Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Krzywicka, A." wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-34 z 34
Tytuł:
Mapy gruntowe z XIX wieku jako źródło nazw obiektów fizjograficznych (na przykładzie wybranych wsi z terenu Wielkopolski)
Land maps from 19th century as a source of names of physiographical objects (on the example of the selected villages in Wielkopolska, Poland)
Autorzy:
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819376.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
mapy gruntowe
obiekty fizjograficzne
Opis:
Preservation of the landscape is connected with the resource protection of the rural environment and with the cultural legacy. Name local are one of elements of the cultural legacy. Name of object, can indicate place the object in the space. Names of settlement objects, physiographical objects and natural objects are collected and made available through the National Register of Place Names (Panstwowy Rejestr Nazw Geograficznych - PRNG). PRGN is an official, referential database constituting the base for other systems of spatial information containing place names. In the literature there are many classifications of geographical names. In the article there is a division which is dividing toponyms to names of inhabited physiographical objects - oykonyms and to names of uninhabited physiographical objects - anoykonyms. Article analyzed maps which have been made from the 19th century from the area of Wielkopolski as anoykonyms sources to the National Register of Place Names. At the work analyzed twenty-two maps, which have been made in scale 1:5000 from the National Archive in Poznan. The maps covered the area which was divided in two areas. The first area was the villages located near the Wrzesnia. The second area was the villages located in the strip Grodzisk Wielkopolski-Opalenica-Pniewy-Sierakow. In research anoykonyms were divided in the following groups: 1. topographical relief (hillock, pit) 2. following water 3. water standing (pond, bog-mud, wetland) 4. other physiographic objects (field, meadow-pasture, forest). Analysis of maps showed, diversifying the amount of names of topographical objects on individual maps. The most of topographical names was on map of Gnin (21). Least of topographical names were on the maps of Nowa Wies Krolewska and Ksiazno (1). On remaining maps the amount of names ranged from 4 to 8. Anoykonyms were on 45% of the surveyed maps. From the analysis of maps were obtained in total 60 anoykonyms. The division according to individual groups looks as follows: 1. topographical relief - 7 names (hillock - 1, pit - 6) 2. flowing water - 4 names 3. standing water - 12 names (pond - 2, bog-mud - 5, wetland - 5) 4. other physiographic objects - 37 names (field - 15, meadow-pasture - 17, forest - 5). Places of appearing of names "topographical relief" of the area was compared with appropriate topographical maps and available maps on Geoportal. The control was aimed at checking whether the name is connected with the topography relief. (In all accidents the inspection confirmed speculations.) anoykonyms fields, meadows, pastures and forests, which were obtained from the maps, can provide a basis for studies of landscape history and to inform land cover, land use, ownership structure or human activity. Anoykonyms acquired from maps were confirmed in descriptive sources. Collected names were Compared from with "Urzedowymi nazwami miejscowosci i obiektow fizjograficznych" for the Wielkopolska given in years to 70 of the 20th century, with the National Register of Place Names available from Geoportal and with other descriptive materials. More than 30 percent anoykonyms which were on maps were confirmed in descriptive materials (38% of them appeared in more than one descriptive materials). Names of physiographical objects should be get both from of maps and as well as descriptive materials. Maps are used for a spatial localization of objects. Descriptive materials are used for a verification of names from maps. The names of the physiographical objects before the entry to the registry (PRNG) should be subject to appropriate verification. Research has shown that the maps from the nineteenth century are a valuable source anoykonyms. Physiographic object names can be used to specify the changes and evolution of the environment.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2012, Tom 14; 551-562
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ pola ultradźwiękowego na zwiększenie biodegradowalności ścieków koksowniczych
Effect of ultrasonic field to increase the biodegradability of coke processing wastewater
Autorzy:
Kwarciak-Kozłowska, A.
Krzywicka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/357631.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Śląska
Tematy:
ścieki koksownicze
pole ultradźwiękowe
biodegradowalność
coke wastewater
ultrasonic field
biodegradability
Opis:
Ścieki koksownicze ze względu na obecność znacznej ilości związków chemicznych wykazują wysoką toksyczność wobec organizmów żywych, w tym organizmów osadu czynnego wykorzystywanego w biologicznym oczyszczaniu ścieków przemysłowych. Fakt ten jest powodem poszukiwania sposobów mogących zmniejszyć toksyczność ścieków oraz zwiększyć ich podatność na biologiczną degradację. Obiecującymi metodami przyczyniającymi się do tego są procesy wykorzystujące zaawansowane utlenianie zanieczyszczeń. Zalicza się do nich oddziaływanie pola ultradźwiękowego na substancje zawarte w ściekach. Ma ono różnorodny charakter, a największe znaczenie odgrywają inicjowane reakcje sonochemiczne. Do najważniejszych należą reakcje utleniania zanieczyszczeń do związków prostszych, wykazujących większą podatność na biologiczną degradację. Celem omówionych badań było ustalenie wpływu amplitudy drgań oraz czasu sonifikacji na wspomaganie stopnia biodegradacji ścieków koksowniczych.
Coking wastewater due to the presence of large amounts of chemical have a high toxicity to organisms especially microorganisms from activated sludge used in biological treatment of industrial wastewater. This is the reason for searching the ways that may reduce the toxicity of wastewater and increase the their biodegradability. Advanced oxidation processes involving ultrasound are an appropriate way to reduce the toxicity and improve the biodegradability. Ultrasound field affect the organic substances by the sonochemical reactions. The most important reaction is oxidation to biodegradable substances. The aim of this study was to determine the influence of amplitude and time of sonification to improving the biodegradability of coking wastewater.
Źródło:
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska; 2015, 17, 3; 133-142
1733-4381
Pojawia się w:
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan i potrzeby inwestycyjne wielkopolskich gmin w zakresie gospodarki ściekowej w latach 1999–2015
Condition of municipal wastewater management in Wielkopolska in the years 1999–2015
Autorzy:
Zbierska, A.
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401437.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
ścieki
gospodarka ściekowa
inwestycja komunalna
Wielkopolska
gminy
ramowa dyrektywa wodna
kanalizacja
wastewater management
water pollution
municipality
sewage system
Opis:
Artykuł przedstawia rozwój oraz stan sieci kanalizacyjnej na terenie gmin województwa wielkopolskiego w latach 1999–2015 w kontekście wymagań stawianych w Dyrektywie EWG 91/271 (1991). Podstawą analizy były dane z roczników statystycznych GUS, a także z raportów wdrażania Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK). Przestrzenne zróżnicowanie sytuacji na terenie województwa obrazują kartogramy wykonane w programie QGIS. Przeprowadzona analiza potwierdziła systematyczną poprawę stanu gospodarki ściekowej w gminach województwa wielkopolskiego. Zaobserwowano jednak duże zróżnicowanie poziomu infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej, szczególnie na obszarach wiejskich. Widoczny jest wyraźny przyrost ludności, korzystającej z oczyszczalni ścieków oraz z sieci kanalizacyjnej. Obserwuje się przy tym tendencje do wzrostu ilości ścieków, oczyszczanych w wysokosprawnych technologiach. Niestety nie przekłada się to na znaczącą poprawę jakości wód w regionie. Pomimo wyraźnej poprawy stanu gospodarki ściekowej nie udało się również w pełni osiągnąć założeń wynikających z KPOŚK zarówno w skali województwa jak kraju.
The article presents the development and condition of the sewage system in the cities and municipalities of Wielkopolska Voivodeship in the years 1999–2015. The data from Statistical Yearbook from Central Statistical Office – Environment Protection and Local Data Bank, and from National Programme for Municipal Waste Water Treatment implementation reports constituted the basis for the analysis. Over the last 16 years, the system of sewage management in municipalities has steadily improved. The study showed a heterogeneous state of development of the sewage network and wastewater treatment plant (WWTP), different growth of network, as well as variability in the share of the population using the sewage network. In last years the number of people who use the WWTP and sewage network has clearly increased. Moreover, the tendency for increasing amount of sewage treated in high performance technologies is observed. Unfortunately, this does not translate into significant improvements in the water quality in the region. Despite the clear improvement of the state of the sewage economy, it was not possible to fully achieve the assumptions arising from the National Programme for Municipal Waste Water Treatment, both in the voivodship and in the country.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 5; 27-35
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejski staw jako odbiornik ścieków opadowych
Urban pond as a rainwater receiver
Autorzy:
Stachowski, P.
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Pasela, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400330.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zlewnia zurbanizowana
staw
wody opadowe
retencja
infiltracja
urban catchment
pond
rain water
retention
infiltration
Opis:
W pracy przedstawiono funkcjonowanie stawu bezodpływowego, jako małego zbiornika retencyjnego w zlewni zurbanizowanej, znajdującego się na terenie dzielnicy Wilda w Poznaniu. Przedstawiono jego uwarunkowania przyrodnicze i glebowe oraz czynniki, warunkujące poziom zwierciadła wody w stawie. Szczególną uwagę zwrócono na rolę stawu jako odbiornika wód deszczowych. Określono zlewnię całkowitą oraz zlewnie cząstkowe. Na podstawie danych meteorologicznych obliczono dopływy wody do stawu o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Przykład stawu w Parku Jana Pawła II pokazuje, że na obszarach miejskich zbiorniki o takim charakterze mogą być skutecznie wykorzystywane jako odbiorniki wód deszczowych, bez umniejszenia ich innych funkcji. Przyczyniają się do wzrostu zasobów wody podziemnej, zwiększają atrakcyjność rekreacyjną obszaru oraz stanowią cenny walor przyrodniczy. Jednak ciągła zabudowa terenów, uszczelnianie powierzchni gleby oraz występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych wymuszają kompleksowe spojrzenie na zagospodarowanie wód opadowych w miastach. Obliczenia wykazały, że największy dopływ ścieków opadowe wystąpiłby po deszczu 24-godzinnym i wyniósłby 3365 m3, a poziom zwierciadła wody w stawie podniósłby się o 0,25 m, a objętość stawu zwiększyłaby się o 7000 m3, co stanowiłoby około 57% całkowitej pojemności stawu. Gdyby wystąpił taki wzrost poziomu zwierciadła wody w stawie nie miałby on szkodliwego następstwa powodziowego. Dopiero wystąpienie deszczu 24-godzinnego o prawdopodobieństwie przewyższenia p = 10% i dopływie około 4700 m3, spowodowałoby całkowite wypełnienie wodą stawu. Wystąpienie takiej sytuacji można uniknąć, poddając staw odmuleniu, ponieważ obecnie zalega w nim muł o objętości około 1300 m3.
This paper presents the functioning of a closed pond as a small storage reservoir in the urban catchment area located in the Wilda district of Poznań. It presents the natural, hydro-geological and urban conditions and the factors conditioning the water level in the pond. Particular attention was focused upon on the pond as a rainwater receiver. The total catchment area and partial catchment area were determined. The inflow of water into the pond, with varying degrees of probability of occurrence, was calculated based on metrological data. The example of a pond in the John Paul II Park shows that this reservoir may be effectively used as rainwater receiver, without underestimating their other functions. They contribute to the increase of the underground water resources, increase the attractiveness of the recreational area and provide a natural value. However, the continuous urbanization, sealing the soil surface and the occurrence of extreme weather conditions necessitate a comprehensive look at the management of rainwater in urban areas. Calculations showed that the largest inflow of rain water occurs after a day’s rain with the probability p = 100%, and would amount to 3365 m3, and the water level in the pond would rise by only 0.25 m to a capacity of about 7000 mv. This represents 57% of the total capacity of the pond. If such an increase in the water level had occurred during the period of high water levels in the pond, it could not have damaging consequences of flooding. Only the occurrence of a day’s rain with the probability p = 10%, and capacity around 4700 m3, would completely fill the pond. Such a situation can be avoided by recultivation and desilting the bottom of the pond, where the slime collects with a capacity of 1300 m3.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 1; 1-8
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena warunków meteorologicznych na terenach pogórniczych Konińskiego Zagłębia Węgla Brunatnego
Estimation of Meteorological Conditionsin the Area of Postmining Grounds of the Konin Region
Autorzy:
Stachowski, P.
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Kozaczyk, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818996.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
warunki meteorologiczne
tereny pogórnicze
Opis:
This work documents the detailed analysis of the basic elements of climate during last 50 years. from 1965 to 2012, in the areas of the Konin region artificially transformed by human interaction. Two meteorological elements were analyzed in detail: water precipitation and air temperature. The air temperature measurements during the last years shows that the year average air temperature between 1980 and 2012 was 9,2°C It was 2,5°C for the winter half year and was 15,8°C for the summer half year. The hydrological years, in which the year’s average air temperature was below -0,7°C to -1,3°C from that of the previous years average, were qualified as “cold ones”. The years classified as “hot ones” have the year average air temperature higher by 0,7°C to 1,9°C from the previous years average. Based on the analysis of the air temperature, there is an important tendency of the increase of the air temperature during last 30 years. The increase of the year average air temperature from 1986 to1995, in comparison with the years from 2005 to 2012, was 0,5°C, which means an increase of about 0,02°C during the 10 years. Most important is the fact, that from the beginning of 1985 the increase of the temperature is very rapid in comparison with the last period. The largest increase of the air temperature average appeared in the summer periods during which the increase of the average air temperature was 2,2°C, which means an increase of 0,7°C for 10 years. In the area of post mining grounds in the Konin quarry, the average year precipitation between 1965 and 2012, was 517 mm and was below that of the average in the Wielkopolska region and the whole country. The average precipitation during the winter half year was 190 mm and during summer half year was 327 mm. In the years from 1990/1991 to 2011/2012, there were 12–14 years classified as wet, 5–7 years classified as dry and 3 normal periods. The analysis of water precipitation during the last 50 years on the post mining grounds in the Konin area, did not confirm the thesis propagated by the users of the post mining grounds about the decrease of annual precipitation during last 50 years of the 20th. Century in this Wielkopolska region. During this period, it was noticed that there is an increase of the total of precipitation during the winter half years, and a decrease of the precipitation during the summer half years. At the same time, the increase of the air temperature during the winter caused a change of the snow precipitation to water precipitation. In addition to this, the ground was weakly frozen and the evaporation was low which caused precipitation to soak into the soil and an increase of the water retention after winter. All of this, in association with human activity in this area, can lead to the increase of evaporation. Additional to this, the lack or even small increase of precipitation leads to the deterioration of water reserves. These changes in the climate of post mining grounds will change the situation of water reserves for the worse. It is necessary to create an integrated strategy of water management in this area, to concentrate the water retention during high precipitation, and to utilize the water from drainage from the quarry mine.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 2; 1834-1861
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koszty prac konserwacyjnych cieków powiatu poznańskiego
Costs of stream maintenance works in the Poznań district
Autorzy:
Stachowski, P.
Kraczkowska, K.
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401050.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
melioracje wodne
utrzymanie wód
koszty utrzymania
koszty jednostkowe
land reclamation
maintenance of water
regulated riverbed
maintenance costs
unit costs
Opis:
Prace melioracji wodnych, szczególnie związane z utrzymaniem cieków podstawowych niezbędne są wszędzie tam, gdzie ich brak może spowodować zagrożenie dla środowiska przyrodniczego oraz dla życia i mienia człowieka. W artykule przedstawiono ocenę kosztów prac utrzymaniowych, prowadzonych na ciekach naturalnych uregulowanych i nieuregulowanych w latach 2010-2016 w powiecie poznańskim. W analizowanych latach nakłady na roboty na ciekach i budowlach wodno – melioracyjnych wynosiły średnio rocznie 1214800 zł, co w przeliczeniu na 1 km cieku wyniosło około 3575 zł rocznie. Wyższe koszty prac konserwacyjnych wystąpiły na ciekach uregulowanych, gdzie średni koszt 1 km cieku wyniósł około 7042 zł. Również wysokie koszty odnotowano w pracach na ciekach nieuregulowanych, gdzie średni ich koszt wyniósł około 8948 zł. Otrzymane ze środków publicznych kwoty na utrzymanie i bieżącą konserwację były daleko niewystarczające, gdyż pokrywały zapotrzebowanie średniorocznie tylko na poziomie 4,2%. Pozytywną tendencją jest prawie 6 – krotny wzrost środków na bieżącą konserwację w porównaniu do 2010 roku, w którym wystąpiła powódź. Wyniki przeprowadzonych analiz wskazują na potrzebę i celowość poznawczą oraz przede wszystkim ekonomiczną ustanowienia monitoringu melioracyjnego a także rozbudowy istniejącego systemu informatycznego do prowadzenia ewidencji melioracyjnej i gospodarki wodnej w rolnictwie.
Water reclamation works, especially those related to stream maintenance, are necessary wherever their lack may cause a risk to the natural environment, as well as human life and property. This paper presents the assessment of the maintenance costs on natural and regulated streams in the years 2010–2016 in the Poznań district. In the analysed years, the costs for works on streams and water-drainage constructions amounted to an average of 1,214,800 PLN per year, which in terms of a 1km stream is approximately 3,575 PLN/km per year. Higher maintenance costs occurred on the regulated streams, where the average cost of a 1 km stream was approximately 7,042 PLN. Moreover, high costs were noted in the works on unregulated streams, where the average cost was approximately 8,948 PLN. The amount of public funding for the maintenance and current operation was quite insufficient, as it covered only 4.2% of the annual average demand. The positive trend is nearly a 6-fold increase in funds for current maintenance compared to the year 2010, when a flood occurred. The results of the conducted analyses indicate the cognitive need and purpose, as well as the economic importance, to establish water reclamation monitoring, as well as develop the existing IT system for recording water reclamation works and water management in agriculture.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 6; 23-29
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie procesu ozonowania w oczyszczaniu ścieków koksowniczych
The Use of Ozonation Process in Coke Wastewater Treatment
Autorzy:
Kwarciak-Kozłowska, A.
Krzywicka, A.
Gałwa-Widera, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818115.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
ścieki koksownicze
ozonowanie
zaawansowane metody utleniania
coke wastewater
ozonation
advanced oxidation process
Opis:
The paper presents presents the possibility of using the ozonation process in coke wastewater treatment. The wastewater produced during processing of coke was initially pre-treated mechanically in order to remove solid impurities, oils and tar substances. The raw wastewater was characterized by the phenolic odor, brown color and alkaline pH (pH 9.2). The COD value of raw wastewater was 8100 mg/dm3 and the value of BOD was very low (180 mg/dm3). A high concentration of total nitrogen (2420 mg/dm3) and TOC (2240 mg/dm3) was also noted. The study was conducted in three stages. In the first stage, coking wastewater was treated only by ozone, the dose of which varied from 10 mg/dm3 to 40 mg/dm3. The effect of pH during ozonation process was determined on TOC removal efficiency. For all of the pH values (pH = 3.5, pH = 7, pH = 8.5 and pH = 11.5) the TOC removal rate constant was determined. In the second stage, the rate OH radicals generation was accelerated by the addition of hydrogen peroxide to the reactor. The ratio by weight of COD: H2O2 was 1:2.5, 1:5, 1:10 and 1:20. In the last stage of the study, we attempted to assist the ozonation process with ultrasonic field. The sonication time was 8 minutes and the amplitude was 61.5 μm. It was found that the ozonation process is the most effective at alkaline pH (8.5). The TOC removal efficiency was 34% (1470 mg/dm3) after 60 minutes of ozonation. The best results of oxidation of pollutants measured as COD and TOC removal were observed when the dose of ozone was 30 mg/dm3.The combination of sonication and ozonation has resulted in a reduction of COD and TOC values by 1000 mg/dm3 and 300 mg/dm3, respectively, in comparison to ozonation process alone. It was found that the most effective process in coke wastewater treatment is the combination of ozonation with hydrogen peroxide addition (COD:H2O2=1:10). The COD, TOC and BOD value were 54%, 35% and 20% lower, respectively, in comparison to ozonation process conducted alone.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 2; 61-73
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturalne uwarunkowania stanu wód jezior w rejonie Kopalni Węgla Brunatnego „Konin”
The Natural Characteristics of the State of the Water in Lakes in the Area of Open Mine Quarry "Konin"
Autorzy:
Stachowski, P.
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Kupiec, J. M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1817929.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
zanik jezior
czynniki naturalne
antropopresja
Powidzki Park Krajobrazowy
lake disappearance
natural factors
anthropopressure
Powidz Landscape Park
Opis:
W jeziorach położonych w obrębie Powidzkiego Parku Krajobrazowego obserwuje się od wielu lat spadek zwierciadła wód, co wielu badaczy wiąże z działalnością wydobywczą, odwodnieniową sąsiadującej z nimi kopalni odkrywkowej. W pracy przedstawiono na tle przebiegu warunków meteorologicznych, w wieloleciu od 1990/91 do 2011/12, naturalne zmiany stanów wody w 3. jeziorach (Powidzkie, Budzisławskie i Wilczyńskie), wchodzących w skład Powidzkiego Parku Krajobrazowego (PPK), położonych w północno-wscho-dniej Wielkopolsce, na Pojezierzu Gnieźnieńskim, w pobliżu eksploatowanej odkrywki „Jóźwin III” Kopalni Węgla Brunatnego „Konin”. Przeprowadzona analiza potwierdza ścisła zależność stanów wody od wysokości i rozkładu opadów atmosferycznych. Wahania stanów wody w jeziorach Powidzkiego Parku Krajobrazowego kształtowane były pod wpływem wysokości i rozkładu opadów atmosferycznych i średnich temperatur powietrza w kolejnych, następujących po sobie latach hydrologicznych, a szczególnie w półroczach zimowych tych lat. W latach hydrologicznych od 2004/2005 do 2010/2011, w których wysokość opadów była niższa od średniej z wielolecia, obserwowano obniżenie się zwierciadła wody w jeziorach, w stosunku do średniej wieloletniej. Stwierdzono, że w latach zaliczonych do mokrych występował wzrost stanów wody, z co najmniej rocznym opóźnieniem. Naturalny poziom wody w jeziorach obniżyły się o około 2,6 m w jeziorze Wilczyńskim, a w graniczących z nimi jeziorze Budzisławskim o około 1,80 m, w badanym wieloleciu w stosunku do 1965 roku. Łącznie z jezior ubyło około 32 mln 3 wody. Szczególnie szybkie opadanie lustra wody obserwowano w latach 1990-1992 i 2003-2006. Obserwowana w wieloleciu tendencja obniżania się stanów wód w jeziorach PPK, związana była z występującymi wielokrotnie w tej części Wielkopolski suszami a także z wzrostem średniej temperatury powietrza, co skutkowało zwiększeniem parowania, którego wielkość stanowiła często 130% opadów. W związku z tym nie można skutków obniżania się poziomu wody w jeziorach, wiązać wyłącznie z odwodnieniem górniczym. W pracy przedstawiono także podejmowane środki zaradcze (piętrzenie wód w jeziorach oraz przerzut wody z odwadnianych w sąsiedztwie odkrywek górniczych), służące powstrzymaniu obniżania się poziomu wód a tym samym ratowaniu bioróżnorodności i walorów jezior PPK. Wpłynęłoby to także na podniesie poziomu zalegania wód przypowierzchniowych i gruntowych w okolicach jezior. Byłoby to doskonałe rozwiązanie, wymagające małych nakładów pracy i kosztów, bowiem większość badanych jezior ma na swoich odpływach budowle piętrzące. Artykuł stanowi ważny przyczynek do zagadnienia ustalenia jednoznacznych przyczyn opadania stanu wód w jeziorach Pojezierza Gnieźnieńskiego, sąsiadujących z odkrywkami górniczymi KWB „Konin”.
The lakes located within the Powidz Landscape Park are observed for many years for the decrease in the water table, which many researchers associate with mining activities, and the water drainage associated with the opencast mines. This paper presents the background to meteorological conditions, in the multi-year period from 1990/1 to 2011/12, of natural changes in water levels in the 3 lakes (Powidzkie, Budzisławskie and Wilczyńskie), included in the Powidz Landscape Park (PPK), located in the north - east Wielkopolska Gniezno Lake District, near the mined pit "Jóźwin III" Coal Mine "Konin". The analysis confirms the dependence of water levels on the amount and distribution of precipitation, especially in the winter half of the year. Fluctuations in the water levels of the lakes of the Powidz Landscape Park were shaped under the influence of the amount and distribution of precipitation and average air temperature in the successive hydrological years, and especially in the winter half of the year. In the hydrological years of 2004/2005 to 2010/2011, where the amount of precipitation was lower than the average of the observed multi-year, there was an observation of the decrease in the water level in lakes, in relation to the longterm average. It was found that in the period considered as the wet period, there was an increase in water levels, with at least a one year delay. The natural water level in the lakes fell, by about 2.6 m in the Wilczyński lake and by about 1,80 m in the bordering lake Budzisławskim, in relation to the multi-year period 1965 years. In total, about 32 million m3 of water disappeared from the lakes. A particularly fast falling water level was observed in the years from 1990 to 1992 and from 2003 to 2006. In the multi-year trend of declining water levels in lakes of PPK, had a correlation with frequently occurring drought in this part of Wielkopolska and the increase in average air temperature, which resulted in increased evaporation, which is often 130% of the precipitation. Thus the effects of the decrease in water level in the lakes cannot be only associated with dehydration because of the mining. This paper also presents the measures taken (damming water in the lakes and the transfer of water from nearby drained mining pits) for stopping the decrease of the water level and preserving the values of biodiversity and advantages in PPK lakes. This would also increase the level of subsurface water retention and groundwater in the nearby lakes. This would be a perfect solution, requiring little labour and costs, because most studied lakes have damming structures in their outflows. The article is an important contribution to the problem of the unambiguous determination of the causes of precipita in the lakes of Gniezno Lake District, adjacent to the mining outcrops KWB "Konin".
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 642-669
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena wybranych elementów gospodarki wodno-ściekowej i obciążenia użytków rolnych makroelementami ze ścieków bytowych w wybranych gospodarstwach Wielkopolski
Assessment of Selected Elements of Water and Sewage Management and Load of Farmlands with Macroelements from Domestic Sewage in Selected Farms of Wielkopolska
Autorzy:
Kupiec, J. M.
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Stachowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1818616.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
ścieki bytowo-gospodarcze
rolnicze zagospodarowanie ścieków
biogeny w ściekach
domestic and production sawage
agricultural sewage management
nutrients in the wastewater
Opis:
The aim of this study was to evaluate selected elements of the management of domestic and production sewage and an estimate of amount of macroelements NPK in domestic sewage, used on fields in selected farms of Wielkopolska voivodeship. The main sources of data were special designed questionnaires taken in selected farms. The data were combined with information obtained in The Agricultural Advisory Center in Poznań and communities and included the period 2004−2010. The study area was covered by eight communities situated in the central part of Wielkopolska region - Borek Wielkopolski, Dolsk, Gostyń, Jarocin, Koźmin Wielkopolski, Krzywiń, Piaski and Śrem. 72 conventional farms, diversified in terms of their size, specialization, crop and animal production were also chosen. The examined farms were subjected to detailed characterization in terms of their sphere of production. Domestic wastewater management, using the method of preparation of silage, and the degree of risk to the environment due to the risk of leakage into the soil silage juice were analyzed. Content of nitrogen, phosphorus and potassium in samples taken from 16 different farms was analyzed. Quantity of nutrients in domestic wastewater and which could be possibly applied to the field were calculated. The study shows that 83% of the analyzed farms had access to water supply. Due to the lack of proper infrastructure and the possibility of alternative wastewater management and disposal of domestic waste, farmers often applied sewage directly into the fields. 49% of produced sewage is poured directly into the fields. None of the 16 domestic sewage samples meets permitted standards for nitrogen concentration. Only one because of phosphorus and 11 due to potassium the predetermined limits of nutrient concentration in domestic sewage introduce into the soil or water does not exceed. On average with wastewater farmers brought in the agricultural land 12 kg of N, 3 kg of P2O5 and 16 kg of K2O per 1 ha. The problem there is also the method of preparation silage piles. As many as 56% of farmers prepares piles directly on the ground, without isolation, with the risk of penetration of pollutants into groundwater and surface water.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2015, Tom 17, cz. 2; 1017-1033
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Investigation of a Slotted Separator for Hydromechanical Installation of Sludge Removal from a Water Reservoir
Badania separatora szczelinowego instalacji hydromechanicznego usuwania osadów ze zbiornika wodnego
Autorzy:
Zawadzki, P.
Kujawiak, S.
Walczak, N.
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813625.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
water reservoir
sedimentation
desilting
sediment hydrosuction
slotted separator
zbiornik wodny
sedymentacja
odmulanie
zasysanie osadów
separator szczelinowy
Opis:
The siltation of water reservoirs in Poland is progressing at the rate of 0.5-5% of capacity per year, hence the actions necessary to limit this unfavorable phenomenon are necessary, among others through desludging. A relatively cheap and efficient method of removing sediments from reservoirs is sucking in hydrated sludge through siphon or antisiphon, additionally equipped with a solid particle separator. The task of the prototype installation for hydromechanical removal and purification of sediments is the separation of sediments collected from the bottom of the reservoir into two streams, containing: coarse fractions (desirable), directed directly to the river below the damming, and finer and lighter (undesired) fractions that can be used after dehydration), e.g., agricultural. Sorted thick mineral fractions limit the erosion of the channel of the watercourse below the reservoir. Laboratory tests were carried out on a physical model of a slotted separator, in which mineral particles with diameters of 0.15-12.0 mm and spherical particles with a diameter of 6.0 mm were used, made of materials with a density of 1000-2650 kg·m-3. The tests have shown that it is possible to create hydraulic conditions in which the sediments are separated into two fractions and their further transport by means of two pipes. The relations between the velocity of the water flow above the slits and the velocity at which the grains descended were significant.
Zamulanie zbiorników wodnych w Polsce postępuje w tempie 0,5-5% pojemności rocznie, stąd niezbędne są działania w kierunku ograniczenia tego niekorzystnego zjawiska, m. in. poprzez odmulanie. Stosunkowo tanią i wydajną metodą usuwania osadów ze zbiorników jest zasysanie uwodnionych osadów przez syfon lub lewar, wyposażony dodatkowo w separator cząstek stałych. Zadaniem prototypowej instalacji do hydromechanicznego usuwania i oczyszczania osadów jest rozdzielenie osadów pobieranych z dna zbiornika na dwa strumienie, zawierające: frakcje grube (pożądane), kierowane bezpośrednio do rzeki poniżej piętrzenia, oraz frakcje drobniejsze i lżejsze (niepożądane), które po odwodnieniu mogą być wykorzystane, np. rolniczo. Wysortowane grube frakcje mineralne ograniczają erozję koryta cieku poniżej zbiornika. Przeprowadzono badania laboratoryjne na modelu fizycznym separatora szczelinowego, w których użyto cząstek mineralnych o średnicach 0,15-12,0 mm oraz cząstek kulistych o średnicy 6,0 mm, wykonanych z materiałów o gęstości od 1000-2650 kg·m-3. Badania wykazały, że jest możliwe stworzenie takich warunków hydraulicznych, w których zachodzi rozdzielenie osadów na dwie frakcje i ich dalszy transport dwoma przewodami. Istotne okazały się relacje prędkości przepływu hydromieszaniny powyżej szczelin do prędkości opadania ziaren.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 1; 464-480
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Model for the Volume-Area-Depth Relations of Midfield Ponds using LiDAR
Autorzy:
Fiedler, M.
Antkowiak, M.
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Zbierska, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/124095.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
midfield pond
LiDAR
DEM
Opis:
Small midfield ponds have important functions in the hydrology and ecology of hummocky areas of Poland. Because of their sensitivity to meteorological conditions, their number and hydroperiod are altered as a result of climate changes and agriculture pressure. Accurate estimation of the pond area and storage capacities requires up-to-date high-resolution elevation data. In this paper, we developed 0.2 m and 1.0 m bare-earth DEMs from LiDAR data and compared them with DEMs obtained from old bathymetric maps. Then, we calculated A-h and V-h relations and compared them with the relations derived from simplified models describing the pond shape. The analyses showed that LiDAR data are also useful for detecting changes in the ponds morphometry.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2017, 18, 6; 36-42
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Operational Problems of Selected Elements of the Dobrzyca Barrage on the Głomia River
Problemy eksploatacyjne wybranych elementów stopnia wodnego Dobrzyca na rzece Głomii
Autorzy:
Hämmerling, M.
Walczak, N.
Kałuża, T.
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813687.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Dobrzyca barrage
operational problems
impoundment structure
pool fish pass
hydrotechnical structure assessment
stopień wodny Dobrzyca
problemy eksploatacji
budowla piętrząca
przepławka komorowa
ocena konstrukcji hydrotechnicznych
Opis:
A barrage is a type of diversion dam consisting of numerous different structures, demanding high level of maintenance which allow for operating in accordance to water management instructions. The barrage analysed in the present paper is located at 0+640 km of the Głomia river. It includes: a small hydropower plant, a three-gate weir and a technical fish pass (pool fish pass). Location of the barrage, position of its structures in mutual relation, as well as their operation have a practical effect on its specific operational problems. These include i.e.: silting of the reservoir bottom, depositing of plant debris on the weir bars, overgrowing of the river bed. The paper presents a technical condition assessment of these structures and analyses flow rate characteristics of the barrage. With the use of HEC-RAS software the authors tested the effect the topological changes in the water table of the river on the operation of the hydroelectric power station. Besides different possible operational variants of the weir and the power station studied, potential hazards and threats associated with the operation of the barrage are indicated in the paper.
W skład stopnia wodnego wchodzi wiele różnych budowli, których poprawna eksploatacja umożliwia działanie całego stopnia zgodne z instrukcją gospodarowania wodą. Analizowany w pracy stopień zlokalizowany jest na rzece Głomia w km 0+640. W jego skład wchodzą: mała elektrownia wodna, jaz trzy przęsłowy oraz przepławka techniczna (komorowa). Lokalizacja stopnia, wzajemne usytuowanie obiektów i ich eksploatacja wpływają na określone problemy funkcjonowania stopnia wodnego Dobrzyca. Należą do nich, między innymi kłopoty z zamuleniem dna zbiornika, odkładaniem się na kratach rumoszu roślinnego, a także zarastaniem koryta. W pracy przedstawiono ocenę stanu technicznego budowli oraz przeanalizowano warunki przepływu wody przez stopień wodny. Wykorzystując program komputerowy HEC – RAS przebadano wpływ zmian układu zwierciadła wody w korycie rzeki na pracę elektrowni wodnej. Przeanalizowano różne możliwe warianty pracy jazu i elektrowni wodnej. Wskazano możliwe zagrożenia i niebezpieczeństwa związane z pracą stopnia wodnego.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 1; 163-183
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Water Reservoirs as an Element of Shaping Water Resources of Post-Mining Areas
Autorzy:
Stachowski, P.
Kraczkowska, K.
Liberacki, D.
Oliskiewicz-Krzywicka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/123265.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
water reclamation
landscape shaping
post-mining reservoirs
water management
Opis:
The aim of the study was to present the concepts of water reclamation and development of post-mining areas of the Adamów Lignite Mine following the termination of its excavating operation. The reclamation procedures will accelerate the process of restoring the devastated post-mining area to the natural environment and, above all, will contribute to the increase in local water resources. Several water reservoirs with different surface areas and capacities within the final excavations of opencasts were created. The reservoirs are used for water retention, recreation, melioration and flood control purposes, as well as for depositing overburden from other opencast excavations. In total, the construction of 5 water reservoirs will include 4 weirs, 7 monks and 3 culverts with damming as well as a number of kilometres of inflow and outflow channels. The schedule of works and expenditures of the investment amounts to PLN 14,509,512 and is divided into 5 stages, not only covering the construction of the reservoirs, but also the water and drainage infrastructure necessary for their proper operation. All constructed and planned water reservoirs (Przykona, Janiszew, Koźmin, Głowy, Adamów, Koźmin Końcowy and Władysławów) will become new permanent elements of the landscape and the hydrographic network, coupled with the catchment system of the Warta River. They will allow for an increase in the retention capacity of the Adamów Lignite Mine area from the previous 32.3 million m3 to 219.6 million m3 in the perspective of 2023. They will improve the microclimate of post-mining areas and have a positive impact on the lands created as a result of reclamation. They will provide retention for the irrigation of adjacent agricultural areas and help reduce the economic and natural losses caused by flooding. They will open recreational opportunities for the residents of the surrounding areas, characterized by water shortages. The post-mining reservoirs, formed during mining operations, fit perfectly into the Small Retention Program. The existing and planned water bodies are the best proof confirming that the decisions taken in the field of reclamation for water purposes were right. As practice shows, the landscape shaping during the exploitation of lignite is a great opportunity for the post-mining region to create reservoirs in the places where they do not occur in nature.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2018, 19, 4; 217-225
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The application of UASB reactor in meat industry wastewater treatment
Zastosowanie reaktora UASB do oczyszczania ścieków z zakładów mięsnych
Autorzy:
Kwarciak-Kozłowska, A.
Bohdziewicz, J.
Mielczarek, K.
Krzywicka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395840.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
oczyszczanie ścieków z zakładów mięsnych
reaktor UASB
biogaz
meat industry wastewater
reactor UASB
hydraulic retention time
biogas
Opis:
The meat industry is a branch of the food sector, which significantly affects the degradation of the environment. Consuming large amounts of water consequently produces significant quantities of water which are characterised by a high organic content and high concentration of suspended solids, inorganic salts and nutrients. The study attempted to determine the influence of the HRT and OLR on biogas production and the treatment of wastewater from the meat industry, and it was found that the most preferred treatment process carried out was at HRT 3d (OLR-0.55 kgCOD/m3d). The anaerobic process under HRT 3d obtained a considerable degree of the removal of organic pollutants from raw wastewater designated as COD (79%), BOD (77%) and TOC (73%). The concentrations of COD and BOD were 350 mg/dm3 and 363 mg/dm3 respectively. The value of TOC reached a level of 142 mg/dm3. Due to its poor quality, effluent from a UASB reactor cannot be discharged into natural water without additional treatment processes. The addition of reverse osmosis in the meat industry wastewater treatment is suggested.
W badaniach podjęto próbę określenie wpływu czasu zatrzymania ścieków z zakładu mięsnego w reaktorze UASB na efektywność ich oczyszczania oraz na wielkość dobowej produkcji biogazu. HRT zmieniano w zakresie od 2 do 6 dób co wiązało się ze zmianą obciążenia komory ładunkiem zanieczyszczeń z 0,27 kgChZT/m3d do 0,82 kgChZT/m3d. Stwierdzono, że wraz ze skracaniem czasu zatrzymania z 6d do 2d, jakość ścieków ulega pogorszeniu, ale ilość produkowanego biogazu zwiększała się. Zaobserwowano, że wielkość współczynnika biogazu ulegała obniżeniu. Stwierdzono, że najkorzystniej prowadzić proces oczyszczania badanych ścieków przy HRT równym 3 doby z uwagi na dobre efekty oczyszczania i wysoki współczynnik produkcji biogazu wynoszący 0,45 dm3 biogazu/gChZT_us. Prowadzenie procesu fermentacji przy tak ustalonych warunkach pozwoliło na wysoki stopień usunięcia zanieczyszczeń oznaczanych, jako ChZT (79%), BZT5 (77%) i OWO (73%). Stężenie ChZT ścieków oczyszczonych wynosiło 350 mg/dm3, BZT5 463mg/dm3 a OWO 142 mg/dm3. Pomimo wysokiego stopnia usunięcia zanieczyszczeń z badanych ścieków nie ma jednak możliwości odprowadzenia ich do odbiornika naturalnego. Proponuje się, aby w kolejnych etapach badań podjąć próbę doczyszczania ścieków w procesie odwróconej osmozy co w przyszłości może pozwolić na zamknięcie obiegu wody na terenie zakładu.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2011, 7; 119-128
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Treatment of meat industry wastewater using coagulation and Fentons reagent
Oczyszczanie ścieków zakładów mięsnych w procesie koagulacji i z zastosowaniem odczynnika Fentona
Autorzy:
Kwarciak-Kozłowska, A.
Bohdziewicz, J.
Mielczarek, K.
Krzywicka, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/395853.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
oczyszczanie ścieków
koagulacja
odczynnik Fentona
zakłady mięsne
meat industry wastewater
coagulation process
Fenton process
PIX 113
PAX XL 19
Opis:
The aim of the paper was to study meat industry wastewater treatment efficiency during chemical processes. The research was carried out in two steps. The first step was the coagulation process and the second step was the Fenton reaction. It was found that wastewater treatment with the use of Fenton's reagent achieved a higher degree of removal of the pollutants determined as COD, TOC and TN in comparison to the coagulation of PIX 113. The most profitable dose of the Fenton's reagent was 0.6/1.8 Fe2+/H2O2 g/dm3. The degree of COD removal from the wastewater with the use of the Fenton's reagent was higher by 10% on average compared to PIX 113. TOC and TN removal efficiency, using the Fenton's reagent was higher by 13% and 40.5% respectively when compared to the coagulation process. The aim of the paper was to study meat industry wastewater treatment efficiency during chemical processes. The research was carried out in two steps. The first step was the coagulation process and the second step was the Fenton reaction. It was found that wastewater treatment with the use of Fenton's reagent achieved a higher degree of removal of the pollutants determined as COD, TOC and TN in comparison to the coagulation of PIX 113. The most profitable dose of the Fenton's reagent was 0.6/1.8 Fe2+/H2O2 g/dm3. The degree of COD removal from the wastewater with the use of the Fenton's reagent was higher by 10% on average compared to PIX 113. TOC and TN removal efficiency, using the Fenton's reagent was higher by 13% and 40.5% respectively when compared to the coagulation process.
W badaniach porównano efektywności oczyszczania ścieków powstających podczas uboju i przetwórstwa mięsa w procesie koagulacji oraz w procesie utleniania z zastosowaniem odczynnika Fentona. W procesie koagulacji wykorzystano dwa rodzaje koagulantów (PIX 113 i PAX XL 19). Stwierdzono, że stopień usunięcia ChZT przy użyciu PIX 113 był średnio o 9% wyższy w porównaniu do PAX XL 19. Stosując wyznaczoną jako najkorzystniejszą dawkę PIX 113 wynoszącą 0,6 g/dm3 ścieki po procesie koagulacji charakteryzowały się wartością ChZT, OWO i CA odpowiednio na poziomie 836 mg/dm3, 363 mg/dm3 i 359 mg/dm3. Porównując efektywność usunięcia zanieczyszczeń z oczyszczanych ścieków stwierdzono, że korzystniej prowadzić chemiczny proces ich oczyszczania z zastosowanie odczynnika Fentona. Jako najkorzystniejszą dawkę odczynnika Fentona wyznaczono 0,6/1,8 Fe2+/H2O2 g/dm3. Wartość ChZT ścieków oczyszczonych na drodze koagulacji oraz z zastosowaniem odczynnika Fentona wynosiła odpowiednio 515 mg/dm3 i 834 mg/dm3. Stopień usunięcia OWO ze ścieków z zastosowaniem odczynnika Fentona był średnio o 13% wyższy w porównaniu do procesu koagulacji. Stężenie OWO ścieków oczyszczonych w przypadku reakcji Fentona było na poziomie 241,4 mg/dm3 a po procesie koagulacji 363 mg/dm3. Przeprowadzone badania pokazały również, że pomimo wysokiego stopnia usunięcia zanieczyszczeń ścieki oczyszczone w obu procesach chemicznych nie mogą być odprowadzone do odbiornika naturalnego. Po obu procesach wartość ChZT ścieków oczyszczonych była prawie 7-krotnie (proces koagulacji) i 4- krotnie (reakcja Fentona) przekroczona w stosunku do dopuszczalnych wartości. Wartość OWO po procesie koagulacji i Fentona została przekroczona odpowiednio 12 i 8-krotnie. Prawie 5-krotnie (odczynnik Fentona) i 12-krotnie (proces koagulacji) w ściekach oczyszczonych została przekroczona wartość azotu całkowitego. Z uwagi na to sugeruje się łączenie tych procesów z innym procesami jednostkowymi np. procesem biologicznym lub ciśnieniowymi technikami membranowymi.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2011, 6; 45-58
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielopłaszczyznowa opieka nad dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym
Multi-level care of a child with cerebral palsy
Autorzy:
Andruszczak, B.
Buraczynska-Andrzejewska, B.
Krauss, H.
Krzywicka, A.
Kozak, M.
Jonczyk-Potoczna, K.
Piatek, J.
Zukiewicz-Sobczak, W.
Krasowska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4279.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Źródło:
Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu; 2012, 18(47), 4
2083-4543
Pojawia się w:
Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A jak królem, a jak katem będziesz…
You Shall Be the King or the Executioner
Autorzy:
Krzywicka-Kaindel, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22322569.pdf
Data publikacji:
2023-10
Wydawca:
Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
Opis:
Salzburger Festspiele  Giuseppe Verdi Makbet kierownictwo muzyczne: Philippe Jordan, reżyseria: Krzysztof Warlikowski, scenografia i kostiumy: Małgorzata Szczęśniak, światło: Felice Ross, wideo: Denis Guéguin, animacje: Kamil Polak, choreografia: Claude Bardouil, dramaturgia: Christian Longchamp premiera: 29 lipca 2023
Źródło:
Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 177; 350-363
2720-0043
Pojawia się w:
Didaskalia. Gazeta Teatralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Presentación - América Latina: cambios a nivel regional y en su inserción internacional
Autorzy:
Ardila, Martha
Krzywicka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682965.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Opis:
Durante los últimos años, hemos presenciado en América Latina diversos cambios que inciden en los procesos políticos y en la inserción internacional de la región. El resultado de estos procesos – muy complejos y variados – es la formación de una nueva dimensión y cualidad en el ámbito de las relacionesy cooperación internacional en la región. Esto se caracteriza por un alto nivel de fragmentación política, económica e ideológica de los países latinoamericanos, la diversificación de relaciones, la gran diversidad de estrategias de actividad en la región y en las relaciones interregionales, la variedad de nuevos proyectos de integración política, económica y social a la vez con el aumento de la interdependencia, cooperatividad y pragmatismo.
Źródło:
Anuario Latinoamericano – Ciencias Políticas y Relaciones Internacionales; 2014, 1
2449-8483
2392-0343
Pojawia się w:
Anuario Latinoamericano – Ciencias Políticas y Relaciones Internacionales
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Śniło mi się, że kogoś zabiłam…”
I Had a Dream I Have Killed Someone
Autorzy:
Krzywicka-Kaindel, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3203850.pdf
Data publikacji:
2023-04
Wydawca:
Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
Opis:
Bayerische Staatsoper w Monachium Henry Purcell; Paweł Mykietyn; Arnold Schönberg Dydona i Eneasz… Oczekiwanie kierownictwo muzyczne: Andrew Manze, reżyseria: Krzysztof Warlikowski, scenografia i kostiumy: Małgorzata Szczęśniak, światło: Felice Ross, wideo: Kamil Polak, choreografia: Claude Bardouil, dramaturgia: Christian Longchamp, Katharina Ortmann premiera: 29 stycznia 2023
Źródło:
Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 174; 285-296
2720-0043
Pojawia się w:
Didaskalia. Gazeta Teatralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The (Lost) Voice of a Woman: the Gorgonowa Case in Irena Krzywicka’s Narrative
Autorzy:
Kurowicka, Anna
Serafin, Ewa
Wróblewska-Trochimiuk, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635604.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Irena Krzywicka
the Gorgonowa case
the voice of women
femme fatale
Lviv
sadism
feminine continuum
stranger
Opis:
The article analyses Irena Krzywicka’s coverage of the so-called Gorgonowa case, in which a Yugoslavian citizen, Rita Gorgon, was accused of killing her teenage stepdaughter. The authors notice two seemingly dissonant practices in the analysed text: Krzywicka’s involvement in the fight for women’s rights is accompanied by taking away the accused’s voice. The feminist writer treats the case as a pretext for a critique of the bourgeoisie and its institutions, which she achieves by revealing and exaggerating the theatricality coupled with sadism present in the court proceedings. The strategy of exoticisation of Rita Gorgon, which affected her perception as a stranger, is also explored. In the emotionally charged description of the trial, there is surprisingly little space for the voice of the accused herself, who is not represented by Krzywicka, but merely presented. The pursuit of rehabilitation undertaken by Rita Gorgon’s daughter and granddaughter appears to be an attempt to symbolically return the voice to the accused and to recreate the “feminine continuum”.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2016, 11; 127-142
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Język mapy a ranga dyscypliny
The map language and the rank of a discipline
Autorzy:
Krzywicka-Blum, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/385548.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
mapy
kartografia
maps
cartography
Opis:
Przekształcenie postaci map i upowszechnienie tworzenia map komputerowych w dobie rewolucji techniczno-informatycznej spowodowało z jednej strony poszerzenie zakresu użyteczności map, z drugiej jednak odebrało kartografii należną jej rangę w hierarchii nauk. W artykule podkreśla się wyjątkowość użyteczności modeli obrazowych rzeczywistości nie tylko operacyjną, ale też w abstrakcyjnym wnioskowaniu syntetyzującym.
The conversion of the forms of maps and the popularisation of making computer maps during the technological and information revolution caused the extension of the range of the usefulness of the maps on one hand, but on the other hand cartography lost the adequate rank in the hierarchy of sciences. In the article the extreme usefulness of the image models of reality is shown. They are not only useful in operational aspect, but also in abstract synthetic induction.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2007, 1, 1; 79-81
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamics model of a vehicle with DC motor
Model dynamiki pojazdu z silnikiem elektrycznym prądu stałego
Autorzy:
Stepniewski, A.
Grudzinski, J.
Krzywicka, M.
Stankiewicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/792738.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Komisja Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa
Źródło:
Teka Komisji Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa; 2015, 15, 1
1641-7739
Pojawia się w:
Teka Komisji Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba określenia współczynnika stężenia środków dezynfekcyjnych
A trial of determination of the concentration index of desinfectants
Autorzy:
Janowska, J.
Krzywicka, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/871893.pdf
Data publikacji:
1986
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1986, 37, 5
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba standaryzacji testów bakteryjnych dla kontroli skuteczności procesów sterylizacji ciepłem wilgotnym
A trial of standardization of bacterial tests for control of efficiency of sterilization with moist heat
Autorzy:
Bielicka, A.
Krzywicka, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876901.pdf
Data publikacji:
1973
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1973, 24, 6
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agregacja danych punktowych i pól odniesienia a informacyjne własności map gęstości
Aggregation of dot elemennts and reference space units and imformational characteristics of density maps
Autorzy:
Krzywicka-Blum, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204279.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
kartografia
mapa
projektowanie
gęstość mapy
cartography
map
density of map
Opis:
W pracy przeprowadzona została analiza wpływu wielkości pól odniesienia i sposobu konstrukcji skali tematycznej na zmianę informacyjnych własności map przedstawiających zróżnicowanie gęstości danych punktowych. Na podstawie 44 różnych rozmieszczeń 300 punktów w 100-, a następnie 400-polowym podziale obszaru, dokonano analizy sposobu agregacji gęstości w klasy oraz wielkości pola odniesienia na zmianę poziomu i zakresu gęstości. Zastosowano metody statystyczne, wyrównanie metodą najmniejszych kwadratów i ocenę różnorodności za pomocą entropii. Ustalono korelację pewnych charakterystyk i wskazano możliwości ich wykorzystania we wstępnych etapach projektowania map.
The process of transformation of dot elements into specific thematic maps, which present the distribution of a particular feature using a choropleth or isopleth method depends on a proper size of reference space units and the criteria of aggregation of data into clases. In the paper 44 spatial distribution of 300 points have been analyzed according to the division of P area into 100 squares, which were later subdivided into 400. Two methods of grouping into density classes (the number of dots in reference area) have been applied. The first follows the natural breaks and the second bases on the classes of equal range. All 88 density patterns (before and after subdivision) have been aggregated into classes. 7 groups have been established according to the number of classes: "3-3", "4-4", "5-5", "4-3", "3-4", "5-4", and "5-3". statistic characteristics have been determined within each group. Relative entropy has been used as an especially important measure of diversity (of density in a group). Comparison of indicator levels before and after the subdivision of each area has been used to analyze the relation of area size and the reduction of the density range. Through the application of the method of the least squares for the two most numerous groups of aggregation (to 3 and, separately, to 4 classes of density) it was possible to establish a type of linear dependence between the density range and the level diversity. In the case of aggregation into three classes it has been proved, that the condition ot the same level of diversity is: xmax{100}=3 razy xmax{400} For onstance, when before the division of reference areas the diversity range of density was 0-18 and after the division 0-6, then (see fig. 6): h1(18)=h1'(6)=0,60 Finally, some interesting correlation indicators between average characteristics have been determined. Interdependence between the vakue of the indicator of relative change of density range and the compensation of the range of dot elements due to the subdivision of reference areas is a significant result of the analysis. Although presented conclusions can only be treated as empirically obtained results, the number and variety of examples allows to accept their usefulness for generalization procedures necessary in initial preparation of important types of thematic maps.
Źródło:
Polski Przegląd Kartograficzny; 2003, T. 35, nr 3, 3; 175-184
0324-8321
Pojawia się w:
Polski Przegląd Kartograficzny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La Organización de Estados Americanos frente a la crisis del Estado en Venezuela
The Organization of American States in the Face of the Humanitarian Crisis in Venezuela
Autorzy:
Krzywicka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486556.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Estado
Organización de Estados Americanos
crisis humanitaria
Venezuela
State
Organization of American States
humanitarian crisis
Opis:
The purpose of the paper is to analyze the activity undertaken by the Organization of American States (OAS) in the crisis in Venezuela in the 21st century. The OAS, in accordance with the Inter-American Democratic Charter of 2001, is committed to providing assistance to all Latin American States to resolve the existing political crisis through mediation. The role of the OAS mediator is to seek a peaceful resolution of the conflict, on the one hand, and the promotion of democracy, on the other. The analysis of the actions undertaken by the OAS in Venezuela, the mediation and its results will serve to answer the question of what role the OAS currently plays in the resolution of the internal conflicts of the States in the Latin American region.
El objetivo del artículo es analizar la actividad emprendida por la Organización de los Estados Americanos (OEA) durante la crisis estatal en Venezuela en los últimos años. La OEA, de acuerdo con la Carta Democrática Interamericana de 2001, se compromete a brindar asistencia a todos los Estados latinoamericanos para resolver la crisis política existente a través de la mediación. El papel del mediador de la OEA es buscar una resolución pacífica del conflicto, por un lado, y la promoción de la democracia, por el otro. El análisis de las acciones emprendidas por la OEA en Venezuela, la mediación y sus resultados servirán para responder a la pregunta sobre qué función cumple actualmente la OEA en la resolución de los conflictos internos de los Estados en la región latinoamericana.
Źródło:
Revista del CESLA. International Latin American Studies Review; 2019, 23; 383-398
1641-4713
Pojawia się w:
Revista del CESLA. International Latin American Studies Review
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Motivations and abilities of students for laboratory classes aided by computer software in English
Motywacje i predyspozycje studentów do wspomagania zajęć laboratoryjnych programem komputerowym w języku angielskim
Autorzy:
Grudzinski, J.
Krzywicka, M.
Stepniewski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/792989.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Komisja Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa
Tematy:
computer aided education
motivation
ability
computer programme
software
university student
teaching
technical knowledge
Źródło:
Teka Komisji Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa; 2014, 14, 3
1641-7739
Pojawia się w:
Teka Komisji Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literaci a sprawa katyńska -- 1945
Autorzy:
Jankowski, Stanisław Maria (1945-2022).
Kotarba, Ryszard.
Współwytwórcy:
Urbanowski, Maciej (1965- ). Recenzja
Masłoń, Krzysztof (1953- ). Recenzja
Wieliczko, Mieczysław. Recenzja
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Kraków : Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego "Societas Vistulana"
Tematy:
Krzywicka, Irena
Egzekucja polskich oficerów w Katyniu śledztwo i dochodzenie Polska 1945 r. recenzja
Procesy polityczne Polska 1945 r. recenzja
Sprawa katyńska Polska 1945 r. recenzja
Opis:
S. 197-199, Irena Krzywicka : protokół przesłuchania świadka.
Bibliogr., Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Zastosowanie metody spektrofotometrycznej w ocenie działania bakteriobójczego związków fenolowych
Primenie spektrofotometriceskogo metoda dlja ocenki bakteriouiistvennogo deistvija fenolovyh soedinenii
The aplication of a spectrophotometric method for the appraisal of the bactericidal properties of phenolic compounds
Autorzy:
Krzywicka, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877127.pdf
Data publikacji:
1971
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
metody spektrofotometryczne
dzialanie bakteriobojcze
zwiazki fenolowe
badania naukowe
zmiany fizykochemiczne
aktywnosc bakteriobojcza
podloza hodowlane
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1971, 22, 4
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The influence of a six week rehabilitation programme of low intensity on the functional fitness of elderly patients suffering from circulatory system diseases
Wpływ sześciotygodniowego programu rehabilitacyjnego o małej intensywności na sprawność funkcjonalną pacjentów w podeszłym wieku, obciążonych chorobami układu krążenia
Autorzy:
Krzywicka-Michałowska, Monika
Deskur-Śmielecka, Ewa
Jóźwiak, Andrzej
Bosacka, Małgorzata
Dylewicz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956572.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie
Tematy:
elderly patients
Rehabilitation
functional fitness
functional fitness tests
low intensity training program
starsi pacjenci
rehabilitacja
sprawność funkcjonalna
testy funkcjonalne
trening o małej intensywności
Opis:
Introduction: The preservation of functional performance and the independence of elderly people is a challenge for rehabilitation today. Aim of the study: We aimed to investigate the effects of a 6-week, low-intensity rehabilitation program on functional fitness, assessed with a simple obstacle test, in elderly subjects.Material and Method: A retrospective analysis of data of 208 patients (mean age 73 ±5.5 yrs; 45 men) participating in a 6-week, ambulatory rehabilitation program for the older adults. The program included calisthenics, occupational and physical therapy, and massage. An obstacle test (OT) consisting of 4 stations (1. opening a door, 2. sitting and standing up from an armchair, 3. slalom, 4. crossing 3 obstacles of increasing height) was performed on admission and at discharge. The results are shown as total time (in seconds) and summarized score (0-3 points for each station).Results: The OT time strongly correlated to the score for the quality of the action (r = -0.84 at baseline and r = -0.81 at the end, p < 0.05). The mean OT time in the entire group improved by 5.5 ±9.68 s (from 45.3 ±2.09 to 39.8 ±23.05 s, p < 0,0001). The median OT score increased from 9 to 11; p < 0.0001. The OT time and the score improved significantly (p < 0.01) in subgroups of patients differing with sex, age (< 75 vs. ≥ 75 yrs), comorbidities (ischemic heart disease, hypertension, heart failure, stroke) and in the subjects with the lowest baseline fitness level (baseline OT time > upper quartile). The improvement in OT time and the score in patients with the lowest fitness level was greater (p < 0.0001) than in the subjects with the highest fitness level (baseline OT time < lower quartile).Conclusion: A six-week, low-intensity rehabilitation training program improves functional fitness of elderly subjects, independently on their age, sex and comorbidities. The biggest benefits were observed in patients with the lowest level of fitness.
Wprowadzenie: Konieczne jest poszukiwanie prostych w zastosowaniu metod rehabilitacji zwiększających funkcjonalną sprawność oraz samodzielność osób w podeszłym wieku. Cel pracy: Zbadanie wpływu 6-tygodniowcgo programu treningowego o malej intensywności, realizowanego w ramach dziennej rehabilitacji geriatrycznej, na ocenianą za pomocą prostego toru przeszkód (TP) sprawność fizyczną starszych pacjentów. Materiał i metody: Retrospektywna analiza danych 208 kolejnych pacjentów (średni wiek 73±5,5 lat; 45 mężczyzn) uczestniczących w 6-tygodniowym programie rehabilitacyjnym na geriatrycznym oddziale pobytu dziennego. Program obejmował ćwiczenia ogólnousprawniające, terapię zajęciową, zabiegi fizykalne oraz masaŜ. Na początku i na końcu programu pacjenci pokonywali tor przeszkód, składający się z czterech stacji: l) otwieranie drzwi, 2) siadanie i wstawanie z niskiego fotela, 3) slalom między piłkami, 4) przekracza-nie 3 przeszkód o wzrastającej wysokości. Wyniki przedstawiono w postaci czasu pokonania całego TP oraz łącznej punktacji za wykonanie wszystkich zadań (0-3 punktów za kaŜdy element, w zależności od stopnia poprawności wykonania). Wyniki: Stwierdzono bardzo wysoką korelację pomiędzy czasem pokonania TP a wyraŜonym w punktach stopniem poprawności wykonania poszczególnych prób (r = -0,84 na początku badania i r = -0,81 na końcu badania, p < 0,05). Średni czas pokonania TP w całej grupie poprawił się o 5,5 ±9,68 s (z 45,3 ±2,09 s do 39,8 ±23,05 s, p < 0,0001). Mediana sumy punktów za wykonanie wszystkich stacji zwiększyła się z 9 do 11 punktów; p < 0,0001. Istotną (p < 0,01) poprawę czasu TP i punktacji stwierdzono takŜe w podgrupach wyodrębnionych ze względu na płeć, wiek (< 75 rż i > 75 rż), występowanie choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca, przebytego udaru mózgu, oraz u pacjentów najmniej sprawnych (czas początkowego TP > górnego kwartyla). W grupie pacjentów najbardziej sprawnych (czas początkowego TP < dolnego kwartyla) czas TP nie uległ skróceniu. Uzyskany stopień poprawy czasu i punktacji u pacjentów najmniej sprawnych był większy (p < 0,0001) niŜ u osób najbardziej sprawnych. Wnioski: Sześciotygodniowy program treningowy o małej intensywności poprawia sprawność funkcjonalną starszych pacjentów, niezależnie od ich wieku, płci oraz współwystępujących chorób układu krąŜenia. Największe korzyści odnoszą pacjenci z najniższym początkowym poziomem sprawności.
Źródło:
Medical Rehabilitation; 2010, 14(2); 10-16
1427-9622
1896-3250
Pojawia się w:
Medical Rehabilitation
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-34 z 34

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies