Wszystkie pola: STEL - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: 1,2-Dichlorobenzen. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
1,2-Dichlorobenzene
Autorzy:: Soćko, R.
Czerczak, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/138306.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: 1,2-dichlorobenzen
działanie drażniące
oczy
skóra
układ oddechowy
NDS
NDSCh
1,2-dichlorobenzene
iritation
eyes
skin
respiratory tract
MAC (TWA)
MAC (STEL)
Opis:: 1,2-Dichlorobenzen (orto-dichlorobenzen, o-DCB) jest bezbarwną cieczą o przyjemnym i aromatycznym zapachu, stosowaną przede wszystkim w przemyśle jako rozpuszczalnik, czynnik odtłuszczający oraz jako półprodukt w syntezie takich związków organicznych jak 3,4-dichloroaniliny, a także w syntezie herbicydów. o-DCB jest substancją czynną preparatów owadobójczych. Ponadto o-DCB stosuje się również w zakładach farbiarskich oraz jako środek dezodoryzujący powietrze – odświeżacz toalet i kontenerów zawierających śmieci. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych, w wykazie niebezpiecznych substancji chemicznych o-DCB został sklasyfikowany jako substancja szkodliwa (Xn) z przypisanymi zwrotami określającymi zagrożenie „działa szkodliwie po połknięciu" (R22) oraz "działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę" (R36/37/38). Ponadto o-DCB zaliczono do substancji niebezpiecznych dla środowiska z przypisanym zwrotem określającym zagrożenie "działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może wywoływać długo utrzymujące się zmiany w środowisku wodnym" (R50/53). Działanie narkotyczne i depresja ośrodkowego układu nerwowego są najczęściej występującymi objawami ostrego zatrucia o-DCB drogą pokarmową i inhalacyjną u zwierząt doświadczalnych. Ponadto u zwierząt występowały zmiany martwicze w wątrobie i w nerkach. Z danych literaturowych wynika, że o-DCB nie wywołuje działania rakotwórczego u zwierząt doświadczalnych. Związek ten nie działa embriotoksycznie i teratogennie, może jednak powodować zmiany morfologiczne plemników. Stwierdzono, na podstawie uzyskanych wyników z badań przeprowadzonych w warunkach in vitro i in vivo na proi eukariotycznych organizmach, że o-DCB wykazuje działanie mutagenne i genotoksyczne. Podstawą wyliczenia wartości NDS było uszkadzające działanie o-DCB na wątrobę szczurów w doświadczeniu 90-dniowym. W doświadczeniu tym u zwierząt narażanych per os na o-DCB w dawce 100 mg/kg m.c./dzień (stanowiącej wartość LOAEL) obserwowano wzrost aktywności aminotransferazy alaniny i wzrost poziomu azotu mocznika we krwi. Na podstawie wartości LOAEL i po przyjęciu trzech współczynników niepewności wyliczono wartość NDS wynoszącą 90 mg/m3 i wartość NDSCh – 180 mg/m3. Ze względu na działanie drażniące związku autorzy proponują oznaczenie go literą "I". Proponowane wartości powinny skutecznie zapobiegać skutkom działania drażniącego związku i jego działaniu uszkadzającemu na wątrobę i nerki. Najczęściej spotykanymi objawami narażenia na pary i aerozol o-DCB u ludzi są: działanie drażniące na oczy, skórę, gardło i błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Związek ten może być czynnikiem białaczkotwórczym.
1,2-Dichlorobenzene is a colorless to pale yellow liquid with a pleasant aromatic odor. 1,2-Dichlorobenzene is mainly used as an intermediate in the syntheses of organic compounds, such as 3,4-dichloroaniline, and in the syntheses of herbicides. It is used as an industrial solvent, a degreasing agent, a heat-exchange medium, a deodorant for garbage and sewage, an engine cleaner, and an intermediate in dye manufacture. 1,2- - Dichlorobenzene is also used as an insecticide and a fumigant for controlling peach tree borers, bark beetles, grubs, and termites. The acute toxicity of 1,2-dichlorobenzene for laboratory animals is slight to moderate by all routes of administration. The dermal LD50 for rabbits is >10000 mg/kg, and the oral LD50 for rats is 500 ÷ 2138 mg/kg. The liquid and vapour phases of 1,2-dichlorobenzene are irritating to the eyes, skin and mucous membranes. Injury of the liver and injury of the kidneys occur at high concentrations. 1,2-dichlorobenzene can cause severe dermatitis, headaches, dizziness, depression of central nervous system and other systemic injury. Basing on the results obtained after exposure of rats to 1,2-dichlorobenzene per os in dose of 100 mg/kg body (LOAEL) weight for 3 months, which caused injury of livers, the concentration of 90 mg of 1,2- -dichlorobenzene/m3 is proposed as a maximum exposure limit (maximum admissible concentration) with an I (irritation) notation. According to the irritant effect of 1,2-dichlorobenzene, the value of MAC(STEL) 180 mg/m3 is recommended. A maximum admissible concentration of 90 mg/m3 for 1,2-dichlorobenzene is recommended to protect against eye irritation reported in humans and liver toxicity observed in rats.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2004, 3 (41); 81-100
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: 2-Cyjanoakrylan metylu
Methyl 2-cyanoacrylate
Autorzy:: Piotrowski, J. K.
Szymańska, J.A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/138502.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: cyjanoakrylan metylu (MCA)
NDS
NDSCh
narażenie zawodowe
metyl 2-cyanoacrylate (MCA)
MAC (STEL)
MAC (TWA)
Opis:: 2-Cyjanoakrylan metylu (MCA) jest bezbarwną, lepką cieczą o charakterystycznym zapachu. Znajduje zastosowanie do produkcji różnego rodzaju klejów i polimerów. Informacje dotyczące toksyczności MCA u ludzi są fragmentaryczne. Z badań na ochotnikach wynika, że MCA o stężeniach 4,5÷270,0 mg/m3 wykazuje działanie drażniące na śluzówkę górnych dróg oddechowych i oczu. Długotrwałe narażenie na MCA może być przyczyną dermatoz. W dostępnym piśmiennictwie istnieją dane świadczące o tym, że narażenie na MCA może być przyczyną astmy zawodowej. Z drugiej strony, grupa WATCH (Working Group on the Assessment of Toxic Chemicals) uważa, że nie powinno się MCA i ECA uważać za czynniki astmogenne. Pogląd ten znajduje potwierdzenie w wynikach badań epidemiologicznych nad zależnością między częstością występowania astmy zawodowej a wielkością narażenia na cyjanoakrylany. Wśród narażonych na akrylany nie stwierdzono zwiększonego ryzyka zachorowalności na astmę. MCA w doświadczeniach na zwierzętach wykazuje małą toksyczność. DL50 dla szczurów po podaniu drogą pokarmową waha się w granicach 1600÷3200 mg/kg. Po narażeniu drogą inhalacyjną szczurów przez 12 tygodni stwierdzono jedynie spadek masy ciała po dawce 141 mg/m3. W warunkach zawodowych narażenie na MCA może nastąpić drogą oddechową i dermalną. MCA ulega metabolizmowi do formaldehydu i cyjanooctanu, a następnie do cyjanku i rodanku. W większości państw jako NDS przyjęto wartość 2 ppm (8÷9,2 mg/m3), a jako NDSCh – 4 ppm (16÷18 mg/m3). W 1997 r. ACGIH obniżyło wartość NDS do 0,2 ppm (1 mg/m3). Podstawą były wyniki badań, które wykazały, że przy stężeniu 2 ppm u badanych ochotników widoczne było działanie drażniące MCA na błony śluzowe nosa i gardła. Opierając się na tych badaniach proponuje się przyjąć dla 2-cyjanoakrylanu metylu wartość NDS równą 2 mg/m3 i wartość NDSCh – 4 mg/m3. Proponuje się również oznakowanie normatywu symbolem „I”. Nie ma podstaw do ustalenia wartości DSB.
Methyl 2-cyanoacrylate (MCA) is clear, viscous liquid of characteristic irritating odour. It is used in the production of various kinds of glue and polymers. Information on MCA toxicity in humans is fragmentary. It results from tests on volunteers that MCA of 4,5÷270,0 mg/m3 concentration demonstrates irritating activity on upper airways and eyes mucosa. Long-term exposure to MCA may cause dermatoses. In available literature there are data proving that exposure to MCA may be the cause of occupational asthma. On the other hand, WATCH (Working Group on the Assessment of Toxic Chemicals) think that MCA and ECA should not be considered as asthmogenic factors. Their opinion finds confirmation in the results of epidemiologic studies on the dependence between the prevalence of occupational asthma and the range of the exposure to cyanoacrylates. No increased risk of incidence of asthma was found among subjects exposed to acrylates. In experiments on animals MCA demonstrates low toxicity. DL50 for rats after administration into alimentary tract was within the limit: 1600÷3200 mg/kg. After inhalatory exposure of rats throughout 12 weeks, only the decrease of body mass was observed after a dose of 141 mg/m3. In the occupational conditions exposure can occur by inhalation and skin. MCA metabolises to formaldehyde and cyanoacetate and then to cyanide and thiocyanate. In majority of countries the accepted NDS value is 2 ppm (8÷9,2 mg/m3) and NDSCh value - 4 ppm (16÷18 mg/m3). In 1997 ACGIH decreased NDS value to 0,2 ppm (1 mg/m3). The base were the results of studies which demonstrated that at the concentration of 2 ppm irritating activity of MCA on nasal mucosa was observed in the examined volunteers.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 3 (49); 21-31
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: 2-Etyloheksan-1-ol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
2-Ethyl-1-hexanol
Autorzy:: Gołofit-Szymczak, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137685.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: 2-etyloheksan-1-ol
działanie drażniące
wartość NDS
wartość NDSCh
2-ethyl-1-hexanol
irritation
MAC (TWA)
MAC (STEL)
Opis:: 2-Etyloheksan-1-ol (EH) jest bezbarwną cieczą o zapachu słabym, słodkim, podobnym do zapachu róży. Stosowany jest głównie do otrzymywania niskolotnych estrów używanych jako plastyfikatory do zmiękczania polichlorku winylu, a także jest stosowany do produkcji nitrocelulozy, farb, lakierów, gumy i papieru. Narażenie zawodowe na EH dotyczy osób zatrudnionych przy produkcji i przetwarzaniu plastyfikowanego polichlorku winylu. Ze względu na powszechne zastosowanie EH ocenia się, że liczba osób narażonych na działanie związku w Polsce może wynosić kilka tysięcy. Głównymi drogami narażenia na EH w warunkach pracy zawodowej są układ oddechowy i skóra. Główne objawy szkodliwego działania EH to zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego (bóle i zawroty głowy, zaburzenia równowagi i zborności ruchowej, utrata przytomności), a także nudności, wymioty, biegunka, kaszel i uczucie duszności. 2-Etyloheksan-1-ol w postaci par lub cieczy działa drażniąco na skórę, oczy i górne drogi oddechowe. W piśmiennictwie nie znaleziono opisu klinicznego zatrucia ostrego EH. W następstwie powtarzanego lub przewlekłego narażenia na EH może dojść do podrażnienia górnych dróg oddechowych, reakcji alergicznych obejmujących zapalenie skóry lub zapalenie spojówek. 2-Etyloheksan-1-ol wchłania się do organizmu przez drogi oddechowe, przewód pokarmowy oraz skórę i jest w znacznej większości szybko wydalany w postaci metabolitów wraz z moczem. Narządami krytycznymi działania toksycznego EH u gryzoni w zależności od drogi podania były: wątroba, nerki, ośrodkowy układ nerwowy, błony śluzowe układu oddechowego i pokarmowego. Przeprowadzone badania działania mutagennego EH wykazały, że związek ten nie ma zdolności wywoływania uszkodzeń genetycznych w organizmach prokariotycznych i eukariotycznych in vitro i in vivo. EH nie wykazuje działania embriotoksycznego, teratogennego i nie ma wpływu na rozrodczość po podaniu drogą dożołądkową, po narażeniu inhalacyjnym i po naniesieniu na skórę. Na podstawie wyników badań doświadczalnych na myszach i szczurach stwierdzono, że EH nie wykazuje działania rakotwórczego. W Polsce nie ustalono dotąd wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 2-etyloheksan-1-olu. W Niemczech zalecono wartość MAC na poziomie 270 mg/m3 (50 ppm). Proponuje się ustalenie wartości NDS 2-etyloheksan-1-olu wynoszącej 160 mg/m3 oraz wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) wynoszącej 320 mg/m3. Nie ma podstaw do ustalania wartości dopuszczalnego stężenia biologicznego (DSB) 2-etyloheksan-1-olu. Wartości normatywne 2-etyloheksan-1-olu proponujemy oznakować także literą „I” informującą, że substancja działa drażniąco.
2-Ethyl-1-hexanol (EH) is a colourless liquid with a mild, sweet odour slightly reminiscent of roses. EH is mainly used in the production of low volatility esters, nitrocellulose, paint, lacquer, rubber and paper. Occupational exposure to 2-ethyl-1-hexanol through inhalation or dermal contact occurs mostly at production of PVC plasticizer. EH can cause depression of the central nervous system, nausea, vomiting, diarrhoea, cough and dyspnea. The vapour or liquid can cause irritation of the skin, eyes, nose and throat. The effects of EH on human, after repeated or chronic exposure, are irritation of the upper respiratory tract, skin and eye allergic reactions. The liver, kidneys, central nervous system, mucous membrane of respiratory and digestive tracts are critical organs for toxic action of 2-ethyl-1-hexanol in rats and mice. No mutagenic, carcinogenic and teratogenic effects have been found in relevant experimental studies. The Expert Group has established a TLV value for 2-ethyl-1-hexanol of 160 mg/m3, a STEL value of 320 mg/m3 and an “I” notation – irritation substance.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 4 (46); 41-69
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Akrylaldehyd
Acrylaldehyde
Autorzy:: Sitarek, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/138542.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: akrylaldehyd
NDS
NDSCh
narażenie zawodowe
acrylaldehyde
MAC (TWA)
MAC (STEL)
Opis:: Akrylaldehyd jest bezbarwną cieczą o ostrym nieprzyjemnym zapachu. Dobrze rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych. Należy do substancji bardzo toksycznych, wartość LD50 dla szczurów po podaniu per os wynosi 46 mg/kg m.c., a wartość CL50 wynosi 750 mg/m3 po 10 min narażenia. Akrylaldehyd jest produktem pośrednim przy otrzymywaniu syntetycznego glicerolu, poliuretanu i żywic poliestrowych, metioniny, leków, herbicydów oraz kwasu akrylowego. Jest to związek o silnym działaniu drażniącym na błony śluzowe. Narażenie ludzi na akrylaldehyd o stężeniu 0,34 mg/m3 przez 10 min powoduje podrażnienie błon śluzowych, a o stężeniu 0,69 mg/m3 przez 40 min prowadzi u ludzi do zmniejszenia częstości oddechu, podrażnienia błon śluzowych i podrażnienia skóry szyi. Wartość RD50 dla myszy wynosi około 2 mg/m3, a dla szczurów 13,7 mg/m3. Przedłużone narażenie zwierząt na pary akrylaldehydu powoduje rozedmę płuc oraz zapalenie płuc, wątroby i nerek u małp, psów i świnek morskich. Czynników rakotwórczych dla zwierząt. Istnieją jednak dowody, że jego główny metabolit – aldehyd glicydowy jest rakotwórczy dla zwierząt. Akrylaldehyd jest mutagenny, może tworzyć addukty z makrocząsteczkami, a także indukować wady wrodzone u gryzoni. Związek ten dobrze wchłania się w układzie oddechowym, a wydala się z powietrzem wydychanym. Uwzględniając silne działanie drażniące akrylaldehydu, proponuje się przyjęcie stężenia 0,05 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), a stężenia 0,1 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz oznaczenie substancji literami „Sk” i „C”.
Acrylaldehyde is a colourless to yellowish, flemmable liquid with a disagreeble, choking odour. It is used as an intermediate in the manufacture of synthetic glycerol, polyurethane and polyester resins, pharmaceuticals and herbicides, and as a tear gas. The oral LD50 in rats is 46 mg/kg, and the inhalation LC50 in rats is 750 mg/m3 (10 min of exposure) or 300 mg/m3 (30 min of exposure). Acrylaldehyde is intensely irritating to the eyes and upper respiratory tract. Liver and lungs metabolize this chemical. It is mutagenic in Salmonella typhimurium, produces adducts of bacterial DNA and is clastogenic for DNA of rat hepatocytes. The carcinogenic potential of acrylaldehyde per se has not been adequately determined, but glycidaldehyde, a potential its metabolite is considered to be carcinogenic. Acrylaldehyde is not classifiable as a human carcinogen. The Expert Group recommends a MAC of 0.05 mg/m3 for acrylaldehyde and according to its irritative effects – a MAC-STEL of 0.10 mg/m3. Because percutaneous absorption of acrylaldehyde has caused systemic toxicity in laboratory animals, “Sk” notation is considered appropriate. “C” – corrosive notation is also recommended.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 2 (48); 5-30
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Azotan 2-etyloheksylu. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
2-Ethylhexyl nitrate
Autorzy:: Gołofit-Szymczak, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137303.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: azotan 2-etyloheksylu
układ krążenia
wartość NDS
wartość NDSCh
2-ethylhexyl nitrate
cardiovascular system
MAC (TWA) value
MAC (STEL) value
Opis:: Azotan 2-etyloheksylu (2-EHN) jest przejrzystą, jasnożółtą cieczą o charakterystycznym zapachu, podobnym do węglowodorów. Jest stosowany w przemyśle petrochemicznym jako dodatek podwyższający liczbę cetanową oleju napędowego oraz do podwyższania liczby heksadekanowej oleju napędowego do silników Diesla. Narażenie zawodowe na 2-EHN dotyczy osób zatrudnionych przy jego produkcji i stosowaniu, szczególnie w przemyśle petrochemicznym. W warunkach pracy zawodowej podstawowymi drogami narażenia na 2-EHN są układ oddechowy i skóra. Skutkami powtarzanego lub przewlekłego narażenia ludzi na 2-EHN są: bóle i zawroty głowy, ból w klatce piersiowej, kołatanie serca oraz nudności. W piśmiennictwie nie znaleziono opisu klinicznego zatrucia ostrego lub przewlekłego 2-EHN. Mechanizm działania azotanu 2-etyloheksylu jest prawdopodobnie podobny do mechanizmu działania nitrogliceryny i nitroglikolu. Związki te powodują zaburzenia w układzie krążenia objawiające się spadkiem ciśnienia tętniczego skurczowego krwi i ciśnienia tętna oraz bólami głowy. Wartości LD50 po podaniu per os szczurom wynoszą 2000 ÷ 9640 mg/kg m.c., a po naniesieniu na skórę szczura – 4820 mg/kg m.c., natomiast wartość LC50 wyznaczona po 4-godzinnym narażeniu inhalacyjnym szczurów wynosiła 14 000 mg/m3. Na podstawie wyznaczonych wartości LD50 i LC50 związek nie podlega klasyfikacji jako szkodliwy w warunkach jednorazowego narażenia ostrego. Azotan 2-etyloheksylu nie wykazywał także działania drażniącego na skórę królika, a na podstawie wyników badań prowadzonych na świnkach morskich wykazano, że nie ma on również działania uczulającego na skórę. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań działania mutagennego 2-EHN wykazano, że związek ten nie ma zdolności wywoływania uszkodzeń genetycznych w organizmach in vitro. Nie znaleziono w dostępnym piśmiennictwie danych dotyczących działania rakotwórczego i teratogennego 2-EHN oraz jego wpływu na rozrodczość. W Polsce i na świecie nie ustalono dotychczas wartości normatywów higienicznych dla 2-EHN. Ze względu na brak wyraźnie określonego progu działania związku na układ krążenia, a także pojawiających się niepewności co do skutków zdrowotnych związanych z narażeniem przewlekłym, proponuje się przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) azotanu 2-etyloheksylu wynoszącej 3,5 mg/m3 oraz wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) – ustalonej na podstawie praktycznej obserwacji w zakładzie pracy (Associated Octel Company w Wielkiej Brytanii), wynoszącej 7 mg/m3. Nie ma podstaw do ustalania wartości dopuszczalnego stężenia biologicznego (DSB) azotanu 2-etyloheksylu.
2-Ethylhexyl nitrate (2-EHN) is a clear, pale yellow liquid with a characteristic hydrocarbon odour. 2-EHN is mainly used in the petrochemical industry to increase the cetane number and the hexadecane value of diesel oil. The major routes for occupational exposure to 2-EHN are dermal and inhalation. The effects of 2-EHN on human, after repeated or chronic exposure, are headache or dizziness, chest discomfort or palpitations or nausea. The DL50 value, following oral administration in a rat, is 2000 mg/kg for 9640 mg/kg body weight and 4820 mg/kg after dermal treatment. The value of CL50 for a rat exposed for 4 hours is 14000 mg/m3. No mutagenic effects have been found in relevant experimental studies. There are no scientific data indicating carcinogenic and teratogenic toxicity of 2-EHN. The Expert Group has established a TLV value for 2-ethylhexyl nitrate of 3.5 mg/m3 and a STEL value of 7 mg/m3.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2005, 4 (46); 29-40
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Badania mineralogiczne stel z cmentarzyska w Babim Dole- -Borczu, pow. Kartuzy, stanowisko 2
Mineralogische Untersuchungen der Grabsteine aus dem Gräberfeldes in Babi Dół- -Borcz, Kreis Kartuzy, Fundstelle 2
Autorzy:: Pawlikowski, Maciej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/941898.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:: Es wurden die petrographischen Gesteinssorten der Grabsteine und der Abschläge bestimmt. Als Grabsteinmaterial dienten Granit, Gneis und Granitgneis, die in Pommern in Form eratischer Steine aus Ablagerungen der letzten Vereisung stammen. Jeder Grabstein wurde mindestens auf einer Seite zugcschlagcn. Eine Seite blieb stets unberührt.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2007, 25
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Badania technologiczne trzech nagrobnych stel egipskich na podłożu drewnianym z Muzeum Narodowego w Krakowie : część I
TECHNOLOGICAL INVESTIGATIONS OF THE THREE EGYPTIAN EPITAPHIAL STELAE ON WOOD SUPPORTS NOW PRESERVED IN NATIONAL MUSEUM, CRACOW, PART I
Autorzy:: Szyszko, Władysław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/537906.pdf
Data publikacji:: 1972
Wydawca:: Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:: polichromie egipskie
błękit egipski
sele nagrobne
zaprawy malarskie w Egipcie
albumin
Opis:: The a u th o r of th e p re s e n t a rtic le dev o ted his co n sid e ra tio n s to th e se t of th r e e E g y p tian e p ita p h ia l ste la e on wood su p p o rts a t p re s e n t being a p ro p e rty of th e C z a rto ry sk i Collection, N a tio n a l Museum, C ra cow. The ab o v e -m en tio n ed objects, up to th e p re s e n t day n o t published, a re ap p ro x im a te ly d a tin g from th e second millen ium B.C. w ith an ex c ep tio n of th e stele XI-645 which, according to ev e ry p ro b ab ility , is one much la te r. The a rtic le is composed of two p a rts. W ith in th e firs t of th em th e re su lts of in v e stig a tio n s a re p re sen ted , however, exclu d in g th e pigm en ts th e an a ly sis of which fo rms th e second p a r t of th is p u b lic a tio n . P re s en tin g th e s ta te of in v e stig a tio n s of Eg y p tian polychromies th e a u th o r tu rn s to an a ly sis of th e se p a ra te la y e rs on th e basis of s tra ty g ra p h ic e x am in a tio n s of objects. The re c e n t e x am in a tio n s h ave shown th a t th e ste la e were p roduced w ith th e use of A fric an mah ogany wood (Sapeli) which th e k in d of wood had not up to now b e en men tio n ed in Egyptologic lite r a tu re . By th e use of m ic ro -c ry sta llo g rap h ic m e th o d it has been found th a t all th e ob je c ts u n d e r co n sid e ra tio n were p a in te d on gypsum p rim e r co n sid e rab ly co n tam in a ted w ith m e ta lic adm ix tu re s. While te s tin g th e samples of p rim e r th e following m ethods w e re used: sp e c tro p h o tom e try in in f r a - r e d light, emission sp e c tro g rap h y , m ic ro -c ry s ta llo g ra p h y and th e p a p e r ch rom a to g rap h y to fin d th e tr a c e s of p ro te in m a tte rs. Samples of b in d e r p re s e n t in th e p a in te d la y e r w e re in v e stig a ted w ith th e use of b oth p a p e r and th in - la y e r ch rom ato g rap h y . The re su lts of ana ly se s p o in t to th e use of gum b in der, p ro b ab ly tra g a c a n th gum. In add itio n , th e a u th o r has ex am in ed th e side cuts ta k en from th re e ob je c ts and basing on X -ra y d iag ram s he g a th e red some d a ta re la tin g to th e s tru c tu re of support. No less in te re stin g p ro v ed to be th e re su lts of mycological in v e stig a tio n s c a rried o u t on th e su rfa c e s of stelae. Among those p re s e n t in ste la e some species of fu n g i w e re id en tified belonging to A sp e rg illu s and Pén ic illium fam ilie s and, besides, th e Clo ck er sp. y easts whose p re sen c e may prove d an g e ro u s fo r th e se u n u su a lly v a lu ab le objects. Within th e p re s e n t p u b lic a tio n th e emp h a sis h a s been laid u p o n th e d a ta re fe rrin g to in d iv id u a l p ro b lem s and a t th e same tim e th e d a ta coming from lite r a tu r e h av e been con fro n ted w ith re su lts of th e a u th o r ’s own investigations.
Źródło:: Ochrona Zabytków; 1972, 3; 170-182
0029-8247
Pojawia się w:: Ochrona Zabytków
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Badania technologiczne trzech nagrobnych stel egipskich na podłożu drewnianym z Muzeum Narodowego w Krakowie : część II
TECHNOLOGICAL INVESTIGATIONS OF THE THREE EGYPTIAN EPITAPHIAL STELAE ON WOOD SUPPORTS NOW PRESERVED IN NATIONAL MUSEUM, CRACOW — PART II
Autorzy:: Szyszko, Władysław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/539569.pdf
Data publikacji:: 1972
Wydawca:: Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:: nagrobne stele egipskie z Muzeum Narodowego w Krakowie
barwniki
aurypigment
badanie barwników
Opis:: This is the second part of work dealing with technological investigations of the three Egyptian epitaphial stelae painted on wood supports which are at present forming a part of collection in National Museum, Cracow (cf. “Ochrona Zabytków”, vol. XXV, 1972, iss. 3, pp. 170—182). The basic part of the present article is devoted to presentation of results of analyses carried out on pigment samples taken from the separate objects. The following pigments were subjected to analyses: white, yellow, red, green, blue, brown, orange and black. From the analyses it follows that except for bone black that was encountered in two objects the other pigments are those mineral characteristic of their prevalence of ferrous compounds. 1 In addition to reagent dyeing analyses in technological investigations under discussion were applied the methods of emission spectrography, non-dispersive X-ray fluorescence and also microcrystalloscopic reactions. The investigations of pigments carried out by the author have, in each instance, been preceded by a short survey of the present-day knowledge relating to a given pigment. Within this article are summarized the results of investigations of wood supports, primers, binders and pigments. In conclusion the author suggests that the stelae should be left without any complementary treatments as, for instance, filling with putties or retouching. It would be rather difficult to approve such measures in a case where we have to do with archaeological monuments. Nonetheless, it will be necessary to carry out the disinfection of objects. As the most appropriate for this purpose seems the use of ethylene oxide, CH2CH2O which is expected to protect them against the growth of microorganisms. The traces of their action have been found on surfaces of two objects. Although a number of losses has been observed on one of the stelae the state of preservation of those remaining may be regarded as one satisfactory. They are now kept in Restoration Department of the National Museum, Cracow where the most analyses were carried out.
Źródło:: Ochrona Zabytków; 1972, 4; 253-263
0029-8247
Pojawia się w:: Ochrona Zabytków
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Bromometan
Bromomethane
Autorzy:: Sapota, A.
Kilanowicz, A
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/138507.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: bromometan
działanie drażniące
wchłanianie przez skórę
wartość NDS
wartość NDSCh
bromomethane
irritation
skin notation
MAC (TWA) value
MAC (STEL) value
Opis:: Bromometan (BM) jest bezbarwnym gazem (lub cieczą w temperaturze poniżej 3,56 oC) o charakterystycznym, podobnym do chloroformu zapachu. Związek ten, ze względu na swoje biocydowe właściwości, znalazł wszechstronne zastosowanie w rolnictwie jako pestycyd (insektycyd, fungicyd i herbicyd), fumigant przy kwarantannie towarów (odymianiu), a także jako półprodukt wielu syntez chemicznych (czynnik metylujący). Bromometan wchłania się dobrze przez drogi oddechowe, skórę oraz z przewodu pokarmowego. Związek ten (w postaci gazu i cieczy) wykazuje silne działanie drażniące na błony śluzowe oczu i dróg oddechowych oraz na skórę. W działaniu miejscowym na skórę, ze względu na łatwość penetracji przez ubranie (przechodzi także przez rękawice gumowe) może powodować oparzenia II° lub odmrożenia. Obraz zatrucia ostrego bromom etanem u ludzi cechują trzy podstawowe objawy: obrzęk płuc, niewydolność krążenia oraz zaburzenia neurologiczne. Śmiertelne zatrucia ludzi dotyczą narażenia na związek o dużym stężeniu (33 000 ÷ 233 400 mg/m3). W badaniach ostrej toksyczności inhalacyjnej bromometanu u wszystkich badanych gatunków zwierząt obserwowano: obrzęk płuc połączony z niewydolnością oddechową, zmiany patologiczne w narządach (płucach, wątrobie i nerkach) oraz objawy neurologiczne (zaburzenia koordynacji ruchowej, drgawki i paraliż). Nie ma w dostępnym piśmiennictwie danych dotyczących działania uczulającego bromometanu. Na podstawie wyników badań toksyczności podprzewlekłej i przewlekłej u szczurów i myszy narażanych drogą inhalacyjną wykazano, że bromometan działa narządowo przede wszystkim na: mózg, nerki, nabłonek węchowy, serce, nadnercza, płuca, wątrobę i gonady (jądra), a także powoduje zaburzenia neurobehawioralne. Związek działa mutagennie i genotoksycznie zarówno w warunkach in vivo, jak i in vitro. Na podstawie wyników badań dotyczących wpływu bromometanu na rozrodczość, embriotoksyczność i teratogenność wynika, że bromom etan wykazuje u myszy i szczurów działanie hamujące procesy spermatogenezy, powoduje resorpcję płodów u szczurów oraz występowanie wad wrodzonych u królików (brak pęcherza moczowego i płata ogoniastego płuca). Bromometan nie jest klasyfikowany przez IARC jako kancerogen u ludzi. Za podstawę obliczenia wartości NDS bromometanu przyjęto wyniki badań epidemiologicznych (ankiety) przeprowadzonych w Japonii. Z analizy przeprowadzonych ankiet wynika, że u pracowników narażonych przewlekle na bromometan wystąpiły następujące objawy działania drażniącego: swędzenie skóry; pęcherze, obrzmienie i zaczerwienienie dłoni, wysuszenie i zrogowacenie skóry oraz wyciek z nosa. Ponadto wystąpiły następujące objawy ze strony układu nerwowego: otępienie, oszołomienie, zmęczenie, odrętwienie, zaburzenia czucia oraz osłabienie mięśni kończyn. Stężenie 21,39 mg/m3 bromometanu przyjęto za wartość LOAEL i przy zastosowaniu odpowiednich współczynników niepewności zaproponowano wartość NDS bromometanu równą 5 mg/m3 oraz, ze względu na działanie drażniące związku – wartość NDSCh równą 15 mg/m3.
Bromomethane (BM) is a colourless gas (or liquid in the temperature below 3.56 0C of a characteristic smell similar to that of chloroform. This compound, owing to its biocide properties, has found wide application in agriculture as a pesticide (insecticide, fungicide, herbicide), fumigant during the quarantine of goods (fumigation) and also as a semifinished product of numerous chemical syntheses (a methylating agent). Bromomethane is well absorbed by airways, skin and the digestive tract. This compound (in the form of gas and liquid) demonstrates a strong irritating effect on eyes, airway mucosa and on skin. In local effect on skin due to easy penetration through clothes (it even penetrates through rubber gloves) it may cause second-degree burns or frostbite. The picture of active intoxication with bromomethane in humans is characterized by three basic symptoms: pulmonary oedema, circulatory failure and neurological disorders. Lethal intoxication of humans is mainly associated with exposure to high concentrations of the compound (33,000 - 233,400 mg/m3). Investigating acute inhalatory toxicity of bromomethane demonstrated in all tested animal species pulmonary oedema connected with respiratory failure, pathological changes in organs (lungs, the liver and kidneys) and neurological symptoms (movement coordination dysfunction, seizures and paralysis). In available literature there are no data on bromomethane allergic activity. On the basis of the obtained results on subchronic and chronic toxicity in rats and mice exposed through inhalation, bromomethane was demonstrated to affect primarily the following organs: the brain, kidneys, olfactory epithelium, heart, adrenal glands, lungs, liver and gonads (testicles) and to cause neurobehavioural disturbances. The compound has a mutagenic and genotoxic activity both in vitro and in vivo. On the basis of the results concerning the effect of bromomethane on reproduction, embryotoxicity and tetratogenicity, bromomethane demonstrates in rats and in mice activity inhibiting spermatogenesis, it causes resorption of rat fetuses and occurrence of congenital defects in rabbits (acystia and lack of lung caudate lobe). Bromomethane is not classified by IARC as a human cancerogen. The results of epidemiological studies (questionnaires) carried out in Japan were accepted as a basis for calculating a MAC value for bromomethane. It results from an analysis of the questionnaires that in workers chronically exposed to bromomethane the following symptoms of irritating effect were observed: skin itching, blisters, swelling and reddening of hands, drying and keratonization of skin and rhinorrhoea. Furthermore, the following symptoms from the nervous system occurred: dementia, stupor, fatigue, numbness, dysaesthesia and muscular weakness of limbs. The bromomethane concentration of 21.39 mg/cm3 was accepted as an LOAEL value and applying proper uncertainty coefficients, bromomethane TWA value was suggested to be 5 mg/m3 and, due to the compound irritating activity, a STEL value to be 15 mg/m3.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 2 (48); 51-80
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Chinolina : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Quinoline : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:: Frydrych, B.
Bruchajzer, E.
Szymańska, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137555.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: chinolina
narażenie zawodowe
toksyczność
NDS
NDSCh
quinoline
occupational exposure
toxicity
MAC-TWA
STEL
Opis:: Chinolina (CAS Nr 91-22-5) jest bezbarwną cieczą o przenikliwym, nieprzyjemnym zapachu, która ciemnieje pod wpływem światła. Substancja rozpuszcza się w: alkoholu, eterze, acetonie oraz disiarczku węgla. Gwałtownie reaguje z nadtlenkiem wodoru, co stwarza niebezpieczeństwo wybuchu. Chinolina jest związkiem chemicznym powszechnie stosowanym w różnych gałęziach przemysłu, przede wszystkim do produkcji: barwników ftalocyjaninowych, środków farmaceutycznych oraz preparatów antykorozyjnych. Znalazła również zastosowanie w medycynie jako środek do konserwacji preparatów anatomicznych. Narażenie zawodowe na chinolinę dotyczy osób uczestniczących w procesie produkcji tej substancji lub stosujących produkty powstałe z jej użyciem. W Polsce do Centralnego Rejestru Danych o Narażeniu na Substancje, Mieszaniny, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym zgłoszono narażenie na chinolinę: w 2012 r. – 266 pracowników, w 2014 r. – 32 pracowników oraz w 2015 r. – 104 pracowników. W warunkach pracy zawodowej głównymi drogami narażenia na chinolinę są: układ oddechowy, przewód pokarmowy i skóra. Do najczęstszych objawów ostrego zatrucia zawodowego chinoliną należą: podrażnienie oczu i skóry, uszkodzenia rogówki, siatkówki lub nerwu wzrokowego oraz bóle i zawroty głowy. Wyniki testów przeprowadzonych w warunkach in vitro i in vivo wykazały, że chinolina działa mutagennie i genotoksycznie. Związek ten wykazywał również działanie rakotwórcze na zwierzęta. Nowotwory obserwowane u zwierząt dotyczyły wątroby (naczyniak krwionośny śródbłonka naczyń, naczyniakomięsak krwionośny, rak wątrobowokomórkowy), którą uznano za narząd krytyczny działania związku. Na podstawie danych literaturowych związek został sklasyfikowany jako substancja mutagenna kategorii zagrożenia 2. i substancja rakotwórcza kategorii zagrożenia 1.B. Na podstawie szacowania ryzyka zawodowego związanego z narażeniem człowieka na chinolinę i dyskusji na posiedzeniu Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN, zaproponowano przyjęcie wartości NDS dla chinoliny na poziomie ryzyka 1 · 10-3 , czyli 0,6 mg/m3 . Nie było podstaw do wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) i dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB). Związek oznakowano dodatkowo: „Carc. 1B” (substancja rakotwórcza kategorii zagrożenia 1.B), literą „I” (substancja o działaniu drażniącym) oraz „skóra” (wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową).
Quinoline is a colorless hygroscopic liquid with a pungent odor. It darkens with age. It is soluble in alcohol, ether, benzene and carbon disulfide, and is slightly soluble in water. It is used as a solvent and a decarboxylation reagent, and as a raw material in manufacturing dyes, antiseptics, fungicides, niacins and pharmaceuticals. The occupational exposure to quinoline applies to a person involved in the production of the substance or using products manufactured from this substance. The primary routes of potential human exposure to quinoline are ingestion, inhalation, and dermal contact. The most common symptoms of poisoning include eye and skin irritation, damage to the cornea, the retina or optic nerve, headaches and dizziness. Quinoline produced mutations in bacteria in the presence of metabolic activation, unscheduled DNA synthesis in rat hepatocytes, and DNA adducts. Studies of carcinogenicity in animals indicated that administration of quinoline (in feed) increased significantly the incidence of vascular tumors (hemangiomas or hemangiosarcomas) of the liver. Quinoline is classifield as mutagenic category 2 (substance, which is consider as mutagenic to humans) and to category 1B of carcinogenic substances (potent carcinogen to humans – may cause cancer). According to the above data, the MAC value for quinoline was established at 0.6 mg/m3 . MAC- STEL value was not established. The substance was labeled with “sk” (absorption through the skin can be similarly important as inhalation) and “I” – irritant substance.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2018, 1 (95); 53-71
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Chlor
Chlorine
Autorzy:: Sitarek, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/138494.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: chlor
narażenie zawodowe
NDS
NDSCh
chlorine
occupational exposure
TWA
STEL
Opis:: Chlor jest gazem o silnym duszącym zapachu, cięższym od powietrza i zaliczanym do substancji niebezpiecznych. Chlor ma wszechstronne zastosowanie, głównie jako środek dezynfekcyjny, czynnik utleniający lub chlorujący używany do produkcji chlorowanych związków organicznych. Stosuje się go ponadto do: wybielania w procesach produkcji tkanin, papieru i drewna, oczyszczania wody, ścieków, a także jako środek zapobiegający kurczeniu się włókien wełnianych. Krótkotrwałe narażenie inhalacyjne na chlor o dużym stężeniu powoduje podrażnienie błon śluzowych nosa, oczu, gardła oraz kaszel, początkowo suchy, a potem krwioplucie. Może ponadto wystąpić chrypka, bezgłos, trudności w mówieniu, a także nudności i wymioty. W następstwie podrażnienia układu oddechowego występuje ból i ucisk w klatce piersiowej oraz duszność. Szczególnie niebezpieczny dla osób zatrutych chlorem jest obrzęk płuc, który występuje względnie szybko po narażeniu. W wyniku narażenia na chlor o dużym stężeniu może wystąpić natychmiastowy zgon z powodu porażenia ośrodka oddechowego. Narażenie na chlor o stężeniu 2,9 mg/m3 przez 8 h prowadzi do istotnych zmian czynnościowych płuc. W ACGIH zaliczono chlor do grupyA4, tj. czynników nieklasyfikowanych jako kancerogeny dla ludzi. Chlor nie powoduje upośledzenia płodności zwierząt i nie prowadzi do zaburzeń rozwoju prenatalnego. W większości państw normatywy higieniczne chloru wynoszą 1,5 mg/m3 – wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) i 3 mg/m3 – wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh). Dotychczas obowiązująca w Polsce wartość NDS chloru wynosi 1,5 mg/m3, a wartość NDSCh – 9 mg/m3. Eksperci ze SCOEL ustalili dopuszczalną wartość chwilową chloru równą 1,5 mg/m3. Zespół Ekspertów ds. Czynników Chemicznych Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy przyjął wartość NDS równą 0,7 mg/m3 i wartość NDSCh równą 1,5 mg/m3 oraz zaproponował oznakowanie normatywu literą „I” oznaczającą substancję o działaniu drażniącym.
Under normal conditions of temperature and pressure chlorine is greenish gas. Chlorine reacts with most organic and inorganic compounds. The major man-made source of chlorine is the electrolysis of chlorine salts. Chlorine is use as an oxidizing or a chlorinating agent in chemical processes, and as a disinfectant or bleaching agent. CL50 for rats and mice is 850 and 397 mg/m3 respectively after an inhalation of 1 h. Effects of chronic low-level chlorine human exposure are similar to those concerning the sequel of acute inhalation. Chlorine gas is a respiratory irritant in humans and animals. Accidental exposure of humans to high concentrations of chlorine for short periods can result in bronchoconstriction, cough, dyspnea and respiratory tract ulceration, and hemorrhage. Carcinogenic classification – IARC, group 3-not classifiable as to carcinogenicity to humans; ACGIH – A4 – not classifiable as a human carcinogen. ACGIH recommended for occupational exposure to chlorine TWA 1.5 mg/m3, STEL 2.9 mg/m3. The SCOEL proposed as a STEL 1.5 mg/m3. The Expert Group recommended a TWA 0.7 mg/m3, STEL 1.5 mg/m3 and notation “I” (irritant agent).
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2008, 1 (55); 73-95
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Chlorek chloroacetylu. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Chloroacetyl chloride. Documentation
Autorzy:: Grunt, H.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137479.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: chlorek chloroacetylu
działanie drażniące
wchłanianie się przez skórę
wartości NDS i NDSCh
chloroacetyl chloride
irritation
skin notation
MAC(TWA) and MAC(STEL) value
Opis:: Chlorek chloroacetylu jest bezbarwną lub żółtawą cieczą o ostrym, gryzącym zapachu. Próg zapachowy dla chlorku chloroacetylu oznaczono na poziomie 0,65 mg/m3 (0,140 ppm). Chlorek chloroacetylu jest wykorzystywany głównie jako półprodukt do produkcji chloroacetofenonu, a także w przemyśle farmaceutycznym. Stosuje się go w produkcji diazepamu i adrenaliny, jest stosowany jako lakrymator, a ponadto jest wykorzystywany również do produkcji herbicydów chloroacetamidowych, m.in. alachloru. Do organizmu chlorek chloroacetylu jest wchłaniany drogą oddechową, przez skórę oraz z przewodu pokarmowego. Związek ma działanie drażniące na drogi oddechowe, oczy i skórę. Pary chlorku chloroacetylu o dużych stężeniach wywołują u ludzi niezwykle silne podrażnienie błon śluzowych oczu (akrymator) oraz układu oddechowego. Skutki ostrego narażenia ludzi na chlorek chloroacetylu obejmują m.in.: rumień, oparzenie chemiczne skóry i silne podrażnienie oczu (z łzawieniem i bolesnym pieczeniem), a także zaburzenia żołądkowo-jelitowe oraz takie skutki ze strony układu oddechowego, jak: duszność, sinica i kaszel. Głównym skutkiem przewlekłego inhalacyjnego narażenia zawodowego na chlorek chloroacetylu jest podrażnienie błon śluzowych dróg oddechowych, oczu oraz skóry. Przedłużony kontakt dermalny z chlorkiem chloroacetylu może wywołać objawy podobne jak w zatruciu inhalacyjnym, a ponadto może doprowadzić do uszkodzenia tkanki skórnej, co mogłoby świadczyć o żrącym działaniu tego związku. Na podstawie wartości medialnych dawek śmiertelnych u zwierząt chlorek chloroacetylu zaklasyfikowano jako szkodliwy po podaniu drogą pokarmową (wartość LD50 dla szczura wynosi 208 mg/kg, a dla myszy 220 mg/kg). Po narażeniu drogą inhalacyjną związek ten jest słabo toksyczny (wartość LC 50 dla szczura wynosi 4620 mg/m3/4 h, a wartość LC50 dla myszy 6006 mg/m3/2 h). Po aplikacji na skórę związek ten jest szkodliwy (wartość LD50 dla królika wynosi 662 mg/kg). Na podstawie wyników badań toksyczności ostrej wykazano, że chlorek chloroacetylu wykazywał silne działanie drażniące na oczy, skórę i błony śluzowe górnych dróg oddechowych zwierząt. W badaniach histopatologicznych u zwierząt, na których badano toksyczność ostrą, stwierdzono przekrwienie płuc. Ze względu na swoje właściwości żrące związek ten ma zwiększone możliwości absorpcji wewnątrzukładowej. Po przewlekłym narażeniu zwierząt na chlorek chloroacetylu stopień nasilenia skutków działania drażniącego na oczy i układ oddechowy był uzależniony od wielkości stężenia: po narażeniu na związek o mniejszych stężeniach objawy działania drażniącego były słabo widoczne (przejściowe podrażnienie nosa, czasowa duszność i łzawienie oczu), natomiast po narażeniu na związek o większych stężeniach dochodziło do niewydolności oddechowej i zapaści. Badaniem mikroskopowym stwierdzono śródmiąższowe zapalenie płuc oraz zmiany krwotoczne w płucach, natomiast w nabłonku oddechowym błony śluzowej nosa wystąpiły zmiany zapalne, hypertrofia, hyperplazja i sporadycznie metaplazja nabłonka wielowarstwowego płaskiego. W dostępnym piśmiennictwie nie ma wystarczających danych na temat działania rakotwórczego chlorku chloroacetylu u ludzi i u zwierząt. Podczas ustalania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chlorku chloroacetylu wzięto pod uwagę wyniki inhalacyjnego badania podprzewlekłego przeprowadzonego na szczurach szczepu Fisher-344, myszach szczepu CD-1 i syryjskich chomikach złocistych. Za podstawę do wyliczenia wartości NDS przyjęto wartość LOAEL, tj. najmniejsze stężenie związku powodujące podrażnienie oczu i górnych dróg oddechowych. Wartość ta wynosiła 2,31 mg/m3. Wyliczona wartość NDS wynosiła 0,2 mg/m3. Ze względu na działanie drażniące chlorku chloroacetylu proponuje się przyjąć wartość NDSCh na poziomie 0,6 mg/m3. Zaproponowane wartości normatywów higienicznych chlorku chloroacetylu powinny zabezpieczyć pracowników przed działaniem drażniącym na oczy, drogi oddechowe i skórę. Ze względu na wchłanianie chlorku chloroacetylu przez skórę, proponujemy oznakowanie substancji w wykazie NDS symbolem “Sk” – substancja wchłania się przez skórę, natomiast ze względu na jej działanie drażniące symbolem “I” – substancja drażniąca. Nie ma podstaw do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) chlorku chloroacetylu.
Chloroacetyl chloride is a colorless or yellowish liquid with a pungent odor. This substance has been used as an intermediate in the production of chloroacetophenone, as a lacrimator, in pharmaceutics, in the manufacture of diazepam, adrenaline and chloracetamid herbicides. Chloroacetyl chloride is harmful by oral route of administration (LD50 for rats is 208 mg/kg, for mice 220 mg/kg ) and low toxic by inhalation route (LC50 for rats is 4620 mg/m3/4h, LC50 for mice is 6006 mg/m3/2h). The cutaneous LD50 for rabbits is 662 mg/kg. The acute toxicity test proves an intense irritant effect of chloroacetyl chloride on the eyes, skin and mucous membranes of the upper respiratory tract of animals. Prolonged exposure causes respiratory failure and collapse. Exposure at a high concentration of vapor phases in human results in erythema, chemical burns, lacrimation, painful burning sensation of the eyes, dyspnea, cyanosis, cough, stomach and intestinal disorders. Prolonged contact with the skin may cause similar effects and also skin damage, which may indicate a caustic effect. Prolonged inhalation causes irritation of the eyes, skin and the upper respiratory tract. Based on the LOAEL value obtained from experiments on rats and mice (2.31 mg/m3) a MAC-TWA value of 0.2 mg/m3 was established as the ceiling value for chloroacetyl chloride. Because of the irritant effect of this compound, a MAC-STEL value of 0.6 mg/m3 was suggested. These values should prevent irritation of the eyes, skin and the respiratory tract. Because chloroacetyl chloride has been shown to penetrate the skin, an additional determination with the letters “Sk” has been suggested. Moreover irritant “I” notation has been recommended.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 1 (47); 79-96
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Chloro (fenylo) metan. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
Chlorophenylmethane. Documentation of suggested occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:: Kilanowicz, A.
Sapota, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137263.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: chloro(fenylo)metan(chlorek benzylu)
toksyczność
narażenie zawodowe
NDS
NDSCh
chlorophenylmethane(benzyl chloride)
toxicity
occupational exposure
MAC
MAC (STEL)
Opis:: Chloro(fenylo)metan nazywany potocznie chlorkiem benzylu jest bezbarwną cieczą o ostrym oraz gryzącym (kłującym) zapachu. Jest produktem syntetycznym otrzymywanym w wyniku reakcji gazowego chloru z toluenem w7 obecności światła jako katalizatora (reakcja addycji rodnikowej). Produkcja chloro(fenylo)metanu jest wielkotonażowa. W 1995 r. chloro(fenylo)metan produkowano w 16 państwach. Nie ma informacji na temat produkcji tego związku w' Polsce. W 2010 r. nie stwierdzono osób zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których stężenia chloro(fenylo)metanu wynosiły powyżej obowiązującej wartości NDS (3 mg/m3). Chloro(fenylo)metan jest stosowany m.in. przy wytwarzaniu plastyfikatora ftalanu butylobenzylu, do produkcji benzylocelulozy. Związek jest półproduktem do wytwarzania barwników trifenylometanowych oraz garbników. Używany jest także do produkcji alkoholu benzylowego i jego pochodnych stosowanych w przemyśle: farmaceutycznym, chemicznym, perfumeryjnym i spożywczym. Narażenie zawodowe na chloro(fenylo)metan może występować podczas jego produkcji oraz stosowania. Chloro(fenylo)metan wchłania się do organizmu z dróg oddechowych i z przewodu pokarmowego. W organizmie ulega sprzęganiu z glutationern oraz hydrolitycznej dechloracji i dalszej oksydacji do kwasu benzoesowego. Powstające metabolity są wydalane głównie z moczem (około 76% podanej dawki) w' ciągu- 72 h po narażeniu. Pod względem ostrego działania toksycznego związek można zaliczyć do substancji toksycznych w wyniku narażenia inhala-cyjnego i szkodliwych w przypadku połknięcia. Działa drażniąco na błony śluzowe górnych dróg oddechowych i oczu (ryzyko poważnego uszkodzenia oczu), a także na skórę. W badaniach na świnkach morskich wykazano także działanie uczulające związku. Głównym skutkiem narażenia zawodowego łudzi na chloro(fenyło)metan o dużym stężeniu było działanie drażniące na oczy objawiające się pieczeniem i bardzo obfitym łzawieniem, któremu towarzyszył ból. Stwierdzano także częste przypadki zapalenia spojówek. U ludzi działanie drażniące chloro(fenylo)metanu na górne drogi oddechowe objawiało się stanami zapalnymi błon śluzowych. W badaniach na ochotnikach ustalono stężenia progowe podrażnienia oczu i nosa, które wynosiły odpowiednio: 41 i 180 mg/m3. Nietole- rowane przez ochotników stężenie chloro(fenylo)metanu wywołujące działanie drażniące na oczy określono na poziomie 410 mg/m3. Badania epidemiologiczne przeprowadzone wśród pracowników zatrudnionych przy produkcji chlorowanych toluenów oraz chlorku benzoilu wykazały nadwyżkę zgonów z powodu raka płuc. W procesie tym występowało łączne narażenie na szereg różnych związków chemicznych, w tym trichloro(fenyło)metan uważany za związek rakotwórczy. Nie można więc ustalić związku między narażeniem na chloro(fenylo)metan a zwiększonym ryzykiem raka płuca u ludzi, mimo iż rakotwórcze działanie związku wykazano w badaniach doświadczalnych na zwierzętach. Narażenie drogą inhalacyjną zwierząt doświadczalnych na pary chloro(fenylo)metanu o stężeniach większych niż 800 mg/m3 przez co najmniej pół godziny wywołało wzrost wydzielania śluzu w układzie oddechowym. U szczurów' narażonych na związek o stężeniu 3300 mg/m3 przez 8 h stwierdzono ogniska krwotoczne w płucach, natomiast o stężeniach do 1100 mg/m3/7,5 h, stwierdzano odmę płucną. Stężenie chloro(fenylo)metanu powodujące u samców myszy Swiss zmniejszenie częstości oddechów o poło-wę (RD50) wynosi 88 mg/m3. U szczurów i chomików narażanych na chloro(fenylo)metan o stężeniu 530 mg/m3 przez 4 tygodnie wykazano objawy działania drażniącego związku na układ oddechowy (podrażnienie nosa, kichanie). Działania chloro(fenylo)metanu na układ oddechowy nie potwierdzono w długotrwałym (27 tygodni) narażeniu inhalacyjnym szczurów i świnek morskich na chloro(fenylo)metan o stężeniach do 148 mg/m3. U narażanych gatunków zwierząt stwierdzono jedynie niewielkie zmiany we względnych oraz bezwzględnym masach narządów wewnętrznych: serca, śledziony, wątroby i nerek. Na podstawie wyników badań w warunkach in vitro i in vivo stwierdzono, że związek wykazuje działanie mutagenne i klastogenne. Działanie rakotwórcze chloro(fenyło)metanu badano u myszy oraz szczurów po podaniu: dermalnym, podskórnym i dożołądkowym. U narażanych dermalnie myszy stwierdzono przypadki raka skóry przy braku nowotworów w grupie kontrolnej. U szczurów natomiast w miejscu aplikacji badanego związku obserwowano mięsaki. Chloro(fenylo)metan podawany dożołądkowo obu gatunkom zwierząt spowodował występowanie: brodawczaków i raków przedżołądka u myszy obojga płci, nowotworów komórek C tarczycy u samic szczurów' oraz nowotworów przedżołądka u samców szczurów. W Grupie Roboczej Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) uznano, że istnieje ograniczony dowód kancerogennego działania chlorowanych toluenów (w tym chloro(fenylometanu) i chlorku benzoilu u ludzi. Ponadto stwierdzono, że istnieje wystarczający dowód rakotwórczości chloro(fenylo)metanu u zwierząt doświadczalnych. W ogólnej ocenie uznano, że łączne narażenie na a-chlorowane tolueny i chlorek benzoilu jest prawdopodobnie rakotwórcze dla ludzi (grupa 2.A). W Unii Europejskiej chloro(fenylo)metan jest zaliczany do substancji rakotwórczych kategorii l.B, czyli substancji mających potencjalne działanie rakotwórcze dla ludzi, przy czym klasyfikacja ta opiera się na wynikach badań przeprowadzonych na zwierzętach. Brak jest danych dotyczących toksyczności rozwojowej chloro(fenylo)metanu oraz jego wpływu na rozrodczość u ludzi, natomiast w bada-niach na zwierzętach uzyskano sprzeczne dane dotyczące potencjalnego działania embriotoksycznego związku. Za krytyczne skutki działania chloro(fenylo)metanu uznano jego działanie drażniące na oczy oraz błony śluzowe górnych dróg oddechowych. Za podstawę do wyprowadzenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla chIoro(fenylo)metanu przyjęto wyniki dwóch różnych eksperymentów. W pierwszym badaniu wzięto pod uwagę stężenie chloro(fenylo)metanu równe 88 mg/m3 powodujące u myszy Swiss zmniejszenie częstości oddechów o połowę (RD50). Średnia wartość współczynnika uzależniającego wartość NDS od wartości RD50 wynosi 1/30, dlatego wyliczona wartość NDS to około 3 mg/m3. W drugim badaniu za podstawę do wyliczenia wartości NDS dla chlo- ro(fenylo)metanu przyjęto wyniki 104-dniowego eksperymentu na szczurach narażanych drogą pokarmową na dawki związku wynoszące: 0; 15 lub 30 mg/kg mc./dzień/3 dni/tydzień/104 dni. Dawkę 15 mg/kg mc./dzień przyjęto za wartość NOAEL, która następnie posłużyła do obliczenia równoważnego dla człowieka stężenia tego związku w powietrzu. Po zastosowaniu współczynników niepewności, zaproponowano przyjęcie stężenia 3 mg/m3 za wartość najwyższego stężenia dopuszczalnego (NDS) chloro(fe- nylometanu. Ze względu na fakt, że chloro(fenyło)metan wykazuje właściwości drażniące na skórę oraz układ oddechowy, ustalono również wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh). Zapropanowano przyjęcie stężenia 9 mg/m3 chloro(fenylo)metanu za wartość NDSCh. Normatyw chloro(fenylo)metanu oznakowano literami: „Sk" — substancja wchłania się przez skórę, ze względu na wartość DL50 po podaniu na skórę szczura wynoszącą 1000 mg/kg mc., a także „I" — substancja o działaniu drażniącym, „A" — substancja o działaniu uczulającym oraz Carc. IB" związek rakotwórczy kategorii l.B.
Chlorophenylmethane,, commonly known as, benzyl chloride is a colorless liquid with a characteristic acrid and pungent odor. It is a synthetic product obtained due to the reaction between gas chloride and toluene in the presence of light acting as a catalyst (radical addition reaction). There is multitonne production of benzyl chloride. In 1995 benzyl chloride was produced in 16 countries. No information about the Polish production of this compound is available. The 2010 records do not mention workers employed at workstations with benzyl chloride concentrations exceeding the binding maximum admissible concentration (MAC) of 3 mg/m3. Benzyl chloride is used, inter alia, in the manufacture of butyibenzyl phthalate flexibilizers and benzyl- cellulose. This compound is a semi-product used in the production of triphenylmethane dyes and tanning agents. It is also used in the production of benzyl alcohol and its derivatives used in the pharmaceutical, chemical, perfume and food industries. Occupational exposure to benzyl chloride may occur during its production and use. Benzyl chloride is absorbed from the lungs and gastrointestinal tract. In the body, it couples with glutathione, undergoes hydrolytic dechlorination and further oxidation to benzene car- boxylic acid. The produced metabolites are excreted mainly with urine (about 76% of a given dose) during 72 h after exposure. Regarding its acute toxic effect, this compound can be classified into the group of substances toxic after inhalation exposure and harmful after swallowing. It exerts art irritating effect on mucous membranes of the upper respiratory tract, eyes (risk of serious damage) and skin. Experiments on guinea pigs have also revealed allergenic effects of the compound. The major effects of occupational exposure to benzyl chloride in high concentrations are manifested by eye irritation demonstrated by burning sensation and profuse lacrimation with concomitant pain. Frequent cases of conjunctivitis have also been noted. In humans, the irritating effect of benzyl chloride on the upper respiratoiy tract is manifested by the inflammation of mucous membranes. In studies carried out in a group of volunteers, the threshold concentrations inducing irritation of eyes and nose were determined at the level of 41 and 180 mg/m3, respectively. Benzyl chloride concentrations generating eye irritation not tolerable by volunteers was set at the level of 410 mg/ m3. Epidemiological studies performed in workers involved in the production of a-chlorinated toluene and benzoyl chloride revealed excess mortality due to lung cancer in this occupational group. A combined exposure to a number of chemical compounds, including trichlorophenylmethane regarded as a carcinogen, was involved in this process. Therefore, it is not possible to establish the relationship between exposure to benzyl chloride and increased lung cancer risk in humans despite the fact that the carcinogenic effect of benzyl chloride has been evidenced in animal experimental studies. Inhalation exposure of experimental animals to benzyl chloride in concentrations higher than 800 mg/m3 for at least half an hour increased the secretion of mucus in the respiratory tract. In rats exposed to this compound at a concentration of 3300 mg/ m3 for 8h and at concentrations below 1100 mg/m3 for 7.5h hemorrhagic foci in the lungs and pneumothorax, respectively, were observed. In Swiss male mice, the concentration of benzyl chloride responsible for a 50% decrease (RDso) in the respiratory rate is 88 mg/m3. Rats and hamsters exposed to benzyl chloride at a concentration of 539 mg/m3 for 4 weeks developed airway irritation symptoms (nose irritation, sneezing). The adverse effects of benzyl chloride on the respiratory tract were not confirmed by a longterm (27 weeks) inhalation exposure of guinea pigs at concentrations up to 148 mg/m3.In exposed animals, only slight changes in relative and absolute masses of the internal organs, such as heart, spleen, liver and kidneys have been noted. The results of in vitro and in vivo studies revealed mutagenic and clastogenic effects. Carcinogenicity of benzyl chloride has been investigated in mice and rats after dermal, subcutaneous and intragastric administration. In dermally exposed mice, skin cancer cases were found, whereas there were no cancer cases in the control group. The rats showed sarcoma in the place of benzyl chloride application. Intragastric administration of the compound in both animal species caused papilla- mas, forestomach cancers in both genders of mice, thyroid C-cells cancer in rat females and forestomach cancer in rat males. The experts of the International Agency for Research on Cancer (IARC) have recognized evidence for carcinogenicity of a-chlorinated toluene (including benzyl chloride) and benzoyl chloride in humans as insufficient. There is sufficient evidence of carcinogenicity of benzyl chloride in laboratory animals. It has been generally agreed that combined exposure to a-chlo- rinated toluene and benzoyl chloride is probably carcinogenic to humans (group 2A). In the European Union, benzyl chloride is classified as category IB- an agent suspected of being carcinogenic to humans, however, this classification is based on the results of animal studies. There are no literature data on the developmental toxicity of benzyl chloride and its effects on human reproduction, whereas animal studies yielded controversial results on the potential embryotoxic effect of the compound. Irritating effects on the eyes and mucous membranes of the respiratory tract have been recognized as the critical effects of benzyl chloride. The results of two experiments have been adopted as the basis for determining the MAC value for benzyl chloride. In the first experiment, the compound concentration of 88 mg/m3 responsible for a 50% decrease in the respiratory rate (RD50) of Swiss mice was considered. The mean value of the coefficient determining the MAC value on the RD50 value is 1/30, therefore, the calculated MAC value is about 3 mg/ m3. In the other experiment, the results of a 104-day investigation of rats exposed intragastrically to doses of 0, 15 or 30 mg/ kg body mass/day/3 days/week/104 days were the basis for determining the MAC value. A dose of 15 mg/ kg body mass/day was adopted as the value of no-observed adverse effect level (NOAEL). This value was then used to calculate the equivalent air concentration of the compound for hu-mans. After using coefficients of uncertainty, the concentration of 3 mg/m3 as the MAC value for benzyl chloride has been proposed. As benzyl chloride demonstrates an irritating effect on the skin and respiratory tract, the value of shortterm exposure level (STEL) has also been established. It was proposed to adopt the concentration of 9 mg/m3 as the maximum admissible STEL. The standard has been labeled "Sk" indicating dermal absorption of the substance in view of the DL50 value after dermal administration of a dose of 1000 mg/kg body mass, "I"
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2014, 3 (81); 5-38
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Chlorobenzen
Chlorobenzene
Autorzy:: Starek, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/138257.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: chlorobenzen
działanie toksyczne
wartość NDS
wartość NDSCh
chlorobenzene
toxic effects
MAC (TWA) value
MAC (STEL) value
Opis:: Chlorobenzen jest bezbarwną cieczą stosowaną jako rozpuszczalnik organiczny oraz jako półprodukt do syntezy chemicznej. Narażenie na ten związek w środowisku pracy nie przekracza na ogół wartości dopuszczalnych. Dotychczas nie opisano symptomatologii ostrego zatrucia tym związkiem u ludzi. W warunkach narażenia przewlekłego obserwowano jego działanie drażniące, neurotoksyczne i mielotoksyczne. Wartości medialnych dawek śmiertelnych u zwierząt wskazują, że chlorobenzen jest substancją szkodliwą. Zarówno w warunkach narażenia ostrego, jak i podprzewlekłego związek ten działa hepatotoksycznie, neurotoksycznie oraz depresyjnie na narządy erytropoetyczne i limfopoetyczne. Chlorobenzen nie działa mutagennie, nie udowodniono dotychczas rakotwórczego działania tego związku, jak też jego szkodliwego wpływu na ontogenetyczny rozwój organizmu. Podstawą wartości NDS chlorobenzenu są wyniki badań przeprowadzonych na szczurach narażonych na chlorobenzen o stężeniach: 0; 230; 690 lub 2080 mg/m3 6 h dziennie, przez 7 dni w tygodniu, w ciągu 10 tygodni. Skutkami krytycznymi narażenia na związek u zwierząt były zmiany nefrotoksyczne (rozszerzenie miedniczek i kanalików nerkowych, obecność materiału kwasochłonnego w świetle kanalików, przewlekłe śródmiąższowe zapalenie nerek oraz ogniska regeneracji nabłonka kanalikowego). Wartość NOAEL dla tych zmian wynosiła 230 mg/m3. Po przyjęciu trzech współczynników niepewności o łącznej wartości 8 obliczono wartość NDS chlorobenzenu, która wyniosła 28,8 mg/m3. Ponadto obliczono wartość NDSCh zgodnie z przyjętymi zasadami. Zaproponowano przyjęcie wartości NDS i wartości NDSCh odpowiednio 23 i 70 mg/m3, co odpowiada wartościom normatywnym ustalonym w Unii Europejskiej. Ponadto, na podstawie dobrze udokumentowanych danych kinetycznych, zaproponowano przyjęcie wartości DSB dla 4-chlorokatecholu, głównego metabolitu chlorobenzenu, na poziomie 16 mg/g kreatyniny i 80,5 mg/g kreatyniny w moczu pobranym odpowiednio przed rozpoczęciem pracy i na końcu zmiany roboczej w dowolnym dniu tygodnia.
Chlorobenzene is a colorless liquid used as an organic solvent and an intermediate in organic synthesis. Datab from environmental monitoring indicate that exposure to chlorobenzene does not exceed acceptable values. Symptomatology of acute poisoning with chlorobenzene in human has not been described to date. Headaches and both upper respiratory tract and eye irritation have been reported in workers exposed to this chemical. Acute oral and dermal toxicity of chlorobenzene in animals is low. This chemical exerts hepatotoxic, nephrotoxic and hematotoxic effects during acute and subchronic exposure. Chlorobenzene is not mutagenic though it has been shown to bind with liver, kidney and lung DNA, RNA, and proteins in rats and mice. There is no evidence of embryotoxic, fetotoxic, teratogenic and carcinogenic effects. On the basis of the NOAEL value (230 mg/m3) obtained in a subchronic experiment in rats and the relevant uncertainty factors, a MAC (TWA) value of 27.3 mg/m3 was calculated. In accordance with European Commission Directions the MAC (TWA) value of 23 mg/m3 has been suggested. On the basis of MAC (TWA), the MAC (STEL) value of 70 mg/m3 has been calculated. Moreover, monitoring total (free and conjugated) 4-chlorocatechol in urine specimens collected at the beginning of a new shift and at the end of exposure or at the end of the shift with BEI values of 16 mg/g creatinine and 80,5 mg/g creatinine, respectively, is recommended.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2007, 3 (53); 41-58
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Dekatlenek tetrafosforu
Tetraphosphorus decaoxide
Autorzy:: Knapek, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/137422.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:: dekatlenek tetrafosforu
narażenie zawodowe
działanie toksyczne
wartość NDS
wartość NDSCh
tetraphosphorous decaoxide
occupational exposure
toxicity
MAC (TWA)
MAC (STEL)
Opis:: Dekatlenek tetrafosforu (P4O10) jest białym ciałem stałym o słabym zapachu fosforu. Jest silnie hygroskopijny. Otrzymuje się go przez spalanie fosforu przy wystarczającym dostępie powietrza. Produktem spalania fosforu jest substancja, której skład odpowiada wzorowi P2O5, dlatego określa się ją często nazwą pentatlenek difosforu. W rzeczywistości jednak w stanie gazowym oraz w krystalicznej odmianie heksagonalnej – otrzymywanej przez kondensacje par tego tlenku, mamy do czynienia z dekatlenkiem tetrafosforu. Dekatlenek tetrafosforu jako silny środek odwadniający jest stosowany do produkcji tlenochlorków fosforu, estrów akrylowych, substancji powierzchniowo czynnych i szkła specjalnego. W narażeniu ostrym działa silnie drażniąco na układ oddechowy, skórę i oczy, a ponieważ ma właściwości żrące może powodować oparzenia. W dostępnym piśmiennictwie nie ma danych zarówno o przewlekłym działaniu toksycznym dekatlenku tetrafosforu, jak i o odległych skutkach jego działania toksycznego. Badania toksyczności ostrej inhalacyjnej wykazały zróżnicowaną wrażliwość różnych gatunków zwierząt na ten związek. Dekatlenek tetrafosforu charakteryzuje silna ostra toksyczność inhalacyjna w wypadku narażenia świnek morskich i myszy, a umiarkowana toksyczność inhalacyjna w wypadku narażenia szczurów i królików. Za podstawę wyznaczenia wartości NDS dekatlenku tetrafosforu proponuje się przyjąć wyniki badania epidemiologicznego przeprowadzonego na 131 pracownikach zatrudnionych w okresie od 3 do 46 lat przy przeróbce rudy fosforu. Byli oni narażeni na kwas fosforowy, tlenki fosforu i fluorki oraz lotny pak węglowy. Na stanowiskach pracy mierzono w powietrzu stężenie dekatlenku tetrafosforu, fluorków i lotnego paku węglowego, których stężenia wynosiły odpowiednio: 2,23; 4,21 i 1,04 mg/m3. U pracowników nie obserwowano zmian sprawności wentylacyjnej płuc po narażeniu na dekatlenek tetrafosforu o stężeniu nieprzekraczającym 2,23 mg/m3 w okresie obserwacji wynoszącym od 3 do 7 lat. Stężenie dekatlenku tetrafosforu równe 2,23 mg/m3 przyjęto za wartość NOAEL związku. Przyjmując współczynnik wrażliwości osobniczej dla ludzi równy 2, proponuje się przyjąć stężenie 1 mg/m3 za wartość NDS dekatlenku tetrafosforu. Proponowana wartość jest zgodna z wymaganiami określonymi w dyrektywie 2006/15/WE. Ze względu na silne działanie drażniące dekatlenku tetrafosforu, proponuje się również przyjęcie stężenia 2 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) związku, zamiast dotychczasowej wartości NDSCh równej 3 mg/m3. Zaleca się także oznakowanie substancji w wykazie NDS literą „C” oznaczającą substancję o działaniu żrącym.
Tetraphosphorus decaoxide (TD) is a white solid with a weak phosphorous odor. It is strongly hydroscopic. Tetraphosphorus decaoxide is used in the production of phosphorus oxychlorides, acrylic esters, surface active substances and special glassware. Tetraphosphorus decaoxide is a strong irritant for the respiratory tract, skin and eyes. It is a corrosive substance. There are no data about chronic toxicity or delayed effects. The proposed maximum exposure limit MAC (TWA) of 1 mg/m3 is based on an epidemiological study of 131 workers employed for 3 to 46 years mining phosphorous ore. No decrease of pulmonary respiration efficiency in the workers was stated during observation the period of 3 to 7 years. The proposed MAC (STEL) value is 2 mg/m3, because tetraphosphorus decaoxide is a strong irritant.
Źródło:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2007, 1 (51); 29-38
1231-868X
Pojawia się w:: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "STEL" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język