Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Rudna mine" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-28 z 28
Tytuł:
Zmienność mineralizacji wód dopływających z poziomu wapienia podstawowego do wyrobisk górniczych kopalni Rudna KGHM
Mineralization variability in waters flowing from the Basal Limestone to the Rudna KGHM mining excavations
Autorzy:
Kiełczawa, B.
Chudy, A.
Ślusarczyk, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075613.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
skład chemiczny wody
wskaźniki hydrochemiczne
kopalnia Rudna
water chemistry variations
hydrochemical indices
Rudna mine
Opis:
The article discusses the results of the work on the variability of water mineralization in the Basal Limestone, inflowing to the excavations of the KGHM Polska Miedź S.A. Rudna mine. The spatial variability of the total water mineralization and concentrations ofparticular ions (Na+, Cl-, SO2-, Ca2+ and Mg2+) were analyzed. It has been observed that the mineralization of waters from the Basal Limestone is from 12 to 256 g/dm3 with a mineralization gradient at 43.34 g/dm3/100 m. The waters are of the Na-Cl chemical type. It was found that the lowest concentrations of Na+ and Cl- characterize the southern part of the study area. Concentrations of these ions increase in the northern part of the Rudna mine, where the lowest content of sulphate ions and the highest concentrations of Ca2+ ion were observed. Based on selected, most commonly used hydrochemical indexes, an attempt was made to determine the origin of the major ions.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2017, 65, 11/2; 1290--1295
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeobrażone rytmity siarczkowe w piaskowcu białego spągowca z kopalni Rudna
Altered rhythmic sulphide bands in the Weissliegend sandstone in the Rudna mine (Fore-Sudetic Monocline, Poland)
Autorzy:
Radliński, M.
Sawłowicz, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061766.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
rytmity siarczkowe
łupek miedzionośny
Weissliegend
atacamit
siarczki miedzi
rhythmic sulphide banding
Kupferschiefer
atacamite
copper sulphides
Opis:
Badano dwa profile piaskowca z kopalni Rudna, zawierające rytmity siarczkowe o różnym składzie siarczków miedzi i stopniu przeobrażenia. W badaniach wykorzystano metody mikroskopii optycznej i elektronowej (SEM-EDS) oraz XRD. Rytmity w pierwszym badanym profilu RZA są zbudowane z siarczków miedzi (gł. digenit), silnie zmienionych przez wtórne procesy do kowelinu i atacamitu. Pierwotne rytmity powstały prawdopodobnie przez oddziaływanie siarkowodoru z łupku miedzionośnego na roztwory miedzionośne w piaskowcu. Rozległe powstawanie atacamitu było prawdopodobnie wynikiem wietrzenia w warunkach kopalnianych, chociaż inne możliwości powstania też są rozważone. Rytmity w drugim profilu RGM są zbudowane z siarczków Cu i Fe (bornit, chalkopiryt) i pirytu. Ten odmienny skład mineralny może być wynikiem reakcji siarkowodoru z nadległego łupku z roztworami zawierającymi Cu i Fe. Żelazo w tych roztworach było prawdopodobnie wynikiem rozpuszczania obecnego w piaskowcu pirytu lub monosiarczków żelaza. Na pierwotną mineralizację siarczkową w obu profilach jest nałożona wtórna mineralizacja kruszcowa o nieco odmiennym składzie.
Two cross-sections of Weissliegend sandstones with copper sulphide rhythmic banding from the Rudna Mine were studied. Analyses were performed using optical polarizing (PLM) and scanning electron (SEM-EDS) microscopy and XRD. The rhythmites have different sulphide compositions and they have undergone different alterations. In the RZA cross-section, the rhythmites are composed of copper sulphides, mainly digenite, strongly altered to covellite and atacamite by secondary processes. Primary rhythmites were probably formed via a reaction between hydrogen sulphide from the overlying shale and copper-bearing solutions in the sandstone. Weathering and mining waters were probably responsible for extensive atacamite formation, although other possibilities are also considered. In the RGM cross-section, the rhythmites are composed of Cu–Fe sulphides (bornite and chalcopyrite) and pyrite. This distinct mineralogy may result from a reaction of hydrogen sulphide from the overlying shale with copper- and iron-bearing solutions. Dissolution of pyrite or iron monosulphides present in the sandstone could enrich the solutions in iron. Primary ore mineralization was overlapped by secondary mineralization of slightly different composition.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2017, 468; 61--78
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarządzanie substancjami i preparatami chemicznymi w KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze "Rudna"
Chemicals management in KGHM Polska Miedź S.A. "Rudna" Mine division
Autorzy:
Żylińska-Dusza, R.
Hawrysz, J.
Skowrońska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350646.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
preparaty i substancje chemiczne
preparaty i substancje niebezpieczne
systemy zarządzania
ocena ryzyka
chemicals
dangerous substances
management systems
risk assessment
Opis:
Specyficzny charakter działalności operacyjnej oraz wielkość Zakładów Górniczych "Rudna" nieuchronnie wiążą się z obecnością na ich terenie znacznych ilości substancji i preparatów chemicznych, a wśród nich substancji i preparatów niebezpiecznych, które należy traktować ze szczególną uwagą i ostrożnością. Tematem niniejszego artykułu są aktualnie podejmowane w kopalni działania zmierzające do włączenia gospodarowania tymi środkami w zakładowe systemy zarządzania środowiskowego oraz zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wdrażane i doskonalone procedury zarządzania substancjami/preparatami chemicznymi na poziomie kopalni umożliwiają sprostanie aktualnym wymaganiom prawnym, a przy tym stanowią istotny element działań zakładu w kierunku zapewniania wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzi i środowiska.
Due to the specific character of operational activities as well as the magnitude of "Rudna" Mine on the premises of the plant large amounts of chemical agents are present. Among them there are also dangerous substances, which ought to be handle with the greatest caution and call for the special treatment. The present paper focuses on the actions currently undertaken in the mine aimed to incorporate the management of chemical agents into existing systems of environmental management and occupational health and safety management. The adequate procedures of chemical agents management, having been implemented and continuously improved on the mine level, provide tools to cope with the actual legal regulations and simultaneously they stand for an important element of the plant efforts in order to ensure high level of the human health and environmental protection issues.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2005, 29, 4; 237-251
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza parametrów sejsmiczności indukowanej górotworu w rejonach eksploatacyjnych O/ZG Rudna
The analysis of induced seismicity of the rock strata in the stope regions in the Rudna mine
Autorzy:
Burtan, Z.
Chlebowski, D.
Cieślik, J.
Zorychta, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394995.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
górnictwo podziemne
eksploatacja rud miedzi
zagrożenie sejsmiczne
underground mining
copper mining
seismic hazard
Opis:
Aktualny poziom zagrożenia tąpaniami w kopalniach LGOM jest konsekwencją towarzyszącej robotom górniczym sejsmiczności górotworu, a większość dotychczas odnotowanych tąpnięć i odprężeń była spowodowana wstrząsami o najwyższych energiach. Z analizy aktywności sejsmicznej odnotowanej w ostatnich latach wynika, że spośród tych kopalń sejsmicznie najbardziej aktywną jest O/ZG Rudna. Artykuł zawiera ocenę kształtowania się sejsmiczności górotworu w O/ZG Rudna w latach 2006–2015 w całym obszarze kopalni oraz jej poszczególnych rejonach. W ramach parametrów sejsmiczności analizą objęto liczbę rejestrowanych zjawisk, łączną wartość emisji energii oraz wskaźnik jednostkowego wydatku energetycznego. Przeanalizowano także zmienność współczynników rozkładu Gutenberga-Richtera oraz odniesiono się do lokalizacji epicentrów ognisk względem frontu eksploatacyjnego, wyodrębniając nisko- (103 ≤ As < 105J) i wysokoenergetyczne (As ≥ 105J) wstrząsy usytuowane przed frontem, w rejonie robót rozcinkowych oraz w zrobach. Z przeprowadzonych rozważań wynika, że zagrożenie wysokoenergetycznymi wstrząsami w kopalni Rudna utrzymuje się na wysokim, porównywalnym w kolejnych latach poziomie, a zróżnicowana aktywność w wydzielonych rejonach może być między innymi funkcją zmiennej wysokości furty eksploatacyjnej oraz miąższości wstrząsogennych warstw węglanowych zalegających w stropie złoża. Analiza rozmieszczenia ognisk wstrząsów względem frontu eksploatacyjnego wskazuje, że niezależnie od wielkości energii sejsmicznej zdecydowanie najwięcej wstrząsów lokalizuje się w strefie robót rozcinkowych. W następnej kolejności wstrząsy niskoenergetyczne lokalizują się w obszarach zrobowych, a wstrząsy wysokoenergetyczne – przed frontem eksploatacji. Tym samym przedstawiona ocena kształtowania się aktywności sejsmicznej w O/ZG Rudna potwierdza związek ilości rejestrowanych wstrząsów oraz wielkości generowanej energii sejsmicznej z określonymi cechami lokalnych uwarunkowań geologiczno-górniczych, w tym elementami stosowanych systemów komorowo-filarowych.
The current rockburst hazard conditions in the copper mines are the consequence of mining-induced seismicity of the rock strata whilst the majority of registered rockbursts have been caused by high-energy seismic events. The analysis of seismic activity in recent years indicates that the region of the Rudna mine is the region of the highest seismic activity. This paper is an attempt at evaluating the seismicity levels in the Rudna mine in the period from 2006-2015, within the entire mine and in its particular sections. Key parameters of seismic activity include the number of registered seismic events, total energy emission levels, and a unit energy factor. The variability of Gutenberg -Richter (GR) parameters are analyzed and the epicenters’ locations are investigated with respect to the stope position. The distinction is made between low-energy (103 ≤ As < 105 J) and high-energy (As ≥ 105J) seismic events ahead of the stope, in the opening-up cross-throughs and in the gob areas. It appears that the risk level of a high-energy event occurrence in the Rudna mine has not changed in recent years and has remained on a high level whilst the differences in seismic activity, in particular mine sections, are attributed to the varied extraction height and varied thickness of rockburst-prone carbonate layers in the roof of the copper ore deposit. The analysis of the epicenters’ locations with respect to the stope reveals that no matter what the seismic energy levels, the largest number of rockbursts are registered in the opening-up cross-through zone. Low-energy tremors are mostly located in the gob areas, high-energy events occur mostly ahead of the stope. Thus, the evaluation of the seismicity conditions in the Rudna mine seems to positively verify the relationship between the number of registered events and the levels of generated seismic energy, taking the local geological and mining conditions and the specificity of the room and pillar mining method into account.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2017, 97; 145-162
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Syntetyczne testy inwersji pełnego pola falowego w warunkach rzeczywistej sieci monitoringu sejsmicznego ZG Rudna
Synthetic Tests of Full Waveform Inversion with Configuration of Rudna Mine Real Seismic Monitoring System
Autorzy:
Caputa, Alicja
Rudziński, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818539.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwa Geofizyczne
Tematy:
sejsmiczność indukowana
mechanizmy ogniskowe wstrząsów
inwersja pełnego pola falowego
testy syntetyczne
induced seismicity
source mechanisms
full waveform inversion
synthetic tests
Opis:
Sejsmiczność indukowana działalnością górniczą jest stale monitorowana i analizowana w celu zwiększenia bezpieczeństwa wydobycia kopalin. Jedną z procedur, chociaż niestosowanych rutynowo w polskim górnictwie węgla i miedzi, jest wyznaczanie mechanizmów ogniskowych silniejszych wstrząsów. Najprostszą i jak dotąd jedyną stosowaną metodą ich obliczania jest inwersja pierwszych wstąpień fali P w domenie czasu. Metoda ta pomimo swojej prostoty i możliwości bezpośredniej kontroli analizowanego wejścia fali sejsmicznej, jest procedurą bardzo czułą na geometrię sieci pomiarowej. Jest to szczególnie kłopotliwe w przypadku dołowych sieci kopalnianych, gdzie geometria sieci ograniczona jest istniejącą infrastrukturą podziemną. W niniejszym opracowaniu proponujemy i testujemy metodę inwersji pełnego pola falowego, przeprowadzaną w domenie częstotliwości oraz czasu, która do tej pory nie była powszechnie stosowana w polskim górnictwie. W oparciu o sejsmogramy syntetyczne obliczone dla lokalnego modelu prędkościowego oraz z wykorzystaniem geometrii rzeczywistej sieci monitoringu sejsmicznego, przeprowadziliśmy badanie przydatności inwersji pełnego pola falowego do obliczeń w warunkach górniczych. W pracy prezentujemy analizy 10 różnych modeli mechanizmów ogniskowych testowanych w różnych lokalizacjach kopalni dla zmiennej siły wstrząsu oraz z dodatkowym rzeczywistym szumem sejsmicznym. Na podstawie otrzymanych wyników możemy stwierdzić, iż głównym czynnikiem warunkującym jakość rozwiązania jest siła wstrząsu i wynikająca z niego zależność amplituda/szum. Natomiast metoda ta nie jest czuła na geometrię sieci pomiarowej.
In order to improve the safety procedures of georesources exploitation, the induced seismicity is constantly monitored and examined. One of the procedures method, although even though not routinely used in Polish coal and copper mining mines, is the calculation of focal mechanisms of strong seismic events. The simplest and so far the only used method for source mechanisms estimation is the inversion of the first P wave onsets in the time domain. Despite its simplicity and the ability to direct control of analyzed seismic waves used during inversion, it is a procedure very sensitive to the geometry of the monitoring seismic network. This is particularly troublesome in the case of underground seismic monitoring system, where the geometry of the network is limited by the existing underground infrastructure. In this study, we propose and test the full waveform inversion method, performed both in the frequency and time domain. This kind of method has not been widely used in Polish miningmines. Basing on synthetic seismograms prepared for the local velocity model and using geometry of the real seismic monitoring network, we conducted a study of the suitability of the full waveform inversion for calculations in underground mining conditions. In this paper, we present analyzes of 10 different source models of focal mechanisms tested in various mine locations within mining area. The tests were performed for variable events strength and with additional real seismic noise. On the grounds of obtained results, we can conclude that the main factor determining the solution quality is the strength of mining tremor and amplitude/noise relationship resulting from it. However, this method is not sensitive to the geometry of the measurement network.
Źródło:
Przegląd Geofizyczny; 2020, 3-4; 123--138
0033-2135
Pojawia się w:
Przegląd Geofizyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Passive Seismic Tomography at Rudna Copper Ore Mine
Autorzy:
Dębski, W.
Cianciara, A.
Koziarz, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/164020.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwa Geofizyczne
Tematy:
inverse methods
induced seismicity
seismic tomography
Opis:
Seismic tomography is a technique widely used to image the Earth’s interior at various scales, from the very local subsurface to the whole Earth’s interior. Successful tomographic applications in seismology have opened the question of whether, or not, the method can also be helpful in assessing the safety of mining operations. Long-time efforts and accumulated evidence with tomography imaging carried out at the Rudna copper mine clearly indicate that this is really the case. Repeating imaging of velocity distributions reveals that the observed temporal changes provide information that is useful for improving the safety of mining processes. In this paper, we describe our experience of performing seismic passive velocity tomography at the Rudna copper ore mine in the south-western part of Poland. We consider only the last 10 years, when the geophysical unit of Rudna copper mine began using an advanced modern tomography software developed originally for this mine.
Źródło:
Przegląd Geofizyczny; 2018, 4; 339-352
0033-2135
Pojawia się w:
Przegląd Geofizyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zagrożenia gazowego w kopalni Rudna na podstawie analizy porowatości dolomitów z poziomu zbiornikowego
Gas hazard assessment in the Rudna mine, based on analysis of porosity of dolomites from the reservoir formation
Autorzy:
Poszytek, A.
Rożek, R.
Dudek, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061787.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
dolomit cechsztyński cyklotemu Werra
kopalnia miedzi Rudna
zagrożenie gazowe
porowatość
mikrotomografia komputerowa
porozymetria
Zechstein dolomite of Werra Cyclotem
Rudna copper mine
gas hazard
porosity
computed microtomography
porosimetry
Opis:
W kopalni Rudna nad stropem wyrobisk górniczych odnotowano występowanie poziomu dolomitu, w obrębie którego znajduja się izolowane pułapki z gazem pod wysokim ciśnieniem. Badany poziom stanowi duże zagrożenie dla prowadzonych robót górniczych i jest obiektem prac badawczych. Do oceny bezpieczeństwa prowadzenia prac górniczych konieczna jest znajomość sposobu występowania gazu w przestrzeni porowej badanych dolomitów. Szczególnie, że dotychczas za „niebezpieczne” uważano dolomity o wysokiej porowatości, gdy tymczasem w wielu otworach wiertniczych stwierdzono produkcję gazu z dolomitów o niskiej porowatości. Celem artykułu jest określenie potencjału zbiornikowego badanych dolomitów i interpretacja ich potencjalnego zagrożenia dla prowadzonych prac górniczych. Na podstawie obserwacji mikroskopowych, analizy mikrotomografii rentgenowskiej i badań porozymetrii rtęciowej stwierdzono, że w poziomie zbiornikowym występują trzy typy dolomitów o zróżnicowanym charakterze porowatości: dolomity o dobrych parametrach zbiornikowych, dolomity o obniżonych parametrach zbiornikowych i dolomity o charakterze skały uszczelniającej. Na szczególną uwagę zasługują dolomity o charakterze skały uszczelniającej, które na podstawie badań porozymetrycznych charakteryzują się bardzo niską porowatością. Na podstawie obserwacji mikroskopowych stwierdzono w nich 4% porowatość zamkniętą, w której jest również uwięziony gaz. Obecność gazu zamkniętego w porach dolomitów jest zjawiskiem dość powszechnym, jednak to obecność wysokociśnieniowych pułapek gazowych w obrębie lokalnie bardziej porowatych, mikroszczelinowatych i przepuszczalnych dolomitów stanowi zasadnicze zagrożenie.
Reservoir dolomites saturated with gas under high pressure were found in the ceiling of excavations in a Rudna copper mine in southwestern Poland. Reservoir dolomites are a major concern in the mining industry and the focus of substantial research. High-porosity dolomites are definitively considered "hazardous", but the gas is extracted from the dolomites with low porosity, too. So, it is necessary to know way of gas occurrence in the pore space. This article aims to describe the reservoir potential of the dolomites through pore space characterisation and determine whether the gas can migrate into the excavations. A comprehensive analysis of the distribution of pore size and nature using microscopic observations, X-ray microtomography and mercury porosimetry. The results distinguished three types of dolomites with different porosities: dolomites with high effective porosity, dolomites with reduced effective porosity, and sealed dolomites. Particular attention should be paid to sealed dolomites. Their effective porosity results from mercury porosimetry are very low. However, they also contained 4% closed porosity described from microscopic observations, where gas is accumulated, too. Presence of gas in the closed pores dolomites is a common phenomenon. However, the presence of high-pressure gas traps within locally more porous, microcraced and permeable dolomites is a major threat.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2017, 469; 47--58
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena istotności wpływu transferu naprężeń statycznych wywołanych przemieszczeniem kosejsmicznym wstrząsów górniczych na proces sejsmogeniczny w kopalniach
Significance of static stress transfer caused by coseismic slip of mining-induced seismic events in seismicity generation process in mines
Autorzy:
Orlecka-Sikora, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/183695.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
sejsmiczność indukowana
kopalnia Rudna
transfer naprężeń statycznych
zmiany naprężenia Coulomba
induced seismicity
Rudna mine
static stress transfer
Coulomb stress changes
Opis:
We investigated an effect of static stress transfer for the mining-induced seismicity from Rudna Mine. We consider events of energy over 10/5J, which occurred in Rudna Mine from 1993-2006. We examine the possible triggering checking correlation between event locations and the stress-increased zones. We find that more than 50% of the analyzed seismic events occurred in areas where stress was enhanced due to the occurrence of previous events. Statistical test proved that for stress changes from 0.02 bar static stress triggering in Rudna Mine exists and this effect is statistically significant at the 95% confidence level.
Źródło:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; 2009, 35, 2/1; 507-514
0138-0974
Pojawia się w:
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of post-blasting source mechanisms of mininginduced seismic events in Rudna copper mine, Poland
Autorzy:
Caputa, A.
Talaga, A.
Rudziński, Ł.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/100792.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Śląski. Wydział Nauk o Ziemi
Tematy:
source mechanism
blasting
foci
analiza
mechanizm
górnictwo
zdarzenia sejsmiczne
kopalnia miedzi Rudna
Polska
Opis:
The exploitation of georesources by underground mining can be responsible for seismic activity in areas considered aseismic. Since strong seismic events are connected with rockburst hazard, it is a continuous requirement to reduce seismic risk. One of the most effective methods to do so is blasting in potentially hazardous mining panels. In this way, small to moderate tremors are provoked and stress accumulation is substantially reduced. In this paper we present an analysis of post-blasting events using Full Moment Tensor (MT) inversion at the Rudna mine, Poland, underground seismic network. In addition, we describe the problems we faced when analyzing seismic signals. Our studies show that focal mechanisms for events that occurred after blasts exhibit common features in the MT solution. The strong isotropic and small Double Couple (DC) component of the MT, indicate that these events were provoked by detonations. On the other hand, post-blasting MT is considerably different than the MT obtained for strong mining events. We believe that seismological analysis of provoked and unprovoked events can be a very useful tool in confirming the effectiveness of blasting in seismic hazard reduction in mining areas.
Źródło:
Contemporary Trends in Geoscience; 2015, 4, 1; 26-38
2299-8179
Pojawia się w:
Contemporary Trends in Geoscience
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studies of induced seismic events clustering in equivalent dimension spaces in chosen Rudna Mine panels
Badanie grupowania się indukowanych zjawisk sejsmicznych w przestrzeni wymiarów równoważnych na przykładzie wybranych pól ekslopatacyjnych ZG Rudna
Autorzy:
Lizurek, G.
Lasocki, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/348627.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
grupowanie zjawisk sejsmicznych
zagrożenie sejsmiczne
kopalnie miedzi
wymiary równoważne
seismicity clustering
seismic hazard in mines
copper mines
equivalent dimensions
Opis:
The study of clustering of an induced seismic event was carried out to find out whether the temporal clustering of smaller events in different parameters can be observed before and after the high energy events (Ml > 3) from different mining panels of the Rudna Mine. The method chosen for the analysis was a study of the temporal variation of the fractal dimension of the seismic events parameters - the interevent epicentral distance (dr), the interevent time (dt), logarithm of seismic energy (lE) and interevent energy coefficient (dlE). The transformation of seismic source parameters changed into the equivalent dimension (ED) space was done before the temporal behavior studies. The transformation allowed for the estimation of the fractal dimension of different parameters using the same method - correlation fractal dimension, and then easily compares the obtained temporal changes of fractal dimension with different parameters. The effect of clustering is expressed by a decrease of the fractal dimension, which is connected with the similarity of the events parameter and values. The temporal changes of the fractal dimension of seismicity before strongly induced events could then indicate some initiation phase of the process leading to the high energy release.
Na podstawie danych o zjawiskach sejsmicznych, które wystąpiły w wybranych oddziałach w ZG Rudna dokonano analizy grupowania się zjawisk w przestrzeni parametrów równoważnych złożonej z wartości dystrybuanty rozkładu parametrów lokalizacji (odległość pomiędzy kolejnymi wstrząsami - dr) i energii (logarytm energii - lE i bezwzględna różnica pomiędzy logarytmami energii kolejnych wstrząsów dlE). Celem tej analizy było sprawdzenie czy przed wystąpieniem zjawiska o dużej energii (powyżej 10/7 J) dochodzi do charakterystycznych zmian rozkładu występowania wstrząsów o mniejszej energii. Analizę oparto o badanie czasowej zmienności wymiaru fraktalnego. Grupowanie się zjawisk odzwierciedla się zmniejszaniem wartości wymiaru fraktalnego. Zmiany w czasie wartości wymiaru fraktalnego przed wystąpieniem silnego zjawiska sejsmicznego mogą wskazywać na występowanie procesu przygotowawczego prowadzącego do wystąpienia silnego zjawiska.
Źródło:
AGH Journal of Mining and Geoengineering; 2012, 36, 2; 203-216
1732-6702
Pojawia się w:
AGH Journal of Mining and Geoengineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eksploatacja górnicza a zuskokowanie spągowej partii utworów cechsztyńskich w Kopalni "Rudna" KGHM, Polska Miedź S.A.
Mining exploitation and the tectonic dislocation of Lower/Upper Permian rocks boundary in "Rudna" Mine, the KGHM Polish Copper SA
Autorzy:
Markiewicz, A.
Suchan, J.
Tomanik, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/349174.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
eksploatacja górnicza
monoklina przedsudecka
cechsztyn
tektonika
subhoryzontalne strefy ścinania
stateczność stropu
mining exploitation
Fore Sudetic Monocline
Zechstein
tectonics
sub-horizonat shear surfaces
roof stability
Opis:
Występujące na granicy dolnego i górnego permu struktury tektoniczne odsłaniające się w trakcie eksploatacji polimetalicznych złóż monokliny przedsudeckiej wskazują na częste występowanie subhoryzontalnych przemieszczeń spągowej części utworów cechsztyńskich, oraz tworzą specyficzne strefy w obrębie elewacji piaskowca. Artykuł skupia się na związku zachodzącym pomiędzy tymi przesunięciami, a morfologią spągu cechsztynu w rejonie elewacji. Autorzy wskazują na związek pomiędzy podstawowymi objawami tego typu tektoniki i wykształceniem tektonicznie przeobrażonych stref oraz warunkami prowadzenia i zaburzeniami postępu robót górniczych. Rozważania te mogą mieć praktyczne zastosowanie w analizie geodynamicznej górotworu i projektowaniu robót górniczych.
The tectonic deformation of Upper and Lower Permian rocks on the Fore Sudetic Monocline appears as subhorizontal displacements of the bottom part of Zechstein rocks in vicinity of polymetallic stratabaund orebody. The dislocations relate to the paleomorphology of the Rotligende/Zechstein boundary. The paper describes relations between the tectonic and structure zonation of the hostrock inside the paleohighs and the petrographical rebuilt of dolomite structure and the conditions of mining exploitation. The discussion can be practically apply in to geodynamic analyze of the hostrock and preparing the mining works.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2007, 31, 3/1; 395-407
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie klasyfikacji pojedynczej do oceny podziału skał złożowych i otaczających na strop, złoże i spąg na przykładzie kopalni "Rudna"
Application of one parameter classification for splitting rock massif on roof, seam and floor rocks of "Rudna" Mine
Autorzy:
Galiński, A.
Mertuszka, P.
Strzelecki, M.
Wojtaszek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350514.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
mechanika górotworu
badania geomechanicznych własności skał
analiza wariancji
rock mass mechanics
investigations of the geomechanical rock properties
analysis of variance
Opis:
W pracy pokazano, że podział skał złożowych i otaczających na strop, wyrobisko i spąg jest statystycznie istotny. Ocenę podziału oparto na analizie wariancji i klasyfikacji pojedynczej. Badania przeprowadzono dla sześciu parametrów górotworu, która zawierała dokumentacja pomiarów.
It was shown in the paper that differentiation of rock massif into roof, seam and floor rocks is statistically significant. Variance analysis and one parameter classification were utilized to carry out required computation. Six rock parameters from laboratory data were taken into account.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2011, 35, 2; 235-242
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effect of selected rockburst prevention measures on seismic activity - case study from the Rudna copper mine
Autorzy:
Fuławka, K.
Pytel, W.
Mertuszka, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/92055.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
rockburst prevention
seismic activity
mining-induced tremors
profilaktyka tąpaniowa
aktywność sejsmiczna
wstrząsy wywołane przez górnictwo
Opis:
In order to face threats from mining tremors a number of organizational and technical prevention methods are applied in underground mines. Unfortunately, most of these methods are based on the experience of crew and there is uncertainty whether in practice all of the executed operations are suitable and necessary in the given conditions. Analysis were performed for one of the mining districts of the Rudna copper mine, Poland. In this paper, selected methods of rockburst prevention in the G-4/8 district are described and the recorded seismicity is analysed. On the basis of the data provided by the personnel of the mine, maps of mining progress were generated. This permitted the mined out areas as well as backfilled excavations to be calculated as a function of time. The results were presented in quarterly periods. Furthermore, the seismicity recorded was correlated with the rate of mining progress, the rate of mined out zones and the active rockburst prevention effectiveness. Finally, it was concluded that correlation between the opening area and energy of seismic events may be observed under the mining panel conditions considered. A similar conclusion applied as regards the quarterly speed of mining and the frequency of event occurrence.
Źródło:
Journal of Sustainable Mining; 2018, 17, 1; 1-10
2300-1364
2300-3960
Pojawia się w:
Journal of Sustainable Mining
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effect of the blasthole diameter on the detonation velocity of bulk emulsion explosive in the conditions of selected mining panel of the Rudna mine
Wpływ średnicy otworu strzałowego na prędkość detonacji materiału wybuchowego emulsyjnego luzem w warunkach wybranego oddziału kopalni Rudna
Autorzy:
Mertuszka, Piotr
Szumny, Marcin
Fuławka, Krzysztof
Maślej, Jarosław
Saiang, David
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/220121.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
materiały wybuchowe
prędkość detonacji
analiza rozdrobnienia
emulsion explosives
detonation velocity
blasthole diameter
fragmentation analysis
Opis:
The blasting technique is currently the basic excavation method in Polish underground copper mines. Applied explosives are usually described by parameters determined on the basis of specific standards, in which the manner and conditions of the tests performance were defined. One of the factors that is commonly used to assess the thermodynamic parameters of the explosives is the velocity of detonation. The measurements of the detonation velocity are carried out according to European Standard EN 13631-14:2003 based on a point-to-point method, which determines the average velocity of detonation over a specified distance. The disadvantage of this method is the lack of information on the detonation process along the explosive sample. The other method which provides detailed data on the propagation of the detonation wave within an explosive charge is a continuous method. It allows to analyse the VOD traces over the entire length of the charge. The examination certificates of a given explosive usually presents the average detonation velocities, but not the characteristics of their variations depending on the density or blasthole diameter. Therefore, the average VOD value is not sufficient to assess the efficiency of explosives. Analysis of the abovementioned problem shows, that the local conditions in which explosives are used differ significantly from those in which standard tests are performed. Thus, the actual detonation velocity may be different from that specified by the manufacturer. This article presents the results of VOD measurements of a bulk emulsion explosive depending on the diameter of the blastholes carried out in a selected mining panel of the Rudna copper mine, Poland. The aim of the study was to determine the optimal diameter of the blastholes in terms of detonation velocity. The research consisted of diameters which are currently used in the considered mine.
Technika strzałowa jest obecnie podstawową metodą urabiania złóż w polskich kopalniach rud miedzi. Stosowane materiały wybuchowe charakteryzowane są najczęściej poprzez parametry wyznaczane na podstawie określonych norm, które szczegółowo opisują sposób i warunki prowadzenia badań. Jednym z parametrów, który jest powszechnie stosowany do oceny parametrów termodynamicznych materiałów wybuchowych jest prędkość detonacji. Pomiar prędkości detonacji jest wykonywany zgodnie z normą EN 13631-14:2003 i oparty jest na metodzie dwupunktowej, która określa średnią prędkość detonacji na zadanym odcinku. Wadą tej metody jest brak informacji o przebiegu procesu detonacji wzdłuż próbki materiału wybuchowego. Metodą pozwalającą uzyskać dane o propagacji fali detonacyjnej w ładunku jest metoda ciągła, która umożliwia analizę charakteru detonacji na całej długości ładunku materiału wybuchowego. W certyfikatach badań danego materiału wybuchowego podawane są najczęściej średnie wartości prędkości detonacji, jednak bez określenia charakterystyki ich zmian w zależności od gęstości czy średnicy otworu strzałowego. Dlatego też wartość ta jest niewystarczająca do oceny efektywności danego materiału wybuchowego. Analiza powyższego problemu pokazuje, że warunki lokalne, w jakich stosuje się materiały wybuchowe, znacząco odbiegają od warunków, w których prowadzi się badania normowe. Tym samym, rzeczywista prędkość detonacji może różnić się istotnie od wartości podawanej przez producenta. W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań prędkości detonacji materiału wybuchowego emulsyjnego luzem w zależności od średnicy otworów strzałowych, przeprowadzonych w wybranym polu eksploatacyjnym kopalni Rudna. Celem pracy było określenie optymalnej, z punktu widzenia prędkości detonacji, średnicy stosowanych otworów strzałowych. Badaniom poddano średnice, które są obecnie stosowane w analizowanej kopalni.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2019, 64, 4; 725-737
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie struktury zmienności zasobności pierwiastków towarzyszących (As, Co, Pb) w złożu Cu-Ag Lgom (Kopalnia Rudna): konieczne, przydatne czy zbędne?
Study of variability structure of accumulation index of accompanying elements (As, Co, Pb) in the Cu-Ag deposits (Lgom, Rudna mine):essential, useful or needless?
Autorzy:
Auguścik, J.
Mucha, J.
Wasilewska-Błaszczyk, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/169759.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
semiwariogram
geostatystyka
arsen
kobalt
ołów
złoże Cu-Ag
semivariogram
geostatistics
arsenic
cobalt
lead
Cu-Ag deposit
Opis:
W artykule przedstawiono wynik badania struktury zmienności zasobności pierwiastków towarzyszących złożom Cu-Ag LGOM. Wskazano na trudności w jej badaniu spowodowane nieciągłością występowania podwyższonych zawartości pierwiastków, ich skrajnie dużą zmiennością. Opis struktury zmienności w ujęciu geostatystyczym jest wysoce przydatny z punktu widzenia wiarygodnego odwzorowania rozmieszczania zasobności tych pierwiastków, a w szczególności dla celów wykrywania i eliminowania ze zbiorów danych wartości anomalnych maskujących nielosową strukturę ich zmienności. Stwierdzono umiarkowany dla zasobności ołowiu i wyraźny dla arsenu i kobaltu udział składnika nielosowego w ich strukturze zmienności, ujawniający się do odległości od 0,5 do 1km. W przypadku zasobności kobaltu i ołowiu ujawniono słabą kierunkową zmienność, natomiast zmienność arsenu jest izotropowa. Geostatystyczna procedura krigingu poligonowego wykazała, że oszacowania średnich zasobności Co, Pb i As cechują się wielokrotnie niższą dokładnością oszacowania w stosunku do oszacowań Cu i Ag. Uwzględnienie w procedurze krigingu informacji o dość wyraźnej anizotropii zmienności zasobności ołowiu i kobaltu nie prowadzi do zauważalnego obniżenia wartości prognozowanych błędów oszacowań co upoważnia do stosowania prostszego, izotropowego modelu struktury ich zmienności.
The paper presents result of study of the variability structure of the elements accompanying Cu-Ag LGOM deposits. Difficulties of this study are related to the discontinuity caused by the presence of elevated contents of elements, their extremely high variability and the occurrence of anomalous values. Description of the variability structure in geostatistical terms is highly useful from the perspective of reliability of mapping of these elements, in particular for detecting and eliminating of anomalous value from the data sets masking non-random structure of their variability. It was stated moderate for accumulation index of lead and evident for accumulation index of arsenic and cobalt participation of non-random component in they variability structure, revealing to the distance from 0.5 to 1km. In the case of accumulation index of cobalt and lead week directional variability is observed and the arsenic variability is practically isotropic. Polygonal kriging estimation of the average accumulation index of Co, Pb and As, are characterized by multiple lower accuracy of estimates with respect to Cu and Ag. Taking into account in the kriging information about quite evident anisotropy of lead and cobalt accumulation index has not resulted in a reduction of the kriging estimation errors. In geological-mining practice, can be assumed simpler, isotropic model of variability structure of these elements.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2016, 57, 3; 36-43
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Application of seismic methods to identify potential gas concentration zones at the Zechstein Limestone Level in the "Rudna" mining area, SW Poland
Autorzy:
Dec, J.
Pietsch, K.
Marzec, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191658.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
3D seismics
seismic modelling
gas accumulation zones
Zechstein Limestone
"Rudna" copper mine
SW Poland
Opis:
A block development operation at the "Rudna" copper mine (KGHM Polska Miedź S.A.) encountered a "compressed gas trap" that caused the ejection of fragmented rock material into a drift. Faced with a new threat of gas ejection the mine needed to find methods to identify potential gas concentration zones prior to any further exploration work. Surface seismic surveying was chosen as a widely-accepted standard method of investigating rockmass structure and tectonics and pinpointing natural gas deposits. An area of one square kilometre was selected directly above the ejection site, a 3D seismic survey, known as Duża Wólka 3D, was performed and a survey well S-421A was drilled. The objective was to investigate the overall rock structure, especially the structure of Zechstein and top Rotliegendes formations, as well as to attempt identifying anomalous zones, which could be linked with the gas saturation of Ca1 dolomites, on the 3D seismic image at the P1 level (Zechstein/ Rotliegendes boundary). An interpretation of multi-scenario seismic modelling of the recorded data helped to: – recognize the structure and tectonics of the area, including minor faults cutting through the top-level Rotliegendes formations and floor-level Zechstein formations. Such faults could constitute migration channels for Carboniferous-period gases, – locate zones with nearly zero-reflection amplitude at the surface of the top-level Rotliegendes (P1 seismic boundary), which would suggest a reduction of elastic parameters of the Ca1 dolomite. This reduction could be linked to an increased porosity and fracturing of the dolomite and its saturation with gas (a reduction of the seismic wavelet propagation velocity). Credibility of this interpretation is already partly corroborated by data from wells drilled in the Zechstein limestone by the mine. The paper presents the first in the world attempt to use the surface seismic survey for location of zones with small gas concentration in porous rocks at the Zechstein/Rotliegendes boundary. Such zones should not be identified with gas pools that occur in the Zechstein Limestone (Ca1) in the area of the Fore-Sudetic Monocline.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2011, 81, No 1; 63-78
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ postępu opróbowania geologicznego na estymację parametrów złoża miedzi w polu eksploatacyjnym XIX/1, Kopalni Rudna KGHM Polska Miedź S.A.
Influence of geological sampling progression on copper deposit parameters estimation in mining field XIX/1 of Rudna Mine, KGHM Polska Miedź S.A.
Autorzy:
Twardowski, M.
Kaczmarek, W.
Rożek, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/949402.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
stratoidalne złoże miedzi
kriging zwyczajny
geostatystyka
estymacja parametrów złożowych
stratabound copper deposit
ordinary kriging
geostatistics
deposit parameters estimation
Opis:
Dokonano próby estymacji parametrów stratoidalnego złoża miedzi w obszarze pola eksploatacyjnego XIX/1 kopalni Rudna. W procesie obliczeniowym wykorzystano opróbowanie pochodzące z pola eksploatacyjnego oraz wyrobisk przygotowawczych znajdujących się w sąsiedztwie pola. Estymację parametrów miąższości złoża bilansowego oraz zawartości Cu przeprowadzono metodą krigingu zwyczajnego w pięciu wariantach różniących się ilością i lokalizacją opróbowania. Pierwszy wariant uwzględnia opróbowanie pochodzące tylko z wyrobisk konturujących badane pole eksploatacyjne. Kolejne zwiększają ilość dostępnych danych, sukcesywnie z postępem eksploatacji. Estymację oraz obliczenia wykonano oddzielnie dla trzech głównych typów litologicznych rudy (dolomitu, łupka, piaskowca).
Article present attempts to estimate parameters of stratabound copper deposit in area of mining field XIX/1 of Rudna mine. Sampling from mining field and neighbour development drifts was used in the estimation process,. The estimation of Cu kontent and balance deposit thickness was done using ordinary kriging method in five distinct scenarios with different sampling Mount and location. The first scenario took account sampling from development drifts around the mining field. Following scen arios add more sampling to estimation process according to mining works progression. The estimation was done in three main lithology layers (dolomite, shale, sandstone).
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2016, 57, 5; 5-13
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KGHM : ziemia się trzęsie…
KGHM : the earth is shaking…
Autorzy:
Maksymowicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075687.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
kopalnia miedzi Rudna
tąpnięcia
zasypka
odpady kopalniane
Żelazny Most
Rudna copper mine
rock burst
backfill
mine tailings
Opis:
The rock burst that occurred on November 29, 2016, in the "Rudna” copper mine has had tragic consequences. Eight miners were killed in the heavy machinery compartment located in the safest area of the safety pillar. This is not the first accident of its kind. It was caused by the collapse of the overlying anhydrite layer that is approximately 200 m thick in this region. The mining operation is based on the room and pillar system that results in stress accumulation within the anhydrite layer, which, at some time, causes a rock burst. The best method to prevent this phenomenon is the use of backfill. The entire mined surface of a deposit is greater than 100 square kilometres. Such amounts of sands are not stored within the mines. It is therefore necessary to carry out operations to adapt more than 1 billion tonnes of tailings accumulated in the "Żelazny Most” reservoir to the needs of backfilling of mine workings. The widespread use of hardened backfill should prevent such great rock bursts in copper mines.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2017, 65, 1; 21--22
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eksploatacja w warunkach występowania w stropie wyrobisk dolomitu kawernistego na przykładzie pola G12/7 KGHM Polska Miedź SA O/ZG "Rudna"
Exploitation of copper ore in conditions of cavern dolomite occurrence on the roof of excavation on example of G-12/7 field of KGHM Polska Miedź SA "Rudna" Mine
Autorzy:
Laskowski, M.
Fedorczak, R.
Anderko, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350205.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
eksploatacja złoża rudy miedzi
zagrożenie zawałowe
profilaktyka
dolomit kawernisty
exploitation of copper ore deposit
excavation collapse hazard
prevention
cavern dolomite
Opis:
W artykule przedstawiono, na przykładzie pola G-12/7, doświadczenie kopalni w prowadzeniu eksploatacji złoża rudy miedzi w złożonych warunkach geologicznych, związanych z występowaniem w stropie wyrobisk warstwy dolomitu kawernistego o obniżonych parametrach wytrzymałościowych.
The paper presents, on example of G-12/7 field, mine experiences in copper ore exploitation in complicated geological conditions, connected with low endurance parameters cavern dolomite occurrence on the roof of excavations.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2009, 33, 1; 377-387
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Deformacje śródławicowe a warunki stropowe pól eksploatacyjnych G-6/7 (Oddział G-26) i G-7/5 (Oddział G-7) Kopalni "Rudna" KGHM Polska Miedź SA
The horizontal and sub-horizontal tectonic deformation and the mine roof stability, exploitation areas G-6/7 (Division G-26) and G-7/5 (Division G-7), "Rudna" Mine, KGHM Polska Miedź SA
Autorzy:
Markiewicz, A.
Suchan, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/349430.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
monoklina przedsudecka
cechsztyn
tektonika
subhoryzontalne strefy ścinania
warunki stropowe
Fore Sudetic Monocline
Zechstein
tectonics
sub-horizontal share zones
mine roof stability
Opis:
Deformacje tektoniczne górnego i dolnego permu na monoklinie przedsudeckiej objawiają się jako subhoryzontalne strefy przesunięciowe spągowej części cechsztynu i sąsiedztwie polimetalicznego ciała złożowego. Przemieszczenia pozostają w związku do paleomorfologii granicy pomiędzy czerwonym spągowcem a cechsztynem. Artykuł opisuje wpływ tej tektoniki na roboty górnicze i stabilność stropu.
The tectonic deformation of Upper and Lower Permian rocks on the Fore Sudetic Monocline appears as subhorizontal share zones of the bottom part of Zechstein rocks in vicinity of polymetallic stratabaund orebody. The dislocations relate to the paleomorphology of the Rotligende/Zechstein boundary. The paper describes the influence of the tectonic for mining works and mine roof stability.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2008, 32, 1; 217-233
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ zjawisk dynamicznych o charakterze regionalnym na wyrobiska górnicze i powierzchnię terenu na przykładzie tąpnięcia górotworu zaistniałego 19 marca 2013 r. w polu G-3/4 O/ZG „Rudna
The impact of dynamic regional phenomena on underground workings in mines and surface terrain subsidence, based on the example of a rockburst which occurred 19 March 2013 in the operating field G-3/4 of the Rudna Mine
Autorzy:
Laskowski, M.
Samokar, Z.
Wróbel, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394580.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wstrząs górotworu
tąpnięcie
drgania gruntu
tremor
rockburst
terrain surface vibration
Opis:
W dniu 19 marca 2013 r. o godz. 22.09 kopalniana stacja geofizyki górniczej O/ZG „Rudna" zarejestrowała w polu G-3/4 bardzo silny wstrząs górotworu, którego energię w oparciu o analizę zapisu fali „P" określono na 1,6x10/8J. Epicentrum tego wstrząsu zlokalizowano w rejonie skrzyżowania komory K-0 i chodnika W-314a, w bliskim sąsiedztwie uskoku „Rudna Główna". Wstrząs został zarejestrowany również przez odległe stacje sejsmologiczne oraz spowodował rozległe skutki w wyrobiskach górniczych, w wyniku których 19 górników zostało uwięzionych w polu G-3/4. Po tym zdarzeniu Prezes WUG powołał Komisję do zbadania jego przyczyn i okoliczności oraz wypadku zbiorowego. Komisja uznała, że wstrząs ten miał charakter regionalny, a jego przyczyną było dynamiczne uaktywnienie się uskoku Rudnej Głównej, związane z przemieszczeniem się warstw skalnych na dużej powierzchni płaszczyzny uskokowej. W artykule omówiono wpływ tego zjawiska na wyrobiska i powierzchnię terenu. Przedstawiono informację o zaistniałym tąpnięciu, przebiegu akcji ratowniczej oraz opis skutków w wyrobiskach górniczych i zabudowie powierzchniowej terenu.
On 19 March 2013 at 22:09 local time the geophysical mining station in the Rudna Mine recorded in field a very strong tremor in field g-3/4. The energy of the tremor was calculated based on an analysis of the record of „P" wave record registering 1.6 x 10/8 J. The epicenter of the tremor was located in the area of the intersection of chamber K-0 and gallery W-314a in close proximity to the „Rudna Main" fault. The tremor was also registered by distant seismic stations and caused widespread effects within the mine, as a result of which 19 miners were trapped in field G-3/4. After the incident, the president of the State Mining Authority appointed a commission to investigate the causes and circumstances of the accident. The commission concluded that the shock exhibited region specific characteristics, caused by the dynamic activation of the „Rudna Main" fault, associated with displacement of rock layers over a large fault plane area. The article details the example rockburst, and the subsequent rescue operation, and provides a description of the effects the incident had on the mining excavations and surface area.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2014, 86; 83-96
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza dokonanej eksploatacji oraz sposobu dalszego prowadzenia robót eksploatacyjnych w polu G-7/5 O/ZG "Rudna"
Analysis of ore exploitation process and future plans in "G-7/5" panel in Rudna Cooper Mine
Autorzy:
Butra, J.
Dębkowski, R.
Iwulski, Z.
Szpak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/350470.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
górnictwo podziemne
metody obserwacji i pomiarów
ocena stateczności górotworu
underground mining
observations and measurements methods
rating of rock mass stability
Opis:
Scharakteryzowano warunki geologiczno-górnicze prowadzonej eksploatacji, występujące w rejonie pola G-7/5. Opisano przebieg robót górniczych od momentu rozpoczęcia eksploatacji w 2002 r. Przeanalizowano wyniki prowadzonych badań i obserwacji zachowania się górotworu oraz dokonano oceny stanu zagrożenia sejsmicznego w polu. Złoże rud miedzi w polu G-7/5, zlokalizowane jest na głębokości około 870 m, w skrzydle wiszącym uskoku "Biedrzychowa". W polu wydzielono trzy bloki eksploatacyjne. Bardzo trudne warunki geologiczno-górnicze w polu, zwłaszcza w bloku "A", powodowały wielokrotne zmiany kierunku prowadzenia robót, w tym na zroby i strefy upodatnione. Obecnie prowadzone są roboty likwidacyjne w bloku "A" i roboty rozcinkowe w bloku "B", które uruchomiono w sierpniu 2010 roku. Ze względu na poziom aktywności można wyróżnić trzy okresy podczas prowadzonej eksploatacji od października 2009 do września 2010 roku, które odpowiadają specyfice prowadzonych robót wybierkowych oraz stosowanej profilaktyce zagrożenia sejsmicznego. Lokalizacja ognisk silnych wstrząsów wskazuje, że większość z nich występowała w liniach uskoków, przebiegających przez strefę roboczą pola G-7/5 oraz na krawędziach prowadzonej rozcinki złoża. Dotychczasowej eksploatacji towarzyszył stosunkowo wysoki poziom zagrożenia tąpaniami i zawałami, głównie ze względu na zaangażowanie tektoniczne.
In the paper geological and mining technology conditions in "G-7/5" panel of Rudna Cooper Mine was described. The mining process started in 2002 is presented as well. The results of rock mass observations and measurements were characterized and seismic hazard in "G-7/5" panel was evaluated. Ore body in "G-7/5" panel is located at a depth of 870 m in the downthrown side of "Biedrzychowa" fault. "G-7/5" panel is composed of three smaller excavation blocks. Hard geological and mining conditions in this panel, especially in block "A", often result in mining direction changes e.g. toward old workings and yielding zones. At present in block "A" liquidation works are carried out. In block "B" face-entry drivage was started in August 2010. Depending on activity level, during mining in that area between October 2009 and September 2010, three different periods can be distinguished. They correspond with the specific character of mining works and prevention methods against seismic activity hazard. Location of mining tremors indicate that many of them occurred in faults lines running through the working area in "G-7/5" panel and on the block development edges. Due to tectonic dislocations in this area, mining in "G-7/5" panel was connected with relatively high level of bumps and roof falls hazard.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2011, 35, 2; 121-128
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dodatkowa profilaktyka tąpaniowa z wykorzystaniem strzelań w warstwach stropowych - doświadczenia KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna
Additional prevention against tremors with the use of blasting in roof layers - tests of KGHM Polska Miedź S.A. "Rudna" coal mine
Autorzy:
Anderko, A.
Laskowski, M.
Mirek, A.
Osman, R.
Wróbel, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/165113.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
geologia
górnictwo
eksploatacja złoża
profilaktyka tąpaniowa
geology
mining
deposit exploitation
prevention against tremors
Opis:
Przedstawiono przypadki stosowania w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Rudna" strzelań w warstwach stropowych w ramach profilaktyki tąpaniowej w różnych uwarunkowaniach geologiczno-górniczych. Omówiono genezę, przebieg i efektywność odprężenia górotworu strzelaniem długimi otworami w warstwach stropowych na przykładzie pól eksploatacyjnych G-23/1, G-1/7, X/1, G-7/5 i G-11/8. W przypadku pól G-23/1 i G-1/7, z uwagi na rodzaj użytego MW i długość otworów strzałowych rzędu 60 m, konieczne było opracowanie przez służby kopalni wielu szczegółów technicznych dotyczących konstrukcji i sposobu ładowania MW oraz jego zabezpieczenia przed wypadnięciem z otworu.
This paper presents the cases of using blasting in roof layers in the framework of prevention against tremors in different geological and mining conditions, performed in KGHM Polska Miedź S.A. "Rudna" coal mine. It describes the origin, course and efficiency of rock mass decompression thanks to blasting with long blast-holes in roof layers on the example of exploitation fields G-23/1, G-1/7, X/1, G-7/5 and G-11/8. In cases of fields G-23/1 and G-1/7, it was necessary to develop a series of technical details, concerning the structure and manner of loading the blasting material and securing it against falling down the hole, because of the type of the used blasting material and the length of blast-holes amounting to 60m.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2015, 71, 2; 1-9
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pochodzenie i zagrożenia siarkowodorem i wysokociśnieniowym gazem ziemnym w złożu kopalń rud miedzi Polkowice-Sieroszowice i Rudna – wstępne badania izotopowe i mineralogiczne
Origin and hazards of hydrogen sulphide and high-pressure natural gas in deposits of Polkowice-Sieroszowice and Rudna copper ore mines: preliminary isotopic and mineralogical studies
Autorzy:
Kotarba, M. J.
Bilkiewicz, E.
Manecki, M.
Pawlik, W.
Ciesielczyk, A.
Selerowicz, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061828.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
siarkowodór
gaz ziemny
geneza
zagrożenia gazowe
badania izotopowe
badania mineralogiczne
kopalnia miedzi Polkowice-Sieroszowice
kopalnia miedzi Rudna
hydrogen sulphide
natural gas origin
gas hazards
isotopic analyses
mineralogical study
Polkowice-Sieroszowice copper mine
Rudna copper mine
Opis:
Wyniki badań składu cząsteczkowego i izotopowego (13C/12C w CH4, C2H6, C3H8, iC4H10, nC4H10 i CO2, 2H/1H w CH4 i 15N/14N w N2) dwóch próbek gazu ziemnego występującego w utworach wapienia cechsztyńskiego (Ca1) kopalni Rudna porównano z gazem ziemnym akumulowanym w utworach karbonu, czerwonego spągowca i wapienia cechsztyńskiego (Ca1) monokliny przedsudeckiej oraz gazu wytworzonego podczas pirolizy wodnej z kopalnej materii organicznej utworów dolomitu głównego (Ca2). Badany gaz ziemny charakteryzuje się normalnym składem izotopowym w układzie metan–etan–propan, co świadczy o tym, że powstał w jednej fazie generowania z tej samej skały macierzystej, zawierającej kerogen mieszanego typu II/III, prawdopodobnie w obrębie utworów karbońskich. Na podstawie badań mineralogicznych i izotopowych 13C/12C 12 próbek węglanowych i 34S/35S 14 próbek siarczanowych, pobranych w strefie głębokości eksploatacji rud miedzi od 900 do ok. 1200 m ZG Polkowice-Sieroszowice i Rudna w zakresie współczesnych temperatur od 35 do 45°C, wykazano, że w dwóch próbkach węglanów i w dwóch próbkach siarczanów pobranych z jednego rdzenia zachodzą procesy mikrobialnej redukcji anhydrytu dolnego (Ad1) cyklu PZ1 prowadzące do powstawania siarkowodoru.
Composition of natural gas from the Zechstein Limestone (Ca1) strata of Rudna mine has been compared with the natural gas from Carboniferous, Rotliegend strata of the Fore-Sudetic Monocline and with gas generated from the organic matter of the Main Dolomite during hydrous pyrolysis experiments. The gas from Rudna mine is characterized by the normal methane–ethane–propane isotopic system which indicates formation in one stage from a single source rock probably of the Carboniferous age containing kerogen of mixed II/III type. Generation of the hydrogen sulphide resulted from the microbial sulphate reduction processes of the basal anhydrite has been proven by mineralogical and isotopic 13C/12C analyses of 12 carbonate and 34S/35S analyses of 14 sulphate samples. These samples were collected in the mine at the depth of about 900–1200 m at temperature range of 35–45°C and two samples of carbonates were taken from one core.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2017, 469; 9--33
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ morfologii stropu białego spągowca na zawartość Cu z serii złożowej na przykładzie elewacji w złożu „Rudna”
The influence of an elevation of a top surface of weissliegende on the Cu content in the copper ore Rudna
Autorzy:
Teisseyre, B.
Szwed-Lorenz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137160.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uczelnia Jana Wyżykowskiego
Tematy:
elewacje stropu białego spągowca
parametry złoża miedzi
kopalnia Rudna
elevations of top surfaces of weissliegende
parameters of the copper deposit
mine Rudna
Opis:
Złoże miedzi eksploatowane w kopalni Rudna występuje w piaskowcach, łupkach i dolomitach powstałych na granicy dolnego i górnego permu. Zawartość miedzi i miąższość warstw złożowych jest zmienna. Decydujący wpływ na wielkość tych parametrów złoża ma występowanie elewacji i depresji stropu piaskowców białego spągowca (dolny perm). Na elewacjach zanikają warstwy łupka, a zwiększa się miąższość złoża w piaskowcach, w depresjach sytuacja zaś sytuacja jest odwrotna. Występowanie zróżnicowanej morfologii stropu piaskowców białego spągowca nie ma wpływu na parametry złoża miedzi w dolomitach.
The copper ore explored in the mine Rudna is located in sandstones, shales and dolomites created on the borderline between Lower and Upper Permian. The content of copper and thickness of layers of the copper ore is diversified. The dominating influence on the magnitude of these parameters is the presence of elevations of a top surface of a weissliegende sandstones (Lower Permian). Layers of shales decay on the elevations, whereas the thickness of the copper ore increases in sandstones. In the depressions the situation is opposite. The presence of elevations does not influence parameters of copper deposits in dolomites.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Techniki. Studia z Nauk Technicznych; 2015, 4; 185-194
2299-3355
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Techniki. Studia z Nauk Technicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zależności między parametrami skał stropowych i spągowych na przykładzie wybranego rejonu kopalni "Rudna"
Estimation of dependence between parameters of rocks ceiling and floor on sample select region of mine "Rudna"
Autorzy:
Galiński, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/349990.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
parametry górotworu
analiza wariancji
statystyka
parameters of rock mass
statistics
analysis of variances
Opis:
W pracy przeanalizowano relacje między parametrami skał stropowych i spągowych na podstawie dokumentacji z siedmiu otworów w rejonie XIX kopalni "Rudna". Ocenę oparto na analizie statystycznej wartości sześciu parametrów górotworu w wybranym rejonie górniczym, stosując jednoczynnikową analizę wariancji. Czynnikiem klasyfikującym był podział na strop, wyrobisko i spąg. Pokazano, które parametry charakteryzują się większą jednorodnością i w jakim stopniu zależą od miejsca pobrania prób.
In the paper were analyzed accounts between parameters of rock ceiling and floor basing on seven openings in region XIX of mine "Rudna". Estimation on statistical of six parameters of rock mass in select mining - region, using one factor analysis of variance. Factor classifying was partition on roof strata, opening and floor strata. It was showed which parameters have better homogeneity and how they depend on place of receiving of samples.
Źródło:
Górnictwo i Geoinżynieria; 2005, 29, 3/1; 237-245
1732-6702
Pojawia się w:
Górnictwo i Geoinżynieria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Skomplikowany mechanizm pękania górotworu w warunkach działania kopalni głębinowej na podstawie zjawiska sejsmicznego z ZG „Rudna” w Polkowicach
The complex source mechanism of induced seismic event occurred in the underground copper mine Rudna Polkowice, Poland
Autorzy:
Talaga, A.
Koziarz, E.
Rudziński, Ł.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/164849.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
sejsmologia górnicza
mechanizmy ognisk zjawisk sejsmicznych
inwersja tensora momentu sejsmicznego
mining seismology
focal mechanism
seismic moment tensor inversion
Opis:
Sejsmiczność indukowana działalnością górniczą związana jest z występowaniem specyficznych zagrożeń. Do największych z nich należą uszkodzenia wyrobisk górniczych, skutkujące niebezpieczeństwem dla pracowników oraz znajdującej się w obszarze źródłowym infrastruktury. Obecnie nie istnieje skuteczna metoda prognozowania zjawisk sejsmicznych odpowiedzialnych za tego typu zagrożenie. Wykorzystując metody sejsmologiczne możemy jednak zrozumieć fizyczną naturę procesów ich powstawania. Jedną z metod jest analiza mechanizmów wstrząsów górniczych. W artykule zaprezentowano możliwy proces pękania górotworu towarzyszący silnemu zjawisku sejsmicznemu, zaobserwowanemu na terenie kopalni miedzi „Rudna” w Polkowicach. Wykorzystując zapisy sejsmiczne z dwóch niezależnych sieci sejsmologicznych zaproponowaliśmy możliwe wyjaśnienie obserwowanych skutków wstrząsu górotworu.
Seismicity induced by mining workings is associated with many hazards. Seismicity is the greatest threat and corresponding rock burst phenomena linked with possible tunnels destructions in the vicinity of the source of the tremor. Nowadays there is no effective method which allows to forecast such kind of hazardous events. Using seismological methods however, we are ready to understand the physical properties of the seismic sources. One of the method is an analysis of the seismic source mechanisms of tremors induced by mining. This paper deals with this issue. We present the possible complex process of rock fracture inside the source of the strong seismic event occurred in Rudna copper mine in Polkowice, Poland. Based on seismic signals recorded by two independent seismological networks we suggest a possible explanation of the effects observed inside mining panels.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2017, 73, 4; 34-40
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Peculiar ore mineralization in antigorite serpentinites in the Nasławice mine near Sobótka (Lower Silesia)
Osobliwa mineralizacja rudna w serpentynitach antygorytowych kopalni Nasławice koło Sobótki (Dolny Śląsk)
Autorzy:
Heflik, Wiesław
Dumańska-Słowik, Magdalena
Kotowski, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037344.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
Dolny Śląsk
mineralizacja
serpentynity
Mg
Fe
Ca
Lower Silesia
mineralization
serpentinites
Opis:
The paper presents mineralogical and petrographical characteristics of coarse-crystalline dolomite-magnetite mineralization found within the north-western part of the serpentinite mine in Nasławice near Sobótka (Lower Silesia). Such a coarse-crystalline formation of these two minerals within the serpentinites of the Nasławice Hills was encountered here for the first time. The mineralization occurs in the tectonic contact zone of the serpentinite with the Early Variscan gabbroic intrusion. The observations under polarized transmitted light microscopy and analyses of Raman microspectroscopy revealed that the association of these two minerals (dolomite and magnetite) has been a product of post-magmatic, hydrothermal activity. The chemical components, i.e. iron and magnesium, required for the crystallisation of these phases were mainly derived from the decomposition of pyroxenes and olivines and the products of protocrystallisation found in the serpentinite protolith. Calcium was supplied by post-gabbroic hydrothermal solutions.
W pracy przedstawiono charakterystykę mineralogiczno-petrograficzną grubokrystalicznej mineralizacji dolomitowo-magnetytowej napotkanej w obrębie północno-zachodniej części kopalni serpentynitów w Nasławicach koło Sobótki (Dolny Śląsk). Takie grubokrystaliczne wykształcenie tych dwóch minerałów w obrębie serpentynitów Wzgórz Nasławickich napotkano po raz pierwszy. Mineralizacja ta występuje w strefie kontaktu tektonicznego serpentynitu z wczesnowaryscyjską intruzją gabrową. W wyniku badań mikroskopowych w świetle przechodzącym oraz mikrospektroskopii Ramana stwierdzono, że asocjacja tych dwóch minerałów (dolomitu i magnetytu) stanowi produkt krystalizacji roztworów hydrotermalnych. Składniki chemiczne, żelazo i magnez, potrzebne do krystalizacji tych faz pochodzą głównie z rozkładu piroksenów i oliwinów oraz produktów protokrystalizacji obecnych w protolicie serpentynitowym. Wapń doprowadzony został pogabrowymi roztworami hydrotermalnymi.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2021, 77, 7-9; 1--8
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-28 z 28

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies