Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Pamiętnik Teatralny" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 309
Tytuł:
«Burza» Szekspira w Folks un Jugnt-Teater: Inscenizacja Leona Schillera (1938/39)
Shakespeare’s «The Tempest» in the Folks un Jugnt-Teater: The Staging by Leon Schiller 1938/1939
Autorzy:
Timoszewicz, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146930.pdf
Data publikacji:
1992-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Leon Schiller
teatr jidysz
Burza Shakespeare'a
Władysław Daszewski
Folks Un Jungt-Teater
Abraham Morewski
teatr żydowski w Polsce
Yiddish theater
Shakespeare's The Tempest
Jewish theater in Poland
Opis:
Inscenizacja Burzy Szekspira w inscenizacji Leona Schillera ze scenografią Władysława Daszewskiego w Folks un Jugnt-Teater w Łodzi (9 października 1938) uchodzi za jedno z największych osiągnięć teatru jidysz w Polsce. Wagę współpracy wybitnego polskiego reżysera z teatrem jidysz podkreślali mówcy na bankiecie, który odbył się po premierze, a recenzenci odkrywali polityczne podteksty spektaklu. Scenografia Daszewskiego na płytkiej scenie była wybitnym osiągnięciem, podobnie jak rola Prospera grana przez Abrahama Morewskiego, jednego z najwybitniejszych aktorów żydowskich XX wieku. Łódzki spektakl zalicza się także do najważniejszych osiągnięć wśród szekspirowskich inscenizacji Schillera, ale i w całej jego twórczości.
The production of Shakespeare’s The Tempest staged by Leon Schiller with scenography by Władysław Daszewski in the Folks un Jugnt-Teater in Łodź (October 9th 1938) is considered to be one of the greatest achievements of Yiddish theatre in Poland. The author describes the political background of the production. The significance of the cooperation of a distinguished Polish director with a Yiddish theatre was stressed by speakers at the banquet which took place after the premiere, while the reviewers uncovered the political undertones of the production. Daszewski’s scenography on a shallow stage was a great achievement, as was the part of Prospero played by Avrom Morevsky, one of the most eminent Jewish actors of the 20th century. The Łodź production also turns out to be an important reflection of the evolution of the interpretation of Shakespeare’s play in Schiller’s work, as well as an important element of his artistic achievement.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 1992, 41, 1/4; 439-452 (pol), 439-457 (eng)
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Burzliwy i krańcowy protest przeciwko naturalizmowi Reduty”: Debiut reżyserski Edmunda Wiercińskiego w Wilnie 1927
“A Tempestuous and Radical Protest Against the Naturalism of the Reduta”: The Directorial Debut of Edmund Wierciński
Autorzy:
Chojnacka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520652.pdf
Data publikacji:
2017-12-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski 1918–1939
historia teatru
Wilno
Reduta
Edmund Wierciński
Felicja Kruszewska
Polish theater 1918–1939
theater history
Vilnus
Opis:
Premiera wystawionego przez Redutę Snu Felicji Kruszewskiej odbyła się 27 marca 1927 roku w Teatrze Na Pohulance. Był to debiut reżyserski Edmunda Wiercińskiego. Artysta od 1921 roku należał do zespołu Reduty. Tam uczył się aktorstwa i reżyserii. W 1925 roku Reduta przeniosła się do Wilna. Zespół przestał być teatrem laboratoryjnym, jakim był wcześniej; jako jedyny teatr w mieście musiał przyciągać publiczność; zmieniły się metody pracy, wzrosła liczba premier, a zmalała liczba prób i ilość czasu poświęcanego na wnikliwą analizę dramatów; w repertuarze pojawiły się najlepiej sprzedające się spektakle. Obniżył się poziom artystyczny, a poszukiwanie nowatorskich środków wyrazu artystycznego zastąpiono naturalizmem. Wierciński nie chciał się na to zgodzić. Jego Sen był, jak to określił, „burzliwym i radykalnym protestem przeciwko naturalizmowi Reduty". Wierciński wycisnął ze sztuki cały jej emocjonalny ładunek, tworząc ekspresjonistyczny spektakl, który w dużej mierze opierał się na deformacji, karykaturze, mechaniczności ruchów, powtarzalności gestów i dźwięków. Nic nie wyglądało na scenie tak, jak w rzeczywistości. Sam Wierciński zagrał Zielonego Pajaca, najbardziej groteskową postać dramatu. Większość recenzentów skrytykowała dramat, ale wszyscy byli zgodni w wysokiej ocenie jakości spektaklu. Osterwa uznał jednak przedstawienie za sprzeczne z wartościami Reduty, co doprowadziło do rozłamu w zespole. Wierciński wraz z grupą innych artystów opuścił Redutę. Wierciński znany był z wnikliwej i gorliwej analizy swoich prac. Sen uważał za krok konieczny dla rozwoju teatru, ale dostrzegał pułapki dalszego podążania w tym kierunku, mogące prowadzić do przedkładania reżyserii i formy nad twórczym potencjałem aktorów, który zostałby wówczas zaprzepaszczony i niedoceniony.
The premiere of Sen [“A Dream”] by Felicja Kruszewska put on by the Reduta took place on 27 March 1927 in the Na Pohulance Theater. It was Edmund Wierciński’s directorial debut. The artist had been a member of the Reduta company, ran by Osterwa and Limanowski, since 1921. It was where he studied acting and directing. In 1925 the Reduta moved to Vilnius. The company ceased to be a laboratory theater it had been; as the only theater in town it had to attract audiences; the methods of work changed, the number of premiere shows increased while the number of rehearsals and the amounts of time spent on thorough analysis of the dramas decreased; and the repertory now included best selling shows. The level of artistic quality lowered; and the search for novel means of artistic expression was replaced with naturalism. Wierciński would not accept it. His production of Sen was, as he put it, “a tempestuous and radical protest against the naturalism of the Reduta.” Wierciński wrung out the whole emotionally charged meaning of the play, thus putting on an expressionist show that relied heavily on deformation, caricature, mechanic movements, and repetitive gestures and sounds. Nothing looked onstage as it did in reality. Wierciński himself took on the part of Green Clown [Zielony Pajac], the most grotesque character of all.  Most of the theater reviewers criticised the drama, but they all agreed in their high appraisal of the theatrical production. Osterwa, however, deemed the show to be contrary to the Reduta values, which led to a split within the company. Wierciński with a group of other artists left the Reduta. Wierciński was known to analyse his works thoroughly and eagerly. He considered Sen to be a necessary step for the development of theater, yet he saw the pitfalls of venturing further in this direction, which might lead to the primacy of director and form over the creative potential of actors that would then be lost and unappreciated.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 4; 43-61
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Córka źle strzeżona» – baletowe wcielenie sentymentalizmu
Dance Embodiment of Sentimentalism in the Case of «The Wayward Daughter» Ballet
Autorzy:
Narewska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519880.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
balet
historia baletu
taniec
historia tańca
Jean Georges Noverre
Jean Dauberval
«Córka źle strzeżona»
sentymentalizm
ballet
ballet history
dance
dance history
«The Wayward Daughter»
sentimentalism
Opis:
Artykuł przedstawia analizę Córki źle strzeżonej, znanej jako najdłużej utrzymujące się dzieło w repertuarze baletowym na całym świecie. Do jej powstania w 1789 roku przyczynił się sentymentalizm, który wpłynął również na balet, odciskając swoje piętno na formie i treściach tej dziedziny sztuki. Kontekstem dla niniejszego studium Córki źle strzeżonej Jeana Daubervala (pomysłodawcy i pierwszego choreografa) są estetyczne, filozoficzne i kulturowe poglądy i założenia wielkich osiemnastowiecznych myślicieli (np. Jean-Jacquesa Rousseau i Denisa Diderota). Ich idee stały się podwalinami nowoczesnej sztuki baletowej, na którą duży wpływ wywarł także jeden z największych reformatorów sztuki tańca, Jean Georges Noverre. Jego uczeń, Dauberval, korzystając z zasad opracowanych przez Noverre'a, stworzył balet komiczny i przełamał monopol modnych wówczas baletów tragicznych. Dzięki wartkiej akcji, nieco naiwnej, acz zabawnej fabule i licznym urokliwym sekwencjom choreograficznym, Córka źle strzeżona bawi nawet współczesną publiczność. Oprócz analizy relacji między założeniami sentymentalizmu a formą i treścią spektaklu baletowego, w artykule omówiono jedną z najsłynniejszych XX-wiecznych choreografii do baletu, autorstwa Fredericka Ashtona, która do dziś wykonywana jest przez wiele zespołów na całym świecie.
This article presents an analysis of The Wayward Daughter, famed for being the most enduring piece in the ballet repertory all over the world. Sentimentalism, which influenced ballet as well, leaving its mark on the form and content of this art, contributed also to the creation of The Wayward Daughter in 1789. The context for this study of «The Wayward Daughter» by Jean Dauberval (the ballet’s originator and first choreographer) is provided by aesthetic, philosophical and cultural views and assumptions of great eightennth-century thinkers (e.g. Jean-Jacques Rousseau and Denis Diderot). Their ideas had become foundtions for the modern art of ballet, which has also been heavily influenced by one of the greatest reformers of the art of dance, Jean Georges Noverre. His student, Dauberval, using the rules developed by his Noverre, created the comic ballet and broke the monopoly of tragic ballets in vogue at the time. Thanks to its fast-paced action, somewhat naïve yet funny plot and numerous charming choreographic sequences, «The Wayward Daughter» is entertaining even for today’s audiences. Apart from analysing how the premises of sentimentalism apply to the form and content of a ballet show, the article discusses one of the most famous 20th-century choreographies for the ballet, devised by Frederick Ashton, which is performer by many ballet companies around the world to this day.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 209-224
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Dejmek»: Ćwiczenie z metahistorii
«Dejmek»: An Exercise in Metahistory
Autorzy:
Krakowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433191.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kazimierz Dejmek
biografia
teatr polski po 1945
PRL
Zbigniew Raszewski
biography
Polish theater after 1945
Polish People's Republic
Opis:
Artykuł stanowi krytyczne omówienie książki Magdaleny Raszewskiej Dejmek (Warszawa 2021). Recenzentka stawia tezę, że ta biografia Kazimierza Dejmka (1924–2002), reżysera i dyrektora teatrów, jest jednocześnie źródłem metahistorycznym, pozwala bowiem przyjrzeć się nie tylko pewnemu przemijającemu modelowi teatru i myślenia o teatrze, ale także kategoriom, pojęciom i strukturom właściwym jego czasom. Patriarchalne cechy i zasady Dejmka zostały przez Raszewską precyzyjnie opisane, a historia jego teatru przedstawiona pojęciami adekwatnymi do wartości, jakim hołdował on i jego wspólnota. Sposób wykorzystania przez autorkę plotek i donosów, by odmitologizować teatr i jego kulisy, budzić może chwilami metodologiczne wątpliwości, ale niewątpliwie współtworzy obraz stosunków władzy i relacji środowiskowych zachęcający do krytycznego oglądu przeszłości i jej bohatera.
This article offers a critical discussion of Magdalena Raszewska’s book Dejmek (Warszawa 2021). The reviewer argues that this biography of Kazimierz Dejmek (1924–2002), theater director and manager, is at the same time a meta-historical source, as it offers insights not only into a particular receding model of theatre and thinking about theater, but also into the categories, concepts, and structures specific to its time. Raszewska precisely describes Dejmek’s patriarchal features and principles, and she presents the history of his theater using terms pertinent to the values cherished by himself and his community. While her use of rumor and denunciation letters to de-mythologize Dejmek’s theater and its backstage practices may at times raise methodological concerns, it undoubtedly contributes to a picture of power and community relations that encourages a critical examination of the past and its protagonist.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 3; 131-144
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Do nieba? Bluźnisz daremnie»: Faust – Marlowe – Grotowski
«To Heaven? That is Just Blaspheming in Vain»: Faustus—Marlowe—Grotowski
Autorzy:
Kosiński, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519776.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Christopher Marlowe
Jerzy Grotowski
Teatr Laboratorium
teatr polski po 1945
The Laboratory Theatre
Polish theater after 1945
Opis:
Artykuł omawia spektakl Tragiczne dzieje doktora Fausta według Christophera Marlowe'a w reżyserii Jerzego Grotowskiego wystawiony w Teatrze Laboratorium w Opolu (premiera 23 kwietnia 1963 roku). Spektakl zasłynął przede wszystkim za sprawą wybitnej kreacji Zbigniewa Cynkutisa w roli tytułowej, a także scenografii Jerzego Gurawskiego. Był to również pierwszy spektakl Grotowskiego, który zdobył międzynarodowe uznanie. Do tej pory jednak nie poświęcono wiele uwagi jego dramaturgii i znaczeniu jako autonomicznego dzieła artystycznego, zamiast tego postrzegano go głównie jako krok na drodze do bardziej dojrzałego teatru Grotowskiego. Rekonstruując i opowiadając poszczególne sceny w porządku chronologicznym, autor przedstawia własną interpretację każdej z nich oraz spektaklu jako całości. W tym procesie można odnaleźć niemal skandaliczne skojarzenia wielkich tematów historycznych i etycznych (np. teologii po Holokauście) z osobistymi zmaganiami z prywatnymi zahamowaniami i intymnymi doświadczeniami. To właśnie dzięki takim skojarzeniom Tragiczne dzieje doktora Fausta zostały nazwane "misterium zgrozy  i urzeczenia".
This article deals with the production of The Tragical History of the Life and Death of Doctor Faustus after Christopher Marlowe directed by Jerzy Grotowski and put on by the Laboratory Theatre in Opole (premiered on 23 April 1963). The show became famous mostly for Zbigniew Cynkutis’ outstanding performance in the title role and Jerzy Gurawski’s stage set. It was also the first of Grotowski’s productions that garnered international acclaim. Until now, however, not enough attention has been paid to its dramaturgy and overall significance as an autonomous piece of artistic expression; instead, it has been viewed mostly as a step on the way to Grotowski’s more mature theatre. By reconstructing and recounting the particular scenes in chronological order the author presents his own interpretation of each of them and of the performance as a whole. Through this process, almost scandalous associations of great historical and ethical themes (e.g. theology after the Holocaust) with personal struggles with private inhibitions and intimate experiences can be found. It is through such associations that The Tragical History of the Life and Death of Doctor Faustus was named "a mystery of awe and wonder."
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 1/2; 5-49
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Drukowane oklaski?” Polska prasa o występach gościnnych Modrzejewskiej
"Published Applause?" Polish Press on Modrzejewskas Guest Appearances
Autorzy:
Maresz, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432327.pdf
Data publikacji:
2009-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Polish theater 1850-1900
theater criticism 1850-1900
guest performances
cultural mobility of theater
Helena Modrzejewska
Polish theater abroad
Helena Modjeska
teatr polski 1850-1900
krytyka teatralna 1850–1900
występy gościnne
kulturowa mobilność teatru
teatr polski za granicą
Opis:
W artykule przedstawiono i poddano analizie publikowane w polskiej prasie sprawozdania i relacje z występów gościnnych Heleny Modrzejewskiej w teatrze polskim w latach 1867–1903. Znaczną część materiałów badawczych stanowią prasowe reakcje na występy aktorki po 1879, już jako gwiazdy teatru amerykańskiego. Autorka charakteryzuje zakres tematyczny artykułów i recenzji, analizuje ich leksykę, uwydatnia dominujące oceny, a także różnice między zainteresowaniami recenzentów i czytelników z różnych miast. Uwzględnia również materiały informacyjne, współtworzące publiczny wizerunek Modrzejewskiej jako gwiazdy, oraz wybrane materiały reklamowe, w których wykorzystywano ten wizerunek. Komentuje ponadto artykuły w polskiej prasie relacjonujące zagraniczne sukcesy aktorki, wierszowane utwory przekazujące wrażenia z występów oraz ilustracje, którymi uzupełniano teksty. Podkreśla, że chociaż ta bardzo obfita recepcja stanowi jeden z ważnych elementów tworzących legendę Modrzejewskiej jako najwybitniejszej polskiej aktorki i doskonałej odtwórczyni ról szekspirowskich, to wiele tekstów można uznać za cenne źródło poznania ulotnej sztuki aktorskiej. Artykuł jest bogato ilustrowany i zawiera aneks z kompletnym spisem recenzji i artykułów poświęconych występom gościnnym Modrzejewskiej.
This article presents and analyzes the reports and accounts published in the Polish press on Helena Modrzejewska's (Modjeska) guest performances in the Polish theater in the years 1867–1903. A significant part of the research materials are press reactions to the actress's appearances after 1879, already as a star of the American theater. The author characterizes the thematic range of the articles and reviews, analyzes their lexis, highlights the dominant assessments, as well as the differences between the focus of reviewers and readers from various cities. She also considers the news and brief sensational informations that contributed to the public image of Modjeska as a star, as well as selected publicity items that exploited this image. In addition, she comments on articles in the Polish press reporting on the actress's foreign successes, rhyming pieces conveying impressions of her performances, and the illustrations with which the texts were accompanied. She points out that although this extensive reception is crucial in creating Modjeska's legend and reputation as the most excellent Polish actress and Shakespearean performer, many of the analyzed texts provide valuable insights into the transient art of acting. The article is richly illustrated and supplemented with an appendix containing a comprehensive list of reviews and articles focused on Modrzejewska's guest appearances.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2009, 58, 3/4; 152-222
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Dziś rano dostałam Twój kochany list, a już wieczorem odpisuję»: Felicja Trapszo-Krywultówna do Leonii Jabłonkówny 1930–1936
«This Morning I’ve Received Your Dear Letter and I Am Writing Back This Evening Already»: The Correspondence of Felicja Trapszo-Krywultówna to Leonia Jabłonkówna, 1930–1936
Autorzy:
Chmielewska, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36140501.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
teatr polski lat 20. i 30.
aktorzy teatralni
produkcja teatralna
historia teatru
Felicja Trapszo-Krywultówna
Leonia Jabłonkówna
polskie aktorki
Polish theatre in the 20s and 1930s
theatrical actors
theatrical production and management
theatre history
Polish actresses
Opis:
Publikowane listy Felicji Trapszo-Krywultówny do Leonii Jabłonkówny  pochodzą z archiwum zatytułowanego „Korespondencja i dokumenty pracy artystycznej Leonii Jabłonkówny” w Zbiorach Specjalnych Instytutu Sztuki PAN. Felicja Krywultówna, urodzona w 1905, była aktorką, pochodziła ze znanego aktorskiego rodu Trapszów. Występowała w teatrach Wilna, Grodna, Łodzi i Krakowa. Zmarła na gruźlicę w 1937. Leonia Jabłonkówna, urodzona w 1905, studiował historię sztuki i filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim, publikowała artykuły na tematy związane ze sztuką w „Bluszczu” i felietony filmowe w „Wiadomościach Literackich”, w latach trzydziestych XX ubiegłego wieku studiowała na Wydziale Sztuki Reżyserskiej PIST w Warszawie. Ogłaszane listy pochodzą z lat 1930—1936, przynoszą informacje biograficzne dotyczące obu korespondentek, nowe wiadomości o teatrach w Grodnie, Krakowie i Częstochowie, o dyrekcjach i zespołach, o repertuarze. Malują obraz środowiska teatralnego lat trzydziestych XX wieku.
The letters written by Felicja Trapszo-Krywultówna to Leonia Jabłonkówna published here come from the archive ‘The correspondence and documents of artistic work of Leonia Jabłonkówna’ which is part of the Special Collections of the Art Institute of the Polish Academy of Sciences. Felicja Krywultówna, born in 1905, was an actress coming from the well known actor family of Trapszo. She performed in Wilno, Grodno, Łódź, and Kraków. She died of tuberculosis in 1937. Leonia Jabłonkówna, born in 1905, studied art history and Polish philology at the University of Warsaw; she wrote articles about art for Bluszcz and a column about film for Wiadomości Literackie; in the 1930s she studied at the Directing Art Department of the PIST (State Institute of Theatre Art) in Warsaw. The letters published here date from 1930–1936; they bring biographical information about the two correspondents, news about theatres in Grodno, Kraków, and Częstochowa, about theatre management and companies, about the repertories. They paint a picture of the theatrical community of the 1930s.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 113-134
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Hochsztapler, który przy pomocy wydziwiania czaruje ludzi i władze»: Grotowski w Opolu
«A Swindler Who Uses Oddity to Charm the People and the Authorities»: Grotowski in Opole
Autorzy:
Wójtowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432282.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jerzy Grotowski
Polish theater after 1945
censorship
Opole
theater and politics
teatr polski po 1945
cenzura
teatr i polityka
Opis:
Artykuł dotyczy działalności Jerzego Grotowskiego w okresie opolskim i historii Teatru 13 Rzędów w latach 1959–1964. Autorka wykorzystuje różnego typu dokumenty zgromadzone w trakcie długoletnich badań nad politycznymi uwarunkowaniami artystycznej działalności Grotowskiego: rozmowy ze świadkami, listy, wspomnienia, akta osobowe, dokumenty cenzury i materiały pochodzące z archiwów Instytutu Pamięci Narodowej (w tym raporty organów bezpieczeństwa oparte na donosach), aby naszkicować portret Grotowskiego jako dyrektora teatru. Dzięki zestawieniu i analizie tych dokumentów pokazuje skalę inwigilacji Teatru 13 Rzędów i prezentuje stosowane przez władzę metody niebezpośredniej kontroli artystów. W artykule pojawiają się kolejne argumenty na rzecz tezy, że opolskie doświadczenia pomogły Grotowskiemu-dyrektorowi wypracować skuteczne politycznie metody komunikacji z władzami i mediami, które umożliwiały mu zachowanie artystycznej autonomii.
This article discusses the activity of Jerzy Grotowski in Opole and the history of Teatr 13 Rzędów (Theatre of 13 Rows) in 1959–1964. The author makes use of various types of documents collected during her years-long research into the political context of Grotowski’s creative work: interviews with witnesses, letters, memoirs, personal files, censorship papers, and materials from the archives of the Polish Institute of National Remembrance (including reports prepared by the state security organs based on denunciations) in order to portray Grotowski as a theater manager. The juxtaposition and analysis of these documents shows the scale of the surveillance of the Theatre of 13 Rows and reveals the authorities’ methods of indirectly exerting control over the artists. The article provides new arguments to support the claim that the experience of working in Opole helped Grotowski the manager to develop politically effective methods of communication with the authorities and the media, which enabled him to retain his artistic autonomy.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 4; 151-170
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Ja do radia wejdę»: Radiowe realizacje Marii Wiercińskiej w latach 1946–1952
«I’m Going on the Radio»: Maria Wiercińska’s Radio Work in 1946–1952
Autorzy:
Flader-Rzeszowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36125273.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Maria Wiercińska
radio
audycja poetycka
słuchowisko radiowe
Niebezpieczne życie
recytacja
poetry broadcast
radio play
recitation
Opis:
Tekst poświęcony jest twórczości Marii Wiercińskiej z lat 1946–1952, kiedy aktorka i reżyserka skupiła się na pracy dla radia, najpierw w Łodzi, potem we Wrocławiu. Źródłem badawczym jest rękopis Wiercińskiej, porządkujący prace radiowe oraz tekst jej słuchowiska Niebezpieczne życie (1935, premiera radiowa w reżyserii Michała Meliny w tym samym roku), dotychczas nieanalizowany i niepublikowany. Zachowany scenariusz pochodzi z 1946, wtedy Wiercińska sama reżyserowała słuchowisko (emisja 1947). Egzemplarz z notatkami i skreśleniami autorki umożliwia prześledzenie, jak rozumiała i realizowała zasady twórczości w nowym medium. Wymienione źródła oraz korespondencja Wiercińskiej potwierdzają, że radio było jej pasją, pokazują miejsce prac radiowych w jej dorobku i wpływ doświadczeń w dziedzinie recytacji na pracę z mikrofonem. Perspektywa mikrohistorii pozwala dokładnie zbadać wybraną formę działalności twórczej artystki nieco zapomnianej. Artykuł poszerza wiedzę o kobietach współtworzących polski teatr w XX wieku.
This article is devoted to Maria Wiercińska’s work from 1946–1952, when the theatre actress and director focused on radio, first in Łódź and then in Wrocław. It presents the results of research based on Wiercińska’s manuscript listing her radio works of that time and on the script of her radio play Niebezpieczne życie (Dangerous Life, written and first broadcast in 1935 under the direction of Michał Melina), which has not been analysed or published to date. The extant script dates from 1946, when Wiercińska directed the radio play herself (broadcast in 1947). Thanks to the author’s notes and edits, it is possible to reconstruct her understanding and enactment of the principles of performance art in the new medium. These sources, as well as Wiercińska’s correspondence, confirm that radio was her passion, showing the place of radio work in her artistic output and the influence of her experience in recitation on her work with the microphone. The perspective of micro-history enables a thorough examination of this form of Wiercińska’s work, casting light on this somewhat forgotten figure. The article broadens the knowledge about women who co-created Polish theatre in the 20th century.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 3; 133-150
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Jesteśmy zbieraniną, pospolitym ruszeniem dobrego i złego»: Manuela Gretkowska zakłada Partię Kobiet
«We Are a Medley, a Mass Conscription of Good and Evil»: Manuela Gretkowska Sets Up the Womens Party
Autorzy:
Waligóra, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34112081.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Partia Kobiet
kobiety w polityce
feminizm
polityka
upolitycznienie potrzeb
kobiety i władza
Manuela Gretkowska
Women’s Party
women in politics
feminism
politics
politicization of needs
women and power
Opis:
Artykuł jest próbą przyjrzenia się Partii Kobiet założonej przez pisarkę i publicystkę, Manuelę Gretkowską w 2007 z perspektywy żenującego kobiecego performansu – wystąpienia jednocześnie emancypacyjnego i budzącego konsternację wśród jego odbiorców. Przedstawiono moment powstania partii i przeanalizowano warunki społeczno-polityczne jej zaistnienia oraz trudności, które od początku napotykały działaczki organizacji. Omówiono też reakcje medialne towarzyszące tworzeniu i działalności Partii Kobiet. Autorka stawia tezę, że porażka wyborcza, jaką ostatecznie poniosła inicjatywa Manueli Gretkowskiej, związana była z dążeniem do wygaszenia żenującego performansu i pójściem na daleko idące kompromisy światopoglądowe. Dowodzi, że w przypadku Partii Kobiet ważniejszy niż program polityczny był imperatyw działania, który miał pchnąć kobiety do upolitycznienia swoich potrzeb.
This article looks at the Women’s Party, founded by the Polish author and columnist Manuela Gretkowska in 2007, from the perspective of ‘embarrassing female performance’ – an initiative that is empowering yet leaves the audience baffled. The author discusses the founding of the party, analysing the socio-political conditions of its emergence and the difficulties encountered by its activists since its beginning. The article also presents the media’s response to the establishment and activity of the party. The author claims that the defeat that Manuela Gretkowska’s initiative ultimately suffered in the election was connected with its gradual departure from the embarrassing performance format as well as with the acceptance of far-reaching ideological compromises. She argues that in the case of the Women’s Party, the political program was overshadowed by the imperative to act, aimed at pushing women to politicize their needs.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 3; 51-73
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Kalevala—Unwritten Fragments» by Teatr Węgajty / Field Project: Trevor Hill’s Autoethnographic Narration
Kalevala – fragmenty niepisane Teatru Węgajty / Projektu terenowego: Autoetno-graficzna narracja Trevora Hilla
Autorzy:
Hill, Trevor
Hasiuk, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34112055.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Teatr Węgajty
«Kalevala»
inscenizacja eposu
improwizacja
kreacja zespołowa
badania autoetnograficzne w teatrze
Węgajty Theatre
epic poem staging
improvisation
collective creation
autoethnographic research in theatre
Opis:
The text discusses the performance Kalevala The Unwritten Fragments of the Węgajty Theatre / Field Project, which in 2000/2001 opened a new phase in the theatre’s activity. The performance continued the thematic, aesthetic, and method choices of the Węgajty Village Theatre, while also opening new paths of exploration. The group’s work was particularly transformed, and a new quality was brought into its accompanying reflection, by the presence of the actor and anthropologist Trevor Hill. The analysis of Hill’s autoethnographic description of their work on Kalevala allows us to distinguish three dimensions of autoethnography: as an innovative technique of obtaining information, as a research method (analytical autoethnography), and as an indicator of a new paradigm of producing knowledge about social life and its participants (evocative autoethnography).The use of the autoethnographic method in research on the Węgajty Theatre made it possible to access information that is otherwise difficult to obtain, including the actor’s experiences and internal processes.
Tematem tekstu jest przedstawienie Kalevala – fragmenty niepisane Teatru Węgajty / Projektu terenowego, które w 2000/2001 roku otworzyło nowy etap działalności Teatru Węgajty. Spektakl stanowił kontynuację wyborów tematycznych, estetycznych oraz związanych z metodą pracy Teatru Wiejskiego „Węgajty” a zarazem otwierał nowe drogi poszukiwań. Elementem w szczególny sposób transformującym pracę i wnoszącym nową jakość w towarzyszącą jej refleksję była obecność w zespole Trevora Hilla – aktora a równocześnie antropologa. Analiza autoetnograficznego opisu pracy nad Kalevalą autorstwa Hilla pozwala wyodrębnić obecne w nim trzy wymiary funkcjonowania autoetnografii: jako nowatorskiej techniki pozyskania informacji, jako metody badawczej (autoetnografia analityczna) oraz jako wyznacznika nowego paradygmatu wytwarzania wiedzy o życiu społecznym i jego uczestnikach (autoetnografia ewokatywna). Zastosowanie metody autoetnograficznej w badaniach nad Teatrem Węgajty pozwoliło dotrzeć do informacji trudnych do uzyskania w inny sposób, w tym dotyczących doświadczeń i procesów wewnętrznych aktora.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 2; 189-226
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Kołysałem się tą myślą»: Historia niezrealizowanego projektu fotograficznego Michała Chomińskiego
«I was swaying with this thought»: The Story of a Photography Project by Michał Chomiński That Never Came to Be
Autorzy:
Wanicka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/47223868.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Michał Chomiński
dziewiętnastowieczna fotografia teatralna
historia teatru polskiego 1765–1880
emploi
Teatry Warszawskie
Konrad Brandel
kolekcjonerstwo
nineteenth-century theater photography
history of the Polish theatre 1765–1880
actor's craft
Warsaw State Theaters
collecting
Opis:
Artykuł dotyczy niezrealizowanego projektu fotograficznego autorstwa Michała Chomińskiego (1819–1886), aktora i kronikarza Teatrów Warszawskich. Oparta na materiałach źródłowych, częściowo publikowanych w aneksie, rekonstrukcja nieopisanej dotąd historii wydania Galerii Artystów Dramatycznych Teatrów Warszawskich poszerza refleksje nad początkami polskiej historiografii teatralnej. Chomiński został ukazany jako pierwszy kolekcjoner ikonografii teatralnej, który docenił wagę fotografii jako dokumentu. Ramę metodologiczną artykułu stanowią wybrane aspekty kulturoznawczych studiów nad praktykami kolekcjonerskimi.
This article discusses a photographic project by Michał Chomiński (1819–1886), an actor and chronicler of the Warsaw State Theaters. Based on primary sources (partly included in the appendix), this reconstruction of the hitherto untold story of Chomiński’s Gallery of Dramatic Artists of Warsaw Theaters broadens our knowledge of the beginnings of Polish theater historiography. Chomiński is shown as the first collector of theater iconography who appreciated the documentary value of the photograph. The methodological framework of the article is based on selected aspects of research on collecting practices from a cultural studies perspective.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 1; 37-72
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Lemma»: Jay Wright’s Idiorrhythmic American Theater
Lemma: Idiorytmiczny teatr Jaya Wrighta
Autorzy:
Daddario, Will
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32084578.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jay Wright
«Lemma»
dramaturgia muzyczna
teatr amerykański
idiorytmia
rytuał
czarność
filozofia teatru i performansu
musical dramaturgy
American theater
idiorrhythmy
ritual
Blackness
performance philosophy
Opis:
This essay presents Jay Wright’s play Lemma as a historiographical challenge and also as a piece of idiorrhythmic American theater. Consonant with his life’s work of poetry, dramatic literature, and philosophical writing, Lemma showcases Wright’s expansive intellectual framework with which he constructs vivid, dynamic, and complex visions of American life. The “America” conjured here is steeped in many traditions, traditions typically kept distinct by academic discourse, such as West African cosmology, Enlightenment philosophy, jazz music theory, Ancient Greek theater, neo-Baroque modifications of Christian theology, pre-Columbian indigenous ways of knowing, etymological connections between Spanish and Gaelic, the materiality of John Donne’s poetry, and the lives of enslaved Africans in the New World. What is the purpose of Wright’s theatrical conjuration? How do we approach a text with such a diverse body of intellectual and literary sources? The author answers these questions and ends with a call to treat Lemma as a much needed point of view that opens lines of sight into Black and American theater far outside the well-worn territory of the Black Arts Movement.
Esej przedstawia sztukę Jaya Wrighta Lemma jako wyzwanie historiograficzne, a także jako dzieło idiorytmicznego teatru amerykańskiego. Spójna z dorobkiem poetyckim, dramatycznym i filozoficznym Wrighta Lemma odsłania szerokie intelektualne horyzonty poety, które pozwalają mu skonstruować żywą, dynamiczną i złożoną wizję amerykańskiego życia. Wyczarowaną w jego sztuce „Amerykę” przenika wiele tradycji, które zazwyczaj oddziela się od siebie w dyskursie akademickim: zachodnioafrykańska kosmologia, filozofia oświeceniowa, teoria jazzu, starożytny teatr grecki, neobarokowe modyfikacje chrześcijańskiej teologii, prekolumbijskie autochtoniczne sposoby poznania, etymologiczne związki hiszpańskiego i gaelickiego, materialność poezji Johna Donne’a oraz życie zniewolonych Afrykanów w Nowym Świecie. Jaki jest cel teatralnego sztukmistrzostwa Wrighta? Jak podejść do tekstu o tak różnorodnych źródłach intelektualnych i literackich? Autor odpowiada na te pytania i podsumowuje wywód postulatem, by traktować Lemmę jako bardzo potrzebny punkt widzenia, z którego można zobaczyć czarny i amerykański teatr poza dobrze znanym terytorium Black Arts Movement.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2021, 70, 4; 121-140
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Matka” Witkacego: Tragedia rodzinna – zagłada człowieczeństwa w człowieku
“The Mother” by Witkacy: A Family Tragedy—a Killing of Humanity in a Human Being
Autorzy:
Sokół, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520128.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Witkacy
Polish drama 1918-1939
political theater
catastrophism
dramat polski 1918-1939
teatr polityczny
katastrofizm
Opis:
Sztuka Witkacego Matka (1924), powszechnie chwalona za błyskotliwą inwencję i szokujący awangardyzm, bywa uznawana za dramat rodzinny, tragedię rodzinną lub groteskę. Sam Witkacy potwierdza adekwatność klasyfikacji Matki jako dramatu rodzinnego, ponieważ otwarcie wykorzystuje w niej inne dramaty rodzinne: Upiory Ibsena i Sonatę widm Strindberga. Utwory te wyróżnia atmosfera niesamowitości; pojawiają się w nich motywy wampiryczne; teksty obnażające zgniliznę ukrytą za fasadą szczęśliwego mieszczańskiego domu pracą tragiczny posmak, a więc należą do kategorii groteski. Analiza rodziny Eely u Witkacego idzie dalej niż ukazanie kryzysu czy upadku mieszczańskiego świata; ma na celu ukazanie stopniowego upadku człowieka i człowieczeństwa w człowieku. Kiedy wszystko, co było stabilne i solidne się rozpływa, odrzucenie wartości i zasad znanego nam świata przychodzi z łatwością i bez skrępowania. Mówiąc słowami Witkacego, religia, sztuka i filozofia będą umierać jedna po drugiej, a to, co nastąpi potem, można nazwać dehumanizacją. Matka przynosi konkretną wizję upadku. Ludzie de facto ludzcy, czyli Istnienia Poszczególne wrażliwe na metafizykę, zginą bezpowrotnie, zastąpieni przez ludzi tylko nominalnie ludzkich, których cała egzystencja sprowadza się do procesów produkcji, konsumpcji i reprodukcji, ludzi nienawidzących jakiejkolwiek metafizyki i będących postludzkimi, „zmechanizowanymi" jednostkami.
Witkacy’s play The Mother (1924), widely praised for its brilliant inventiveness and shocking avant-gardism, is sometimes considered to be a family drama, or a family tragedy or grotesque. Witkacy himself confirms the adequacy of classifying The Mother as a family drama by openly using other family dramas in his play: Ibsen’s Ghosts and Strindberg’s The Ghost Sonata. What sets these family dramas apart is their eeriness; they feature vampiric motifs; they expose putrid decay hidden behind the façade of a happy bourgeois home that has lost all flavor of tragedy and thus belongs to the category of grotesque. The analysis of the Eely family in Witkacy goes further than to show a crisis, or downfall, of the bourgeois world; it aims at showing the gradual downfall of man, and of humanity in a human being. When all that has been stable and solid is disintegrating, a rejection of the values and principles of the world as we know it becomes something done easily and unabashedly. To put it in Witkacy’s own terms, religion, art, and philosophy will die away one by one, and what comes next could be called dehumanization. The Mother brings a concrete vision of the downfall. People who are de facto human, i.e. Individual Beings sensitive to metaphysics, will perish forever, replaced by people only nominally human whose whole existence is reduced to the processes of production, consumption and reproduction, people who hate metaphysics of any kind and are just post-human, “mechanised” individuals.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2016, 65, 4; 15-32
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Melpomeny podrzucone dziecię” oraz „grand monstre”: Porównanie dramatycznej architektoniki dzieł Wojciecha Bogusławskiego «Herminia, czyli Amazonki» oraz «Izkahar, król Guaxary»
'Melpomene’s Abandoned Babe' or 'a Grand Monstre': A Comparison of the Dramatic Architectures of «Herminia, czyli Amazonki» and «Izkahar, Król Guaxary» by Wojciech Bogusławski
Autorzy:
Stachuła, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520639.pdf
Data publikacji:
2017-10-15
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Wojciech Bogusławski
libretto
melodramat
opera
melodrama
Opis:
Tekst jest próbą nowego ujęcia problematyki dotyczącej twórczości dramatyczno-muzycznej Wojciecha Bogusławskiego, poprzez wprowadzenie jej w obszar badań operologicznych. W artykule analizowane są wzajemne relacje libretta operowego i melodramatu w twórczości ojca polskiego teatru. Obierając za punkt wyjścia tezę Alberta Giera o paradygmatycznym kształcie libretta operowego i tzw. dramatu otwartego, zastosowano metodę krzyżowej weryfikacji hipotez, która służy uwypukleniu zacierania się granic gatunkowych obu form dramatycznych. Libretto Herminii, czyli amazonek zostaje oświetlone rozważaniami z zakresu poetyki melodramatu, zaś Izkahar, król Guaxary interpretowany jest w perspektywie rozważań librettologicznych. Wyniki prowadzonych badań wskazują na daleko idące podobieństwa obu form dramatycznych na płaszczyźnie strukturalno-ideowej (muzyczność obu form dramatycznych, mozaikowość czasoprzestrzenna, tableau vivant, silna polaryzacja sfer dobra i zła, skutkująca ich personalizacją, modus melodramatyczny, hiperbolizacja stanów emocjonalnych, nadmierna afektacja, lieto fine, pierwowzór epicki, konstruowanie scen zbiorowych, operowanie zbiorowością na scenie), a także filozoficzno-antropologicznej (rozpad paradygmatu klasycznego, „biedermeierowski tragizm”,  zanegowanie opozycji zewnętrzne – wewnętrzne, problematyka teodycei).
The text approaches the problems of music-dramatic work of Wojciech Bogusławski in a new way by examining it from the standpoint of opera studies. The article analyses relations between opera libretto and melodrama in the work of the father of the Polish theater. By taking Albert Gier’s thesis about the paradigmatic shape of the opera libretto and the so-called open drama as its starting point, the article applies the method of hypothesis cross-validation to emphasise blurriness of generic boundaries of the two dramatic forms. New light is shed on the libretto of Herminia, czyli amazonki [Herminia, or the Amazons] as it is considered from the point of view of melodrama poetics, whereas Izkahar, król Guaxary [Izkahar, the King of Guaxara] is examined from the perspective of libretto studies. The results of the study thus conducted indicate strong similarities between the two dramatic forms at the level of structure and ideas (musicality of both dramatic forms, the mosaic-like quality of the space and time, tableaux vivant, strongly hyperbolised emotional states, high affectation, lieto fine, the use of an epic prototype, a preference for composing group scenes and deploying crowds on the stage) as well as at the philosophical and anthropological level (the collapse of the classical paradigm, the “Biedermeier tragedy” quality, negation of the internal/external opposition, the problematics of theodicy).
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 3; 16-42
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 309

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies