Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "MEDIEVAL HISTORY" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Dynasticity in the Second Bulgarian Tsardom and its Manifestations in Medieval History Writing
Autorzy:
Polyvyannyy, Dmitry
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682114.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dynasty
dynasticity
second Bulgarian Tsardom
history writing
Asens
Terters
Shishmans
Opis:
Analyzing various medieval Bulgarian hagiographical texts, inscriptions and marginal notes, as well as the Synodicon of the Bulgarian church and other evidence, the author aims to reveal the dynastic concepts of the second Bulgarian Tsardom (1186–1396) and literary attempts to create and support a complex dynastic idea with the means of medieval Bulgarian history writing. Such attempts were connected with two core ideas. Firstly, the state’s foundation was represented as a personal merit of two Asens – father and son. Asen “the Old” adopting the throne name John marked the beginning of the Asens’ Tsardom liberating the Bulgarians from “the Greek slavery” and transferring to his stronghold Tărnovo from Sredets – the center of the Byzantine power over Bulgaria – the relics of St. John of Rila. John Asen “the Great”, his son, strengthened the Tsardom with his victories, returned the status of Patriarchy to the Bulgarian church and brought the relics of St. Parasceve to the capital Tărnovo. Secondly, the literary tradition shaped the image of the Bulgarian Tsardom as an ever-lasting Empire whose enduring attributes – Sceptre and Throne – were given by God to change the mortal monarchs.
Źródło:
Studia Ceranea; 2019, 9; 351-365
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teologa przygody z historią starożytną i średniowieczną
Theologian’s adventures with ancient and medieval history
Autorzy:
Spychała, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16427544.pdf
Data publikacji:
2018-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
theology
Gregory the Great
Opis:
Stanisław Suwiński, Ideał życia chrześcijańskiego w świetle wybranych pism św. Grzegorza Wielkiego, Scripta Theologica Thoruniensia (46), Communio Sanctorum (10), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2017, ss. 138
Rev. of: Stanisław Suwiński, Ideał życia chrześcijańskiego w świetle wybranychpism św. Grzegorza Wielkiego [The Ideal of Christian Life in the Light of Selected Writings by St Gregory the Great]
Źródło:
Studia Europaea Gnesnensia; 2018, 18; 461-470
2082-5951
Pojawia się w:
Studia Europaea Gnesnensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Large Fortified Settlement Near Shepetivka: History of the Medieval Settlement – History of the Archaeological Site
Autorzy:
Peskova, Anna
Mikhaylov, Kirill
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/960092.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
Early Rus’ fortified settlement
excavations
research
interpretation
Opis:
The dramatic history of the medieval fortified settlement, located between the Sluch’ and Goryn’ Rivers (near the village of Horodyshche, Shepetivka District, Khmelnytskyi Region, Ukraine), destroyed and burned as a result of Tatar-Mongol raids in the middle of the 13th c., gave rise to the appearance of a cultural layer which is unique as regards its abundant finds. During the excavations led by Mikhail Karger in 1957–1964, almost all the territory of the site was investigated (3.6 ha) and many thousands of archaeological and anthropological finds were collected. M. Karger planned to publish a monograph based on the research into these collections undertaken by the members of his expedition team, but his plan did not reach fruition. Over the last sixty years, the materials have often been referred to by specialists. Today the bibliography relating to the analysis and interpretation of the materials discovered during the excavations includes dozens of articles. The rather disjointed nature of the materials published so far, and the random and incomplete selection of finds for detailed investigation have meant that the presentation of the site as a whole has not been a well-integrated one and interpretations have often been inconsistent. Recently a project has been drawn up, enabling a team from the Institute for the History of Material Culture, to prepare the excavated materials for publication, supported by a grant from the Russian Foundation for Basic Research.
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2018, 13; 417-440
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Model středoevropského typu středověkého státu jako interpretační problém české a polské medievistiky
The Central European Medieval State Model as an Interpretative Problem of Polish and Czech Medieval History Studies
Autorzy:
Antonín, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054644.pdf
Data publikacji:
2011-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Opis:
The paper aims to present both complex nature and multiple origins of deepseated conflict with reference to validity of Central European medieval state model. The author emphasizes that the discussion on early medieval forms of state on territories of contemporary Czech Republic, Moravia, Poland, Slovakia or Hungary may be continued only on international scholarly forum that eliminates all socio-political factors (see Feyerabend) influencing the development of scientific theory and method. The origin of narrative framework for understanding and creating the Central European medieval state model should be linked with Polish authors. In contemporary Polish historiography that issue is being raised again. Thus we may expect that return of that subject of research would provide us a wider framework for scientific cooperation between Polish and Czech medieval history studies.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2011, 1; 65-76
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Połabszczyzna zapomniana Część VII : Gotszalk, czyli zmienność fortuny
Autorzy:
Strzelczyk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591279.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Slavs
the Polabian Land
Medieval History
Słowianie
Połabszczyzna
historia średniowiecza
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2015, 1; 7-18
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czym były elity społeczne wczesnego średniowiecza? Próba zdefiniowania świeckiego możnowładztwa polskiego pierwszej połowy XII w.
Autorzy:
Mühle, Eduard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900844.pdf
Data publikacji:
2021-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
historia średniowieczna
Polska
możnowładztwo
kultura
medieval history
Polska
nobility
culture
Opis:
The article explores how the comes Piotr Włostowic fits into a set of criteria (such as distinguished descent; a considerable material wealth; participation in royal/ducal power; a disposition over Church offices and/or a special dedication to Church matters) defining high medieval Polish nobility.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 1 (28); 65-83
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pochodzeniu i rodzinie biskupa kujawskiego Gerwarda (zm. 1323) garść uwag
Autorzy:
Kaleta, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401310.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
średniowiecze
genealogia
biskup kujawski Gerward
medieval history
genealogy
bishop of Cuyavia Gerward
Opis:
Biskup kujawski Gerward był jedną z najważniejszych postaci dla odradzającego się Królestwa Polskiego w 1320 r. To właśnie on bronił Władysława Łokietka przed legatem papieskim Gentilisem w sporze z ordynariuszem diecezji krakowskiej Janem Muskatą. On też uzyskał od papieża Jana XXII zgodę na koronację wspomnianego księcia. Warto jednak zauważyć, że nigdy nie pisał się on z przydomkiem posesjonatywnym. Starsza historiografii a przeto zadowalała się określeniem „biskup włocławski Gerward”. Dopiero badania Janusza Bieniaka przyniosły nowe metody badawcze, dzięki którym ustalono, że ów Gerward pochodził z Ostrowa nad Gopłem. Jego ojcem miał być Maciej z Ostrowa, sędzia brzeski, braćmi: Stanisław z Ostrowa, Jan Kiwała z Ostrowa oraz Przezdrzew z Ostrowa/Procynia, zaś siostrami: Małgorzata, żona Sławnika z Gołańczy i nieznane z imienia żony Piotra Ogona i Ottona Lekszyka z Gądcza. Źródła informują nas jedynie o pokrewieństwie biskupa ze wszystkimi siostrami i bratem Przezdrzewem, przy czym ten ostatni został określony tylko jako kasztelan kruszwicki, również bez przydomku posesjonatywnego. Reszta rodziny została przypisana Gerwardowi za pomocą tzw. kryteriów pomocniczych w genealogii, które przecież nie są dowodami samymi w sobie. Nie tworzą bowiem wiedzy, lecz jej pozory, iluzję. Na tej podstawie tworzone są drzewa genealogiczne, które potem są wykorzystywane przez innych badaczy. Dlatego możemy spotkać się z takimi hybrydami jak: Stanisław z Ostrowa, Maciej z Ostrowa czy Przezdrzew z Ostrowa/Procynia. Źródła nie mówią nic o posiadanych przez nich miejscowościach, a ich domniemane pokrewieństwo z biskupem kujawskim stało się podstawą do tych określeń posesjonatywnych. Niniejszy artykuł ma na celu reinterpretację źródeł dotyczących rodziny ordynariusza diecezji włocławskiej bez odwoływania się do tych kryteriów, bowiem są one po prostu zawodne.
Bishop of Cuyavia Gerward was the one of the most important figure for revival Kingdom of Poland in 1320. He defended Władysław the Elbow-high during trial with Jan Muskata bishop of Cracov leading by legate Gentilis. He also gained from pope John XXII acceptance for coronation mentioned Władysław. It’s worth to notice, that Gerward never was written with any possession. Hence older historiography was satisfi ed with term: “Bishop of Cuyavia Gerward”. Only Janusz Bieniak’s researches and methods allowed for establishing that Gerward was written from Ostrów near lake Gopło. According to those researches his father was Matthias of Ostrów, judge of Brześć, brothers were: Stanisław of Ostrów, John Kiwała of Ostrów, Przezdrzew of Ostrów or Procyń, sisters were: Margaret, wife of Sławnik of Gołańcz and unknown by name wives of Peter Ogon and Otton Lekszyk of Gądcz. Sources telling us about bishop’s kinship between him and all the sisters and brother Przezdrzew, but the last one was named only as castellan of Kruszwica, also without possession. Rest of his family was assigned to Gerward by so-called “helpful criteria of genealogy” which aren’t evidence itself. Doesn’t creating the knowledge but only it’s illusion. Based on that historians building genealogical trees, which are used by others. That’s why existed hybrids like Stanisław of Ostrów, Matthias of Ostrów or Przezdrzew of Ostrów/Procyń, despite fact, that they never were in possession of those villages. Alleged kinship with bishop of Cuyavia became the basis of those hybrids. This articles aims at reinterpretation of sources concerned family of Gerward without referring to mentioned criteria because they are just doubtful.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2020, 23; 177-199
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemarsz armii koronnej pod Chocim podczas kampanii letniej 1538 roku w świetle dokumentacji skarbowo-wojskowej
Autorzy:
Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038319.pdf
Data publikacji:
2019-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia średniowieczna
historia wczesnonowożytna
historia wojskowości
medieval history
early-modern history
history of warfare
Opis:
Szczegółowa analiza kampanii wojennych zazwyczaj obejmuje kwestie związane z taktyką, walką, uzbrojeniem czy pochodzeniem żołnierzy. Mniej popularne są natomiast takie zagadnienia, jak np. przemieszczenia armii, obozowanie czy życie koszarowe/garnizonowe. Stosunkowo dobrze zachowane materiały źródłowe dotyczące letniej kampanii wojennej przeprowadzonej w 1538 r. przeciw Mołdawii pozwalają na dokładne odtworzenie trasy, a właściwie tras przemarszu oddziałów koronnych z miejsc lustracji pod zamek chocimski. Choć armia koronna w tej kampanii nie stanowiła homogenicznej grupy (pod względem przynależności do formacji, stosowanych armatur, pochodzenia społecznego czy terytorialnego), to warto zwrócić uwagę na jej aktywność, ponieważ może ona stać się podstawą do szerszego wnioskowania, również w odniesieniu do innych kontekstów geograficznych i chronologicznych.
Analysis of war campaigns usually are relating to the tactic, fight, weapon or origins of the soldiers. Not so popular issues are for example translocations of armies, everyday life in the war camp or in the garrisons. Military documentation concerning the crown army of 1538 campaign preserved almost completely in the collection of the Central Archives of Historical Records in Warsaw. It gives possibility of analysis of way, or rather ways, of march Polish army from Lwów to Chocim castle. The crown army in this campaign was not a homogeneous by organisation, arms and armour, equipment or origins of the soldiers. Despite this it is a good example to wide conclusions also in other geographical and chronological contexts.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 104; 47-60
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprzęt taborowy (wozy) w przemieszczeniu armii zaciężnej w Polsce ostatnich Jagiellonów
The tabor equipment (war wagons) in the translocation of the mercenary army in Poland of the last Jagiellons
Autorzy:
Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688686.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia średniowieczna
historia wczesnonowożytna
historia wojskowości
medieval history
early-modern history
history of warfare
Opis:
The translocation of the mercenary army in Poland of the last Jagiellons, expect for days of the Prussian War (1519–1521), came at the east frontiers of Polish-Lithuanian monarchy. That was the reason, why mercenaries had to cover the long, even several hundred kilometres distances, just to get through to expanse of campaign. By extention, the mercenary army did the huge marchpastes, even from the today point of view. Essential mean of transport, which was used in the transport of war commodity, were wagons drawn by carthorses. This article is mainly dedicated to horse-drawn cart at wagon forts, theirs construction, the organising of march-pastes and using them as a combat tools.
Przemieszczenie armii zaciężnej w Polsce ostatnich Jagiellonów, za wyjątkiem wojny pruskiej (1519–1521), następowało na wschodnich rubieżach monarchii polsko-litewskiej. Implikowało to konieczność pokonywania nawet kilkusetkilometrowych dystansów jedynie w celu dotarcia do obszaru lub teatru działań wojennych. Armia zaciężna dokonywała więc, nawet z dzisiejszego punktu widzenia, ogromnych przemarszów. Podstawowym środkiem transportowym stosowanym dla materiałów wojennych były wozy zaprzęgane w konie pociągowe. Artykuł omawia głównie wozy konne (taborowe), ich konstrukcję, organizację przemarszu oraz wykorzystanie ich jako środka bojowego.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2017, 99; 111-124
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prisoners of War in Early Medieval Bulgaria (Preliminary Remarks)
Autorzy:
Hristov, Yanko M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682336.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prisoners of war
captives
the First Bulgarian state
Byzantine-Bulgarian relationships
early medieval history
peace/war studies
Opis:
The work is concentrated on the problem of war prisoners in the chronological period of the existance of the so-called First Bulgarian state. The analysis is based predominantly on various Byzantine and selected Latin and Bulgarian sources from the epoch. With some exceptions, mostly for 707/708, 754/755, 763/764 and 774, the notices are concentrated around the events of 811–815/816, 837/838; 894–896, 917–30s and for a moment or two from the period of 971–1018. In his preliminary remarks the author comes to the conclusion that in the Early Middle Ages prisoners of war (in the broadest medieval sense) were an integral part of the efforts to achieve the political objectives of the Bulgarian rulers. Response mechanisms against prisoners of war were highly dependent on the course of the conflict and their attitude towards their own warriors and subjects caught up in enemy hands. They included a wide range of solutions, which could be grouped into three main areas: the first one refers to killing (and/or mutilation) of war prisoners; the second main line was connected with preserving the lives of the captives; the third group of measures was due to the fact that an immediate effect is not always haunted.
Źródło:
Studia Ceranea; 2015, 5; 73-105
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Królestwo Cypru jako obiekt zainteresowań państw śródziemnomorskich w latach 1192–1489. Próba zarysowania problemu
Autorzy:
Burkiewicz, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640734.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
ANCIENT HISTORY
CONTEMPORARY HISTORY
ECONOMIC AND SOCIAL HISTORY
GENERAL HISTORY
MEDIEVAL HISTORY
MILITARY
MODERN HISTORY
POLISH HISTORY
POLITICAL HISTORY
Opis:
(Polish title: Królestwo Cypru jako obiekt zainteresowan panstw sródziemnomorskich w latach 1192-1489. Próba zarysowania). Under the rule of the French Lusignan dynasty, Cyprus quickly became the focus of interest to other countries: Sicily under the reign of the Hohenstaufen, Anjou and Aragon houses, Italian countries of Genoa, Venice and Duchy of Savoy, England and African Mamluk Sultanate. Initially the interest was based on political reasons, however, with the arrival of the Crusaders to the Holy Land and then the development of trade with Muslims there were economic reasons for seizing power over the island. What is more, the above deliberation clearly reveals the declining political position of the Lusignan dynasty who starting from the end of the 14thcentury could only observe how Mediterranean countries fought for control over Cyprus. After the death of Peter I of Cyprus (1359-1369), the most prominent king and the conqueror of Alexandria, the period of glory, when the island infl uenced international policy mostly - though not only - in the eastern region of the Mediterranean Sea, came to an end. From then on Cyprus was merely a subject of diplomatic, economic as well as military efforts and conflicts undertaken by Mediterranean countries. The present paper does not assume to exhaust the subject. However, it is an introduction to a broader research on the matter in question which is immensely relevant for depicting the medieval political and economic situation in the Mediterranean Sea region.
Źródło:
Prace Historyczne; 2010, 137
0083-4351
Pojawia się w:
Prace Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucja zebrania ogólnego profesorów w państwowych szkołach akademickich II Rzeczypospolitej
Autorzy:
Jastrzębski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/640720.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
ANCIENT HISTORY
CONTEMPORARY HISTORY
ECONOMIC AND SOCIAL HISTORY
GENERAL HISTORY
MEDIEVAL HISTORY
MILITARY
MODERN HISTORY
POLISH HISTORY
POLITICAL HISTORY
Opis:
The article describes the institution of the Professors' General Meeting which constituted the highest collegial self-government body at universities in the Second Polish Republic. The basic formal and legal conditions for the functioning of the institution are described. The body of the article is divided into six parts. The introduction points to the unique nature of the General Meeting in the context of Polish academic legislation of the 20th century and the first decade of the 21st century as well as the grounds for commencing the research from the date of 15 September 1920. Subsequently, the system of public academic education is described, including the classification of universities within the scope relevant for the subject of the research, and academic privileges considered unique in comparison with other research and education units are specified. The second chapter discusses the institution of the Professors' General Meeting and its three stages of development that can be identified in the interwar period. The author also analyzes the member roster and its changes in time as well as the impact that the academic groups (teachers, administrative employees and students, including all ranks and categories) exercised upon the functioning of the university, comparing the 1920-1939 period and the Third Polish Republic. The next chapter describes the basic procedures of the Professors' General Meeting. The further deliberations concern the detailed competences of the body with special emphasis put on the reduction of these competences and their classification in terms of dependence on or independence from the approval of the Minister of Religious Denominations and Public Education. Additionally, the specific character of the Professors' General Meeting in one-faculty universities in 1933-1937 is also discussed since the rights of that body in such cases were extended by the responsibilities of the faculty council and the university senate. The article is concluded with a summary of basic facts from the history of the institution of the Professors' General Meeting at public universities in the interwar Poland and an attempt to explain the conspicuous tendencies in its development and the reasons for this development.
Źródło:
Prace Historyczne; 2010, 137
0083-4351
Pojawia się w:
Prace Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Libri Feudorum und Ihr Ort in der Mittelalterlichen Rechtsgeschichte
Libri Feudorum and Their Meaning in the Medieval Legal History
Autorzy:
Černý, Miroslav
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923825.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Corpus iuris civilis, Justinian, Libri feudorum, Accursius, Baldus de Ubaldis, Feudalrecht, ius commune, ius proprium, Mittelalter
Opis:
Feudal Law, that was originally divided and fragmented like the entire medieval feudal world in which the law was created from disparate sources, gradually found its stable place alongside rediscovered Roman law and the newly organized canon law. At first, between 1154 and 1158, Obertus dall'Orto, a consul in Milan and expert of practical application of feudal law, wrote two letters to his son, Anselm, in which he summed up the elements of feudal law. This version is known as „Compilatio antiqua”. Around 1240 he was followed by Jacopo d’Ardizzone who wrote Summa feudorum. The last work called the Vulgate or Accursiana, that was divided into two books, was then incorporated in the most privileged place, right in the glossed Justinian legislation, behind the Novellae as the tenth amendment: Collatio. The subjects of these books included feudal relations between individual persons, a description of the investiture, different kinds of fiefs and the possibility of inheriting them. However, while Roman law of glossators was beginning its second life, feudal law represented rather the type of social relationships that (emptied from its original content) was coming to an end.
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2013, 6, 4; 341-350
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krok w kierunku syntezy dziejów i kultury średniowiecznej Europy Wschodniej – kompendium Florina Curty Eastern Europe in the Middle Ages (500–1300)
A Step Towards the Synthesis of Medieval History and Culture of the Eastern Europe – Florin Curta’s Companion Eastern Europe in the Middle Ages (500–1300)
Autorzy:
Paroń, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2105745.pdf
Data publikacji:
2022-07-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
średniowiecze
Europa Wschodnia
historia i kultura
tradycja studiów mediewistycznych a nowe wyzwania badawcze
Middle Ages
Eastern Europe
history and culture
tradition of the medieval studies and the new research challenges
Opis:
W artykule przedstawione zostało najnowsze kompendium historii i kultury średniowiecznej Europy Wschodniej (500–1300). Krytyczna analiza obszernej publikacji pozwala uznać ją za ważne, choć w wielu kwestiach dyskusyjne, studium, które narusza dotychczasowe schematy opisywania przeszłości tego regionu i toruje drogę dla nowych i innowacyjnych opracowań.
The article presents the latest compendium of the history and culture of the medieval Eastern Europe (500–1300). A critical analysis of an extensive publication allows us to consider it an important, however in some respects disputable, study that contests the existing patterns of describing the past of this European region and paves the way for new and innovative studies.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2022, 129, 2; 469-488
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Etyka przedsiębiorczości w późnośredniowiecznej scholastyce – wprowadzenie do problematyki
Entrepreneurial Ethics in the Late Medieval Scholastics – Introduction to the Research Topic
Autorzy:
Bukała, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/468916.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
entrepreneurial ethics
economic ethics
scholastic philosophy and theology
medieval history
social and economic history
just merchant (iustus mercator)
common good (bonum commune)
entrepreneurship (industria)
merchant guides
Opis:
The paper concerns the idea of entrepreneurial ethics in scholastic texts. The sources, methods of research, and general historical preliminaries are discussed. In the methodology of the research Max Weber’s categories of economic exchange, entrepreneurship and entrepreneur are invoked. Medieval notions and concepts, such as iustus mercator, industria, and bonum commune are analyzed in the context of these socio-economic categories. Texts from the middle of the XIIIth century to the middle of XVth century are taken into consideration, in particular such canonists and theologians as Chiaro of Florence (Casus fratris Claris), Thomas Aquinas, Giles of Lesines, Henry of Ghent, Peter Olivi, Matthew of Cracow, Bernardine of Siena, and Antonine of Florence. The merchant’s guide by Benko Kutruljević(Benedetto Cotrugli) is considered too, as an example of reception of scholastic thought at a more practical level. In the topic discussed the particularity of Latin Christianity in the late medieval period, in comparison to other epochs and civilizations, is linked to the new idea of work and to certain cultural phenomena, including: the ethical focus of scholastic doctors, the idea of volunteer poverty, and Christian concept of the gift (referred to particularly in the Sermon on the Mount: Luke 6, 20–45). The system of terms and notions – by which entrepreneurship and economic activity were defi ned – influenced in some way the mentality and social practice. In practice, the evaluation of entrepreneurial activity was related to different systems of norms, which was expressed by the notion of forum. This could be: Roman law (forum civilis), canons, and practical theology (forum Dei). In the final case of forum Dei, the individual confession, introduced by the Church in the XIIIth century, was of crucial significance.
Źródło:
Prakseologia; 2009, 149; 107-132
0079-4872
Pojawia się w:
Prakseologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„W zakresie historii średniowiecznej zapowiadał się jako gwiazda pierwszej klasy…” – o Romanie Grodeckim (1889–1964), uniwersyteckim mistrzu Jerzego Wyrozumskiego
“Within the field of medieval history he had all the makings of a star of the highest order” Roman Grodecki (1889-1964), the university master of Jerzy Wyrozumsk
Autorzy:
Starzyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546984.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
historiografia polska XX w. mediewistyka
Uniwersytet Jagielloński
Roman Grodecki
Jerzy Wyrozumski
20th century Polish historiography medieval studies
Jagiellonian University
Opis:
W artykule zaprezentowana została biografia oraz dorobek naukowy urodzonego w Rzeszowie Romana Grodeckiego (1889–1964), profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego i jednego z najwybitniejszych polskich mediewistów XX w. Studia rozpoczął w 1907 r. Pod kierunkiem Stanisława Krzyżanowskiego został wprowadzony w tajniki badań nad historią średniowiecza. W 1914 r. przerwał naukę i wstąpił do Legionów Polskich. Jako żołnierz odbył dwie kampanie wojenne. Za swoją służbę został dwukrotnie odznaczony, Krzyżem Walecznych w 1922 r. i Krzyżem Niepodległości w 1932 r. Habilitował się w 1920 r. na podstawie cyklu rozpraw o historii pieniądza w Polsce, a w 1922 r. otrzymał nominację profesorską. Specjalizował się w historii społeczno-gospodarczej. Był również autorem syntez historii politycznej XII i XIII w. oraz tłumaczeń na język polski pomników dziejopisarstwa, Kroniki Anonima zwanego Gallem (1923) oraz Księgi Henrykowskiej (1949). Asumpt do powstania tego tekstu dała konferencja naukowa „Plus ratio quam vis. Profesor Jerzy Lesław Wyrozumski (1930–2018)”, zorganizowana w Instytucie Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego w pierwszą rocznicę śmierci Profesora 4 listopada 2019 r., podczas której nastąpiło uroczyste otwarcie sali seminaryjnej imienia Romana Grodeckiego. Umieszczono w niej książki z księgozbioru tego uczonego przekazane Uniwersytetowi zgodnie z ostatnią wolą jego ucznia, Jerzego Wyrozumskiego. Jako aneks do artykułu dołączona została bibliografia Romana Grodeckiego za lata 1960–1964 (2020)
The article presents the biography and scientific achievements of Roman Grodecki (1889–1964), professor of the Jagiellonian University born in Rzeszów and one of the greatest Polish medievalists of the 20th century. Grodecki began his studies in 1907. Under the supervision of Professor Stanisław Krzyżanowski was introduced to the secrets of research on the history of the Middle (...) o Romanie Grodeckim – uniwersyteckim mistrzu Jerzego Wyrozumskiego 27 Ages. In 1914 his studies were interrupted and he joined the Polish Legions. As a soldier Grodecki participated in two war campaigns. For his service was awarded the Cross of Valor in 1922 and the Cross of Independence in 1932. He completed his habilitation in 1920 on the basis of a series of studies on the history of money in Poland and in 1922 became professor. Roman Grodecki specialized in socio-economic history. He was also the author of the syntheses of the political history of the 12th and 13th centuries and translations into Polish of monuments of historiography, the Chronicle of Anonim called Gall (1923) and the Book of Henryków (1949). The article was written in connection with the scientific conference “Plus ratio quam vis. Professor Jerzy Lesław Wyrozumski (1930–2018)”, organized on November 4th, 2019, in the Institute of History of the University of Rzeszów on the first anniversary of the Professor’s death, during which the ceremonial opening of the Roman Grodecki seminar room took place. In this room books from Roman Grodecki’s collection donated to the University in accordance with the last will of his student, Jerzy Wyrozumski, were placed. As an annex to the article, a bibliography of Roman Grodecki for 1960–1964 (2020) was attached.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 14, 1; 5-30
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współpraca polsko-czeka oraz polskie zainteresowania dziejami Czech i stosunków polsko-czeskich w badaniach okresu średniowiecza u progu XXI wieku
The Czech-Polish Scientific Cooperation and Polish Interest in Czech Medieval History and Polish-Czech Relations in the Middle Ages at the Beginning of the Twentieth First Century
Autorzy:
Barciak, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054631.pdf
Data publikacji:
2011-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Opis:
It was fifteen years ago, when a thirty-year retrospective of Polish and Czech historical and philological research was published. Unfortunately until now we do not have any similar resume for the last decade.The author does not summarize the research works conducted over past ten years, although he focuses on new publications. He rather pays his attention on shared research topics referring to Polish-Czech relations in medieval times. He also defines new research proposals and platforms for scientific co-operation. It is also worth emphasizing that in Poland there is undiminished interest in early medieval Czech history and Polish-Czech relations in that period. Thus we may observe various aspects and forms of cooperation. E.g. there are publishing projects like „Regesty dokumentów przechowywanych na Górnym Śląsku” or „Śląsk perła w Czeskiej Koronie” (Silesia – A Pearl in the Bohemian Crown). Polish and Czech historians meet each other during conferences organized by Komisja Dziejów Czech i Stosunków Polsko-Czeskich PAN (Commision of Czech History and Polish-Czech Relations/ Polish Academy of Sciences). They also attend conferences in Gnesno (every two years it takes form of Polish-Czech Young Medievists Forum) and Zabrze (conference cycle: „Central European Culture”). An interesting platform for cooperation might be recently founded Polish-Czech Scientific Society. Czech history and history of Polish-Czech relations gradually becomes a part of university teaching programmes and is represented in research programmes of scientific institutions. It all resulted in growing number of scientific publications.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2011, 1; 9-15
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzeum Prehistorii i Wczesnego Średniowiecza Turyngii, Dział Konserwacji i Dział Chemii Archeologicznej
PREHISTORIC AND EARLY MEDIEVAL THURINGIAN HISTORY MUSEUM — PRESERVATION DEPARTMENT AND ARCHAEOLOGICAL CHEMISTRY DEPARTMENT
Autorzy:
Dieter-Bleck, Rolf
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535202.pdf
Data publikacji:
1970
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Muzeum Prehistorii Turyngii
muzeum weimarskie
preparator
Dział Chemii Archeologicznej
Opis:
The Museum carries on many-sided activities in the field of preservation of historical monuments. The range of tasks of it» Preservation Department covers the developing of the new and also improving the existing methods chiefly related to metal, wet wood, glass and textiles preservation as well as those applied in excavations and preservation of archaeological discoveries. In the same department models and archaeological preparations are manufactured to meet the requirements of schools and other museums in the country. In addition, a special centre is responsible for training of experts skilled in preparation of archaeological objects designed for servicing museums at the all-country scale. Well equipped laboratories in the Archaeological Chemistry Department are conducting a lot of research work specialising mainly in preservation of1 iron. Within the same Department exists a card file containing some 6,500 references from the field of archaeological chemistry and the author himself is publishing the bibliography of the subject.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1970, 1; 52-57
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieniądz jako narzędzie wojny (florenos breves et integros) w Polsce pierwszej połowy XVI wieku
Money as Tool of War (florenos breves et integros) in Poland in the First Half of the 16th Century
Autorzy:
Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46190652.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
późnośredniowieczna historia wojskowości
wczesnonowożytna historia wojskowości
skarbowość (pieniądze, rachunkowość)
„wojna pruska” 1519–1521
late medieval history of warfare
early modern history of warfare
finances (coins, accounting)
Prussian War 1519–1521
Opis:
Pieniądz zawsze był postrzegany jako narzędzie wojny. Przewija się w wielu anegdotach związanych z działaniami zbrojnymi, jego znaczenie było wielokrotnie dostrzegane przez badaczy historii wojskowości. Zazwyczaj jednak poprzestawano na stwierdzeniu, że bez pieniędzy lub ich substytutu nie jest możliwe toczenie jakiegokolwiek konfliktu. Rzadko natomiast sięgano głębiej, by wyjaśnić strukturę finansową działań zbrojnych. Szczególnie w odniesieniu do dawniejszych epok jest to zrozumiałe, zwłaszcza że niestandaryzacyjny charakter mennictwa oraz obowiązujących systemów rachunkowo-pieniężnych jest mało czytelny. Wprowadzenie systemu podwójnej księgowości na przełomie średniowiecza i nowożytności nieco ułatwia takie badania, nadal jednak łatwo o przeinaczenia i pomyłki. Szczególnie interesującym przypadkiem jest moment stopniowego przejścia z systemu grzywny obrachunkowej na system florenowy (nadal jednak mieszczący się w systemie grzywny), co w realiach państwa polskiego miało miejsce na przełomie XV i XVI w. Na to zjawisko nałożyło się rozpowszechnienie funkcjonowania pieniądza w postaci monety i pieniądza „wirtualnego” – zapisanego w rachunkach (również w rachunkach wojskowych), który miał ograniczone przełożenie na jednostki i znaki pieniężne pozostające w obiegu (tzw. link coin). Wśród wielu istotnych i mało rozpoznanych zagadnień warto zwrócić uwagę na możliwości, jakie dawało prowadzenie rachunkowości w postaci spisywanych rejestrów wydatków na wojsko, a wśród nich na manipulowanie kursem monety florenowej. Zagadnienie to zostanie omówione w oparciu o wybrane księgi rachunków wojskowych sporządzone w związku z wojnami prowadzonymi przez ostatnich Jagiellonów na tronie polskim.
Money has always been perceived as a tool of war. This is evoked in many anecdotes connected with military actions, its importance has been repeatedly recognised by military historians. However, they usually settled for the statement within the idea that engaging in any military conflict without money or its substitute was impossible. An attempt to delve deeper and to clarify the financial structure behind military actions was rarely made. Particularly with regard to earlier eras, this is understandable, especially since the non-standardised nature of minting and the accounting and monetary systems in place is rather unclear. The introduction of the double-entry accounting system at the turn of the Middle Ages makes such research somewhat easier, but misrepresentations and mistakes are still easily made. Particularly interesting case is the period of the gradual transition from the “marca” system (grzywna obrachunkowa) to the florin system (which fell within the ambit of the “marca” system) which in the reality of Poland took place at the turn of the 15th and the 16th centuries. This process was accompanied by the prevalence of money existing in both forms – as a physical coin and as a virtual value noted in the accounts (including military accounts) which has a limited bearing on currency units and mediums of exchange in the coins circulation (so-called link coin). Among the many important and little-recognised issues, it is worth noting the possibilities offered by the keeping of accounts in the form of written records of military expenditure, among them the manipulation of the rate of the florin. This question will be discussed based on the chosen military ledgers drown up in connection with the wars waged by the last Jagiellon Kings of Poland.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 114; 57-71
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rekonstrukcja liczby ludnosci Pobiedzisk w przeszłosci
Reconstruction of Population History in Medieval Pobiedziska
Autorzy:
Kustra, Maurycy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532826.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
Opis:
In order to introduce the realities of life in the medieval town, it is worth expanding the research with the demographic perspective. Many a time no direct data concerning the population of a given centre is available. Nevertheless, making use of indirect data it is possible to produce some interesting results. Reconstructing the town boundaries in the past enables to estimate how many people it boasted. It was assumed in the study that the house was occupied by a family of 5-5,5 members on average. Two phases of the city limits can be identified in Pobiedziska during the Middle Ages (fig. 1). Phase 1. has been dated to the second half of the 13th century and comprised of circa 60 plots dwelt by about 300-330 inhabitants. In phase 2. (ca. the 15th century) in oppidum about 650-750 persons lived on ca. 130-136 plots, whilst in the half of the 16th century – there were about 950 (not more than 1000) residents. The first source to present the population structure in the town more precisely is the registration from the end of the 18th century. According to the data it contains, Pobiedziska were inhabited at that time by 791 individuals. The list includes also numerous information regarding Greater Poland as a whole. It may turn out useful in the future research into the population structure, confessions and occupations. Having established the number of inhabitants in a given centre in various time brackets, one can indirectly discuss the town development and transformations. The same town was a completely different place in the beginning of its development (for example in the half of the 13th century) and in the end of the Middle Ages. It can be observed not only during the study on the town infrastructure but on its spatial and demographical development as well.
Źródło:
Studia Lednickie; 2011, 10; 151-159
0860-7893
2353-7906
Pojawia się w:
Studia Lednickie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przedunijne nadzieje i obawy kryjące się za obrazem średniowiecznych władców zawartym w Rozmowie Polaka z Litwinem (1564)
Autorzy:
Gacka, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031007.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Renaissance literature
Stanislaus Orichovius
Augustine Mieleski Rotundus
political dialogue
medieval history
union between Poland and Lithuania
kings of Poland
German emperors
literatura renesansowa
Stanisław Orzechowski
Augustyn Mieleski Rotundus
dialog polityczny
historia średniowiecza
unia polsko-litewska
królowie Polski
cesarze niemieccy
Opis:
Conversation of a Pole with a Lithuanian, written by Augustine Mieleski Rotundus in July or August 1564, was an answer to the political dialogue titled Quincunx. The dialogue was authored by Stanislaus Orzechowski. In his work he ordered Lithuanians to enter the union with Poland, but in the same work he named them slaves and people deprived of freedom. He also expressed the view that only citizens of kingdoms are free and Lithuanians as inhabitants of a duchy have no liberty. Augustine Rotundus replied to him that not all kingdoms enjoy freedom: citizens are free if they have a good ruler.The present paper consists of two parts. In the first part, I present participants of polemics of 1564 and their dialogues, which are written according to ancient rules. In the second part, I quote the medieval threads from Conversation, in which Rotundus talks about rulers of Poland and emperors of Germany. He proves that Polish kings were not always good rulers. Sometimes dukes were better than kings. Therefore the Grand Duchy of Lithuania is not worse than the Kingdom of Poland. Medieval threads also exhibit preunion hopes and fears of the Lithuanians. We find here the picture of the state and the portrait of the ruler which wanted by them. The state should have a Christian character and law which is well constructed. Furtherly, the ruler should be wise, willing to cooperate with the Church, independent of his wife and free of excessive ambition.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 116-143
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Remarks on an Early-Medieval „Show Trial”: Tassilo III’s Dethronement
Uwagi o wczesnośredniowiecznym „procesie pokazowym”: detronizacji Tassilo III
Autorzy:
Nótári, Tamás
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2011853.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
show trial
early medieval legal history
Bavarian Dukedom
Tassilo III
Charlemagne
infidelitas
harisliz
proces pokazowy
historia wszesnośredniowiecznego prawa
księstwo Bawarii
Karol Wielki
Opis:
The creation of a unified empire by Charlemagne required quite a number of victims, one of whom was Tassilo III, the last duke of the Agilolfing dynasty reigning in Bavaria for two centuries. The history of his fall may awake the legal historians’ interest because the Frank monarch dethroned him not by means of a bloody military defeat but by a legal trial (now called show trial1) in 788. Before the trial Charlemagne isolated Tassilo both in foreign and home affairs by means of carefully measured diplomatic steps. Finally, putting him under his jurisdiction in 787, he made him his vassal. The main charges brought against Tassilo were infidelitas, i.e., unfaithfulness to the liege lord and harisliz, i.e., desertion – though the latter was claimed to had been carried out a quarter of a century before the legal trial. The given work aims to enlighten the legal background of this rather opaque case by contouring the historical context. First we consider Tassilo’s reign and the historical background of the trial, then we investigat the Franko-Bavarian conflict and the iuramenta fidelitatis of Tassilo. In the end, after highlighting the question of infidelitas and of harisliz we analyse the show trial itself.
Tworzenie przez Karola Wielkiego jednolitego imperium pociągnęło za sobą wiele ofiar. Jedną z nich był Tassilo III, ostatni książę z dynastii Agilolfing, panującej w Bawarii przez dwa stulecia. Historia jego upadku może budzić zainteresowanie historyków prawa, ponieważ frankijska monarchia zdetronizowała go nie wskutek krwawej klęski militarnej, lecz procesu prawnego (nazywanego teraz pokazowym) w 788 roku. W okresie poprzedzającym proces Karol Wielki za pomocą starannie podejmowanych kroków dyplomatycznych izolował Tassilo, zarówno w sferze stosunków międzynarodowych, jak i spraw wewnętrznych. W 787 roku Tassilo III stał się wasalem Karola Wielkiego. Głównymi zarzutami stawianymi księciu były infidelitas, czyli zdrada suwerena oraz harisliz, czyli jego porzucenie – choć później podnoszono, że zdarzenia te miały miejsce ćwierć wieku przed procesem. Celem artykułu jest naświetlenie tła prawnego tego dość nieprzejrzystego przypadku przez nakreślenie jego historycznego kontekstu. Artykuł przedstawia panowanie Tassilo i tło historyczne procesu oraz zawiera analizę zarówno konfliktu frankijsko-bawarskiego fidelitatis iuramenta Tassilo, jak i samego procesu – ze szczególnym uwzględnieniem kwestii infidelitas i harisliz.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2015, 7, 1; 331-363
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inkluzje spraw polityczno-społecznych i światopoglądowych w badaniach z zakresu historii sztuki średniowiecznej. Studia przypadku
Inclusions of socio-political matters and matters considered in terms of outlook in the medieval art history research. Case studies
Autorzy:
Waszak, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2195288.pdf
Data publikacji:
2016-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
historia sztuki
średniowiecze
sztuka
recepcja
sztuka a polityka
historia sztuki a polityka
interpretacje
art history
Middle Ages
art
reception
art and politics
art history and politics
interpretations
Opis:
Medieval art frequently had political functions. After depicting the scope of political aspects and an example of political thoughts in Ottonian illuminated manuscripts there is an analysis of perspectives on medieval art. For example, point of view at Romanesque architecture can be marked in terms of outlook typical for a particular period. All the more important is the large-scale recent research on Romanesque architecture in Poland. There are attempts at demythologization of art and attempts to free the approach to art from ideology. Two different examples of well-known Gothic equestrian statues were discussed. Approaches to both sculptures and reception of them became politicized. The aim of discussions in this article was to point the political aspects in approach to works of art and in analyses of them. One of the conclusions is that the changing within the space of time political factor should be in many cases taken into consideration. In addition to that, the works of art should always be treated first of all as aesthetic, artistic objects.
Sztuka średniowieczna nierzadko pełniła funkcje polityczne. Po nakreśleniu zakresu i przykładu aspektów politycznych w iluminatorstwie ottońskim następuje analiza ujęć sztuki średniowiecznej. Podejście do architektury romańskiej może być nacechowane światopoglądem charakterystycznym dla danej epoki. Tym ważniejsze są szeroko zakrojone, przeprowadzane badania obejmujące architekturę romańską w Polsce. Podejmowane są próby demitologizacji sztuki i odideologizowania podejścia do niej. Omówiono dwa odmienne przykłady upolitycznienia odbioru dwóch bardzo znanych gotyckich statui. Rozważania, których celem było wskazanie aspektów politycznych w podejściu do dzieł sztuki w ich analizach, prowadzą do wniosku o konieczności uwzględniania zmiennego czynnika politycznego, ale też zwracania uwagi na dzieła sztuki po prostu jako obiekty artystyczne.
Źródło:
Świat Idei i Polityki; 2016, 15; 477-491
1643-8442
Pojawia się w:
Świat Idei i Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spalona ziemia. Losy bułgarskiego zaplecza gospodarczego w czasie wyprawy Nikefora I Genika z roku 811
A scorched earth: The fate of the Bulgarian economic background during the expedition of Nikephoros I Genikos of 811
Autorzy:
Marinow, Kirił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910291.pdf
Data publikacji:
2020-12-13
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Byzantium
early medieval Bulgaria
Nikephoros I Genikos
Khan Kroum
Haimos mountains
Byzantine warfare
Byzantine-Bulgarian wars
early medieval history
Theophanes Confessor
The Byzantine chronicle of 811
Bizancjum
wczesnośredniowieczna Bułgaria
Nikefor I Genik
chan Krum
góry Hemos
wojskowość bizantyńska
wojny bizantyńsko-bułgarskie
historia wczesnośredniowieczna
Teofanes Wyznawca
Kronika bizantyńska roku 811
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie wpływu wielkiej wyprawy zbrojnej pod wodzą cesarza bizantyńskiego Nikefora I Genika (802–811) na ogólną polityczno-gospodarczą sytuację ziem państwa bułgarskiego. W trakcie działań zbrojnych na terenie chanatu, wojska bizantyńskie niszczyły pola uprawne,  wybijały zwierzęta hodowlane i prawdopodobnie dopuściły się mordów na miejscowej ludności. Zazwyczaj badacze tłumaczą te działania rozluźnieniem dyscypliny w armii cesarskiej, w związku z brakiem decyzyjności ze strony głównodowodzącego. Na podstawie korelacji i racjonalizacji źródeł dotyczących kampanii należy uznać, że niszczycielska aktywność wojskowa była podejmowana świadomie, z myślą o zadaniu Bułgarom możliwie największych strat gospodarczych. Co więcej, taka interpretacja przeczy powszechnej tezie, że wspomniana kampania cesarska miała na celu likwidację państwowości bułgarskiej i inkorporację jej ziem do Bizancjum. Należy uznać, że celem opisywanych działań było raczej wyłączenie na dłuższy czas chana Kruma (796/803–814) i jego podwładnych z zaangażowania zbrojnego na terenie Tracji i Macedonii, czyli obszarów, na których cesarstwo starało się odzyskać oraz umocnić swoje wpływy.
The article is dedicated to the impact of the military expedition led by the Byzantine emperor Nikephoros I Genikos (802–811) on the overall political and economic situation of the Bulgarian state. During the military operations carried out in the Khanate, the Byzantine forces undertook the devastation of arable fields, the killing of farm animals and probably committed murders of the local population. Many researchers associate this activity with the loosening of discipline within the army, which was to be the result of a lack of control on the part of the commander-in-chief. On the basis of the correlation and rationalization of the sources in the matter, we have to interpret all these actions in a completely different way, as a conscious activity aimed at causing the Bulgarians the greatest possible losses by the imperial army. Moreover, the interpretation contradicts the universally accepted thesis, that the imperial campaign was aimed at eliminating Bulgarian statehood and incorporating its lands into Byzantium. It seems, therefore, that the purpose of the described activities was to exclude, for a long time, Khan Kroum (796/803–814) and his subordinates from military engagement in Thrace, Macedonia, i.e. areas where the Empire tried to regain and consolidate its influence.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2020, 27, 1; 17-46
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomniana rzeczywistość. Zarys dziejów klasztorów w średniowiecznym Szczecinie
Forgotten reality. A brief history of medieval monasteries in Szczecin
Autorzy:
Kowalska, Anna B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440709.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
Szczecin
średniowiecze
klasztory
szpitale
Middle Ages
monasteries
hospitals
Opis:
Abstract: To monasteries and hospitals operating in the Middle Ages in Szczecin the most attention devoted German researchers in the pre-war period. Until the Reformation the city was a strong religious centre. In the 12th century at the St James’ church a Benedictine priory was founded, in the first half of the 13th century to the city arrived the Cistercian nuns and the Franciscans, about 100 years later the Carthusians, and the Carmelites in the 15th century. There were founded two hospitals - St George’s and St Gertrude’s which had their churches and chapels. To our times survived only a small number of early churches remains, a part of the archive materials is lost too.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2016, 12; 611-632
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od synchronizacji do wizualizacji. Prezentacja dziejów na kartach średniowiecznych kronik uniwersalnych
From Synchronizing to Visualization: Methods of Presenting History in Medieval Universal Chronicles
Autorzy:
Soszyński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472379.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Opis:
The article deals with the development of graphical systems of presenting history in universal chronicles on the instances of Eusebius of Caesarea and Jerome in late antiquity, Martinus Polonus in the thirteenth century, and Werner Rolevinck at the break of the Middle Ages and the Renaissance. With the translation of the Eusebius’ Chronikoi Canones performed by Jerome, the synchronistic table was introduced into the Western historiographical tradition. This form of presenting history became firmly rooted in Latin chronicles, in particular within the genre of universal chronicles, which endeavoured to recount the history of mankind from Adam to the Final Judgement, and were very popular well into the early modern period. The author argues that the chronicles of Eusebius/Jerome and Martinus Polonus simply utilized synchronicity, in their pursuit to produce encyclopaedic works, aimed at the scholarly reader. In their intention, the synchronistic table was a technical means for a more effective presentation of past events. With Werner Rolevinck the case was different. The layout introduced by him was no longer asynchronistic table, but an attempt at visualizing history, with very little attention paid to precise dating of various events and persons. He constructed his complicated graphical system for religious purposes, to contemplate the magnificence of God’s creation, in accordance with the ideas of the devotio moderna, and destined his work for a much wider audience than scholars.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2011, 5; 164-184
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Putting Ancient History in a Medieval Text: the Second Part of Honoré Bonet’s Chivalric Manual L’arbre des batailles
Autorzy:
Burliga, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/938051.pdf
Data publikacji:
2018-12-13
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
chivalry romance
ancient history
medieval text
archetype
historiosophy
Opis:
As the title of the renowned book by the French churchman Honoré Bonet (Bouvet) suggests, the work belongs to a group of military handbooks of knighthood which was popular in Western Europe during the Middle Ages.3 However, the Reverend Bonet gives neither any detailed instructions nor overview of battlefield tactics, as they are traditionally understood in terms of arrangements of infantry troops or dispositions of cavalry; the author is equally uninterested in giving technical details of what war strategy should look like.4 For a long time all these military issues were the traditional subject matter of many manuals written in antiquity (especially in the Hellenistic epoch and the times of the Roman Empire) and later, and also in the medieval Eastern Roman Empire.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2018, 22; 42-56
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From scibile to operabile. Metaphilosophical and Methodological Debate on Practical Character of Artes in 15th Century Cracow
Filozofia między scibile i operabile. Metodologiczna debata nad praktycznym charakterem filozofii w XV-wiecznym Krakowie
Autorzy:
Płotka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075949.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
praktyka
etyka
filozofia moralna
historia średniowiecznej filozofii polskiej
practice
ethics
moral philosophy
history of medieval Polish philosophy
Opis:
In the active character of ethics, and its practical functions, Korolec sees one of many aspects of Cracow practicism: „Buridan [...] encouraged to see in ethics knowledge which helps a man to shape his happiness by engaging in active life. Buridan’s commentary inspired [...] Cracow masters, instilling practicism in them” . However, Buridan’s philosophy was not the only reference point for Cracow masters; looking for arguments for the practical nature of philosophy, they could find inspiration in very different philosophical traditions: in the work of Aristotle (Paul of Worczyn) or in Italian humanism (John of Stobnica). Although the practicism in philosophy resulted in narrowing philosophy research area, imposing specific goals in advance, the practical approach to philosophy is not a narrow and unified proposition, as we could see. On the contrary, it strikes with its diverse, nuanced and high interpretative potential. The practical dimension of philosophy covers the diversity of phenomena, which is why “practicism in philosophy” seems to be no less ambiguous than “Cracow practicism” as such. It may mean, among others: assigning the philosophy of the task of caring for the state, reducing the philosophy to practical areas or the thesis about privileging ethics. The dual concept of ethics in the Cracow academy – ethics as knowledge and ethics that goes beyond knowledge towards actions – sets two consecutive understandings of practicality: as the theoretical interest in moral philosophy and practical pursuit of actions flowing out from ethical studies. Regardless of the many forms of practicism, the image of the philosophy emerging here is special: the philosophy in terms of Cracow scholars can be an important sphere of action, not thinking. The philosopher therefore acts rather than devotes time to theorizing and speculating. The glorification of life (glorification of vita active), will show how much importance Cracow philosophers put into action.
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie ogólnych założeń tezy o praktycznym charakterze filozofii na Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku. Na ogół uważa się, że praktyczny charakter krakowskiej filozofii jest efektem działań administracji Jagiellonów, którzy samej ówczesnej filozofii wyznaczali czysto polityczne, czy wręcz pragmatyczne zadania: integracja państwa i ujednolicenie prawa po rozbiciu dzielnicowym, obrona państwa przed zakonem krzyżackim itd. Polski król Władysław Jagiełło założył (odnowił) Uniwersytet Krakowski, aby wykształcić intelektualne elity, które podjęłyby się realizacji planów króla. Dlatego też praktyczny charakter krakowskiej filozofii bywa niekiedy sprowadzany do jej wyłącznie politycznego czy społecznego aspektu. Jednakże, jeżeliby spojrzeć bliżej na rozmaite etyczne, prawne, teologiczne czy filozoficzne koncepcje wypracowane w Krakowie, stanie się jasne, że teza o praktycystycznym charakterze filozofii jest znacznie bardziej złożoną i wielowątkową koncepcją. Stąd, niniejszy artykuł będzie poświęcony rozmaitym dyskusjom, dotyczącym praktyki w filozofii. Dzieli się on na trzy części: w pierwszej zostanie zaprezentowana ogólna perspektywa na praktyczny wymiar edukacji uniwersyteckiej w średniowiecznym Krakowie; druga część przedstawia argumenty krakowskich badaczy przemawiające za praktycznym charakterem etyki; trzecia ostatnia część z kolei koncentruje się na metodologicznej dyskusji wokół pytania: co to znaczy, że nauka jest praktyczna?
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 213-228
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa nieznane średniowieczne dokumenty do dziejów lwowskiego kościoła Św. Ducha
Two Unknown Medieval Documents Concerning the History of the Holy Spirit Church in Lviv
Autorzy:
Trawka, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1019533.pdf
Data publikacji:
2017-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
arcybiskup halicki Jakub Strepa
oficjał halicki Jakub
szpital i kościół Św. Ducha we Lwowie
szlachta województwa ruskiego w średniowieczu
the Archbishop of Halicz Jakub Strepa
the judicial vicar of Halicz Jakub
he Holy Spirit Church and Hospital in Lviv
the gentry of the Ruthenian Province in the Middle Ages
Opis:
In the W. Stefanyk Library of the National Academy of Sciences of Ukraine in Lviv, under the reference number: Fond 5, op. 1, spr. 2155, there is a 16th-century manuscript, which contains, among others, the copies of several documents of the 14th and 15th centuries. The documents were prepared on the initiative of Adam Mniszkowski, a provost of the Holy Spirit Hospital and a prebendary of St. Catherine’s Chapel at the Lviv Low Castle. Among them are two unpublished documents concerning the endowment of the Holy Spirit Church in Lviv. The first of them-produced by the Archbishop of Halicz Jakub Strepa in 1399- confirms that the nobleman Michał of Malechów gave the rector of the mentioned church an annual rent from the income of the inn in Malechów. The other document was prepared in 1405 by Jakub, a rector of the Holy Spirit Church in Lviv and a judicial vicar of Halicz. He gave Stanisław Żelko, a village leader assistant, the meadow in Sroki together with the forest and the oak tree area with the aim of making it arable land in exchange for the annual rent paid to each rector of the hospital church after the period of wolnizna (the period during which a settler was exempt from paying duties). An analysis of the form indicates that this latter document was also produced in the office of the Archbishop of Halicz. The list of the witnesses to the document includes representatives of the nobility of Lviv and Przemyśl and the townspeople of Lviv. In addition to the characteristics of the content of the both documents, the article also presents their critical editing.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 107; 307-324
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Permissive natural law and its scope in paul vladimiri’s philosophy
Autorzy:
Płotka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070389.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Paul Vladimiri
natural law
permissive law
philosophy of law
history of Polish philosophy
history of medieval philosophy
history of law
Opis:
The purpose of this article is to a%empt to provide a more precise answer to the question of Paul Vladimiri’s (Latin: Paulus Vladimiri; Polish: Paweł Włodkowic) account of the concept of permissive natural law. This purpose is realized in two steps. First, a brief history of permissive natural laws in the tradition of medieval philosophy is discussed, and the historical context, in which Paul Vladimiri developed his theory of natural law, is outlined. Next, some excerpts from Vladimir’s writings are analysed, in which he uses phrases indicating the presence of the concept of permissive law in his philosophy.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, S1; 7-24
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish and English Discourses on the History of Medieval Italy: A Polysystem Study
I discorsi polacchi ed inglesi sulla storia dell’Italia medioevale: uno studio di polisistema
Autorzy:
Marcinkiewicz, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37502701.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
polysystem theory
Polish tradition of translation
British tradition of translation
historical discourse
Middle Ages
Opis:
The article deals with the problem of polysystem differences between Polish and English historical text dealing with Middle Ages. In the Polish literary tradition, the Renaissance poetics of translation favored free adaptations, totally independent of the originals. The British tradition of translation, codified at the end of the eighteenth century, did not allow paraphrase. On the contrary, translation should give a full transcript of the idea of the original text, while the style and manner of rendering should have the same character as in the original. As for the rhetoric of science, in the Polish language, it was first shaped by literary models of highly declensional Latin and then French models of purple prose. In the English language, scientific diction was based on inherent Germanic and Norman syntax-oriented models and openness to foreign patterns which was valued as a resistance against smooth reading and straightforward interpretations. The article analyses Henryk Samsonowicz’s introduction to Rozkwit średniowiecznej Europy [The Heyday of Medieval Europe] (2001) as well as the Polish translation of Chris Wickham’s Medieval Rome. Stability and Crisis of the City, 900–1150 (2015). The conclusion is that Polish and English scientific texts – not only those treating about Italy in the Middle Ages – belong to different genres. While Polish authors try to create linguistically transparent, smooth, and stylized essays belonging to belles-lettres, their English colleagues seem to be down-to-earth and precise, consciously preserving traces of cultural (Italian/ Roman) foreignness.
L’articolo affronta il problema delle differenze di polisistema tra testi storici polacchi e inglesi che trattano del Medioevo. Nella tradizione letteraria polacca, le poetiche rinascimentali della traduzione prediligevano il libero adattamento, del tutto indipendente dall’originale. La tradizione britannica della traduzione, codificata alla fine del XVIII secolo non permetteva la parafrasi. Al contrario, la traduzione dovrebbe trasmettere totalmente l’idea del testo originale, mentre lo stile e il modo di renderle dovrebbero avere le stesse caratteristiche dell’originale. Per quanto riguarda la retorica della scienza, nella lingua polacca, essa è stata dapprima formata da modelli letterari latini altamente declinanti e in seguito da modelli francesi di prosa ornata. Nella lingua inglese, la dizione scientifica era basata su modelli orientati alla sintassi germanica e normanna e l’apertura verso modelli stranieri era valutata come una resistenza ad una lettura scorrevole e ad interpretazioni chiare. L’articolo analizza l’introduzione di Henryk Samsonowicz a Rozkwit średniowiecz-nej Europy [Lo splendore dell’Europa Medioevale] (2001), così come la traduzione polacca di Medieval Rome. Stability and Crisis of the City di Chris Wickham (2015). Si conclude che i testi scientifici polacchi ed inglesi – non solo quelli che trattano dell’Italia nel Medioevo – appartengono a generi diversi. Mentre gli autori polacchi cercano di creare saggi linguisicamente trasparenti, scorrevoli e stilizzati appartenenti alle belles-lettres, i loro colleghi inglesi sembrano essere più concreti e precisi, conservando consapevolmente le tracce dell’alterità culturale (italiana/romana).
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 41, 2/1; 163-180
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alokucja jako element rytuału bitewnego. Szesnastowieczny kontekst kronikarski (Królestwo Polskie)
The allocution as the element of the battle ritual. The sixteenth-century chronicle context
Autorzy:
Bołdyrew, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46186799.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia wojskowości przełomu średniowiecza i nowożytności
alokucja
rytuał wojskowy
Królestwo Polskie
kroniki
late medieval / early modern history of warfare
allocution
rite of war
Kingdom of Poland
chronicles
Opis:
Jeden z elementów rytuału bitewnego (zwłaszcza w ujęciu źródeł o charakterze narracyjnym) stanowiła mowa wodza. Jej zadaniem było podbudowanie morale wojska w obliczu zagrożenia nieuniknionym starciem. Dowodziła ona męstwa i determinacji w realizacji celu militarnego dowódcy oraz zawierała elementy, które podnosiły mające nastąpić wydarzenie (bitwę) do rangi sporu sił wyższych. W tym ujęciu nieprzyjaciela przedstawiano jako emanację sił zła, tym samym budując prostą, binarną opozycję między swoimi/dobrymi a obcymi/innymi/złymi. Taka praktyka była typowym zabiegiem polegającym na odarciu przeciwnika z cech, które uznawano za przymioty godności i prawości. Analiza została oparta na szesnastowiecznych relacjach kronikarskich, m.in. autorstwa Marcina Bielskiego i Macieja Stryjkowskiego oraz dodatkowych tekstach związanych z konkretnymi starciami. Jej wyniki zaprezentowano na szerokim chronologicznie tle porównawczym. Ustalono, że de facto obowiązywały dwa odrębne porządki. Pierwszym z nich był porządek rzeczywisty, w którym do alokucji dochodziło rzadko, a wówczas miała ona lakoniczny charakter. Drugi porządek stanowił kreację literacką na temat bitwy. Im dłuższy był odstęp czasowy między zdarzeniem opisywanym w kronice, a rzeczywistymi wypadkami, tym alokucja stawała się bardziej rozbudowa. Dlatego w artykule uznano ją za element wykreowanego rytuału bitewnego. Stanowiła zatem specyficzne spiętrzenie dramatyczne opowieści, nawet wtedy, gdy nie miała miejsca w rzeczywistości. Dzięki temu narracja kronikarska budowała schematyczny obraz przeszłości, mający odpowiadać zapotrzebowaniu na wykreowanie pewnego rodzaju tożsamości dynastii i państwa. W starciu Królestwa Polskiego z wrogami zawsze bowiem eksponowano element różnić wyznaniowych między chrześcijańskimi wojskami polskimi oraz armiami prawosławnymi lub muzułmańskimi.
One of the battle ritual’s elements (especially from the narrative sources point of view) was the war chief ’s speech. Its aim was to build up the army’s morale in the face of the inevitable confrontation danger. The speech was proving the commander’s brave and determination in the realisation of military aim and contained the elements, which were elevating the future happening (the battle) to the importance of the forces majeure’s conflict. In this spin the enemy was featured as the forces of darkness’s emanation, what served creation simple binary opposition between ours/the good ones and the aliens/ the bad ones. These practise was the typical measure founded on the tearing the enemy of the qualities treated as the dignity and integrity attributes off. The analyse is based on the sixteenth-century chronicle accounts, including those written by Marcin Bielski and Maciej Stryjkowski and the additional texts concerning particular clash. Its results are presented against the chronologically wide background. It has been determined that de facto two separate types of the allocution applied equally. The first of them was the real type, very rare, short and laconic. The second one was the literary creation in description of the battle. The longer was the lag between the happening described in the chronicle and the moment of description, the more elaborate began the allocution. That is why in the article the allocution is acknowledged as a part of created battle ritual. By extension, it made up specific accumulation of the dramatic points in the tale, even if it was not real. Due to it, the chronicle narration created schematic picture of the past, responding to the requirement of building some kind of the country’s and dynasty’s identity. In connection with this purpose, religious differences between Christian army of Poland and the Russian Orthodox or Muslim military were emphasized in the question of conflict between the Kingdom of Poland and its enemies.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 29-44
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
XIII wiek – stulecie przełomu w dziejach średniowiecznego szkolnictwa w Polsce
The thirteenth century – a breakthrough century in the history of the medieval system of education in Poland
Autorzy:
Ratajczak, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956488.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
medieval system of education in Poland
średniowieczne szkolnictw w Polsce
Opis:
The 13th century in the Piast Poland was marked by a feudal fragmentation of the Polish Kingdom and was heavily burdened with the deepening political disruption of the country resulting in economic and military weakening of the component principalities (dukedoms) of the country. This, in the next century, eventually led to some of the provinces falling into dependencies upon the Kingdom of Bohemia. However, what was destructive and divisive from the perspective of political history, offered a stimulating dimension for the history of culture and education, for the period in question was characterized by a multiplication of chanceries throughout the whole of the century, which, as a result, increased a demand for literate individuals. Colonization based on the Magdeburg Law (a set of German town laws) and the influx of foreigners into Polish lands: chief settlers (German: der Lokator), friars and monks from newly established Cistercian, Dominican and Franciscan orders as well as knights in service of ducal courts or representing military orders, in short, people deeply rooted in Western legal tradition, capable of making use of documents or written legal codification, boosted the phenomenon even more. The development of towns, trade relations between the principalities as well as international trade facilitated the emergence of capital that, alternatively, could also be used in founding schools of all kind. A considerable influence upon the following leaping increase in the number of schools and the quality of teaching standards in the country came from ecclesiastical synods and councils whose legislation regulated many relevant activities and issues related to management of schools, levels of education for applicants for teaching posts, or, more broadly, created appropriate intellectual climate favourable for further development of the schooling system. A number of the above factors, as well as other factors discussed in the body of the article, were decisive in making the thirteenth century a particularly significant period in the historical process of the development of Polish literary and educational culture.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2009, 25; 7-20
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak nakaz moralny wynika z natury świata? Koncepcja prawa natury św. Tomasza z Akwinu na tle stoickiej i późnośredniowiecznej tradycji
How is moral Imperative a Result of the Nature of the World? The Concept of Natural Law in St. Thomas Aquinass Account Stoic and Late Medieval Tradition
Autorzy:
Płotka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452613.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
prawo naturalne
Tomasz z Akwinu
stoicyzm
Franciszek Suarez
historia filozofii średniowiecznej
natural law
Thomas Aquinas
stoicism
Francis Suarez
the history of medieval philosophy
Opis:
This paper presents two discourses of natural law in Greek and medieval tradition: the Stoic account of lex, the account of ius in the understanding of Francis Suarez, and the concept of natural law in terms of St. Thomas Aquinas. The aim of this paper is twofold: firstly, it is to describe the history and the development of the concept of natural law from its early, Stoic expressions to its late medieval modification. And secondly, to argue for the thesis, according to which the Aquinas’s proposal, based on his concept of “nature”, avoids the difficulties of the Stoic approach associated with the continuity between the legal and moral justification and the nature.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2015, 4; 129-144
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczny kościół w Karlinie – historia przekształceń budowlanych w świetle badań architektonicznych
The medieval church in Karlino – the history of building transformations in the light of architectural research
Autorzy:
Zalewski, Krystian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2107153.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Karlino
średniowiecze
architektura
kościół
badania architektoniczne
konserwacja
Middle Ages
architecture
church
conservation
architectural research
Opis:
W artykule przedstawione zostały wnioski z badań architektonicznych wykonanych przez autora w okresie od października 2016 roku do września 2017 roku. Przeprowadzone badania architektoniczne w karlińskiej świątyni polegały na analizie materiału użytego do jej budowy i nie obejmowały konstrukcji drewnianych (więźby dachowej w prezbiterium, korpusie nawowym, wieży oraz dzwonnicy). Do opracowania badań wykonano analizę architektoniczną murów kościoła. W ramach przyjętych kryteriów zbadano ich styki, które przedstawiono graficznie w postaci węzłów badawczych w celu ustalenia wzajemnej chronologii oraz zaznaczono na dokumentacji fotograficznej. Mury zostały również porównane pod kątem wątków konstrukcyjnych, kolorystyki cegieł, rodzaju zaprawy, wielkości cegieł i sposobu opracowania spoiny. W połączeniu z kwerendą archiwalną badania te pozwoliły na rozpoznanie przekształceń budowlanych, rozwarstwienie chronologiczne i próbę rekonstrukcji poszczególnych faz budowlanych, a także na szczegółowe określenie średniowiecznej techniki budowlanej. Omówienie tych właśnie aspektów jest głównym celem niniejszego artykułu.
The article presents the conclusions from the architectural research carried out by the author in the period from October 2016 to September 2017. The architectural research carried out in the Karlino church consisted of an analysis of the material used for its construction and did not include wooden structures (roof trusses in the chancel, nave body, tower and belfry). An architectural analysis of the church walls was carried out for the study. As part of the criteria adopted, their joints were examined, which were graphically presented in the form of research nodes in order to establish a mutual chronology, and marked on the photographic documentation. The walls were also compared in terms of the construction bonds, colour of bricks, type of mortar, size of bricks and the way of joint preparation. Together with the archival study, the research allowed for the recognition of building transformations, chronological stratification and the attempt at reconstruction concerning individual construction phases, as well as the detailed definition of the medieval building technique. The discussion of these aspects is the main purpose of this article.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2020, 2; 9-36
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The demonstrability of God’s existence in “Summa theologiae” of Albert the Great on the background of writings of Thomas Aquinas
Możliwość dowiedzenia istnienia Boga w Summie teologii Alberta Wielkiego na tle pism Tomasza z Akwinu
Autorzy:
Trepczyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452575.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
existence of God
demonstrability
Albert the Great
Thomas Aquinas
history of medieval philosophy
istnienie Boga
dowodliwość
Albert Wielki
Tomasz z Akwinu
historia filozofii średniowiecznej
Opis:
Możliwość dowiedzenia istnienia Boga jest jednym z najważniejszych problemów filozoficznych. Została ona rozważona przez Alberta Wielkiego w jego „Summie teologii”. Nie znalazłem jednak żadnej pracy, w której przeanalizowanoby, jak to zrobił, i tylko jedną pracę, w której o tym wspominano. Temat ten wydaje się niezwykle istotny dla filozofii, ponieważ otwiera drogę do dowodzenia istnienia Boga. Było to oczywiste dla Tomasza z Akwinu – również w jego „Summie teologii” zagadnienie możliwości dowiedzenia istnienia Boga poprzedza słynne „pięć dróg”. Z tych powodów w artykule tym analizuję rozważania Alberta na temat dowodliwości istnienia Boga w jego najdojrzalszym, nie dokończonym dziele pt. „Summa teologii”. Na każdym etapie porównuję je z paralelnymi fragmentami pism Tomasza z Akwinu, by wyśledzić pewne miejsca wspólne oraz oryginalne rozwiązania obu myślicieli. Wynik tej analizy jest w pewnym stopniu zaskakujący. Choć Albert i Tomasz formułują czasem podobne argumenty, zdarza się, że ich odpowiedzi są zupełnie różne. Na przykład Albert stwierdza, że istnienie Boga jest, ogólnie rzecz biorąc, oczywiste samo przez się, podczas gdy Tomasz – że dla nas („quo ad nos”) – wcale tak nie jest. Ponadto, Akwinata twierdzi, że możemy dowieść istnienia Boga na podstawie skutku (per effectum), natomiast Albert, który wyróżnia trzy rodzaje dowodzenia, wydaje się odrzucać taką możliwość i dopuszcza jedynie dowodzenie „ad im possibile” oraz mniej ścisłe rodzaje dowodzenia. Chociaż możliwe jest uzgodnienie ich stanowisk w tej sprawie, to jednak ostatecznie nie ma pewności, czy myśliciele ci rzeczywiście osiągnęliby konsensus. Dodatkowe informacje dotyczące dyskutowanego zagadnienia uzyskujemy z Albertowej prezentacji dowodów istnienia Boga. Prezentacja ta różni się jednak od Tomaszowej prezentacji z „Summy teologii”. Co więcej, na tle wcześniejszych stwierdzeń Alberta wątpliwe jest, czy wszystkie te dowody traktuje on jako poprawnie przeprowadzone dowodzenie, dzięki któremu otrzymuje się konieczne wnioski. Albertowa dyskusja na temat możliwości dowodzenia istnienia Boga pozostawia wiele pytań. Wydaje się jednak ciekawa, inspirująca i skłania do ponownego przemyślenia stanowisk Tomasza.
Demonstrability of God’s existence is one of most important philosophical problems. It was discussed by Albert the Great in his “Summa theologiae”. However I did not find any work which analyzed how he did it and only one work which mentioned this problem. This topic seems crucial in philosophy, because it opens the way for proving God’s existence. It was obvious for Thomas Aquinas – also in his “Summa theologiae” the issue of demonstrability of God’s existence precedes the famous “five ways”. This is why in this paper I analyze Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence in his most mature, not finished work “Summa theologiae”. At every step I compare it with parallel passages from theological works of Thomas Aquinas to trace down common points and original solutions of both thinkers. The outcome of this analysis is to some extend surprising. Although Albert and Thomas sometimes formulate similar arguments, it happens that their answers are completely different. For example Albert states that God’s existence is generally self-evident, whereas Thomas – that for us (“quoad nos”) it is not. What is more, Aquinas says that we can demonstrate God’s existence from the effect (“per effectum”), while Albert, who distinguish three kinds of demonstration, seems to refute such a possibility and allows only demonstration “ad impossibile” and less strict demonstrations. Although it is possible to agree their views in this case, we finally do not know if they really would agree. Some more information concerning the discussed problem we obtain from Alberts’ presentation of proofs of God’s existence. However it differs a lot from Aquinas’ presentation in his “Summa theologiae”. Moreover, on the background of Albert’s earlier statements it is doubtful if he treats all collected proofs as correct demonstrations which provide necessary conclusions. Albert’s discussion about demonstrability of God’s existence leave many questions. However it seems interesting, inspiring and leads to rethink again Thomas’ positions.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 79-93
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyczny wymiar poznania samego siebie w ujęciu Tomasza z Akwinu
Practical aspect of self-cognition in Thomas Aquinas’ account
Autorzy:
Płotka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452715.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
samowiedza
filozofia działania
św. Tomasz z Akwinu
filozofia praktyczna
historia filozofii średniowiecznej
self-cognition
philosophy of action
Saint Thomas Aquinas
practical philosophy
history of medieval philosophy
Opis:
Theory of self-cognition in Thomas Aquinas’ account is frequently presented as a reflexio theory, which describes intellectual move toward intellect’s own cognitive acts. The object of such a self-knowledge is intellect itself and in result “self” is identified with knower. However, reflexio theory is only part of doctrine of self-cognition in Aquinas’ philosophy. Inasmuch as soul is able to cognize its intellectual acts, it is also able to know its activities and associated ends and desires. Therefore, the aim of the article is to present the concept of self-cognition in the practical dimension. The main thesis of the article is the claim that self-knowledge is the necessary condition of free and rational human activities.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2014, 3; 61-74
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Transfigurations of Spacetime: The Concept of Tabor in the Hussite Revolution and its Implications for Philosophy of History
Transfiguracje czasoprzestrzeni. Pojęcie Tabor w rewolucji husyckiej i jego implikacje dla filozofii historii
Autorzy:
Kowalewski, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1623053.pdf
Data publikacji:
2021-05-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
apocalypticism, heresy, Hussite revolution, ideology, medieval communism, philosophy of history, political theology, space, time
apokaliptycyzm, czas, filozofia historii, herezja, ideologia, przestrzeń, rewolucja husycka, średniowieczny komunizm, teologia polityczna
Opis:
In this paper, I aim to show how medieval political theology and contemporary philosophy of history can inform one another. To do so, I examine the concept of Tabor–a notion which emerges among the radical Hussites, known as the Taborites, during the Hussite revolution in medieval Bohemia. I believe that the politico-theological concept of Tabor puts into question modern philosophies which think of history in terms of time, by clearly showing the insufficiency of a purely temporal approach to historical ideas and experiences. To successfully articulate the Taborite concept, we must understand history as structured not only by time but also by space and ideology. Conversely, a historical study guided by the philosophical categories of ideology, space, and time can expand our understanding of Hussite political theology by revealing notions and experiences which cannot be identified by an exclusively ideological, or solely spatial or temporal, analysis.
Ten artykuł ma za zadanie ukazać sposób w jaki średniowieczna teologia polityczna i współczesna filozofia historii są w stanie wzajemnie się uzupełniać. W tym celu przedstawiam koncept „Taboru” – pojęcia które wyłoniło się wśród radyklanych husytów, zwanych taborytami, w trakcie rewolucji husyckiej na terenie średniowiecznych Czech i Moraw. Moim zdaniem teologiczno-polityczny koncept Taboru stawia pod znakiem zapytania współczesne filozofie, które traktują historię w pojęciach czasu, poprzez ukazanie niewystarczalności czysto „czasowego” podejścia do historycznych idei i doświadczeń. Aby z powodzeniem nakreślić koncept Taboru, powinniśmy rozumieć historię jako strukturę nie tylko czasową, ale również przestrzenną i ideologiczną. Równocześnie studium historyczne kierujące się filozoficznymi kategoriami ideologii, przestrzeni i czasu pozwala na rozbudowanie naszego rozumienia husyckiej teologii politycznej poprzez uwidocznienie pojęć i doświadczeń, które pozostają niezidentyfikowane czy to w analizach wyłącznie ideologicznych, jedynie przestrzennych lub czysto czasowych.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2021, 39, 1; 161-186
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Możliwość” czy „możność”. Wprowadzenie do problematyki
Potentiality or potency. Introduction to the problems
Autorzy:
Prokop, Marek P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452597.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
możność i możliwość
filozofia arabska
św. Tomasz z Akwinu
historia filozofii średniowiecznej
potency and potentiality
Arabic philosophy
Thomas Aquinas
history of the medieval philosophy
Opis:
The aim of the article is to show how the Aristotelian contents “potentiality” and “potency” have been mixed up in the Arabic legacy, especially in Avicennian philosophy. Whereas Aristotle distinguished between potentiality as the logical term and potency as the ontological one, Avicenna combined them and concluded that potentiality can be regarded as the concerning the level of real being. This confusion has been held later by, for example, John Duns Scotus. It was great service of Thomas Aquinas, who discerned two concepts and precisely indicated that they belong to the different and irreducible orders: logical and ontological one.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 55-67
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
HISTORYCY Z POZNAŃSKIEGO OŚRODKA NAUKOWEGO (UAM-U) WOBEC PROBLEMATYKI ŹRÓDŁOZNAWSTWA, DZIEJÓW POLITYCZNYCH I WOJSKOWYCH POLSKIEGO ŚREDNIOWIECZA – PRZEGLĄD NAJNOWSZYCH BADAŃ
THE HISTORIANS FROM THE ADAM MICKIEWICZ’S UNIVERSITY IN POZNAŃ AND THEIR SCIENTIFIC DESCRIPTIONS OF HISTORICAL SOURCE, POLITICS AND THE MILITARY HISTORY ABOUT MEDIEVAL POLAND – AN OVERVIEW OF THE LATEST RESEARCHES
Autorzy:
Samp, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/418414.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
Tematy:
University in Poznań
Middle Ages
historical sources
political and military history
Opis:
The article briefly presents the latest historical achievements from the University Adam Mickiewicz’s in Poznań which concentrated on the selected issues of polish mediaeval studies. This overview includes the most important scientific texts with the 2001-2014 years, especially research works analyzes rudimentary problems from historical source, politics and the military history of indigenous Middle Ages (X-XV centuries). At the end of considerations indicates that historical papers and dissertations is very important to the reconstruct political and military history during medieval period on polish lands.
Źródło:
Colloquium; 2016, 8, 1; 75-100
2081-3813
2658-0365
Pojawia się w:
Colloquium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Political vs. integral history in the study of Medieval Poland
Autorzy:
Samsonowicz, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/703797.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
integral history
history of diplomacy
single events
“long-lasting” processes
Opis:
The history of diplomatic relations provides a sound basis for the study of the history of economy and culture. Single events also offer a possibility of analysing the “long lasting” processes. They also give us a chance to address some issues concerning transformations in the production process, in the structure of barter trade, social relations and culture transformations. The author has made an attempt to show some of such opportunities analysing the history of Medieval Poland.
Źródło:
Nauka; 2007, 1
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Auctoritates ethicorum Jana z Ząbkowic († 1446): autor, charakter tekstu i wykorzystane źródła (od „translacio arabica” do Akwinaty)
Auctoritates ethicorum by John of Ząbkowice († 1446): the author, the features of the text, the quoted sources (from „translacio arabica” to Aquinas)
Autorzy:
Bukała, Marcin W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/5955941.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Jan z Ząbkowic
Arystoteles
Etyka nikomachejska
Auctoritates ethicorum
Tomasz z Akwinu
Albert Wielki
Herman Niemiec
Summa Alexandrinorum
historia filozofii średniowiecznej
XV wiek
dominikanie
wrocławski klasztor dominikański
John of Ząbkowice
Aristotle
Nicomachean Ethics
Thomas Aquinas
Albert the Great
Herman of Germany
Dominicans
history of medieval philosophy
15th century
Wrocław Dominican monastery
Opis:
The article is dedicated to the abbreviation of Nicomachean ethics written by Wrocław Dominican John of Ząbkowice (in manuscripts: „Johannes de Franckenstein”). The text, titled Auctoritates ethicorum, is preserved in only one manuscript – Wrocław, Bibl. Univ. Wrocł., ms. IV Q 52, scriptum per manus Johannis de Franckenstein – together with Auctoritates politicorum, Auctoritates yconomicorum and Auctoritates rethoricorum. The authorship of the texts is not certain, but in the previous works of histo-rians it is attributed to John (that thesis is followed also by Ch. Lohr listing the Aristotelian medieval commentaries, and by T. Kaeppeli in his compendium on the medieval Dominican scriptores). Only the part of Auctoritates ethicorum has been edited so far: the fragment, concerning the geometrical model of economic exchange and nature of money from the Book V. The author of the article published it in his book Zagadnienia ekonomiczne w nauczaniu wrocławskiej szkoły dominikańskiej w późnym średniowieczu (Wrocław 2004); this fragment was later referred in details also in the book of the same author: „Oeco-nomica mediaevalia” of Wrocław Dominicans. Library and Studies of Friars, and Ethical-Economic Ideas: the Example from Silesia (Spoleto 2010). The sources of the text of Auctoritates ethicorum are the following: translatio Lincoliensis of the Aristotelian text, Sententia libri ethicorum by Thomas Aquinas, paraphrasis of Ethica by Albertus Magnus, and Summa Alexandrinorum (called translacio arabica). The fragments of the Book IV and Book V, described in the article, shed light on the method applied in the Auctoritates. Summa Alexandrinorum is quoted in the description of the virtue of liberalitas. Writing about diversity of artes and occupations the author cites Albertus Magnus, quoting after him the sentence delivered from Michael Ephesius, erroneously attributed to Eustratius by Albert. However, the Albertinian reference to the role of compensation of labores and expensa is omitted. The author of the Auctoritates refers mainly to points the common to St. Thomas and St. Albert.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2022, 11; 211-225
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizje genezy Polski w polskim piśmiennictwie wieków średnich. Uwagi na temat książki Początki dziejowe w Polskiej historiografii średniowiecznej. Z zagadnień historii idei, wyobrażeń i narracji Czesława Deptuły
Views on Poland’s Origins in Polish Medieval Writings. Comments on Początki dziejowe w polskiej historiografii średniowiecznej. Z zagadnień historii idei, wyobrażeń i narracji (Historical Beginnings in Polish Medieval Historiography: Issues of History’s Ideas, Concepts, and Narratives) by Czesław Deptuła
Autorzy:
Obara-Pawłowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33770461.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Czesław Deptuła
scholarly output
Poland’s origins
historiography
Middle Ages
dorobek naukowy
początki Polski
historiografia
średniowiecze
Opis:
Celem artykułu recenzyjnego jest omówienie książki Początki dziejowe w Polskiej historiografii średniowiecznej. Z zagadnień historii idei, wyobrażeń i narracji autorstwa Czesława Deptuły. Na publikację składają się artykuły już ogłoszone drukiem przez badacza, zamieszczone w różnego rodzaju periodykach naukowych i monografiach zbiorowych. Motywem przewodnim recenzowanego tomu są szeroko pojmowane wizje początków Polski ukazane na kartach rodzimych utworów historiograficznych doby średniowiecza. Omawiane teksty nie tylko przypominają najważniejsze ustalenia poczynione przez lubelskiego mediewistę, ale także – zebrane w jednym miejscu – zapewniają niezbędny kontekst dla poznania głównych kierunków dociekań naukowych czy warsztatu badawczego Czesława Deptuły.
The aim of the review article is a discussion on a book by Czesław Deptuła, Historical Beginnings in Polish Medieval Historiography: Issues on Ideas, Concepts, and Narratives (Początki dziejowe w Polskiej historiografii średniowiecznej. Z zagadnień historii idei, wyobrażeń i narracji). The publication consists of articles already announced by the scholar in writing, included in various academic journals and collective volumes. The leitmotiv of the reviewed volume presents broadly understood views on Poland’s origins, presented in the native historiographic works from the Middle Ages. The discussed articles not only recall the most important findings carried out by the medievalists from Lublin, but, collected together, they also provide a necessary context for studying the main directions of Cz. Deptuła’s academic inquiries and scholarship.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 711-726
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Relief on the Door of the Msho Arakelots Monastery (1134) as a Source for Studying Arms and Armour of Medieval Armenian Warriors
Autorzy:
Dymydyuk, Dmytro
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682136.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Armenia
Bagratids
Msho Arakelots
relief
military history
sleeve cross-guard
Byzantine Empire
Muslim world
weapon
armour
Opis:
Byzantium’s arms and armours were researched by many historians. For that reason, the military history of the medieval Roman Empire enjoyed a dominant position in medieval historiography, with the consequence that very often the military history of small nations (under Roman influences) was written from the perspective of the Eastern Romans historians. The aim of the paper is to change this perspective and give the subject of the medieval Armenian military the attention it deserves. The idea is to perform an analysis of the relief on the Door of the Msho Arakelots monastery, where four equestrians and one infantryman are depicted, and to compare it with other Armenian, Byzantine and Muslim sources. In this relief, a spherical mace head and a sword with sleeve cross-guard are represented, suggesting many parallels with East-Roman archaeological and figurative sources. No less important is the depiction of the military trumpet because it is the first image of this object in Armenian art, which can be compared with pictures from the Madrid Skylitzes (13th c.). In addition, the only defensive weapon which is presented in this relief is a round shield with a floral ornament. There are many depictions of round shields in Armenian miniatures and reliefs from 10th–11th c. Moreover, this relief is one of the few where stirrups and the chape of a scabbard are shown. These elements represent an important piece of information because these pictures can be compared with actual archaeological East-Roman artefacts to reconstruct their real look. The conclusions are that the majority of Armenian weapons bear similarities to Byzantine ones but no less important are the Muslim influences, which have been found in some cases. Located between two civilizations (Byzantium and the Muslim Potentates), Armenians adopted the best solutions of their military technologies, creating their own culture. Moreover, thanks to this comparative analysis, further support will be given to the idea that medieval figurative sources are more or less accurate material for studying medieval military history.
Źródło:
Studia Ceranea; 2019, 9; 207-250
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some remarks on the history of the Karaites in Grand Duchy of Lithuania in the 15th century
Autorzy:
Witkowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916379.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Medieval Karaims
Grand Duchy of Lithuania
settlement
Opis:
The articles deals with the medieval sources on the history of the Karaites who appeared in the Grand Duchy of Lithuania during the reign of duke Vitold (Vytautas). Many of them were already analyzed by researchers, whoever some questions still remained unanswered or presented not always in fully critical way. The research questions deal with the original privilege issued by Lithuanian monarchs to the Karaites, allegedly participation of the Karaites at the battle of Tannenberg or travel description left by Burgundian knight Gilbert de Lannoy. It seems that the first written document, shaping he legal position of the Karaites in the Grand Duchy of Lithuania was issued by duke Casimir Jagellonides in 1441. The charter of grand duke Vitold, drawn in 1388, was certainly forged sometime in the 15th century. The Bavarian Latin chronicle informing that a Jewish (in fact, Karaite?) military unit supported Polish-Lithuanian army at the battle of Tannenberg in 1410, transmitted only political propaganda, and did not reflect a real fact. Famous Burgundian traveler, who visited Grand Duchy of Lithuania in the beginning of the15th century, met Karaites in Troki.
Źródło:
Karaite Archives; 2013, 1; 211-242
2353-2327
Pojawia się w:
Karaite Archives
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between Rebellion and Statesmanship: Attempting a Biography of Ivanko, 1196/1200 (?)
Autorzy:
Dall’Aglio, Francesco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027792.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Byzantine history
medieval Bulgaria
ethnicity
royal power in the Middle Ages
subversion and separatism
Opis:
The paper analyses the actions of Ivanko, a Bulgarian nobleman, possibly a member of the ruling family of the Asenides, who in 1196 killed the ruling tsar, Asen, and escaped to Constantinople once his plan to take control of the country failed. Owing to the benevolence of Alexios III Angelos, he joined the Byzantine military and very quickly rose through its ranks until he became the military commander of the region of Philippopolis. In 1198 or 1999 he defected and created an independent dominion on the slopes of the Stara Planina massif, precariously balanced between Bulgaria and the empire, exploiting to his own advantage the constant state of warfare between the two polities. His adventure was short-lived: in 1200 he was captured through deception by the Byzantines, taken prisoner, and presumably executed. While his political career was very short, his importance for the history of medieval Bulgaria is not to be underestimated. It is a testimony of the fluidity of the political situation at the Bulgaro-Byzantine border, whose instability often allowed ambitious and cunning local commanders to carve up autonomous dominions, and of the difficulties experienced by the central power in keeping control of the peripheral areas of the state. It is also proof of the constantly shifting ethnic and cultural allegiances of the citizens of those polities, entangled between different and often conflicting identities, usually regarded as irreconcilable but that were actually the object of a continuous negotiation and adjusting. Ivanko is an interesting case study in regard to all of those factors, especially when considered within the larger phenomenon of provincial separatism in the imperial (and Bulgarian) lands between the end of the 12th and the beginning of the 13th century.
Źródło:
Studia Ceranea; 2021, 11; 91-106
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Česká medievistika a studium benediktinského mnišství na území dnešní České republiky (s důrazem na období 1990—2018)
Czech Studies of Medieval Benedictine Monasticism (with emphasis on the period 1990-2018)
Tschechische Studien zum mittelalterlichen Mönchtum der Benediktiner auf dem Gebiet der heutigen Tschechischen Republik (mit Schwerpunkt auf den Jahren 1990—2018)
Czeskie studia mediewistyczne nad monastycyzmem benedyktyńskim na terenie obecnych Czech (z naciskiem na lata 1990—2018)
Autorzy:
Šrámek, Josef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25468486.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Kirchengeschichte
mittelalterliches Mönchtum
Benediktiner in Tschechen
moderne Geschichtsschreibung
historia Kościoła
monastycyzm średniowieczny
zakon benedyktynów na ziemiach czeskich
historiografia nowożytna
Church history
Medieval monasticism
Benedictine monasticism
Historiography
Czech historiography
Opis:
W artykule zaprezentowano badania współczesnej czeskiej mediewistyki nad średniowiecznym monastycyzmem benedyktyńskim na terenie współczesnych Czech. Autor koncentruje się na zmianach, jakie w czeskiej historiografii przyniósł rewolucyjny rok 1989, który oznaczał koniec paradygmatu marksistowskiego, dlatego też skupia się na profilowaniu wyników badań w dziedzinie historii, pomocniczych nauk historycznych, archeologii i historii sztuki z lat 1990—2018. Dla niezbędnego kontekstu porównawczego szkicuje jednak także rozwój czeskiej historiografii krytycznej od przełomu XIX i XX wieku, z naciskiem na lata 1948—1989, które pod wieloma względami wpłynęły na kształt współczesnej historiografii.
Der Artikel befasst sich mit den Studien der modernen tschechischen Mediävistik über das mittelalterliche Mönchtum der Benediktiner auf dem Gebiet der heutigen Tschechischen Republik. Der Autor konzentriert sich in erster Linie auf die Veränderungen, die das Revolutionsjahr 1989 durch das Ende der marxistisch orientierten Geschichtsschreibung mit sich brachte. Der Schwerpunkt wird dabei auf die Profilierung der Forschungsergebnisse im Bereich von Geschichtswissenschaft, historischen Hilfswissenschaften, Archäologie und Kunstgeschichte aus den Jahren 1990—2018 gelegt. Für die Zwecke des erforderlichen vergleichenden Kontextes wird auch die Entwicklung der tschechischen kritischen Geschichtsschreibung seit der Wende des 19. und 20. Jahrhunderts, unter besonderer Berücksichtigung der Jahre 1948—1989, die in vielerlei Hinsicht einen prägenden Einfluss auf die moderne Geschichtsschreibung hatten, verfolgt.
The paper deals with the development of Czech medieval studies on ecclesiastical and religious history, with a focus on the study of the history of medieval Benedictine monasticism. The author sketches the historiography of his subject since the emergence of critical Czech historiography during the 19th century and points out the problems that such a profiled study had to face between 1948 and 1989 under the dominance of Marxist-orchestrated historiography. The bulk of the paper then presents an outline of the development in the field of study after the fall of the communist regime, i.e. in the years 1990—2018.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2022, 14; 11-55
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Commenting on Historical Writings in Medieval Latin Europe: A Reconnaissance
Autorzy:
Kujawiński, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601367.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
medieval historiography
medieval commentaries
glosses
antiquarism
medieval vernacular translations
history of scholarship
Opis:
Modern scholarship seems to undervalue medieval commentaries on historical writings. This article intends to bring this phenomenon to scholars’ attention by providing a preliminary overview of the forms and subjects of such commentaries. It examines various types of evidence including not only a few commentaries proper (Nicolas Trevet’s on Livy and John of Dąbrówka’s on Vincent of Cracow), but also different apparatus consisting of more or less systematic interlinear and marginal glosses and commentary-like additions to vernacular translations, mostly of Italian and French origin. It begins by considering various consultation-related signs and annotations, such as cross-references. Then, it studies the text-like features of sets of glosses (ascertained authorship and manuscript tradition) and briefly discusses some of their patterns of display as found in single manuscripts. Turning to the contents of commentaries, the article first touches upon introductions to the authors (accessus) and comments on the historians’ lives and the history of their writings. The article then discusses comments on different levels of meaning: first, explanations of grammatical forms, figures of speech, semantics of single words and entire fragments, then, different ways of exploring, or imposing, the inner senses of historical narration, mostly of an ethical nature. Finally, the text argues that among the different ways of expounding an historical account, comments on subject matter are especially worthy of attention from the perspective of the history of historical scholarship. Explanations of technical terms and place names often led to erudite digressions and revealed tensions between continuity and change. Expounding historical contents of entire fragments might include some elements of source criticism or tend towards a new historical synthesis. Medieval commentators were also able to read historical information beyond the factual account, often introducing subjects proper to antiquarian writings.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2015, 112
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medieval Georgian Poliorcetica
Autorzy:
TSURTSUMIA, Mamuka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517750.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Army
Georgian Warfare
Middle Ages
Military History
Opis:
In the medieval art of war siege constituted one of the principal forms of fight. Several basic techniques were used in taking a stronghold, such as assaulting the walls of the fortress, breaching the wall, digging a subterranean tunnel under the wall and enfeeblement of the garrison by lengthy siege. Bearing in mind various data, in the Middle Ages Georgians used the following technical means to capture fortresses: assault ladders, battering rams and other engines for breaching walls, ballistas, stone throwing engines and subterranean tunnels. In the article light is shed on the siege capabilities of the Georgian army of the period. Extensively discussed are the Georgian army’s stone throwing artillery, various types of stone hurling engines and the time of their spread in Georgia. Various techniques of capturing fortresses, applied by the Georgians are described. These include mounting the walls with ladder or various improvised means. The hazardous technique of directly assaulting the fortress without preliminary preparation or bringing up heavy siege engines is shown. The capturing of fortresses by means of underground tunnels is discussed separately. By the available evidence it is not apparent that Georgians made use of all the siege techniques known in the medieval world; however, it can be said that they were familiar with and used successfully the basic methods of siege warfare.
Źródło:
Historia i Świat; 2015, 4; 175-204
2299-2464
Pojawia się w:
Historia i Świat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Quarters in the Municipal Authority System in Late Medieval Prussian Towns
Autorzy:
Czaja, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601465.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
urban history
Prussian towns
urban space
urban community
late medieval towns and cities
Opis:
The article seeks to comparatively analyse the functions implemented in the Late Middle Ages by quarters in the main towns or cities of Prussia, including Rechtstadt Danzig (Main City of Gdańsk), Altstadt Königsberg (Old Town of Königsberg [today Kaliningrad]), Braunsberg (Braniewo), Altstadt Thorn (Toruń), and Kulm (Chełmno). Special attention is placed on answering the question of how the quarters participated in the municipal authority structures and the relationships between town councils and the commons. Quarters in Prussian towns developed since the fifteenth century, somewhat later than in East Central European towns. Establishment of these units was based on several premises: organisation of fiscal accountancy, fire safety concerns, military purposes, and town councils’ strivings to reinforce control over the dwellers. Influenced by the city revolts at the beginning of the fifteenth and in the sixteenth century, town councils took efforts to create a system of mobilisation and communication with the inhabitants that would work without the intermediation of guilds (as in Elbing [Elbląg], Danzig, and Thorn). Subordination of the older quarters to the municipal authorities caused, moreover, that in the face of internal or external threat, the community appeared as a community ruled by town councillors.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2019, 119
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Why Would the Skalds Not Have Lied about the Rulers’ Expeditions and Battles? Some Remarks on a Relic of Medieval Attitude toward Sources in Modern Medieval Studies
Autorzy:
Rutkowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131458.pdf
Data publikacji:
2021-01-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Snorri Sturluson
Morkinskinna
skaldic poetry
methodology of history
medieval historiography
Opis:
The article presents a critique of a research method whereby historical sources could not have possibly lied as they were targeted at the addressees who knew the actual course of the events described or referred to. This attitude toward the sources has its antecedence in Snorri Sturluson’s argument on the reliability of skaldic poetry. To his mind, the poems were biased but still valuable, in a way, as they were declaimed before the rulers who would have perceived an untrue account “as a mockery, rather than a praise”. The question arises, what kind of a situation Snorri tried to preclude: one where a mean warrior would have been shown as a great hero? Or, perhaps, one where a defector would have been portrayed as a warrior bravely marching in the first rank? The story of Giffard from the Morkinskinna saga seems to offer the answer. Giffard fled from the battlefield but had a praise poem dedicated to him, which the (real) character aptly deciphered as derision aimed at him.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2021, 122; 165-179
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pre-Teutonic Gdańsk and Coin Finds: Numismatics Between History and Archaeology
Autorzy:
Paszkiewicz, Borys
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090035.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Gdańsk
early medieval coins
dirhams
coin finds
history of a settlement
Źródło:
Wiadomości Numizmatyczne; 2020, 64; 1-63
0043-5155
Pojawia się w:
Wiadomości Numizmatyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstanty Michalski CM – historyk filozofii wieków średnich
Autorzy:
Piech, Stanisław Ludwich
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/669295.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Michalski Konstanty
history of philosophy
scholastics
medieval Polish philosophy
Corpus Philosophorum Medii Aevi
Dante Alighieri
Jagiellonian University
historia filozofii
scholastyka
średniowieczna filozofia polska
Uniwersytet Jagielloński
Opis:
Rev. Konstanty Michalski, CM, (1879–1947), a philosopher, historian of philosophy, professor and rector of the Jagiellonian University as well as an active member of the Historical-Philosophical Department of the Polish Academy of Learning; he was chairman of the Commission of the History of Philosophy in Poland and Vice-Director of the Department. He experienced the horrors of the concentration camp in Sachsenhausen near Berlin. Michalski’s academic achievements in the field of the history of medieval thought include three thematic groups: Polish philosophy, Western philosophy and philosophical-theological thought of Dante Alighieri.While investigating the 14th century philosophical trends and problems of Scholasticism, Michalski concluded that the dynamics of mediaeval thought was strictly related to the reception of Aristotle’s works and their Arabic and Greek commentators. Together with Aleksander Birkenmajer he put forward a project of a critical edition of the Latin translations of Aristotle’s works, Latin translations of the Arabic and Jewish thinkers as well as the best medieval commentaries on the works of the Stagirite and independent philosophical treatises. On behalf of the Polish Academy of Learning Michalski presented a project of the editorial series Corpus Philosophorum Medii Aevii to the Union Académique Internationale (International Union of Academies) in Brussels in 1928. The Union accepted the proposal of the two medievalists from Kraków in 1930. Michalski gave great impetus to Aristotelian studies, which made medievalists continue their work until today. Corpus Philosophorum Medii Aevii is the most significant and greatest contribution to research on mediaeval thought, continued by scientific centres in Poland and abroad. Michalski reached the conclusion that only getting familiar with the main Western trends would allow him to fathom the doctrinal currents of Polish medieval philosophy. From 1920, he stopped investigating Polish Scholasticism and began seeking its sources in the main trends of Western philosophy of the 14 century. He was not so much interested in schools and systems as in the issues discussed in the 14th century, their formulations and proposed solutions.Michalski was the first Polish scholar who raised research on the history of philosophy to a European level by investigating the sources and carrying out independent studies on fields that had been little known or examined. At the same time, he was the first Polish scholar who explored the main trends in the 14th century philosophy in France and England, contributing to European science to a considerable extent. His achievements are permanent and notable. He studied from the historical-critical perspective over 360 philosophical texts in Polish, English, French, German and Italian libraries. He showed numerous parallels, analogies and similarities in problem-doctrinal areas between medieval philosophy on the one hand and modern and contemporary philosophy on the other. The outcome of his research activities has been included permanently in fundamental textbooks for medieval philosophy.
Ksiądz Konstanty Michalski CM (1879–1947), filozof, historyk filozofii, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek czynny Wydziału Historyczno-Filozoficznego Polskiej Akademii Umiejętności był przewodniczącym jej Komisji Historii Filozofii w Polsce i wicedyrektorem Wydziału Historyczno-Filozoficznego. Przeżył gehennę więźnia niemieckiego obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen koło Berlina. W dorobku naukowym Michalskiego w zakresie historii myśli średniowiecznej wyraźnie zarysowują się trzy grupy tematyczne: filozofia polska, filozofia zachodnioeuropejska i myśl filozoficzno-teologiczna Dantego Alighieri.Badania nurtów myślowych XIV wieku i problemów filozofii scholastycznej upewniły Michalskiego w przekonaniu, że dynamika średniowiecznego życia umysłowego była ściśle związana z recepcją dzieł Arystotelesa i ich arabskich i greckich komentatorów. Wraz z Aleksandrem Birkenmajerem wysunął projekt krytycznego wydania średniowiecznych łacińskich przekładów Arystotelesa, łacińskich tłumaczeń myślicieli arabskich i żydowskich i najlepszych średniowiecznych komentarzy do dzieł Stagiryty oraz samodzielnych traktatów filozoficznych. Projekt serii wydawniczej Corpus Phílosophorum Medii Aevii Michalski przedłożył w 1928 roku w imieniu Polskiej Akademii Umiejętności obradującej w Brukseli Union Académique International, która w 1930 roku przyjęła propozycję obydwóch mediewistów krakowskich. Michalski nadał badaniom nad arystotelizmem podejmowanym przez światową mediewistykę taki rozmach, że trwają one po dzień dzisiejszy. Zainicjowany przez niego Corpus Philosophorum Medii Aevii stanowi najtrwalszy i największy wkład do badań nad myślą średniowieczną, kontynuowanych przez ośrodki naukowe w Polsce i zagranicą. Michalski w swoich badaniach doszedł do wniosku, że dogłębne poznanie prądów doktrynalnych w polskiej filozofii średniowiecznej jest możliwe dopiero po uprzednim zaznajomieniu się z głównymi nurtami myślowymi Zachodu. Od 1920 roku poniechał niemal całkowicie dalszych badań nad scholastyką polską, przeszedł do poszukiwania jej źródeł i podjął studia nad głównymi prądami filozofii zachodnioeuropejskiej XIV stulecia. W swych badaniach interesował się nie szkołami, nie systemami filozoficznymi, ale przede wszystkim zagadnieniami podejmowanymi w XIV stuleciu, ich sformułowaniami oraz proponowanymi dla nich rozwiązaniami.Michalski był pierwszym w Polsce uczonym, który badania w zakresie historii filozofii postawił na europejskim poziomie, sięgając wprost do źródeł i prowadząc studia samodzielnie na odcinkach przed nim mało zbadanych lub prawie nieznanych. Był zarazem pierwszym uczonym polskim, który pracując nad wyjaśnieniem głównych prądów w filozofii późniejszego średniowiecza na terenie Francji i Anglii w wieku XIV, wniósł w tej dziedzinie trwały i istotny dorobek w naukę europejską. W bibliotekach polskich, angielskich, francuskich, niemieckich i włoskich przebadał pod względem historyczno-krytycznym ponad 360 rękopisów filozoficznych. Wykazał wiele zbieżności problemowo-doktrynalnych, analogii i pokrewieństw występujących pomiędzy filozofią średniowieczną a nowożytną i współczesną. Na trwałe wszedł do fundamentalnych podręczników filozofii średniowiecznej.
Źródło:
Tarnowskie Studia Teologiczne; 2018, 37, 1-2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:
Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad sztuką średniowieczną w Polsce po roku 1989
Research on Medieval Art in Poland after 1989
Studien zur mittelalterlichen Kunst in Polen nach 1989
Autorzy:
Horzela, Dobrosława
Walczak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666110.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Geschichte der Kunstgeschichte
Mittelalterforschung
Methodologie der Kunstgeschichte
Mittel- und Osteuropa
1989
the history of art history
medieval studies
art history methodology
Central and Eastern Europe
Opis:
The geopolitical changes in Central and Eastern Europe which began in 1989 influenced also changes in the status of the field of history. In an attempt to change the perception of the field, a turn to the Middle Ages could be observed, as the times of prosperity in the Kingdoms of Bohemia, Hungary and Poland could serve as an excellent foundation for building a national identity. Thus, the authors propose a complex picture of historically and artistically oriented Medieval Studies in Poland against the backdrop of the situation in Central and Eastern Eu‑ rope, trying to ascertain how and to what extent the events of 1989 influenced the status and development of the discipline. Thirty years after the Yalta Conference, what can be observed is a gradual process of opening the discipline onto new methodologies and technological changes, as well as realizing its capabilities, which were hitherto suppressed by the oppressive political system. The natural generational change contributes to solidifying practices which the youngest generation of art historians takes for granted. However, the influences of inertia, deeply-rooted complexes and post-mortem victory of communist propaganda cannot be omitted. For the ma‑ jority of academic centers in Poland, it is virtually paradigmatic to talk about art in a very nar‑ row geographical context, accompanied by the tendency to isolate phenomena with clear ties to the European context. Too often is art in Poland seen as an expression and a consequence of its peripheral status, while almost overlooking the uniqueness and originality of many artistic phenomena. Moreover, a vision of Poland as a homogenous entity in its contemporary borders persists in the subconscious of the society, which constitutes a serious hindrance in the spread‑ ing of knowledge and is often used as a tool in historical politics. In addition, it should be noted that, unfortunately, many good practices, such as the obligation of familiarity with the entirety of the literature on the subject, begin to disappear, perhaps in connection with the “publish or perish” mentality and the need to fulfill the obligations towards the academic institution. Para‑ doxically, then, the political upheaval of 1989 brought in the discipline of art history, as well as the field of humanities as a whole, both positive as well as detrimental changes.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2019, 11; 262-297
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
King St Ladislas, chronicles, legends and miracles
Autorzy:
Veszpremy, Laszlo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/449919.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Hungarian history
medieval hagiography
holy kings
courtly culture
crusades
Opis:
Much can be read in the Hungarian chronicle versions and Latin legends about the figure of King St Ladislas (reigned 1077–1095, canonized 1192), the most popular saint in Hungary by the middle of the fourteenth century. These sources are all enlarged and interpolated representation of the elements of the surviving nomad traditions, the chivalric ideas of the Hungarian royal court, elements of the French crusader traditions of the Angevin court, the memory of the struggle against the Mongols in 1241–42. This paper focuses on some of these motifs, like becoming a fictive leader of the First crusade, and a fictive successor to the imperial throne. The paper confronts the textual differences between the legends and the chronicles and tries to answer the question why the hagiographic and liturgical texts neglect his fights against the heathen.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2018, 25; 140-163
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dotawo’s later dynasties: a speculative history
Autorzy:
Ruffini, Giovanni R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/1052782.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
medieval Nubia
Dotawo
Nubian kings
Nubian dynasties
Makouria
Alwa
Opis:
This article proposes speculative reconstructions of the genealogies of the royal families of the medieval Nubian kingdom of Dotawo. It synthesizes the literary, documentary and epigraphic evidence for Nubian kings and their families in the 1100s–1300s. The result is a series of family trees intended to produce a testable model. That model proposes that despite the apparent conflict between various contenders for the throne dynastic succession was the standard operating principle in Dotawo throughout the late medieval period; that peaceful stability was normative; and that a single family dynasty may have ruled Dotawo through the entire span of these several centuries.
Źródło:
Aegyptus et Nubia Christiana. The Włodzimierz Godlewski jubilee volume on the occasion of his 70th birthday; 539-552
9788323547266
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paristrion as Centre and Periphery: from Byzantine Border Province to Heartland of the Second Bulgarian Tsardom
Autorzy:
Dall’Aglio, Francesco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31234038.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Byzantine history
Medieval Bulgaria
Ethnicity
Peripheries
Medieval Nomads
Medieval Statehood
Opis:
In 1185, after a successful revolt against the Byzantine empire, the so-called second Bulgarian kingdom was established on the territory of the former province of Paradounavon/Paristrion, that had been the first area of settlement of the Bulgars who had crossed the Danube and established their state in 681, and had become a peripheral region of the Byzantine empire after the conquests of Tzimiskes and Basil II. Even before the 1185 revolt, however, Paristrion had already begun to develop an embryonal degree of self-consciousness, although not in a ‘national’ way, owing to its peculiar history and ethnic composition. During the course of the 9th–12th century it had experienced a constant influx of invaders from the north, many of whom had in the end settled, either forcibly or after reaching an agreement with the imperial authorities. Those mixobarbaroi, half-civilized barbarians (according to the Byzantine point of view) had gradually integrated with the local population, made of Bulgarians, Vlachs, and Byzantine soldiers, settlers and administrators coming from the various provinces of the empire. When the military presence on the Danube was strong the region prospered economically, and became integrated in a vast trade network managed by Cuman and Rus’ traders and raiders; but during the 12th century the empire gradually withdrew its troops and its interest in Paristion, and this relative prosperity began to diminish. Coupled with the remembrance, in popular traditions, of the past glory and abundance of the first Bulgarian empire, and with the increasing fiscal burden that oppressed the local traders, the Paristrians gradually became convinced that their future prosperity, much like at the time of the first Bulgarian kingdom, was in their independence from the empire. Once again, this peripheral region began the centre of an independent polity that traced its roots in the past Bulgarian kingdom, but exhibited also some radically different traits.
Źródło:
Studia Ceranea; 2022, 12; 29-50
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamek Żupny w Wieliczce – historia i architektura
Saltworks Castle in Wieliczka: history and architecture
Autorzy:
Ochniak-Dudek, Klementyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487338.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Tematy:
Zamek Żupny
Wieliczka
historia
architektura
rozwój
mury średniowieczne
Saltworks Castle
history
architecture
development
medieval construction
Opis:
The Wieliczka Saltworks Castle has been developing since the 13th century in direct vicinity of a shaft hollowed out in search of salt. It is an example of medieval defence construction, closely related to the history of the state mining enterprise, i.e. the Cracow Saltworks in Poland before the partitions. The salt mine, bringing together the salt works and salt mines in Wieliczka and Bochnia under one management, was the largest Polish enterprise and one of the largest in Europe. The castle was the seat of the management until 1945 when its central section was destroyed by bombs. After renovations, it houses the Cracow Saltworks Museum Wieliczka, conducting studies on the salt heritage on the basis of the historical book collection, the salt works archives and valuable cartographic resources of the salt works. The complex of the castle consists of three main structures: the central one, the so-called the House within the Saltworks (end of the 13th – 17th century, 20th century) housing an impressive Gothic hall with a reconstructed vault supported on a central pillar, the northern one – the Saltworks House (built between the 14th and the 15 century with the use of defence wall from the end of the 13th century, rebuilt between the 16th and the 20th century) and the southern one (1834 – 1836, 20th century). The complex also encompasses the reserve of the mining shaft from the middle of the 13th century, secured ruins of the saltworks kitchen, and fragments of defence walls with a tower. The preserved facilities of the Saltworks Castle constitute a unique complex with historical values important for world heritage, which is an interesting example of medieval development, remodelled during Renaissance, Baroque and in the modern times. The untypical character of the castle with economic and administrative functions, as well as representative, and, to a lesser degree, residential functions, provides it with a unique position. The absence of comparable complexes in Poland (with respect to scale and type) and an extended period (of several hundred years) of direct relation to an industrial enterprise distinguishes the Wieliczka facility also among few similar European complexes preserved to this day. The article analyses, in a comparative manner, the individual facilities from the area of Slovakia, Austria and France.
Źródło:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce; 2012, 28; 91-114
0137-530X
Pojawia się w:
Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stav bádania pustovníckych reholí na území Slovenska v stredoveku
The state of research into the history of hermitages in medieval Slovakia
Autorzy:
Nemeš, Jaroslav
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2037080.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
historia
Słowacja
średniowiecze
pustelnicy
history
Slovakia
Middle Ages
hermits
Opis:
In this historiographical paper, we map the latest state of research into Christian hermitages in medieval Slovakia. We focus on literature on the subject of hermits, the Order of Carthusians and the Pauline Fathers, published after 1989.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2022, 1 (32); 61-95
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne lokacje miejskie w granicach kasztelanii chrzanowskiej
Autorzy:
Malik, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217512.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
kasztelania chrzanowska
historia
Chrzanów
średniowiecze
osadnictwo średniowieczne
castellany Chrzanów
history
Middle Ages
medieval settlement
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2005, 18; 23-28
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gerard Labuda - szkic do portretu uczonego
Autorzy:
Dobosz, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900687.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Gerard Labuda (1916–2010)
mediewistyka
historia historiografii
Keywords: Gerard Labuda (1916–2010)
medieval studies
history of historiography
Opis:
One of the most outstanding Polish historians, Gerard Labuda (1916-2010) was connected with the University of Adam Mickiewicz in Poznań and the Polish Academy of Sciences for many years. The article presents his scholarly profile and provides an overview of the fields of his research and activities for science.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2021, 3 (30); 11-33
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Раннесредневековая латная рукавица из Сочинского района Краснодарского края (предварительное сообщение)
Early Medieval Plate Gauntlets from the Sochi district (Krasnodar region, Russia), preliminary communication
Autorzy:
BARYSHEV, Aleksej
RADJUSH, Oleg
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/517596.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
History
Archaeology
Military history
Ancient World
Middle Ages
Opis:
This article assumes the introduction into scientific circulation of one of the rare items of the early medieval defensive weapons - a armoured glove. Details of the mitten and fibula are found in the Sochi district of the Krasnodar Region near the village of Lesnoye. Published items come from the amateur illegal excavations of the early 2000s, but are currently in the funds of the State Historical Museum in Moscow. In the note are drawings and photographs of things, as well as data of spectral analysis of the metal. Judging by the dating of the buckle from the destroyed complex, the findings should be attributed to the second half of the 6th century CE.
Źródło:
Historia i Świat; 2018, 7; 129-139
2299-2464
Pojawia się w:
Historia i Świat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The so‑called “council of eight” in the summer campaign of 1410
Autorzy:
Wróbel, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/938088.pdf
Data publikacji:
2019-12-17
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
history of wars
kingdom of poland
teutonic order in prussia
polish medieval magnates
Opis:
The paper presents the issue of the functioning of a narrow group of royal advisors – the so‑called “council of eight” during the summer campaign of 1410, about which Jan Długosz wrote in his chronicle. Several days after entering the Prussian territory, the king chose from among all his advisors eight trusted people led by Vytautas the Great. The circumstances in which this group was selected allow to perceive the king’s decision as a remedial measure against the difficulties in the realisation of the campaign plan. These people were chosen due to their influence with the nobility and their importance in the king’s environment. Other criteria – political allegiance, territorial origin – played a secondary role. The main idea of selecting this narrow group of advisors was to improve the efficiency of the decision‑making process in the time of war. Its functioning was visible in the key moments of the campaign (councils before and after the Battle of Grunwald, talks with Heinrich von Plauen, decision to stop the siege of Marienburg). Most of the members were given management over the castles won in Prussia from the king. This exclusive group was dissolved with the end of the summer campaign.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2019, 23; 304-322
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hagiografie v 10. a 11. století
Hagiography in the tenth and eleventh century
Autorzy:
Bláhová, Marie
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2164349.pdf
Data publikacji:
2014-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
hagiography
medieval literature
history of hagiography
10th century
11th century
Opis:
In her paper Hagiografie v 10. a 11. Století, Marie Bláhová of Charles University in Prague examines the early history of the development of this genre. First, she discusses what hagiography is and when and under what circumstances this branch of the Latin literature was born. The author points out to the ancient roots of hagiography (the second century). Next to the history and the causes of the emergence of hagiography, the paper presents the development of its forms and changes in the choice of types of holiness, which could be included in such works since the late antiquity until the eleventh century. Marie Bláhová has presented readers with a wide panorama of centers and individuals distinguished in creating and rewriting hagiographic literature, noting their role at the time of birth of a given work and its subsequent dissemination. This panorama is made up of activities of both various centers and literary circles in older Europe, i.e., Empire, England, France, Italy, and in Central Europe, namely Hungary, Czech and Poland.
Źródło:
Historia Slavorum Occidentis; 2014, 1(6); 74-91
2084-1213
Pojawia się w:
Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orvieto and Bagnoregio in the XIV century - a case study on city and countryside in Late Medieval Italy
Autorzy:
Poggi, Francesco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2138599.pdf
Data publikacji:
2019-08-04
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Tematy:
Italy
Late Middle Age
cities
countryside
political history
Opis:
The aim of this article is to examine the interactions among main cities and the rural communities subordinate to them in central Italy during Late Middle Age. Premise of my work is the refusal of the assumption that cities and towns interacted between them as a whole. I choose Orvieto and its subordinate town of Bagnoregio in 1303 and 1304 as case study to enlighten that parties and faction based in the city and in the town interacted in ways that it is impossible to reduce to the dichotomy masterservant: this links as a whole shaped the dialogue between the city and its subordinates.
Źródło:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2019, 23, 3; 152-157
0867-6046
2084-6118
Pojawia się w:
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Editing of Legal History Sources Referring to the Medieval and Early Modern Ukraine (1991-2012)
Autorzy:
Kapral, Miron
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923977.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
edycja źródeł prawnych, Ukraina, projekty wydawnicze, badania historyczno-prawne
Opis:
It was after a long period of the Soviet censorship and reprisals that, upon the gaining of independence and restoring intellectual freedom in their land, the Ukrainian legal historians entered a new era, particularly in the area of publication of normative acts of the medieval and modern epochs. Kyïv and Lviv became the centres in which the research on legal history was made and the editing of historical documents was taken up. Some editing being also made in Chernihiv, Zhytomyr, Odessa and Poltava. The editing taken up un that period may be divided into several thematic groups. These were: constitutional and legal history (the acts and documents referring to Galych-Volynian Duchy, Grand Duchy of Lithuania, and particularly the Cossack State (Het’manshchyna) of the 17th through 18th centuries; social history (citizens of towns, peasants, nobles); history of the Church (particularly that of the Greek-Catholic Church); history of art and culture. Upon the end of the Soviet era the censorship and particular limitations were lifted, the number of publications considerably increased, the range of studied themes and research publications was broadened, the emphasis was laid on the publishing of comprehensive sets of normative acts. Among the negative tendencies in publishing legal sources one can indicate the absence of large projects which would cover the entire territory of Ukraine, the fact that the publications are not systematic, the occasional weakness of the standard of editing, its poor institutional framework and the absence of specialized journals.
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2014, 7, 4; 551-560
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomizm na konferencjach „W kręgu średniowiecznej antropologii” (2011) oraz „W kręgu średniowiecznej metafizyki” (2013) organizowanych przez Sekcję Historii Filozofii UKSW
Thomism on conferences „In the circle of medieval anthropology” (2011) and „In the circle of medieval metaphysics” (2013) organized by the Section of History of Philosophy UKSW
Autorzy:
Płotka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452626.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2013, 2; 245-247
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozmowa o historii misji średniowiecznych
An interview on the history of Chistian mission in the Middle Ages
Autorzy:
Strzelczyk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/617953.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
medieval missions
methodology of history
Celtic and Slavonic culture
Hiberno-Scottish mission
misje średniowieczne
metodologia historii
kultura Celtów
kultura Słowian
misja iroszkocka
Opis:
On September 25-26th 2014 the Institute of History, Adam Mickiewicz University in Poznań, has organized a conference „Christianization of Europe. The Church at the turn of the first and second millenium”. It was the first of planned three conferences which preceed the 1050 anniversary of the baptism received by Polish prince Mieszko I in 966 and the official introduction of Christianity to Poland. Prof. Strzelczyk was one of the main organizers of this conference and the discussion reported below touches the subjects related to his professional career as a historian, focusing on the study of the history of Christian missions in Middle Ages.
Źródło:
Annales Missiologici Posnanienses; 2014, 19; 7-35
1731-6170
Pojawia się w:
Annales Missiologici Posnanienses
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badanie rękopisów średniowiecznych według Łukasza Gołębiowskiego
Analysis of medieval manuscripts according to Łukasz Gołębiowski
Autorzy:
Kaliszuk, Jerzy
Szyller, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1396314.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
rękopisoznawstwo
rękopis średniowieczny
Biblioteka Publiczna przy Uniwersytecie Warszawskim
historia bibliotek w XIX w.
codicology
medieval manuscript
Public Library at the University of Warsaw
history of libraries in the 19th century
Opis:
Thanks to the discovery made by Jacek Puchalski and Elżbieta Maruszak, both working at the University of Warsaw, Polish academia was presented in 2016 with “Kurs bibliografii” by Łukasz Gołębiowski (1779–1849), a Polish librarian and scientist. In his book, Gołębiowski included his advice on scientific descriptions of medieval manuscripts. The article analyses the educational aspects of the manuscriptological advice included in the book, as well as his proposed method of describing medieval manuscripts. Gołębiowski also made excerpts from the medieval manuscripts stored in the Public Library of the University of Warsaw, which do not exist anymore. Those excerpts are published in the form of annexes with a scientific commentary.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2020, 29, 1; 7-69
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Mystery of the Nativity according to "Liber de divinis officiis" by Rupert of Deutz OSB
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088022.pdf
Data publikacji:
2022-06-10
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
medieval liturgy
Nativity
history of the liturgy
salvation
allegory
theological monastic school
Opis:
The theological interpretation of liturgical texts and gestures presented by representatives of the German monastic school played an important role in the liturgy of the medieval era. Among its most important representatives was Rupert of Deutz OSB, who presented his views in Liber de divinis officiis. This article aims to show what the uniqueness of the Incarnation of the Son of God consists in according to Rupert of Deutz’s views, based on the example of the celebration of the Nativity. Particularly significant is his interpretation of Old Testament texts and images, and his reference of the Incarnation to the first day of creation. He presented his views not only based on liturgical customs but also according to the principles of medieval computistics.
Źródło:
Verbum Vitae; 2022, 40, 2; 535-550
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyrodnicza historia Gniezna - plemiennego ośrodka kultu i centrum wczesnopiastowskiego państwa polskiego Civitas Schinesghe
Autorzy:
Makohonienko, M.
Kara, M.
Koszałka, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295250.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
Gniezno
Lech's Hill
Early Medieval stronghold
vegetation history
floristic diversity
Opis:
The stronghold complex in Gniezno located on the Lech's Hill belonged to the main centers of the early Polish State described for the first time in historical documents as Civitas Schinesghe - the Gniezno State. Recent archaeological studies indicate that the site on Lech's Hill was originally a tribal cult center. Palaeoecological studies provided records of environmental changes and cultural landscape development in the prehistoric periods and early historical times. Reconstructed changes of floristic diversity correlate well with the cultural processes.
Źródło:
Landform Analysis; 2011, 16; 39-45
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The history of the Old Town Hall in Sieradz
Dzieje staromiejskiego ratusza w Sieradzu
Autorzy:
Sowała, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034207.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
architecture
town hall
market square
Sieradz
medieval town
architektura
ratusz
rynek
średniowieczne miasto
Opis:
The Old Town in Sieradz is one of the oldest and best-preserved medieval urban complexes in Poland. In its center there is the Old Market Square, which was marked out at the intersection of important trade routes in the 13th century. Unfortunately, to this day, the center-market buildings, including the town hall, have not been preserved. Moreover, no photo or drawing showing the appearance of the Sieradz seat of municipal authorities has survived. In connection with the above, the article attempts to present the history of the repeatedly rebuilt town hall in Sieradz from different periods, as well as plans for its reconstruction. For this purpose, the available archival materials, the results of archaeological research and the literature on the subject were used, the analysis of which allowed to draw conclusions about the history of the town hall in Sieradz.
Stare Miasto w Sieradzu to jeden z najstarszych i najlepiej zachowanych zespołów miejskich o genezie średniowiecznej w Polsce. W jego centrum znajduje się Stary Rynek, który został wytyczony na przecięciu ważnych szlaków handlowych w XIII w. Niestety do dnia dzisiejszego nie zachowała się zabudowa śródrynkowa wśród której znajdował się ratusz. Co więcej, nie zachowało się żadne zdjęcie lub rysunek przedstawiający wygląd sieradzkiej siedziby władz miejskich. W związku z powyższym w artykule podjęto próbę przedstawienia historii wielokrotnie odbudowywanego sieradzkiego ratusza z różnych okresów, a także planów jego odbudowy. W tym celu wykorzystano dostępne materiały archiwalne, wyniki badań archeologicznych oraz literaturę przedmiotu, których analiza pozwoliła na wysnucie wniosków przybliżających historię ratusza w Sieradzu.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2021, 47; 227-238
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój krajobrazu kulturowego w otoczeniu jeziora Lednica na Wysoczyźnie Gnieźnieńskiej
Autorzy:
Makohonienko, M.
Makowiecki, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/295212.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
Early Medieval period
Ostrów Lednicki
Lednica Lake
cultural landscape
hornbeam forests history
archaeozoology
sturgeon
hen
hare
Opis:
The paper presents development of cultural landscape in Central Great Poland, in the Ostrów Lednicki settlement complex during the Early Medieval times in the light of vegetation history and faunal records. The destruction of hornbeam forests The differences in vegetation cover between areas of moraine upland and outwash plains was demonstrated. Archaeozoological studies showed the dominant role of pig and cattle in the Early Medieval animal economy. Relatively high representation of hare remains among wild animals, corresponds with palaeobotanical data and confirms the dominance of open, cultural landscape
Źródło:
Landform Analysis; 2011, 16; 32-38
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józefa M. Bocheńskiego koncepcja historii filozofii
Autorzy:
Andrzejuk, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1966109.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Józef M. Bocheński
historia filozofii
filozofia starożytna
filozofia średniowieczna
filozofia nowożytna
filozofia współczesna
History of philosophy
classic philosophy
medieval philosophy
modern philosophy
contemporary philosophy
Opis:
The notion of history of philosophy is initiated by Bocheński by presentation of the notion of history itself which, according to him for the fact of treating the past („that what happened”), has two meanings: subject meaning (past events) and object meaning (historiosophy). Both of them can be further divided into two parts: history of facts and history of doctrines. History of philosophy is a typical history of doctrines. The second element of the name „history of philosophy”- which is philosophy-is etymologically linked to wisdom, present in numerous meanings: in antiquity its was simply a synonim of science. In the Middle Ages we observe division of human knowledge to revealed knowledge and natural knowledge, the latter one, in its aspect of exploring the ultimate principles and causes is called philosophy. In modern times philosophy was questioned at all or the entire science was included in its scope. For that reason Bocheński establishes the set of topics which are constantly present in the history of philosophy and which can be classified as strictly philosophical issues. They are: 1) the question of cognition (can we cognize truth?); 2) the question of science; 3) ontological issues (universalities, existence or non-existence of plurality); 4) questions of relation of science and psychic; 5) axiological issues (ethics, esthetics, philosophy of religion); 6) the question of absolute (God, eternal matter). Bocheński stresses that questions proper to philosophy can not be classified as one of the science and, what is more, contemporary methodology of science will rather not change this situation. Striking in that presentation is the lack of issues regarding philosophy of being (existence, essence, substance, accidental properties, relations, causes) with little exemption of philosophy of being inc-luded in the question of absolute. When it comes to division of history of philosophy, we may say that according to Bocheński it should follow analogically the traditional division of the European history such as classic, medieval, modern and contemporary times
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2020, 1, 9; 433-451
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia budowlana kościoła w Łobdowie w świetle badań architektonicznych. Przyczynek do techniki wznoszenia i przekształceń kamienno-ceglanych średniowiecznych, wiejskich świątyń ziemi chełmińskiej
Building history of the church in Łobdowo in the light of architectural research: Contribution to the technique of erecting and transforming stone and brick medieval village churches in the Chełmno Land
Autorzy:
Zimna-Kawecka, Karolina
Piaskowska, Beata
Prarat, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2055725.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
badania architektoniczne
historia technik budowlanych
kościół średniowieczny
ziemia chełmińska
architectural research
history of construction techniques
medieval churche
Chełmno Land
Opis:
Celem artykułu jest prezentacja wyników badań historyczno- architektonicznych średniowiecznego kościoła w Łobdowie, ukazujących jego historię budowlaną. Zabytek ten reprezentuje pod względem konstrukcji i układu funkcjonalno-przestrzennego typowy przykład wiejskich kościołów wznoszonych w granicach państwa zakonu krzyżackiego. Przedstawione wnioski dotyczą w szczególności techniki budowy konstrukcji murowanych ścian i drewnianych konstrukcji dachowych pod względem typologicznym i warsztatowym. Obecna kubatura budynku powstała w czterech głównych fazach przekształceń. W dwóch pierwszych, średniowiecznych, zbudowano najpierw wieżę, potem zaś korpus z zakrystią. W okresie nowożytnym oraz w wiekach XIX i XX podejmowano prace związane z naprawą i odbudową zniszczonych fragmentów. Uzyskana wiedza pozwoliła z jednej strony na weryfikację ustaleń, a z drugiej na wyartykułowanie nowych pytań badawczych związanych z wiejskim budownictwem sakralnym w państwie zakonu krzyżackiego.
The aim of this paper is to present the results of historical and architectural research that focused on a medieval church located in Łobdów, showing its construction history. The monument, in terms of its structure and functional and spatial arrangement, represents a typical example of a rural church built within the state of the Teutonic Order. The presented conclusions relate in particular to the construction techniques of brick walls and wooden roof structures in terms of typology and workmanship. The current capacity of the building was created in four main stages of transformation. In the first two, dated to the Middle Ages, a tower was built first, then the main body with a sacristy. In the early modern period and in the nineteenth and twentieth centuries, damaged fragments were rebuilt. The knowledge obtained allowed, on the one hand, to verify the findings, and on the other, to form new research questions related to rural religious architecture in the state of the Teutonic Order.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2021, 67; 86--100
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Las Siete Partidas Alfonsa X jako źródło do dziejów historii wojskowości. Wybrane zagadnienia
Las Siete Partidas Alfonsa X as a Source for the History of the Military History. Selected Issues
Autorzy:
Niewiński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798793.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Las Siete Partidas; średniowiecze; wojna; wojskowość średniowieczna
Las Siete Partidas; Middle Ages; the war; medieval military
Opis:
W kodeksie Siete Partidas król Alfons X szczegółowo omawia zagadnienia związane z działaniami wojennymi, takie jak: obowiązek służby wojskowej, prowadzenie wojny na lądzie i na morzu, obrona zamków i twierdz, bitwy i oblężenia, kompetencje dowódców, utrzymanie dyscypliny, broń, zaopatrzenie itp. To pragmatyczne podejście odzwierciedla sytuację na Półwyspie Iberyjskim, którego społeczeństwo znajdowało się w czasie rekonkwisty w stanie permanentnego konfliktu. Niniejszy artykuł przedstawia regulacje dotyczące powszechnego obowiązku obrony króla i jego zamków, obrony kraju, militarnego wsparcia króla w sytuacji zarówno defensywy, jak i ofensywy, a także prawa dotyczące rycerzy i wojny na morzu. Zwrócono również uwagę na fakt, że imperialne ambicje kastylijskiego króla prawdopodobnie miały wpływ na kształt jego dzieła.
In his Siete Partidas Alfonso the Learned discusses in detail various military matters, such as military obligations, waging war on land, defence of castles, battles and sieges, war at sea, qualifications of the leaders, maintenance of military discipline, arms, supplies etc. This pragmatic approach mirrors the situation in the Iberian Peninsula, with its society immersed in a permanent conflict during the Reconquista. The present article primarily focuses on the regulations concerning people’s obligation to protect the king and his castles, obligation to defend the country, to join the army whenever the king needs assistance, as well as the laws concerning knights, and naval warfare. It has also been pointed out that the Castilian king’s imperial aspirations had probably influenced his legal work.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 2; 57-78
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak opowiedzieć o zwycięstwie nad Cezarem? Próba nowego spojrzenia na przekaz Mistrza Wincentego (I, 17)
Autorzy:
Rutkowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601983.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Juliusz Cezar
Lestek III
Wincenty Kadłubek
historiografia średniowieczna
dzieje bajeczne
Julius Caesar
Vincentius Kadłubek
medieval historiography
fabulous history
Opis:
Przedmiotem artykułu jest opowieść Mistrza Wincentego Kadłubka o potrójnym zwycięstwie Lestka III nad Juliuszem Cezarem i założeniu w Polsce dwóch miast przez siostrę tego ostatniego. Posługując się materiałem porównawczym, dowodzę, że opowieść ta została zbudowana z wędrownych motywów literackich, by pokazać niezależność Polski od Cesarstwa.
The article deals with the story of Master Vincentius Kadłubek about the triple victory of Prince Lestek III over Julius Caesar and the foundation of two towns in Poland by the sister of the latter. With the use of comparative material, it is proved that this story was built on the basis of travelling literary motifs to show Poland’s independence from the Empire.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2019, 126, 3
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sarmaci i Popianie. Dziedzictwo średniowiecznego obrazu świata jako element kontekstu kulturowego piśmiennictwa staropolskiego
Sarmatians and the Popians. The heritage of the Medieval imaginative world as a constituent of the Old Polish writings’ cultural context
Autorzy:
Krawiec, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/649933.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
geografia kreacyjna
piśmiennictwo średniowieczne
piśmiennictwo staropolskie
historia wyobrażeń geograficznych
imaginative geography
medieval writings
old-Polish writings
history of the geographical imaginations
Opis:
The paper deals with a question of the medieval influences on the old-Polish imagination world considered as geographical space. The paper is considered as preliminary remarks, showing the main areas of the elements’ presence which belong to the medieval intellectual heritage in the texts of old-Polish authors. The presence of these elements in particular works and/or genres should be subject of further investigations in the future. It was pointed out, that many imaginations of Greek/Roman ancient origin, present in the old-Polish period, were in fact common for the medieval and early modern imaginative geographies. To the most important post-medieval features of the old-Polish imaginative geography belonged: a general vision of the physical world’s structure, the idea of the tripartite habitable world, use of the ancient geonyms while describing the contemporary world (especially the name of Sarmatia), particular imaginations about exotic countries and people, including their marvels, so-called monstrous races, and the kingdom of Prester John.
Artykuł podejmuje stosunkowo słabo zbadane zagadnienie średniowiecznych wpływów na staropolskie wyobrażenia o świecie jako przestrzeni geograficznej. Ma charakter uwag wstępnych, wskazujących główne obszary obecności elementów należących do dziedzictwa myśli średniowiecznej w tekstach autorów staropolskich, które w dalszych pracach należałoby zanalizować na przykładach konkretnych utworów i/lub gatunków piśmiennictwa. Zwrócono uwagę na fakt, że szereg wyobrażeń antycznych obecnych w analizowanym okresie było wspólne dla geografii kreacyjnej średniowiecza i okresu nowożytnego. Do wskazanych jako najistotniejsze post-średniowiecznych elementów staropolskiej geografii kreacyjnej należały: ogólna wizja struktury świata fizycznego, koncepcja trójdzielnej ekumeny, posługiwanie się antyczną geonimią do opisu świata współczesnego (ze szczególnym uwzględnieniem nazwy Sarmacja), wyobrażenia na temat egzotycznych ludów i zwierząt, w tym mirabiliów, tzw. ludów monstrualnych oraz królestwa Prezbitera/Popa Jana.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 53, 2; 13-46
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hermeneutyka sztuki średniowiecznej: własna lub zapożyczona? Próba zastosowania procedur hermeneutyki filozoficznej do badań nad sztuką
The Hermeneutics of Medieval Art: Own or Loaned? An Attempt to Apply the Procedures of Philosophical Hermeneutics in Art Research
Autorzy:
Tabor, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1776061.pdf
Data publikacji:
2021-05-10
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
hermeneutyka
hermeneutyka historii sztuki
krąg hermeneutyczny
sztuka średniowieczna
horyzont hermeneutyczny
hermeneutics
hermeneutics of art history
hermeneutic circle
medieval art
hermeneutic horizon
Opis:
Hermeneutyka Maxa Imdahla wyróżnia widzenie rozpoznające temat ikonograficzny oraz widzenie widzące szczególną strukturę obrazu. Hermeneutyka Godfrieda Böhme jest przekładem zamiany medium wizualnego na medium obrazowe, przy znalezieniu tego, co obu wspólne (Bildlichkeit). Oskar Bätschmann odrzuca redukcje, jakim poddaje dzieło sztuki ikonologia i dąży do odkrycia tego, co dzieło samo z siebie ujawnia. Te hermeneutyki kierują ku wyjątkowej swoistej, nieredukowalnej do dyskursu strukturze dzieła. Badanie sztuki średniowiecznej wymaga wyjścia poza ścisłą strukturę wizualną. Podjęto próbę zastosowania procedur właściwych hermeneutyce filozoficznej Hansa Georga Gadamera. Jej podstawą jest istnienie przedpoznania, rzeczywistej wiedzy na temat dzieła oraz stosowanie języka wykluczającego bezrefleksyjne stosowanie kodów. Droga badawcza dalej skierowana jest ku tradycji. W procesie badanie sztuki średniowiecznej nie można od razu zastosować odniesienia dzieła do tradycji. Trzeba postawić dzieło wobec wybranego horyzontu, rzeczywistości, które je otacza, w relacji do horyzontu liturgicznego, egzegetycznego, duchowego i teologiczno-politycznego. Linia spirali biegnie ku horyzontowi, ku momentom tradycji na linii czasu. Konfrontacja z tradycją, to odnalezienie sensu przynależności, momentu w tradycji, momentu wspólności podstawowych zawartości dzieła i rzeczywistości, należących do tradycji. Zastosowanie pojęcia sensu przynależności nie spowoduje utraty własnej hermeneutyki sztuki na rzecz hermeneutyk właściwych dla zawartości tradycji.
Max Imdahl’s hermeneutics distinguishes seeing that recognizes an iconographic subject and one that sees a specific structure of an image. Godfried Böhme’s hermeneutics is a transposition of the visual medium to the pictorial medium, while finding what both have in common, i.e. Bildlichkeit. Oskar Bätschmann’s hermenutics rejects the reductions done by iconology to a work of art and seeks to discover what the work of art reveals by itself. These three hermeneutics direct the researcher’s attention towards the unique, specific structure of the work, irreducible to discourse. The study of medieval art requires going beyond the strict visual structure. An attempt was made to apply procedures inherent in the philosophical hermeneutics of Hans-Georg Gadamer. The basis of this hermeneutics is the existence of pre-cognition, which is the actual knowledge of the work, and the use of language that excludes the unreflective use of codes. A circular research path leads from pre-recognition to tradition. However, in the process of studying medieval art, the reference of a work to tradition cannot be made straight away. A given work must be placed against the horizon which is the reality surrounding it, namely in relation to the liturgical, exegetical, spiritual and theological-political horizons. The spiral line runs then towards the horizon, spiraling into moments of the tradition along the timeline. A confrontation with tradition is finding the sense of belonging, a moment in tradition, a moment of commonality of the basic contents of both the work and the reality, which both belong to tradition. Applying the notion of a sense of belonging will not result in the loss of its own hermeneutics of art in favor of hermeneutics appropriate to the content of tradition.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 4; 7-33
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza podatku dochodowego w Europie w średniowieczu i okresie nowożytnym
Income tax genesis in medieval Europe and in contemporary times
Autorzy:
Bernat, Rafał
Biegasiewicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2165195.pdf
Data publikacji:
2013-12-15
Wydawca:
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
podatek dochodowy
historia podatków
opodatkowanie
income tax
tax history
taxation
Opis:
Autorzy definiują pojęcie podatku dochodowego, charakteryzują jego typy, a także rozwój podatków w kontekście ewolucji społeczeństw skupiając się głownie na Europie.
The authors define tax notion, characterize its types and outline tax development within history of society evolution, fociusing mainly on Europe.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2013, Zeszyt, XXVII; 571-581
0860-9608
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba rekonstrukcji socjotopografii średniowiecznego Chełmna na przykładzie kwartału większego
An Attempt to Reconstruct the Socio‑topography of Medieval Chełmno via the Example of the Great Quarter
Autorzy:
Superczyński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106621.pdf
Data publikacji:
2022-09-16
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Chełmno
Middle Ages
history of cities
socio‑topography
Opis:
The article is a contribution to the development of the full socio‑topography of medieval Chełmno (Kulm) and shows the problems related to the development of the social and occupational structure of this city in the light of surviving city records. It indicates gaps in the sources database, and, at the same time, the possibilities and research methods of socio‑topography via the example of Chełmno. The text includes an annex in the form of a list of townspeople of the great quarter, prepared on the basis of a compilation of data from several rent registers and other archival sources. Attached to the annex is a city map showing the plot grid, on which the occupational structure of the inhabitants is marked.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2022, 25; 306-332
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lisa Demets, Jan Dumolyn, Urban chronicle writing in late medieval Flanders: the case of Bruges during the Flemish Revolt of 1482–1490, “Urban History”, 43 (1) 2016, s. 28–45
Autorzy:
Gołąb, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436447.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Flandria średniowieczna
miasta
kroniki
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2016, 2; 162-167
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wisdom Has Built Her House (Proverbs 9, 1–6). The History of the Notion in Southern and Eastern Slavic Art in the 14th–16th Centuries)
Autorzy:
Brzozowska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682334.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Sophia
Divine Wisdom
Book of Proverbs
medieval Slavic art
Opis:
Sophia’s banquet (Divine Wisdom’s banquet) – this type of iconography is an illustration of a specific passage of the ninth chapter of the Old Testament Book of Proverbs: Wisdom hath built herself a house (Prov 9, 1-6). That text became widespread in Old Russian literature within liturgical books containing passages of the Old Testament. Also the comment of Anastasius Sinaites for Proverbs 9, 1-6 was translated into Old Church Slavonic. Iconographic images of the Wisdom’s banquet scene should be considered as a phenomenon typical of South Slavic wall paintings from the period of fourteenth century. Later on, the discussed motif became popular in Old Russian art and began to appear on the East Slavic icons.
Źródło:
Studia Ceranea; 2015, 5; 33-58
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne zabytki w nowoczesnym kraju. Z dziejów dziewiętnastowiecznego polskiego dyskursu o architekturze
Autorzy:
Łupienko, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036247.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
history of architecture
Gothic style
medieval monuments
public discourse in the nineteenth century
Kulturstaat
historia architektury
gotyk
zabytki średniowieczne
dyskurs publiczny w XIX w.
Opis:
Artykuł omawia obraz dziedzictwa architektury średniowiecznej w XIX w. (do lat osiemdziesiątych) w polskim dyskursie publicznym. Na podstawie korpusu tekstów z czasopism naukowych oraz książek autor analizuje stosunek do budowli historycznych w dobie rozwijania się idei narodowej i romantyzmu, a potem rosnącej rywalizacji imperiów środkowej Europy na polu kultury. Przedmiotem opisu jest rosnące uznanie dla stylu gotyckiego, z którym wiązano duże nadzieje na przyszłość oraz stan pesymizmu kulturowego lat osiemdziesiątych XIX w.
The work discusses the image of the medieval architectural heritage in the Polish public discourse of the nineteenth century. The author uses a corpus of texts published in academic journals and books to analyze the attitudes towards historical buildings in a period marked by intense development of the national cause and Romanticism, and later by the growing competition between the empires of Central Europe in the field of culture. The analysis shows growing esteem for the Gothic style, which was seen as having great potential for the future of architecture, as the well as general pessimistic attitude towards culture prevalent in the 1880s.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2020, 81; 17-48
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczna antaba ze Szczecina – uwagi dotyczące historii i symboliki
Medieval door knocker from Szczecin – remarks on its history and symbolism
Autorzy:
Krasnodębska, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440763.pdf
Data publikacji:
2017-12-21
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
Szczecin
średniowiecze
antaba
Jan Apengeter
Gryfici
Middle Ages
door knocker
Hans Apengeter
House of Griffins
Opis:
The article focuses on a medieval door knocker in the shape of a griffin’s head with a representation of the Tree of Jesse in a frame, made before the year 1344 in the Hans Apengeter’s workshop, funded by Barnim III probably for the St Mary’s church in Szczecin.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2017, 13; 225-236
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zaginiona średniowieczna synagoga we Wrocławiu na tle synagog z terenu Europy Środkowej. Architektura i historia
Lost Medieval synagogue in Wrocław against the background of other synagogues in Central Europe: itsarchitecture and history
Autorzy:
Chorowska, Małgorzata
Goliński, Mateusz
Caban, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407410.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
średniowieczna synagoga
Wrocław
badania historyczno-architektoniczne
medieval synagogue
historical and architectural research
Opis:
W 2021 roku rozpoczął się remont gmachu przy ul. Szewskiej 49 we Wrocławiu, będącego obecnie siedzibą Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, a wcześniej przez 300 lat (XV–XVII w.) pałacem miejskim Piastów legnicko-brzeskich. Zaczęły się wówczas wyłaniać spod tynków pokaźne połacie XIV-wiecznych ścian, arkad i otworów. Zasięg ich występowania był rozległy. Badania architektoniczne gmachu ujawniły ich obecność na długości niemal 40 m, szerokości 18 m i wysokości 16 m. Co więcej – odsłaniana struktura budowli zaczęła przypominać układy funkcjonalno-przestrzenne średniowiecznych synagog europejskich. Źródłowe badania historyczne własności posesji pokazały, że do połowy XIV wieku należała ona do przedstawicieli elity żydowskiej we Wrocławiu. Celem artykułu jest zaprezentowanie przeprowadzonych przez autorów wyników badań architektonicznych gmachu i poddanie pod dyskusję argumentów świadczących o tym, że mieścił on w swych murach synagogę. Biorąc pod uwagę czas powstania gmachu, byłaby to jedna z najstarszych i największych budowli tego typu w średniowiecznej Polsce.
The year 2021 saw the beginning of the renovation of the building at 49 Szewska Street in Wrocław, the current seat of the Institute of History of the University of Wrocław, and that had previously been a city palace of the Legnica and Brzeg branch of the Piasts for 300 years (between the fifteenth and seventeenth centuries). At this time, sizeable portions of fourteenth-century walls, arcades and apertures were found underneath the plasters. Their scope was extensive. Architectural investigation of the building revealed their presence along a length of almost 40 m, a width of 18 m and a height of 16 m. Furthermore, the revealed structure resembled the functio-spatial layouts of medieval European synagogues. Historical source studies of the property’s ownership found that up to the mid-fourteenth century it had belonged to members of Wrocław’s Jewish elite. The goal of this paper is to present the results of the authors’ architectural investigation of the building and to present arguments that it housed a synagogue up for discussion. Considering the building’s construction time, it can be considered one of the oldest and largest buildings of its type in medieval Poland.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2023, 73; 84--101
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
School Legislation of Ecumenical Councils from the 12th to the First Half of the 14th Century and the Beginning of its Reception in Medieval Poland – the Outline of the Problem
Autorzy:
Ratajczak, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955383.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of education
school legislation
Middle Ages
Opis:
The aim of the paper is an analysis of a broadly understood legislation of general councils which took place in an important period for the development of the then educational system and culture – at the height of the Middle Ages (12th–13th c.). While analysing the written records of synodal and council acts, several interesting aspects can be considered: the regulations related to the education of clergy (the diocesan ones, as the same issues concerning monastic orders were regulated by the inner legislation of general chapters), the organization of schools and teaching programmes, the records telling about the moralizing influence on the community of the faithful, and finally, the attitude of the Church toward the question of general access to education, including the functioning of universities. The presented study demonstrates a significant role of ecclesiastical school legislation for the development of the educational system in mediaeval Poland. Also, it can be noticed that all changes in this matter were the result of legislative activity of the Church but also responded to the educational needs of the contemporary society. The latter, in turn, stemmed from a general civilizational development of Latin Europe, the part of which were the lands being under the rule of the Piast dynasty.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2018, 38; 37-52
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constructive development of the Leiden house in the 13th and 14th centuries
Rozwój konstrukcji domów w Lejdzie w XIII i XIV w.
Autorzy:
Orsel, Edwin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2203593.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
Leiden
building archaeology
construction history
medieval house
Lejda
archeologia budowli
historia budownictwa
dom średniowieczny
Opis:
Leiden is one of the largest medieval cities in the Netherlands. Because the city has never suffered major devastation, for example caused by city fires or wars, there is a rich layered historic city centre. This article discusses the constructive development of Leiden houses in the 13th and 14th centuries and its influences. In recent years, building archaeological research has uncovered the remains of approximately 150 buildings from before or about 1400. Based on this, and in combination with archaeological data, the constructive development of the Leiden house in the 13th and 14th centuries can be outlined. Based on dendrochronologically dated examples, the origin of a typical timber-frame house with brick façades can be established, a confluence of older timber- and stone-building traditions. It is a building type that remains the popular building type in Leiden and far beyond until about 1600. This development is related to the urbanization of Leiden in the 13th century with urban densification, population growth and the emergence of guilds. The issuing of fire prevention measures by the city council and the payment of subsidies also play an important role. The development is also determined by the availability of building materials. According to dendrochronological data, construction timber has to be imported from afar, from Westphalia or Emsland (Germany). Natural stone was not available locally and had to be supplied from far away regions in Germany or Belgium, until a flourishing brick industry developed along the Rhine in the 13th century, immediately outside the city gates of Leiden. By inventively combining brick walls and a wooden supporting structure by specialized carpenters, high-quality and fire-safe houses were created, responding to the demands of the growing citizenry and the city authorities in a nascent city.
Lejda jest jednym z największych średniowiecznych miast w Holandii. Ze względu na to, że miasto nie doznało większych zniszczeń spowodowanych przez pożary lub wojny, centrum zachowało wiele historycznych budowli. W artykule omówiono rozwój konstrukcji domów lejdejskich w XIII i XIV w. oraz jego wpływy. Podczas badań architektonicznych prowadzonych w ostatnich latach udokumentowano pozostałości około 150 budynków wzniesionych do około 1400 r. Na tej podstawie oraz w połączeniu z wynikami badań archeologicznych można nakreślić zarys rozwoju konstrukcji domu w Lejdzie w XIII i XIV w. Dzięki wynikom badań dendrochronologicznych możliwe jest ustalenie pochodzenia typu domu o konstrukcji szkieletowej z murowanymi fasadami z cegły, będącego połączeniem starszych tradycji budownictwa drewnianego i kamiennego. Ten rodzaj domu stał się popularnym typem budynku w Lejdzie oraz poza jej granicami do około 1600 r. Rozwój tego rodzaju zabudowy związany jest z urbanizacją Lejdy w XIII w., wzrostem liczby jej ludności i powstaniem cechów. Ważną rolę odgrywało również wydawanie przez radę miejską przepisów zapobiegających pożarom oraz wypłacanie dotacji na ten cel. O rozwoju decydowała również dostępność materiałów budowlanych. Według danych z badań dendrochronologicznych drewno budowlane sprowadzano z dalekiej Westfalii lub Emsland (Niemcy). Kamień naturalny nie był lokalnie dostępny i dlatego też musiał być sprowadzany z daleka, z regionów Niemiec lub Belgii, aż do momentu pojawienia się w XIII w. cegielni rozmieszczonych wzdłuż Renu, tuż za bramami miasta Lejdy. Dzięki nowatorskiemu połączeniu ceglanych ścian i drewnianej konstrukcji nośnej przez wyspecjalizowanych cieśli powstały wysokiej jakości i bezpieczne pod względem pożarowym domy, odpowiadające zapotrzebowaniu rosnącej liczby mieszkańców i władz rodzącego się miasta.
Źródło:
Architectus; 2022, 4 (72); 17--25
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania archeologiczne w Myśliborzu w latach 1945–2014
Archaeological research in Myślibórz in the years 1945–2014
Autorzy:
Szymczyk, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440580.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
Myślibórz
historia badań archeologicznych
warsztat garncarski
ceramika nowożytna
konstrukcje drewniane
history of archaeological research
potter’s workshop
Post-medieval pottery
wooden structures
Opis:
Abstract: The article presents the history of archaeological research in the post-war Myślibórz. Until 1999, it was led by researchers from Gorzów Wielkopolski and Szczecin, and since 2000 employees of the Museum of Myślibórz Lake District. Mostly it concerns the Old Town area and is associated with the beginnings of urban settlements to Post-medieval period. In addition, the archaeological research was carried out on the early medieval stronghold.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2016, 12; 547-571
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kodeks magistra Hieronima Szwarca. Przyczynek do dziejów najstarszego księgozbioru bernardynów w Krakowie
Master Hieronim Szwarc codex. A contribution to the history of the oldest book collection of the Franciscans/Bernardines in Cracow
Autorzy:
Szulc, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911824.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Giovanni Balbis of Genoa
provenance research
Catholicon
Hieronim Szwarc
Kraków
the Bernardines
Cracow University in the 15thc.
liber catenatus
medieval manuscripts
medieval codices
Bernardyni
Uniwersytet Krakowski w XV wieku
kodeksy średniowieczne
rękopisy średniowieczne
badania proweniencyjne
Opis:
Artykuł ma na celu pokazanie na przykładzie jednego kodeksu średniowiecznego wartości i znaczenia badań proweniencyjnych księgozbiorów historycznych. Przedmiotem charakterystyki jest średniowieczny kodeks ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu − XV-wieczny odpis Catholiconu Giovanniego Balbi da Genova, popularnego w średniowieczu podręcznika gramatyki łacińskiej. Rękopis ukończony w 1457 roku, skromnie iluminowany, jest jedynym w zbiorach Biblioteki przykładem rękopiśmiennej księgi łańcuchowej (liber catenatus). Kodeks ten jest unikatowy i cenny ze względu nie tyle na treść, ile na osobę pierwszego właściciela (być może także kopisty księgi) – Hieronima Szwarca, magistra atrium Uniwersytetu Jagiellońskiego i późniejszego zakonnika w klasztorze franciszkanów obserwantów (bernardynów) w Krakowie na Stradomiu. Jak wynika z analizy zapisków proweniencyjnych odnotowanych na przedniej części wyklejki oprawy Catholiconu oraz ze źródeł historiograficznych, uniwersyteckich i zakonnych, Hieronim był synem znanego mieszczanina krakowskiego Jerzego Szwarca, który na przełomie 1453 i 1454 roku gościł w swojej kamienicy przy rynku sławnego włoskiego kaznodzieję pokutnego i reformatora zakonu franciszkanów Jana Kapistrana oraz towarzyszących mu braci. Powyższe badania źródłowe dowiodły, że prezentowany kodeks był własnością (może nawet dziełem rąk) absolwenta Uniwersytetu Jagiellońskiego, a zarazem reprezentanta kapistrańczyków, tj. licznego grona krakowskich studentów, którzy pod wpływem kazań Jana Kapistrana wstąpili do zakonu franciszkanów obserwantów i pierwszego na ziemiach polskich klasztoru bernardynów, założonego w Krakowie w 1453 roku. Druga zapiska własnościowa na oprawie księgi przynosi z kolei informację, iż w 1466 roku kodeks magistra Hieronima został przekazany (przez właściciela?) do biblioteki krakowskiego klasztoru. Należy więc do najstarszego księgozbioru bernardyńskiego w Polsce.
The present article attempts to present, with an example of a medieval codex, the value and significance of the research on provenance of historical book collections. This is the case with the book under review: it is a detailed description of the Codex from the book collection of Poznań University Library – the fifteenth century copy of Catholicon by Giovanni Balbis of Genoa, a popular and commonly used in the Middle Ages dictionary and text book (primer) of Latin grammar. The manuscript, modestly illuminated and finished in 1457, is the only specimen of a hand-written chained book (liber catenatus) currently held in the Library’s collection. The codex is unique and extremely valuable not only on account of its content, but rather because of its first owner (possibly the copyist of the original book) – Hieronim Szwarc, Master of Arts or atrium magister of the Jagiellonian University, and later a monk at Priory of Franciscans/Observants, also known as the Bernardines, in Cracow-Stradom. As it follows from the analysis of the provenance notes placed on the front side of the flyleaf of the original binding of Catholicon, as well as from available historiographical sources, both academic and monasterial, Hieronim was a son of a well-known Cracow burgher Jerzy Szwarc who, at the turn of the 1453/1454, hosted in his tenement house in the market the famous Italian penitential preacher and reformer of the Franciscan Order John of Capistrano and accompanying friars. The relevant source study has revealed that the codex was in possession (or was possibly even the work) of the Jagiellonian University graduate, and at the same time a Capistrano-follower, i.e. a member of the numerous circle of students of the Cracow Academy who, inspired by sermons delivered by John of Capistrano, joined the Franciscan/Observants Order and the first priory of the Bernardines in Poland founded in Cracow in 1453. Another ownership note provides, in turn, a statement that Master Hieronim’s codex was handed over (by the owner?) to the library of this particular priory in 1466. It belongs then to the oldest Bernardine book collection in Poland.
Źródło:
Biblioteka; 2014, 18(27); 219-234
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dekoracja drzwiczek sakramentarium w Mątowach Wielkich jako przyczynek do rozważań nad pobożnością eucharystyczną ludu wiejskiego w średniowiecznych Prusach
Decoration of the sacrament house door in Mątowy Wielkie as a contribution to the research on the Eucharistic piety in the medieval prussian countryside
Autorzy:
Grabowska-Lysenko, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154348.pdf
Data publikacji:
2014-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Medieval art
art history
sacrament house
Eucharist
Cult of the Eucharist
Mątowy Wielkie/Groß Montau
Corpus Christi
State of the Teutonic Order in Prussia
Opis:
This paper is an attempt to show the main forms of the Eucharistic piety in the Prussian countryside in the Middle Ages on the basis of analysis of the sacrament house in Saint Peter and Paul church in Mątowy Wielkie (Groß Montau). This work will be compared with other objects from the area of the former Teutonic Order State. The iconographic program of the sacrament house door is known today from the historical description, archival photos and the copy of the door, which is kept in the church in Mątowy Wielkie. Originally it consisted of the picture of the Man of Sorrow, placed on the obverse, and the presentation of the priest with the monstrance on the back of the door. The analysis of the iconography of this object in the context of its function allows to draw some conclusions about forms of worship of the Blessed Sacrament widespread in the Prussian countryside: individual adoration of the Eucharistic Christ in the consecrated Host or in His images, as well as Theophoric processions, mostly related to the celebration of Corpus Christi. This work seems to be a testimony to the religious climate in the Prussian Church in the first half of the 15th century and to the role of the clergy in the transformations of the religiosity of the laity, taking place in this time.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2014, 15; 189-205
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od średniowiecznej do współczesnej polszczyzny, czyli o stałości w języku
From the medieval to the modern Polish language – the constant in language
Autorzy:
Walczak, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595677.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
history of language
language change
the constant in language
historia języka
ewolucja językowa
zmienność i stałość w języku
Opis:
The article consists of an elaboration and support for a thesis that the history of a language and its current condition can be understood in terms of dialectic action of the change and the constant. The change is what attracts most attention of linguists, but it is the constant that decides to the largest extent about the language’s identity.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2012, 11; 209-221
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomerania and the Baltic Sea in the imaginative geography of the Polish Middle Ages from the End of the 10th Century to the Beginning of the 13th Century
Autorzy:
Krawiec, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592306.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
history of Poland
history of Pomerania
Polish medieval chronicles
imaginative geography
Gallus Anonymus
Wincenty Kadłubek
historia Polski
historia Pomorza
polskie kroniki średniowieczne
geografia kreacyjna
Gall Anonim
Wincenty zw. Kadłubkiem
Opis:
W artykule podjęto problematykę form obecności Pomorza w geografii kreacyjnej mieszkańców ziem polskich w okresie od panowania Mieszka I do początku XIII wieku. Wybór daty końcowej jest uzasadniony zachodzącymi w tym okresie przemianami politycznymi w Polsce i na samym Pomorzu, jak również związanymi z tym przemianami w geografii kreacyjnej, czyli w systemie wyobrażeń o poszczególnych terytoriach, funkcjonującym w określonej zbiorowości, w tym przypadku wśród mieszkańców ziem polskich. Możliwości rekonstrukcji wyobrażeń o Pomorzu i Bałtyku są jednak ograniczone ze względu na niedobór źródeł. Dotyczy to szczególnie najwcześniejszego okresu. W artykule zanalizowano okoliczności powstania i wprowadzenia do źródeł pisanych nazw „Pomorze” i „Pomorzanie”. Szczególnie obszernie omówiono obraz Pomorza w kronice tzw. G alla A nonima, c o w ynika z wyjątkowo wyeksponowanej pozycji tej krainy w koncepcji przestrzeni w tekście. Wskazano główne kierunki konceptualizacji terytorium Pomorza i jego mieszkańców przez Galla w kontekście ówczesnego systemu uczonych wyobrażeń geograficznych, ideologii krucjatowej oraz politycznych uwarunkowań powstania tekstu i opisywanych w nim wydarzeń. Następnie scharakteryzowano późniejsze wzmianki o Pomorzu jako przestrzeni geograficznej w źródłach polskich do początku XIII wieku, wśród których na pierwszy plan wysuwa się kronika mistrza Wincentego zw. Kadłubkiem. Scharakteryzowano sposób przedstawienia Pomorza przez Wincentego w różnych częściach kroniki, zwłaszcza w narracji o początkach państwa i narodu polskiego, ze wskazaniem na możliwe przyczyny i źródła takiego opisu. Na koniec zasygnalizowano przemiany, które powodują, że okres od XIII do XV wieku powinien być uznany za kolejny, odrębny etap w dziejach polskich wyobrażeń o Bałtyku i Pomorzu.
SummaryThe paper deals with the problem of the place of Pomerania in imaginative geography of the inhabitants of the Polish lands since the rule of Mieszko I until beginning of the 13th century. The choice of the final date is justified by the political changes taking place at that time in Poland and in Pomerania itself, as well as the changes in imaginative geography, i.e. in the system of images of particular territories functioning in a community, in the case in question among the inhabitants of the Polish lands. The possibilities of reconstructing the images of Pomerania and the Baltic are limited because of the scarcity of sources, especially with reference to the earliest period. The article contains an analysis of the circumstances of creating and introducing into the written sources the names ‘Pomerania’ and ‘Pomeranians’. The picture of Pomerania in Gallus Anonymus’ chronicle has been extensively discussed, which results from the special position of that region in the spatial concept in that text. The paper indicates the main ways of the conceptualisation of the Pomeranian territory and its inhabitants by Gallus in the context of the contemporary system of learned geographical images, crusade ideology and political conditions of the textmaking and presenting the events. There is also a characterisation of the later mentions about Pomerania as a geographical space in the Polish sources of the beginning of the 13th century, among which the predominant place occupies Master Wincenty Kadłubek’s chronicle. The article shows how Master Wincenty Kadłubek presents Pomerania in various parts of his chronicle, especially in his narrative about the beginnings of the Polish state and nation, with possible causes and sources of the description. Finally, the article signals the changes which indicate that the period from the 13th to the 15th centuries should be regarded as a separate stage in the history of the Polish imagery of the Baltic and Pomerania.
Źródło:
Studia Maritima; 2018, 31; 109-133
0137-3587
2353-303X
Pojawia się w:
Studia Maritima
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leonardo Pisano called Fibonacci, between advanced mathematics, history of mathematics and mathematics education: three examples drawn from Liber Quadratorum
Od matematyki wyzszej, przez historie do dydaktyki. Trzy przykłady zaczerpniete z Liber Quadratorum Leonarda z Pizy zwanego Fibonaccim
Autorzy:
Bussotti, Paolo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791019.pdf
Data publikacji:
2017-07-04
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Fibonacci
Enriques
Liber Quadratorum
Paradigmatic examples
Medieval mathematics
Diophantine analysis
Lagrange
Genochhi
Number theory and mathematics education
Relation history of mathematics-mathematics education
Opis:
In this research, three problems faced by Leonardo Pisano, called Fibonacci,are dealt with. The main purpose is to show that history of mathematics can offerinteresting material for mathematics education. The approach to the use of history ofmathematics in mathematics education cannot be merely historical, but adapted to theneeds of the explanations in a classroom. In the course of this paper, the meaning ofsuch assertion will be clarified. A further purpose is a trying to explore the relationshistory of mathematics-mathematics education-advanced mathematics. Last, but notthe least, a further aim is to offer a specific series of interesting material to the teacherin order to develop stimulating lessons. The material here expounded is conceived forpupils frequenting the third and the fourth years of the high school, but, with minormodifications, it can be adapted to the fifth year of the high school and to the initialyears of the scientific faculties at the university.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Mathematicae Pertinentia; 2015, 7; 5-25
2080-9751
2450-341X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Mathematicae Pertinentia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezławki - kilka uzupełnień źródłowych dotyczących późnośredniowiecznego zespołu osadniczego na obrzeżach kraju pruskiego
Bezławki – several additional sources regarding the late medieval settlement complex on the periphery of Prussian lands
Autorzy:
Kwiatkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365756.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
późne średniowiecze
Prusy późnośredniowieczne
zakon niemiecki
historia społeczna
historia osadnictwa
wiejskie skupiska osadnicze
Bezławki
Late Middle Ages
Late Middle Ages Prussia
Teutonic Order
social history
settlement history
clusters of rural settlements
Opis:
This article contributes to our knowledge of the late Middle Ages of the village of Bezławki. Based on sources to date neglected in the scholarly literature, various aspects of the settlement’s functions are presented between 1371 and 1517. From the sources emerges an image of a settlement complex, characterized by significant legal, settlement, economic and socio-professional differences. The analyzed written sources (administrative documents and records) testify to the functioning of the village chartered with the ‘Kulm Law’, where alongside the mayor, peasants, innkeepers, miller and priest lived, or at least owned, the townspeople and those with ‘free’ status of a noble or non-noble background, with the settlement under the governance of the Order and later under the ‘free’, so-called new lords deriving from the group of mercenaries who came to Prussia during the period of warfare in 1454-1466. Within this heterogenous community there were additional dynamic changes taking place in Bezławki in terms of economic activities and the types of production activities associated with them. Only the structure of the governance and the sovereign control of the inhabitants of the settlement by the Teutonic Order remained consistent. Such results should prompt restraint in drawing generic conclusions from single mentions in the sources of individual settlements in late medieval Prussia. A regularly used method of chronological transplantation of specific information back and forth should be applied more carefully and rigorously. The example of Bezławki shows that there are cases when individual elements of the settlement changed much more often than previously thought.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 291, 1; 31-54
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Das archäologische Museum „Berestje“. Die Geschichte der Musealisierung der archäologischen Stätte und die aktuelle Museumsentwicklung
The archaeological museum “Berestye”. The history of the museumisation of the archaeological site and present-day museum development
Autorzy:
Nekljudova, Tatjana
Baškov, Alexander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/960042.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Tematy:
medieval Brest
archaeological site
archaeological museum
preservation
museumisation
Opis:
The Berestye Archaeological Museum, a branch of the Brest Museum of Regional Studies (Brest, Republic of Belarus‘), is the only museum in Europe where an archaeological site with perfectly preserved 13th-century wooden buildings of an East Slavic town are exhibited. The discovery of the medieval town of Berestye was the result of large-scale excavations carried out in 1969–1981 and in 1988 under the guidance of Professor Piotr Lysenko. The characteristics of the wet cultural layer made it possible to preserve more than 220 wooden buildings and more than 43,000 objects of organic and inorganic origin. The long-term process of preserving wooden constructions was the first experience in the conservation and museumisation of such objects in the field.
Źródło:
Analecta Archaeologica Ressoviensia; 2018, 13; 441-462
2084-4409
Pojawia się w:
Analecta Archaeologica Ressoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Amoris sagittae et spicula”. Cielesne aspekty mistyki bł. Doroty z Mątów – próba reinterpretacji
„Amoris sagittae et spicula”. The carnal aspects of the mysticism of Dorothy of Montau – a reinterpretation approach
Autorzy:
Jakubek-Raczkowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154350.pdf
Data publikacji:
2014-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
medieval female mysticism
Dorothy of Montau
somatic symptoms
natural history of desease
Opis:
The paper is devoted to the physical aspects of asceticism and mystical experience of Prussian female mystic, the blessed Dorothy of Montau, analysed based on the detailed and vivid description of John Marienwerder. It makes an attempt of hypothetic identification of actual character of somatic effects of visions and mystical unions with Christ (sweating, hot flushes, pain) with special consideration of spiritual “stabbings” of heart (and other bodily parts) with arrows and spears of Divine Love and the symptom of enlarged womb. The interpretation by John Marienwerder, rooted in the medieval knowledge of physiology and set in categories of the bridal mysticism, made a considered apology of the Prussian recluse. In effort to reinterpret the somatic symptoms described by medieval theologian, this paper controverts also the attempt of their evaluation and analysis appearing in contemporary scientific literature employing methods of the so called psycho-history. Most likely neither the female psychology nor the religious hysteria were responsible for the carnal symptoms described by John Marienwerder. The mystic throughout all her life heroically struggled with the consequences of scalding she had suffered as a child and of multiple childbirth intertwined with carnal mortifications, however the main cause of her painful experiences most probably was a progressing heart disease. Its increasing untreated symptoms (natural history of illness) can be identified in the writings by John Marienwerder and analysed in the light of contemporary medical knowledge. The holiness of the recluse manifested not only in the sphere of asceticism, renouncement, zealous religious practice and contemplation, but also in transmitting the corporal suffering of somatic origin into the sphere of deep spiritual experience based on the idea of Compassio Christi.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2014, 15; 165-187
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi do dziejów osadnictwa na obszarze dawnego powiatu orłowskiego w średniowieczu
Comments on the history of settlement in the area of former Orłów district in the Middle Ages
Autorzy:
Ćwikła, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129994.pdf
Data publikacji:
2022-06-28
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
powiat orłowski
średniowieczne osadnictwo
Polska
średniowiecze
Orłów district
medieval settlement
Polska
The Middle Ages
Opis:
W artykule sformułowano kilka uwag i spostrzeżeń o charakterze teoretyczno-metodologicznym na temat dziejów osadnictwa na obszarze dawnego powiatu orłowskiego, a także zasygnalizowano pojawienie się nowych punktów osadniczych na wspomnianym terytorium. W tekście wykazano krytycyzm względem formułowania wniosków na temat chronologii poszczególnych osiedli, wyciąganych na podstawie błędnie określonego kształtu wsi, zwłaszcza zaś przesuwania metryki osad do okresu wczesnego średniowiecza. Ponadto udało się wskazać na nową datę pierwszego zapisu źródłowego odnośnie do kilku miejscowości znajdujących się na terenie powiatu.
In this article, several theoretical and methodological remarks and observations have been formulated regarding the history of settlement in the former Orłów district, and also the emergence of new settlement points in this area. This text demonstrates criticism towards formulating conclusions about the chronology of individual settlement points, drawn on the basis of an incorrectly defined shape of the village, and especially the shifting of the settlement metrics to the early Middle Ages. Moreover, it was possible to indicate the new date for the first source entry for several localities in the district.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 1; 285-300
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne kościoły drewniane w Polsce wyrazem geniuszu człowieka i obecności Boga
Medieval wooden churches in Poland as an expression of human genius and the presence of God
Autorzy:
Radziewicz-Winnicki, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/398450.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
historia architektury
architektura sakralna
budownictwo drewniane
budownictwo zrównoważone
history of architecture
sacral architecture
wood building
sustainable construction
Opis:
Kościoły drewniane są w Polsce zjawiskiem szczególnym. Ich niezwykły charakter jest wyrazem idei funkcjonalno-przestrzennej ukształtowanej u zarania chrześcijaństwa na ziemiach polskich. Kiedyś niezwykle powszechne, stanowiły na tle architektury murowanej najliczniejszą grupę obiektów sakralnych. Dziś nieliczne zachowane przykłady, z których najstarsze pochodzą z drugiej połowy XV wieku, stanowią najcenniejszą pamiątkę i świadectwo sacrum dawnych czasów. Mimo iż najstarsze zachowane w Polsce kościoły to obiekty murowane, można zaryzykować stwierdzenie, że oba nurty rozwijane były równocześnie, a ich ewolucję warunkowały czynniki i potrzeby lokalne. Niniejsza praca jest próbą syntetycznego przedstawienia cech typowych dla najwcześniejszych kościołów drewnianych na podstawie znanych XV-wiecznych obiektów. Są to przykłady z terenów Małopolski, Śląska, Wielkopolski i Mazowsza, lecz zdaniem badaczy mogą one stanowić reprezentatywną grupę kościołów drewnianych typu gotyckiego. Opracowanie ma na celu przedstawienie zabytkowej architektury sakralnej z uwzględnieniem takich aspektów, jak: forma, funkcja, konstrukcja, materiał czy właściwości fizykalne. Ważne jest, aby na tę wyjątkową grupę obiektów spojrzeć w kontekście współczesnych zasad zrównoważonego budownictwa, dostrzegając w nich cechy świadczące o szerokiej wiedzy, doświadczeniu oraz intuicji ówczesnych budowniczych.
The wooden churches of Poland are a special phenomenon. Their unique nature reflects a functional and spatial idea formed in the dawn of Christianity on Polish soil. Once very common, they stood out as the most numerous group of religious buildings. Nowadays, the few preserved examples which date back to the second half of the 15th century are the most valuable keepsake and an evidence of the sacred of the old times. Although the oldest preserved churches in Poland are made of stone, it seems safe to say that both currents were developed concurrently which was conditioned by the local factors and needs. This paper attempts to summarize the features typical for the earliest wooden churches based on the 15th century buildings. They include examples from the regions of Lesser Poland, Silesia, Greater Poland and Mazovia but, according to the researchers, they can be a representative group of the Gothic wooden churches. The paper aims to present the historical religious architecture while taking into account the following aspects: form, function, structure, material or physical properties. It is important to consider the unique group of structures in the context of the contemporary sustainable construction and notice their features being the proof of a broad knowledge, awareness and intuition of the builders of that time.
Źródło:
Architecturae et Artibus; 2016, 8, 4; 35-42
2080-9638
Pojawia się w:
Architecturae et Artibus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z badań nad piśmiennictwem sakralnym średniowiecznej biblioteki klasztoru cystersów w Mogile
From the research on sacral writings from medieval library of Cistercian monastery in Mogiła
Autorzy:
Domżał, Zbigniew
Wałkówski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472375.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
historia Kościoła
zakony
cystersi
Mogiła
kodykologia
sakralne piśmiennictwo
History of the Church
orders
Cistercians
codicology
sacral writings
Opis:
Prezentowany artykuł stanowi fragment obszerniejszych badań nad skryptorium i biblioteką klasztoru cystersów w Mogile do przełomu XV i XVI w. Autorzy wykorzystali ustalenia Edwarda Potkowskiego, zgodnie z którymi jedną z form użytkowania pisma w średniowieczu było zastosowanie go do głoszenia zasad wiary i wyrażania chwały Bożej, czyli do tworzenia piśmiennictwa sakralnego. W jego ramach istnieją bardziej szczegółowe odmiany tematyczne, które autorzy omawiają możliwie dokładnie, wskazując konkretne dzieła i (jeśli jest to możliwe) ich twórców. Granice chronologiczne rozważań zostały wyznaczone przez stan podstawy źródłowej i przemiany kulturowe dotyczące klasztoru cystersów w Mogile. Ograniczenie się do XV stulecia wynika z faktu, że z tego okresu pochodzą wszystkie zachowane średniowieczne kodeksy. Ponadto na przełomie XV i XVI w. zachodziły zmiany związane z upowszechnieniem się druku, co oznaczało schyłek kopiowania ksiąg w skryptorium. Podstawę źródłową stanowi 20 kodeksów. Z tej liczby autorzy bezpośrednio przebadali 14, ponieważ jedynie te zostały im udostępnione. Pozostałych sześć było niedostępnych z powodu remontu w archiwum klasztornym. Te księgi przebadano za pośrednictwem Katalogu archiwum. Wszystkie kodeksy pochodzą z XV stulecia, lecz tylko dwa z jego pierwszej połowy. Natomiast 11 ksiąg powstało mniej więcej w połowie XV wieku. Z jego drugiego pięćdziesięciolecia pochodzi siedem zachowanych manuskryptów. Analiza odmian piśmiennictwa sakralnego obecnego w średniowiecznej spuściźnie biblioteki klasztoru cystersów w Mogile wykazała dominację kaznodziejstwa – aż 168 pozycji. Wysoką pozycję zajęły dzieła teologiczne, Biblia z egzegezą oraz m.in. moralistyka i liturgia. Przeważają dzieła dotyczące nauczania wiary, formacji duchowej i offi cium divinum, co było typowe dla księgozbiorów cysterskich i generalnie bibliotek klasztornych wieków średnich. Jeśli chodzi o autorów, to na pierwsze miejsce wysuwają się pisarze należący do konwentu cystersów w Mogile – opat Piotr Hirszberg, brat Mikołaj z Krakowa czy Jakub z Paradyża. Taka sytuacja nie powinna dziwić, ponieważ biblioteka konwentualna z urzędu była nastawiona na zbieranie dzieł swoich pisarzy. Wśród autorów spoza klasztoru cystersów w Mogile licznie spotykamy teksty pióra św. Bernarda z Clairvaux.
Presented article is a part of broader research focused on scriptorium and library of the Cistercians convent in Mogiła till the turn of 15th century. Authors used fi ndings of Edward Potkowski’s research according to which one of the form of using writing in medieval times was applying it to implementing principles of faith and expressing God’s glory. Within sacral writing there exist differentiated subjects, which are discussed by authors detailed way, indicating specifi c works and (when it was possible) their authors. Presented research was limited to 15th century due to the fact that 20 preserved medieval codex’s stemmed from this period. Authors examined 14 volumes out of the 20, remaining 6 were unavailable due to reconstruction works in convents’ archive. They were examined however through the archival catalogue. In medieval legacy of the Cistercians’ convent in Mogiła prevails homiletics (168 texts). The other documents frequently occurring in the disputed collection are theological works, Holy Bible with exegesis and i.e liturgy and moralisation. Dominating works deal with teaching the religion, spiritual formation and offi cium divinum, what was typical for Cistercians book collections and generally for medieval conventual libraries. When it comes to authors majority of them are the ones belonging to the convent of Mogiła – abbot Piotr Hirszberg, brother Mikołaj from Kraków or Jacobus de Paradiso. Such a situation should not be surprising, because conventual library ex offi cio was meant to keep the works of their authors. Among the works of authors who did not belong to Mogiła convent the most numerous texts are written by St. Bernard of Clairvaux.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2016, 10; 17-44
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies