Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Second Rzeczpospolita" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Словацьке питання в зовнішньополітичній візії владних кіл І Речі Посполитої (1938 – березень 1939 р.)
The Slovak question in foreign policy vision of the Second Rzeczpospolita authorities (1938 – march 1939)
Autorzy:
Borovets, Ivan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1976077.pdf
Data publikacji:
2021-11-01
Wydawca:
National Academy of Sciences of Ukraine. The Institute of History of Ukraine
Tematy:
Second Rzeczpospolita
Czechoslovak Republic
Glinka Slovak People’s Party
foreign policy
diplomatic sondage
autonomy
union
revindication
separatism
secession
Opis:
Тогочасна польська влада негативно ставилася до центрального уряду Чехословацької республіки. Тому вона активно контактувала з опозиційною Глінковою словацькою народною партією, з якою мала низку спільних ідеологічних цінностей: слов’янська взаємність, католицизм, антибільшовизм, позитивне ставлення до авторитаризму. Польські діячі запевняли, що Варшава підтримує державотворчі плани словацьких лідерів, урочисто вітали їх делегацію в Польщі у травні 1938 р. Під час та відразу після мюнхенської кризи польсько-словацькі взаємини відзначалися суперечністю. Словаки запропонували державне об’єднання і представили декларацію про польсько-словацьку унію. Проте, не отримавши відповіді, домовилися з празьким урядом про надання Словаччині автономії. Польська сторона очікувала від словаків більш вираженого сепаратизму. Аби підштовхнути нерішучих опозиціонерів Варшава висунула територіальні претензії на словацькі землі в районі Спіша та Орави. Ультимативний характер вимог та силові дії польської влади продемонстрували дійсний характер її політики щодо Словаччини. Це мало наслідком покращення чесько-словацьких відносин у рамках помюнхенської Чехо-Словаччини, а також зумовило звернення поглядів словацьких політиків до Німеччини. Взимку 1938-1939 рр. обидві сторони намагалися поліпшити атмосферу двосторонніх взаємин. Відбувалися зустрічі делегацій, на яких обговорювалися шляхи активізації позитивної співпраці. Головним чинником польсько-словацького зближення в цей час було усвідомлення небезпеки з боку Німеччини, яка збільшувала свій вплив у регіоні. На початку березня Берлін організував кампанію тиску на словацьких діячів, схиляючи їх до сецесії, водночас вони марно намагалися висунути цьому польську противагу. Проголошення незалежності Словаччини за німецьким сценарієм ознаменувало стратегічну невдачу польської зовнішньої політики, адже південний кордон держави ставав зоною потенційної небезпеки.
The Polish authorities had a negative attitude towards the central government of the Czechoslovak Republic at that time. Therefore, the Polish reprezentatives were in active contact with the opposition Glinka Slovak People’s Party. They had a number of common ideological values such as Slavic reciprocity, Catholicism, Anti-Bolshevism, and positive assessment of authoritarianism. The Polish politics assured that Warsaw supports state-building plans of the Slovak leaders and solemnly welcomed their delegation to Poland in May 1938. Polish-Slovak relations were marked by contradictions during and shortly after the Munich crisis. The Slovaks suggested state association and submitted a declaration on the Polish-Slovak union. But they did not receive an answer, so they agreed with the Prague government about granting Slovakia autonomy. The Polish authorities expected more pronounced separatism from the Slovaks. Warsaw made territorial claims for Slovak lands in the area of Spis and Orava because Poles wanted to push indecisive oppositionists. The ultimate form of the demands and the forceful nature of Polish actions demonstrated the real content of Warsaw’s policy towards Slovakia. These events resulted to the improvement of Czech-Slovak relations within the framework of Post Munich Czechoslovakia and also led to the appeal of Slovak politicians to Germany. Both sides tried to improve the atmosphere of bilateral relations during the winter of 1938-1939. Meetings of delegations were organized for discuss different ways to intensify positive cooperation. An influence of Nazi Germany was increasing in the region at that time. So, the realization of the danger, posed by Germans, was the main factor to Polish-Slovak rapprochement. In early March, Berlin organized a campaign to put pressure on Slovak politicians and persuaded them to secession. They tried in vain to put forward a Polish counterweight. The declaration of independence of Slovakia according to the German scenario marked the strategic failure of Polish foreign policy, because the southern border of the state became a zone of potential danger
Źródło:
The International Relations of Ukraine: Scientific Searches and Findings; 2021, 30; 284-303
2411-345X
2415-7198
Pojawia się w:
The International Relations of Ukraine: Scientific Searches and Findings
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medical and Sanitary Practice in Lida County (Nowogródek Province) at the Time of the Second Rzeczpospolita (1919–1939)
Opieka medyczno-sanitarna w powiecie lidzkim województwa nowogródzkiego Drugiej Rzeczypospolitej (lata 1919–1939)
Autorzy:
Valchuk, E.A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/530447.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Historii Filozofii i Medycyny
Tematy:
medical and sanitary practice
morbidity
county health care service
state epidemic hospitals
health centres
hospital sick-funds
pharmaceutical business
opieka medyczno-sanitarna
częstotliwość występowania chorób
powiatowa służba zdrowia
państwowe szpitale epidemiczne
ośrodki zdrowia
kasy chorych
apteki
Opis:
The characteristics of medical and sanitary practice and its development during the inter-war period (1919–1939), the role of the state in the fight against infectious and social diseases, the characteristics and the evaluation of the activity of the newly organised Epidemic Hospitals, Health Centres, Hospital Sick-Funds and other institutions providing anti-epidemic measures and health care protection are presented using the example of one area in the eastern provinces of the Second Rzeczpospolita.
Artykuł na przykładzie konkretnego regionu województw wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej charakteryzuje rozwój i stan opieki medyczno-sanitarnej w dwudziestoleciu międzywojennym (lata 1919–1939), pokazuje rolę państwa w zwalczaniu chorób zakaźnych i społecznych, opisuje i ocenia działalność nowo powstałych szpitali epidemicznych, ośrodków zdrowia, kas chorych i innych form i ich rolę w zapewnieniu ochrony epidemiologicznej oraz zdrowia obywateli.
Źródło:
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny; 2014, 77; 9-15
0860-1844
Pojawia się w:
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sierocińce zakonne w Drugiej Rzeczypospolitej. Z badań nad dziejami opieki zastępczej (pozarodzinnej) w Polsce
Orphanages run by nuns in Druga Rzeczpospolita (The Second Republic of Poland – Poland between 1918-1939 ). An outline of the history of foster care (outside the family) in Poland.
Autorzy:
BARTKOWIAK, EDYTA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435693.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
orphanhood, foster care, institutional care, institutional foster care,
hospital, orphanage, institutions run by nuns, care/educational work.
Opis:
Child foster care organized by nuns and meant for children deprived of infamily upbringing dates back as far as the 13 century. The prototypes of orphanages run by nuns were medieval hospitals, that is care institutions for all those in need. The beginnings of care/educational work with orphaned and abandoned children are connected with the activity of The Holy Spirit de Saxia male congregation, whose members were called “duchaki” in Poland. Since the 16 century the members of the Sisters of Mercy and Sisters of Charity congregations have specialized in institutional foster care. In nationally sovereign Druga Rzeczpospolita orphanages run by nuns were numerous and they were characterized by relative financial stability, the continuity of educational processes and creativity in finding new solutions to be used in the work with the children who were cared for.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2011, II, (2/2011)
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kłusownictwo w Drugiej Rzeczypospolitej
Poaching in the Second Republic of Poland
Autorzy:
Kasprzycki, Remigiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951135.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
poaching
the police
hunting
Second Polish Republic
animals
kłusownictwo
policja
polowanie
II Rzeczpospolita
zwierzęta
Opis:
W II Rzeczypospolitej problem kłusownictwa był bardzo poważnym wyzwaniem i nigdy nie został znacznie ograniczony. W latach 1918–1939 z tym przestępstwem bezskutecznie walczyli policja, straż leśna oraz myśliwi. Kłusownicy byli niebezpiecznymi i nieprzewidywalnymi ludźmi, często zabijali myśliwych, leśników, a także nie wahali się strzelać do policjantów. W międzywojennej Polsce działalność kłusowników poważnie zagrażała istnieniu populacji nawet pospolitych zwierząt.
Poaching in the Second Polish Republic was a serious problem that was never quite resolved. In 1918–1939, it was actively fought against by the police, forest guards and hunters. Poachers were dangerous and unpredictable people; they often killed hunters and foresters, they did not hesitate to fire at policemen. In interwar Poland poaching was a real threat to species, even to common animals.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 1; 55-75
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Czwarta droga”. Radykalizm chrześcijański w Drugiej Rzeczypospolitej
Autorzy:
Tomasiewicz, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/647830.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Second Republic, social Catholicism
Druga Rzeczpospolita, katolicyzm społeczny
Opis:
The subject of this article is the ideology of Christian radicalism in interwar Poland. The method applied is text analysis in the sociopolitical context. The essence of the Christian radicalism was the synthesis of social reforms program and defense of democracy on the basis of Catholicism. The author aims to answer the question: What was the reason for the weakening of this tendency. The main cause was the elite character of the Christian-radical movement embodied by some academic associations (e.g. “Odrodzenie”) and intellectual magazines (e.g. “Verbum”).
Artykuł omawia ideologię chrześcijańskiego radykalizmu egzystującego w okresie międzywojennym w Polsce. Do jej zbadania wykorzystano analizę tekstów programowych i publicystycznych tego nurtu w ich kontekście społeczno-politycznym. Cechą charakterystyczną polskiego chrześcijańskiego radykalizmu było połączenie obrony ustroju demokratycznego i postulatu reform społecznych na fundamencie katolicyzmu. Autor stara się odpowiedzieć na pytanie o przyczyny słabości chrześcijańskiego radykalizmu w Polsce. Jak się wydaje, wynikała ona z elitarnego charakteru tego nurtu, który był reprezentowany przede wszystkim przez organizacje akademickie i intelektualne periodyki.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia; 2020, 27, 1
1428-9512
2300-7567
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A century of Polish economic policy
Sto lat polskiej polityki gospodarczej
Autorzy:
Morawski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/629967.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
economic policy
the Second Polish Republic
the Polish People’s Republic
economics
the Third Polish Republic
Druga Rzeczpospolita
Polska Rzeczpospolita Ludowa
polityka gospodarcza
ekonomia
Trzecia Rzeczpospolita
Opis:
Polityka gospodarcza rządu polskiego przechodziła różne fazy, które jednak generalnie można podzielić na dwie grupy. Do pierwszej należały te, kiedy polityka polska mieściła się w głównym nurcie przemian światowych. Do drugiej te, kiedy władze polskie stawiały na alternatywne wobec mainstreamu rozwiązania, ulegając pokusie „pójścia na skróty”. Generalnie można powiedzieć, że pierwsze przyczyniały się do rozwoju kraju, a drugie sprowadzały jego rozwój na manowce, izolując od gospodarki światowej. Do pierwszej grupy można zaliczyć cały okres międzywojenny, łącznie z latami 30., kiedy to tendencje autarkiczne były właśnie mainstreamowe, lata 1944–1947 i lata 1989–2015.
The economic policy of Polish governments changed but can be broadly divided into two groups. The first encompassed periods when Polish policy belonged to a widelydefined world mainstream. The second – those when Polish governments attempted alternatives to the mainstream, looking for various ways of “taking a shortcut”. In general, the first group helped economic development, the second hindered it, isolating the country from the world economy. The first group included the entire interwar period, when autarchic tendencies were mainstream, as well as the years 1944–1947 and 1989–2015.
Źródło:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 11-33
2082-0976
Pojawia się w:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
II Rzeczpospolita we współczesnej historiografii ukraińskiej
The Second Polish Republic in Contemporary Ukrainian Historiography
Autorzy:
Komosa, Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/654161.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Second Polish Republic
Ukrainian historiography
white gaps in memory
Polish national policy
Prometheism
Józef Piłsudski
federative concept
incorporative concept
II Rzeczpospolita
historiografia ukraińska
białe plamy
polska polityka narodowościowa
prometeizm
koncepcja federacyjna
koncepcja inkorporacyjna
Opis:
Artykuł prezentuje obraz II Rzeczypospolitej we współczesnej historiografii ukraińskiej. Na podstawie analizy wybranych publikacji oraz artykułów naukowych autorka rekonstruuje wizerunek Polski okresu międzywojennego. Obecnie historiografia ukraińska przeżywa trudny okres ze względu na toczącą się wojnę ukraińsko-rosyjską i wywieraną na nią wydatną presję polityczną oraz społeczną. Ewidentnie jednak jest zainteresowana badaniem relacji polsko-ukraińskich, a szczególnie okresu II RP. Rozwój historiografii w tym kierunku ma na celu „wypełnienie” białych plam w ukraińskiej pamięci zbiorowej. 
An analysis of selected Ukrainian historiographic publications on the interwar period and the Second Polish Republic encourages moderate optimism. The image of Poland and Poles presented by the contemporary Ukrainian historians analysed in the article differs significantly. There are many differences in their perception, as they not only put emphasis differently but also look at the history of Polish-Ukrainian relations from different perspectives. Ukrainian historians are trying to fill in the white gaps in our shared history. The image of Poland and Poles is definitely evolving. The slow and painstaking process of demythologization and decommunisation of national historiography is taking place.At the same time, Ukrainian historians still focus too much on these areas of Polish-Ukrainian history that have been analysed for many years: Polish national policy, brought up in virtually every book, the attitude of Polish political elites towards the Ukrainian minority, methods of assimilation of Ukrainians, sabotage actions and the growth of the Ukrainian nationalist movement, the Polish “pacification” action of 1930, the policy of “normalization”, or the collapse of the “Volhynia experiment”. It is also worth to note that Ukrainian historians focus on analysing Polish-Ukrainian relations primarily in two regions: Eastern Galicia and Volhynia. Other regions inhabited then by the Ukrainian population are dealt with perfunctorily or simply ignored. Seen from this perspective, the Second Polish Republic remains an imperialist, partitioning and oppressive state, and the Ukrainian population is its victim. There are no publications that would focus on the Polish perception of the problem, on attempts at reconciliation undertaken by both parties, analysis of Polish policy towards other regions inhabited by the Ukrainian population (e.g. towards Chełm region or Podlasie). 
Анализ избранных украинских историографических изданий, посвященных межвоенному двадцатилетию и II Речи Посполитой вселяет умеренный оптимизм. Образ Польши и поляков, представленный перечисленными в тексте украинскими историками, существенно различается. Можно заметить нестыковки в их взглядах. Акцент делается на разные явления и исследователи смотрят на историю польско-украинских отношений из разных ракурсов. Украинские историки пытаются заполнить «белые пятна» совместной истории. Картина Польши и поляков, без сомнения, трансформируется. Имеет место медленный и кропотливый процесс демифологизации и декоммунизации национальной историографии.Одновременно украинские историки продолжают слишком сосредоточиваются на одних и тех же, анализированных в течение многих лет, областях польско-украинской истории: польской этнической политике, которая появляется в почти каждой публикации, анализе отношения польских политических элит к украинскому меньшинству, методах ассимиляции украинцев, саботажных операция и развитию украинского националистского движения, польской «усмирительной» операции в 1930 г., политике «нормализации» или провалу «волынского эксперимента». Важно отметит и тот факт, что украинские историки сосредоточиваются на анализе польско-украинских отношений, прежде всего, в двух регионах – Восточной Галиции и Волыни. Другие регионы, населенные тогда украинцами, рассматриваются очень поверхностно или просто о них умалчивается. В таком ракурсе II Речь Посполитая остается империалистским, захватническим и угнетающим государством, в то время как украинское население – жертвой. Не хватает исследований, которые склонились бы над польским взглядом на этот вопрос, попытками согласия, предпринимаемыми обеими сторонами, анализом польской политики по отношению к другим регионам, населенным украинцами (напр. Холмщины или Подляшья).
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 1; 193-222
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz troski o II Rzeczpospolitą utrwalony w nazwach stowarzyszeń
A linguistic image of concern over the Second Polish Republic as preserved in associations’ names
Autorzy:
Karamańska, Marta
Młynarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459230.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
names of associations
socioideonyms
Second Polish Republic
linguistic worldview
nazwy stowarzyszeń
socjoideonimy
II Rzeczpospolita
językowy obraz
świata
Opis:
The article discusses names of associations, hitherto unresearched, from the interwar period in Poland in terms of the linguistic worldview they are a testimony to. Analysing lexical components of the names reflects great care taken of restored statehood in several domains: the Republic’s integration and firm establishment of Polishness throughout, economic and cultural development, civic education and strengthening the state’s defence.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2018, 13; 13-24
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unemployment in Poland in 1918–2018
Bezrobocie w Polsce w latach 1918–2018
Autorzy:
Jarosz-Nojszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630467.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
unemployment
work
employment
the Second Polish Republic
Polish People’s Republic
the Third Polish Republic
bezrobocie
praca
zatrudnienie
Druga Rzeczpospolita
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Trzecia Rzeczpospolita
Opis:
Artykuł stanowi syntetyczne omówienie i analizę zjawiska bezrobocia w trzech okresach – Drugiej Rzeczypospolitej, Polski Ludowej oraz Trzeciej Rzeczypospolitej. Bezrobocie w Polsce w całym badanym okresie było konsekwencją zarówno uwarunkowań historycznych, jak i zmian ekonomiczno-społecznych. W okresie międzywojennym bezrobocie było efektem powojennego wyżu demograficznego, zacofanej struktury gospodarczej państwa oraz wielkiego kryzysu gospodarczego. Po drugiej wojnie światowej Polska znalazła się w bloku państw komunistycznych, a ideologia komunistyczna zakładała likwidację bezrobocia i realizację polityki pełnego zatrudnienia. W PRL realizacja polityki pełnego zatrudnienia przyniosła w efekcie bezrobocie ukryte, będące dużym obciążeniem dla państwowej gospodarki. Sytuacja uległa zmianie po transformacji ustrojowej lat 90. Po 1989 r. ponownie pojawiło się prawnie usankcjonowane bezrobocie, które było wynikiem przemian gospodarczych i społecznych. We wszystkich badanych okresach bezrobocie najbardziej dotykało młodzież oraz kobiety. Problem bezrobocia (zmniejszającego się w ostatnich latach) nadal dotyczy polskiej gospodarki. Dzięki pomocy Unii Europejskiej oraz rządowym programom rynku pracy zjawisko to ma znacznie łagodniejszy charakter.
The article presents a synthetic analysis of unemployment in three periods of Polish history: the Second Polish Republic, the Polish People’s Republic (PRL) and the Third Polish Republic. In all these periods, unemployment was a consequence of historical conditions as well as economic and social changes. In the interwar period, the unemployment was a result of a traditional economic structure, the Great Depression and the post-war demographic boom. After the Second World War Poland became part of the Soviet bloc, and the official ideology declared full employment. In the Polish People’s Republic the consequence of this policy was hidden unemployment, which proved a heavy burden for the economy. Official unemployment returned after 1989, as a result of economic and social changes. In all the three abovesaid time spans, women and young people were most significantly affected by the unemployment. This issue is still regarded as crucial, though thanks to government programmes and aid provided by the European Union, its effects appear to be less severe.
Źródło:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 102-120
2082-0976
Pojawia się w:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Diaspora and Military Intelligence of the Second Polish Republic, 1918-1939. An Outline of the Problem
Autorzy:
Skóra, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956422.pdf
Data publikacji:
2020-04-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Polonia
wywiad wojskowy
Druga Rzeczpospolita
Polish diaspora
military intelligence
Second Polish Republic
Opis:
Polonia a wywiad wojskowy Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939). Zarys problemu Wielomilionowa Polonia była uznawana przez władze Polski za rezerwuar wsparcia dla kraju. Ministerstwo Spraw Zagranicznych prowadziło działania mające uczynić z niej narzędzie rządu. Polonia, rozumiana jako Polacy na stałe przebywający za granicą, była w dwudziestoleciu międzywojennym podstawą działań wywiadu polskiego. Do takiego wniosku prowadzi analiza wybranych siatek wywiadowczych i narodowości agentów. Nie dotyczyło to wyłącznie „agenturalnej drobnicy”, owych tysięcy osób zbierających drobne wiadomości. Również najważniejsi agenci – choć rzadziej – byli z pochodzenia Polakami.
Millions of Poles living outside of their native lands, that is members of Polish diaspora, were recognized by the Polish authorities as a reservoir of strong support for the homeland. The Polish Ministry of Foreign Affairs conducted activities aimed at turning them into a useful tool in the hands of the government. Polish diaspora, mainly understood as Poles permanently living abroad, formed the basis for Polish intelligence activities in the interwar period. An analysis of selected intelligence networks and agents’ nationalities may lead to such a conclusion. This phenomenon applied not only to “small fries” in the intelligence cycle, that is thousands of people gathering meaningless information, but also to the most prominent agents, who – although less often – were of Polish origin.
Źródło:
Studia Polonijne; 2019, 40; 209-221
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskusje o podziale na województwa w Drugiej Rzeczypospolitej
Discussion on the division into voivodeships in the Second Polish Republic
Autorzy:
Leszczyńska, Cecylia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2044482.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
Druga Rzeczpospolita
podziały terytorialne
polskie województwa
Second Polish Republic
territorial divisions
polish voivodeships
Opis:
Celem artykułu jest odtworzenie debaty dotyczącej podziału na województwa w Drugiej Rzeczypospolitej, który został wprowadzony w latach 1919–1922. Kształt województw stał się przedmiotem licznych dyskusji, jej uczestnicy zazwyczaj oceniali go krytycznie podkreślając jego nieadekwatność do potrzeb administracji państwowej i wyzwań gospodarczych. Najwięcej projektów przedstawiono w latach 20. XX w. w związku z działalnością trzech komisji rządowo-parlamentarnych pracujących nad koncepcją podziału terytorialnego. Proponowane zmiany miały na celu zatarcie granic byłych zaborów oraz uwzględnienie w nowym podziale na województwa kryteriów demograficznych, ekonomicznych i komunikacyjnych. Projekty te zostały zrealizowane częściowo dopiero w latach 1937–1939, kiedy dokonano przesunięć przede wszystkim granic województw centralnych i zachodnich.
The aim of this article is to reconstruct the debate on the division into voivodeships in the Second Polish Republic, which was implemented in the years 1919–1922. The shape of the voivodeships became the subject of numerous discussions, which participants usually evaluated it critically, stressing its inadequacy to the needs of state administration and economic challenges. The highest number of projects was presented in the 1920s in connection with the activities of three governmental and parliamentary commissions working on the concept of territorial division. The proposed changes were aimed at blurring the borders of the former partitions and taking into account demographic, economic and communication criteria in the new division into voivodeships. These projects were only partially implemented in the years 1937–1939, when mainly the borders of the central and western voivodeships were shifted.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2021, 38; 11-27
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koty w społeczeństwie II Rzeczypospolitej
Autorzy:
Landau-Czajka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036280.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Second Polish Republic
animals
cats
social norms
II Rzeczpospolita
zwierzęta
koty
normy społeczne
Opis:
Artykuł przedstawia stosunek społeczeństwa II Rzeczypospolitej do kotów, a szerzej – do zwierząt, przede wszystkim zaś próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy podczas międzywojennego dwudziestolecia nastąpiła w tej kwestii zauważalna zmiana. Ukazuje warunki, w jakich żyły domowe koty, okrucieństwo, jakiego dopuszczano się wobec tych zwierząt, sposoby ich wykorzystywania (np. w przemyśle futrzarskim). Pozwala też odpowiedzieć na pytanie, dlaczego wiele osób obawiało się kotów i uznawało je za zwierzęta groźne.
The article presents the attitude towards cats – and more broadly to all animals – in the society of the Second Polish Republic, and seeks to answer the question of whether any considerable evolution in this aspect could be noticed within the twenty years of the state’s existence. It discusses the living conditions of domestic cats, the issue of cruel treatment of these animals, their use as a resource (e.g. in the fur industry). The analysis answers the question of why so many people feared cats and considered them to be dangerous.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2020, 81; 321-341
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój samorządu zawodowego w okresie II Rzeczypospolitej
Development of professional self-government during the Second Polish Republic
Autorzy:
Kliczek-Paśnicka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/499541.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
samorząd zawodowy
II Rzeczpospolita
decentralizacja
professional self-government
the Second Polish Republic
decentralization
Opis:
Samorząd zawodowy jest jedną z form decentralizacji administracji publicznej. Ma on na celu ochronę określonych zawodów, które ze względu na interes społeczny wymagają najwyższych kwalifikacji merytorycznych oraz moralnych. Choć instytucje samorządu zawodowego swoje prawne funkcjonowanie na ziemiach polskich rozpoczęły podczas zaborów, ich znaczący rozwój nastąpił w okresie II Rzeczypospolitej. Powstał wówczas samorząd adwokacki, notarialny, lekarski, lekarsko-dentystyczny oraz aptekarski. W latach 1918–1939 instytucje samorządu zawodowego stanowiły istotny element struktury administracyjnej państwa. Korporacje zawodowe uznawane były za związki publicznoprawne, działające poprzez własne organy i posiadające jasno określone kompetencje. Rozwój samorządu zawodowego przerwał wybuch II wojny światowej, zaś jego rzeczywista odbudowa nastąpiła dopiero w okresie transformacji ustrojowej w 1989 r. Niewątpliwie regulacje prawne obowiązujące w II Rzeczypospolitej stanowiły podstawę prawną restytucji korporacji zawodowych.
Professional self-government is one of the forms of decentralization of public administration. It aims at protecting certain professions which require the highest level of substantive and moral qualifications because of public interest. Although professional self-government institutions started their legal functioning in the area of Poland during the partitions, their significant development took place during the Second Polish Republic. At that time legal, notarial, medical, dental and pharmaceutical self-governments were established. In the years 1918-1939, professional self-government bodies were an important element of the state administrative structure. Professional associations were considered public associations, operating through their own bodies and having clearly defined capacities. The development of professional self-government was interrupted by the outbreak of World War II and its actual reconstruction took place only during the political transformation in the year 1989. Undoubtedly, the legal regulations in force in the Second Polish Republic constituted the legal basis for the restoration of professional associations.
Źródło:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM; 2020, 10; s. 111-124
2299-2774
Pojawia się w:
Zeszyt Studencki Kół Naukowych Wydziału Prawa i Administracji UAM
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Banki komercyjne na wschodnich ziemiach II Rzeczypospolitej
Commercial banks in the Eastern territories of the Second Polish Republic
Autorzy:
Morawski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584880.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Polska
II Rzeczpospolita
Kresy Wschodnie
banki
Polska
Second Polish Republic
Eastern territories
banks
Opis:
Polska bankowość komercyjna rozwijała się w oparciu o trzy różne systemy prawne. Najbardziej rygorystyczny, ale dzięki temu najbezpieczniejszy był system rosyjski. Austriacki był łagodniejszy, a najbardziej liberalny był system niemiecki. Inflacja powojenna podkopała potencjał kapitałowy banków. Kryzys 1925 roku, a następnie wielki kryzys lat 30-tych ujawniły skutki tej sytuacji. Większość banków nie przetrwała tych prób. Ekspansja, a następnie regres polskiej bankowości komercyjnej na Kresach Wschodnich były widoczne jeszcze wyraźniej, niż w pozostałych częściach Polski. Relatywnie mocną pozycję utrzymały dawne, utworzone przed 1914 rokiem banki wileńskie. Banki lwowskie odgrywały istotną rolę w latach 20-tych, ale w następnej dekadzie ich znaczenie zmalało. Z jednej strony padły ofiarą kryzysu za sprawą ścisłych powiązań z austriackim rynkiem pieniężnym, z drugiej – odbywał się proces przenoszenia ze Lwowa do Warszawy najpoważniejszych instytucji.
During the times of Second Polish Republic commercial banking was gradually losing its importance. In the Eastern Borderlands the process ran deeper and faster than elsewhere. In the wake of two consecutive banking crises in 1925 and 1931, a number of weak institutions which had been founded during the period of inflation collapsed. Old banks of Vilnius, founded before 1914, remained relatively strong. Banks of Lvov had played an important role in the 1920’s but became much less important a decade later. One reason was that due to their interaction with the Austrian monetary market, they suffered gravely from the crisis. Shifting of the most important institutions from Lvov to Warsaw did not help, either.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2015, 61; 85-94
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oskarżona II Rzeczpospolita. Komunistyczne represje wobec wojewodów okresu międzywojennego
Accused Second Republic. Communist Repressions Against Voivodes of the Interwar Period
Autorzy:
Cichoracki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154467.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
II Rzeczpospolita
międzywojenna administracja państwowa
represje komunistyczne
Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego
Second Republic of Poland
interwar state administration
communist repressions
Ministry of Public Security
voivodes of the interwar period
Opis:
Tekst poświęcony jest represjom komunistycznym, jakie spotkały pięciu urzędników administracji państwowej okresu II Rzeczypospolitej, pełniących przed 1939 r. funkcję wojewodów. Byli to: Stanisław Jarecki – wicewojewoda i p.o. wojewody kieleckiego i wojewoda stanisławowski, Henryk Józewski – wojewoda wołyński i łódzki, Wacław Kostek- Biernacki – wojewoda nowogródzki i poleski, Kazimierz Świtalski – wojewoda krakowski oraz Stanisław Twardo – wojewoda warszawski. Artykuł pokazuje, jak komunistyczny aparat represji postrzegał ich działalność w okresie międzywojennym. Zasygnalizowano mechanizmy prowadzenia śledztw i konstruowania aktów oskarżenia, omówiono także przebieg procesów, zachowanie byłych urzędników w warunkach pozbawienia wolności oraz stosunek władz komunistycznych do prób ich uwolnienia. Opracowanie oparto przede wszystkim na dokumentacji archiwalnej wytworzonej przez komunistyczne Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego i struktury aparatu sprawiedliwości.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 564-578
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komandor Witold Zajączkowski – wybitny oficer polskiej Marynarki Wojennej (1892–1977)
Autorzy:
Bieniecki, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038314.pdf
Data publikacji:
2019-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
komandor
Witold Zajączkowski
Flotylla Pińska
II Rzeczpospolita
druga wojna światowa
Marynarka Wojenna
commander Witold Zajączkowski
Flotilla Pińsk
Second Polish Republic
Second World War
Polish Navy
Opis:
Komandor Witold Zajączkowski odegrał znaczącą rolę w rozwoju Marynarki Wojennej II Rzeczypospolitej. W formacji tej pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji: był m.in. dyrektorem nauk w Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Toruniu, dowódcą Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej w Pińsku (na Polesiu) oraz szefem polskiej Misji Morskiej w Kanadzie. Po wojnie pozostał na emigracji w Kanadzie.
Commander Witold Zajączkowski played a significant role in the development of the Navy of the Second Polish Republic. In this formation he held many responsible functions: he was, among others the director of science at the Naval Officer School in Toruń, commander of the Riverine Flotilla of the Polish Navy in Pinsk (Polesie) and the head of the Polish Naval Mission in Canada. After the war he remained in emigration in Canada.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 104; 147-165
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tworzenie systemu władzy terytorialnej w Drugiej i w Trzeciej Rzeczypospolitej. Analiza porównawcza
Creating a System of Territorial Authority in the Second and the Third Republic of Poland. A Comparative Analysis
Autorzy:
Jakubiak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2235034.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
II Rzeczpospolita Polska
III Rzeczpospolita Polska
administracja publiczna
samorząd terytorialny
akty prawne
Second Republic of Poland
Third Republic of Poland
public administration
local government
legal acts
Opis:
Artykuł dotyczy problematyki budowy systemu samorządu terytorialnego w II i III RP. Przedstawiono zarys rozwoju władzy lokalnej jako formy administracji publicznej w Europie końca XIX w. i początku XX w. Na tym tle omówiono pokrótce sytuację w tym zakresie na ziemiach polskich pod zaborami przed odzyskaniem niepodległości. Następnie opisano proces legislacyjny prowadzący do ukonstytuowania administracji samorządowej II i III RP, z uwzględnieniem uwarunkowań politycznych i społecznych obydwu okresów. Na koniec podsumowano przebieg tworzenia systemu władzy terytorialnej w obu przypadkach w ujęciu komparatywnym.
The article raises the issues of building a local government system in the Second and the Third Republic of Poland. In the introduction, the author presents the development of local government as a form of public administration in Europe at the end of the nineteenth and in the early twentieth centuries. Against this background, he briefly discusses the situation in this respect in the Polish territories before Poland regained independence. In the following parts, the legislative process leading to the constitution of the local government administration of the Second and Third Republic of Poland is described, taking into account the political and social conditions of both periods. Finally, the course of creating the system of territorial authority is summarised in both cases from a comparative perspective.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2022, 57, 2; 145-162
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kontekście 100-lecia niepodległości Polski Mazowsze i jego gospodarka: od Drugiej do Trzeciej Rzeczypospolitej Część pierwsza: Druga Rzeczpospolita
In the context of the 100th anniversary of Poland’s independence Mazovia and its economy: from the Second to the Third Republic Part one: The Second Republic
Autorzy:
Leszczyńska, Cecylia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461322.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
historia Mazowsza
historia polskich regionów
Druga Rzeczpospolita
historia gospodarcza Polski
history of Mazovia
history of Polish regions
Polish Second Republic
economic history of Poland
Opis:
Niniejszy artykuł stanowi pierwszą część opracowania dotyczącego gospodarki Mazowsza na przestrzeni minionego stulecia. Przedstawia procesy i zjawiska, które ukształtowały i zdeterminowały strukturę gospodarki regionu w okresie Drugiej Rzeczypospolitej ze wskazaniem historycznego dziedzictwa, w szczególności procesów industrializacyjno-modernizacyjnych z końca XIX w., które miały fundamentalny wpływ na strukturę gospodarki Mazowsza w okresie międzywojennym. Część druga opracowania, dotycząca drugiej połowy XX w. i czasów współczesnych, ukaże się w jednym z następnych numerów czasopisma. Zostanie w niej zwrócona uwaga przede wszystkim na okres transformacji po 1989 r., w tym na dwudziestolecie 1998–2018, kiedy wpływ na gospodarkę regionu i kierunki jej rozwoju miały władze samorządowe województwa mazowieckiego.
This article is the first part of the study on the Mazovian economy over the last century. It presents processes and phenomena that shaped and determined the structure of the region’s economy in the Second Polish Republic with an indication of historical heritage, in particular industrialization and modernization processes in the late nineteenth century, which had a fundamental impact on the structure of the Mazovian economy in the interwar period. The second part of the study (on the second half of the twentieth century and modern times) will be published in one of the next issues of the journal.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2019, 29; 11-33
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojskowe postępowanie polowe i doraźne w II Rzeczypospolitej
Field and Summary Proceedings in the Second Polish Republic
Autorzy:
Szczygieł, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/782606.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
prawo wojskowe
sądownictwo wojskowe
II Rzeczpospolita
Opis:
Field and summary proceedings of the military criminal procedure constitute the most characteristic modes of this particular suit. In these modes, unlike in any other proceedings, it becomes evident how crucial the command factor is for the military judiciary as well as how paramount general prevention is for severe and swift penalisation of criminal activity by the military court. These particular forms of proceedings in the military constitute also an opportunity to present the general rules and solutions for criminal proceedings which are incongruous with the military criminal procedure. The particular character of this kind of military criminal action is also manifested in the fact that it originated in the Polish Army around the time Poland regained independence, and the cases tried in military courts at the time testify to the condition of the resurgent country.
Źródło:
Z Dziejów Prawa; 2016, 9; 60-81
1898-6986
2353-9879
Pojawia się w:
Z Dziejów Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kresy Wschodnie w białoruskiej szkolnej narracji
Eastern Borderlands in narration of the Belarusian school
Autorzy:
Boridczenko, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1941713.pdf
Data publikacji:
2018-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Białoruś
historia
II Rzeczpospolita Polska
Belarus
history
Second Polish Republic
Opis:
Problemem podjętym w artykule jest sposób przekazu przez system edukacji szkolnej Republiki Białoruś wiedzy dotyczącej znajdowania się części ziem Białorusi w granicach II Rzeczypospolitej Polskiej. Głównym uzasadnieniem wyboru tematu jest to, iż odpowiednio sformułowany program nauczania może wpływać na kształtowanie świadomości narodowej. Praca oparta jest na oryginalnych wynikach badań materiałów szkolnych używanych w systemie szkolnictwa Republiki Białoruś. W ramach rozprawy został opracowany model teoretyczny przedstawienia kresów w okresie międzywojennym w literaturze szkolnej Białorusi. Znaczącym elementem w badaniu jest uwzględnienie autorskich intencji zawartych w tekście oraz celowo stworzonego przez białoruskich historyków wizerunku Polaków oraz Rzeczpospolitej Polskiej. W wyniku przeprowadzonego opracowania został wyszczególniony charakterystyczny sposób postrzegania przez system białoruskiej edukacji II Rzeczypospolitej Polskiej, a także procesów odbywających się w tym okresie na ziemiach Zachodniej Białorusi. W rozprawie przyjęto tezę, zgodnie z którą Republika Białoruś w podręcznikach dla uczniów stwarza obraz wroga zewnętrznego, którego rolę w jej przypadku pełni Polska oraz Polacy.
The article considers the issues of teaching history in the school of Belarus thematically related to the Western Belarus in 1921-1939, when that territory was a part of the Second Polish Republic. The main relevance of this article is connected with the importance of the knowledge obtained by the people in school education, which becomes the fundaments of knowledge of the population masses. This work is based on the original results of the study of the school textbooks. All analysed books have a certificate of the Ministry of Education of the Republic of Belarus, which means that they are used in the teaching process in schools. The article presents information about the text of the Belarusian school textbooks and creates theoretical basis related to that theme. The main focus of the article is focused on the study of school texts’ intentions and understanding of the terms in which they create an image of the Polish nation and an image of the Polish Republic. The result of the work is presented as detailed characteristic of ways in which Belarusian school precipitates time period between 1921-1939. Also, it has characteristics of the description of the processes accompanying the Western Belarus lands under the Second Polish Republic rule.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2018, 57; 141-157
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inteligencja polska w służbie państwowej II Rzeczypospolitej (zarys problematyki)
Polish intelligentsia in the state service of the Second Polish Republic (outline of the problem)
Autorzy:
Litwiński, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687518.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
inteligencja
„państwowa służba cywilna”
Druga Rzeczpospolita
intelligentsia
“state civil service”
the Second Polish Republic
Opis:
Polish intelligentsia shaped over the nineteenth century was to fulfill various tasks. One of the most important was the “state service”, implemented, among others, by working on stateowned posts. The euphoria of the independence regained in 1918 accompanied the concern for the proper organizationof a state that did not even have a nationwide government, and several political centers pretended to be in power. The country was destroyed and famished, and the borders had to be marked out by armed forces, despite the fact that there was actually no uniform army. There was no administrative apparatus that would turn economic and social-political life into peaceful work. It is not surprising that the Polish intelligentsia had an important role to play in this case, and the functioning of the state depended primarily on the number and quality of personnel it could have at its disposal. It should be noted that certainly the process of building the state and creating its apparatus have activated a fairly wide circle of professionals and activists among the intelligentsia, who did even titanic work in the difficult conditions of the interwar period, which was visible in the reconstruction and organization of the new Polish state and ensuring conditions for peaceful existence.
Inteligencja polska ukształtowana na przestrzeni XIX w. miała spełniać różnorodne zadania. Jednym z najważniejszych była „służba państwowa”, realizowana między innymi poprzez pracę na państwowych etatach. Euforii z odzyskanej w 1918 r. niepodległości towarzyszyła troska o odpowiednie zorganizowanie państwa, które nie miało nawet ogólnopolskiego rządu, a kilka ośrodków politycznych pretendowało do władzy. Kraj był zniszczony i wygłodzony, a do tego granice trzeba było wytyczać drogą zbrojną, pomimo tego, że właściwie nie było jednolitej armii. Brakowało aparatu administracyjnego, który przestawiłby życie gospodarcze i społeczno-polityczne na pracę pokojową. Nic dziwnego, że polska inteligencja miała w tym przypadku do odegrania istotną rolę, a funkcjonowanie państwa zależało przede wszystkim od liczebności i jakości kadr, jakimi mogło dysponować. Należy zaznaczyć, że z pewnością proces budowy państwa oraz tworzenie jego aparatu zaktywizowały do działania dość szerokie grono fachowców i działaczy wśród inteligencji, którzy wykonywali tytaniczną wręcz pracę, w trudnych przecież warunkach dwudziestolecia międzywojennego, co było widoczne w odbudowie i organizacji nowego państwa polskiego oraz zapewnieniu warunków do pokojowej egzystencji.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 81-99
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The beginnings of the Polish Arms industry in the Second Polish Republic"Arma" : the Arms and Machines Factory in Lviv
Autorzy:
Ostanek, Adam Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2201577.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:
arms industry
Second Republic of Poland
Lviv
factory
"Arma"
przemysł zbrojeniowy
II Rzeczpospolita
Lwów
fabryka
„Arma”
Opis:
The purpose of this study is to introduce the operation of the Arms and Machines Factory "Arma" in Lviv. It was one of the first armaments companies in the Second Republic. The company made great contributions to the work of rebuilding Poland after the end of World War I, and from then on, by fulfilling the orders of the Polish Army, had an impact on the security and defense of the country. The study is based on archival materials collected in Poland and Ukraine, published sources, the press and scientific studies.
Źródło:
Wiedza Obronna; 2022, 3; 363--375
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:
Wiedza Obronna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawne aspekty odbudowy szkolnictwa wojskowego w II Rzeczypospolitej
Legal Aspects of the Reconstruction of Military Education in the Second Polish Republic
Autorzy:
Niewada, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22792469.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Tematy:
polskie szkolnictwo wojskowe
szkoły wojskowe
wojsko
II Rzeczpospolita
Polish military education
military schools
army
Second Polish Republic
Opis:
Przedmiotem artykułu jest zarys historii odrodzenia szkolnictwa wojskowego II Rzeczypospolitej, ze szczególnym uwzględnieniem wybranych prawnych aspektów rozwoju struktur organizacyjnych powstałych w tym czasie szkół wojskowych. Ramy czasowe rozważań rozpoczynają się wraz z odzyskaniem niepodległości w 1918 r., a kończą wraz z wybuchem II wojny światowej. Autor przedstawia wybrane zagadnienia z zakresu odbudowy i rozwoju polskiego szkolnictwa wojskowego w okresie międzywojennym, z uwzględnieniem okresu powojennego i pokojowego. Okupione ogromnym wysiłkiem odzyskanie niepodległości umożliwiło dwutorowe odrodzenie się polskich szkół wojskowych: na kanwie kadry oficerskiej dawnych państw zaborczych oraz w formie kształcenia oficerów na kursach w kraju. W latach 1921–1923 doszło do zmiany charakteru systemu szkolenia żołnierzy z wojennego na pokojowy. Wojskowy system edukacyjny zorganizowany w tym czasie pozostał względnie stabilny do wybuchu II wojny światowej. Dziedzictwo historyczno-prawne obejmujące powstanie i ewolucję systemu polskich szkół wojskowych po I wojnie światowej stanowi znaczącą część dziejów Wojska Polskiego. Również współcześnie poziom, jaki reprezentuje kadra zawodowa świadczy o wartości sił zbrojnych jako całości. Przywołanie stosownego kontekstu historycznego w zakresie prawnych aspektów odbudowy systemu edukacyjnego żołnierzy w II Rzeczypospolitej wydaje się zasadne z punktu widzenia przeprowadzanej obecnie reformy wyższego szkolnictwa wojskowego w Polsce.
The article sketches an outline of the history of the revival of military education which took place in the Second Polish Republic, with particular emphasis on selected legal aspects of the development of organizational structures of military schools created at that time. The time frame in question begins with Poland’s regaining her independence in 1918 and ends with the outbreak of World War II. The author presents selected issues related to reconstruction and development of 136 Polish military education in the interwar period, including the post-war era and the time of peace. The enormous effort to regain independence enabled a two-way rebirth of Polish military schools: on the basis of the military staff of the former partitioning states and in the form of training courses for the military in the country. In 1921–1923, the soldier training system was changed from a war-time to a peace-time system. The system so organized remained relatively stable until the outbreak of World War II. The historical and legal heritage including the creation and evolution of the system of Polish military schools after the First World War is a significant part of the history of the Polish Army. At the same time, the level represented by the professional staff testifies to the value of the armed forces as a whole. To invoke the relevant historical context regarding the legal aspects of the military school reconstruction process in the Second Polish Republic seems justified from the perspective of the higher military education reform in today’s Poland.
Źródło:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2019, 14, 16 (1); 123-136
2719-3128
2719-7336
Pojawia się w:
Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka handlowa rządów sanacji wobec koncepcji Międzymorza
Autorzy:
Kuryk, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2122159.pdf
Data publikacji:
2022-05-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Intermarium
the Second Commonwealth of Poland
Jozef Pilsudski
trade policy
Międzymorze
II Rzeczpospolita
Józef Piłsudski
polityka handlowa
Opis:
Do dziś lata 1919-1939, czyli okres dwudziestolecia międzywojennego, są przedstawiane jako czas starcia dwóch wybitnych osobowości – Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego. Tylko pierwszemu z nich dane było przejąć pełnię władzy politycznej w kraju, a co za tym idzie –  prawie nieograniczoną możliwość realizowania własnych wizji politycznych, w tym tych dotyczących położenia Polski na szachownicy geopolitycznej. Po zdobyciu władzy w maju 1926 r. pojawiła się przed nim szansa urzeczywistnienia wysuwanej przez siebie koncepcji Międzymorza, czyli nieformalnego sojuszu państw obszaru bałtycko-adriatycko-czarnomorskiego. Idea ta nie została wcielona w życie i wydatnym tego powodem była prowadzona przez władze II Rzeczypospolitej polityka handlowa. Była ona kompletnie nienastawiona na potrzeby integracji z państwami rejonu trzech mórz. Miała ona wyraźnie protekcjonistyczny charakter, a tym samym proeksportowe nastawienie, co było najlepiej widoczne w czasie kryzysu lat trzydziestych.
Until today, the years 1919-1939, i.e. the interwar period, is sometimes presented as the time of the clash of two outstanding personalities - Jozef Pilsudski and Roman Dmowski. Only the former was able to take over the full political power in the country, and thus - an almost unlimited possibility of implementing his own political vision, including into this impact on Poland's position on the geopolitical chessboard. After gaining power in May 1926, he had a chance to implement his concept of the Intermarium, i.e. an informal alliance of states in the Baltic-Adriatic-Black Sea area. This idea was not put into practice and the trade policy pursued by the authorities of the Second Commonwealth of Poland was a significant reason for it. This policy was completely unsuited to the needs of integration with the states of the three seas. It was clearly protectionist in nature and thus export-oriented, which was most evident during the crisis of the 1930s.  
Źródło:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny; 2022, 2; 97-116
1898-2166
Pojawia się w:
Przegląd Prawno-Ekonomiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profesor Wacław Komarnicki, poseł na sejm RP, jeniec obozu w Kozielsku, ocalony
Professor Wacław Komarnicki, MP of the Second Polish Republic, Prisoner of Kozelsk POW Camp, Survivor
Autorzy:
Góras, Michał Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951027.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wacław Komarnicki
działalność polityczna
II Rzeczpospolita Polska
political activity
Polish Second Republic
Opis:
Artykuł ukazuje sylwetkę prof. Wacława Komarnickiego, posła na sejm II RP, jednego z najwybitniejszych polskich prawników. Przedstawiono jego młodość, pracę naukową i dydaktyczną w Wilnie i Warszawie oraz zaangażowanie polityczne przed wybuchem II wojny światowej. Okres niewoli sowieckiej został scharakteryzowany i wzbogacony relacją z pobytu w obozach jenieckich w Kozielsku i Griazowcu. Przedstawiono działalność publiczną w Wielkiej Brytanii, gdzie był ministrem sprawiedliwości w dwóch rządach RP na uchodźstwie w latach 1942–1944.
The article presents the biography of Wacław Komarnicki, MP of the Second Polish Republic, one of the most outstanding Polish lawyers. The article discusses his youth, the period of scientific and didactic work in Vilnius and Warsaw and his political engagement before the outbreak of World War II. Particular emphasis is put on the period of captivity in the Soviet POW camps from September 1939 to August 1941; this period is characterised and enriched by Wacław Komarnicki’s report of the time he spent in POW camps at Kozelsk and Gryazovets. His public activity in Great Britain is presented as Minister of Justice in two Polish governments-in-exile in 1942–1944.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 2; 265-286
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kariera zawodowa sędziów austriackiego Trybunału Administracyjnego w II Rzeczypospolitej Polskiej
Austrian Judges Career in the Supreme Administrative Tribunal in the Second Polish Republic
Autorzy:
Dziadzio, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621621.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Najwyższy Trybunał Administracyjny, austriaccy sędziowie, sanacja, II Rzeczpospolita
Supreme Administrative Tribunal, Austrian judges, sanacja regime, Second Polish Republic
Opis:
The May Coup d’État of 1926 was a turning point in the activity of the Supreme Admini- strative Tribunal (Najwyższy Trybunał Administracyjny – NTA), in that it undermined the position of judges associated with the former Austrian Administrative Tribunal. Guarding the standards of Rechtsstaat the judges could not tolerate violations of law on the part of the government, e.g. the appointment of a General Election Commis- sioner in 1927. In particular, they couldn’t accept the behind-the-scenes pressure on an independent judiciary. The displacement of Jan Sawicki, president of the NTA, was a warning for all judges and a prelude to mass personnel purges. The reform of the administrative judiciary from 1932, as opposed to former reforms, completely ignored the reorganisation plan proposed by R. Różycki, another president of the NTA not bac- ked by the new government. The task of reforming the NTA was delegated to people who were trusted by the new government (Sanacja).
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 1; 109-122
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From economic nationalism to the open market. Polish trade policy in the 20th and 21st century
Od nacjonalizmu gospodarczego do otwartego rynku. Polska polityka
Autorzy:
Łazor, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/630517.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Tematy:
foreign trade
economic policy
the Second Polish Republic
the Polish People’s Republic
the Third Polish Republic
handel zagraniczny
polityka gospodarcza
Druga Rzeczpospolita
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Trzecia Rzeczpospolita
Opis:
W polskiej polityce handlowej na przestrzeni ostatnich stu lat można zaobserwować fluktuacje w stopniu wpływu państwa na wymianę. Zaczęto od niemal pełnej kontroli państwa nad handlem zagranicznym u progu niepodległości, następnie trend stopniowej liberalizacji został przerwany przez wojnę celną z Niemcami i wielki kryzys, zaś ostatnie lata przed wybuchem drugiej wojny światowej były świadkami ponownego przejęcia kontroli nad handlem zagranicznym przez rozbudowane instytucje państwowe. Wzrost zaangażowania państwa wystąpił w zupełnie innym kontekście po zakończeniu wojny wraz z wprowadzoną przez komunistów monopolizacją wymiany międzynarodowej. Po okresie stalinowskim doszło do odwrócenia kierunku zmian i stopniowej liberalizacji wymiany. Początkowo była ona bardzo ograniczona, przyspieszyła jednak w latach 80., zasadniczy przełom nastąpił zaś w trakcie transformacji gospodarczej po 1989 r. Charakterystyczną konsekwencją integracji gospodarczej następnych lat było scedowanie wielu instrumentów prowadzenia polityki handlowej na instytucje międzynarodowe – przede wszystkim zaś na Unię Europejską. Zarówno w czasie Drugiej, jak i Trzeciej Rzeczypospolitej, polityka handlowa prowadzona była zgodnie z trendami światowymi. Odstępstwem od nich była narzucona z zewnątrz polityka lat komunizmu.
For much of the 20th century Polish governments heavily regulated foreign trade, but the degree of this influence differed. When Poland became independent in 1918, the state took almost complete control over the sector. A tentative liberalization was stopped by the customs war with Germany in 1925, and later by the Great Depression. The final years before the Second World War saw an increase in the state’s influence through the exchange control. Regulations became stricter under different conditions in the post-war period, with the state monopolizing foreign trade entirely. After the end of Stalinism in 1956, Poland slowly opened up its economy, but until the 1980s changes were limited in scope. A true breakthrough came with the transition, which started in 1989. Not only did the country open up, but in the coming years, the government ceded some of its powers relating to foreign trade to the European Union. During the interwar period, as well as after 1989, Poland followed worldwide trends. The communist period was an aberration in the sense of producing an ineffective system. Both before the war and under the communist regime, foreign trade was expected to bring mostly static gains. This changed significantly only after 1989.
Źródło:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 81-100
2082-0976
Pojawia się w:
Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komponenty eksponujące cechę żeńskości w nazwach stowarzyszeń II Rzeczpospolitej
Components exposing the feminine quality in the names of associations in the Second Polish Republic
Autorzy:
Karamańska, Marta
Młynarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459191.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
feminatywa
socjoideonimy
nazwy stowarzyszeń
II Rzeczpospolita
feminatives
socioideonyms
names of associations
the Second Polish Republic
Opis:
The material basis of the paper are the names of Polish female associations from the 30s of the 20th century. The analysis involves components used to expose feminine qualities – general names (kobieta, pani, niewiasta – ‘woman, lady’), as well as detailed ones, which were categorised according to the information they contain. These are the elements of the world, which in addition to gender, constitute a basis for communality of the members: social and professional status, educational background, participation in military activities, social activity sphere, or common interests. The material presented in the paper shows that in the Second Polish Republic the need for exposing femininity and emphasising communality was very strong in the names of associations.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 67-78
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dom wypoczynkowy księży polskich „Maksymówka” w okresie Drugiej Rzeczypospolitej
Polish Priests Holiday House “Maksymówka” during the Second Polish Republic
Autorzy:
Piekarski, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/495227.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
domy wypoczynkowe
turystyka
Kresy Wschodnie
Druga Rzeczpospolita
Archidiecezja Lwowska
Maksymówka
“Księżówka”
rest houses
tourism
Eastern Borderlands
Second Polish republic
Lviv Archdiocese
Opis:
When Poland regained its independence in 1918, there was a need to launch a fight for the health of polish citizens, mainly the elimination of omnipresent tuberculosis. The state was not able to afford the intensive creation of preventive health care system by building medical infrastructure. In such circumstances, many holiday houses, health houses, and even sanatoriums were built and maintained under voluntary taxation of citizens. Polish priests also participated in this nationwide process by organizing the so-called “Księżówki”, holiday houses, where they could rest and improve their health condition. One of these centers was established in 1927 in the village of Maksymówka, in the Eastern Borderlands of the Polish-Lithuanian Commonwealth, within the Stanisławów deanery of the Lviv Archdiocese.
Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku zaistniała potrzeba uruchomienia frontu walki o zdrowie jej obywateli, w tym głównie o wyeliminowanie wszechobecnej gruźlicy. Państwa nie było stać na intensywne tworzenie systemu profilaktyki zdrowotnej poprzez budowanie infrastruktury leczniczej. W takich okolicznościach wiele domów wypoczynkowych, domów zdrowia, a nawet sanatoriów wznoszonych i utrzymywanych było w trybie dobrowolnych opodatkowań obywateli. W tym ogólnopolskim procesie uczestniczyli też polscy kapłani, organizujący tzw. „Księżówki”, w których mogli poprawiać swoją kondycję zdrowotną duchowni. Jeden z takich ośrodków powstał w 1927 roku we wsi Maksymówka, na Kresach Wschodnich Rzeczypospolitej, na terenie Dekanatu Stanisławowskiego Archidiecezji Lwowskiej.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2020, 41, 2; 137-150
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gmina wyznaniowa żydowska w Wieluniu w II Rzeczypospolitej w dokumentacji Archiwum Państwowego w Łodzi
The Jewish Religious Community in Wieluń in the Second Polish Republic
Autorzy:
Widera, Michał Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595655.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Wieluń
Żydzi
gmina wyznaniowa żydowska
II Rzeczpospolita
Jews
Jewish religious community
Second Polish Republic
Opis:
The largest Jewish religious commune in the district of Wieluń during the Second Polish Republic was located in the town of Wieluń. It gathered about 5,000 followers of Judaism. The work of Kehilla was managed by the Board and the Council with the help of many employees who got involved, among other things, in the maintenance of a synagogue, a commune building, a ritual bathhouse, a ritual slaughterhouse and religious schools. The rabbi and the assistant rabbi enjoyed the great recognition of the inhabitants of Wieluń. Despite the then prevailing financial crisis, the Jewish commune in Wieluń undertook social and charitable activities on a large scale through the maintenance and financing of numerous institutions, including Jewish schools.
Największa gmina wyznaniowa żydowska w powiecie wieluńskim w okresie II Rzeczypospolitej znajdowała się w Wieluniu. Skupiała ona około 5 tys. wyznawców judaizmu. Pracami kahału kierował zarząd gminy i rada gminy przy pomocy wielu pracowników, zajmujących się utrzymaniem m.in. synagogi, budynku gminy, łaźni i rzeźni rytualnej i szkół wyznaniowych. Wielkim autorytetem mieszkańców Wielunia cieszył się rabin, troszczący się o religijny rozwój społeczności żydowskiej i pomagający mu podrabin. Mimo ówczesnego kryzysu finansowego, gmina żydowska w Wieluniu prowadziła na dużą skalę działalność dobroczynną i społeczną, poprzez utrzymywanie i finansowanie licznych instytucji, w tym szkół wyznaniowych.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2019, 39, 2; 211-230
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samorząd miejski w Lublinie w początkach II Rzeczypospolitej
Municipal government in Lublin at the beginnings of Second Polish Republic
Autorzy:
Szewczak-Daniel, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965358.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
municipal government
Second Polish Republic
Decree on municipal government
“February decree”
Lublin
samorząd miejski
II Rzeczpospolita
Dekret o samorządzie miejskim
dekret lutowy
Opis:
A decree on municipal government of 4 February 1919, generally known as the „February decree” constituted the legal foundation for organisation of the municipal government and its functioning in the first years of Second Polish Republic. It was applicable and legally binding in one hundred and fifty cities of the former Congress Poland until the socalled „uniting act” of 23 March 1933 entered into force. Apart from presenting the legal grounds of the post-war municipal government in Lublin, the article also gives an outline of political relations in the city which had an impact on mutual relationships between local government authorities nominated in the course of first free democratic elections held in February 1919.
Podstawę prawną organizacji i funkcjonowania samorządu lubelskiego w pierwszych latach II Rzeczypospolitej stanowił Dekret o samorządzie miejskim z 4 lutego 1919 r., zwany dekretem lutowym, który obowiązywał w 150 miastach byłego Królestwa Kongresowego aż do czasu wejścia w życie tzw. ustawy scaleniowej z 23 marca 1933 r. Poza przedstawieniem podstaw prawnych funkcjonowania powojennego samorządu lubelskiego, w artykule został nakreślony również obraz stosunków politycznych w mieście, wpływający na wzajemne relacje między organami samorządu powołanymi w pierwszych demokratycznych wyborach, przeprowadzonych w lutym 1919 r.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2018, 21; 195-209
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki społeczno-mieszkaniowe jako czynnik kształtujący zdrowotność ludności w II Rzeczpospolitej
Social and housing conditions as a factor affecting the health of the population in the Second Polish Republic
Autorzy:
Ciechowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/271582.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
Tematy:
zdrowie
warunki mieszkaniowe
analfabetyzm
II Rzeczpospolita
health
housing conditions
lliteracy
Second Polish Republic
Opis:
W artykule dokonano analizy warunków społeczno-mieszkaniowych ludności w II Rzeczpospolitej, które w szczególny sposób wpływały na zdrowotność mieszkańców. Na podstawie zaproponowanej typologii wyznaczono obszary o różnej sytuacji socjalno-bytowej. Najbardziej korzystne warunki dla zdrowia ludności wykazano w powiatach w zachodniej części Polski oraz w dużych miastach. Najtrudniejsze warunki stwierdzono na wschodzie kraju, głównie w województwie wileńskim, nowogródzkim i poleskim.
This article analyses the social and housing conditions in the Second Polish Republic, which had a particular influence on the health of inhabitants. On the basis of the proposed classification types, different social background and living conditions areas were designated. The most favourable conditions affecting the health of people were found in the western counties of Poland and in large cities. The most difficult conditions were found in the east part of the country, mainly in the provinces of Wilno, Nowogrodek and Polesie.
Źródło:
Journal of Ecology and Health; 2012, R. 16, nr 3, 3; 146-149
2082-2634
Pojawia się w:
Journal of Ecology and Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przejawy pornografii według prasy katolickiej w II Rzeczypospolitej
Manifestations of pornography according to the catholic press in the Second Republic of Poland
Autorzy:
Beczek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1191455.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
bezwstyd
Czesław Lechicki
Druga Rzeczpospolita
moda
pornografia
prasa katolicka
taniec
shamelesness
Second Republic of Poland
fashion
pornography
Catholic press
dance
Opis:
Na przestrzeni lat rozumienie pojęcia pornografia uległo istotnym zmianom. Przekonujemy się o tym, analizując polską międzywojenną prasę katolicką. Występujące tam definicje omawianego zjawiska odbiegają od współczesnych norm kulturowych. Publicystyka katolicka w II Rzeczypospolitej wypracowała różne koncepcje terminologiczne. Często przyjmowanym stanowiskiem była propozycja Czesława Lechickiego, który identyfikował pornografię ze wszystkim, co „wywoływało impuls płciowy”. Owe rygorystyczne kryteria mocno poszerzyły zakres semantyczny analizowanego pojęcia. Redaktorzy wyróżniali w związku z tym wiele form-nośników pornografii, takich jak: pocztówki ze zdjęciami nagich kobiet, literatura, filmy, sztuki teatralne, prasa, reklamy, piosenki, a nawet swawolne dowcipy. Do inkryminowanych materiałów zaliczano powieści Stefana Żeromskiego czy utwory Hanki Ordonówny. Zjawisko pornografii często zestawiano też z tzw. bezwstydem, który przybierał postać nieskromnej mody żeńskiej oraz nowoczesnych tańców (tango, one-step, shimmy, charleston czy fokstrot), uchodzących za niestosowne.
Over the years, the understanding of the term pornography has changed significantly. We find out about this by analyzing the Polish inter-war Catholic press. The definitions of the phenomenon under discussion depart from contemporary cultural norms. Catholic journalism in the Second Republic of Poland developed various concepts of terminology. A frequently adopted definition was that proposed by Czesław Lechicki, who identified pornography with everything that “caused a sexual impulse”. These rigorous criteria greatly broadened the semantic scope of the analyzed concept. The editors distinguished many forms of pornography media such as: postcards with photos of naked women, literature, films, theatrical plays, newspapers, advertisements, songs and even playful jokes. Such materials included novels by Stefan Żeromski or Hanka Ordonówna’s songs. The phenomenon of pornography was often identified with the so-called shamelessness, which took the form of immodest female fashion and modern dances (tango, one-step, shimmy, charleston or foxtrot), which were considered inappropriate.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2020, 133; 227-257
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Główne płaszczyzny konfliktu Kościoła katolickiego z obozem piłsudczykowskim w Drugiej Rzeczypospolitej
Autorzy:
Sołga, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041167.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Pro-Piłsudski camp
Catholic Church
Second Polish Republic
conflict
Obóz piłsudczykowski
Kościół katolicki
Druga Rzeczpospolita
konflikt
Opis:
During the Second Polish Republic the Catholic Church and especially the church’s higher hierarchy remained in constant conflict with the political supporters of Józef Piłsudski. This was the case for a number reasons, from Piłsudski’s supporters’ religious indifference, through their participation in freemasonic activities, liberal lifestyles, and leftist and socialist inclinations, up to their proneness towards totalitarianism, especially after 1926. A different aspect of the situation was the personal animosity between Marshall Piłsudski and various representatives of the clergy, who tended to support the opposing right-wing political forces. Despite this, the Pilsudski camp looked for a consensus with the church, and often undertook steps that were beneficial to it, as the camp was well aware of the church’s influence. As a result some representatives of the church, including the Primate, were convinced that building an understanding was the only appropriate approach to the existing reality.
Kościół katolicki w Drugiej Rzeczypospolitej, a konkretnie większość przedstawicieli jego wyższego duchowieństwa, pozostawał w stałym konflikcie z obozem politycznym Józefa Piłsudskiego. Składały się na niego takie czynniki, jak indyferentyzm religijny członków obozu piłsudczykowskiego, ich przynależność do masonerii, rozwiązłość w życiu prywatnym, lewicowe i socjalistyczne inklinacje oraz posługiwanie się w kulturze politycznej instrumentami typowymi dla państwa totalitarnego, zwłaszcza po roku 1926. Osobny aspekt stanowiły osobiste animozje Marszałka z poszczególnymi przedstawicielami kleru oraz poparcie, jakie ci ostatni wyrażali w stosunku dla konkurencyjnych opcji politycznych o odchyleniu prawicowym. Mimo wszystko obóz piłsudczykowski szukał konsensusu z Kościołem katolickim w Polsce, zdając sobie sprawę z jego wpływów i częstokroć podejmował działania idące na jego korzyść. Także niektórzy przedstawiciele polskiego episkopatu, z prymasem na czele, wychodzili z założenia, że w zaistniałej sytuacji jedynym stosownym rozwiązaniem jest szukanie wspólnej nici porozumienia z obozem rządzącym w Polsce.
Źródło:
Res Historica; 2021, 51; 535-577
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcje federacyjne w II Rzeczypospolitej
Федеративные концепции во Второй Речи Посполитой
Autorzy:
Pisuliński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031365.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
federacja
II Rzeczpospolita
Józef Piłsudski
Litwa
Białoruś
Ukraina
federation
Second Polish Republic
Piłsudski
Lithuania
Belarus
Ukraine
Opis:
Artykuł przedstawia koncepcje federacyjne powstałe w okresie II Rzeczypospolitej, ich założenia, cele i zasady oraz ich uzasadnienie. Krótko omawia środowiska polityczne, które je formowały. Dominowały środowiska lewicowe, szczególnie aktywni na tym polu byli socjaliści. Odwoływali się do tradycji jagiellońskiej i Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Forsowali ideę federacji trialistycznej składającej się z Polski, Litwy i Białorusi. Rzadziej dołączano do niej Ukrainę i inne państwa bałtyckie, Łotwę i Estonię. Koncepcje federacyjne po traktacie ryskim w 1921 r. wysuwano już tylko sporadycznie.
The article presents federation concepts formulated in the Second Polish Republic, their origins, goals, principles, and justification. It briefly discusses the political circles in which they were thought out. Left-wing groups predominated, with socialists being particularly active in this field. Their authors referred to the Jagiellonian tradition and the Polish-Lithuanian Commonwealth, and promoted the idea of a trialist federation consisting of Poland, Lithuania, and Belarus. Less frequently, the concepts included Ukraine and other Baltic states, such as Latvia and Estonia. After the Riga Treaty of 1921, federation concepts were defined only sporadically.
В 1917–1921 годах в Польше имели дело с множеством федеративных концепций. Большинство из них было создано кругами Бельведерского лагеря, связанными с Юзефом Пилсудским, но и другими кругами, включая некоторых консерваторов. Федеративные идеи формировались в основном в журналистике, а также артикулировались на форуме Учредительного сейма. Они являлись ответом на растущее национальное самосознание литовцев, белорусов и украинцев на территориях, где поляки были значительным и экономически доминирующим меньшинством. Обычно они предполагали создание федеративного государства, состоящего из трех частей: Польши, Литвы и Белоруссии. Были также предложения о большем числе составных частей, национально однородных регионов – т.н. кантональное решение. Вопреки устоявшемуся в историографии мнению, большинство проектов такой федерации не включали в нее Украину. Возникали также идеи более широкого союза наций от Финляндии до Черного моря. Хотели создать сильное государство, способное противостоять угрозе со стороны Германии и России. Однако федеративные идеи не нашли поддержки в польском обществе, которое выступало за прямое присоединение восточных территорий к польскому государству. Также среди белорусов, литовцев и украинцев хватало сторонников федеративных решений, ибо они опасались польского господства. Рижский мирный договор положил конец федеративным планам, разделив белорусские и литовские земли между Польшей и Советской Россией.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 2; 99-121
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Naród bez broni”. Niechęć do służby wojskowej w II Rzeczypospolitej z przyczyn religijnych
Autorzy:
Kasprzycki, Remigiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953751.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Second Republic of Poland
religious sects
military service
II Rzeczpospolita
związki wyznaniowe
służba wojskowa
Opis:
Pre-war Poland was inhabited by dozens tens of thousands of Adventists, Baptists, Bible Students, Pentecostalists, as well as members of many other minor Christian Churches. A large number of those believed in the inerrancy of the literal Scriptures and insisted the Bible was literally true which meant for them an uncompromising objection against military service with the use of arms. Some also objected to their swearing of the military oath.
Przedwojenną Polskę zamieszkiwało kilkadziesiąt tysięcy adwentystów, baptystów, badaczy Pisma Świętego, zielonoświątkowców, a także wielu innych przedstawicieli mniejszych wyznań chrześcijańskich. Wielu spośród członków tych wspólnot religijnych literalnie odczytywało słowa Pisma Świętego. Przesłanie biblijne oznaczało dla nich bezkompromisowy sprzeciw wobec służby wojskowej z bronią w ręku. Niektórzy nie zgadzali się również na złożenie przysięgi wojskowej. 
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2019, 126, 1
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die polnische Anwaltschaft in der Zwischenkriegszeit (1918–1939)
Autorzy:
Materniak-Pawłowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2216262.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
the Bar
legal profession
the Bar system
the Second Polish Republic
adwokatura
zawód adwokata
ustrój adwokatury
II Rzeczpospolita
Opis:
The Bar, as a professional group dealing with defence and representation, has been developing on Polish lands at least since the beginning of the XVI century. However, only in the second half of the XIX century, so already after Poland was partitioned, the Bar association acquired its first self-government organization. The particularly intensive period of development of the Bar took place during the existence of the Second Polish Republic. The issue of legal basis of its functioning was regulated at the time. The old, unsystematic and post partition legislation was replaced with uniform and more modern law created by the Polish legislator. The rules which constitute the basis of the Bar association system were specified. The rule of equality of the legal profession as well as the rule of freedom and independence of the Bar association were the ones which gained the most importance. Furthermore, the issues connected with performing the legal profession were regulated and specified. Among the aforementioned issues were the following: the essential requirements necessary to perform the profession, the forms in which it is performed, the range of legal activities and the possibility of combining the legal profession with other activities, the rights and duties of a lawyer as well as disciplinary responsibility. Consequently, the interwar period was a short, albeit extremely important stage of the legal corporation’s development.
Źródło:
Themis Polska Nova; 2015, 1(8); 124-149
2084-4522
Pojawia się w:
Themis Polska Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Francuska misja ekonomiczna w Polsce w 1929 r.
Autorzy:
Heruday-Kiełczewska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1916860.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
: Second Polish Republic
economic relationships
France
General National
Exhibition
Druga Rzeczpospolita
stosunki gospodarcze
Francja
Powszechna Wystawa Krajowa
Opis:
The French economic mission that came to Poland in 1929, has two aims: to visit the General National Exhibition in Poznań and to check how the interests of French companies in Poland were going. At the same time the two countries signed economic contract.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 4 (31); 108-130
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mjr Jan Henryk Żychoń a „afera Sosnowskiego” – drugi kanał inspiracji?
Major Jan Henryk Żychoń and “Sosnowski’s Affair” – Second Channel of Inspiration?
Autorzy:
Majzner, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951162.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Military Intelligence
Second Polish Republic
Polish Army
Second Department of Polish General Staff
Third Reich
Abwehra
inspiration
wywiad
II Rzeczpospolita Polska
Wojsko Polskie
Oddział II Sztabu Głównego Wojska Polskiego
Rzesza Niemiecka
inspiracja
Opis:
W 1939 r., na fali procesu mjr. Jerzego Sosnowskiego – oskarżonego o szpiegostwo na rzecz Niemiec, kierownik Referatu „Wschód” Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego kpt. Jerzy Niezbrzycki zasugerował, że również szef Ekspozytury nr 3 polskiego wywiadu w Bydgoszczy mjr Jan Żychoń pozostawał na usługach wywiadu niemieckiego, a jego placówka była tzw. drugim kanałem inspiracji prowadzonej przez niemiecki wywiad wojskowy wobec wywiadu polskiego.
In 1939, on the wave of the process of Major Jerzy Sosnowski accused of spying for Germany, the head of the Section “East” of the Second Department of Polish General Staff, Captain Jerzy Niezbrzycki suggested that also the head of the Post No. 3 of the Polish Military Intelligence at Bydgoszcz, Major Jan Żychoń, was at service of the German intelligence, and his post was the socalled “second channel of inspiration” operated by the German military intelligence for the Polish intelligence.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 1; 121-137
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielki kryzys gospodarczy w opinii „Lewiatana” i Górnośląskich Sfer Wielkoprzemysłowych
The great economic crisis in the opinion of industrial spheres of the Second Polish Republic
Autorzy:
Zagóra-Jonszta, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129020.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
wielki kryzys
sfery wielkoprzemysłowe
monopolizacja
II Rzeczpospolita
great crisis
large industrial spheres
monopolization
Second Polish Republic
Opis:
Cel – Artykuł ma na celu prezentację postawy przedstawicieli i rzeczników sfer wielkoprzemysłowych II Rzeczypospolitej wobec wielkiego kryzysu gospodarczego. Zarówno wielki kapitał skupiony w Centralnym Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów, zwanym „Lewiatanem”, jak i przemysłowcy górnośląscy, których interesy reprezentował Górnośląski Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych, bronili się przed negatywnymi skutkami kryzysu, śląc do rządu petycje, w których domagali się: ulg podatkowych, zwolnienia z ceł, dotacji, zmniejszenia obciążeń socjalnych itp., w przeciwnym razie grożąc masowymi zwolnieniami pracowników. Jednocześnie szukali łatwiejszego przetrwania dekoniunktury w przyspieszonym procesie monopolizacji przemysłu. Metoda badań – Zastosowano metodę analizy źródeł, metodę porównawczą oraz prostą metodę opisu. Oryginalność/wartość – W artykule przytoczono wypowiedzi i publikacje przedsiębiorców oraz ich rzeczników, jak również raporty dotyczące postulatów przemysłowców pod adresem rządu. W tekście wykorzystano opracowania przedwojenne oraz powojennych historyków gospodarczych, jak też źródła archiwalne, zwłaszcza dotyczące sfer przemysłowych Górnego Śląska.
Purpose – The article aims to present the attitude of representatives and spokespersons of large-scale industrial spheres of the Second Polish Republic towards the great economic crisis. The large capital concentrated in the Central Union of the Polish Industry, Mining, Trade and Finance, called “Lewiatan”, as well as the Upper Silesian industrialists, whose interests were represented by the Upper Silesian Association of Mining and Metallurgical Industrialists both defended themselves against the negative effects of the crisis. They sent petitions to the government in which they demanded tax breaks, exemption from customs duties, subsidies, reduction of social burdens, etc., otherwise threatening with mass dismissals of employees. At the same time, they were looking for the easier survival of the recession in the accelerated process of monopolizing of the industry. Research method – The source analysis method, comparative method and simple description method were used. Originality /value – The article cites statements and publications of entrepreneurs and their spokespersons, as well as reports on industrialists’ demands for the government. The text uses both pre-war and post-war economic historians studies as well as archival sources, especially regarding the industrial spheres of Upper Silesia.
Źródło:
Optimum. Economic Studies; 2021, 1(103); 24-39
1506-7637
Pojawia się w:
Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiktor Ormicki jako badacz ziem wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej
Wiktor Ormicki - researcher of the eastern territories of the Second Polish Republic
Autorzy:
Bukowska-Marczak, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27316307.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Second Republic of Poland
eastern voivodeships
society
economy
geography
Jagiellonian University
research
II Rzeczpospolita
województwa wschodnie
społeczeństwo
gospodarka
geografia
Uniwersytet Jagielloński
badania
Opis:
The article aims to present the research interests of docent Wiktor Ormicki - a geographer and lecturer at Jagiellonian University. These revolved around the aspects of the eastern territories of the Second Polish Republic and manifested, among other things, in his habilitation thesis entitled Życie gospodarcze Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej (The Economic Life of the Eastern Borderlands of the Republic of Poland, Kraków 1929) His interests comprised the migration issues in the northeastern voivodeships. Ormicki left notes from his research trips to the eastern borderland, which were an interesting source for the analysis of the socio-economic life in the eastern provinces of the Second Polish Republic. He described the daily activities and customs of the inhabitants of these regions. He listed economic facilities (including brickyards, distilleries, and sawmills) operating in the places he visited. He also paid attention to the towns and villages and the natural environment at the eastern border. Both the travel notes and Ormicki’s scientific works are a valuable source for researchers of everyday life and the economy of the eastern border of interwar Poland.
Źródło:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 4; 9--29
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zjazd w Dzikowie w 1927 roku
Congress in Dzikow in 1927
Autorzy:
Kasiarz, Anna
Bober, Sabina
Zamoyski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1574150.pdf
Data publikacji:
2020-12
Wydawca:
Archiwum Państwowe w Rzeszowie
Tematy:
Tarnowscy
Dzików
II Rzeczpospolita
ziemianie
konserwatyzm
Dzikow
Second Polish Republic
landed gentry
conservatism
Opis:
Tarnowscy, jeden z najstarszych i najznaczniejszych rodów ziemiańskich II Rzeczypospolitej, doświadczyli w latach 1918–1939 zjawisk i przemian, jakie były udziałem całej ich sfery. Ostatni przedstawiciele rodu – Jan Zdzisław i jego syn Artur aktywnie uczestniczyli w życiu politycznym i społecznym, tak w wymiarze lokalnym, jak i ogólnopolskim. Pierwszy z nich był m.in. senatorem, drugi posłem w Parlamencie II RP. Obaj byli także liderami ruchu konserwatywnego, który przybierał w tamtym okresie różne formy organizacyjne. Apogeum znaczenia politycznego Tarnowskich był słynny zjazd konserwatystów małopolskich i ich spotkanie z wysłannikiem Piłsudskiego, płk. Walerym Sławkiem, w ich rodzinnym domu w 1927 roku. Tarnowscy, realizując swoistą misję, musieli z jednej strony osadzić ją w tradycji rodu i spuściźnie jego wielkich przedstawicieli, z drugiej zaś w zmieniających się dynamicznie procesach społecznych i politycznych lat trzydziestych XX wieku. Wierni testamentowi przodków i zasadom konserwatyzmu, stawali się coraz bardziej anachroniczni w świecie, w którym reguły wyznaczały totalitarne ideologie. II wojna światowa przyniosła zagładę dotychczasowego świata, a także kres polskiego ziemiaństwa.
The Tarnowski family is one of the oldest and most important landed gentry families of the Second Polish Republic. In the years 1918–1939 they experienced phenomena and changes that affected them in their entirety. The last representatives of the family, Jan Zdzislaw and his son Artur, actively participated in political and social life, both locally and nationally. The first of them was, among others, a senator and a member of parliament of the Second Polish Republic. The two were also leaders of the conservative movement, which took various organizational forms at that time. The climax of the political significance of the Tarnowskis was the famous congress of the conservatives of Less er Poland and their meeting with Pilsudski’s aide, Col. Walery Slawek, in their family home in 1927. Realizing their mission, Tarnowski family had to, on the one hand, embed it in the family’s tradition and the legacy of its great representatives, and on the other, in the dynamically changing social and political processes of the 1930s. Faithful to the will of their ancestors and the principles of conservatism, they became more and more anachronistic in a world where the rules were determined by totalitarian ideologies. World War II brought the destruction of the hitherto known world, as well as the end of the Polish gentry.
Źródło:
Prace Historyczno-Archiwalne; 2020, 32; 97-109
1231-3335
Pojawia się w:
Prace Historyczno-Archiwalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosowanie narkoanalizy przez polski kontrwywiad w latach 30. XX wieku
The use of narcoanalysis by Polish counterinelligence in the 1930s
Autorzy:
Widacki, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1931224.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
narkoanaliza
Oddział II Sztabu Głównego WP
II Rzeczpospolita
kontrwywiad
narcoanalysis
The Second Department of the General Staff
The Second Republic of Poland
counterintelligence
Opis:
Idea wykorzystania narkoanalizy dla celów śledczych zrodziła się wkrótce po tym, jak chirurdzy zaczęli stosować narkozę do usypiania pacjentów przed operacją. Prawdopodobnie pierwsza propozycja przesłuchania pacjenta pod narkozą, w sprawie kryminalnej, miała miejsce w USA w roku 1879, w głośniej sprawie morderstwa Benjamina Nathana. W latach 20. XX w., lekarz z Teksasu, dr Robert E. House, zaproponował wykorzystanie skopolaminy dla celów śledczych. W latach 30., w Scientific Crime Detection Laboratory (Laboratorium Naukowego Wykrywania Przestępstw) Uniwersytetu Northwestern w Chicago przeprowadzano eksperymenty ze skopolaminą, a ich rezultat uznano za „całkiem satysfakcjonujący”. Od czasu tego eksperymentu, skopolaminę nazywano „serum prawdy”. W literaturze brak dowodu na to, że przed II wojną światową jakakolwiek służba państwowa na świecie stosowała narkoanalizę w celach kontrwywiadowczych. Tak więc stosowanie przez Oddział II Sztabu Głównego WP, począwszy od 1935 r., narkoanalizy przy przesłuchiwaniu osób podejrzanych o szpiegostwo, było pionierskie w skali światowej. Oddział II od 1935 r. stosował przy przesłuchiwaniu nieprzyznających się do winy osób podejrzewanych o szpiegostwo „zastrzyki osłabiające wolę”. Pionierem tej metody był kpt. dr Ludwik Krzewiński. Początkowo w zastrzykach tych podawano morfinę w kompozycji z pilokarpiną, następnie stosowano już skopolaminę wytwarzaną w laboratorium Oddziału II, gdzie uzyskiwano ją z nasion lulka czarnego. Faktu stosowania narkoanalizy nie ujawniano sądom, jej wyników nie traktowano jako dowodów, a jedyne wykorzystywano w celach operacyjnych.
The initial idea to use narcoanalysis for investigation purposes originated soon after surgeons began using narcosis (sedation) to induce sleep before surgery. Perhaps the first suggestion to interrogate a patient under narcosis in a criminal case occurred in the case of murder of Benjamin Nathan in New York in 1879. In the 1920s, Dr Robert E. House, a physician from Texas, suggested to use scopolamine in criminal investigations. In the 1930s, the Scientific Crime Detection Laboratory at Northwestern University in Chicago experimented with scopolamine, and considered the results „fairly satisfactory”. At that time, Calvin Goddard was the first to call scopolamine the „truth serum”. There is no proof in literature that any state services in the world routinely used narcoanalysis before the Second World War. Therefore, there are fair grounds to believe that its routine use by the Polish counterintelligence while interrogating people suspected of espionage in the 1930s was among the first such cases in the world. Beginning with 1935, the Second Department of the General Staff of the Polish Armed Forces used „injections weakening the will” of the interrogated: first morphine combined with pilocarpine, and later – scopolamine. The head of the Polish project to use narcoanalysis for „weakening the will” was Cpt. Ludwik Krzewiński M.D. The fact of using narcoanalysis was not disclosed to the courts, its results were not treated as an evidence, and were only used for operational purposes.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2021, XXIV, 24; 13-30
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podwójnie wykluczeni? Skazani chorzy wenerycznie osadzeni w więzieniach Drugiej Rzeczypospolitej.
Doubly excluded? Convicts suffering from venereal diseases in prisons of the Second Republic of Poland.
Autorzy:
Rodak, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498278.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji. Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji
Tematy:
Druga Rzeczpospolita
choroby weneryczne
wykluczenie społeczne
kiła
HIV
Second Republic of Poland
venereal diseases/sexually transmitted diseases
social exclusion
syphilis
Opis:
W wydanej w drugiej połowie lat 30. powieści Cynk wielokrotny więzień polityczny Marian Czuchnowski zawarł wyjątkowo sugestywny opis więźniów zarażonych kiłą. Celem weneryków, tworzących wg pisarza odrębne środowisko, stawało się przede wszystkim ukrywanie choroby. Więźniowie będący w zaawansowanym stadium choroby, o ile nie znaleźli się w szpitalu, w obowiązującej w więzieniu hierarchii zajmowali bowiem najniższe miejsce. Celem rozpoczętych w 1933 r. badań kryminalno-biologicznych było m.in. wychwytywanie wśród skazanych osób chorych wenerycznie. Praktyka ta to naturalnie efekt realizacji jednego z elementów ówczesnej polityki społecznej - „walki z nierządem”, której zadaniem było m.in. minimalizowanie zasięgu rozprzestrzeniania się chorób wenerycznych. Analiza ówczesnych źródeł skłania jednak do zadania pytania o to, czy badania te służyły wyłącznie „walce z nierządem”? Odnieść można bowiem wrażenie, że była to również próba wyznaczenia w środowiskach wykluczonych grupy osób znajdujących się na marginesie marginesu. Widomym znakiem ostatecznego, nieodwracalnego upadku stawać się miała, realnie i symbolicznie, choroba weneryczna.
In his novel, published in the late 1930’s and entitled “Tip-off”, Marian Czuchnowski, several times detained as political prisoner, painted a particularly striking picture of inmates who suffered from syphilis. To the say of the author, these “syphilitics” were first of all concerned with hiding their condition, as those who were in advanced stages of the disease and were not hospitalized usually found themselves at the very bottom of the prison hierarchy. In 1993 the criminal and biological research was initiated in order to identify in the prison population individuals who were suffering from venereal diseases. The practice came about as a result of the then-social policy labelled as “fight against prostitution” and aimed at reducing the spread of sexually transmitted diseases. However, sources of that time and their analysis may trigger another question, i.e. whether this research was truly about “fighting the prostitution”. It seems that it was also an attempt to identify among socially excluded groups those who were the most marginalized among the marginalized. The venereal disease would be, in real and symbolic terms, the sign of their final and irreversible downfall.
Źródło:
Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja; 2017, 33-34; 7-29
2300-3952
Pojawia się w:
Profilaktyka Społeczna i Resocjalizacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendencje nazwotwórcze w chrematonimii społecznościowej II Rzeczypospolitej (na przykładzie nazw stowarzyszeń)
Trends Related to Creating Names in Social Chrematonymy of the Second Polish Republic (Based on the Names of Associations)
Autorzy:
Młynarczyk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/597924.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
chrematonimia
socjoideonimy
nazwy stowarzyszeń
II Rzeczpospolita
chrematonymy
socioideonymy
names of associations
the Second Polish Republic
Opis:
The paper is dedicated to the names of associations from the period of the Second Polish Republic, taken from a publication which is a guide to the rich and differentiated world of the social organizations of the 1930s. The introduction is devoted to the state of Polish linguistic research into the names of organizations. The description of the collected material is based on the concept of social chrematonymy by Artur Gałkowski. Next, the names are investigated from both a structural and a semantic perspective. The following elements are regarded as distinct qualities of the naming structures: descriptive character, multicomponent structure, development of right-sided attributives, insignificant share of names with a separate distinctive element, including some other types of proper names as components (toponyms, anthroponyms, names of historical events). Also, lexemes in the function of the main component of the analysed structures — nouns having the semantic value of ‘formalized group of people’ – have been presented. When analysing the semantic aspect of names of organizations more closely, the author indicates the most frequently exposed bases of community feeling of members. Those could be: common experience, social and professional status, the purpose of activity, gender, generation, religious identity, nationality, ideology, place of activity or founding an organization. In the majority of names, various elements of community feeling are combined. Finally, attention is paid to the tremendous informative value present in the names of associations, connected with their descriptive quality. The close link between socioideonyms and the reality they are connected with means that they are bearers of various historical-cultural contents. Therefore, the names of associations, especially historical ones, might be an interesting object of culture-oriented linguistic studies.
Źródło:
Onomastica; 2019, 63; 209-226
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bytomski „Sportowiec” i jego walka o granice zachodnie II Rzeczypospolitej
Bytom’s „Sportowiec” and his fight for the western borders of the Second Polish Republic
Autorzy:
Tomasz, Bohdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/529244.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
„Sportowiec”
sport
prasa
plebiscyt na Górnym Śląsku
II Rzeczpospolita
“Sportowiec”
press
The Upper Silesia plebiscite
The Second Polish Republic
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie fenomenu bytomskiego „Sportowca”, specyficznego pisma sportowego, które w bezpośredni sposób było zaangażowane w agitację plebiscytową w 1920 i 1921 r. oraz w walkę o przyłączenie jak największej części Górnego Śląska do odrodzonego państwa polskiego. Jako metodę badawczą zastosowano analizę zawartości prasy, analizę dokumentów. Ponadto posługiwano się metodą opisową i porównawczą. Polski Komisariat Plebiscytowy zdawał sobie sprawę z tego, że na Górnym Śląsku istniał silny i nieźle zorganizo-wany ruch sportowy, i że powinien on odegrać swoją rolę w walce z Niemcami o sporne tery-torium. Dlatego przy Komisariacie powstał Wydział Wychowania Fizycznego, który wydawał „Sportowca”. Pierwszy numer „Sportowca” ukazał się 4 sierpnia 1920 r. Zespół redakcyjny poza wydawaniem pisma pracował także w terenie. Wygłaszano wykłady o zasadach gry w piłkę nożną, o sędziowaniu, uczono języka polskiego. „Sportowiec” skutecznie wypierał nie-mieckie gazety sportowe, zarówno te wydawany na Górnym Śląsku, jak i docierające z Rzeszy.
The aim of the article is to show the phenomenon of Bytom’s “Sportowiec”, a specific sports magazine, which was directly involved in plebiscite agitation in 1920 and 1921 and in the struggle to connect the largest part of Upper Silesia to a reborn Polish state. The analysis of press content, document analysis was used as a research method. In addition, a descriptive and comparative method was used. The Polish Plebiscytariat was aware that there was a strong and well-organized sports movement in Upper Silesia and that it should play its role in the fight against Germany for disputed territory. Therefore, at the Commissariat, the Faculty of Physical Education was established, which published “Sportowiec”. The first issue of “Sportowiec” appeared on August 4, 1920. The editorial team, apart from publishing the magazine, also worked in the field. There were lectures on the rules of playing football, judging, Polish language were taught. The “Sportowiec” was effectively crowding out German sports newspa-pers, both those published in Upper Silesia and reaching out from the Reich.
Źródło:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe; 2019, 2, 4; 29-43
2545-3211
Pojawia się w:
Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Collective emotional biography of selected Polish female parliamentarians of the interwar period
Autorzy:
Jóźwik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034880.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
interwar period
Second Polish Republic
parliament
emocions
women
okres międzywojenny
II Rzeczpospolita
parlament
emocje
kobiety
Opis:
The main purpose of this article is to attempt to show the collective biography of Polish women parliamentarians of the interwar period through an insight into their emotions and feelings, to show the “emotional communities” presented by Barbara Rosenwein. In this text I will focus on the main problems of the political activity of Polish women parliamentarians in the interwar period. Source materials produced by women, mainly ego-documents and public documents created by them, will be used to develop this topic. The study will analyze the individual experiences of women parliamentarians. Their emotions, opinions and reflections on parliamentary work will be taken into account. The paper will also discuss selected biographical aspects of the women parliamentarians, such as their age, education and political views, which undoubtedly had an impact on their opinions and emotions. Polish women parliamentarians of that time had to struggle with many problems. Reluctance to place women on candidate lists was a common occurrence. Moreover, women had to meet numerous social expectations. First of all, they were required to be mothers and wives who were responsible for family life, that is, the private sphere. Furthermore, women were seen more as social activists than as politicians. At the same time, men considered women’s issues less important, which was evident in parliamentary discussions. The main research questions were: How did women perceive their own political activity? political activity? What problems did politically active women face?
Głównym celem tego artykułu jest próba pokazania zbiorowej biografii polskich parlamentarzystek okresu międzywojennego poprzez wgląd w ich emocje i uczucia, pokazanie prezentowanych przez Barbarę Rosenwein „wspólnot emocjonalnych”. W niniejszym tekście koncentruję się na głównych problemach działalności politycznej polskich parlamentarzystek w okresie międzywojennym. Materiały źródłowe wytworzone przez kobiety, głównie ego dokumenty i tworzone przez nie dokumenty publiczne, posłużą do rozwinięcia tego tematu. W pracy zostały przeanalizowane indywidualne doświadczenia parlamentarzystek. Uwzględnione zostały ich emocje, opinie i refleksje dotyczące pracy parlamentarnej. W artykule zostały omówione także wybrane aspekty biograficzne parlamentarzystek, takie jak wiek, wykształcenie i poglądy polityczne, które to cechy miały niewątpliwie wypływ na ich opinie i emocje. Ówczesne Polki musiały zmagać się z wieloma problemami. Niechęć do umieszczania kobiet na listach kandydatów była częstym zjawiskiem. Ponadto kobiety musiały sprostać licznym oczekiwaniom społecznym. Wymagano od nich przede wszystkim, aby były matkami i żonami odpowiedzialnymi za życie rodzinne, czyli sferę prywatną. Ponadto kobiety były postrzegane bardziej jako działaczki społeczne niż jako polityczki. Jednocześnie mężczyźni uważali sprawy kobiet za mniej ważne, co było widoczne w dyskusjach parlamentarnych. Główne pytania badawcze to: Jak kobiety postrzegały swoją własną aktywność polityczną? Z jakimi problemami borykały się kobiety aktywne politycznie?
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2021, 9; 47-67
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polsko-francuskie stosunki gospodarcze w okresie międzywojennym: nowe postulaty badawcze
Autorzy:
Ambrochowicz-Gajownik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437038.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
Tematy:
Druga Rzeczpospolita
Trzecia Republika
służba konsularna
dyplomacja
ekonomia
The Second Republic
the Third Republic
consular service
diplomacy
economy
Opis:
Polish-French economic relations in the interwar period: new research postulates Summary: Economic relations of the Second Polish Republic with the French Third Republic were derived directly from political relations between these two states. Because of its position in the international arena, France set the terms of trade exchange which the Polish side was supposed to comply with. It stemmed from the economic hardship Poland was experiencing at that specific time. One possible solution was acquiring considerable French funds. The flow of goods in both directions took place, primarily, by sea, and control over the import of French products was exercised by the Polish consulates in France. Despite the increasing circulation of goods, facilitated by the newly-signed treaties and economic agreements, the overall trade balance was negative. The great economic crisis in the thirties intensified in France the use of quota policy elements, which negatively affected the bilateral relations. In these circumstances, Poland began to seek other methods of selling its domestic products, especially, to distant continents – Africa, the Middle and Far East.
Źródło:
Przegląd Środkowo-Wschodni; 2016, 1; 182-211
2545-1324
Pojawia się w:
Przegląd Środkowo-Wschodni
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Mogę dostarczyć Panu tyle kobiet, że można by niemi wypełnić cały okręt”. Handel ludźmi w Warszawie dwudziestolecia międzywojennego
Autorzy:
Zakrzewski, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788410.pdf
Data publikacji:
2021-07-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
II Rzeczpospolita
historia
handel ludźmi
Second Polish Republic
history
human trafficking
Opis:
W Warszawie dwudziestolecia międzywojennego miał miejsce handel ludźmi na bardzo dużą skalę. Zagraniczni i polscy handlarze wyszukiwali swoje ofiary najczęściej wśród biedniejszych warstw społecznych, wykorzystując przy tym wiele wymyślnych sposobów oraz łatwowierność swoich ofiar. Trasy wywozu kobiet z Warszawy wiodły do Ameryki Łacińskiej, Afryki Północnej, Europy Zachodniej i Azji. Duża część zarówno handlarzy jak i ofiar była pochodzenia żydowskiego. Państwo Polskie prowadziło walkę z handlem ludźmi najróżniejszymi sposobami. Władze II RP mogły liczyć na wsparcie ze strony działaczy społecznych zrzeszonych w prężnie działającym Polskim Komitecie Walki z Handlem Kobietami i Dziećmi.
Źródło:
Biuletyn Kryminologiczny; 2015, 22; 102-126
2084-5375
Pojawia się w:
Biuletyn Kryminologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wacław Komarnicki o Konstytucji marcowej
Wacław Komarnicki about the March Constitution
Autorzy:
Mohyluk, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621392.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
II Rzeczpospolita, prawo konstytucyjne, reformy prawa konstytucyj- nego
Second Polish Republic, constitutional law, reforms of Polish constitutional law
Opis:
Wacław Komarnicki (1891–1954) was an outstanding Polish lawyer and academic. He was a constitutionalist and served in government in the II and III terms of the Second Polish Republic (1918–1939). Educated in Lyviv and at Dopat, Komarnicki taught law at the University of Stefan Batory in Vilnius, where he became a professor, and at the School of Political Science in Warsaw. He was also a member of the Polish Academy of Sciences, a political activist and Minister of Justice in the Polish Government in Exile in London, where he later died. His academic research and personal contribution in rela- tion to the March Constitution of 1921 and its amendment in August 1926, is deserving of particular attention.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 2; 143-163
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies