Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polska Akademia Nauk." wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 3262
Tytuł:
Rezolucja w sprawie wydania Rządowi Polskiemu zbiorów graficznych z Bibljoteki b. Akademji Sztuk Pięknych w Piotrogrodzie : Moskwa, dnia 30 października 1922 r
Autorzy:
Vojkov, Petr L.
Olszewski, Antoni.
Powiązania:
Dokumenty dotyczące akcji delegacyj polskich w Komisjach Mieszanych Reewakuacyjnej i Specjalnej w Moskwie. Z. 6, I. Sprawy ogólne i II. Komisja Specjalna w okresie od 18.V. do 1.XI.1922 r Warszawa, 1923 S. 206
Data publikacji:
1923
Tematy:
Stanisław August Poniatowski (król Polski ; 1732-1798) zbiory październik 1922 r.
Sapieha Eustachy K. (1797-1860) zbiory październik 1922 r.
Delegacja Polska w Komisjach Mieszanych Reewakuacyjnej i Specjalnej październik 1922 r.
Delegacja Rosyjsko-Ukraińska w Komisjach Mieszanych Reewakuacyjnej i Specjalnej październik 1922 r.
Komisja Mieszana Polsko-Rosyjsko-Ukraińska Specjalna październik 1922 r.
Akademia Sztuk Pięknych (Petersburg). Biblioteka zbiory październik 1922 r.
Biblioteka Publiczna Miasta Stołecznego Warszawy -- Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego. Gabinet Rycin zbiory październik 1922 r.
Biblioteka Uniwersytecka (Warszawa). Gabinet Rycin zbiory październik 1922 r.
Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk zbiory październik 1922 r.
Restytucja dóbr kultury Polska październik 1922 r.
Rysunek europejski
Grafika europejska
Rysunek europejski zbiory Polska 1939-1945 r.
Grafika europejska zbiory Polska 1918-1939 r.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Sur les séries de fonctions orthogonales. Première partie
Autorzy:
Menchoff, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1385815.pdf
Data publikacji:
1923
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Matematyczny PAN
Tematy:
szereg funkcyjny
analiza matematyczna
zbieżność szeregu
funkcje ortogonalne
zbieżność prawie wszędzie
Opis:
Le but de cette note est de démontrer: Théorème: Si les fonctions $φ_n(x), (n=1,2,3,...)$ forment un système normé de fonctions orthogonales dans l'intervalle (a,b), c'est-à-dire si $∫_a^b [φ_n(x)]^2 dx =1, ∫_a^b φ_m(x)·φ_n(x)dx =0, n ≠ m$, si, de plus, les constantes réelles $a_n$ sont telles que $∑_{n=1}^{∞} a_n^2 (lg n)^2$ converge, la série $∑_{n=1}^{∞} a_n·φ_n(x)$ converge presque partout dans l'intervalle (a,b). Théorème: Quelle que soit la fonction positive W(n) vérifiant la condition $W(n) = o[(lg n)^2]$, il existe toujours un système normé de fonctions $φ_n(x), n=1,2,3,...$, orthogonales dans (0,1), et une suite de constantes réelles $a_n$ telles que la série $∑_{n=1}^{∞} a_n·φ _n(x)$ diverge partout dans (0,1), quoique la série $∑_{n=1}^{∞} a_n^2 W(n)$ converge.
Źródło:
Fundamenta Mathematicae; 1923, 4, 1; 82-105
0016-2736
Pojawia się w:
Fundamenta Mathematicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sur les séries de fonctions orthogonales. Deuxième partie
Autorzy:
Menchoff, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1385683.pdf
Data publikacji:
1926
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Matematyczny PAN
Tematy:
analiza matematyczna
zbieżność szeregu
funkcje ortogonalne
metoda całkowania Poissona
metoda całkowania Cesàro
Opis:
Cet article est un suite d'une étude "Sur les séries de fonctions orthogonales" parus au tome VII des cet journal. Soit $ ϕ_1(x), ϕ_2(x), ϕ_3(x), ... , ϕ_n(x) ,... $ (1) un système norme de fonctions orthogonales, et soient $ a_1, a_2, a_3, ... , a_n, ... $ (2) des constantes réelles quelconques. L'auteur a démontrée dans la première parties de son ouvrage qu'il existe une série $ \sum_{n=1}^{∞} a_n · ϕ_n(x) $ (3) divergente partout, tandis que la série $ \sum_{n=1}^{∞}a_n^2 $ (4) converge. Le but principal de cette étude est de démontrer Théorème: Un procédé de sommation linéaire étant donne, on peut définir un système norme de fonctions orthogonales $ ϕ_n(x) $ et une suite de constantes $a_n$, donnant lieu à la série (3) convergente, tels que la série (4) n'est sommable en aucun point par ce procédé. Théorème: La fonction limitrophe pour le procédé de Poisson et pour celui de Cesàro d'ordre positif quelconque λ est égale à $(lg \ lgn)^2$.
Źródło:
Fundamenta Mathematicae; 1926, 8, 1; 56-108
0016-2736
Pojawia się w:
Fundamenta Mathematicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problèmes
Autorzy:
Sierpiński, Wacław
Szpilrajn, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1384896.pdf
Data publikacji:
1936
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Matematyczny PAN
Źródło:
Fundamenta Mathematicae; 1936, 27, 1; 293
0016-2736
Pojawia się w:
Fundamenta Mathematicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problèmes
Autorzy:
Fréchet, M.
Sierpiński, Wacław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1384933.pdf
Data publikacji:
1936
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Matematyczny PAN
Źródło:
Fundamenta Mathematicae; 1936, 26, 1; 334
0016-2736
Pojawia się w:
Fundamenta Mathematicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komedia dell’arte w Warszawie
Commedia dellArte in Warsaw
Autorzy:
Korzeniewski, Bohdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519701.pdf
Data publikacji:
1954
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
komedia dell'arte
scenariusz dell'arte
Cesare D'Arbes
teatr w Polsce w czasach saskich
commedia dell'arte
scenario of commedia dell'arte
theater in Poland under Wettin dynasty
Opis:
Poprzedzona wstępem krytyczna edycja ulotnych druków odnoszących się do przedstawień dwóch zespołów włoskich komediantów dell’arte w latach 1748–1749 i 1754 w Warszawie. Zespoły, przebywające stale na dworze saskim w Dreźnie, towarzyszyły królowi Augustowi III w czasie jego pobytów w Warszawie i występowały w teatrze dworskim. Druki są programami, a zarazem scenariuszami, dwunastu komedii z lat 1748–1749 i pięciu z roku 1754. Najcenniejsza wśród nich jest polska wersja Prostaka oszukującego franta z 1754 roku, ponieważ umieszczono w niej nazwiska aktorów, w tym D’Arbesa, jednego z najsłynniejszych włoskich artystów, występującego w całej Europie. Oryginalne druki, pochodzące ze Zbiorów Załuskich w Bibliotece Narodowej, zostały spalone wraz z innymi dokumentami historii kultury polskiej przez niemieckie władze okupacyjne w czasie II wojny światowej. Autor publikuje ich wierne odpisy, które sporządził przed wojną. Omawia znaczenie tych dokumentów dla badań zarówno nad występami włoskich zespołów na dworach europejskich, jak i nad początkami teatru zawodowego w Polsce.
Complemented by an introductory essay, this critical edition gathers ephemeral prints relating to the performances by two troupes of Italian dell'arte comedians who visited Warsaw in 1748–49 and 1754. Based at the Saxon court in Dresden, the troupes accompanied the Polish King Augustus III during his stays in Warsaw, performing at the court theater. The prints are programs – and at the same time scripts – of twelve comedies from 1748–49 and five from 1754. The most valuable document is Polish program/script of the play Prostak oszukujący franta (Il goffo ingana il furbo), staged in 1754, as it lists the cast, including D’Arbes, one of the most famous Italian actors, who performed all over Europe. The original prints from the Załuski Collection in the National Library were burnt alongside other documents of Polish cultural history by the German occupation authorities during World War II. The publication contains their faithful copies, made by the author before the war. The author discusses the importance of these documents for research on the performances of Italian troupes at European courts and the beginnings of professional theater in Poland.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1954, 3, 3/4; 29-56
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budynek Operalni Saskiej w Warszawie
The Saxon Opera House in Warsaw
Autorzy:
Król, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433179.pdf
Data publikacji:
1956
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski 1700-1800
architektura teatralna
teatr dworski
teatr publiczny
Polish theater 1700–1800
theater architecture
court theater
public theater
Opis:
Artykuł dotyczy historii pierwszego wolnostojącego i specjalnie wzniesionego budynku teatralnego w Warszawie, w którym w latach 1725–1772 występowały zespoły dell’arte i opery drezdeńskiej, a także pierwszy stały zespół polskich aktorów. Autorka nawiązuje do nielicznych ustaleń badaczy zajmujących się tym budynkiem (zwanym Królewskim Opernhauzem, Operalnią lub Teatrem Saskim) – zwłaszcza Martina Hammitzscha, Mieczysława Rulikowskiego i Kazimierza Konarskiego. Dzięki analizie dziesięciu reprodukowanych w artykule rysunków i planów budynku, przechowywanych w archiwum Institut für Denkmalpflege oraz w Landeshauptarchiv w Dreźnie, podważa tezę Hammitzscha datującego gmach na 1748 i sugeruje, że budowa została ukończona już w 1725 roku. Podważa również tezy o udziale Giuseppe’go Galli Bibieny, Matthäusa Daniela Pöppelmanna czy Joachima Daniela Jaucha w projektowaniu Operalni. Nazwisko projektanta pozostaje nieznane, wiadomo jednak, że był on pod silnym wpływem drezdeńskiej sceny artystycznej, gdyż zauważalne jest podobieństwo między warszawskim teatrem a tzw. Kleiner Komedienhaus w Dreźnie. W artykule omówione zostały także dostępne materiały dotyczące przebudowy gmachu w 1748 roku. Prace ograniczyły się wtedy prawdopodobnie do renowacji wnętrza, a być może i fasady, do zmiany wystroju sali widowiskowej oraz ulepszeń technicznych sceny. Rozwiązania architektoniczne zastosowane w Operalni miały istotny wpływ na rozwój scen teatralnych w Polsce.
The article discusses the history of the first free-standing purpose-built theater edifice in Warsaw, which, from 1725 to 1772, hosted performances by dell’arte troupes and the Dresden Opera, as well as the first permanent ensemble of Polish actors. The author refers to the scant research on this building (known as the Royal Opernhauz, Operalnia, or Saxon Theater), focusing on the findings of Martin Hammitzsch, Mieczysław Rulikowski, and Kazimierz Konarski. Based on an analysis of ten drawings and plans of the building from Dresden archives (Institut für Denkmalpflege and Landeshauptarchiv), which are reproduced in the article, she challenges Hammitzsch’s dating of the edifice in 1748 and suggests that its construction was completed as early as 1725. She also disagrees with the claim that Giuseppe Galli Bibiena, Matthäus Daniel Pöppelmann or Joachim Daniel Jauch were involved in designing the Saxon Opera House. The name of the architect remains unknown; however, it is clear that he must have been strongly influenced by the Dresden art scene, as there is a noticeable similarity between the Warsaw theater and the Kleiner Komedienhaus in Dresden. The article also discusses the available material concerning the reconstruction of the edifice in 1748, which was probably limited to the renovation of the interior and perhaps also the façade, the redecoration of the auditorium, and technical improvements to the stage. The architectural solutions used in the Opera House had a significant impact on the development of theater stages in Poland.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 4; 631-650
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Ciepliński, Szkic dziejów baletu polskiego. Londyn, 1956
Jan Ciepliński, Szkic dziejów baletu polskiego. London, 1956
Autorzy:
Turska, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431945.pdf
Data publikacji:
1956-09-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
taniec
balet
historia tańca
historia baletu
Jan Ciepliński
dance
ballet
dance history
ballet history
Opis:
Autorka omawia Szkic dziejów baletu polskiego Jana Cieplińskiego, powstały na podstawie materiałów przekazanych artyście przez Leopolda Filatyna, częściowo opublikowanych przez Henryka Lińskiego w drugim tomie monografii Taniec (red. Mateusz Gliński, Warszawa, 1930), i własnych poszukiwań. Jako główne usterki publikacji Cieplińskiego autorka wskazuje: brak odsyłaczy do źródeł i opracowań, przeglądowy charakter tekstu pozbawionego struktury periodyzacyjnej, a także nieobecność krytycznej analizy faktów lub jej niewystarczający zakres. Główną część recenzji stanowi omówienie błędów merytorycznych. Istotne miejsce zajmuje też wskazanie motywowanej względami osobistymi niesprawiedliwości Cieplińskiego w opisach działalności współczesnych mu tancerzy i choreografów oraz Polskiego Baletu Reprezentacyjnego. Niezadowalający poziom Szkicu..., opublikowanego w Londynie, jest dla autorki recenzji impulsem do podkreślenia luk na rodzimym rynku wydawniczym w zakresie historii i teorii tańca.
The author discusses Jan Ciepliński’s book Szkic dziejów baletu polskiego [A Draft History of Polish Ballet], which is based on documents passed on to him by Leopold Filatyn and partly published by Henryk Liński in the second volume of the monograph Taniec [Dance] (ed. Mateusz Gliński, Warsaw, 1930), and supplemented by Ciepliński’s own investigations. The reviewer points out the main faults of the book: the absence of references to primary or secondary sources, the lack of structural periodisation desirable in overviews of this kind, and the absence or insufficient scope of critical analysis. The central part of the review addresses factual errors. An important point of criticism is also that due to personal motivations, Ciepliński was unfair in describing the activity of his contemporary dancers and choreographers, as well as the Polish Representative Ballet. Given the unsatisfactory quality of the book, which was published in London, the reviewer feels urged to emphasize the gaps in the domestic publishing market in the field of dance history and theory.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 2/3; 463-465
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska premiera «Mieszczanina szlachcicem» w roku 1687
The 1687 Polish Premiere of «Le Bourgeois gentilhomme»
Autorzy:
Lewański, Julian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433181.pdf
Data publikacji:
1956
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
dramat francuski w Polsce
teatr staropolski
dokumentacja teatru
Molière
recepcja Molière’a
teatr w Polsce 1600-1700
French drama in Poland
Old Polish theater
theater documentation
reception of Molière
theater in Poland 1600-1700
Opis:
Artykuł dotyczy polskiej inscenizacji Le Bourgeois Gentilhomme Molière’a z 1687 roku. Autor publikuje i dokładnie opisuje odnaleziony w zbiorach Biblioteki Ossolineum we Wrocławiu program tego przedstawienia zawierający synopsis sztuki w języku polskim. Odtwarza także okoliczności wydarzenia: wydobywa z tekstu informacje, dzięki którym można stwierdzić, że przedstawienie odbyło się w Rydzynie w Wielkopolsce, w pałacu polskiego arystokraty Rafała Leszczyńskiego. Stawia kilka hipotez, które wymagają dalszych badań. Przedstawienie w pałacu Leszczyńskich w Rydzynie mogło być jedną z imprez królewskiego teatru dworskiego lub występem amatorskim. Autor przypuszcza, że inicjatywa należała do samego Leszczyńskiego, który nie tylko dobrze znał Francję i jej kulturę, lecz także prowadził stałą korespondencję z Ludwikiem XIV, uważającym go za jednego z najwybitniejszych polityków w Polsce. Podkreśla ponadto, że polska inscenizacja była jedną z pierwszych w Europie.
This article discusses the Polish staging of Molière’s Le Bourgeois gentilhomme in 1687. The author includes and describes in detail the program of this performance, found in the collection of the Ossolineum Library in Wrocław, which includes a synopsis of the play in Polish. He also reconstructs the circumstances of the event, concluding from the program that the performance took place in Rydzyna (Greater Poland region), in the palace of Rafał Leszczyński. He puts forth several hypotheses that require further research. The performance in Rydzyna may have been prepared by the royal court theatre or an amateur theater. The author supposes that it was organized upon Leszczyński’s own initiative. The Polish aristocrat was not only well familiar with France and its culture, but also regularly exchanged letters with Louis XIV, who considered him one of the most eminent politicians in Poland. It is worth noting that the Polish staging of Molière’s play was among the first in Europe.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 1; 76-94
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teatr francuski w Warszawie za Augusta III
French Theater in Warsaw during the Reign of King Augustus III
Autorzy:
Korzeniewski, Bohdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431933.pdf
Data publikacji:
1956-03-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr francuski w Polsce
afisz teatralny
dokumentacja teatru
teatr w Polsce w czasach saskich
French theater in Poland
playbill
theater documentation
theater in Poland 1700-1800
Opis:
Artykuł zawiera odpisy afiszów teatralnych z 1762 roku, które autor sporządził przed II wojną światową na podstawie oryginałów pochodzących ze zniszczonych w czasie wojny zbiorów Załuskich z Biblioteki Narodowej. Są to afisze francuskiej trupy aktorskiej Albaniego, która występowała w Warszawie w latach 1762 i 1763. We wprowadzeniu autor określa charakter i badawczy potencjał tych dokumentów. Afisze pełniące zarazem rolę programów i ulotek reklamowych drukowane były w językach francuskim i polskim, zawierały informacje na temat tytułu i autora wystawianej sztuki, cen biletów, terminów przedstawień, nie podawano w nich natomiast nazwisk aktorów. Zdaniem autora zestawienie tych informacji z innymi materiałami z epoki pozwala na odtworzenie repertuaru, sposobu organizacji występów oraz warunków, w jakich funkcjonował teatr. Treść afiszów skłania także do rewizji poglądów na temat życia teatralnego w czasach saskich. Wynika z nich, że występy teatru francuskiego miały regularny charakter, a Albani wystawiał w Warszawie ambitny repertuar: Molière'a, Marivaux, Regnarda, Destouchesa, Dancourta, Brueysa, La Fontaine’a, a także – po raz pierwszy w Polsce – Le Père de Famille Diderota.
This article contains reconstruction of theater playbills from 1762, copied by the author from the originals held at the Załuski Collection (Polish National Library) before it was destroyed in the World War II. The playbills advertise performances by Albani’s French acting troupe, which visited Warsaw in 1762 and 1763. In the introduction, the author describes the nature and research potential of these documents. Having served as both programs and advertising pamphlets, they were printed in French and Polish, and listed the title and author of the play, ticket prices and performance dates, but not the cast. The author argues that by juxtaposing this information with other historical sources, it is possible to reconstruct the repertoire, the way performances were organized, and the conditions in which theater functioned in Poland in that period. The playbills also shed new light on the theater life in Saxon Poland (1697–1763; reign of the Wettin dynasty). Contrary to common belief, they show that performances of French theatre were organized regularly, and that Albani brought to Warsaw an ambitious repertoire: Molière, Marivaux, Regnard, Destouches, Dancourt, Brueys, La Fontaine, and – for the first time in Poland – Diderot’s Le Père de famille.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 1; 95-101 (pol), 95-104 (eng)
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ze studiów nad Molierem w teatrze staropolskim
From Studies on Molière in Old Polish Theater
Autorzy:
Lewański, Julian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433180.pdf
Data publikacji:
1956-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Molière
«Mieszczanin szlachcicem»
«Pocieszne wykwintnisie»
teatr polski 1700-1800
przekład
recepcja Molière’a
«Le Bourgeois gentilhomme»
« Les Précieuses ridicules »
Polish theater 1700–1800
translation
reception of Molière
Opis:
Artykuł dotyczy recepcji komedii Molière’a w Polsce w XVIII wieku, ze szczególnym uwzględnieniem Mieszczanina szlachcicem oraz Pociesznych wykwintniś, których dwa wczesne przekłady autor publikuje w aneksie. Mieszczanin szlachcicem został wystawiony w 1753 roku w kolegium jezuickim w Grudziądzu (Pomorze) w tłumaczeniu jezuity Antoniego Bagieńskiego (edycja krytyczna w aneksie). Przekład jest dość wierny, z tendencją do naśladowania oryginału, pominięte zostały jednak postaci kobiece ze względu na przepisy szkolne. Inną – jeszcze swobodniejszą – adaptacją Mieszczanina szlachcicem dla teatru szkolnego jest dzieło Franciszka Bohomolca (1720–1784) – redaktora Monitora Warszawskiego w latach 1765–1784. Bohomolec również pominął postaci kobiece, ponadto zmienił układ scen oraz zakończenie, aby nadać sztuce bardziej pozytywny i dydaktyczny wydźwięk. Pocieszne wykwintnisie pojawiły się na scenach staropolskich kilkakrotnie. Pierwszy znany przekład tej komedii pochodzi prawdopodobnie z początku XVIII wieku (edycja krytyczna w aneksie). Autor podkreśla wysoką jakość adaptacji, w której zachowano wiele cech oryginału, chociaż środowisko mieszczańskie komedii zostało zmienione na szlacheckie. Sztuka była prawdopodobnie prezentowana w jakiejś szlacheckiej rezydencji, może nawet na dworze królewskim. Autor komentuje jeszcze trzy inne przekłady, niektóre z nich inscenizowane prawdopodobnie w rezydencjach arystokratycznych – przeciętne tłumaczenie wojewody inflanckiego Platera (prawdopodobnie Jana Ludwika), wierszowane i gubiące różne cechy oryginału tłumaczenie Urszuli Radziwiłłowej (1752) i pozostawione w rękopisie tłumaczenie Marii Potockiej (1749). Dostosowana do potrzeb teatrów szkolnych jest natomiast zręczna adaptacja Bohomolca. Autor uznaje, że wprowadzenie doskonałych komedii francuskich do teatrów dworskich było potwierdzeniem literackich kompetencji i trafności oceny ich twórców. Obecność sztuk Moliere’a na scenach szkolnych, pomimo zakazów i zwyczajów zakonnych, uważa natomiast za świadectwo siły pióra francuskiego komediopisarza.
This article concerns the reception of Molière’s comedies in 18th-century Poland, focusing on Le Bourgeois gentilhomme (The Bourgeois Gentleman) and Les Précieuses ridicules (The Affected Ladies), whose two early translations are included in the appendix in critical editions. The former was staged in 1753 at the Jesuit college in Grudziądz (Pomerania). Although the translation by the Jesuit Antoni Bagieński (in the appendix) is generally quite faithful, with a tendency to imitate the original, all female characters were removed from the play due to school regulations. An even freer adaptation of this comedy for a school theater was prepared by Franciszek Bohomlec (1720–1784), editor of one of the first Polish periodical papers, Monitor Warszawski, from 1765 to 1784. Bohomolec not only omitted female characters, but also changed the sequence of scenes and the ending to give the play a more positive and didactic tone. Les Précieuses ridicules appeared on Old Polish stages several times. The first known translation (in the appendix) probably dates from the early 18th century. The author of the article emphasizes the high quality of this adaptation, which retained many features of the original comedy, despite changing its social milieu from the bourgeoisie to the nobility. The play was probably performed at a manor house, perhaps even at the royal court. The author also comments on three other Polish versions of the comedy, likely staged in aristocratic mansions: a mediocre translation by the Livonian gover Plater (probably Jan Ludwik), a rhymed rendering by Urszula Radziwiłł (1752), in which various features of the original are lost, and a translation by Maria Potocka (1749), which exist in manuscript. In addition, there is also a skillful adaptation by Bohomolec, where the original is altered to meet the needs of school theaters. The author concludes that the introduction of excellent French comedies into court theaters confirms their creators’ literary competence and good sense of judgement. The presence of Moliere’s plays on school stages despite monastic prohibitions and customs, in turn, is seen as a testimony to the power of the French playwright's pen.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 4; 597-630
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 3262

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies