Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish minority in Lithuania" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 19
Tytuł:
Stosunek Polaków litewskich do zapisu nazw osobowych w postaci oryginalnej
The Attitude of Poles from Lithuania to the Writing of Personal Names in Their Original Form
Autorzy:
Geben, Kinga
Titaniec, Elżbieta Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407980.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
nazwy osobowe
mniejszość polska
Litwa
polityka językowa
spelling of names and surnames
Polish minority
Lithuania
language policy
Opis:
Celem artykułu jest analiza postaw i motywacji 100 litewskich Polaków, pochodzących głównie z homogenicznych kulturowo polskich rodzin, w zakresie oceny zapisu i zmian w zapisie nazw osobowych. Badanie ilościowe opiera się na analizie kwestionariusza świadomościowego przeprowadzonego wśród litewskich Polaków w wieku 34-70 lat. Niniejszy artykuł nie tylko nakreśla istniejące ramy prawne dotyczące tej kwestii, ale także wyjaśnia dominujące postawy mniejszości polskiej w odniesieniu do perspektywy zapisu nazwisk i imion litewskich mniejszości narodowych zgodnie z oryginalnym brzmieniem fonetycznym, aczkolwiek bez włączania znaków diakrytycznych. Analiza ankiet wykazała, że 57% respondentów wyraziło chęć do skorzystania z możliwości, jakie dają proponowane zmiany legislacyjne, podczas gdy 25% było przeciwnych zmianom. Wśród motywów skłaniających do zmian dominuje dążenie do zachowania i kultywowania języka polskiego. Niniejszy artykuł przyczynia się do głębszego zrozumienia dynamiki zmian tożsamościowych  w społeczeństwach wielokulturowych ze względu na stosunek do kwestii językowych.
The article aims at analysing the attitudes and motivations of a group of 100 Lithuanian Poles, mainly from culturally homogeneous Polish families, regarding the evaluation of the spelling and the changes in the spelling of personal names. The quantitative study is based on the analysis of an awareness questionnaire conducted among Lithuanian Poles aged 34–70. This article not only outlines the existing legal framework on this issue, but also explains the dominant attitudes of the Polish minority towards the prospect of transcribing the surnames and first names of Lithuanian national minorities according to the original phonetic sound, albeit without the inclusion of diacritical marks. The analysis of the questionnaires showed that 57% of the respondents expressed their willingness to take advantage of the opportunities offered by the proposed legislative changes, while 25% were against the changes. Among the motivations for change, the desire to preserve and cultivate the Polish language dominated. This article contributes to a deeper understanding of the dynamics of identity change in multi cultural societies with respect to atitudes towards language issues.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2024, 810, 1; 60-72
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language, Religion, and Ethnicity-Making at Polish-language Schools in Lithuania
Autorzy:
Šliavaitė, Kristina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22858797.pdf
Data publikacji:
2023-03-20
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Socjologiczne
Tematy:
Lithuania
social integration
State language
minority language
schools with Polish language of
instruction
Catholic religion
Opis:
The focus of this paper is the perceived relation of language (Polish) and religion (Catholicism) to the Polish identity and whether and how these dimensions of identity are employed in interpreting processes of social integration and mobility in Lithuanian society by research participants at schools where Polish is the language of instruction. This paper argues that the native language (Polish) is seen as an important dimension of ethnic (Polish) identity while both majority (Lithuanian) and minority languages are seen as helpful instruments in the process of social inclusion and social mobility since they are perceived as dependent on the social context. Polish-language schools reaffirm the interrelation of the Catholic religion and the Polish identity in discursive and practical ways (via various cultural means). Nevertheless, religion, an essential dimension of Polish identity, does not come to the forefront when discussing social integration or mobility.
Źródło:
Polish Sociological Review; 2023, 221, 1; 127-144
1231-1413
2657-4276
Pojawia się w:
Polish Sociological Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Propagatorzy kultury polskiej w Wilnie i ich rola w krzewieniu polskości w niepodległej Litwie
Promoters of Polish culture in Vilnius and their role in promoting Polishness in an independent Lithuania
Autorzy:
Stukus-Haník, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340832.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
polska mniejszość narodowa
animatorzy kultury
język polski
Litwa
Polish national minority
culture animators
Polish language
Lithuania
Opis:
Odzyskanie przez Litwę niepodległości przyniosło polskiej mniejszości narodowej znaczną poprawę w zakresie możliwości rozwoju własnej kultury. Szczególny wpływ na to miało otwarcie granic, które pozwoliło na zacieśnienie kontaktów z Polską oraz Polakami rozsianymi po całym świecie. Przyczyniło się m.in. do powstawania nowych polskich organizacji, a przede wszystkim do budowy Domu Kultury Polskiej w Wilnie, który stał się miejscem spotkań kulturalnych. Działania te sprzyjały podtrzymywaniu i rozwojowi świadomości narodowej, zachowaniu własnej tożsamości oraz przekazywaniu jej następnym pokoleniom. Szczególną rolę w tym procesie odegrali ludzie, którzy poprzez swoją ciężką pracę i podejmowane aktywności wkładali wiele trudu w krzewienie ojczystego słowa i kultury. Dzięki ich wysiłkom kultura polska na Litwie przetrwała i wyróżniła się wśród innych rozwijających się kulturalnie na tych terenach mniejszości narodowych. Każdy, kto spotkał na swej drodze tych niezwykłych ludzi, starał się za ich przykładem pielęgnować piękną polską kulturę i tak jak oni przekazywać ją swojemu otoczeniu. Warto zauważyć, że istnieją czynniki łączące ze sobą ludzi, którzy utożsamiają się z jednym narodem i kulturą. Z pewnością dla Polaków zamieszkujących Republikę Litewską takimi ogniwami były m.in. język, religia, literatura, pieśni i tańce narodowe. Należy zatem przybliżać działalność polskich zespołów pieśni i tańca, teatrów amatorskich, różnorodnych stowarzyszeń i instytucji kulturalnych, które w szczególny sposób dbały o pielęgnowanie polskiej kultury, a poprzez przekazywanie jej kolejnym pokoleniom chroniły środowiska polskie przed wynarodowieniem.
The regaining of independence by Lithuania brought the Polish national minority a significant improvement in terms of the possibility of developing their own culture. This was particularly influenced by the opening of borders, which allowed closer contacts with Poland and Poles scattered around the world. This contributed to the creation of new Polish organizations, and above all to the construction of the Polish Cultural Centre in Vilnius, which became a place of cultural meetings. These activities were favourable for maintaining and developing national awareness, preserving and passing on identity to future generations. A special role in this process was played by people who, with their hard work and actions, put a lot of effort into promoting their native language and culture. Thanks to their efforts, Polish culture in Lithuania survived and stood out from other national minorities in these areas. Everyone who met these extraordinary people on their way tried to follow them and take care of the beautiful Polish culture and, just like them, pass it on to their surroundings. It should be noted that there are factors that unite people who identify with one nation and culture. Certainly, for Poles living in the Republic of Lithuania such factors included language, religion, literature, national songs and dances. Therefore, the activity of Polish song and dance ensembles, amateur theatres, various associations and cultural institutions, which particularly cultivated Polish culture, and by passing it on to the next generations, protected them from denationalisation.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 26, 1; 136-152
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkolnictwo w stanie zagrożenia? Polska i litewska perspektywa zmian a sytuacja w szkole w Litwie. Studium jednego wydarzenia
School education in danger? The Polish and Lithuanian perspective of changes and the situation of school in Lithuania. A study of one event
Autorzy:
Szafrańska, Anna
Čiuladienė, Gražina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20015615.pdf
Data publikacji:
2023-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
system edukacji
edukacja mniejszości
szkolnictwo polskie w Litwie
konflikt
stan zagrożenia
educational system
minority education
Polish education in Lithuania
conflict
state of emergency
Opis:
Representatives of every minority want their rights to be respected in the state in which they live and of which they are citizens. The problems related to education for national minorities are among the most complicated and arguable. Political controversies and disputes in magazine columns do not always translate into good relations in the culturally diverse environment. The text is aimed to present the situation related to the conflict in one of the schools in Lithuania, which began (as a kind of prelude) at the end of 2021 and developed in 2022. Our assumption was to analyze the described situation from three perspectives presented in: the Polish press in the context of some actions taken by the government and their effects, as well as the way of describing them; an analogical presentation of the Lithuanian perspective and the stakeholders themselves (including the headmaster of the school where the described situation took place). For a better understanding of the context of the described analyses, the text begins with a brief description of the current legal status, the educational network and its scope.
Przedstawiciele każdej mniejszości chcą, by respektowane były ich prawa w państwie, w którym mieszkają i którego są obywatelami. Problemy związane ze szkolnictwem mniejszości narodowych należą do jednych z najbardziej skomplikowanych oraz dyskusyjnych. Kontrowersje polityczne i dysputy toczone na łamach czasopism nie zawsze przekładają się na dobre relacje w zróżnicowanym kulturowo środowisku. Celem przygotowanego tekstu jest przedstawienie sytuacji związanej z konfliktem wokół jednej ze szkół polskich w Litwie, którego początek miał miejsce w grudniu 2021 roku, a finał nastąpił w październiku roku 2022. Naszym założeniem było zanalizowanie opisanej sytuacji z trzech perspektyw, przedstawianych w polskiej prasie w kontekście podejmowanych przez stronę rządową działań i ich efektów oraz samego sposobu opisu, analogiczne przedstawienie perspektywy litewskiej oraz samych zainteresowanych (w tym dyrekcji szkoły, której dotyczyła prezentowana sytuacja). Dla lepszego zrozumienia kontekstu opisywanych analiz tekst rozpoczynamy od krótkiego opisu jego aktualnego stanu prawnego, sieci szkolnictwa i jej zasięgu.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2023, 22, 3; 162-175
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie mediów etnicznych dla mniejszości polskiej w Litwie
The Importance of Ethnic Media for the Polish Minority in Lithuania
Autorzy:
Chutnik, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339190.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
media etniczne
media mniejszościowe
media mniejszości narodowych
funkcje mediów etnicznych
mniejszość polska
mniejszość polska w Litwie
mniejszość polska w Białorusi
ethnic media
minority media
functions of ethnic media
Polish minority
Polish minority in Lithuania
Polish minority in Belarus
Opis:
Artykuł dotyczy mediów etnicznych, produkowanych dla mniejszości i przez mniejszość narodową. W szczególności interesuje mnie rola mediów etnicznych w kontekście funkcjonowania mniejszości narodowej posiadającej własne państwo, a zatem takiej jak m.in. mniejszość polska w różnych krajach. W artykule przedstawiam modelowe ujęcie mediów etnicznych, aby skonfrontować je z sytuacją mediów aktualną dla części skupisk Polaków należących do mniejszości polskiej zagranicą, szczególnie z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej. W ramach uniwersalnego podejścia odnoszę się do głównych sposobów finansowania mediów mniejszości i ich konsekwencji, szerokiego wachlarza funkcji mediów etnicznych, a także niezbędnych warunków, aby osiągnęły one swoje różnorodne cele wpływające na rozwój mniejszości. Ze względu na zmiany technologii medialnej, zestawione zostaną szanse i zagrożenia płynące z rozwoju internetu i narzędzi wirtualnej komunikacji. Tę modelową część zestawiam z sytuacją, kiedy nie ma woli odbioru mediów przez młodych przedstawicieli mniejszości w przypadku ich ograniczonej atrakcyjności. Rodzi to pytanie o sens i przyszłość mediów etnicznych oraz ich realne możliwości wpływania na budowanie mniejszości, a także o przyszłość samej mniejszości, która z tych mediów dobrowolnie i świadomie rezygnuje.
This article concerns ethnic media, produced for and by a national minority. In particular, I am interested in the role of ethnic media in the context of the functioning of a national minority with its own state, i.e. such as the Polish minority abroad. I present a model approach to ethnic media in order to confront it with the current media situation for some Polish minority communities abroad, especially from the Central and Eastern European area. Within the framework of a universal approach, I address the main ways in which minority media are funded and their consequences, the wide range of functions of ethnic media, as well as the necessary conditions for them to achieve their various goals affecting minority development. Due to the change in media technology, the opportunities and threats of the development of the internet and virtual communication tools will be juxtaposed. I will contrast this model part with the situation when there is no willingness of young minority representatives to receive ethnic media. This raises the question of the meaning and future of ethnic media and their real possibilities to influence the construction of minorities, as well as the future of the minority itself, which voluntarily and consciously abandons these media.
Źródło:
Studia Polonijne; 2023, 44; 35-54
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Partycypacja polskiej mniejszości w polityce lokalnej Republiki Litewskiej
Polish minorities participation in Lithuanian local politics
Autorzy:
Berštanska, Katažyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28766371.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polska mniejszość
Litwa
polityka lokalna
Polacy na Litwie
polish minority
Lithuania
local politics
Poles in Lithuania
Opis:
Artykuł dotyczy trzech zagadnień. Po pierwsze, przedstawia, w skrócie proces odrodzenia działalności polskiej na Litwie po II wojnie światowej. Po drugie, skupia się na działalności politycznej podjętej przez polską mniejszość na szczeblu państwowym. Po trzecie, na przykładzie Rejonu Solecznickiego charakteryzuje działalność polskiej mniejszości na szczeblu administracji samorządowej. Poszukuje także odpowiedzi na pytania: (1) jak funkcjonuje Rada Samorządowa, której przedstawicielami w większości są osoby wywodzące się z polskiej mniejszości? oraz (2) czy przynależność narodowa ma znaczenie w funkcjonowaniu Rady? Wybór ram czasowych (1990–2016) był podyktowany początkiem rozpadu ZSRR oraz odniesionym największym politycznym sukcesem polskiej partii na szczeblu parlamentarnym w 2016 r. Polska mniejszość na Litwie według różnych danych statystycznych liczy od 200 do 250 tys. mieszkańców w 3-milionowej Litwie. Jest społecznością rdzenną i dobrze zorganizowaną. Polskie odrodzenie na Litwie po zniszczeniach II wojny rozpoczęło się mniej więcej w latach 60. XX w., a swoje apogeum osiągnęło na przełomie lat 80. i 90. XX w. W nowo powstającym państwie społeczność polska nie była bezczynna. Zrzeszona w Związku Polaków na Litwie rozpoczęła działalność kulturową, oświatową i polityczną. Artykuł jest wynikiem wieloletnich obserwacji pracy działaczy samorządowych poprzedzony analizą historyczną powstania państw narodowych oraz mniejszości narodowych. Główną metodą badawczą jest analiza treści zarejestrowanych wystąpień na posiedzeniach Rady Samorządu Rejonu Solecznickiego, dokumentów samorządowych i Związku Polaków na Litwie. Przydatna była również strona Najwyższej Komisji Wyborczej Republiki Litewskiej z szeroką bazą danych statystycznych każdych wyborów na Litwie.
The article contributes to three areas. First, it presents the process of the revival of Polish activity in Lithuania after World War II. Secondly, it focuses on the political activity undertaken by the Polish minority at the state level. Third, in the example of the Soleczniki Municipality District, it characterizes the activity of the Polish minority at the level of local government administration. I attempt to find the following answers: (1) How does the Local Government Council function, whose representatives are mostly people from the Polish minority? (2) Does nationality matter in the functioning of the Council? The choice of the time frame (1990–2016) is dictated by the beginning of the collapse of the USSR and the greatest political success of the Polish party at the parliamentary level in 2016. According to various statistical data, the Polish minority in Lithuania ranges from 200 to 250 thousand inhabitants in 3 million Lithuania. It is an indigenous and well-organized community. The Polish revival in Lithuania after the devastation of World War II began more or less in the 1960s and reached its peak at the turn of the 1980s and 1990s. In the newly emerging state, the Polish community was not idle. Associated with the Union of Poles in Lithuania, she began cultural, educational, and political activities. The article is the result of many years of observation of the work of local government activists, preceded by a historical analysis of the emergence of national states and national minorities.
Źródło:
Eastern Review; 2022, 11, 2; 89-101
1427-9657
2451-2567
Pojawia się w:
Eastern Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reliance on International Treaties as a Means of Protecting Minority Rights: An Effective Strategy or Waiting for Nothing? The Case of the Polish Minority in Lithuania
Autorzy:
Szymanski, Charles
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27308711.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Minority Rights
Discrimination
Language Rights
Political Action
Opis:
This article focuses on the legal and political impact of international minority rights treaties on the Polish minority in Lithuania. An analysis will be made as to whether and to what degree they have been followed by Lithuania, and, overall, whether they have been effective for the Polish minority in Lithuania. The possibility that they are more of a false promise will also be addressed, and whether or not reliance on international law – perhaps in conjunction with local political action within Lithuania – is a good strategy for Poles in Lithuania. In general, international law norms have not had a direct impact, at least as applied by various international tribunals and other bodies. Cases brought by ethnic Poles before the European Court of Justice, the European Court of Human Rights, and the U.N. Human Rights Committee have not yielded significant results. The Framework Convention for the Protection of National Minorities does directly address many of the issues raised by the Polish minority, but it is not enforceable absent enabling legislation. Yet, recent positive domestic legislation and case law in Lithuania have mitigated these concerns, suggesting that political mobilization, using international norms as a benchmark to be obtained, is much more effective than relying on international law on its own.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2022, 21, 2; 335-366
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paryska „Kultura” wobec krajów regionu ULB na przykładzie Litwy (1989-1991)
Paris „Culture” towards the countries of the ULB region on the example of Lithuania
Autorzy:
Urban, Jeremiasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1812096.pdf
Data publikacji:
2020-10-08
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
rozpad ZSRR
odzyskanie przez Litwę niepodległości
Sajudis
prometeizm
doktryna ULB
mniejszość polska na Litwie
paryska „Kultura”
collapse of the USSR
regaining independence by Lithuania
Prometheism
ULB doctrine
Polish minority in Lithuania
The Paris „Culture”
Opis:
Artykuł przedstawia stosunek środowiska „Kultury” paryskiej do krajów regionu ULB (Ukraina, Litwa, Białoruś) na przykładzie odzyskującej, w latach 1989-1991, niepodległość od ZSRR Litwy. Wywiady i artykuły zamieszczane w magazynie jednoznacznie opowiadają się za uznaniem przez Polskę niepodległości nowej Litwy, nawet kosztem braku rozwiązania problemów mniejszości polskiej, stanowiącej znaczną część populacji republiki, a zamieszkującej w zwartych skupiskach na Wileńszczyźnie.
Article describes attitude of intellectuals gathered around „Culture” magazine towards ULB countries (Ukraine, Lithuania, Belarus) on example of regaining from USSR independence Lithuania (1989-1991). Interviews and articles published in magazine fully supported regaining of independence from Soviet Union even without resolving problems of Polish minority which were large part of population in Vilnius region.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2019, 16, 16; 149-164
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie teatry amatorskie w Wilnie w drugiej połowie XX wieku – powstanie i działalność
Polish Amateur Theatres in Vilnius in the Second Half of the 20th Century – Their Creation and Activity
Autorzy:
Stukus-Haník, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1634215.pdf
Data publikacji:
2020-11-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Polska mniejszość na Litwie
teatry amatorskie
zmiany ustrojowe
współpraca polsko-litewska
Polish minority in Lithuania
amateur theatres
system changes
Polish–Lithuanian cooperation
Opis:
Początki polskiego ruchu teatralnego w Wilnie związane są z zakonem jezuitów. Zapoczątkowany przez zakon ruch, rozwijał się na dworach. Za ojca polskiego teatru uważany był Wojciech Bogusławski, który stworzył w Wilnie pierwszy prawdziwy teatr. W takiej formie istniał on niespełna 100 lat, by następnie odrodzić się w 1905 r. za sprawą hrabiego Władysława Tyszkiewicza. Kolejne lata to wybudowanie teatru stałego oraz dalszy rozwój wileńskiej sceny, którego nie przerwały wydarzenia II wojny światowej i pierwsze lata powojenne, a jedynie go nieco osłabiły. Głównym tematem niniejszego opracowania jest powstanie i działalność dwóch polskich teatrów amatorskich w Wilnie. Pierwszym z nich było Polskie Studio Teatralne (wcześniej Polski Zespół Dramatyczny), założone na początku lat 60. XX wieku przez lekarkę Janinę Strużanowską. Natomiast drugim powstały w tym samym czasie Polski Zespół Teatralny przy Pałacu Kultury Kolejarzy w Wilnie, później znany jako Polski Teatr w Wilnie. Zespół założyła zawodowa aktorka Irena Rymowicz. Funkcjonowanie tych zespołów teatralnych miało szczególne znaczenie w czasach, kiedy Litwa znajdowała się pod rządami radzieckimi. Władza ta w znacznym stopniu ograniczała litewskim Polakom kontakty z Ojczyzną. W związku z tym Polacy spragnieni polskiego słowa chętnie przychodzili na wystawiane przez grupy przedstawienia. Ich popularność nie zmalała po przemianach ustrojowych w 1991 r., a wręcz przybrała na sile. Pojawiły się bowiem nowe możliwości rozwoju, które starano się wykorzystać. Z myślą o podtrzymywaniu rozwijającego się polskiego ruchu teatralnego, zaczęły się tworzyć teatrzyki szkolne. W latach 90. XX wieku działały one niemal w każdej polskiej szkole na terenie Wilna, ciesząc się zainteresowaniem uczniów. Za datę końcową przedstawianej tematyki przyjęto umownie rok 2004, kiedy to Polska i Litwa wraz z innymi państwami weszły do Unii Europejskiej. W tym samym czasie zmieniły się pewne prawa i standardy, wymagające dodatkowej analizy.
The beginnings of Polish theatre activity in Vilnius were connected with the Jesuit Order. Initiated by the order, the theatre activity developed in the estates of the nobility. Wojciech Bogusławski was credited with being the father of the Polish theatre as he established the first real theatre in Vilnus. It had existed in such a form for less than 100 years to be revived in 1905 by Władysław Tyszkiewicz. The following years saw the building a permanent theatre as well as the further developement of the Vilnus stage which was continued despite the World War II and the first years of post-war times which only weakened it a bit. The main topic of the article is the establishment and activity of two Polish amateur theatres in Vilnus. The first of them was the Polish Theatre Studio (the former Polish Dramatic Ensemble) set up at the beginnning of the 1960s by a physician, Janina Strużanowska. While the second one established at the same time was the Polish Theatrical Ensemble on the premises of the Railway Culture Palace, later known as the Polish Theatre in Vilnius. It was set up by a professional actress, Irena Rymowicz. The existance and work of the theatre ensembles was especially important in the times when Lithuania was under the Soviet rule. The authorities greatly limited contacts between Lithuanian Poles and the mother country. As a result the Poles longing for Polish language eagerly came to see the performances presented by the ensembles. Their popularity did not decrease after the political changes in 1991; on the contrary, it even grew. New opportunities for development. With a view to supporting the developing Polish theatre movement, school theatres started to appear. In the 1990s, they were in almost every Polish school in Vilnius being of great interest for the students. The final date of the presented subject matter was assumed to be 2004 when Poland and Lithuania together with other countries joined the European Union. Some laws and standards changed, and this requires further research.
Źródło:
Studia Polonijne; 2020, 41; 267-286
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego na Litwie
The Problem of Protecting Polish Cultural Heritage in Lithuania
Autorzy:
Lis, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1964037.pdf
Data publikacji:
2019-07-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polskie dziedzictwo kulturowe
tożsamość kulturowa
Kresy Wschodnie
relacje polsko-litewskie
lituanizowanie historii
problemy polskiej mniejszości narodowej
Polish cultural heritage
cultural identity
Eastern Borderlands
Polish-Lithuanian relations
lithuanization of history
problems of the Polish national minority
Opis:
Następujące po sobie pokolenia przemijają, ale będące świadectwem ich życia i działalności osiągnięcia kultury materialnej i niematerialnej trwają. Świadczą o ich twórcach, ale również o państwie, którego społeczność tworzyli. Ta spuścizna przeszłych pokoleń ma ogromne znaczenie dla obecnych i przyszłych pokoleń. Określa człowieka, chroni jego tożsamość, daje poczucie przynależności, integruje z innymi członkami danej społeczności, buduje wspólną pamięć i społeczną wrażliwość. Obowiązkiem państwa jest strzeżenie dziedzictwa kulturowego, będącego znakiem obecności ludzi zamieszkujących na przestrzeni dziejów ziemie Rzeczypospolitej Polskiej. Ogromna część tego dziedzictwa znajduje się na terytorium kresów dawnej Rzeczypospolitej Polskiej, które dzisiaj należą do suwerennych państw z nią sąsiadujących. Państwo Polskie jest zainteresowane utrzymaniem w należytym stanie tych swoistych świadków historii i wspólnie z rządami sąsiadujących z nim państw podejmuje inicjatywy, których celem jest przywrócenie im dawnej świetności. Ma do tego moralne prawo, a nawet obowiązek wobec przeszłych pokoleń, które przez wieki tworzyły kulturę polską na tych ziemiach, kształtując postawy i wartości patriotyczne. To potężne wyzwanie i jednocześnie zadanie, by przekazać przyszłym pokoleniom to wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku.
Successive generations go by, yet there remain the accomplishments of their material and non-material culture, bearing testimony to their life and activity. They speak about their creators but also about the state they were citizens of. This heritage of past generations has great importance for present and future generations. It defines a human, protects his or her identity, gives the feeling of belonging, integrates him or her with other members of the community, creates common memory and social sensitivity. It is the duty of the state to protect cultural heritage, which is a token of presence of people who lived in the territory of the Republic of Poland over centuries. A huge amount of that heritage lies within the areas of the Marches of the old Commonwealth of Poland, which now belong to neighbouring sovereign states. The Polish state is interested in keeping in good condition its witnesses of history and, together with its neighbouring counties, it takes up initiatives which aim to restore their past glory. It has a moral right to do it, and even a duty towards past generations, which for centuries have created Polish culture in those areas, shaping patriotic attitudes and values. This also poses a huge challenge and at the same time is a task to pass on to future generations everything that is valuable from the more-than-one-thousand-year-old heritage.
Źródło:
Studia Polonijne; 2017, 38; 115-127
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja mniejszości polskiej na Litwie – dziś i w przeszłości
The situation of a Polish minority in Lithuania – past and present
Autorzy:
Kundera, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502700.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
Polacy na Litwie
Litwa
litewscy Polacy
mniejszość
lituanizacja
prawa mniejszości
naruszanie praw mniejszości
Poles in Lithuania
Lithuania
Lithuanian Poles
the Polish minority
forcible lithuanization
the right of the minority
violating minority rights
Opis:
During the Polish-Lithuanian Union (1385–1795) Polish nobles, clergy, merchants and townspeople were moved to the territory of the Grand Duchy of Lithuania. This period was negatively assessed by the Lithuanian society because of “polonization” and anarchy. After the First World War, Poles found themselves in a difficult situation in Lithuania. The Lithuanians did not want to reunite with our country and repressed the Polish minority living in the vicinity of Vilnius. Poles were thrown out of flats, Polish schools were closed, and Polish symbols were destroyed. Oppression intensified during World War II, when Lithuania collaborated with the Soviet Union and Nazi Germany, wanting to deport Poles from the Vilnius region. Despite the signing by Poland and Lithuania of the “Treaty on Friendly Relations and Good Neighborly Cooperation” in 1994, the situation of the Polish minority is still difficult. Lithuanians violate a number of our minority rights, such as the right to their own education (Article 15 of the Treaty), first and last name (Article 14), bilingual signs to short-circuit towns inhabited by the Polish minority (Article 13 paragraph 2 and Article 15), the right to participate in public life (Article 14), the prohibition of discrimination and assimilation (Article 15), religious rights (Article 13 (2), Article 14 and Article 15) and the right to have own memorial sites (art. 23).
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 3; 111-137
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ procesów suburbanizacyjnych w obszarze metropolitalym Wilna na stan polskiej mniejszości narodowej
The influence of suburbanization processes in the metropolitan area of Vilnius on the state and condition of the Polish national minority
Autorzy:
Haydukiewicz, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038941.pdf
Data publikacji:
2018-10-20
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
polska mniejszość narodowa na Litwie
Wilno
suburbanizacja
Polish national minority in Lithuania
Vilnius
suburbanization
Opis:
Artykuł przedstawia tło historyczne ukształtowania się polskiej mniejszości narodowej w regionie meropolitalnym Wilna i zmiany, jakie zachodzą współcześnie wśród tej społeczności. Zmiany polityczne, społeczne i demograficzne związane z niepodległością Litwy oraz swobodą migracji spowodowały w ostatnich dwóch dekadach bardzo istotne zmiany w etnicznym krajobrazie obszaru metropolitalnego Wilna, które będą miały istotny wpływ na stan polskiej mniejszości narodowej na Litwie w przyszłości. Zmiany te polegają głównie na utracie statusu największej najliczebniejszej społeczności w niektórych gminach podwileńskich oraz zagrożeniu tym procesem w kolejnych gminach. Głównymi czynnikami prowadzącymi do tego stanu są dysproporcje w zamożności pomiędzy Polakami i Litwinami, silny strumień migracji z Wilna na przedmieścia, oraz z rejonów wiejskich za granicę.
The paper shows the historical background of the formation of the Polish national minority in the metropolitan region of Vilnius and the changes that are taking place today in this community. Political, social and demographic changes related to the independence of Lithuania and the freedom of migration have caused in the last two decades very significant changes in the ethnic landscape of the metropolitan area of Vilnius, which will have a significant impact on the state of the Polish national minority in Lithuania in the future. These changes consist mainly of the loss of the status of the largest community in some municipalities of Vilnius region and the threat of this process in subsequent municipalities. The main factors leading to this state are the disproportions in wealth between Poles and Lithuanians, a strong stream of migration from Vilnius to the suburbs, and from rural areas abroad.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2018, 23, 4; 133-160
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Education in Polish and a Level of Higher Education of Polish Minority in Lithuania
Autorzy:
Wołkonowski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1996416.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
secondary education
Polish national minority
Lithuania
higher education
national minority
Opis:
For centuries there has been Polish-language education in Lithuania which results from the centuries-long presence and tradition of the Polish national minority in this country. Polish education in Lithuania has its successes, but also problems that arise from the political and cultural specificity of the issue. On the one hand, it should be noted that in no other country (except Poland) there are as many state-run schools with Polish language of instruction as in Lithuania, on the other – it must be said that currently Polish-language education in Lithuania has become the source of many tensions in Poland and Lithuania inter-state relations. Polish education in Lithuania was a problem for the communist authorities of Soviet Lithuania, and now – for the authorities of independent Lithuania, which undertake both assimilation and integration activities concerning several thousand students and teachers of these schools. The first part of the article presents the situation of Polish-language education in the period of Soviet Lithuania between 1945 and 1990, marking the desperate struggle of parents and teachers to maintain the Polish language of teaching in these schools. The second chapter analyses the issue during the years of independent Lithuania – between 1990 and 2017, emphasizing the revival of Polish education in 1990–2000 and the persistent pursuit of the Polish minority society in Lithuania of ensuring education in Polish and maintain the existing state. The third chapter examines the indicator of higher education of the Polish minority in Lithuania against a national background, signifying that it was twice lower than the national average throughout the whole period. Moreover, it presents the funding of universities by ‘student basket’ model and proportion of school graduates with Polish language of instruction in this model and assesses the prospect of solving the problem.
Źródło:
Kultura i Edukacja; 2017, 4(118); 106-121
1230-266X
Pojawia się w:
Kultura i Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybory do Parlamentu Europejskiego na Litwie w 2014 roku – udział mniejszości polskiej
European Parliament election 2014 in Lithuania – participation of Polish minority
Autorzy:
Sidorkiewicz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524920.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Parlament europejski, wybory, mniejszość polska na Litwie
Opis:
Artykuł dotyczy problematyki wyborów do Parlamentu Europejskiego (PE) na Litwie, które odbyły się w maju 2014 r. Zainteresowaniem badawczym autora jest mniejszość polska na Litwie, największa grupa narodowościowa po Litwinach w tym kraju. Od wie-lu lat przedstawiciele mniejszości polskiej aktywnie uczestniczyli w różnych rodzajach wyborów, początkowo poprzez Związek Polaków na Litwie (ZPL), a następnie przez Akcję Wyborczą Polaków na Litwie (AWPL). Celem artykułu była analiza wyników wyborów do PE na Litwie ze szczególnym uwzględnieniem Wileńszczyzny i AWPL. Głównym materiałem badawczym były wyniki wyborów przedstawione przez Główną Komisję Wyborczą na Litwie oraz dokumenty związane z tematem.
The article deals with the issues of the elections to the European Parliament (EP) in Lithuania, which took place in may 2014 year. Author’s research interest is the Polish minority in Lithuania, the largest ethnic group after the Lithuanians in the country. For many years, the representatives of the Polish minority were actively involved in different types of elections. At first by the Union of Poles in Lithuania (ZPL), and then by the Electoral Action of Poles in Lithuania (AWPL). The aim of the paper was to an-alyze the results of elections in Lithuania, with particular focus on the Vilnius region and AWPL participation. The main research material were the results of the elections presented by the Main Election Commission in Lithuania as well as documents relat-ed to the topic.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 3 (25); 107-126
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
POLITYCZNE ZAANGAŻOWANIE MNIEJSZOŚCI POLSKIEJ NA LITWIE PO WYBORACH PARLAMENTARNYCH 2012 ROKU
THE POLITICAL INVOLVEMENT OF THE POLISH MINORITY IN LITHUANIA FOLLOWING THE PARLIAMENTARY ELECTION OF 2012
Autorzy:
SIDORKIEWICZ, KRZYSZTOF
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/513593.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Poles in Lithuania
election
government
parliament
political programme
Opis:
The article presents an analysis of the activities undertaken by Poles in Lithuania following the parliamentary election of 2012. The Polish minority took an active part in the Lithuanian politics. Związek Polaków na Litwie [The Union of Poles in Lithuania] followed by Akcja Wyborcza Polaków na Litwie [Electoral Action of Poles in Lithuania] presented their programs for the coming elections. Their involvement in the Lithuanian politics at the national level enabled them to articulate issues important for the Polish community in Lithuania. AWPL participated in the governing coalition. The political circumstances made their proposed solutions not easy to implement. Some problems were temporarily resolved, while most of the important issues remained under discus-sion. The analysis is based on various documents: agreements, treaties, declarations, statements. Also, it uses press material available in the Internet editions.
Źródło:
Polityka i Społeczeństwo; 2014, 12, 1; 39-56 (18)
1732-9639
Pojawia się w:
Polityka i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 19

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies