Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Pamiętnik Teatralny" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 309
Tytuł:
Komedia dell’arte w Warszawie
Commedia dellArte in Warsaw
Autorzy:
Korzeniewski, Bohdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519701.pdf
Data publikacji:
1954
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
komedia dell'arte
scenariusz dell'arte
Cesare D'Arbes
teatr w Polsce w czasach saskich
commedia dell'arte
scenario of commedia dell'arte
theater in Poland under Wettin dynasty
Opis:
Poprzedzona wstępem krytyczna edycja ulotnych druków odnoszących się do przedstawień dwóch zespołów włoskich komediantów dell’arte w latach 1748–1749 i 1754 w Warszawie. Zespoły, przebywające stale na dworze saskim w Dreźnie, towarzyszyły królowi Augustowi III w czasie jego pobytów w Warszawie i występowały w teatrze dworskim. Druki są programami, a zarazem scenariuszami, dwunastu komedii z lat 1748–1749 i pięciu z roku 1754. Najcenniejsza wśród nich jest polska wersja Prostaka oszukującego franta z 1754 roku, ponieważ umieszczono w niej nazwiska aktorów, w tym D’Arbesa, jednego z najsłynniejszych włoskich artystów, występującego w całej Europie. Oryginalne druki, pochodzące ze Zbiorów Załuskich w Bibliotece Narodowej, zostały spalone wraz z innymi dokumentami historii kultury polskiej przez niemieckie władze okupacyjne w czasie II wojny światowej. Autor publikuje ich wierne odpisy, które sporządził przed wojną. Omawia znaczenie tych dokumentów dla badań zarówno nad występami włoskich zespołów na dworach europejskich, jak i nad początkami teatru zawodowego w Polsce.
Complemented by an introductory essay, this critical edition gathers ephemeral prints relating to the performances by two troupes of Italian dell'arte comedians who visited Warsaw in 1748–49 and 1754. Based at the Saxon court in Dresden, the troupes accompanied the Polish King Augustus III during his stays in Warsaw, performing at the court theater. The prints are programs – and at the same time scripts – of twelve comedies from 1748–49 and five from 1754. The most valuable document is Polish program/script of the play Prostak oszukujący franta (Il goffo ingana il furbo), staged in 1754, as it lists the cast, including D’Arbes, one of the most famous Italian actors, who performed all over Europe. The original prints from the Załuski Collection in the National Library were burnt alongside other documents of Polish cultural history by the German occupation authorities during World War II. The publication contains their faithful copies, made by the author before the war. The author discusses the importance of these documents for research on the performances of Italian troupes at European courts and the beginnings of professional theater in Poland.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1954, 3, 3/4; 29-56
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budynek Operalni Saskiej w Warszawie
The Saxon Opera House in Warsaw
Autorzy:
Król, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433179.pdf
Data publikacji:
1956
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski 1700-1800
architektura teatralna
teatr dworski
teatr publiczny
Polish theater 1700–1800
theater architecture
court theater
public theater
Opis:
Artykuł dotyczy historii pierwszego wolnostojącego i specjalnie wzniesionego budynku teatralnego w Warszawie, w którym w latach 1725–1772 występowały zespoły dell’arte i opery drezdeńskiej, a także pierwszy stały zespół polskich aktorów. Autorka nawiązuje do nielicznych ustaleń badaczy zajmujących się tym budynkiem (zwanym Królewskim Opernhauzem, Operalnią lub Teatrem Saskim) – zwłaszcza Martina Hammitzscha, Mieczysława Rulikowskiego i Kazimierza Konarskiego. Dzięki analizie dziesięciu reprodukowanych w artykule rysunków i planów budynku, przechowywanych w archiwum Institut für Denkmalpflege oraz w Landeshauptarchiv w Dreźnie, podważa tezę Hammitzscha datującego gmach na 1748 i sugeruje, że budowa została ukończona już w 1725 roku. Podważa również tezy o udziale Giuseppe’go Galli Bibieny, Matthäusa Daniela Pöppelmanna czy Joachima Daniela Jaucha w projektowaniu Operalni. Nazwisko projektanta pozostaje nieznane, wiadomo jednak, że był on pod silnym wpływem drezdeńskiej sceny artystycznej, gdyż zauważalne jest podobieństwo między warszawskim teatrem a tzw. Kleiner Komedienhaus w Dreźnie. W artykule omówione zostały także dostępne materiały dotyczące przebudowy gmachu w 1748 roku. Prace ograniczyły się wtedy prawdopodobnie do renowacji wnętrza, a być może i fasady, do zmiany wystroju sali widowiskowej oraz ulepszeń technicznych sceny. Rozwiązania architektoniczne zastosowane w Operalni miały istotny wpływ na rozwój scen teatralnych w Polsce.
The article discusses the history of the first free-standing purpose-built theater edifice in Warsaw, which, from 1725 to 1772, hosted performances by dell’arte troupes and the Dresden Opera, as well as the first permanent ensemble of Polish actors. The author refers to the scant research on this building (known as the Royal Opernhauz, Operalnia, or Saxon Theater), focusing on the findings of Martin Hammitzsch, Mieczysław Rulikowski, and Kazimierz Konarski. Based on an analysis of ten drawings and plans of the building from Dresden archives (Institut für Denkmalpflege and Landeshauptarchiv), which are reproduced in the article, she challenges Hammitzsch’s dating of the edifice in 1748 and suggests that its construction was completed as early as 1725. She also disagrees with the claim that Giuseppe Galli Bibiena, Matthäus Daniel Pöppelmann or Joachim Daniel Jauch were involved in designing the Saxon Opera House. The name of the architect remains unknown; however, it is clear that he must have been strongly influenced by the Dresden art scene, as there is a noticeable similarity between the Warsaw theater and the Kleiner Komedienhaus in Dresden. The article also discusses the available material concerning the reconstruction of the edifice in 1748, which was probably limited to the renovation of the interior and perhaps also the façade, the redecoration of the auditorium, and technical improvements to the stage. The architectural solutions used in the Opera House had a significant impact on the development of theater stages in Poland.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 4; 631-650
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Ciepliński, Szkic dziejów baletu polskiego. Londyn, 1956
Jan Ciepliński, Szkic dziejów baletu polskiego. London, 1956
Autorzy:
Turska, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431945.pdf
Data publikacji:
1956-09-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
taniec
balet
historia tańca
historia baletu
Jan Ciepliński
dance
ballet
dance history
ballet history
Opis:
Autorka omawia Szkic dziejów baletu polskiego Jana Cieplińskiego, powstały na podstawie materiałów przekazanych artyście przez Leopolda Filatyna, częściowo opublikowanych przez Henryka Lińskiego w drugim tomie monografii Taniec (red. Mateusz Gliński, Warszawa, 1930), i własnych poszukiwań. Jako główne usterki publikacji Cieplińskiego autorka wskazuje: brak odsyłaczy do źródeł i opracowań, przeglądowy charakter tekstu pozbawionego struktury periodyzacyjnej, a także nieobecność krytycznej analizy faktów lub jej niewystarczający zakres. Główną część recenzji stanowi omówienie błędów merytorycznych. Istotne miejsce zajmuje też wskazanie motywowanej względami osobistymi niesprawiedliwości Cieplińskiego w opisach działalności współczesnych mu tancerzy i choreografów oraz Polskiego Baletu Reprezentacyjnego. Niezadowalający poziom Szkicu..., opublikowanego w Londynie, jest dla autorki recenzji impulsem do podkreślenia luk na rodzimym rynku wydawniczym w zakresie historii i teorii tańca.
The author discusses Jan Ciepliński’s book Szkic dziejów baletu polskiego [A Draft History of Polish Ballet], which is based on documents passed on to him by Leopold Filatyn and partly published by Henryk Liński in the second volume of the monograph Taniec [Dance] (ed. Mateusz Gliński, Warsaw, 1930), and supplemented by Ciepliński’s own investigations. The reviewer points out the main faults of the book: the absence of references to primary or secondary sources, the lack of structural periodisation desirable in overviews of this kind, and the absence or insufficient scope of critical analysis. The central part of the review addresses factual errors. An important point of criticism is also that due to personal motivations, Ciepliński was unfair in describing the activity of his contemporary dancers and choreographers, as well as the Polish Representative Ballet. Given the unsatisfactory quality of the book, which was published in London, the reviewer feels urged to emphasize the gaps in the domestic publishing market in the field of dance history and theory.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 2/3; 463-465
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska premiera «Mieszczanina szlachcicem» w roku 1687
The 1687 Polish Premiere of «Le Bourgeois gentilhomme»
Autorzy:
Lewański, Julian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433181.pdf
Data publikacji:
1956
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
dramat francuski w Polsce
teatr staropolski
dokumentacja teatru
Molière
recepcja Molière’a
teatr w Polsce 1600-1700
French drama in Poland
Old Polish theater
theater documentation
reception of Molière
theater in Poland 1600-1700
Opis:
Artykuł dotyczy polskiej inscenizacji Le Bourgeois Gentilhomme Molière’a z 1687 roku. Autor publikuje i dokładnie opisuje odnaleziony w zbiorach Biblioteki Ossolineum we Wrocławiu program tego przedstawienia zawierający synopsis sztuki w języku polskim. Odtwarza także okoliczności wydarzenia: wydobywa z tekstu informacje, dzięki którym można stwierdzić, że przedstawienie odbyło się w Rydzynie w Wielkopolsce, w pałacu polskiego arystokraty Rafała Leszczyńskiego. Stawia kilka hipotez, które wymagają dalszych badań. Przedstawienie w pałacu Leszczyńskich w Rydzynie mogło być jedną z imprez królewskiego teatru dworskiego lub występem amatorskim. Autor przypuszcza, że inicjatywa należała do samego Leszczyńskiego, który nie tylko dobrze znał Francję i jej kulturę, lecz także prowadził stałą korespondencję z Ludwikiem XIV, uważającym go za jednego z najwybitniejszych polityków w Polsce. Podkreśla ponadto, że polska inscenizacja była jedną z pierwszych w Europie.
This article discusses the Polish staging of Molière’s Le Bourgeois gentilhomme in 1687. The author includes and describes in detail the program of this performance, found in the collection of the Ossolineum Library in Wrocław, which includes a synopsis of the play in Polish. He also reconstructs the circumstances of the event, concluding from the program that the performance took place in Rydzyna (Greater Poland region), in the palace of Rafał Leszczyński. He puts forth several hypotheses that require further research. The performance in Rydzyna may have been prepared by the royal court theatre or an amateur theater. The author supposes that it was organized upon Leszczyński’s own initiative. The Polish aristocrat was not only well familiar with France and its culture, but also regularly exchanged letters with Louis XIV, who considered him one of the most eminent politicians in Poland. It is worth noting that the Polish staging of Molière’s play was among the first in Europe.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 1; 76-94
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teatr francuski w Warszawie za Augusta III
French Theater in Warsaw during the Reign of King Augustus III
Autorzy:
Korzeniewski, Bohdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431933.pdf
Data publikacji:
1956-03-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr francuski w Polsce
afisz teatralny
dokumentacja teatru
teatr w Polsce w czasach saskich
French theater in Poland
playbill
theater documentation
theater in Poland 1700-1800
Opis:
Artykuł zawiera odpisy afiszów teatralnych z 1762 roku, które autor sporządził przed II wojną światową na podstawie oryginałów pochodzących ze zniszczonych w czasie wojny zbiorów Załuskich z Biblioteki Narodowej. Są to afisze francuskiej trupy aktorskiej Albaniego, która występowała w Warszawie w latach 1762 i 1763. We wprowadzeniu autor określa charakter i badawczy potencjał tych dokumentów. Afisze pełniące zarazem rolę programów i ulotek reklamowych drukowane były w językach francuskim i polskim, zawierały informacje na temat tytułu i autora wystawianej sztuki, cen biletów, terminów przedstawień, nie podawano w nich natomiast nazwisk aktorów. Zdaniem autora zestawienie tych informacji z innymi materiałami z epoki pozwala na odtworzenie repertuaru, sposobu organizacji występów oraz warunków, w jakich funkcjonował teatr. Treść afiszów skłania także do rewizji poglądów na temat życia teatralnego w czasach saskich. Wynika z nich, że występy teatru francuskiego miały regularny charakter, a Albani wystawiał w Warszawie ambitny repertuar: Molière'a, Marivaux, Regnarda, Destouchesa, Dancourta, Brueysa, La Fontaine’a, a także – po raz pierwszy w Polsce – Le Père de Famille Diderota.
This article contains reconstruction of theater playbills from 1762, copied by the author from the originals held at the Załuski Collection (Polish National Library) before it was destroyed in the World War II. The playbills advertise performances by Albani’s French acting troupe, which visited Warsaw in 1762 and 1763. In the introduction, the author describes the nature and research potential of these documents. Having served as both programs and advertising pamphlets, they were printed in French and Polish, and listed the title and author of the play, ticket prices and performance dates, but not the cast. The author argues that by juxtaposing this information with other historical sources, it is possible to reconstruct the repertoire, the way performances were organized, and the conditions in which theater functioned in Poland in that period. The playbills also shed new light on the theater life in Saxon Poland (1697–1763; reign of the Wettin dynasty). Contrary to common belief, they show that performances of French theatre were organized regularly, and that Albani brought to Warsaw an ambitious repertoire: Molière, Marivaux, Regnard, Destouches, Dancourt, Brueys, La Fontaine, and – for the first time in Poland – Diderot’s Le Père de famille.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 1; 95-101 (pol), 95-104 (eng)
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ze studiów nad Molierem w teatrze staropolskim
From Studies on Molière in Old Polish Theater
Autorzy:
Lewański, Julian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433180.pdf
Data publikacji:
1956-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Molière
«Mieszczanin szlachcicem»
«Pocieszne wykwintnisie»
teatr polski 1700-1800
przekład
recepcja Molière’a
«Le Bourgeois gentilhomme»
« Les Précieuses ridicules »
Polish theater 1700–1800
translation
reception of Molière
Opis:
Artykuł dotyczy recepcji komedii Molière’a w Polsce w XVIII wieku, ze szczególnym uwzględnieniem Mieszczanina szlachcicem oraz Pociesznych wykwintniś, których dwa wczesne przekłady autor publikuje w aneksie. Mieszczanin szlachcicem został wystawiony w 1753 roku w kolegium jezuickim w Grudziądzu (Pomorze) w tłumaczeniu jezuity Antoniego Bagieńskiego (edycja krytyczna w aneksie). Przekład jest dość wierny, z tendencją do naśladowania oryginału, pominięte zostały jednak postaci kobiece ze względu na przepisy szkolne. Inną – jeszcze swobodniejszą – adaptacją Mieszczanina szlachcicem dla teatru szkolnego jest dzieło Franciszka Bohomolca (1720–1784) – redaktora Monitora Warszawskiego w latach 1765–1784. Bohomolec również pominął postaci kobiece, ponadto zmienił układ scen oraz zakończenie, aby nadać sztuce bardziej pozytywny i dydaktyczny wydźwięk. Pocieszne wykwintnisie pojawiły się na scenach staropolskich kilkakrotnie. Pierwszy znany przekład tej komedii pochodzi prawdopodobnie z początku XVIII wieku (edycja krytyczna w aneksie). Autor podkreśla wysoką jakość adaptacji, w której zachowano wiele cech oryginału, chociaż środowisko mieszczańskie komedii zostało zmienione na szlacheckie. Sztuka była prawdopodobnie prezentowana w jakiejś szlacheckiej rezydencji, może nawet na dworze królewskim. Autor komentuje jeszcze trzy inne przekłady, niektóre z nich inscenizowane prawdopodobnie w rezydencjach arystokratycznych – przeciętne tłumaczenie wojewody inflanckiego Platera (prawdopodobnie Jana Ludwika), wierszowane i gubiące różne cechy oryginału tłumaczenie Urszuli Radziwiłłowej (1752) i pozostawione w rękopisie tłumaczenie Marii Potockiej (1749). Dostosowana do potrzeb teatrów szkolnych jest natomiast zręczna adaptacja Bohomolca. Autor uznaje, że wprowadzenie doskonałych komedii francuskich do teatrów dworskich było potwierdzeniem literackich kompetencji i trafności oceny ich twórców. Obecność sztuk Moliere’a na scenach szkolnych, pomimo zakazów i zwyczajów zakonnych, uważa natomiast za świadectwo siły pióra francuskiego komediopisarza.
This article concerns the reception of Molière’s comedies in 18th-century Poland, focusing on Le Bourgeois gentilhomme (The Bourgeois Gentleman) and Les Précieuses ridicules (The Affected Ladies), whose two early translations are included in the appendix in critical editions. The former was staged in 1753 at the Jesuit college in Grudziądz (Pomerania). Although the translation by the Jesuit Antoni Bagieński (in the appendix) is generally quite faithful, with a tendency to imitate the original, all female characters were removed from the play due to school regulations. An even freer adaptation of this comedy for a school theater was prepared by Franciszek Bohomlec (1720–1784), editor of one of the first Polish periodical papers, Monitor Warszawski, from 1765 to 1784. Bohomolec not only omitted female characters, but also changed the sequence of scenes and the ending to give the play a more positive and didactic tone. Les Précieuses ridicules appeared on Old Polish stages several times. The first known translation (in the appendix) probably dates from the early 18th century. The author of the article emphasizes the high quality of this adaptation, which retained many features of the original comedy, despite changing its social milieu from the bourgeoisie to the nobility. The play was probably performed at a manor house, perhaps even at the royal court. The author also comments on three other Polish versions of the comedy, likely staged in aristocratic mansions: a mediocre translation by the Livonian gover Plater (probably Jan Ludwik), a rhymed rendering by Urszula Radziwiłł (1752), in which various features of the original are lost, and a translation by Maria Potocka (1749), which exist in manuscript. In addition, there is also a skillful adaptation by Bohomolec, where the original is altered to meet the needs of school theaters. The author concludes that the introduction of excellent French comedies into court theaters confirms their creators’ literary competence and good sense of judgement. The presence of Moliere’s plays on school stages despite monastic prohibitions and customs, in turn, is seen as a testimony to the power of the French playwright's pen.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 4; 597-630
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porcelanowa arlekinada
A Porcelain Harlequinade
Autorzy:
Raszewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433182.pdf
Data publikacji:
1957
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
komedia dell’arte
dokumentacja teatralna
ikonografia teatralna
teatr w Polsce w czasach saskich
commedia dell’arte
theater documentation
theater iconography
theater in Poland 1700-1800
Opis:
Artykuł dotyczy rozwoju badań nad obecnością komedii dell’arte w Polsce oraz nad jej wpływem na kształtowanie się polskiego teatru. Autor polemizuje z badaczami polskiego oświecenia i podkreśla, że w rozważaniach na temat początków teatru zawodowego w Polsce za mało miejsca poświęca się tradycjom z czasów saskich, w tym tradycjom komedii dell’arte. Podkreśla, że waga występów mistrzów tego gatunku w Polsce, takich jak Angelo Constantini, czy Cesare D'Arbes, w pierwszej połowie XVIII wieku stanowi ważny wątek historii teatru w Polsce, a także jej związków z historią teatru w Europie. Zwraca uwagę na cenne badania Mieczysława Brahmera, Bohdana Korzeniewskiego i Barbary Król poświęcone tym zagadnieniom. Proponuje również włączenie do tych badań materiału ikonograficznego, zwłaszcza słynnych porcelanowych figurek z miśnieńskiej pracowni Johanna Joachima Kändlera (1706–1775), które przedstawiają włoskich komediantów z XVIII wieku. Autor polemizuje z tezami Sacheverella Sitwella, który twierdzi, że modeli dla tych figur dostarczył drezdeński teatr jarmarczny. Podkreśla, że wartość dokumentalną miśnieńskich należy oceniać bardzo ostrożnie, skoro znacznie wcześniej wykazano, że modelem ich znacznej części były sztychy François Joullaine’a ilustrujące historię teatru włoskiego Luigiego Riccoboniego. Stawia jednak tezę, że niektóre z nich były wzorowane na słynnych kreacjach włoskich mistrzów komedii występujących na dworze saskim w Dreźnie i Warszawie.
This article discusses the development of research into the presence of commedia dell’arte in Poland and its influence on Polish theater. The author polemically engages with the work of scholars of the Polish Enlightenment. He argues that research on the origins of professional theater in Poland has neglected the traditions of the Saxon period (1697–1763), notably those connected with commedia dell’arte. He emphasizes the importance of performances by masters of this genre, such as Angelo Constantini or Cesare D’Arbes, in the first half of the 18th century, as an important part of the history of theater in Poland and its links with the history of European theater. In this context, he draws attention to the valuable contributions by Mieczysław Brahmer, Bohdan Korzeniewski, and Barbara Król, who researched this topic. He also proposes to include iconographic material as a research source, especially the famous porcelain figurines from the Meissen workshop of Johann Joachim Kändler (1706–1775), which depict 18th-century Italian comedians. The author counters Sacheverell Sitwell’s claim that these figures were modelled on Dresden fair theater actors. He stresses that one ought to be very cautious in ascribing documentary value to the Meissen figures, as they were already proven to have been largely modelled on François Joullaine’s engravings illustrating Luigi Riccoboni’s Histoire du theatre italien. However, he posits that some of them were modelled on the famous roles of Italian comedy masters who performed at the House of Wettin courts in Dresden and Warsaw.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1957, 6, 1; 121-130
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fotograficzna dokumentacja teatru w Polsce
Photographic Theater Documentation in Poland
Autorzy:
Got, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431888.pdf
Data publikacji:
1960-03-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
fotografia teatralna
ikonografia teatralna
dokumentacja teatralna
archiwum
historiografia teatralna
theater photography
theater iconography
theater documentation
archive
theater historiography
Opis:
Artykuł poświęcony historii dokumentacji fotograficznej teatru polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem fotografii dziewiętnastowiecznej i pierwszych dekad XX wieku. Autor rozpoczyna od omówienia najstarszej polskiej fotografii teatralnej – datowanego na lata 1840–1850 dagerotypu przedstawiającego aktorkę Leontynę Żuczkowską-Halpertową w kostiumie scenicznym. Następnie omawia rozwój fotografii teatralnej w powiązaniu z technikami fotograficznymi. Analizuje rozwój fotografii w atelier (indywidualne portrety aktorów – prywatne i w kostiumach, sceny grupowe) i na scenie (od końca XIX w.). Wśród omawianych w artykule fotografów, z których zakładów pochodzą najważniejsze dla historii teatru polskiego zdjęcia, są: Karol Beyer, Konrad Brandel, Jan Mieczkowski, Maurycy Pusch, Aleksander Karoli, Edward Troczewski, Walery Rzewuski. Autor charakteryzuje styl polskich dziewiętnastowiecznych fotografów i podkreśla wysoki poziom ich prac potwierdzany nagrodami w konkursach międzynarodowych. Problematyzuje także sposoby wykorzystywania dziewiętnastowiecznych zdjęć jako dokumentów. Artykuł zawiera bogaty materiał ikonograficzny.
This article is concerned with the history of photographic documentation in Polish theater, with a particular focus on the 19th and early 20th centuries. The author begins by discussing the oldest Polish theater photograph: a daguerreotype dated 1840–1850, showing the actress Leontyna Żuczkowska-Halpertowa in costume. He then discusses the development of theater photography in relation to photographic techniques. He analyzes the development of studio photography (individual portraits of actors – private and in costume, group scenes) and stage photography (since the late 19th century). The photographers mentioned in the article, whose ateliers produced the most important pictures for the history of Polish theater, include Karol Beyer, Konrad Brandel, Jan Mieczkowski, Maurycy Pusch, Aleksander Karoli, Edward Troczewski, and Walery Rzewuski. The author describes the style of Polish 19th-century photographers and emphasizes the quality of their works, confirmed by awards in international competitions. He also discusses the ways in which 19th-century photographs have been used as documents. The article contains ample iconographic material.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1960, 9, 1; 71-94
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Narcyz zakochany sam w sobie
Narcissus in Love with Himself
Autorzy:
Lipiński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433183.pdf
Data publikacji:
1960
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Polish ballet
dance criticism
ballet criticism
theater criticism
Louis-Antoine Duport
Maria Danilova
Jean-Georges Noverre
Kantorbery Tymowski
balet polski
krytyka tańca
krytyka baletowa
krytyka teatralna
Maria Daniłowa
Opis:
Artykuł omawia pojawienie się na warszawskiej scenie w 1812 roku Louisa-Antoine'a Duporta, który wystąpił w balecie w swojej choreografii, zatytułowanym Narcyz zakochany sam w sobie. Autor  przygląda się recepcji wydarzenia przez anonimowego krytyka Gazety Warszawskiej; być może Kantorberego Tymowskiego. Analizowaną recenzję umieszcza w kontekście dziejów krytyki tańca w Polsce w XVIII i XIX wieku oraz zestawia ją z ocenami talentu Duporta formułowanymi przez Jean-George’a Noverre’a, Julien-Louisa Geoffroya, Stendhala. Istotnym tłem dla głównego tematu są relacje artysty z Marguerite Joséphine Weymer (in. panną George) i Marią Daniłową. W odniesieniu do tego tematu autor tekstu, korzystając ze współczesnych badań radzieckich, koryguje narracje funkcjonujące wcześniej w opracowaniach angielskich i włoskich.
This article discusses the 1812 Warsaw performance of Louis-Antoine Duport, who appeared in ballet entitled Narcissus in Love with Himself in his own choreography. The author examines the review of the event by an anonymous critic of the Gazeta Warszawska (possibly Kantorbery Tymowski). He reads the analyzed review in the context of the history of dance criticism in Poland in the eighteenth and nineteenth centuries and sets it against assessments of Duport's talent formulated by Jean-George Noverre, Julien-Louis Geoffroy, and Stendhal. The artist's relationships with Marguerite Joséphine Weymer (a.k.a. Miss George) and Maria Danilova provide an important backdrop to the main theme. The author uses contemporary Soviet research to adjust the earlier findings of English and Italian scholars.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1960, 9, 1; 147-154
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podobizny aktorów warszawskiego Teatru Narodowego
Images of Actors of the Warsaw National Theater
Autorzy:
Szwankowski, Eugeniusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431886.pdf
Data publikacji:
1968-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
theater iconography
Polish theater 1800-1850
Bonawentura Kudlicz
Ignacy Werowski
Konstancja Dmuszewska
ikonografia teatralna
teatr polski 1800-1850
Opis:
Artykuł dotyczy czterech odnalezionych w Bibliotece Polskiej w Paryżu akwafort kolorowanych przedstawiających czworo aktorów Teatru Narodowego w Warszawie w kostiumach teatralnych: Bonawenturę Kudlicza w roli Boratyńskiego w tragedii Alojzego Felińskiego Barbara Radziwiłłówna, Franciszka Wolskiego w roli Tarnowskiego w tym samym utworze, Ignacego Werowskiego w roli Sambora w tragedii Ludwika Kropińskiego Ludgarda i Konstancję Dmuszewską w roli królowej Jadwigi w operze Kurpińskiego, do słów Juliana Ursyna Niemcewicza, Jadwiga królowa Polski. Autor przedstawia materiały i przesłanki, na podstawie których ustalił, że akwaforty zostały wykonane w pierwszej połowie XIX wieku przez Jakuba Sokołowskiego i Jana Feliksa Piwarskiego. Podkreśla, że jest to cenne uzupełnienie ikonografii Teatru Narodowego z okresu Królestwa Kongresowego, zwłaszcza że popularni i cenieni artyści tej sceny zostali przedstawieni znakomicie w kostiumach, w charakteryzacji i w ruchu. W artykule umieszczono reprodukcje omawianych akwafort.
This article refers to four color etchings found in the Bibliothèque Polonaise in Paris depicting four actors of the National Theater in Warsaw in theatrical costumes: Bonawentura Kudlicz in the role of Boratyński in Alojzy Feliński's tragedy Barbara Radziwiłłówna, Franciszek Wolski in the role of Tarnowski in the same work, Ignacy Werowski in the role of Sambor in Ludwik Kropiński's tragedy Ludgarda, and Konstancja Dmuszewska in the role of Queen Jadwiga in Kurpiński's opera, to words by Julian Ursyn Niemcewicz, Jadwiga the Queen of Poland. The author presents the materials and premises on the basis of which he determined that the etchings were made in the first half of the 19th century by Jakub Sokołowski and Jan Feliks Piwarski. He points out that this is a valuable addition to the iconography of the National Theater of the Congress Kingdom period, especially since the popular and esteemed artists of the stage were depicted superbly in costume, makeup and movement. The etchings are reproduced in the article.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1968, 17, 2; 244-246
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedeński debiut Bogumiła Dawisona
Bogumił Dawisons Vienna debut
Autorzy:
Misiołek, Edmund
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431884.pdf
Data publikacji:
1968-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Bogumił Dawison
Burgtheater
aktorzy polscy 1800-1900
kulturowa mobilność
historia teatru
Polish actors 1800-1900
cultural mobility
theater history
Opis:
Artykuł dotyczy okoliczności angażu Bogumiła Dawisona (1818–1872) do Burgtheater w Wiedniu w 1849 roku, w końcowym okresie dyrekcji Franza Ignaza Holbeina. Dawison zjawił się w Wiedniu po sukcesach w Hamburgu (1847-1848), ponieważ Holbein wiązał z nim nadzieje na odmłodzenie zespołu i podniesienie poziomu repertuaru. W artykule przywołano opinie recenzentów na temat sześciu przedstawień, w których wystąpił Dawison w październiku 1849 (Melesville’a, Shakespeare’a, Gutzkowa, Laubego, Birch-Pfeiffer i Premaraya). Omówiono także przeszkody, które utrudniały podpisanie kontraktu: z jednej strony wysokie oczekiwania finansowe Dawisona, z drugiej – policyjny raport Weldena, przedstawiający aktora jako osobę pobudzającą publiczność do niebezpiecznej aktywności politycznej. Przytoczono i skomentowano zachowaną w archiwach korespondencję dotyczącą tego raportu. Skorygowano także niektóre dotychczasowe ustalenia na temat pierwszego wiedeńskiego kontraktu, który Dawison podpisał po tych występach, na początku listopada 1849.
This article discusses Bogumił Dawison's (1818–1872) engagement at the Vienna Burgtheater in 1849, toward the end of Franz Ignaz Holbein's tenure as director. Dawison had previously enjoyed success in Hamburg (1847–1848), and Holbein pinned his hopes on him to rejuvenate the company and raise the level of the repertoire. The article presents reviewers' critiques of Dawison's performances in six productions during October 1849, including plays by Melesville, Shakespeare, Gutzkow, Laube, Birch-Pfeiffer, and Premaray. It also discusses the obstacles that obstructed the signing of the contract: on the one hand, Dawison's high financial expectations, and on the other, Welden's police report portraying the actor as inciting the public to engage in dangerous political activity. Correspondence preserved in the archives that pertained to this report is cited and analyzed. In addition, certain previous findings regarding Dawison's first Viennese contract, signed in early November 1849, are revised.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1968, 17, 2; 131-144
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teatr Tadeusza Różewicza
The Theatre of Tadeusz Różewicz
Autorzy:
Fik, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431849.pdf
Data publikacji:
1974-03-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Tadeusz Różewicz
open dramaturgy
theatre conventions
aesthetics
action
protagonist
dramaturgia otwarta
konwencje teatralne
estetyka
bohater
akcja
Opis:
Co postuluje wobec teatru dramaturgia autora uważanego za nihilistę i antychrysta kultury? Utwory dramatyczne i wypowiedzi teoretyczne Tadeusza Różewicza kwestionują wszelkie konwencje teatralne, wymierzone są w mody, snobizmy, nawyki. Jednocześnie konsekwentnie podejmują próby wykształcenia estetyki najlepiej oddającej cechy współczesnego świata. Negacja dotychczas stosowanych konstrukcji bohatera czy akcji dramatu wyraża nie tylko chaos i rozbicie otaczającej rzeczywistości, ale przynosi także próby konstruowania nowych modelowych sytuacji, w jakich znalazł się Człowiek i Ludzkość. Nowi bohaterowie Różewicza – bez wieku, twarzy, imion, odindywidualizowani i zmechanizowani – wpływają na charakter akcji lub też braku akcji jego dramatów. „Otwartość” wewnętrznej kompozycji ma różne stopnie, a „luźność” budowy nie oznacza przypadkowości ani dowolności. Różewicz konsekwentnie obnaża stereotypy na poziomie wyrazów, zdań i dialogów, a jednocześnie w jego tekstach coraz więcej miejsca zajmują obrazy ustanawiane didaskaliami. Brak zaufania do rozwlekłych dialogów prowadzi do zaanektowania przez dramat rejonów pozasłownych. Swoboda, jaką pozostawia Różewicz inscenizatorom, jest zatem niezwykle ograniczona.
What postulates with regard to theatre are put forth by the dramaturgy of an author regarded as a nihilist and an antichrist of culture? The dramatic works and theoretical statements of Tadeusz Różewicz challenge all theatre conventions, targeting fashions, snobberies, and habits. At the same time, they consistently attempt to develop an aesthetic that best reflects the characteristics of the contemporary world. The negation of the dominant modes of constructing protagonists or action in drama not only reflects the chaos and disintegration of the surrounding reality, but also brings attempts at creating new model situations in which Man and Humankind have found themselves. Różewicz’s new protagonists – ageless, faceless, nameless, unindividualized and mechanized – influence the character of the action or lack of action in his dramas. The “openness” of the internal composition has varying degrees, and the “looseness” of the construction does not imply randomness or arbitrariness. Różewicz is consistent in exposing stereotypes at the word, sentence, and dialogue levels, while at the same time images created in stage directions occupy an increasing amount of space in his texts. Due to his lack of confidence in lengthy dialogues, his drama annexes extra-verbal territories. The freedom that Różewicz leaves to the producers is therefore highly limited.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1974, 23, 1; 3-16
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Korespondencja Krzesińskich 1856–1899
The Correspondence of the Krzesiński Brothers, 1856–1899
Autorzy:
Wosiek, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29431848.pdf
Data publikacji:
1976-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
balet
historia baletu
taniec
historia tańca
Feliks Krzesiński
Stanisław Krzesiński
Matylda Krzesińska
Michał Chomiński
polski taniec za granicą
emigracja
ballet
ballet history
dance
dance history
Polish dance abroad
emigration
Opis:
Autorka omawia i obszernie cytuje listy pisane przez osiadłego w Petersburgu tancerza Feliksa Krzesińskiego do pozostałego w kraju brata, aktora teatrów prowincjonalnych Stanisława Krzesińskiego. Kolekcja rękopisów (dwieście sześćdziesiąt siedem listów) pochodzi ze zbiorów Biblioteki Instytutu Sztuki PAN i zawiera także kilka listów Matyldy Krzesińskiej starszej, jeden list Michała Chomińskiego i kartki imieninowe pisane przez dzieci. W korespondencji można znaleźć wzmianki i informacje o takich osobach ze świata tańca jak Jan Popiel, Barbara Jaworska, Julia, Józef i Matylda Krzesińscy, Marius Petipa, Marianna Majewska; są to jednak dokumenty dotyczące nie tylko życia baletowego, lecz także szeroko rozumianej obyczajowości emigracyjnej. Autorka porządkuje zagadnienia poruszane w listach według kategorii: relacje rodzinne, teatr rosyjski, teatr polski, powiązania baletu z polityką; wiele miejsca poświęca też realiom ekonomicznym epoki. Całość pogłębiają komentarze badaczki, uzupełniającej fakty i konteksty opisywanych wydarzeń.
The author discusses and extensively quotes from letters written by the dancer Feliks Krzesiński, who settled in Saint Petersburg, to his actor brother Stanisław, who stayed in Poland and worked in provincial theatres. The manuscript collection (267 letters) is held at the Library of the Institute of Art, Polish Academy of Sciences. Apart from the bothers’ exchange, it includes several letters from Matylda Krzesińska the elder, one from Michał Chomiński, and some name day cards written by children. The correspondence mentions various figures from the world of dance, such as Jan Popiel, Barbara Jaworska, Julia, Józef, and Matylda Krzesiński, Marius Petipa, and Marianna Majewska. However, it documents not only ballet life, but also the social life of Polish emigres. The author of the article proposes a thematic categorisation of this epistolographic content: family matters, Russian theatre, Polish theatre, links between ballet and politics. She also discusses at length the economic reality of the period and supplies additional facts and contexts concerning the events described in the letters.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1976, 25, 1/2; 69-92
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pamiętnik Teatralny: Bibliografia zawartości 1973–1982
Pamiętnik Teatralny: A Bibliography of Contents 1973–1982
Autorzy:
Maciejewska, Maria Krystyna
Wysiński, Kazimierz Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341444.pdf
Data publikacji:
1983
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
bibliografia
badania teatralne
Pamiętnik Teatralny
bibliography
theater studies
Opis:
Artykuł jest przewodnikiem po 10 rocznikach Pamiętnika Teatralnego i zawiera alfabetyczny spis wszystkich drukowanych w nich autorów. Jest także bilansem głównych tematów podejmowanych w tym okresie. We wstępie scharakteryzowano zasady opracowania bibliograficznego Marii Krystyny Maciejewskiej oraz opisano materiały, które je uzupełniają, przygotowane we współpracy z Kazimierzem Andrzejem Wysińskim i Izabelą Derdą.
This article is a guide to the 10 volumes of Pamiętnik Teatralny and includes an alphabetical listing of all authors printed in them. It is also a survey of the main topics covered during this period. In the introduction, the editors characterize the principles of bibliographic compilation (elaborated by Maria Krystyna Maciejewska) and describe the materials that supplement them (elaborated by Kazimierz Andrzej Wysiński and Izabela Derda).
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1983, 32, 4; 519-621
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szklane domy Mieczysława Rulikowskiego: U początków powojennej nauki o teatrze
The Glass Houses of Mieczysław Rulikowski: At the Beginning of Postwar Theater Studies
Autorzy:
Krasiński, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519705.pdf
Data publikacji:
1983
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Mieczysław Rulikowski
badania teatralne
historiografia teatralna
theater studies
theater historiography
Opis:
Artykuł przedstawia rolę Mieczysława Rulikowskiego (1881–1951) w procesie kształtowania i instytucjonalizacji powojennej teatrologii w Polsce. Autor podkreśla zasługi uczonego dla rozwoju nauki o książce i unowocześnienia bibliografii, a także wagę jego archiwum oraz biblioteki dla rozwoju badań teatrologicznych. Omawia także jego działania na rzecz organizacji nauki o teatrze, ochrony i scalania zbiorów teatralnych oraz utworzenia muzeum i archiwum teatralnego. Opisuje przygotowywane podczas drugiej wojny światowej plany gmachu, który obejmowałby Instytut Teatrologiczny. Bibliotekę Teatralną i Muzeum. Przypomina powojenne działania związane z próbą utworzenia Instytutu Teatrologicznego. W aneksie do artykułu opublikowano wybrane materiały z archiwum Rulikowskiego ze Zbiorów Specjalnych Instytutu Sztuki PAN.
This article presents the role of Mieczyslaw Rulikowski (1881-1951) in the process of shaping and institutionalizing postwar theater studies in Poland. The author highlights the scholar's contributions to the development of book studies and the modernization of bibliography, as well as the significance of his archive and library for the advancement of theater studies. He also discusses his activities for the organization of theater studies, the preservation and consolidation of theater collections, and the establishment of a theater museum and archive. He describes the plans prepared during World War II for an edifice that would include the Theater Institute, the Theater Library and the Museum. Recalls post-war activities related to the attempt to establish the Theater Institute. In the appendix to the article, selected materials from Rulikowski's archive from the Special Collections of the Institute of Art of the Polish Academy of Sciences are published.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1983, 32, 4; 483-518
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 309

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies