Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Pauline Order" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Po tropach średniowiecznej kancelarii Zakonu Paulinów
    In the footsteps of medieval Pauline Chancery
    Autorzy:
    Zbudniewek, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/613340.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    średniowieczna kancelaria
    zakon Paulinów
    Medieval Chancery
    Pauline Order
    Opis:
    The keeping of the scriptorium and chancery by the first Polish Paulines dates back to the first half of the 15th century. It was mainly focused on copying liturgical and related books used for pastoral purposes, legal documentation and history, which included among others the history of the image of Our Lady (Translacio tabule) and the Chronicle of Wincenty Kadłubek. In the 16th century the scriptorium of Jasna Góra undertook the documentation of religious life in the sanctuary, including the first reports of pilgrims and records of confreres, as a response to the attacks of the Reformation. At the same time the scriptorium created the first cartularies and other books containing legal processes, inventories, as well as library and account records. The development process of the chancery has reached its peak in the early 17th century, when Fr. Mikołaj Staszewski (1595-1658), a former employee of the Curia of Poznań, later Provincial and General of the Pauline Order, entered the Board of the Order and introduced a new style of copying files. He also initiated the process of writing Pauline chronicles – first of the Polish Province and then of the whole Order, and introduced relevant secretarial standards to the religious constitution, of which he was the main inspirer and contractor. Currently the Polish Pauline Archives store 71 medieval manuscripts from Polish scriptoria, and more than 40 cartulary books from the modern era, among which only one Formulare obedientiarum salutationum et epistolarum variarum of Dionizy Klękowski (1599-1675) contains 1053 copies of various documents and correspondence from the period 1367-1673.
    Źródło:
    Vox Patrum; 2016, 65; 741-760
    0860-9411
    2719-3586
    Pojawia się w:
    Vox Patrum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W sprawie badań nad składem personalnym zakonu paulinów w Polsce.
    In the matter of research on the personal composition of the Pauline order in Poland.
    Autorzy:
    Szpak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783933.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Paulini
    klasztor
    polska prowincja paulinów
    Jasna Góra
    dynastia Wazów
    monastery
    Polish Pauline province
    Vasa dynasty
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 110; 519-524
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biblioteka klasztoru paulinów w Oporowie w świetle zachowanych katalogów z XVIII wieku
    Autorzy:
    Sukiennik, Edgar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/449931.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Library inventories
    monastery in Oporów
    monastery library
    Pauline Order
    Polish and foreign prints
    Opis:
    From the very beginning of its existence, the Pauline Order paid attention to the need to educate and develop the intellectual life of its members. This resulted from the adoption of St. Augustine’s rule by the community, which in addition to the principles governing the common life also emphasized the intellectual formation of the friars by providing them with access to books. The fulfilment of the obligations resulting from the rule and the subsequent legislation of the convent meant that every Pauline monastery was equipped with a larger or smaller library. It was no different in the case of St. Martin's convent in Oporów, which had existed since 1453 thanks to the foundation of the brothers Piotr and Władysław from the powerful Oporowski family, with the Sulima coat of arms. The monastery library was probably established soon after the foundation of the monastery. It was used primarily by preachers, who prepared Sunday and Christmas sermons, as well as by other monks, if they were authorized to do so. The beginnings of the library are unknown due to the lack of sources from that period. Only the eighteenth-century catalogues of books shed light on the functioning of the library, albeit in a limited period of time 1711-1753. To this day, 13 library inventories have survived, providing welcome information about the intellectual life of the local Pauline monks, titles of books along with the names of the authors and the division of bibliographic material into various thematic categories. The image of the Oporów library is complemented by 47 old prints of Oporów provenience, which are now the property of the University Library in Warsaw. Although their number is insignificant and constitutes only a fraction of the former assets of the library, nevertheless it turns out to be helpful in the analysis of the resources of the Pauline library and the development of intellectual horizons of its users. The analysis of the preserved archival materials is the first attempt to restore the library of the Oporów monastery in the century preceding its irretrievable disappearance in the course of the convent’s annulment.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2019, 26, 1; 115-145
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klasztor paulinów w Topolnie w latach 1685-1818
    Pauline Monastery in Topolno in years 1685-1818
    Autorzy:
    Szpak, Jacek A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28875239.pdf
    Data publikacji:
    2023-08-14
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    gospodarka
    finanse
    Kościół katolicki
    Prusy Królewskie
    zakon paulinów
    economy
    finance
    Catholic Church
    Royal Prussia
    Pauline Order
    Opis:
    Paulinów do Topolna sprowadzili w 1685 r. Adam Zygmunt Konarski i jego brat Andrzej Konarski. W latach 1772-1783 r. prusacy przejęli wieś Cieleszynek. W dobrach klasztoru, jak w całej Rzeczpospolitej obowiązywała pańszczyzna sprzężajna i piesza. W folwarkach klasztornych uprawiano: żyto, pszenicę, owies, jęczmień, groch i tatarkę. Plony były wydatkowane m.in. na zasiewy, spożycie w klasztorze i folwarku. Gospodarka hodowlana miała charakter uzupełniający, a jej głównym celem było dostarczenie siły pociągowej w postaci wołów i koni. W dobrach klasztornych działały młyny, browary i gorzelnie przerabiające produkty folwarczne. Wśród przychodów dominowały kompetencje wypłacanych za skonfiskowane przez państwo pruskie dobra ziemskie. Wśród wydatków dominowały: koszty prac budowlanych, remontowych i artystycznych. W 1810 r. król pruski skasował klasztor, jednak paulini pracowali w parafii do 1818 r.
    The Pauline Order came to Topolno in 1685 by invitation of Adam Zygmunt Konarski and his brother Andrzej Konarski. In the years 1772–1783, Prussians took over the village of Cieleszynek. As in the whole of Poland, the monastery estates exercised corvée with animals and on foot. The following crops were grown on the monastery farms: rye, wheat, oats, barley, peas and green buckwheat. The crops were used for sowing, consumption in the monastery and at the farm. Livestock farming was complementary, its main purpose was to provide oxen and horses for work. There were mills, breweries and distilleries processing farm products. The revenues were dominated by competencies paid for lands confiscated by the Prussian state. Among the expenses, the following were dominant: costs of construction, renovation and artistic works. In 1810, the Prussian king dissolved the monastery, but the Pauline monks worked in the parish until 1818.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 321, 2; 280-302
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jasnogórskie piśmiennictwo dewocyjne w XVII-XVIII wieku. Recepcja modlitewnika Ksawerego Augustyna Rottera Ucieczka grzeszników albo nabożny zasmuconych rekurs do dzielney cudami Częstochowskiey Matki
    Jasna Góra devotional writings of the 17th-18th. The reception of the prayer book written by Ksawery Augustyn Rotter: Ucieczka grzeszników albo nabożny zasmuconych rekurs do dzielney cudami Częstochowskiey Matki
    Autorzy:
    Bubel, Dagmara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911581.pdf
    Data publikacji:
    2010-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Jasna Góra writings
    Utilitarian devotional book
    Ksawery Rotter
    Writing monks of the Pauline Order
    Prayer books
    Piśmiennictwo jasnogórskie
    Użytkowa książka dewocyjna
    Jasna Góra
    Pisarze paulińscy
    Modlitewniki
    Opis:
    Jasnogórskie piśmiennictwo dewocyjne nierozerwalnie związane jest z Jasną Górą jako ośrodkiem kultu cudownego obrazu. Już od XVII wieku Jasna Góra obok ośrodka religijnego i duszpasterskiego stanowiła również prężny ośrodek kultury piśmiennej, oddziałującej na społeczeństwo przez dewocyjną książkę użytkową. Charakter tych książek podyktowany był przede wszystkim szczególnymi potrzebami Jasnej Góry jako ośrodka pielgrzymkowego. Jasna Góra, ze swym łaskami słynącym obrazem, była celem licznych pielgrzymek nie tylko z całego państwa polskiego, ale także ze Śląska, Moraw i Węgier. Paulini wobec masowego ruchu pątniczego nie pozostawali bierni. Docierali do pątników przez słowo drukowane w formie modlitewników, które popularyzowały również treści literackie. Życie Jasnej Góry jako miejsca świętego, największego ośrodka pielgrzymkowego w Polsce, znalazło odbicie w piśmiennictwie jasnogórskim XVII-XVIII wieku.
    Jasna Góra devotional writings are inextricably linked with Jasna Góra Monastery as a the center of pilgrimage and the cult of the miraculous picture of Our Lady of Częstochowa. As early as the seventeenth century Jasna Góra had formed, besides its religious and pastoral significance, a thriving center for impressive written culture influencing the population through devotional utilitarian literature produced in the monastery. The very nature of these books was dictated primarily by particular needs of Jasna Góra as a hub for pilgrimage. Jasna Góra drew crowds of pilgrims, venerating the painting of Our Lady, not only from the territories of the Polish Commonwealth but also from Silesia, Moravia and Hungary. The Pauline Fathers (of the Order of St. Paul the First Hermit) were very much involved in this mass pilgrimage movement. They reached for and appealed to pilgrims through printed word in the form of prayer books that also propagated literary images of saints. The life of Jasna Góra as a holy place, the biggest pilgrimage center in Poland, was reflected in the writings produced here in the seventeenth and the eighteenth centuries.
    Źródło:
    Biblioteka; 2010, 14(23); 33-52
    1506-3615
    2391-5838
    Pojawia się w:
    Biblioteka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władze Królestwa Polskiego wobec paulinów polskich (1815-1864) Zarys problematyki
    The Authorities of the Kingdom of Poland and Their Relationship with the Polish Order of Pauline Fathers (1815-1864). General Overview
    Autorzy:
    Szpak, Jacek Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/666195.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    historia zakonu Paulinów
    Królestwo Polskie
    władze rosyjskie i Kościół katolicki
    the history of the Pauline Fathers order
    the Kingdom of Poland
    Russian authorities and the Catholic Church
    Opis:
    In 1815-1864, the majority of the monasteries of the Pauline Fathers were located in the Kingdom of Poland (only the monastery in Skałka in Kraków was located outside of the Kingdom). There was a degree of antipathy tinged with hostility among the authorities of the Kingdom of Poland with regard to contemplative orders, which were regarded by them as lacking any benefits for the rest of society. Moreover, a significant part of the Church hierarchy was opposed to this type of orders. However, the Pauline Fathers ran parishes in their monasteries, which mitigated somewhat the hostility of the elites of that time towards the order. In 1818, the Pauline Fathers lost their monastery in Wieluń, followed by seven other monasteries in 1819, which were closed down by the secular and Church authorities. In the following years, nonetheless, the order reclaimed their monastery in Wielgomłyny, and in 1869, after several years of concentrated efforts, the monastery in Brdów. The Pauline monasteries were carefully controlled by the administrative and diocesan authorities. There were numerous conflicts regarding admittance to the order, as well as several instances of seizure of monastery documentation. Economic matters were also subject to state control. The Pauline Fathers played active parts in the November Uprising, donating to the uprising authorities and financing soldiers fighting in the uprising. The situation of the order deteriorated following the fall of the uprising and the introduction of the martial law by Nicholas I, which impeded mobility between particular monasteries. In addition to that, the process of admittance as well as economic issues became subject to even stricter state control. The Pauline Fathers played an important active part in the events of the years 1861-1864. They organized numerous patriotic services and congresses of the Church hierarchy. A few members of the order, moreover, functioned as chaplains for the insurgents, while others were actively engaged in the conspiracy. There are also several documented instances of armed Pauline Fathers taking part in the fight. As retribution for their activities, in 1864 the Russian authorities closed down all of their monasteries, barring the monastery in Częstochowa.
    Źródło:
    Wieki Stare i Nowe; 2017, 12, 17; 108-127
    1899-1556
    2353-9739
    Pojawia się w:
    Wieki Stare i Nowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Starania Władysława Reymonta o przyjęcie do Paulinów w świetle jego korespodencji
    Autorzy:
    Zbudniewek, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048236.pdf
    Data publikacji:
    1969
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    paulini
    zakon
    nowicjat
    korespondencja
    Częstochowa
    Jasna Góra
    Paulite
    Pauline Fathers
    order
    correspondence
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1969, 19; 233-239
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sytuacja ekonomiczna klasztoru paulinów w Leśnej (na tle gospodarki innych placówek paulińskich działających we wschodnich województwach Rzeczpospolitej)
    Autorzy:
    Szpak, Jacek Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2088440.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Pauline fathers
    order of monks
    Leśniów
    Włodawa
    monastic economy
    Catholic church
    paulini
    zakon męski
    gospodarka klasztorna
    Kościół katolicki
    Opis:
    Jedną z najważniejszych placówek polskiej prowincji paulinów w XVIII-XIX wieku był klasztor w Leśnej na Podlasiu. Został on ufundowany w 1726 r. przez właściciela wsi Władysława Jana Michałowskiego. Po III rozbiorze w 1795 r. Leśna znalazła się w Galicji Zachodniej, od 1809 r. miejscowość leżała w Księstwie Warszawskim, w latach 1815-1918 w Królestwie Polskim, znajdującym się pod władzą carów Rosji. Klasztor został skasowany w 1864 r. Klasztor otrzymał bardzo duże uposażenie. W jego posiadaniu do 1795 r. znajdowało się 16 wsi, jednak w wyniku III rozbioru paulini utracili na rzecz skarbu rosyjskiego większość swoich dóbr. Do końca istnienia posiadał jedynie 4 wsie. Areał ziemi klasztornej w XVIII wieku wynosił 4907 mórg, a po 1795 r. jedynie 842,50 morgi (o 82,83% mniej niż wcześniej). Tak duże uposażenie, powodowało, że klasztor leśniański był drugim najlepiej zabezpieczonym po Jasnej Górze konwentem w polskiej prowincji paulinów. Paulini w Leśnej w największych ilościach siali żyto, pszenicę, jęczmień, owies, uprawiali także tatarkę, groch, proso, grykę i len. Na poziom produkcji roślinnej duży wpływ miały działania zbrojne, które toczyły się w rejonie klasztoru. Występowało wówczas zagrożenie życia i zdrowia oraz liczne grabieże dokonywane przez maszerujące armie, np. w latach 1812-1813 i 1831. Najwięcej plonów wydatkowano na zasiewy i spożycie w klasztorze, natomiast w XIX wieku część zbiorów sprzedawano na rynku lokalnym. Wydaje się, że w XIX wieku nastąpiła również poprawa kultury rolnej, co przyniosło wzrost wydajności. W dobrach klasztornych hodowano woły i konie jako siłę roboczą oraz bydło mleczne, owce, świnie, drób i pszczoły. Hodowla była przeznaczona przede wszystkim na zaspokojenie własnych potrzeb. Dużą rolę w działalności ekonomicznej klasztoru odgrywała gospodarka pozarolnicza, czyli młynarstwo, propinacja oraz produkcja cegieł. Na podstawie zachowanych, niekompletnych materiałów archiwalnych ustalono, że największe dochody uzyskiwano z czynszów dzierżawnych, z odsetek wyderkafowych oraz z depozytów bankowych i spłaty listów zastawnych. Najwięcej wydawano na prace budowlane i remontowe, podatki, pensje dla czeladzi oraz na utrzymanie zakonników. Sytuacja finansowa klasztoru była niestabilna, jednak klasztor w Leśnej utrzymywał się samodzielnie, korzystając z pomocy władz prowincji tylko raz w latach 30. XIX wieku.
    One of the most important institutions of the Polish Pauline Province in the 18th and 19th centuries was the monastery in Leśna in Podlasie (Podlachia). It was founded in 1726 by the village owner, Władysław Jan Michałowski. After the Third Partition in 1795, Leśna became part of Western Galicia, from 1809 it was part of the Duchy of Warsaw, and from 1815 to 1918 part of the Kingdom of Poland under the rule of Russian Tsars. The monastery was dissolved in 1864. The monastery received a very large endowment. Until 1795 it owned 16 villages, but as a result of the Third Partition, the Pauline Fathers lost most of their property to the Russian treasury. Until the end of its existence, it owned only 4 villages. The acreage of the monastic land in the 18th century amounted to 4907 morgens, and after 1795 it was only 842.50 morgen (82.83% less than before). Such a large endowment meant that the monastery in Leśna was financially the best secured convent in the Polish Pauline Province, second only to Jasna Góra. The Paulines in Leśna sowed the greatest quantities of rye, wheat, barley, oats, and they also grew Tartary buckwheat, peas, millet, buckwheat, and flax. The level of crop production was heavily influenced by military operations that took place in the area of the monastery. At that time, there occurred threats to life and health, as well as numerous lootings carried out by marching armies, e.g., over the years 1812 to 1813 and 1831. Most of the crops were expended on sowing and consumption in the monastery, while in the 19th century part of the harvest was sold on the local market. The 19th century also seems to have witnessed an improvement in the farming culture, resulting in increased productivity. The monastic estates bred oxen and horses as beasts of burden, as well as dairy cattle, sheep, pigs, poultry, and bees. Animal husbandry was primarily intended for satisfying their own needs. Non-agricultural economy, namely milling industry, propination (exercising local alcohol monopoly), and brick production played an important role in the economic operations of the monastery. On the basis of the preserved, incomplete archival materials, it has been established that the biggest income was obtained from lease rents, interest on special contracts for the purchase of profits from lease rents, as well as from bank deposits, and the repayment of mortgage bonds. The most substantial amounts were spent on construction and renovation works, taxes, salaries for servants and on the upkeep of monks. The financial situation of the monastery was unstable, but the monastery in Leśna supported itself without any external help, with a single exception being an assistance of the provincial authorities which happened only once, in the 1930s.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 116; 397-436
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przywilej piotrowy w kanonicznym porządku prawnym
    Petrine Privilage in Canonical Legal Order
    Le privilege Pétrinien dans l’ordre juridique canonique
    Autorzy:
    Szablińska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1917748.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    przywilej piotrowy
    przywilej pawłowy
    korzyść wiary
    władza papieska
    Petrine privilege
    Pauline privilege
    favor of faith
    pope’s authority
    Opis:
    W zaprezentowanym opracowaniu autorka skoncentrowała uwagę na instytucji przywileju piotrowego funkcjonującej w kanonicznym porządku prawnym. Wykazała, iż instytucja ta znajduje umocowanie we władzy papieskiej pojmowanej w kategoriach Namiestnika Chrystusowego na ziemi. Mocą tej władzy rozwiązywane są związki zawarte pomiędzy katolikami a akatolikami nieochrzczonymi. Z aspektu teoretycznoprawnego jest to możliwe, gdyż związki te nie są związkami sakramentalnymi, nie charakteryzują się one zatem absolutną nierozerwalnością. Procedura w tej materii została określona w normach Kongregacji Nauki Wiary z 2001 r.
    The author of this study carried out a thorough analysis of the regulations concerning the instistution of “Petrine Privilage” functioning in the canonical legal order. She has shown that the institution of “Petrine Privilage” is anchored in the papal authority understood in terms of the Vicar of Christ on earth. The marriages entered between Catholics and unbaptized non-Catholics can be dissolved by the power of papal authority. This is possible from the theoretical and legal aspects, because relationships such as this are not sacramental relationships which means that they do not represent absolute inseparability. The procedure in this matter has been defined in the Norms of the Congregation for the Doctrine of the Faith of 2001.
    Źródło:
    Kościół i Prawo; 2016, 5, 1; 215-228
    0208-7928
    2544-5804
    Pojawia się w:
    Kościół i Prawo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archivum Ordinis Sancti Pauli Primi Eremitae – rozprawy i źródła do dziejów zakonu paulinów
    Archivum Ordinis Sancti Pauli Primi Eremitae – Treatises and sources for the history of the the Order of Saint Paul the First Hermit
    Autorzy:
    Dębowska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022041.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    paulini
    rocznica
    historia
    anniversary
    Pauline Fathers
    history
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 401-404
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies