old
Bohdan III Orbul
Moldau-Feldzug von 1509
Schlacht am Dnjestr am 4. Oktober 1509
Sigismund I. der Alte
Mikolaj Kamieniecki
Bogdan III. der Einäugige
Opis:
W artykule omówiony został przebieg polskiej wyprawy odwetowej do Mołdawii, podjętej po agresji hospodara Bogdana III Jednookiego na Polskę latem 1509 r. Wydarzenia przedstawiono w szerokim kontekście historiograficznym, sięgając nie tylko do źródeł z epoki, ale również trudno dostępnych współcześnie opracowań dziewiętnastowiecznych i najnowszych wyników badań. Pokrótce przedstawiono proces formowania kontyngentu wojskowego na potrzeby kampanii i strukturę dowodzenia, uwzględniając nieznany dotychczas rękopis przedstawiający szyk polskiej armii ustanowiony w obozie pod Buczaczem. Skupiono się na przebiegu kampanii, uwzględniając odzyskanie Pokucia, wtargnięcie na teren hospodarstwa, prowadzone tam działania oraz marsz powrotny do Królestwa Polskiego, zwieńczony bitwą na przeprawie dniestrzańskiej, pod Chocimiem, 4 października 1509 r.
This article discusses the course of the Polish retaliatory expedition to Moldavia, undertaken after the aggression of the hospodar Bogdan III Orbul towards Poland in the summer of 1509. The events are presented in a broad historiographical context, drawing not only on period sources, but also on 19th century studies and recent research results. The process of forming the military contingent for the campaign and the command structure are briefly presented, taking into account a previously unknown manuscript that detailed the formation of the Polish army that was established in a camp near Buchach. The paper focuses on the course of the campaign, including the recapture of Pokutia, the incursion into the territory of the Principality and the subsequent operations conducted in the region, and the march back to the Polish Kingdom, culminating in the battle of the Dniester crossing at Chocim on 4 October 1509.
Dieser Aufsatz befasst sich mit dem Verlauf der polnischen Vergeltungsexpedition nach Moldawien, die nach dem Angriff des Gospodars Bogdan III. des Einäugigen gegen Polen im Sommer 1509 unternommen wurde. Die Ereignisse werden in einem breiten historiographischen Kontext dargestellt, der sich nicht nur auf zeitgenössische Quellen stützt, sondern auch auf schwer zugängliche Studien des neunzehnten Jahrhunderts und neueste Forschungsergebnisse. In einer knappen Darstellung werden der Prozess der Aufstellung des militärischen Kontingents für den Feldzug sowie die Kommandostruktur nachgezeichnet, wobei ein bisher unbekanntes Manuskript berücksichtigt wird, das die Aufstellung der polnischen Armee im Lager bei Buczacz wiedergibt. Der Schwerpunkt liegt auf dem Verlauf des Feldzuges unter Berücksichtigung der Rückeroberung von Pokucie, des Eindringens in das Gebiet der Hospodakien, der dort durchgeführten Operationen und des Rückmarsches in das polnische Königreich, der in der Schlacht am Dnjestrübergang bei Chocim am 4. Oktober 1509 gipfelte.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 4(286); 13-37
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Artykuły lwowskiej konfederacji wojska koronnego z 1622 roku
Autorzy:
Antos, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185011.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:
Sigismund III Vasa
Polish-Lithuanian Commonwealth
Crown Army
military confederation
articles of a military confederation
Opis:
The objective of this paper is to present a very rare document – the articles of the Lwów confederation. Only a few such documents survived and only as copies because, after the conclusion of a confederation, its articles were publicly burned. Publication of these documents will allow the readers for familiarizing themselves with an interesting contribution to the knowledge of the military history of the Polish-Lithuanian Commonwealth, without the need for a preliminary survey in the holdings of The Princes Czartoryski Library in Cracow.
Źródło:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2022, 77, 2; 77-84
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hymn „Omni die dic Mariae” w kontekście zabiegów z początków XVII wieku o kanonizację Kazimierza Jagiellończyka
The Hymn Omni die dic Mariae in the Context o Early Seventeenth-Century Efforts to Canonise Prince Casimir Jagiellon
Autorzy:
Przybyszewska-Jarmińska, Barbara
Jarmiński, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806559.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Św. Kazmierz
kanonizacja
muzyka religijna
Omni die dic Mariae
kancjonały staniąteckie
Hieronim Powodowski
Stanisław Grochowski
Krzysztof Klabon
Diomedes Cato
Zygmunt III Waza
St Carimir
canonisation
sacred music
Staniątki Cantionals
Sigismund III Vasa
Opis:
W relacji z pobytu w Krakowie w 1597 r. Giovanni Paolo Mucante poinformował, że Hieronim Powodowski jakiś czas wcześniej odnalazł pergamin z zapisem nieznanego wówczas w Rzeczpospolitej tekstu Omni die dic Mariae i poprosił kapelmistrza królewskiego (Krzysztofa Klabona) o napisanie do niego muzyki, a następnie dał utwór do druku. Czterogłosowe opracowanie muzyczne tekstu, opatrzone polskim tłumaczeniem Stanisława Grochowskiego i Przecława Mojeckiego, bez wskazania autora muzyki, zostało wydane w Krakowie w 1598 r. Kancjonały staniąteckie zawierają anonimowe zapisy tego utworu, które powstały zapewne przed ukazaniem się druku. W 1601 r. król Zygmunt III wraz z wileńskimi hierarchami Kościoła katolickiego podjęli starania o wprowadzenie przez papieża Klemensa VIII Kazimierza Jagiellończyka do kalendarza rzymskiego, co stanowiłoby jego tzw. kanonizację równoznaczną. Efektem tych działań było brewe Klemensa VIII z 1602 r., które zawierało jedynie zgodę na kult św. Kazimierza w Polsce, na Litwie i w krajach podległych. Na tej podstawie urządzono jednak w 1604 r. w Wilnie uroczystości ku czci św. Kazimierza. Zostały one opisane przez kanonika Grzegorza Święcickiego w wydanym w tym samym roku Theatrum S. Casimiri. W publikacji tej Święcicki zawarł m.in. także tekst Omni die dic Mariae, nazywając go modlitwą ułożoną przez św. Kazimierza i informując, że została ona odnaleziona przy jego grobie. Od tego czasu zaczęły się ukazywać liczne edycje tekstu łacińskiego i jego tłumaczeń oraz nowe opracowania muzyczne określane jako hymn lub modlitwa św. Kazimierza, a często też jako hymn ułożony przez św. Kazimierza. Te publikacje, podobnie jak wydawane żywoty św. Kazimierza czy jego wizerunki, miały służyć rozbudzeniu przygasłego w XVI w. kultu, istotnego dla osiągnięcia celu, jakim było ostateczne uznanie Kazimierza Jagiellończyka za świętego w Kościele powszechnym, o co, jak pokazują przytaczane w artykule dokumenty, Zygmunt III i biskupi wileńscy nadal się starali i co osiągnęli w 1621 r.      
In an account of his 1597 stay in Kraków, Giovanni Paolo Mucante reports that Hieronim Powodowski had discovered, sometime earlier, a piece of parchment containing record of a text then unknown in the Polish-Lithuanian Commonwealth, Omni die dic Mariae, and addressed the royal Kapellmeister (Krzysztof Klabon) with a request to set it to music. He then had the work printed. The four-part musical setting, complete with a Polish translation by Stanisław Grochowski and Przecław Mojecki, was published without naming the music composer, in 1598 in Cracow. The ‘Staniątki Cantionals’ include anonymous records of this piece, probably made before it was printed. In 1601, King Sigismund III Vasa and the Vilnius Catholic church hierarchs undertook efforts to have Prince Casimir Jagiellon entered in the Roman calendar, which would be tantamount to the so-called equipollent canonisation. This led to a brief issued by Pope Clement VIII (1602), which, however, only permitted the cult of St Casimir in Poland, Lithuania, and the dependent countries. On this basis, celebrations in honour of St Casimir were organised in Vilnius (1604) and described by canon Grzegorz Święcicki in his Theatrum S. Casimiri, published in the same year. It contains, among others, the text of ‘Omni die dic Mariae’, referred to in the Theatrum as a prayer composed by St Casimir himself, with the information that it was found next to his grave. From that time onwards, numerous editions of the Latin text and its translations began to appear, along with new musical settings variously described as St Casimir’s hymn or prayer, frequently – as a hymn composed by St Casimir. These publications, similarly as printed lives of the saint and his images, served to revive the cult, which had waned to some extent in the sixteenth century. The cult was important for the aim of having Prince Casimir eventually named as a saint of the universal Church, which, as demonstrated by the documents quoted in this paper, continued to be the subject of King Sigismund III’s and the Vilnius bishops’ efforts, eventually crowned with success in 1621.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 3; 3-32
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Królowe – Habsburżanki jako panie dworu. Proces rekrutacji na dwory żon Zygmunta III Wazy
Habsburgian Ladies of the Court. Recruitment System for the Courts of the Wives of Sigismund III Vasa
Autorzy:
Barwicka-Makula, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37193388.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
królowa
Anna Habsburżanka (1573–1598)
Konstancja Habsburżanka (1588–1631)
dwór
dworzanin
queen
Anne of Austria (1573–1598)
Queen of Poland
Constance of Austria (1588–1631)
court
courtier
Opis:
W niniejszym artykule dwór królowej postrzegany jest jako miejsce jej aktywności, gdzie tworzy ona wielowymiarowe relacje międzyludzkie, stając się centrum skomplikowanej społecznej sieci. Jego celem jest przedstawienie habsburskich żon Zygmunta III jako świadomych pań dworu, mających wpływ na dobór dworzan. Królowe Anna i Konstancja inicjowały proces rekrutacyjny. Korzystały z pośrednictwa dworu monachijskiego. Miały sprecyzowane wymagania odnośnie do kandydatów na dworzan. Oceniały pracę swoich sług. W zamian otaczały ich troskliwą opieką. Habsburżanki dbały o odpowiednie warunki bytowe i finansowe swoich dworzan, a zwłaszcza wychowanie i korzystne zamążpójście dworek. Swoimi działaniami sprawiały, że ich dwory przypominały solidnie zarządzane gospodarstwa.
In this article, the queen’s court is seen as a place of her activity, where she creates multi-dimensional interpersonal relationships, becoming the center of a complex social network. Its aim is to present the Habsburg wives of Sigismund III as conscious ladies of the court who influenced the selection of courtiers. Queens Anne and Constance initiated the recruitment process. They benefited from the intermediation of the Munich court. They had specific requirements for candidates for courtiers. They judged the work of their servants but in return, they surrounded them with loving care. The Habsburg women cared for the appropriate living and financial conditions of their courtiers, especially the upbringing and favorable marriage to the ladies-in-waiting. With their actions, they made their coutrs resemble well-managed households.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2022, 39, 4; 127-140
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modele karier w skarbie litewskim za panowania Zygmunta III
Models of careers in the Lithuanian treasury under King Sigismund III
Autorzy:
Żojdź, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519714.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie
podskarbi
aparat urzędniczy
modele karier
Zygmunt III
Grand Duchy of Lithuania
treasurer
clerical apparatus
career models
Sigismund III
Opis:
W artykule poddano analizie awanse urzędników skarbu litewskiego za panowania Zygmunta III. Zaprezentowano modele karier na różnych szczeblach hierarchii urzędniczej oraz postawiono pytanie o stopień uzależnienia personelu skarbowego od poszczególnych ministrów.
The article analyses the promotions of Lithuanian treasury officials under King Sigismund III. It presents models of careers at different levels of the clerical hierarchy and poses the question of the dependence degree of the treasury staff on particular ministers.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2022, 83, Spec.; 243-260
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Results of the Dynastic War in Sweden (1597–1660): Swedish and Finnish Refugees
Autorzy:
Łopatecki, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146183.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Sweden in the 1st half of the 17th century
Polish–Lithuanian Commonwealth
Finns
Swedes
refugees in the early modern period
spatial mobility
estates in the Kingdom of Sweden
Sigismund III
Charles of Södermanland
Szwecja w 1. połowie XVII wieku
Rzeczpospolita Obojga Narodów
Finowie
Szwedzi
uchodźcy w okresie wczesnonowożytnym
mobilność przestrzenna
szlachta szwedzka
Zygmunt III
Karol IX Sudermański
Opis:
Artykuł recenzyjny dotyczy zagadnień poruszanych w książce Wojciecha Krawczuka „Wierni królowie. Szwedzi i Finowie na uchodźctwie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w pierwszej połowie XVII wieku.” W swojej monografii autor scharakteryzował średniej wielkości zbiorowość, którą tworzyli Szwedzi i Finowie uciekający ze swojego kraju w wyniku wojny dynastycznej między Zygmuntem III a jego wujem Karolem Sudermańskim. Znaczna część tej grupy osiedliła się w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a królowie (Zygmunt III oraz jego synowie) czuli przywiązanie do tych ludzi, co przejawiało się w sprawowaniu nad nimi szczególnej opieki. Społeczność ta, zwłaszcza szlachta, miała duże znaczenie polityczne, osiągając w Koronie nawet stanowiska senatorskie. W artykule przedstawiono nowe obliczenia diaspory Szwedzkiej i Fińskiej na ziemiach polsko-litewskich przy wykorzystaniu metod kwantytatywnych. Ze zgromadzonych przez Wojciecha Krawczuka danych wynika, że w latach 1600–1620 przebywało w państwie Zygmunta III co najmniej 583 uchodźców płci męskiej. Część z nich przebywała za granicą zaledwie kilka lat i wracała do kraju, w związku z czym liczba uchodźców systematycznie spadała (Wykres 2 i 3). Struktura społeczna osób, które opuściły Szwecję, została przedstawiona w formie Wykresu 1. Okazało się, że szlachta stanowiła zaledwie jedną czwartą uchodźców, ale była to prawie 23% całej szlachty królestwa.
The subject of the publication is a review of the book “Wierni królowie. Szwedzi i Finowie na uchodźctwie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w pierwszej połowie XVII wieku” [Faithful Kings. Swedes and Finns in Exile in the Polish–Lithuanian Commonwealth in the First Half of the 17th Century] written by Wojciech Krawczuk. In his monograph, the author characterised a medium–sized collectivity made up of Swedes and Finns fleeing their country as a result of the dynastic war between Sigismund III and his uncle Charles of Södermanland. A considerable part of the group settled in the Commonwealth and the kings (Sigismund III, as well as his sons) felt attachment to those people, which manifested itself in taking special care over them. The community, especially noblemen, was of great political importance, reaching in the Crown even senatorial positions. The article presents new calculations of the diaspora connected with the results of the dynastic war. The calculations demonstrate that in the years 1600–1620 there were jointly c. 583 male refugees. Some of them spent abroad merely a few years and returned home; consequently, the number of the refugees was systematically falling (Figure 2 & 3). The social structure of people who left Sweden was presented in the form of Figure 1. It turned out that the nobility made up merely a quarter of the refugees, but it was almost 23% of all noblemen of the kingdom.
Źródło:
Studia Maritima; 2022, 35; 271-282
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sposobach udostępniania zawartości ksiąg metryk królewskich
On the Manner of Providing Access to the Contents of the Books of the Royal Metrica
Autorzy:
Łopatecki, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1913058.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Sigismund III Vasa
royal chancery
royal metrica
Kingdom of Sweden
Kingdom of Poland
Grand Duchy of Lithuania
source editing
digitalization of primary sources
Opis:
The discussion article provides an analysis of a book recently published by Wojciech Krawczuk entitled Records and Regesta of the German Expedition of the Royal Swedish Chancery of King Sigismund III of the Years 1597–1600. The book contains a source edition of the minutes of the royal chancery of Sigismund III Vasa, King of Poland, Grand Duke of Lithuania (1587–1632), and King of Sweden (he retained power in 1592–1599), written around 1600, which has been supplemented by extensive regesta prepared by the editor. This discussion article evaluates this form of providing access to the contents of primary sources against the background of similar source editions consisting of records created by other royal chanceries, namely the chancery of the Kingdom of Poland, the chancery of the Grand Duchy of Lithuania and the chancery of the dukes of Mazovia. It is noteworthy that increasingly more archival materials are made available online through the websites of various archives and other institutions that preserve historical documents. In view of the growing trend to digitalize primary sources and make them available online, the idea of publishing complete source editions including full source texts, which began at the beginning of the twentieth century, seems unjustified nowadays. Currently, the solution proposed by Wojciech Krawczuk, based on the publication of regesta, appears to be the most favourable. Perhaps it would be appropriate to link the published regesta even more closely to the digitized archival materials by providing each one of them with a link or QR code that would refer to the website hosting the relevant digitalized source. The content of the documents included in the reviewed book differs significantly from the content of the records created by the chanceries of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania. Swedish documents are dominated by current affairs, primarily concerning military and diplomatic issues, and include much fewer normative acts, such as appointments to offices and bestowals of landed property.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2021, 86, 3; 139-158
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Primate Jan Wężyk in the Role of Interrex and Senator of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the Period of Interregnum Following the Death of Sigismund III Vasa in 1632
Prymas Jan Wężyk w roli interreksa oraz senatora Rzeczypospolitej w okresie bezkrólewia po śmierci Zygmunta III Wazy w 1632 roku
Autorzy:
Kaczorowski, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1797694.pdf
Data publikacji:
2021-07-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
interregnum
interrex
convocation Seym
election Seym
royal election
bezkrólewie
interreks
sejm konwokacyjny
sejm elekcyjny
elekcja
Opis:
W Rzeczypospolitej Obojga Narodów prymas, a zarazem arcybiskup gnieźnieński po śmierci monarchy przejmował obowiązki w zakresie reprezentowania państwa na zewnątrz, przygotowywał wybór nowego króla i w tym celu zwoływał sejmiki orz sejm konwokacyjny. Prymas wreszcie ogłaszał wybór elekta, czyli dokonywał nominacji. Po śmierci Zygmunta III Wazy w 1632 r. funkcję interreksa w okresie bezkrólewia pełnił prymas Jan Wężyk (1575-1638). Z funkcji tej wywiązał się znakomicie. Sprawowane prze niego urzędy postawiły go w rzędzie osób, które wpływały na kształt Rzeczypospolitej i Kościoła. Za prymasostwa Jana Wężyka częściowo rozwiązano sprawę compositio inter status, od kilkudziesięciu lat ciążącą na stosunkach szlachty z duchowieństwem. Prymas Jan Wężyk był również mecenasem kultury i sztuki.
It was customary in the Polish-Lithuanian Commonwealth that the current Primate and – at the same time – Archbishop of Gniezno in one person – accepted the function of interrex after the death of the incumbent monarch and was responsible for taking over the duties of representing the state outside as well as preparing election of the new king. To make it happen he convened local assemblies and the so-called Convocation Seym. At last, it was also the interrex’s duty to finally announce the selection of the elect and duly execute the enthronement procedure. Following the death of King Sigismund III Vasa in 1632, the function of interrex during the interregnum fell to Primate Jan Wężyk (1575-1638). It must be stated that he was extremely successful at carrying out the duties, and the offices that he held won him a well-deserved place among the personages who influenced the shape of the Commonwealth and the Church in the history of Poland. Apart from that, during Jan Wężyk’s holding of the dignity of the Primate, the case of compositio inter status was partially solved. For several decades, the problem had been weighing heavily on the relations between the nobility and the clergy. Primate Jan Wężyk was also a patron of culture and art.
Źródło:
Kościół i Prawo; 2021, 10, 1; 175-193
0208-7928
2544-5804
Pojawia się w:
Kościół i Prawo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Institution of Council of the Senate in the Political System of the Polish-Lithuanian Commonwealth under the Rule of Ladislaus IV Vasa (1632–48)
Autorzy:
Goszczyński, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131457.pdf
Data publikacji:
2021-01-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
the Senate of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the seventeenth century
Council of the Senate
Sigismund III Vasa
Ladislaus IV
Polish nobility in the seventeenth century
Adam Kazanowski
Opis:
Established under the Henrician Articles of 1573, the institution of Council of the Senate was supposed to be a standing advisory body to the rulers of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Over the first few decades of its existence, the monarchs did not respect the obligation to appoint resident senators as the Council’s members. This changed only in 1607, as a result of a conflict between the king and the estates and the Rebellion of Sandomierz – the events that mobilised the nobility to enforce the monarch to observe the law in this respect. Since the beginning of his reign, Ladislaus IV Vasa fairly readily convened meetings of the Council, at which its members expressed their opinions on the current problems. The deliberations were usually about the state’s foreign policy, the functioning and internal security of the state, the affairs of war and peace, the military and the treasury, the king’s or the royal family’s private affairs, the Commonwealth’s feoffs, and matters related to private affairs of members of the power elite. Resulting from the monarch’s actions that did not win popularity in the nobility-dominated society, the Chamber of Deputies started with time perceive the Council as an institution detrimental to the state’s interest. The Chamber consequently extort from the king and the senators the duty to read out the reports on the senatus consilia at the diet (sejm) forum. Consequently, the upper chamber’s position was weakened and the Council of the Senate politicised – a process that directly affected Poland-Lithuania’s political system, vastly contributing to its degeneration.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2021, 122; 181-207
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabiegi Zygmunta III o pomoc zagraniczną na wojnę z Turkami w 1590 roku
Sigismund III`s efforts to obtain foreign aid for the war against the Turks in 1590
Autorzy:
Milewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043546.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Commonwealth
Ottomans
Habsburgs
Duchy of Prussia
army
finances
Rzeczpospolita
Osmanie
Habsburgowie
Prusy Książęce
wojsko
finanse
Opis:
Artykuł przedstawia zabiegi Zygmunta III zmierzające do uzyskania pomocy zagranicznej wobec spodziewanej w 1590 r. wojny z Turkami. Ukazano zabiegi polskie w Italii i Rzeszy, jednak wagę skupiono na dworze cesarskim i Prusach Książęcych, od których król spodziewał się realnej pomocy. Ukazano sposób argumentacji obu stron oraz przyczyny, dla których Polska nie uzyskała pomocy od cesarza, a otrzymała od Prus Książęcych. Wskazano przede wszystkim na rolę partykularnych interesów w relacjach obustronnych Polski i jej partnerów politycznych, a także tych ostatnich z Imperium Osmańskim, które zaważyły na podejmowaniu decyzji o udzieleniu bądź odmowie pomocy Polsce przeciw Turkom.
The paper presents Sigismund III`s efforts to obtain foreign aid in the face of the war against the Turks expected in 1590. Polish efforts in Italy and Reich are discussed, but the main focus is on the imperial court and the Duchy of Prussia, from which the king expected the real help. I present the arguments of both sides and the reasons why Poland did not receive any aid from the emperor, but received it from Duchy of Prussia. I also point to the role of particular interests in bilateral relations between Poland and its political partners as well as the latter ones with the Ottoman Empire, which influenced the decisions on granting or refusing aid to Poland against the Turks.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 2; 41-56
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lev Sapieha and the Truce of Deulino
Lew Sapieha i rozejm dywiliński
Autorzy:
Bohun, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969630.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Polish-Lithuanian Commonwealth
Muscovite state
Lev Sapieha
Wladyslaw IV Vasa
Sigismund III Vasa
Moscow expedition of prince Wladyslaw in 1617-1618
Truce of Deulino
Rzeczpospolita
państwo moskiewskie
Lew Sapieha
Władysław Waza
Zygmunt III Waza
moskiewska ekspedycja królewicza Władysława 1617-1618
rozejm dywiliński
Речь Посполитая
Московское государство
Лев Сапега
Владислав Ваза
Сигизмунд III Ваза
московский поход королевича Владислава в 1617-1618 годах
деулинское перемирие
Opis:
Канцлер ВКЛ Лев Сапега с самого начала своей официальной карьеры эффективно контролировал политику Речи Посполитой в отношении Московского государства. Особенно это проявилось во время Смуты, когда за счет интересов Сигизмунда III и избранного царя, королевича Владислава он форсировал усиление позиций Великого княжества Литовского в польско-литовском государстве и реляциях с Московским государством. В статье, основанной на неиспользованных и неизвестных первоисточниках, рассказывается о деятельности Сапеги на последнем этапе Смуты – московском походе королевича Владислава в 1617-1618 годах.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 2; 131-137
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies