Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Metropolie" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-46 z 46
    Tytuł:
    Metropolie - czynnik integracji czy dezintegracji regionów?
    Autorzy:
    Wich, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/610964.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    city
    urbanization
    metropolis
    metropolization
    regional surroundings
    miasto
    urbanizacja
    metropolie
    metropolizacja
    otoczenie regionalne
    Opis:
    It is generally assumed that metropolises are a product of globalization and the bases of globaliza- tion were created by network economy. Networks connect metropolis one with another, as well as with remote areas, create the basis for their cooperation and competition. The benefits drawn from networks cause the weakening of connections linking a metropolis with the regional base. The article is focused on analyzing the causes of weakening cooperation between the metropolis and the regional surroundings, their manifestations, consequences in the sphere of regional development and preventing these unfavor- able tendencies. Going over to the cooperation in a network is a necessary condition in contemporary economy. However, it cannot constitute a threat of disintegration of the region where the metropolis is situated. The regional base should still draw benefits from the neighborhood of a big city, which now functions as a metropolis on the principles adjusted to new conditions of economic development.
    Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia; 2014, 48, 1
    0459-9586
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio H – Oeconomia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metropolie szansą rozwoju transportu publicznego
    Metropolises - chance for public transport development
    Autorzy:
    Radziejowski, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/192736.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
    Tematy:
    metropolie
    transport
    transport publiczny
    urbanistyka
    metropolis
    public transport
    urbanism
    Opis:
    Współczesne wyzwania urbanistyki. Metropolie w polityce Unii Europejskiej. Charakterystyka metropolii. Transport w metropoliach w dokumentach UE. Stan rozwoju obszarów metropolitalnych w Polsce.
    Contemporary challenges of urbanism. Metropolises in the EU policy. The characteristics of metropolises. Metropolis transport in the EU documents. Condition of metropolis areas development in Poland.
    Źródło:
    Transport Miejski i Regionalny; 2010, 9; 13-18
    1732-5153
    Pojawia się w:
    Transport Miejski i Regionalny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metropolie łacińskie w Polsce (1000-2008)
    Autorzy:
    Jemielity, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/660708.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Opis:
    Un des effectes durables du Congrès de Gniezno de l`an 1000, était la création de l`archevêché dans cette ville. A la province ecclésiastique de Gniezno appartenaient les évêchés suivants: Gniezno, Kołobrzeg, Kraków, Wroclaw. En 1772 cette province englobait l`archidiocèse de Gniezno et les diocèses suivants: Chełmno, Kraków, Łuck, Płock, Poznań, Smoleńsk, Wilno, Włocławek, Wroclaw, Inflanty et Żmudź. La province ecclésiastique de Halicz-Lwów fondée en 1375, avant le premier partage de la Pologne (1772), comprenait l`archidiocèse de Lwów et les diocèses suivants: Baków, Chełm, Kamieniec, Kijów, Przemyśl. Fondée en 1818 la province ecclésiastique de Warszawa contenait l`archidiocèse de Warszawa et les diocèses: Janów, Kielce, Lublin, Płock, Sandomierz, SejnyAugustów, Włocławek-Kalisz. Crée en 1798 la province ecclésiastique de Mohylów recouvrait les frontières politiques de la Russie et renfermait l`archidiocèse de Mohylów et les diocèses de Łuck, Kamieniec, Wilno, Żytomierz, Żmudź. Après le 28 10 1925, la Pologne comptait 5 provinces ecclésiastiques (don’t 2 d`avant les partages du pays, une crée lors de la période de l`esclavage national et 2 en 1925), 21 archidiocèses et diocèses (10 archidiocèses et diocèses de la période d`avant les partages, 6 de la période de la dépendance et 5 fondés après 1925). A partir du 25 03 1992, il y a en Pologne 13 provinces ecclésiastiques, un archidiocèse autonome, un ordinariat militaire; en tout 41 diocèses.
    Źródło:
    Prawo Kanoniczne; 2008, 51, 3-4; 331-351
    2353-8104
    Pojawia się w:
    Prawo Kanoniczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagraniczne inwestycje przemysłowe a obszary metropolitalne w Polsce
    Autorzy:
    Domański, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/439192.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    inwestycje
    zagraniczne
    przemysł
    metropolie
    Opis:
    Szybki rozwój gospodarczy Polski w latach 90. był procesem silnie zróżnicowanym regionalnie i lokalnie. Złożyło się na to przestrzenne zróżnicowanie zarówno w zakresie rozwoju endogenicznego, jak i egzogenicznego. Jednym z elementów tego ostatniego stały się zagraniczne inwestycje bezpośrednie. Uważa się, że szczególne korzyści wzrostu gospodarczego kraju odnoszą wielkie miasta i ich otoczenie czyli obszary metropolitalne. W artykule niniejszym autor pokazuje w jakim stopniu i dlaczego w obszarach tych skupiają się zagraniczne inwestycje w działalność przemysłową.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2002, 4; 9-18
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój miast metropolitalnych Polski w kontekście rozwoju zrównoważonego
    Autorzy:
    Dembicka-Niemiec, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1394578.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    zrównoważony rozwój
    metropolie
    rozwój miast
    sustainable development
    metropolises
    urban development
    Opis:
    Celem artykułu jest określenie poziomu rozwoju zrównoważonego miast metropolitalnych w Polsce w ramach trzech podstawowych wymiarów tego zjawiska. W analizie uwzględniono wymiar społeczny (w tym instytucjonalny), gospodarczy i środowiskowo-przestrzenny. Zastosowano metodę taksonomiczną, pozwalającą na porządkowanie badanych jednostek terytorialnych w sposób zhierarchizowany. Określono poziomy ich rozwoju w poszczególnych wymiarach z uwzględnieniem struktury cech, które je opisują. Zidentyfikowanie struktury cech pozwala na określenie, w jakiej odległości od idealnej struktury tych cech są badane miasta. Badania przeprowadzono w ujęciu dynamicznym, analizując cztery wybrane okresy czasowe (2002, 2007, 2015 i 2019 r.). Badania pokazały, że każde z badanych miast cechuje duże zróżnicowanie struktury opisujących je cech oraz duże podobieństwo w zakresie osiąganych poziomów rozwoju.
    The aim of the work is to determine the level of sustainable development of metropolitan cities in Poland within its basic dimensions. Three main dimensions have been considered: social, economic and environmental, and spatial. A taxonomic method was used that allows the territorial units analyzed to be organized in a hierarchical manner. The levels of their development in particular dimensions were determined, taking into account the level of development as well as the structure of the features that describe them while identifying these features allows their distance from the ideal to be determined. The research was carried out across time analyzing four selected years: 2002, 2007, 2015, 2019. The local governments studied may be at different levels of development but may in fact have similar features or vice versa. Each of the cities examined is characterized by a large differentiation of the features describing them and a great similarity in terms of the levels of development achieved.
    Źródło:
    Konwersatorium Wiedzy o Mieście; 2020, 33, 5; 31-42
    2543-9421
    2544-1221
    Pojawia się w:
    Konwersatorium Wiedzy o Mieście
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przez metropolie do dobrobytu?
    Through Metropolis to the Prosperity
    Autorzy:
    Kowalewski, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/414225.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
    Tematy:
    metropolizacja
    propaganda metropolii
    podejście krytyczne
    metropolization
    metropolises' propaganda
    critical approach
    Opis:
    Dyskusje nad problemami metropolii są zdominowane przez gospodarcze aspekty tego problemu i z zasady fascynuje nas obraz kilku bogatych metropolii, zapominamy zaś o kilkudziesięciu wielkich miastach ubogiego "Południa", przy czym wyliczamy korzyści, jakie przynosi metropolia. Literatura fachowa poświęcona tym problemom jest obszerna, wystarczy zajrzeć do spisu źródeł w wyśmienicie udokumentowanej książce Jałowieckiego i Szczepańskiego (2002). Lansuje się pogląd, że metropolizacja to podstawowa droga do wygrywania konkurencji gospodarczej i geopolitycznej, że we współczesnym świecie dopiero miasto globalne daje swoim mieszkańcom pełne szanse sukcesu, dostęp do informacji, usług i dóbr kultury. że jeśli chcemy być nowocześni, to musimy być metropolitalni. Nie kwestionując znanych od dawna ekonomicznych zalet koncentracji usług, rynku zbytu i pracy, informacji i nauki - sądzę, że propaganda metropolii ma wiele słabych punktów. Uważam bowiem, że istnieje zasadnicza sprzeczność pomiędzy teoretycznymi zaletami metropolii a stanem większości wielkich miast świata i że hasło "przez metropolie do dobrobytu" nie jest w pełni prawdziwe.
    Debates on urbanization usually present benefits of big cities. We agree that only metropolis offers prospects for economic growth and prosperity. We tend to forget that big cities of the South remain the areas of poverty, joblessness, social alienations and ecological disasters. But already in 2015 population of sixteen cities will be larger than 10 million people and fourteen of them will belong to the poor urban regions. Therefore, the greatest challenge of our century is urbanization of the South, creating a real threat to global social, political and ecological stability. The idea of metropolitan cities is not the answer.
    Źródło:
    Studia Regionalne i Lokalne; 2005, 1(19); 15-34
    1509-4995
    Pojawia się w:
    Studia Regionalne i Lokalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tereny zieleni w nowych koncepcjach rozwoju miast i metropolii na wybranych przykładach
    Autorzy:
    Szumigała, Paweł
    Urbański, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/582127.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    tereny zieleni
    nowe koncepcje
    rozwój
    miasta
    metropolie
    Opis:
    Nowe koncepcje miast wyrastają z krytyki zjawiska niekontrolowanego rozwoju miast przemysłowych. Ich ideą jest poprawa standardów zamieszkiwania w mieście. Podstawą do tworzenia nowych miast są nowoczesne technologie inżynieryjne i informatyczne, kapitał ludzki i zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska oraz wysoki poziom jego ochrony. Najważniejszym celem jest uzyskanie odpowiednio wysokiego poziomu bezpieczeństwa mieszkańców, łatwiejszego i szybszego transportu i dostępu do wszelkiego rodzaju usług oraz coraz wyższych standardów przestrzeni i krajobrazu nowych struktur zurbanizowanych. Omawiane przykłady nowych koncepcji rozwoju miast prezentują najważniejsze nurty urbanistyczne w Europie i na świecie, dla których tereny zieleni stanowią istotny element nowoczesnych struktur miejskich.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 490; 219-230
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzeń szeroko zamknięta
    Widely Closed Spaces
    Autorzy:
    Sekuła, Elżbieta Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/413996.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
    Tematy:
    metropolie
    przestrzeń zamknięta
    przestrzeń publiczna
    przestrzeń prywatna
    metropolises
    closed spaces
    public spaces
    private spaces
    Opis:
    Esej traktuje o „przestrzeniach szeroko zamkniętych” we współczesnych metropoliach – przez to określenie rozumiem terytoria należące do prywatnych firm i koncernów, zlokalizowane przeważnie w wielkich biurowcach. Miejsca te mają pewne cechy zarówno przestrzeni publicznej, jak i prywatnej. Współtworzą zarazem jedną ze sfer, w której przebiegają procesy fragmentacji i zawłaszczania przestrzeni miejskiej, budują bowiem symboliczne i dosłowne bariery dostępu. W tekście poddaję szkicowej analizie to, jak funkcjonują „przestrzenie szeroko zamknięte” i jaką rolę pełnią w dzisiejszych metropoliach.
    The essay concerns “widely closed spaces” in today’s metropolises. By this term I understand territories that belong to private firms and syndicates and are predominantly situated in big office buildings. These places have certain features both of the public and the private space. They also co-create one of the zones in which the processes of fragmentation and appropriation of the urban space take place. It is so because they construct symbolic and literal barriers to access. The text provides an analysis of the functioning of “widely closed spaces” and their role in today’s metropolises.
    Źródło:
    Studia Regionalne i Lokalne; 2008, 3(33); 21-32
    1509-4995
    Pojawia się w:
    Studia Regionalne i Lokalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metropolizacja a kształtowanie ładu przestrzennego układów zurbanizowanych
    Metropolization and formation of spatial order of urbanized areas
    Autorzy:
    Grochowski, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/461427.pdf
    Data publikacji:
    2011-04
    Wydawca:
    Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
    Tematy:
    rozwój regionalny
    metropolie
    regional development
    metropolises
    Opis:
    Procesy metropolizacji i kształtowania się funkcjonalnych obszarów zurbanizowanych związane są m.in. z „rozlewaniem” się miasta centralnego metropolii poza jego granice administracyjne. „Rozlewanie” to jest jedną z przyczyn zmian w sposobach i formach zagospodarowania miasta i terenów je otaczających. W artykule, w oparciu o wyniki badań prowadzonych w projekcie PLUREL: Peri-urban Land Use Relationships – Strategies and Sustainability Assessment Tools for Urban – Rural Linkages, przedstawiono znaczenie obszarów kontinuum miejsko-wiejskiego (obszarów typu peri-urban) dla kształtowania ładu przestrzennego metropolii. Z doświadczeń europejskich wynika, że mimo różnych wysiłków władz publicznych procesy „rozlewania” się zabudowy na obszarach metropolii nie ulegają spowolnieniu. Efektem tego jest zajmowanie nowych obszarów pod zabudowę mieszkaniową i inne funkcje związane z osadnictwem. W artykule omówiono przyczyny presji urbanizacji na tych obszarach, zagrożenia z nią związane i podejmowane działania mające przeciwdziałać degradacji tych obszarów.
    Metropolization and processes of formation of functional urban areas result, among other things, in urban sprawl. Urban sprawl is one of reasons of changes in spatial organization of cities and surrounding areas. This article is based on results of the project PLUREL: Peri-urban Land Use Relationships – Strategies and Sustainability Assessment Tools for Urban – Rural Linkages and presents the role of peri-urban areas in sustainable development of metropolises. European experience proves that despite many efforts undertaken by public authorities the scale of urban sprawl has not been reduced. It results in spreading residential functions and occupying new areas for housing developments and other accompanying urban functions. Drivers of urbanization pressure are described as well as threats that this pressure brings and efforts that are supposed to counteract degradation of peri-urban areas.
    Źródło:
    MAZOWSZE Studia Regionalne; 2011, 6; 167-172
    1689-4774
    Pojawia się w:
    MAZOWSZE Studia Regionalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Granice metropolii i diecezji polskich (966-1939)
    Autorzy:
    Kumor, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1048250.pdf
    Data publikacji:
    1969
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    metropolie
    granice
    diecezja
    diecezje polskie
    Polska
    966-1939
    metropolice
    line
    border
    diocese
    polish diocese
    Polska
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1969, 18; 289-352
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bieguny metropolitalne we Francji. W poszukiwaniu narzędzi wzmacniania współpracy i rozwijania powiązań funkcjonalnych między francuskimi obszarami metropolitalnymi
    Metropolitan Poles in France. In search of tools to enhance cooperation and develop functional relationships between French metropolitan regions
    Autorzy:
    Pyka, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/414427.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
    Tematy:
    metropolie
    metropolie sieciowe
    metropolizacja
    obszary miejskie
    współpraca międzygminna
    reforma terytorialna
    Francja
    metropolis
    metropolization
    network metropolis
    urban area
    intercommunal cooperation
    territorial reform
    France
    Opis:
    Francuska reforma terytorialna z grudnia 2010 r. miała – wedle zapowiedzi – gwałtownie zmienić strukturę francuskiego lokalnego systemu polityczno-administracyjnego poprzez przyjęcie rozwiązań instytucjonalnych pozwalających na silne upodmiotowienie największych aglomeracji oraz uwzględnienie postępujących procesów metropolizacji. Zapowiadane zmiany miały dostosować model organizacji terytorialnej do wymogów współczesnej gospodarki, dynamizując wzrost gospodarczy kraju ogarniętego stagnacją. Ustanowienie usankcjonowanych ustawowo metropolii, jako nowych jednostek samorządu terytorialnego przejmujących najważniejsze kompetencje gmin i departamentów, miało być „terytorialną rewolucją”, która ostatecznie zakończyła się jednak niepowodzeniem. Tymczasem „dopisane” do projektu ustawy w ostatnim momencie regulacje przewidujące możliwość tworzenia stosunkowo luźnych form współpracy międzyterytorialnej w postaci „biegunów metropolitalnych” odegrały rolę, której ustawodawca zapewne się nie spodziewał. Sytuacja ta pokazuje rosnące znaczenie elastycznych pod względem kompetencyjnym oraz terytorialnym rozwiązań, wykorzystujących wielopłaszczyznowe współrządzenie (multi-level governance), jako efektywnego narzędzia zarządzania międzyterytorialnego w sytuacji inercji klasycznej struktury terytorialnej i blokady jej reform.
    The aim of the French territorial reform from December 2010 was to change the structure of the French local political and administrative system thanks to institutional solutions that would strengthen the biggest agglomerations and lead to their progressive metropolization. The announced changes were meant to adjust the model of territorial organization to the requirements of contemporary economy and to enhance national economic growth of the country in stagnation. The introduction in the law of metropolises as new local-government territorial units that took over the most important competences of municipalities and departments was meant as a “territorial revolution”. Unfortunately, it failed. Meanwhile, the regulations that would make it possible to create a rather loose form of interterritorial cooperation, a so-called Metropolitan Pole, that were inserted into the project at the last moment, gave results unexpected by the legislator. This situation shows the growing importance of flexible solutions regarding competences and territory, solutions that use multilevel governance as an effective tool for inter-territorial management in the situation of inertia of the classical territorial structure and obstacles to its reform.
    Źródło:
    Studia Regionalne i Lokalne; 2014, 1(55); 5-27
    1509-4995
    Pojawia się w:
    Studia Regionalne i Lokalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Samorząd terytorialny a rozwój zrównoważony obszarów metropolitalnych
    Territorial self government and sustainable development of metropolitan areas
    Autorzy:
    Grochowski, Mirosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/461401.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
    Tematy:
    metropolie
    administracja samorządowa
    rozwój regionalny
    metropolises
    local administration
    regional development
    Opis:
    Metropolizacja procesów rozwoju jest nowym i trudnym wyzwaniem dla samorządów miast i obszarów metropolitalnych. Rozwój obszarów metropolitalnych w Polsce przebiega w sposób spontaniczny i chaotyczny, czego skutkiem są konflikty funkcjonalno-przestrzenne i brak ładu przestrzennego. Brak jest regulacji prawnych, dotyczących planowania i zarządzania rozwojem obszarów metropolitalnych. Brak też tradycji współpracy międzygminnej, która pozwoliłaby na rozwiązywanie problemów wspólnych dla gmin z obszaru. Zachodzące na obszarach metropolitalnych procesy rozwojowe nie spełniają kryteriów rozwoju zrównoważonego. Istotą problemów z planowaniem i zarządzaniem rozwojem funkcjonalnych obszarów miejskich jest koordynacja działań, podejmowanych przez różne podmioty, w tym przede wszystkim przez samorządy lokalne na poziomie gminy. W przypadku obszarów metropolitalnych koordynacja ta staje się wyjątkowo trudna, ze względu na skalę problemów rozwojowych, które są funkcją złożoności struktur funkcjonalno-przestrzennych, dynamiki procesów rozwojowych, zróżnicowań w poziomie rozwoju obszaru, mnogości aktorów realizujących swe cele w obszarze metropolitalnym, wielkości tego obszaru (liczby gmin zaliczanych do obszaru metropolitalnego) oraz faktu występowania różnorakich powiązań, w tym powiązań o charakterze międzynarodowym, co oznacza wzrost znaczenia czynników zewnętrznych, nie podlegających kontroli, na rozwój. Potrzebna jest interwencja o charakterze planistycznym i zarządczym na poziomie ponadlokalnym, która umożliwi zapanowanie nad żywiołowymi procesami rozwoju. W artykule przedstawiono wybrane zagadnienia, związane z konfliktami występującymi na obszarach metropolitalnych, w kontekście ich zrównoważonego rozwoju. Omówiono także doświadczenia dotyczące organizacji i zarządzania wybranych obszarów metropolitalnych w krajach Unii Europejskiej. Przedstawione kwestie odniesione zostały do dyskusji na temat zarządzania rozwojem obszarów metropolitalnych w Polsce.
    Polish territorial self governments of metropolitan cities and municipalities located in metropolitan areas are facing new and complex challenges resulting from metropolization processes. Development of metropolitan areas is spontaneous and chaotic. It results in numerous spatial and functional conflicts as well as in a lack of spatial order. There is also no tradition of inter-municipal cooperation that enables municipalities to solve common problems. Development processes do not meet criteria of sustainable development. The key problem of planning and managing development of functional urban areas is coordination of activities and undertakings being initiated and implemented by public authorities and other agents of change. In case of metropolitan areas coordination of these activities is a huge challenge. This is because of the scale of development problems that result from sophisticated functional and spatial structures, dynamics of change, differentiation of metropolitan area, numerous actors active on the metropolitan scene, and the size of metropolitan area (number of municipalities included into the area). There are also development incentives, which are out of control, coming through networks that metropolitan cities and areas operate within. In order to guide development processes planning and managerial interventions at the sub regional level are needed. The article presents selected issues related to metropolitan areas development from the perspective of sustainable development. Main threats and conflicts are listed. Potential organizational solutions, based on EU countries experience, are presented and commented from the perspective of Polish experience.
    Źródło:
    MAZOWSZE Studia Regionalne; 2009, 2; 73-88
    1689-4774
    Pojawia się w:
    MAZOWSZE Studia Regionalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Economic Performance of Central Europe Metropolises. A Comparative Approach
    Osiągnięcia gospodarcze metropolii Europy Środkowej. Podejście porównawcze
    Autorzy:
    Mroczek, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2033918.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-17
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    metropolie
    Europa Środkowa
    metropolizacja
    taksonomia
    metropolises
    Central Europe
    metropolisation
    taxonomy
    Opis:
    Since the fall of communism, the big cities of Central Europe have been included in the international metropolitan network, and their economic performance has improved significantly. Based on that, it can be asserted that the whole region is undergoing a process of metropolisation, which may be manifested by a focus of development in the limited areas of metropolises. Therefore this paper aims to present the results of a closer examination of this process in Central Europe. It is based on a comparative analysis of the metropolises in relation to their countries in terms of economic performance. A taxonomic approach based on Hellwig’s development pattern is adopted. The available Eurostat data (NUTS 3 level) on a range of socio‑economic characteristics is used. The study results show that the economic performance of Central European metropolises is relatively closer to Western Europe’s cities than the countries’ non‑metropolitan parts. Highlighting development issues in Central Europe from the spatial‑metropolitan point of view is the paper’s added value.
    Od upadku komunizmu, duże miasta Europy Środkowej stały się częścią światowej sieci metropolii, a ich rola gospodarcza znacznie wzrosła. Może to oznaczać, że region ten doświadcza procesu metropolizacji polegającego na skupianiu aktywności na ograniczonych obszarach dużych miast i ich bliskiego otoczenia. Z tego względu celem artykułu jest zbadanie procesu metropolizacji w EŚW. Badanie to jest oparte na analizie porównawczej metropolii i obszarów niemetropolitalnych pod względem poziomu rozwoju gospodarczego. W badaniu wykorzystano taksonomiczną miarę rozwoju Hellwiga. Użyto w nim danych Eurostatu (na poziomie NUTS 3) w zakresie szeregu wskaźników społeczno-ekonomicznych. Wyniki wskazują, że metropolie z regionu są bliższe pod względem gospodarczym metropoliom Europy Zachodniej, niż obszary niemetropolitalne z regionu w stosunku do ich zachodnich odpowiedników. Wartością dodaną artykułu jest spojrzenie na kwestię rozwoju regionu Europy Środkowej przez pryzmat przestrzenny i metropolitalny.
    Źródło:
    Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe; 2021, 24, 4; 105-122
    1508-2008
    2082-6737
    Pojawia się w:
    Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Berlin Potsdamer Platz – integracja i dezintegracja metropolii
    Berlin Potsdamer Platz – Integration and Disintegration of the Metropolis
    Autorzy:
    Jałowiecki, Bohdan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/414691.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
    Tematy:
    metropolie
    Berlin
    przekształcenia przestrzenno-społeczne
    symbolika
    metropolises
    socio-spatial transformation
    symbols
    Opis:
    Na tle skomplikowanych losów Berlina w XX wieku przedstawione zostały przekształcenia przestrzenno-społeczne metropolii oraz próby integracji przestrzeni podzielonego przez pół wieku miasta. Tym głównym zwornikiem miał stać się projekt aranżacji obszaru wokół placu Poczdamskiego, któremu starano się nadać także symboliczne znaczenie. W jakim stopniu to się udało? Przynajmniej częściową odpowiedź na pytanie to znajdujemy w artykule.
    This article is devoted to socio-spatial transformation of Berlin and the attempts to reintegrate the city that remained divided for 50 years. Rearrangement of the Potsdamer Platz area was of crucial importance for this reintegration process, both for practical and symbolic reasons. To what extent was this project successful? The answer, or at least part of it, can be found in the article.
    Źródło:
    Studia Regionalne i Lokalne; 2004, 4(18); 99-107
    1509-4995
    Pojawia się w:
    Studia Regionalne i Lokalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metropolizacja jako symulanta czynników wywołujących kongestię
    Metropolization as a stimulant of factors causing congestion
    Autorzy:
    Hundert, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1383662.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
    Tematy:
    kongestia
    skutki kongestii
    koszty kongestii
    aglomeracja
    metropolie
    congestion
    congestion effects
    congestion costs
    agglomerations
    metropolises
    Opis:
    Z problemem kongestii mierzy się wiele miast i aglomeracji miejskich bez względu na ich wielkość i liczbę mieszkańców. Jednakże rozlewanie się obszarów miejskich poza granice administracyjne miast tzw. „urban sprawl” oraz silne tendencje do tworzenia obszarów metropolitalnych problem kongestii pogłębia. Przeciętne miesięczne opóźnienie wywołane kongestią w godzinach szczytu w 2015 roku dla 7 największych miast Polski wyniosło 10 godzin. Kongestia stanowi istotny problem nie tylko dla społeczeństwa, wpływając na mobilność i zwiększając koszty przemieszczania się, ale przede wszystkim zwiększając koszty funkcjonowania gospodarki. W 2015 roku koszty kongestii dla gospodarki wzrosły o 12,5% w porównaniu do roku poprzedniego. W artykule zaprezentowano związki metropolizacji z powstawaniem, skutkami i kosztami kongestii.
    The congestion is a problem for many cities and urban areas irrespective of their size and number of inhabitants. However, the spillover of areas beyond the administrative boundaries of urban sprawl and the strong tendency to create metropolitan areas even deepens the problem of congestion. The average monthly congestion delay in 2015 for the 7 largest Polish cities was 10 hours. In 2015 the cost of congestion for the economy increased by 12.5% compared to the previous year. This paper presents metropolitan relations with the origins, consequences, and costs of congestion.
    Źródło:
    Gospodarka Materiałowa i Logistyka; 2018, 7; 30-38
    1231-2037
    Pojawia się w:
    Gospodarka Materiałowa i Logistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Warszawa staje się miastem Trzeciego Świata?
    Is Warsaw Becoming a City of the Third World?
    Autorzy:
    Buczek, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/414282.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
    Tematy:
    polityka przestrzenna
    metropolie
    władze lokalne
    Warszawa
    planning policy
    metropolises
    local authorities
    Warsaw
    Opis:
    Zgodnie ze strategią rozwoju do 2020 roku i z aktualnie ustalaną polityką przestrzenną Warszawa ma być europejską metropolią, z dobrymi warunkami życia, miastem kultury, o trwałym ładzie przestrzennym i przestrzeniami publicznymi o wysokiej jakości. To cele władz miasta, ale spacer po jego śródmieściu pokazuje, że do ich osiągnięcia jeszcze daleka droga. Właściwa metoda to planowanie przestrzenne, którego cechami winny być przejrzystość i partycypacja społeczna. Niestety, planowanie Warszawy takich cech nie ma, co widać na spektakularnych przykładach – planu miejscowego otoczenia Pałacu Kultury oraz projektu wspomnianej polityki przestrzennej. Jeżeli taki sposób zarządzania nie zmieni się po wyborach samorządowych, Warszawa będzie coraz bliższa miastom Trzeciego Świata.
    According to its development strategy and currently defined physical planning policy Warsaw should become the European metropolis, with a good quality of life, high culture, a durable physical order and public areas of high standard. These are the goals of the municipal authorities, but a short walk through the downtown shows that they are far from being reached. The obvious way for Warsaw to meet the ambitions of its authorities is through physical planning – transparent, with a high level of a public participation. That is – completely different from how it is now, what can be confirmed by some spectacular examples. If bad governance will be continued, Warsaw may soon become closer to the cities of the Third World, than to the European metropolis.
    Źródło:
    Studia Regionalne i Lokalne; 2006, 4(26); 68-73
    1509-4995
    Pojawia się w:
    Studia Regionalne i Lokalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Granice metropolii i diecezji polskich (966-1939)
    Autorzy:
    Kumor, Bolesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047851.pdf
    Data publikacji:
    1971
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    metropolie
    granice
    diecezja
    diecezje polskie
    Polska
    X-XX wiek
    metropolic
    lines
    borderd
    diocese
    polish diocese
    Polska
    10th-20th century
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1971, 23; 361-399
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Białystok w rządowych dokumentach strategicznych – wybrane zagadnienia
    Białystok in governmental strategic documents – selected issues
    Autorzy:
    Madras, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/398860.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
    Tematy:
    rozwój regionalny
    Białystok
    województwo podlaskie
    metropolie
    inwestycje liniowe
    regional development
    Podlaskie Voivodship
    metropolies
    transport investments
    Opis:
    W artykule przedstawiono miejsce Białegostoku w rządowych dokumentach strategicznych, takich, jak Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju oraz Średniookresowa i długookresowa strategia rozwoju kraju. Określono rangę stolicy Podlasia i wynikające z niej konsekwencje dla funkcji, jaka przypada miastu w planowanym rozwoju systemu komunikacyjnego Polski. Rola ta nie jest oczywista. Z jednej strony Białystok, jako stolica województwa, znajduje się w gronie najważniejszych ośrodków miejskich kraju. Z drugiej strony, ta pozycja nie zawsze znajduje odzwierciedlenie w zapisach dokumentów strategicznych. W praktyce niezaliczenie Białegostoku do kategorii metropolii może skutkować zepchnięciem na dalszy plan inwestycji (na przykład modernizacji dróg i linii kolejowych) najistotniejszych z punktu widzenia potrzeb rozwojowych Białegostoku i całego Podlasia.
    The subject of this article is the role of the city of Białystok in governmental strategic documents, such as National Spatial Development Concept 2030, National Development Strategy 2020, and Long-Term National Development Strategy. In particular, the thesis concerns practical consequences of the Białystok’s position for planned development of Polish communication system. This rank is not clear. On one hand, Bialystok, as the capital of the province, is one of the most important urban areas of the country. On the other hand, Białystok is not recognized as metropolis, with could involves decrease of position of local and regional development needs.
    Źródło:
    Ekonomia i Zarządzanie; 2013, 5, 3; 180-192
    2080-9646
    Pojawia się w:
    Ekonomia i Zarządzanie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Selected big cities of Poland as regional poles of growth
    Autorzy:
    Mroczek, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/546094.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    growth poles, Perroux, metropolises, metropolitan growth poles, Granger-causality test
    bieguny wzrostu, Perroux, metropolie, metropolitalne bieguny wzrostu, test przyczynowości Grangera
    Opis:
    Idea biegunów wzrostu jest dobrze zakorzeniona w literaturze regionalistycznej. Bieguny mogą być różnie rozumiane, między innymi jako centralne obszary metropolitalne. Miasta tworzące takie obszary w Polsce rozwijają się szybko i można zadać pytanie, czy są one biegunami wzrostu dla swoich regionów. Aby się do niego odnieść, celem artykułu jest prezentacja rezultatów badania powiązań pomiędzy wzrostem gospodarczym miast i ich regionów. W badaniu wykorzystano test Grangera, który jest uważany za metodę przydatną w rozważaniach nad przyczynowością, przynajmniej w wąskim sensie, do jakiego się odnosi.  Rezultaty badania pokazują, że Poznań, Rzeszów i Wrocław (spośród piętnastu dużych polskich miast) mogą być uważane za regionalne bieguny wzrostu. Wyniki mogą być przydatne w pogłębieniu zrozumienia badanego zjawiska, jak i specyficznych warunków współczesnej polskiej gospodarki regionalnej.
    The concept of growth poles is well established in regional economics. It can be considered in different scales, and big cities are one of them. In Poland, these cities are developing relatively fast. One of the questions that appear in this context is, if this growth can be connected with the growth of their regions, i.e. if they can be regarded as regional growth poles. To address it, the aim of the paper is to test if some selected big metropolitan areas of Poland work as poles of growth for their regions. This is performed using the Granger-causality test, which is one of the methods used to explore, at least in its specific sense, the causal relations between variables. The study shows, that Poznań, Rzeszów and Wrocław (out of fifteen big Polish cities) can be considered the growth poles for their regions. The results are useful to grasp the contemporary understanding of the concept, as well as the specific conditions of Polish regional growth.
    Źródło:
    Studia Miejskie; 2019, 34
    2543-5302
    2082-4793
    Pojawia się w:
    Studia Miejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miasta wiedzy w kreowaniu konkurencyjności i spójności terytorialnej
    Knowledge Cities in the Process of Shaping Territorial Competitiveness and Cohesion
    Autorzy:
    Parteka, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/904189.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
    Tematy:
    przestrzeń
    aglomeracje
    metropolie
    miasta wiedzy
    spójność
    space
    agglomerations
    metropolis
    knowledge cities
    cohesion
    Opis:
    Przedmiotem rozważań w tym artykule są nowe interpretacje przekształceń struktur miejskich: od przestrzeni funkcjonalnej do przestrzeni kreatywnej. Omówiono symptomy metropolizacji miast polskich ze szczególnym uwzględnieniem wiedzy jako tworzywa urbanizacji w regionach innowacyjnych. Przeanalizowano rolę miast wiedzy w europejskich dokumentach spójności społecznej, gospodarczej, a zwłaszcza terytorialnej. Pozwala to wysnuć wniosek, że polskie miasta mają dużą szansę wykorzystywania instrumentów wsparcia do wzmocnienia trwałej pozycji konkurencyjnej w europejskiej przestrzeni wiedzy.
    Below article concerns new interpretations of developing urban structures: from functional space to creative space. The article also concerns symptoms of metropolisation of Polish cities, with special role of knowledge in the urban development in innovative regions. The role of knowledge cities in the European documents on social, economical and territorial cohesion had been analysed as well. Polish cities are about to face great opportunity of using financial support instruments to strengthen their competitive position in the European space of knowledge.
    Źródło:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance; 2010, 1(11); 61-69
    1898-3529
    2658-1116
    Pojawia się w:
    Zarządzanie Publiczne / Public Governance
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kolej w obsłudze miast małych i średnich w obrębie zespołów metropolitalnych
    Railway service for small and medium towns in the metropolitan areas
    Autorzy:
    Pogłód, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/193395.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
    Tematy:
    transport pasażerski
    transport kolejowy
    metropolie
    passenger transport
    railway transport
    metropolis
    Opis:
    Kolej w zespołach metropolitalnych jest jednym z podstawowych środków transportu i powinna odgrywać znaczącą rolę w przewozach pasażerskich. W ramach niniejszego artykułu porównano kilka Korytarzy transportowych dwóch metropolii oraz określono dla nich udział transportu kolejowego. Pozyskane dane jednoznacznie ukazują, iż przy słabej ofercie przewozowej pasażerskie przewozy kolejowe nie będą istnieć w świadomości pasażerów jako środek transportu w codziennych przewozach metropolitalnych i jako środek transportu będą miały marginalne znaczenie. Przykład połączenia kolejowego na odcinku Wieliczka Rynek -Kraków Główny pokazuje, iż, pomimo znacznie dłuższego czasu przejazdu drogowym transportem zbiorowym w stosunku do transportu kolejowego oraz istnienia biletu zintegrowanego, udział transportu kolejowego jest znikomy, przy jednoczesnym znacznym potoku w transporcie drogowym, a wielkość przewozów transportem kolejowym nie zmienia się od kilku lat. Taki stan wynika głównie z oferty transportu Kolejowego obejmującej około 34 pociągów na dobę w obu kierunkach, co nie jest propozycją zadowalającą. Wydaje się, że minimalną akceptowaną częstotliwością przewozów kolejowych jest 50 pociągów na dobę w obu kierunkach. Innym elementem wpływającym na zwiększenie udziału transportu Kolejowego jest możliwość pozostawienia pojazdu na parkingu w systemie P&R w rejonie stacji kolejowej. Lokalizacja stacji kolejowych w atrakcyjnych centrach miast małych i średnich oraz kwestia niedoboru miejsc parkingowych w tych rejonach powoduje, iż taka lokalizacja parkingu będzie zachęcać do wykorzystywania miejsc parkingowych przez osoby niekorzystające z przewozów kolejowych.
    Railway in the metropolitan areas is one the basic transport means and should play a significant role in the passenger transport. In this article few transport corridors of two metropolis have been compared and shares of railway carriages in those areas have been defined. Obtained data interchangeably show that railway transport will not be present in the passenger's awareness as everyday transport mean in the metropolis and will be of minor importance if this transport's offer is poor. An example of the railway conneetion: Wieliczka Rynek -Kraków Główny indicates that in spite of considerably longer journey by road than raił public transport, number of passengers of railway transport is inconsiderable when flow of road public transport passengers remains large. Number of railway transport passengers remain constant. This situation is caused by unsatisfactory offer of railway transport (including 34 trains per day, both direetions). It seems that minimal frequency of railway transport is 50 trains per day, in both direetions. Other aspect infłuencing an increase of share of railway transport is possibility to park a car in the P + R system near the railway station. Location of railway stations in attractive centers of smali and medium towns as well as shortage of parking space will result with encouraging drivers not travelling by railway transport to use this parking space.
    Źródło:
    Transport Miejski i Regionalny; 2012, 11; 49-51
    1732-5153
    Pojawia się w:
    Transport Miejski i Regionalny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trauma COVID-19 w polskich metropoliach – przypadek Krakowa
    The trauma of COVID-19 in Polish metropolises – a case study of Kraków
    Autorzy:
    Długosz, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1932546.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    COVID19
    lęk
    metropolie
    stres
    trauma pandemii
    anxiety
    metropolises
    the trauma of pandemic
    stress
    Opis:
    The article presents the results of research on the socio-cultural trauma induced by the coronavirus pandemic. The research was conducted on a sample of 650 inhabitants of Kraków. The CAWI survey (Computer-Assisted Web Interview) was used in the research. The pandemic and concurrent phenomena resulted in a decrease in living standard. It is related to all the aspects of daily functioning. The rise of coronavirus and its rapid spreading made people lose their existential security. Their current world became uncertain, which resulted in fear and anxiety among individuals. Anxiety, sadness, exhaustion, boredom and loneliness are present among dominant emotions. The presence of negative emotions indicates that the pandemic strongly influenced the emotional and mental lives of the respondents. As a response to the rising trauma, the inhabitants of Kraków mainly applied active strategies of coping with it. It is worth adding that the traumatic process has just been triggered and along with subsequent negative effects, which reveal themselves in the post-pandemic reality, it will accumulate and have a destructive impact on society.
    W artykule są zaprezentowane wyniki badań nad traumą społeczno-kulturową wywołaną przez pandemię koronawirusa. Badania zostały zrealizowane na próbie 650 mieszkańców Krakowa. Do badania wykorzystano sondaż CAWI (Computer-Assisted Web Interview). Pandemia i zjawiska jej towarzyszące wywołały spadek poziomu życia. Dotyczył on wszystkich aspektów życiowego funkcjonowania. Deprywacja potrzeb jest powszechna. Pojawienie się koronawirusa i jego szybkie rozprzestrzenianie sprawiły, że ludzie utracili bezpieczeństwo egzystencjalne. Ich dotychczasowy świat uległ zachwianiu, co wywołało wśród jednostek lęk i niepokój. Wśród dominujących emocji pojawił się niepokój, smutek, złość, wyczerpanie, znudzenie, samotność. Występowanie negatywnych emocji wskazuje, że pandemia mocno wpłynęła na życie psychiczne i emocjonalne respondentów. W odpowiedzi na pojawiającą się traumę społeczność Krakowa najczęściej ujawniała aktywne strategie radzenia sobie. Proces traumatyczny został dopiero uruchomiony i wraz z kolejnymi negatywnymi skutkami ujawniającymi się w postpandemicznej rzeczywistości będzie się on kumulował i destrukcyjnie działał na społeczeństwo.
    Źródło:
    Kultura i Edukacja; 2021, 3(133); 24-49
    1230-266X
    Pojawia się w:
    Kultura i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zadłużenie metropolii w Polsce w latach 2007–2013
    The debt ofthe metropolises in Poland in 2007–2013
    Autorzy:
    Kozera, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/414077.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
    Tematy:
    zadłużenie
    metropolie
    miasta na prawach powiatu
    jednostki samorządu terytorialnego
    indebtedness
    metropolis
    cities with poviat rights
    local government units
    Opis:
    Dług jednostek samorządu terytorialnego (JST) jest częścią państwowego długu publicznego. Analiza zjawiska zadłużenia sektora samorządowego ma więc istotne znaczenie dla bezpieczeństwa finansowego państwa. W Polsce w latach 2007–2013 dynamicznie wzrosło zadłużenie JST, a w szczególności największych miast na prawach powiatu – metropolii. Ze względu na dualny charakter realizują one ważne zadania w sferze społecznej i infrastrukturalnej, które przesądzają o jakości codziennego życia mieszkańców i mają wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy regionu, jak i obszarów metropolitalnych. Nadmierny wzrost zadłużenia stanowić może w przyszłości barierę osiągania wysokiego tempa rozwoju społeczno-gospodarczego metropolii. Celem artykułu jest analiza zjawiska zadłużenia największych miast na prawach powiatu – metropolii – w Polsce w latach 2007–2013. Analizę przeprowadzono na podstawie danych pochodzących z Ministerstwa Finansów (Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego).
    The debt of local government units (LGU) is part of the public debt. Therefore, the analysis of the phenomenon of local government debt is important for the financial security of the state. In Poland, in the period 2007–2013, the debt of local government units rapidly increased, in particular in the major cities with poviat rights – metropolises. Due to the dual nature of metropolises, they perform many important tasks in the social and infrastructure sphere that determine the quality of life of their residents and contribute to the socio-economic development of the region and metropolitan areas. However, an excessive increase in debt of the metropolis may in the future be a barrier to achieving a high rate of socio-economic development. The aim of the paper is to analyze the phenomenon of indebtedness in the largest cities with poviat rights – metropolises – in Poland in the years 2007–2013. The study draws on publicly accessible databases compiled by the Ministry of Finance (Wskaźniki do oceny sytuacji fiansowej jednostek samorządu terytorialnego).
    Źródło:
    Studia Regionalne i Lokalne; 2016, 3(65); 70-93
    1509-4995
    Pojawia się w:
    Studia Regionalne i Lokalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Scenarios of Development of Metropolitan City Housing Market Based on the Example of Cracow
    Scenariusze rozwoju rynku mieszkaniowego miasta metropolitalnego na przykładzie Krakowa
    Autorzy:
    Lityński, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/655456.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    scenariusz rozwoju
    rynek mieszkaniowy
    metropolie
    suburbanizacja
    gospodarka
    development scenarios
    housing market
    metropolises
    suburbanisation
    economy
    Opis:
    Celem artykułu jest rozpoznanie przyszłych tendencji kształtowania się rynku mieszkaniowego rozwijającego się miasta metropolitalnego. Owe tendencje mają znaczenie dla przebiegu procesów rozwoju gospodarczego kraju. Mieszkalnictwo odgrywa bowiem ważną rolę w rozwoju społecznym, gospodarczym i przestrzennym. W badaniach empirycznych założono trzy scenariusze rozwoju rynku mieszkaniowego. Jako przykład wybrano Kraków – drugie co do wielkości miasto w Polsce, z dynamicznie rozwijającą się gospodarką. Jeden z wniosków artykułu brzmi: propodażowa aktywność państwa w zakresie mieszkań w mniejszym stopniu może oddziaływać na rozwój rynku mieszkaniowego miasta metropolitalnego niż straty wywołane aktywnością państwa w sektorach pozabudowlanych (np. reformą szkolnictwa wyższego), które ograniczają popyt mieszkaniowy. W analizach wykorzystano metody ekstrapolacyjne, a źródła danych to GUS oraz zewnętrzne opracowania eksperckie.
    The aim of the article is to identify future trends in the housing market of a developing metropolitan city. The recognition of these tendencies is crucial for the course of economic development processes in the country. Housing plays an important role in social, economic and spatial development. In empirical studies, three scenarios have been adopted for the development of the housing market. As an example, the City of Cracow, which is the second largest city in Poland with a dynamically developing economy, was chosen. Among the important conclusions is the conclusion that the pro‑supply housing activity of the national government can have a lesser impact on the development of the metropolitan housing market than the losses caused by governmental activity in areas outside the building sector (e.g.: the reform of higher education) which reduces demand for housing. Extrapolation methods were used in the conducted analyses and CSO as well as external reports served as data sources.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2018, 1, 333
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współzależności i interakcje pomiędzy metropoliami a terenami od nich zależnymi – bieżąca sytuacja i perspektywy zarządzania w Europie
    Interdependencies and interactions between metropolis and hinterland – current situations and governance perspectives in Europe
    Autorzy:
    Weith, Thomas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1870921.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    metropolises
    regional politics
    model
    metropolie
    polityka regionalna
    Opis:
    Po raz kolejny rozwój i zarządzanie regionów metropolitalnych stanowią temat dyskutowany na płaszczyźnie naukowej oraz politycznej. Chociaż metropolie są systemem zależnych węzłów i powiązań, to obecnie współzależności i interakcje są jedynie częściowo odzwierciedlane. Zarządzanie jest ograniczone, a niektóre aspekty wzajemnych powiązań słabną. W opracowaniu mowa jest o działaniach kierowniczych, czyli o przepływie wiedzy i informacji.
    Once more development and governance of metropolitan regions are in scientific and political discussion. Although metropolises are dependent systems and nodes of flows, up to now interdependencies and interactions are reflected only partially. Also governance activities are selective and fade out several aspects of interconnection. In consequence modified governance activities are to be discussed, which consider information and knowledge flows in a better way in future.
    Źródło:
    Studia Miejskie; 2011, 4; 47-55
    2543-5302
    2082-4793
    Pojawia się w:
    Studia Miejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Delimitacja dyfuzji rozwoju z miast metropolitalnych z wykorzystaniem korelacji przestrzennej
    Diffusion of economic development from metropolitan cities in Poland. Delimitation on the basis of spatial correlation
    Autorzy:
    Herbst, Mikołaj
    Wójcik, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/414183.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
    Tematy:
    metropolie
    rozwój gospodarczy
    dyfuzja
    delimitacja
    metropolitan areas
    economic development
    diffusion
    delimitation
    Opis:
    Ponieważ działania na rzecz zwiększania spójności gospodarczej w ujęciu przestrzennym są ważnym elementem polityki publicznej, a metropolie to główne ośrodki wzrostu gospodarczego, istotne jest zrozumienie, jaki jest zasięg przestrzenny dyfuzji rozwoju z dużych miast do otaczających je regionów, oraz które obszary charakteryzują się szczególnie niskim poziomem rozwoju na skutek braku funkcjonalnych powiązań z metropoliami. Niniejszy artykuł jest próbą zdelimitowania zjawiska dyfuzji rozwoju z miast metropolitalnych w Polsce, a także wskazania obszarów dotkniętych polaryzacją rozwoju. Analiza została przeprowadzona na poziomie gmin z wykorzystaniem miary lokalnej korelacji przestrzennej (LISA).
    Strengthening economic cohesion of regional economies is usually considered as one of the major goals of regional policy. At the same time, metropolitan cities are recognized as main centres of economic growth, influencing the development perspectives of more peripheral areas. It is therefore important to know the range and the mechanism of spillover of socio-economic development from metropolises to their surroundings, as well as to identify the areas which are economically lagging as a result of missing functional links with metropolises. The authors apply the local spatial correlation measures (local Moran’s statistics – LISA) in the analysis of municipal revenues in order to delimit the diffusion and polarization of economic development in Poland.
    Źródło:
    Studia Regionalne i Lokalne; 2013, 4(54); 5-21
    1509-4995
    Pojawia się w:
    Studia Regionalne i Lokalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekologiczne i przestrzenne aspekty zarządzania obszarami metropolitarnymi w Polsce
    Ecological and spatial aspects of metropolitan area management in Poland
    Autorzy:
    Hajduk, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/96979.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
    Tematy:
    metropolitan area
    metropolis
    local spatial plan
    local spatial plan of metropolitan area
    obszary metropolitalne
    metropolie
    miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
    Opis:
    Celem artykułu jest wskazanie ekologicznych możliwości zarządzania przestrzenią metropolitarną poprzez ujawnienie niepożądanych efektów zjawiska rozlewania się przestrzeni zurbanizowanej dla człowieka i środowiska. W artykule podkreślono problemy wynikające z wielopodmiotowości aglomeracji i obowiązującego systemu planowania przestrzennego oraz zaprezentowano aktualny stan planowania przestrzennego w obszarach metropolitarnych.
    Because of the unrestrained development of residential areas and other urban forms of land use, metropolitan areas should become the grounds for urgent planning activities leading to improvement of the functional-spatial structure. The current approach to urban spatial management planning, which is of a purely investment character, does not create the obligatory fundaments to implement the principles of sustainable spatial development. Voivodship authorities should become the most important coordinators for development management in Poland’s metropolitan areas. The spatial policy of a metropolitan area should fulfill an integration role. Spatial management plans for metropolitan areas should become an important tool for coordination of spatial metropolisation processes.
    Źródło:
    Ekonomia i Środowisko; 2007, 2; 67-77
    0867-8898
    Pojawia się w:
    Ekonomia i Środowisko
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sezonowość bezrobocia na metropolitalnych, podmiejskich i peryferyjnych rynkach pracy w Polsce
    Seasonality of unemployment in metropolitan, suburban and peripheral labour markets in Poland
    Autorzy:
    Klonowska-Matynia, Maria
    Radlińska, Kamila
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/590672.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    Bezrobocie
    Metropolie
    Peryferia
    Rynek pracy
    Sezonowość
    Zróżnicowanie
    Differentiation
    Labour market
    Metropolises
    Peripherals
    Seasonality
    Unemployment
    Opis:
    Celem artykułu jest określenie poziomu i tendencji zmian sezonowości bezrobotnych na metropolitalnych, podmiejskich i peryferyjnych rynkach pracy w Polsce. Analizą objęto sześć metropolitalnych rynków pracy w Polsce wraz z ich rynkami podmiejskimi i peryferyjnymi. Podstawowe dane dotyczyły liczby bezrobotnych ogółem w ujęciu miesięcznym z okresu od stycznia 2004 do grudnia 2014 r. i pozyskane były z powiatowych urzędów pracy. Sezonowe składniki bezrobocia wyodrębniono algorytmem Census X-12 ARIMA. Wyniki wskazują, że najniższą sezonowością bezrobocia cechują się metropolie. Zaobserwowano rosnącą tendencję sezonowości bezrobocia (wyjątek stanowiły łódzki oraz poznański rynek pracy). Poszczególne typy rynków pracy charakteryzowały się podobnym rozkładem wahań sezonowych w trakcie roku. Ponadto zmiany liczby sezonowych bezrobotnych na metropolitalnych rynkach pracy w Polsce wykazują silną zgodność ze zmianami sezonowej liczby bezrobotnych na podmiejskich i peryferyjnych rynkach pracy.
    The aim of the article was to determine the level and trends of seasonality unemployed in metropolitan, suburban and peripheral labour markets in Poland. The analysis included six metropolitan labour markets in Poland with their suburban and peripheral markets. Basic data is the number of unemployed in monthly terms from January 2004 to December 2014. Obtained from the District Labour Offices. Seasonal changes in unemployment separated algorithm Census X-12 ARIMA. Lowest seasonality of unemployment was observed in metropolitan areas. It was also observed increasing trend of seasonality in unemployment (with the exception of Łódź and Poznań labour market). Different types of labour markets were characterized by a similar distribution of seasonal fluctuations during the year. Furthermore seasonal changes in the number of unemployed in metropolitan labour markets in Poland show a strong compliance with seasonal changes in the number of unemployed in suburban and peripheral labour markets.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2016, 292; 100-115
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naukowe podstawy i praktyczne problemy klasyfikacji i delimitacji obszarów metropolitalnych.
    Scientific basis and practical problems of classification and delimitation of metropolitan areas
    Autorzy:
    Śleszyński, Przemyslaw
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/570271.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Metropolitalny
    Tematy:
    metropolie,
    związki metropolitalne,
    obszary metropolitalne,
    funkcjonalne obszary miejskie, delimitacje
    cities,
    metropolitan unions,
    metropolitan areas,
    functional urban areas,
    delimitation
    Opis:
    Celem artykułu jest nakreślenie głównych uwarunkowań związanych z delimitacją obszarów metropolitalnych. W pierwszej kolejności dotyczy to zagadnień, związanych z umiejscowieniem pojęcia metropolii i funkcji metropolitalnych w szerszych bądź zazębiających się konstrukcjach koncepcyjno-teoretycznych i metodologicznych. Dotyczy to zwłaszcza kon- cepcji regionu i dziennego systemu miejskiego. W drugiej części omówione są ważniejsze polskie prace delimitacyjne, począwszy od pionierskiej pracy K. Dziewońskiego i L. Kosińskiego (1964) na temat wyznaczenia aglomeracji ludnościo- wych, a kończąc na współczesnych opracowaniach wykonanych m.in. w ostatniej dekadzie w Instytucie Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN. W ostatniej, trzeciej części zaprezentowane są aktualne problemy metodologiczne, w tym statystyczne.
    The purpose of this article is outline the main considerations relating to the delimitation of metropolitan areas. In the first place it concerns issues related to the location of the notion of metropolis and metropolitan functions in the broader or overlapping conceptual, theoretical and methodological structures. This applies especially to the concept of the region and the daily urban system of B.J.L Berry (1967) proposition. The second section describes the important studies of Polish delimitations, from the pioneering elaboration of K. Dziewoński and L. Kosinski (1964) on the designation of urban population, and ending with the contemporary studies performed, among others, in the last decade in the Institute of Geography and Spatial Organization of Polish Academy of Sciences. In the last, third part are presented current methodological problems, including statistics.
    Źródło:
    Metropolitan. Przegląd Naukowy; 2016, 2(6)
    2353-7558
    Pojawia się w:
    Metropolitan. Przegląd Naukowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Priorities of Canada urban development: from sustainable to smart cities
    Priorytety miejskiego rozwoju w Kanadzie: od zrównoważonych do miast inteligentnych
    Autorzy:
    Kolomechiuk, Vladyslav
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1375731.pdf
    Data publikacji:
    2018-12
    Wydawca:
    Międzynarodowy Instytut Innowacji Nauka – Edukacja – Rozwój w Warszawie
    Tematy:
    urban development
    sustainable city
    smart city
    metropolises
    Canada
    innovation model
    rozwój miejski
    zrównoważone miasto
    inteligentne miasto
    metropolie
    Kanada
    model innowacji
    Opis:
    The article deals with the priorities and dynamics of the Canada urban development and describes the sustainable cities evolution. The purpose of the work is to compare the main achievements in the implementation of sustainable cities in Canada and to outline the problems and prospects of the formation of smart cities. To date smart cities is also an innovative system, where technologies are used to improve the relationship between citizens and their governments and provide social innovation and improve quality of life. A sustainable and smart cities is a place where citizens work with local authorities to improve service delivery, develop community initiatives and create solutions to improve quality of life. In this context, it is important to analyze the current policy of sustainable urban development in Canada in order to identify problem points and formulate recommendations for further development.
    Artykuł dotyczy priorytetów i dynamiki kanadyjskiego rozwoju miast oraz opisuje ewolucję miast zrównoważonych. Celem pracy jest porównanie głównych osiągnięć w zakresie wdrażania miast zrównoważonych w Kanadzie oraz przedstawienie problemów i perspektyw tworzenia miast inteligentnych. Do tej pory inteligentne miasta to także innowacyjny system, w którym technologie są wykorzystywane do poprawy relacji między obywatelami a ich rządami oraz zapewnienia innowacji społecznych i poprawy jakości życia. Zrównoważone i inteligentne miasta to miejsce, w którym obywatele współpracują z władzami lokalnymi w celu poprawy świadczenia usług, rozwoju inicjatyw społecznych i tworzenia rozwiązań poprawiających jakość życia. W tym kontekście ważne jest przeanalizowanie obecnej polityki zrównoważonego rozwoju miast w Kanadzie aby zidentyfikować punkty problemowe i sformułować zalecenia dotyczące dalszego rozwoju.
    Źródło:
    International Journal of New Economics and Social Sciences; 2018, 8(2); 281-288
    2450-2146
    2451-1064
    Pojawia się w:
    International Journal of New Economics and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Potencjał obszarów metropolitalnych w ochronie zdrowia
    The Potential of Metropolitan Areas in Healthcare
    Autorzy:
    Holecki, Tomasz
    Sobczyk, Karolina
    Robakowska, Marlena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2206332.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    ochrona zdrowia
    zarządzanie w ochronie zdrowia
    metropolie
    obszary metropolital- ne
    polityka regionalna
    health care system
    health care management
    metropolises
    metropolitan areas
    regional policy
    Opis:
    Metropolie mają znaczny potencjał w obszarze ochrony zdrowia, kumulując kapitały, które odpowiednio wykorzystane mogą przyczyniać się do poprawy stanu zdrowia populacji. Celem artykułu jest dokonanie analizy aspektów funkcjonalnych systemu ochrony zdrowia w obszarze metropolitalnym ze szczególnym uwzględnieniem zadań jednostek publicznych. Jako metodę badawczą zastosowano przegląd literatury, raportów branżowych, aktów prawnych oraz analizę i porównanie potencjałów infrastrukturalnych i kadrowych systemu ochrony zdrowia pomiędzy województwem śląskim a jego obszarem metropolitalnym. Artykuł stanowi podstawę do namysłu nad racjonalnym planowaniem wydatków publicznych, opracowywaniem strategii polityki zdrowotnej, a także zarządzaniem systemem zdrowotnym. Wskazuje potencjalne kierunki rozwoju, które mogą prowadzić do bardziej skutecznej i adekwatnej względem potrzeb zdrowotnych alokacji zasobów finansowych i organizacyjnych. Obecne spojrzenie na formę i zadania obszarów metropolitalnych zostało redefiniowane przez wzmocnienie ich roli w systemie ochrony zdrowia, co należy rozumieć jako zmianę układu z rywalizującego na kooperujący. Metropolie stanowią bowiem obszary, na których możliwa jest realizacja innej niż w pozostałych częściach kraju formuły organizacji oraz zarządzania ochroną zdrowia. Wynika to z materializacji idei elastycznego zarządzania przy użyciu nowoczesnych technik komunikacji, transferu wiedzy oraz wysokiej specjalizacji z wykorzystaniem istniejącej sieci komunikacyjnej, infrastrukturalnej i dostępności profesjonalistów medycznych.
    Metropolitan areas have a significant potential in the area of health care, accumulating capitals that, properly used, can contribute to improving population health. The aim of the study is to analyze the functional aspects of the health care system in the metropolitan area, with particular attention being paid to the tasks of public entities. The research method was a review of literature, reports, legal acts as well as an analysis and comparison of the infrastructural and human potentials of the health care system between the Śląskie Voivodeship and its metropolitan area. It provides a basis for thinking about the rational planning of public spending, the development of health policy strategies, as well as the management of the health system. It indicates potential directions of development that can lead to a more effective and adequate to health needs allocation of financial and organizational resources. The current view of the form and tasks of metropolitan areas should be redefined by strengthening their role in the health system. Such a solution is the realization of the vision of cooperation of the cities forming a metropolis as a functional and cooperative system instead of a competing one. This is because metropolises are areas where it is possible to realize a different formula for the organization and management of health care than in the rest of the country. This is due to the materialization of the idea of flexible management with the use of modern communication techniques, knowledge transfer and high specialization, based on the existing communication network, infrastructure and saturation of human capital, including medical professionals.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2023, 67, 2; 40-48
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obrządek słowiański w Polsce IX-XI wieku i zagadnienie drugiej metropolii polskiej w czasach Bolesława Chrobrego
    Le rite slave en Pologne au IXe et au Xe siècle, et le probleme de la deuxième metropolie Polonaise a l’époque de Boleslas le Vaillant
    Autorzy:
    Umiński, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1969119.pdf
    Data publikacji:
    1953
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    L’auteur, dans son article écrit peu de temps avant sa mort (1954), expose son point de vue sur le problème compliqué de l‘existence éventuelle en Pologne du rite slave sous la forme introduite en Moravie par Constantin et Méthode. La confrontation de nombreux arguments permet de conclure — contrairement à l'opinion généralement admise dans les milieux scientifiques polonais — à l'existence de ce rite en Pologne. Selon l’auteur, le rite slave aurait pénétré sur les terres habitées par les Vislanes et touchant à la haute Vistule vers la fin du IX£ siècle, comme conséquence de la conquête politique ces terres par l’Etat morave. C’est là que se concentrent désormais les principales influences des partisans de ce rite. L’information énigmatique de Gallus Anonyme, chroniqueur polonais du début du Xle siècle, sur la présence dans la Pologne de Boleslas le Vaillant (992—1025) de deux métropolitains assistée de suffragants, est interprétée par l'auteur comme existence à côté du métropolitain latin, institué à Gniezno à partir de l'an 1000, d‘un métropolitain de rite slave avec siège, probablement, à Cracovie. Cette dernière province métropolitaine fut définitivement supprimée à la suite des troubles qu'avait provoqués, dans les années trente du Xle siècle, „la réaction païenne". Le fait de l'existence en Pologne du rite introduit par Méthode est corroboré par la circonstance que ce rite apparait d’une façon générale dans les pays slaves: en Moravie, en Bohême, en Slovaquie, en Bulgarie et — ainsi que l'auteur tient à le souligner — dans l'Etat russe. — L'admission de l'hypothèse avancée dans l'article nous permettra de trouver une explication des informations de source — interprétées jusqu'ici de manière tellement diverse —, telles que: la présence sur la liste des évêques de Cracovie des noms de Prohor et de Proculf; les mentions de Gallus Anonyme que la mort de Boleslas le Vaillant fut pleurée par les représentants ,,Latinorum et Slavorum“; la lettre de Mathilde, princesse lorraine, au roi Mesco, de 1027 environ; la fameuse charte de Henri IV destinée à l'évêché de Prague, de 1086; ou bien les relations des annales du chapitre de Cracovie, concernant les archevêques Hippolyte et Bożęta, de 1027. Ce qui nous frappe, égallement, c'est l'apparition fréquente parmi les plus anciennes invocations des églises en Pologne de noms de saints, tels que: Georges, Nicolas, André, Clément et Procope, qui sont particulièrement caractéristiques du rite slave. Des noms de même type se répètent aussi avec persistance parmi les membres de certaines des plus anciennes familles de la chevalerie polonaise, ou plus exactement de Petite-Pologne. Malgré sa déchéance, le rite de Méthode a laissé en Pologne des traces — quoique assez dificilement déchiffrables —- tant dans les futures légendes, que surtout dans les coutumes médiévales de l'Eglise.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 1953, 4, 4; 1-44
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W sprawie "Relationes de statu dioecesis" na terenie metropolii warszawskiej w okresie zaboru rosyjskiego
    In Sachen „Relationes De Statu Dioecesis” aus dem Territorium der Metropolie Warschau in der russischen Teilungszeit
    Autorzy:
    Lewalski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040099.pdf
    Data publikacji:
    2007-12-19
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Besatzung
    katholische Kirche
    Relationes de statu dioecesis
    zabory
    Kościół katolicki
    annexation
    Catholic Church
    Opis:
    Berichte über den Zustand von Diözesen stellen immer interessante Quellen zur Geschichte der Ortskirchen dar. Die Zahl der bekannten Berichte aus dem Gebiet der 1818 gegründeten Metropolie Warschau bleibt trotz der durchgeführten Quärenden weiterhin unvollständig – für die Zeit nach 1818 bis zum Jahre 1913 beträgt sie 26. Bis 1910 wurden diese nach einer noch aus dem Jahre 1725 stammenden Instruktion angefertigt. Es ist daher verständlich, dass ihr Informationswert an der Schwelle des 20. Jahrhunderts weitgehend unzureichend war. Viele neue Probleme und Fragen blieben unberücksichtigt, vor die sich die Kirche an der Wende vom 19. zum 20. Jahrhundert gestellt sah. Im Zusammenhang damit sollten die Quärenden kraft des Dekrets der Konsistorialkongregation vom 31. Dezember 1909 „de relationibus dioecesanis” nach einem neuen Fragebogen angefertigt werden, der 150 Fragen enthielt. Auf diese Weise lieferten sie viele neue und detaillierte Informationen über den materiellen Zustand der Diözese, Fragen des Glaubens und des Kultes, den Bischof und den Klerus, die Diözesankurie, die Kapitel, das Priesterseminar, das Funktionieren der Pfarreien, die Religiosität, die Erziehung sowie die sozio-politische Situation. Zu dieser Gruppe von Berichten gehören die im vorliegenden Artikel besprochenen Berichte über den Zustand der Diözesen Kielce, Płock, Sandomierz und Kielce aus den Jahren 1912-1913.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 88; 55-64
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Samodzielność finansowa metropolii w Polsce w latach 2007–2015
    Financial self-sufficiency of the metropolises in 2007–2015
    Autorzy:
    Kozera, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/414707.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
    Tematy:
    samodzielność finansowa
    własny potencjał dochodowy
    miasta na prawach powiatu
    metropolie
    metoda TOPSIS
    financial self-sufficiency
    own income potential
    towns with county rights
    metropolises
    TOPSIS method
    Opis:
    Samodzielność finansowa podmiotów sektora samorządowego, czyli zdolność do kreowania własnej polityki finansowej w ramach istniejącego prawa, jest jednym z warunków stabilnego rozwoju lokalnego. Metropolie, czyli największe miasta na prawach powiatu, ze względu na wysoki potencjał demograficzny i gospodarczy wyróżnia wysoki przeciętny poziom samodzielności finansowej w relacji do pozostałych podmiotów sektora samorządowego. Na poziom samodzielności finansowej JST, a zwłaszcza największych miast, oddziałują różnorodne procesy i zjawiska, w tym kryzys gospodarczy oraz zjawisko suburbanizacji. Głównym celem artykułu jest ocena poziomu samodzielności finansowej metropolii w Polsce w latach 2007–2015. Podczas pierwszego etapu badań analizowano kształtowanie się poziomu i stopnia zróżnicowania podstawowych wskaźników samodzielności finansowej metropolii, natomiast na drugim etapie badań ze względu na złożony charakter badanego zjawiska dokonano syntetycznej oceny poziomu samodzielności finansowej metropolii z wykorzystaniem metody TOPSIS. Podstawę empiryczną badań stanowiły dane pochodzące z baz danych GUS (Bank Danych Lokalnych).
    Financial self-sufficiency of the local government units, which means an ability to design their own financial policy in accordance with the applicable law, is one of the preconditions for sustainable local development. Metropolises – the largest towns with county (poviat) rights – because of their high demographic and economic potential are characterised by a high average level of financial self-sufficiency. Various processes and phenomena, including the economic crisis and the phenomenon of suburbanisation, affect the level of financial self-sufficiency of the largest cities. The main aim of the article is to assess the level of financial self-sufficiency of the metropolises in Poland in 2007-2015. The study was conducted in two stages. In the first stage, the analysis was based on the development of the basic indicators of financial self-sufficiency of the metropolises, while in the second stage of the research, a summary assessment of the financial self-sufficiency of the metropolises was conducted using the TOPSIS method. The empirical basis of the study was provided by the data from the Central Statistical Office database (Local Data Bank).
    Źródło:
    Studia Regionalne i Lokalne; 2018, 1(71); 82-105
    1509-4995
    Pojawia się w:
    Studia Regionalne i Lokalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcjonowanie administracji morskiej, sądownictwa, ochrony środowiska w europejskich metropoliach nadmorskich. Studium wybranych przypadków
    The funcioning of maritime administration, the judiciary and enviromental protection in European coastal metropolieses. Case studies
    Autorzy:
    Rymarkiewicz, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/570292.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Metropolitalny
    Tematy:
    administracja morska sądownictwo ochrona środowiska metropolie nadmorskie
    maritime administration the judiciary and environmental protection coastal metropolises
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie funkcjonowania administracji morskiej, instytucji sądownictwa i ochrony środowiska w europejskich metropoliach nadmorskich. W Polsce najistotniejszymi metropoliami nadmorskimi z punktu widzenia gospodarczego są Gdańsk i Gdynia. Przyczyną takiego wyróżnienia są działające w tych miastach porty, stocznie oraz turystyka. Na obszarze metropolii swoje zadania wykonują: administracja morska, izby morskie, Państwowa Komisja Badania Wypadków Morskich, Międzynarodowy Sąd Arbitrażowy dla Spraw Żeglugi Morskiej i Śródlądowej. Obowiązują tam także przepisy dotyczące ochrony środowiska morskiego. Hamburg pomimo, że jest położony około 120 km od linii morza, port morski w tej metropolii jest trzecim co do wielkości portem kontenerowym w Europie. Na obszarze Hambur- ga to funkcjonuje administracja, której struktura różni się od tej, która działa na obszarze Gdańska i Gdyni, tj. Federalne Biuro Śledztwa w sprawie Wypadków Morskich oraz Niemieckie Stowarzyszenie Arbitrażu Morskiego. Port morski w tej metropolii cechuje innowacyjność i ekologiczność, ponieważ od kilku lat jest wdrażany program „smartPORT”. Ponadto w metropoliach, w tym nadmorskich, „splatają” się zadania samorządu lokalnego i administracji rządowej, a w szczegól- ności ich wspólnym celem jest ochrona środowiska morskiego.
    The purpose of the article is to present the functioning of maritime administration, judiciary and environmental protection institutions in European coastal metropolises. In Poland, the most important maritime metropolises from the economic point of view are Gdańsk and Gdynia. The reason for such a distinction are ports, shipyards and tourism operating in these cities. In the area of the metropolis, the maritime administration, maritime chambers, the State Commission for the Investigation of Maritime Accidents, the International Court of Arbitration for Maritime and Inland Navigation Affairs perform their tasks. There are also regulations on the protection of the marine environment. Although Hamburg is located about 120 km from the sea line, the seaport in this metropolis is the third largest container port in Europe. There is an administration in the area of Hamburg, whose structure differs from that of Gdańsk and Gdynia, i.e. the Federal Bureau of Maritime Accident Investigation and the German Maritime Arbitration Association. The seaport in this metropolis is characterized by innovation and environmental friendliness, as the "smartPORT" programme has been implemented for several years. Furthermore, in metropolises, including coastal cities, the tasks of local government and government administration are intertwined, and in particular their common goal is to protect the marine environment.
    Źródło:
    Metropolitan. Przegląd Naukowy; 2019, 2(12)
    2353-7558
    Pojawia się w:
    Metropolitan. Przegląd Naukowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kto ma prawo do biopolis? Agamben, Negri i spór o metropolie
    Who Has a Right to Biopolis? Agamben, Negri and the Dispute on Metropolis.
    Autorzy:
    Juskowiak, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1011993.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    camp
    multitude
    metropolis
    biopolis – right to the city
    profanation
    Agamben
    Hardt – Negri
    oboz
    wielość
    metropolia
    biopolis
    prawo do miasta
    profanacja
    Hardt
    Negri
    Opis:
    W wykładzie poświęconym „kwestii miejskiej” Giorgio Agamben charakteryzował nowoczesne przeobrażenia przestrzenne w terminach przechodzenia od miasta, jako tradycyjnej formy organizacji przestrzennej, do metropolii. Proces ten zbiegał się, zdaniem włoskiego filozofa, z narodzinami biopolityki, specjalizującej się w produkowaniu i zarządzaniu nagim życiem. Metropolia w Agambenowskiej optyce to przestrzeń nierozróżnialności, materializacja, na wzór obozu, stanu wyjątkowego, obszar delokalizującej lokalizacji, kojarzony przez reprezentantów studiów miejskich z neoliberalnym miastem zerowej tolerancji. Dokonana przez Agambena negatywna analiza (miejskiej) biopolityki natra$a na swego rodzaju rewers w postaci refleksji nad metropolis autorstwa Antonia Negriego i Michaela Hardta. Podobny punkt wyjścia - opis wystawionej na mechanizmy biowładzy metropolii, przekonanie o jej bezgraniczności i heterotopiczności, zniesieniu różnicy między przestrzenią prywatną i publiczną - prowadzi autorów Multitude do przeciwstawnych, afirmatywnych, z uwagi na odmienne ujęcie biopolityki, wniosków. Zdaniem Negriego stosunek wielości do metropolii przypomina dawną relację klasy robotniczej do fabryki. Multitude zawiązuje się dziś głównie w miastach, celując w ich demokratyczne przeobrażenie. Przejmuje prawo do miasta, realizowane w akcie jego nieustannej reprodukcji. W niniejszym szkicu wskazuję na punkty przecięcia i podstawowe różnice obecne w charakteryzowanych wyżej wizjach biopolis. Argumentuję, iż przedsiębrany w jej ramach opór, związany z kulturową produktywnością miejskich podmiotów, polega na ustanowieniu miejsca w analizowanym przez Agambena nie-miejscu władzy suwerennej.
    In a lecture dedicated to “the urban question”,Giorgio Agamben characterized modern spatial transformations in terms of moving from the city, as a traditional form of spatial organization, to the metropolis. =is process coincides, according to the Italian philosopher, with the birth of modern biopolitics, specialized in producing and managing the bare life. Agamben’s metropolis is a space of indistinction, another materialization (beside camp) of state of exception, an area of delocalizing localization, associated by representatives of the urban studies with a neoliberal city of zero tolerance. Negative analysis of (urban) biopolitics by Agamben has its reverse side in form of metropolis theory formulated by Antonio Negri and Michael Hardt.A similar starting point – a description of the metropolis exposed to the mechanisms of biopower, an assumption ofits boundlessness and heterotopic character, an abolishment of difference between private and public space - leads them to the contrary, affirmative, due to the different approach of biopolitics, conclusions. According to Negri, the metro-polis is to the multitude what the factory was to the industrial working class. Multitude usually takes place in urban areas aiming at their democratic transformation. It fills the empty space after the working class - urban actor privileged byHenri Lefebvre - and takes over the right to the city, carried out in acts of its constant reproduction. =e article aims at highlighting points of intersection and fundamental differences presented in both visions of biopolis. It argues that biopolitical resistance, linked to the cultural productivity of urban subject, involves the creation of place in Agambenian non-place of sovereign power.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2011, 3; 107-124
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Contemporary principles of urban design of metropolis. Scale of planned development units and diversity
    Współczesne zasady projektowania urbanistycznego metropolii. Skala planowanych jednostek i różnorodność
    Autorzy:
    Guranowska-Gruszecka, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1837606.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    functional and spatial transformations
    metropolises
    new design principles
    urban transport
    diversity
    przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne
    metropolie
    nowe zasady projektowania
    transport miejski
    różnorodność
    Opis:
    The aim of the article is to draw readers' attention to radical changes that occur in the contemporary life of the developing civilization, which entails the necessity to adapt to these changes. Accommodating to these changes is not always successful, whereas in Poland the process usually takes place with a delay of about 50 years, compared to Western Europe. In the field of architecture and urban planning, it is necessary to pay attention to the distribution of places of residence in relation to the location of workplaces and leisure facilities in rapidly growing metropolises.
    Przedmiotem artykułu jest zwrócenie uwagi czytelników na diametralne zmiany, jakie następują w naszym współczesnym życiu rozwijającej się cywilizacji, co pociąga za sobą konieczność dostosowania się do nich, a nie zawsze to następuje, w Polsce zwykle z opóźnieniem o około 50 lat w stosunku do Europy Zachodniej. W dziedzinie architektury i urbanistyki dotyczy to przede wszystkim rozmieszczenia miejsc zamieszkania w stosunku do lokalizacji miejsc pracy i odpoczynku w rozrastających się gwałtownie metropoliach.
    Źródło:
    Przestrzeń i Forma; 2020, 44; 211-230
    1895-3247
    2391-7725
    Pojawia się w:
    Przestrzeń i Forma
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spatial Autocorrelation of Communes’ Income Potential in Selected Metropolitan Areas
    Autokorelacja przestrzenna potencjału dochodowego gmin w wybranych obszarach metropolitalnych
    Autorzy:
    Kozera, Agnieszka Bernadetta
    Głowicka-Wołoszyn, Romana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/655095.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    autokorelacja przestrzenna
    statystyki lokalna i globalna I Morana
    metropolie
    obszary metropolitalne
    własny potencjał dochodowy
    spatial autocorrelation
    local and global Moran I
    metropolitan areas
    own income potential
    Opis:
    Własny potencjał dochodowy gmin stanowi nie tylko o ich poziomie samodzielności finansowej, ale przede wszystkim o zdolności danej JST do kreowania rozwoju lokalnego. W celu ulepszenia prowadzonej polityki rozwoju regionalnego, w identyfikacji poziomu własnego potencjału dochodowego JST należy brać pod uwagę nie tylko wewnętrzny potencjał poszczególnych gmin (m.in. demograficzny i gospodarczy), ale także uwzględnić ich lokalizację przestrzenną, a zwłaszcza oddziaływanie największych miast – metropolii. Celem artykułu jest ocena zjawiska autokorelacji przestrzennej w zakresie kształtowania się poziomu własnego potencjału dochodowego gmin w wybranych obszarach metropolitalnych – warszawskim, poznańskim, wrocławskim oraz krakowskim w 2014 roku. Badania empiryczne przeprowadzono na podstawie danych pochodzących z Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Lokalnych). Obliczenia wykonano w programie R z wykorzystaniem pakietów spdep, maptools i shapefiles.
    A commune’s own income potential, indicative of financial self‑sufficiency, underpins the ability of its government to foster local growth. Accurate recognition of the potential levels necessary for improvement of development policies requires that, apart from considering communes’ own potential, neighbouring communes’ potential should be taken into account, especially if the neighbours are large urban centres of substantial demographic and economic capacity. This article aims to examine spatial autocorrelation of income potential of metropolitan communes of Warsaw, Poznań, Wrocław, and Cracow metro areas in 2014. The study draws on data published by the Central Statistical Office in the Local Data Bank and uses the R programme packages, such as spdep, maptools, and shapefiles for calculations.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2017, 4, 330
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lokalne gouvernance jako przejaw dehierarchizacji procesów decyzyjnych oraz nowa forma dialogu społecznego
    Local governance as an example of de-hierarchization of the decision-making process and a new form of social dialogue
    Autorzy:
    Pyka, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/414375.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)
    Tematy:
    governance
    gouvernance
    współrządzenie
    metropolitalne gouvernance
    miejski system władzy
    zarządzanie lokalne
    metropolie
    aglomeracje
    globalizacja
    metropolitan governance
    urban authorities
    local management
    metropolis
    agglomeration
    globalization
    Opis:
    The paradigm of analysis of the reality and its management, based on vertical hierarchic structures, cannot be used to characterize situations of resources concentration in the hands of many social actors. Nowadays, the paradigm seems to be less popular. First scientific diagnoses of the described situations seemed to prove their chaotic and ungovernable character, but they were gradually replaced with approaches which allowed to penetrate and govern composed systems. The notion of ‘governance’ (i.e. a multi-layered network process whose participants have different statuses and resources, and which results in a consensus achieved in an interactive play of all partners) has a high heuristic value. France is a perfect illustration of this phenomenon. The process can be observed especially in metropolitan areas that create their own compounded authority systems.
    Paradygmat analizy rzeczywistości i zarządzania nią oparty na pionowych strukturach hierarchicznych jest właściwy dla sytuacji koncentracji zasobów w rękach nielicznych aktorów społecznych. Obecnie wydaje się on w odwrocie. Pierwszym naukowym diagnozom opisywanej sytuacji towarzyszyła konstatacja chaosu i nierządności, lecz stopniowo wypracowano podejścia, które pozwalają penetrować założone systemy i panować nad nimi. Niezwykle wartościowe heurystycznie okazało się pojęcie governance, rozumiane jako wielopłaszczyznowy, sieciowy proces angażujący aktorów o różnym statusie i zasobach, którego wynik stanowi konsens osiągany w interakcyjnej grze partnerów. Francja stanowi doskonały przykład występowania takiego właśnie zjawiska. Opisywane procesy przebiegają przede wszystkim na obszarach metropolitalnych, które wytwarzają własne, niezwykle złożone systemy władzy.
    Źródło:
    Studia Regionalne i Lokalne; 2011, 2(44); 58-75
    1509-4995
    Pojawia się w:
    Studia Regionalne i Lokalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aparat represji wobec Kościoła katolickiego metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939-1950 : stan badań
    Der Repressionsapparat gegen die Katholische Kirche der Metropolie Lemberg Lateinischen Ritus´ in den jahren 1939-1950. zum Stand der Forschungen
    Autorzy:
    Szymański, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039984.pdf
    Data publikacji:
    2007-12-19
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    katholische Kirche
    Repressionen
    Lemberg
    2. Weltkrieg
    Nachkriegsperiode
    Kościół katolicki
    represje
    Lwów
    II wojna światowa
    okres powojenny
    Catholic Church
    crackdown
    Lviv
    World War II
    postwar period
    Opis:
    Die verhältnismäßig kurze Etappe in der Geschichte der katholischen Kirche, die die Jahre 1939-1950 umfasst, gehörte zu den besonders dramatischen in der polnischen Kirchengeschichte. Ganz besonders litt darunter die Lemberger Mertropolie lateinischen Ritus´. Zu ihr gehörten die Archidiözese Lemberg (Lwów), die Diözese Przemyśl und die Diözese Luzk (Łuck). Nach dem Angriff Deutschlands gegen die UdSSR wurde Galizien, das östliche Kleinpolen, entgegen den Bestrebungen der Ukrainer, einen unabhängigen Staat zu gründen, dem Generalgouvernement angegliedert, und ein Teil von Wolhynien kam zum Reichskommissariat Ukraine. Die Quintessenz des Verhältnisses der Ukrainer zu den Polen in den Ostgebieten bildeten die massenhafte Abschlachtung Tausender von Polen in Wolhynien und im östlichen Kleinpolen. Heute fällt es schwer, wenigstens annähernd die Zahl der Polen zu bestimmen, die in diesen ukrainischen Mordaktionen umkamen. Verschiedene Autoren nennen unterschiedliche Opferzahlen. Es wird geschätzt, dass in den früheren polnischen Ostgebieten etwa 300.000 Polen umgekommen sind, davon 80.000-100.000 allein in Wolhynien. Nach Beendigung des 2. Weltkrieges, infolge der Abmachungen von Potsdam bis zum 16. August 1945, gehörte das Territorium der Metropolie Lemberg lateinischen Ritus´, d.h. die zu den Wojewodschaften Wolhynien, Stanislau und Tarnopol sowie zu einem großen Teil zur Wojewodschaft Lemberg gehörenden ehemaligen polnischen Gebiete, nach der veränderten staatlichen Zugehörigkeit und den administrativen Veränderungen zu den Bezirken Wolhynien, Równe, Tarnopol, Stanislau (Iwanofrankowsk) und Lemberg. Hinsichtlich der kirchlichen Administration befand sich in den Grenzen der UdSSR ein Teil der Archidiözese Lemberg, die Diözese Luzk sowie ein Teil der Diözesen Przemyśl und Transkarpatien. Die die Ostgebiete der Zweiten Republik Polen betreffende Problematik erhielt erst in den neunziger Jahren ihr „Bürgerrecht” in allen möglichen Publikationen. Vereinzelte Versuche waren schon vorher, vor allem in Emigrantenkreisen, unternommen worden. Zu Beginn der achtziger Jahre erweiterte sich der Kreis derer, die diese Problematik erforschten, um Z. Fijałkowski und auch B. Kumor und Z. Obertyński. Die Historiographie zur Geschichte der Metropolie Lemberg in dieser Zeit eröffnete 1982 eine Publikation unter dem Titel „Das religiöse Leben in Polen unter der Okkupation 1939-1945. Die Metropolien Wilna und Lemberg sowie die Orden”. Wie der Herausgeber im Vorwort selbst betonte, war dieses Buch als eine Einladung zur Diskussion gedacht, und in der Praxis stellte es einen gut im Kontext verankerten Ausgangspunkt für weitere Forschungen zur Geschichte der Kirche dar. Aufgrund der Zeit ihrer Entstehung warfen jedoch die Zensurbehörden einen Schatten auf diese Arbeit. Die ersten Versuche einer „Registrierung der Kriegsschäden” wurden auf Initiative der Krakauer Metroplitankurie unmittelbar nach dem Ende des 2. Weltkrieges, noch im Juli 1945, unternommen. Damals wurden alle Gemeindepfarrer und Pfarradministratoren verpfl ichtet, zu diesem Zweck entsprechende Fragebögen auszufüllen und bis Ende August 1945 einzuschicken. Diese Tätigkeit wurde von Pater Wł. Szołdrski geleitet, einem Redemptoristen. Auf diese Form einer Dokumentierung der Situation der katholischen Kirche und ihrer Verluste in den Jahren 1939-1951 wurde dreißig Jahre später auf Bitten des Instituts für Historische Geographie der Kirche in Polen an der Katholischen Universität Lublin noch einmal zurückgegegriffen. Die Ergebnisse dieser Erhebungen präsentierte Pater J. Rąb in Form eines Typoskripts unter dem Titel „Die Pfarreien der Diözese Przemyśl in den Jahren 1939-1951”. Einen weiteren Versuch, sich mit dieser besonderen Herausforderung zu messen, bildete die Arbeit von Wł. Piętowski „Die polnischukrainischen Beziehungen nach Ausbruch des 2. Weltkrieges. Ein Abriss” (Czarna bei Łańcut, 1988). Ähnlich wie die vorigen Arbeiten konnte auch diese nicht veröffentlicht werden. Im Druck erschien lediglich eine von J. Draus und J. Musiał herausgegebene Publikation über die Skala des Einfl usses von 35 Ordensgemeinschaften. Gegenwärtig verfügen wir über umfangreiche Kenntnisse, was die Geschicke des römisch-katholischen Klerus und der Gläubigen in den einzelnen Diözesen, Dekanaten und Wojewodschaften der Zweiten Republik Polen sowie in den jeweiligen sowjetischen Bezirken, Regionen und Pfarreien betrifft. Dieses Wissen ist in Bildbänden, veröffentlichten Dokumenten, Tagebüchern und Memoiren, Korrespondenzen sowie in zahlreichen Artikeln und Arbeiten zugänglich, die das Resultat wissenschaftlicher Konferenzen darstellen. Ihren Beitrag zur Beschäftigung mit dieser Geschichte leisten Pater J. Wółczański, Bischof W. Urban, Pater T. Śliwa, Pater H. Borcy, Pater R. Dwonkowski, L. Popek, L. J. Draus, J. Musiał und A. Hlebowicz. Grundlegend auf dem Gebiet der Biographistik, die die Repressionen gegen den Klerus betreffen, gehören die Arbeiten von W. Jacewicz und J. Woś (Repressionen während der deutschen Okkupation), Pater R. Dzwonkowski und T. Madała (hinter der Ostgrenze), Pater J. Myszor (in der Polnischen Volksrepublik), Z. K. Wójcik und R. Szczęch (in der Diözese Przemyśl). Wertvolle Ergänzungen unserer Kenntnisse über die Beziehungen von Staat und Kirche bieten die Arbeiten von Żaryn., A. Dudek, Pater Z. Zieliński, H. Dominiczak und B. Fijałkowski. Aus der Menge der Publikationen und der Anzahl der Autoren, die sich mit dieser Problematik befassen, kann geschlussfolgert werden, dass der Forschungsstand zur Geschichte dieser Metropolie imponierend ist. Aber es fehlt immer noch an einer monographischen Synthese, die das Ausmaß der Repressionen gegen die Metropolie Lemberg in den Jahren 1939-1950 zusammenfassend behandeln würde. Die bisherigen Arbeiten stellen eher Einzelbeiträge dar, sowohl was die Orte (vorwiegend in der Diözese Przemyśl ) als auch die Zeit (1939-1945) betrifft, die sie schildern. Auch werden die jeweiligen örtlichen Bedingungen nicht berücksichtigt, die sowohl auf die einzelnen Seelsorger als auch die ihrer Obhut anvertrauten Gläubigen nicht ohne Einfl uss geblieben sind.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2007, 88; 321-338
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Straty osobowe duchowieństwa katolickiego na ziemiach polskich pod okupacją radziecką 1944-1955 = Deaths among the Catholic Clergy on the Polish Territory under Soviet Occupation (1944-1955)
    Deaths among the Catholic Clergy on the Polish Territory under Soviet Occupation (1944-1955)
    Autorzy:
    Żurek, Jacek (1971- ).
    Powiązania:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego 2022, nr 1, s. 95-117
    Data publikacji:
    2022
    Tematy:
    Kościół katolicki
    II wojna światowa (1939-1945)
    Duchowieństwo
    Ofiary wojny
    Ofiary prześladowań
    Metropolie (prowincje kościelne)
    Artykuł z czasopisma naukowego
    Opis:
    Artykuł przedstawia, ilu katolickich duchownych poniosło śmierć w okresie II wojny światowej i w okresie powojennym – do 1955 roku w wyniku radzieckich represji okupacyjnych i zmianą granic politycznych. Autor wskazuje liczebność kadr duchownych na wskazanym obszarze i opisuje podział stref okupacyjnych: polskie metropolie wschodnie, wileńską i lwowską, obszar Polski centralnej, obszar nowych polskich ziem zachodnich i północnych. Przedstawia także dane biograficzne duchownych, którzy zmarli w wyniku bezpośrednich działań radzieckich władz okupacyjnych. Do tekstu dołączono obszerny aneks składający się z map poglądowych granic diecezji, zestawienia statystyczne strat osobowych w tabelach oraz podział strat na metropolie.
    Aneksy i bibliografia na stronach 147-163.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Elektromobilność w autobusowym transporcie publicznym organizowanym przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię jako narzędzie realizacji idei zrównoważonej mobilności
    Electromobility in bus public transport organised by the GZM Metropolis as a tool of sustainable mobility implementation
    Autorzy:
    Mercik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089605.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Tematy:
    zrównoważona mobilność
    elektromobilność
    transport publiczny
    rozwój zrównoważony
    autobus elektryczny
    sustainable mobility
    electromobility
    public transport
    sustainable development
    electric bus
    Opis:
    Idea zrównoważonej mobilności jest jedną z kluczowych koncepcji odpowiadających na potrzebę ograniczenia negatywnych skutków przemieszczeń, szczególnie na obszarach miejskich. Dokumenty Unii Europejskiej wskazują szereg działań, które mogą sprzyjać równoważeniu mobilności. Wśród nich istotne miejsce zajmuje koncepcja zwiększania efektywności energetycznej procesów transportowych poprzez stosowanie niskoemisyjnych źródeł zasilania pojazdów, w tym elektryfikację środków transportu. Celem opracowania jest ustalenie czy działania podejmowane przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię, działającą od 2017 r. w centralnej części województwa śląskiego, w zakresie elektryfikacji organizowanego przez nią transportu autobusowego można uznać za działania realizujące cele polityki zrównoważonej mobilności. Artykuł zawiera: przegląd aktualnych badań dotyczących polityki zrównoważonej mobilności, próbę zdefiniowania pojęcia elektromobilności, wskazanie możliwości jej zastosowania w publicznym transporcie autobusowym, identyfikację uwarunkowań prawnych wdrażania elektromobilności w publicznym transporcie zbiorowym w Polsce, uwarunkowania działalności Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii w roli organizatora publicznego transportu zbiorowego oraz podmiotu odpowiedzialnego za realizację polityki zrównoważonej mobilności, a także analizę działań podejmowanych przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię i działających na jej rzecz operatorów w zakresie elektryfikacji taboru autobusowego. Wyniki badania oparte są m.in. na analizie krajowej i zagranicznej literatury przedmiotu, aktów prawa wspólnotowego i krajowego, dokumentów strategicznych i operacyjnych podmiotów różnych szczebli administracji oraz danych źródłowych pozyskanych w trakcie wywiadów bezpośrednich z pracownikami największego organizatora publicznego transportu zbiorowego w województwie śląskim. W badaniu wykorzystano również wyniki obserwacji uczestniczącej autora opracowania.
    The idea of sustainable mobility is one of the key concepts responding to the need to reduce the negative effects of transport, particularly in urban areas. European Union documents indicate a number of actions which can help to balance mobility. Among them, the concept of increasing the energy efficiency of transport processes through the use of low-emission sources of vehicle power, including electrification of vehicles, occupies an important place. The aim of the study is to determine whether the actions taken by the GZM Metropolis, operating since 2017 in the central part of the Silesian Voivodship, in the field of electrification of the bus transport it organises can be considered as actions implementing the objectives of sustainable mobility policy. The article contains: a review of current research on sustainable mobility policy, an attempt to define the concept of electromobility, an indication of the possibility of its application in public bus transport, identification of legal conditions for the implementation of electromobility in public transport in Poland, conditions for the activity of the GZM Metropolis as a public transport authority and an entity responsible for the implementation of sustainable mobility policy, as well as an analysis of actions taken by the Metropolis GZM and its operators in the field of bus fleet electrification. The results of the study are based, among other things, on an analysis of national and foreign literature on the subject, acts of the European Community and national law, strategic and operational documents of entities at various levels of administration and source data obtained during direct interviews with employees of the largest public transport organiser in the Silesian Voivodeship. The results of the participant observation of the author of the study were also used in the research.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG; 2020, 23(5); 18-33
    1426-5915
    2543-859X
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Святые Западной Руси времен преподобного Сергия
    Święci Zachodniej Rosji w czasach św. Sergiusza
    The Saints Of Western Russia from the epoch of Sergius of Radonezh
    Autorzy:
    Федюкина, Елена
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/420444.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Западная Русь
    святость
    конфессиональная ситуация
    выбор веры
    митрополии Литовская и Галицкая
    виленские мученики
    преподобный Сергий Радонежский
    подвиг
    митрополит Киприан
    Ruś Zachodnia
    świętość
    sytuacja wyznaniowa
    wybór wiary
    Litewska i Halicka metropolie
    męczennicy wileńscy
    święty Sergiusz z Radonieża
    poświęcenie
    metropolita Cyprian
    Western Russia
    sacredness
    confessional situation
    the choice of religion
    Lithuanian and Galician metropoles
    Vilnius
    martyrs
    Saint Sergius of Radonezh
    feat
    Metropolitan Cyprian
    Opis:
    Специфика историко-культурного развития Западной Руси обусловлена длительным соседством с народами-завоевателями Польшей и Литвой, а также воздействием униатских устремлений определенных сил. Автор пользуется названием Западная Русь для обозначения ареала проживания предков современного белорусского народа и отчасти Галицко-Волынской Руси, т.е. современной северо-западной Украины. Непосредственными героями повествования стали святые, которых взрастил народ Белой Руси, соотносимые с эпохой преподобного Сергия Радонежского. Этнически, это были представители как русского, так и литовского народов. В статье затрагивается проблема выбора Литвой веры и ее влияние на судьбы православных подвижников. Неотъемлемыми чертами западнорусской святости автор считает служение правде и служение Церкви в сочетании с истинной просвещенностью.
    Specyfika rozwoju historyczno-kulturowego Rusi Zachodniej uwarunkowana jest sąsiedztwem z ukierunkowanymi zaborczo wobec niej Polską a Litwą, jak również wpływem ówczesnych dążeń unickich. Autor używa nazwy Ruś Zachodnia na oznaczanie regionu zamieszkania przodków współczesnych Białorusinów oraz po części ludności Rusi Halicko-Wołyńskiej, czyli współczesnej północnozachodniej Ukrainy. Jako bezpośredni bohaterowie występują tu święci, których wyłonił naród Białej Rusi w epoce chronologicznie skorelowanej z okresem życia św. Sergiusza z Radonieża. Pod względem etnicznym byli to przedstawiciele tak Rusinów (szerzej, Słowian), jak i Litwinów. W artykule jest poruszany problem wyboru wiary przez Litwę, poprzez jego wpływy na losy prawosławnych świętych. Wśród nieodzownych cech świętości Rusi Zachodniej autor wymienia służbę prawdzie i Cerkwi, którym towarzyszyły wysokie dążenia oświeceniowe.
    The peculiarity of historical and cultural development of Western Russia is caused by the long-term vicinity of conquering countries, such as Poland and Lithuania, and also by the influence of uniate aspiration os specific forces. Author uses the name of Western Russia for marking the habitation area of modern Belorussians’ ancestors and partly Galician-Volhynian Russia, i.e. modern Notrh-Western Ukraine. The direct narration heroes were the saints grown by the people of White Russia. These saints are correlated with the epoch of Sergius of Radonezh. Ethnically they were the representatives of both Russian and Lithuanian people. The article touches on the problem of choosing Lithuania its religion and its impact on the fate of Orthodox men of faith. The author considers minestering the truth and Church service coupled with true enlightenment to be essential feature of Western Russian sacredness.
    Źródło:
    ELPIS; 2015, 17; 59-64
    1508-7719
    Pojawia się w:
    ELPIS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A French Page in the History of the Union of Brest: the Ruthenian Psalter of Jacques Davy Du Perron
    Une page française dans l’histoire de l’Union de Brest: le psautier ruthène de Jacques Davy Du Perron
    Francuska karta w historii unii brzeskiej: Ruski psałterz Jacques’a Davy Du Perrona
    Autorzy:
    Tatarenko, Laurent
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022805.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-21
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Union de Brest
    imprimés cyrilliques ruthènes
    XVIe siècle
    métropolie de Kiev
    Jacques Davy Du Perron
    unia brzeska
    ruskie druki cyrylickie
    XVI wiek
    metropolia kijowska
    Union of Brest
    Ruthenian Cyrillic prints
    16th century
    Kievan metropolitanate
    Opis:
    Until now, the mission carried out in Rome by the Ruthenian bishops Hipacy Pociej and Cyryl Terlecki between November 1595 and March 1596 was mainly known by a few scattered notes and reports left by the various members of the Curia, which were brought together in the second half of the 20th century in sources editions of Atanasij Velykyj. This is why the Ruthenian psalter found in the library of Évreux (Normandy) offers a new perspective on this founding stage of the Union of Brest. The book annotated by the hand of Pociej himself and offered to the French bishop Jacques Davy Du Perron, who was then in Rome, reflects both the ecclesiological conceptions of the Ruthenian bishop of Volodymyr and his desire to place the unionist polemic in a wider confes-sional context, well beyond the borders of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The apparent failure of this initiative also comes as a testimony to the challenges faced by supporters of local Unions from the post-Tridentine period.
    Jusqu’à présent, la mission menée à Rome par les évêques ruthènes Hipacy Pociej et Cyryl Terlecki entre novembre 1595 et mars 1596 était principalement connue par quelques notes et rapports éparses, laissés par les différents membres de la Curie, qui ont été réunis dans la seconde moitié du XXe siècle dans les éditions de sources d’Atanasij Velykyj. C’est pourquoi, le psautier ruthène retrouvé dans la bibliothèque d’Évreux (Normandie) permet d’offrir un nouveau regard sur cette étape fondatrice de l’Union de Brest. L’ouvrage annoté de la main de Pociej lui-même et offert à l’évêque français Jacques Davy Du Perron, qui se trouvait alors à Rome, reflète à la fois les conceptions ecclésiologiques de l’évêque ruthène de Volodymyr et sa volonté d’inscrire la polémique unioniste dans un contexte confessionnel plus large, bien au-delà des frontières de la République polono-lituanienne. L’échec apparent de cette initiative apparaît également comme un témoignage des défis auxquels se sont confrontés les partisans des Unions locales au cours de la période post-tridentine.
    Do dziś, misja prowadzona w Rzymie przez biskupów ruskich Hipacego Pocieja i Cyryla Terleckiego od listopada 1595 do marca 1596 roku, znana była głównie z nielicznych i rozproszonych notatek i relacji różnych członków Kurii, zgromadzonych w drugiej połowie XX wieku w źródłowych wydaniach Atanaziego Wełykiego. Z tego powodu, ruski psałterz znaleziony w bibliotece Évreux (Normandia) pozwala na nowe rozważanie tego założycielskiego etapu w historii unii brzeskiej. Starodruk, opatrzony adnotacjami samego Pocieja i ofiarowany przebywającemu wówczas w Rzymie francuskiemu biskupowi Jacques’owi Davy Du Perronowi, odzwierciedla zarówno koncepcje eklezjologiczne ruskiego biskupa włodzimierskiego i jego pragnienie wpisania unijnej polemiki w szerszy kontekst wyznaniowy, daleko poza granicami Rzeczypospolitej. Widoczne niepowodzenie tej inicjatywy występuje również jako świadectwo wyzwań, przed którymi stali zwolennicy unii lokalnych w czasach potrydenckich.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2020, 114; 405-420
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-46 z 46

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies