Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Rzeczpospolita XVIII wieku" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-21 z 21
Tytuł:
Przejawy sarmackiej religijności w relacjach cudzoziemców odwiedzających Rzeczpospolitą w XVIII wieku
Autorzy:
Piotrowiak, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030350.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
sarmatism
religiousness
Enlightenment
travel journals
stereotype
sarmatyzm
religijność
oświecenie
dziennik podróży
stereotyp
Opis:
The main purpouse of this article is to elaborate how the foreigners who visited Poland during the 18th century described the religious life of the Polish nobility. The author analyses travel journals written by Johann Joseph Kausch, Johann Erich Biester, Jacques-Henri Bernardin de Saint-Pierre, William Coxe, Nathaniel William Wraxall, Joseph Marshall and James Harris. It is shown that the foreigners accused Polish nobles of bigotry and superficial religiousness. Moreover, they criticised the theatralisation of the Christian liturgy in Poland, although after the Council of Trident it was a common phenomenon in Europe. It is also proven that the foreigners demonstrated their indifferent attitude towards the idea of Poland as "antemurale christianitatis" and blamed the members of the Bar Confederation for cruelty and religious fanaticism. In conclusion, it is said that the foreigners created a false, simplified description of Sarmatian religiousness. The main reason of that was their general lack of understanding of Polish culture and mentality.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 401-412
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany pozycji ordynatów nieświeskich w XVIII wieku
Autorzy:
Stroynowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042539.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rzeczpospolita XVIII wieku
Radziwiłłowie
Nieśwież
ordynacje
Polish-Lithuanian Commonwealth of the 18th century
Radziwiłł family
Nieśwież (Nesvizh)
ordynacje (entails)
Opis:
Pozycja Radziwiłłów ordynatów na Nieświeżu wyrażała się w koligacjach, pełnionych urzędach, posiadanym majątku i wpływach politycznych. W celu określenia ich pozycji najistotniejsze jest przedstawienie ich wpływów politycznych, które zmieniały się w ciągu całego wieku. Tu omówiono zmiany pozycji trzech kolejnych ordynatów: kanclerza Karola Stanisława, hetmana Michała Kazimierza i wojewody Karola Stanisława, który zdobył największą popularność i pozycję polityczną.
The position of the Radziwiłł ordinats (principal heirs) of Nieśwież was expressed in affinities, offices, property and political influence. To determine their position, it is important to present their political influence, which has changed over the entire century. Here, the author discusses changes of the position of three successive ordinats: Chancellor Karol Stanisław, hetman Michał Kazimierz and voivode Karol Stanisław, who won the highest popularity and political position.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 1; 103-131
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osobliwości wyglądu Sarmatów w relacjach cudzoziemców odwiedzających Rzeczpospolitą w XVIII wieku
The appearance of Poles as a curiosity in the writings of the foreigners visiting Poland during the 18th century
Autorzy:
Piotrowiak, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545517.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
Sarmatism
postcolonial studies
appearance
foreigner
Western Europe
Eastern Europe
Opis:
The main goal of this article is to elaborate how the foreigners who visited Poland during the 18th century described the appearance of Poles. A post-colonial analysis of their diaries and journey reports shows that although they seem to admire traditional Sarmatian attire, its similarity to oriental clothing carries pretty negative connotations. People raised in Western European culture perceive Poles in a very similar way as they perceive inhabitants of the Orient: as a wild, uncivilised nation. In addition, Polish women are described as voluptuous and libidinous. The resignation from the traditional Old Polish attire can be interpreted as a way to avoid these negative stereotypes. It can be also treated as a symptom of constituting a modern hybrid collective identity of Polish people, torn between native culture and Western culture, without a possibility of full identification with any of them.
Źródło:
Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne; 2015, 3; 31-50
2353-4699
Pojawia się w:
Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontynuacja i zmiany w polskim republikanizmie XVII i XVIII wieku
Autorzy:
Pietrzyk-Reeves, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/914949.pdf
Data publikacji:
2015-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
I Rzeczpospolita
myśl polityczna
doktryny prawno - polityczne
Opis:
Tradycja republikańska I Rzeczypospolitej obejmuje dorobek bardzo wielu autorów, zarówno teoretyków, jak i publicystów, działających na przestrzeni trzech stuleci, poczynając od pierwszej połowy wieku XVI, kiedy to namysł polityczny formułowany był pod przemożnym wpływem humanizmu i renesansu. Celem tego artykułu jest próba dokonania podstawowych ustaleń dotyczących zmian, jakie zachodziły w polskim dyskursie republikańskim w XVII i XVIII wieku oraz kontynuacji, która ten dyskurs w dużej mierze charakteryzuje.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2015, 67, 1; 45-74
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ceremoniał koronacyjny i jego znaczenie dla pozycji polskich królowych w XVII i XVIII wieku.
Коронационный церемониал и его значение для позиции польских королев в XVII и XVIII вв.
Autorzy:
Pietrzak, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969595.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
queen
ceremonial
coronation
Polish-Lithuanian Commonwealth
koronacje
królowa
ceremoniał
Rzeczpospolita Obojga Narodów
коронация
королева
церемониал
Речь Посполитая
Opis:
Данная статья является вкладом в исследование обряда коронации королев Речи Посполитой Польской в XVII и XVIII веках. Эта тема еще не дождалась монографического изучения. Лейтмотивом статьи является взгляд на положение правителя в правовой и политической системе Польско-Литовского государства через призму церемонии коронации. Работа затрагивает темы, связанные с представлением и изображением избранных польских королей во время торжественного свадебно-коронационного въезда. Пристальное внимание было уделено формированию обряда коронации с XV века и его изменениям в более поздние века. Многие элементы, составляющие литургию коронации королевы, изменились с годами, и нельзя сказать, что церемония была единообразной в этом отношении. Наконец, были исследованы иконосфера и знаки власти, сопровождающие церемонию коронации, например коронационные инсигния, мантии и визуальное и звуковое оформление церемонии.
Źródło:
Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 3; 155-205
1731-982X
Pojawia się w:
Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moja, twoja, nasza... Wolność i zaimki w polskiej myśli politycznej XVIII wieku
Mine, Yours, Ours... Liberty and Pronouns in Polish Political Thought of the 18th Century
Autorzy:
Grześkowiak-Krwawicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420653.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Rzeczpospolita
XVIII wiek
myśl polityczna
republikanizm
wolność
republican tradition
political order
republic
modern republicanism
Opis:
Analyzing  the  pronouns which  accompanied  the  notion  of  liberty  in  18th-century Polish political  thought,  the article brings  to  light essential  questions from the borderland between political ideology philosophy and  philosophy of the state. The fact that it was liberty within some community –  ours, rather than that of the individual, mine – is particularly emphasized.  The basis of possessing liberty was the fact of being a citizen of the Commonwealth, or being a nobleman; that is, belonging to a certain society. Only  that guaranteed freedom and it could be fulfilled only within this framework.  It was not only a collective liberty – within a community, everyone enjoyed  liberty personally, deciding for himself individually, which is eloquently illustrated by the unspoken popularity of the pronouns “himself” and “his”  (on “his” own) . Thus, “their” liberty occurs considerably rarely, more often  it is rather „their” slavery – that of the orders different from the noblemen  (szlachta) and that of states which are different from the Commonwealth.  Conceptualizations of community were about to be changed at the end of  the 18th century, when, under the influence of Western theories, more and  more attention was paid  to “my”/”his”  liberty,  the one  that was derived  from nature for every man. However, the vision of “our” liberty turned out  to be exceptionally long-lasting and was revived in the 19th century, when  the loss of independence proved that without the community’s liberty, the  very liberty of the individuals who constitute that community is threatened.
Artykuł poprzez analizę zaimków towarzyszących pojęciu wolności w polskiej myśli politycznej XVIII wieku pokazuje istotne kwestie z pogranicza ideologii politycznej i filozofii państwa. Przede wszystkim fakt, że była to nie tyle wolność indywidualna – moja, ile wolność w ramach pewnej wspólnoty – nasza. Podstawą posiadania wolności był fakt bycia obywatelem Rzeczypospolitej, czy bycia szlachcicem, czyli przynależność do określonej zbiorowości. Tylko ona gwarantowała swobodę i tylko w jej ramach mogła się ona realizować. Stąd wolność „ich” występuje stosunkowo rzadko, częściej jest to raczej „ich” niewola – stanów innych niż szlachecki, państw innych niż Rzeczpospolita. Nie była to jednak tylko wolność kolektywna – w ramach wspólnoty każdy indywidualnie cieszył się wolnością, sam decydował o sobie, czego wymowną ilustracją jest niesłychanie popularny zaimek „sam, sobie”. Koncepcje wspólnotowe zaczęły ulegać zmianom pod koniec wieku XVIII, kiedy pod wpływem teorii zachodnich coraz więcej uwagi poświęcano wolności „mojej/jego” – wolności należnej z natury każdemu człowiekowi. Wizja wolności „naszej” okazała się jednak wyjątkowo trwała, odżyła w wieku XIX, kiedy utrata niepodległości pokazała, że bez wolności wspólnoty zagrożona jest także wolność jednostek ją składających.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2013, 4, 7; 89-108
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsca obrad sejmików województw Wielkopolski właściwej od XVI do XVIII wieku
Autorzy:
Zwierzykowski, Michał
Tacka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631484.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
local parliaments, parliamentarism, territorial self-government, Republic of Nobles, history of Great Poland
sejmiki, parlamentaryzm, samorząd terytorialny, Rzeczpospolita szlachecka, historia Wielkopolski
Opis:
The article is the first attempt in historiography to synthesise the issue of location of the local parliaments’ assemblies in Great Poland in the early modern era, taking into account its genesis and transformation. It is based on existing, not numerous and scattered findings in the literature, and, above all, on the basis of the analysis of extensive, issued already in print, source material for local parliaments of the Poznań and Kalisz Voivodeships. The authors tried to show not only the basics of customary and legal location of the assemblies, the places where over three centuries debated the nobility of Great Poland, but also provide some of the details related to the usual place of those assemblies in Środa. The basic conclusion from the findings in this text confirms that from the second half of the 15th century, Środa was just almost continuously the center of political meetings of the nobility of the vast territory covering two and, since 1768, three voivodeships. Besides, it has been proven that the local parliament of Great Poland in the early modern era did not have a permanent location, but only confirmed by custom and written law the place for assemblies.
Artykuł stanowi pierwszą w historiografii próbę syntetycznego ujęcia zagadnienia lokalizacji obrad zgromadzeń sejmikowych tzw. Wielkopolski właściwej w epoce wczesnonowożytnej, z uwzględnieniem jej genezy i przemian. Powstał w oparciu o dotychczasowe, nieliczne i rozproszone ustalenia zawarte w literaturze, a przede wszystkim na podstawie analizy obszernego, wydanego już drukiem, materiału źródłowego dotyczącego sejmików województw poznańskiego i kaliskiego. Autorzy starali się ukazać nie tylko podstawy zwyczajowe i prawne lokalizacji obrad, miejsca, w których na przestrzeni trzech stuleci obradowała szlachta wielkopolska, ale również przedstawić nieco szczegółów związanych ze zwyczajowym miejscem odbywania sejmików w Środzie. Podstawowy wniosek płynący z ustaleń zawartych w niniejszym tekście potwierdza fakt, że już od drugiej połowy XV w. właśnie Środa była niemal nieprzerwanie centrum politycznych obrad szlachty z rozległego terytorium obejmującego dwa, a od 1768 r. trzy województwa. Poza tym udowodniono, że sejmik wielkopolski w epoce nowożytnej nie miał stałej siedziby, a jedynie potwierdzone zwyczajem i prawem pisanym miejsce gromadzenia się.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsca obrad sejmików województw Wielkopolski właściwej od XVI do XVIII wieku
Autorzy:
Zwierzykowski, Michał
Tacka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631667.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
local parliaments, parliamentarism, territorial self-government, Republic of Nobles, history of Great Poland
sejmiki, parlamentaryzm, samorząd terytorialny, Rzeczpospolita szlachecka, historia Wielkopolski
Opis:
Artykuł stanowi pierwszą w historiografii próbę syntetycznego ujęcia zagadnienia lokalizacji obrad zgromadzeń sejmikowych tzw. Wielkopolski właściwej w epoce wczesnonowożytnej, z uwzględnieniem jej genezy i przemian. Powstał w oparciu o dotychczasowe, nieliczne i rozproszone ustalenia zawarte w literaturze, a przede wszystkim na podstawie analizy obszernego, wydanego już drukiem, materiału źródłowego dotyczącego sejmików województw poznańskiego i kaliskiego. Autorzy starali się ukazać nie tylko podstawy zwyczajowe i prawne lokalizacji obrad, miejsca, w których na przestrzeni trzech stuleci obradowała szlachta wielkopolska, ale również przedstawić nieco szczegółów związanych ze zwyczajowym miejscem odbywania sejmików w Środzie. Podstawowy wniosek płynący z ustaleń zawartych w niniejszym tekście potwierdza fakt, że już od drugiej połowy XV w. właśnie Środa była niemal nieprzerwanie centrum politycznych obrad szlachty z rozległego terytorium obejmującego dwa, a od 1768 r. trzy województwa. Poza tym udowodniono, że sejmik wielkopolski w epoce nowożytnej nie miał stałej siedziby, a jedynie potwierdzone zwyczajem i prawem pisanym miejsce gromadzenia się.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsca obrad sejmików województw Wielkopolski właściwej od XVI do XVIII wieku
Autorzy:
Zwierzykowski, Michał
Tacka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953510.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
local parliaments, parliamentarism, territorial self-government, Republic of Nobles, history of Great Poland
sejmiki, parlamentaryzm, samorząd terytorialny, Rzeczpospolita szlachecka, historia Wielkopolski
Opis:
Artykuł stanowi pierwszą w historiografii próbę syntetycznego ujęcia zagadnienia lokalizacji obrad zgromadzeń sejmikowych tzw. Wielkopolski właściwej w epoce wczesnonowożytnej, z uwzględnieniem jej genezy i przemian. Powstał w oparciu o dotychczasowe, nieliczne i rozproszone ustalenia zawarte w literaturze, a przede wszystkim na podstawie analizy obszernego, wydanego już drukiem, materiału źródłowego dotyczącego sejmików województw poznańskiego i kaliskiego. Autorzy starali się ukazać nie tylko podstawy zwyczajowe i prawne lokalizacji obrad, miejsca, w których na przestrzeni trzech stuleci obradowała szlachta wielkopolska, ale również przedstawić nieco szczegółów związanych ze zwyczajowym miejscem odbywania sejmików w Środzie. Podstawowy wniosek płynący z ustaleń zawartych w niniejszym tekście potwierdza fakt, że już od drugiej połowy XV w. właśnie Środa była niemal nieprzerwanie centrum politycznych obrad szlachty z rozległego terytorium obejmującego dwa, a od 1768 r. trzy województwa. Poza tym udowodniono, że sejmik wielkopolski w epoce nowożytnej nie miał stałej siedziby, a jedynie potwierdzone zwyczajem i prawem pisanym miejsce gromadzenia się.
The article is the first attempt in historiography to synthesise the issue of location of the local parliaments’ assemblies in Great Poland in the early modern era, taking into account its genesis and transformation. It is based on existing, not numerous and scattered findings in the literature, and, above all, on the basis of the analysis of extensive, issued already in print, source material for local parliaments of the Poznań and Kalisz Voivodeships. The authors tried to show not only the basics of customary and legal location of the assemblies, the places where over three centuries debated the nobility of Great Poland, but also provide some of the details related to the usual place of those assemblies in Środa. The basic conclusion from the findings in this text confirms that from the second half of the 15th century, Środa was just almost continuously the center of political meetings of the nobility of the vast territory covering two and, since 1768, three voivodeships. Besides, it has been proven that the local parliament of Great Poland in the early modern era did not have a permanent location, but only confirmed by custom and written law the place for assemblies.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marian Surdacki, Opieka społeczna w Polsce do końca XVIII wieku, Lublin, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II [2015], ss. 638 + 4nlb, ISBN 978-83-7306-711-0
Autorzy:
Flaga, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1019772.pdf
Data publikacji:
2016-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Rzeczpospolita
opieka społeczna
historia
Republic of Poland
social care
history
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 405-409
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wzrost znaczenia roli sejmików ziemskich w dziedzinie wojskowości, polityki zagranicznej i skarbowości w XVI-XVIII wieku
The growing importance of the role of land assemblies in the field of military, foreign policy and treasury in the 16th-18th centuries
Autorzy:
Gałat, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27177739.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Rzeczpospolita Obojga Narodów
sejmiki ziemskie
Rzeczpospolita szlachecka
wojskowość
podatki
polityka zagraniczna
Polish-Lithuanian Commonwealth
sejmiks
First Polish Republic
military
taxes
foreign policy
Opis:
Celem niniejszej pracy jest przedstawienie wzrastającej roli sejmików ziemskich w Rzeczypospolitej Obojga Narodów na przykładzie wybranych dziedzin. Przemiany te były ściśle powiązane z kryzysem funkcjonowania całego państwa, a zwłaszcza władzy ustawodawczej – Sejmu. W drugiej połowie XVII i w pierwszej połowie XVIII wieku sejmiki przejmowały uprawnienia władzy centralnej. Złota era ich rządów przypada na drugą połowę XVII wieku, w tym czasie upowszechniło się również zbieranie sejmików z limity, co pozwoliło im na uniezależnienie się zarówno od sejmu, jak i od króla. Poszczególne ziemie/województwa coraz bardziej samodzielnie zaczęły decydować o sprawach takich, jak: wojskowość, finanse (podatki) czy polityka zagraniczna. Naturalnym następstwem tego był więc rozrost organów wykonawczych sejmików. Wszystko to prowadziło do postępującej decentralizacji państwa, która pozostawała w ścisłym związku z przejściem od demokracji szlacheckiej do oligarchii magnackiej.
The aim of this paper is to present the growing role of the land assemblies in the PolishLithuanian Commonwealth on the basis of selected areas. These changes were closely related to the crisis in the functioning of the entire state, especially the legislative authority – the Sejm. In the second half of the 17th century and in the first half of the 18th century, sejmiks took over the powers of the central government. The golden era of their rule falls on the second half of the 17th century, and at that time the collection of sejmiks from the quota became popular, which allowed them to become independent from both the Sejm and the king. Particular lands / voivodships began to decide more and more independently on matters such as: military, finance (taxes) or foreign policy. The natural consequence of this was the expansion of the executive bodies of the sejmiks. All this led to the progressive decentralization of the state, which was closely related to the transition from noble democracy to magnate oligarchy.
Źródło:
Officina Historiae; 2021, 4, 1; 15-31
2545-0905
Pojawia się w:
Officina Historiae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziesięcina w dawnym prawie polskim XVI–XVIII wieku na tle europejskim
Autorzy:
Gołaszewski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47392119.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
tithe
old-Polish law
Polish-Lithuanian Commonwealth
relations between Church and State
dziesięcina
prawo staropolskie
Rzeczpospolita Obojga Narodów
stosunki między państwem a Kościołem
Opis:
The article is shortly describing the history of tithes in the Kingdom of Poland and the Polish-Lithuanian Commonwealth. During the 16–18 centuries, the nobility achieved their primary goals: 1. establishing the conversion of tithes in sheaves or grains into money, 2. determining the nobility’s courts as exclusively appropriate in cases about tithes. However, tithes in different parts of Europe were subject to, sometimes similar, changes. Consequently, the article describes the history of tithes in England, France, Germany, and other countries. Consequently, this topic is perceived as interesting for comparative studies, especially about the oneri reali.
Źródło:
Studia Iuridica; 2021, 88; 108-121
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlachcic na funkcyi”. Inwentarze ruchomości Władysława Charczowskiego jako świadectwo zmian mentalnych i kulturowych wśród szlachty w XVIII wieku
“A nobleman on function.” Wladyslaw Charczowski’s inventories of movable property as a testimony to mental and cultural changes in the 18th century
Autorzy:
Popiołek, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2175087.pdf
Data publikacji:
2022-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
dwór szlachecki
inwentarze ruchomości
kultura szlachecka
Rzeczpospolita
XVIII wiek
manor house
movable property inventories
noble culture
Polish-Lithuanian Commonwealth
18th century
Opis:
Artykuł poświęcony jest przemianom w kulturze i mentalności osiemnastowiecznej szlachty polskiej na przykładzie inwentarzy ruchomości Władysława Charczowskiego, kasztelanica słońskiego. Proces budowania kariery urzędniczej zamożnego szlachcica widoczny jest w przemianach jego otoczenia – zawartym związku małżeńskim, kreowaniu dworu, jednaniu stronników czy budowaniu prestiżu poprzez kosztowne zakupy. Zachowane regestry zakupów, rachunki, inwentarze majętności, rozliczenia ze służbą ukazują skomplikowany proces wspinania się szlachcica po drabinie zależności społecznych, tworzenia własnego otoczenia, a w ślad za tym politycznej kariery przerwanej przedwczesną tragiczną śmiercią Władysława Charczowskiego.
The article is devoted to the changes in the culture and mentality of the eighteenth-century Polish nobility on the example of the property inventories of Władysław Charczowski, the son of castellan of Słońsk. The process of building a clerical career of a wealthy nobleman can be seen in the transformation of his environment - his marriage, the creation of a manor, recruitment of supporters and building prestige through expensive purchases. The preserved purchase registers, bills, property inventories, settlements with servants show us the complicated process of a nobleman climbing the ladder of social dependence, creating his own environment, and thus a political career, interrupted by the untimely tragic death of Władysław Charczowski.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2022, 29, 2; 199-217
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polsko-niemieckie pogranicze kulturowe na przykładzie kontaktów szlachty wielkopolskiej, śląskiej i brandenburskiej w XVI–XVIII wieku
The Polish-German cultural borderland as illustrated by Great Poland (Wielkopolska), Silesian and Branderburg nobility in 16th to 18th centuries
Autorzy:
Klint, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965564.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polish-Lithuanian Commonwealth
Great Poland
nobility
borderland
Rzeczpospolita Obojga Narodów
Wielkopolska
szlachta
pogranicze
Opis:
The article presents the tradition of cultural exchange in the Polish-Silesian-Brandenburgian borderland in the 16th to 18th century on the example of the relationship of the nobility living in each of these regions. During the three centuries before the partitions, there was a process merging the Polish- and German-speaking nobility in the borderlands. Family ties and financial relations strengthened the bonds between the gentry from different countries. In addition, in the 16th and first half of the 17th century noble families from Silesia or Branderburg were settling within Poland. Some of these families were polonised, while others remained part of the German language and culture. Reformation was another element bonding the nobility from these regions – many Polish noble families from the Greater Poland borderland adopted reformed faith and came in close relations with the Protestants of Silesia and Brandenburg. With such tight relationships, there was a need for knowledge of the German language among Polish nobility, as well as the need to learn Polish among Silesians and Branderburgians. But the knowledge of language was not the only element shaping the borderland culture – the elements of Polish and German culture were also merging. All this led to the emergence of a community in the noble society (at least in the western Great Poland (Wielkopolska). Borderland became the place with much stronger neighbourhood, family and material ties, as well as much greater shared interests and local identity than in other regions.
W artykule przedstawiono tradycję wymiany kulturowej na pograniczu polsko-śląsko-brandenburskim w XVI–XVIII w. na przykładzie relacji szlachty zamieszkującej w każdym z tych regionów. Zaprezentowano kontakty rodzinne i majątkowe szlachty polsko- i niemieckojęzycznej, ze specjalnym naciskiem na polonizację rodzin szlacheckich, które przybywały do Wielkopolski z południa lub zachodu i osiedlały się tam na stałe. Analiza kwestii etnicznych na pograniczu służy głównie rozpatrywaniu tworzenia się specyficznej wspólnoty szlacheckiej na kresach Wielkopolski i polsko-niemieckiej wymiany kulturowej.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2013, 2; 165-180
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wincentego Skrzetuskiego litewskie rozdwojenie jaźni. Litwa wobec Korony w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku
Lithuanian split personality of Wincenty Skrzetuski. Lithuania versus the Crown in the Commonwealth of the 16th–18th century
Autorzy:
Zakrzewski, Andrzej
Rachuba, Andrzej
Choińska-Mika, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/16647388.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Wincenty Skrzetuski
Wielkie Księstwo Litewskie
Litwa
Korona Polska
Polska
Rzeczpospolita
szlachta polska
Lithuania
Crown
Union of Lublin
Commonwealth
Opis:
Piarist Wincenty Skrzetuski, author of the most popular, at the end of the 18th century, compendium of knowledge about the system of the Polish-Lithuanian Commonwealth, noted that the Grand Duchy of Lithuania was one of its three provinces, alongside Małopolska and Wielkopolska. At the same time, he treated Lithuania, due to its separate treasury, army, law and system of courts and ministers, as an equal part of the Commonwealth. The Grand Duchy has indeed evolved significantly from the 16th century onwards. Not only its elites, but gradually the nobility too were acquiring a sense of belonging to the Commonwealth. Similar processes can be observed with regard to the Crown nobility. Thus, a single political nation of the Commonwealth was being formed. During the reign of King Stanisław August Poniatowski, an accelerated modernization took place, accompanied by a cautious – unfinished – unification of both parts of the Polish-Lithuanian state. For the purposes of political tactics, the Lithuanians and the Crowners used the term “province” very flexibly; both as a state and its province (part of it). From the legal point of view, both of these concepts could be justified. Wincenty Skrzetuski thus reproduced in his compendium the reality of political practice.
Źródło:
Unia Lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej; 259-272
9788395630255
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opis parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czeladzi z 1791 roku (Fragment nieodnalezionej wizytacji dekanatu siewierskiego diecezji krakowskiej z lat 90. XVIII wieku)
The parish of St. Stanislaus the Bishop and Martyr in Czeladź – a description from 1791 (A fragment of the undiscovered report from the visitation of the Siewierz deanery in the Krakow Diocese from the 1890s)
Autorzy:
Trąba, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1022796.pdf
Data publikacji:
2020-12-21
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
parafia św. Stanisława
Rzeczpospolita przedrozbiorowa
dekanat siewierski
Czeladź
XVIII wiek
wizytacje kanoniczne
diecezja krakowska
parish of St. Stanislaus
prepartition Poland
Siewierz deanery
18th century
canonical visitation
Krakow Diocese
Opis:
W 1846 r. proboszczem parafii św. Stanisława w Czeladzi został mianowany ks. Wojciech Janecki. Okazało się wówczas, że parafia nie posiada aktualnego inwentarza dóbr i praw majątkowych. W poszukiwaniu tego dokumentu zwrócono się do Konsystorza Generalnego Diecezji Krakowskiej. Pomimo poszukiwań dokumentu takiego nie odnaleziono. W archiwum Konsystorza odkryto jedynie dokument opisujący miasto Czeladź oraz parafię czeladzką sporządzony w 1791 r. Jego odpis przesłano do Konsystorza Diecezji Krakowskiej w Kielcach. Ten właśnie dokument jest przedmiotem niniejszego opracowania. Prawdopodobnie dokument pod nazwą Opisanie Kościoła i Parafii Miasteczka Czeladź z 1791 r. stanowi fragment większej całości; być może wizytacji dekanatu siewierskiego z tego okresu. Wskazuje na to jego treść oraz struktura będąca powtórzeniem tego typu dokumentów z końca XVIII wieku, np. wizytacji sąsiedniego dekanatu bytomskiego z lat 1792-1793. Dotychczasowe poszukiwania w archiwach kościelnych i państwowych nie przyniosły pozytywnych rezultatów w zakresie odszukania źródeł potwierdzających przeprowadzenie owej wizytacji. Publikowany dokument stanowi jedno z najważniejszych źródeł dotyczących dziejów Czeladzi w końcowym okresie istnienia Rzeczypospolitej szlacheckiej. Jego autor podaje dokładne dane dotyczące parafii oraz kościoła w Czeladzi w ostatnich latach przed zaborami. Należy podkreślić, że dokument ten nie został wykorzystany w dotychczasowych badaniach nad dziejami miasta Czeladzi.
In 1846, Fr. Wojciech Janecki was installed as the parish priest of St. Stanislaus in Czeladź, only to find out that the parish did not have an up-to-date inventory of property and property rights. In search of this document, the parish turned to the General Consistory of the Diocese of Krakow. Despite investigation, such a list was nowhere to be found. The only document discovered in the Consistory Archives was a description of the town of Czeladź and the parish of Czeladź compiled in 1791. A copy of this document was sent to the Consistory of the Krakow Diocese in Kielce. This document is the subject of this study. Entitled “Opisanie Kościoła i Parafii Miasteczka Czeladź” (“Description of the Church and Parish of the Town of Czeladź”), the 1791 record is a part of a larger file from that period – perhaps a visitation of the Siewierz deanery. This can be inferred from its content and structure, which resembles documents of this type from the end of the 18th century, e.g. visitation records of the neighbouring Bytom deanery over the years 1792–1793. The thorough scrutiny of both church and state archives has not produced any positive results so far as to the sources confirming the said visitation. The published document is one of the most important sources on the history of Czeladź in the final period of the Republic of Nobles. Its author provides detailed data both on the parish and the church in Czeladź in the last years before the partitions of Poland. It should be emphasised that this document has never been used before in the research on the history of Czeladź.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 114; 421-454
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ogrody w pustelniach zakonów kamedułów, kartuzów i karmelitów bosych w XVII i XVIII wieku (część 1)
Gardens in the hermitages of the Camaldolese, Carthusian and Discalced Carmelite orders in the 17th and 18th Centuries (part 1)
Autorzy:
Brykowska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30136018.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
Tematy:
kameduli
ogrody
architektura sakralna
XVII–XVIII wiek
Włochy
Rzeczpospolita
Austro-Węgry
camaldolese
gardens
sacral architecture
17th and 18th centuries
Italy
Polish–Lithuanian Commonwealth
Austro–Hungary
Opis:
Opracowanie badań nad ogrodami w pustelniach zakonów kontemplacyjnych w XVII–XVIII wieku ukaże się w druku w dwóch częściach. Obecnie drukowana część 1, odnosi się do założeń architektoniczno-przestrzennych Kongregacji Kamedułów Pustelników Góry Koronnej, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki ogrodów, dotąd pomijanych w literaturze o dziejach zakonu. Artykuł został oparty na własnych, wieloletnich badaniach autorki i publikowanych źródłach, pracach na temat duchowości kamedułów i dziejów poszczególnych pustelni. Wprowadzenie obejmuje tematykę wspólnych źródeł powstania zakonów kontemplacyjnych w Europie – czerpaną z praktyki pustelników na Wschodzie w pierwszych wiekach chrześcijaństwa i skrót badań nad ogrodami tych zakonów. W artykule przedstawiono w układzie chronologicznym, w 4 częściach, eremy kamedułów realizowane w XVII–XVIII wieku łącznie w całej kongregacji – we Włoszech, w Rzeczypospolitej i na terenie Austro-Węgier. Uwzględniono rolę kamedułów w procesie realizacji fundacji, lokalizacji pustelni, kościoła i ogrodów oraz program, kompozycję i architekturę zależną od zakonu, jak i od fundatora. Podsumowanie wykazało zarówno wspólne cechy, jak i różnice w założeniach przestrzennych i w architekturze pustelni kamedułów. Wnioski z badań ogrodów – ich rodzaj, formy i treści, jako dzieła sztuki o głębokiej symbolice religijnej oraz sacrum krajobrazu, będą przedstawione, łącznie z założeniami architektoniczno-przestrzennymi kartuzji i pustelni zakonu karmelitów bosych, w części 2.
This study of the research on hermitage gardens of monks belonging to contemplative orders in the 17th and 18th centuries will appear in print in two parts. Part 1, presently being printed, makes reference to the architectural–spatial complexes of the Camaldolese Hermits of Monte Corona (Er. Cam.), with special consideration for questions relating to the gardens omitted to date in the literature on the history of the order. The article is based on the author’s own, multiyear research as well as published sources, works on the mysticism of the Camaldoles and the histories of the individual hermitages. The introduction encompasses the topic of the common sources behind the emergence of contemplative orders in Europe as drawn from the practices of hermits in the East in the first centuries of Christianity, and a brief study into the gardens of those monks. The article presents the Camaldolese hermitages of the entire congregation erected in the 17th and 18th centuries—in Italy, the Polish–Lithuanian Commonwealth, and in Austro–Hungary—in chronological order in four parts. The role of the Camaldolese in the process of implementing the foundation, locating of hermitage, church, and gardens as well as the program, composition, and architecture, dependent on the order and the founder are all taken into account. A summary indicated both common features and differences in the spatial layout and architecture of the Camaldolese hermitages. Conclusions stemming from research into the gardens—their types, forms, and contents as works of art with far–reaching religious symbolism and the sacrum of the landscape—are presented, together with the Carthusian architectural–spatial complexes and the hermitages of the Discalced Carmelite orders in Part 2.
Źródło:
Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce; 2023, 6; 5-112
2657-5795
2956-591X
Pojawia się w:
Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O literaturze mirakularnej, epilepsji i innych zagadnieniach poruszonych przez Elżbietę Nowosielską w książce pt. „Melancholia, szaleństwo i inne »choroby głowy« w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku”
On miraculous literature, epilepsy and other issues raised by Elżbieta Nowosielska in her book entitled “Melancholy, madness and other ‘headaches’ in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th and 18th centuries”
Autorzy:
Delimata-Proch, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32443775.pdf
Data publikacji:
2024-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Elżbieta Nowosielska
miracle literature
melancholy
madness
medical history
healthiness
First Republic of Poland
17th and 18th centuries
literatura mirakularna
melancholia
szaleństwo
historia medycyny
zdrowotność
I Rzeczpospolita
XVII i XVIII w.
Opis:
For decades, the history of medicine, healing, medical culture, health, etc. has been fascinating researchers: historians, anthropologists, archaeologists, and doctors alike. Researchers in this field use source materials that have been known in science for a long time, often creating a questionnaire of issues and questions that no one has posed so far. Elżbieta Nowosielska’s publication, entitled „Melancholy, madness and other ‘headaches’ in the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th and 18th centuries” (2021) belongs to this group of works. It is clear to anyone who has dealt with books of miracles and graces that, on the basis of the miraculous literature, if properly explored, E. Nowosielska would have come close to one of the goals outlined in the book’s introduction – a possibly complete picture of the approach to madness or melancholy. The author underestimated the effort made by Jowita Jagla, a researcher into the books of miracles and graces, and the votive offerings, who discusses issues related to epilepsy in her work, and disregarded several other texts. This does not speak very well of the search she carried out.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2024, 2(41); 281-294
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-21 z 21

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies